Politiek pact
in Paramaribo
Abonnee -Lottospelers
en Maand-Lottospelers opgelet:
Nu inleveren.
Blanke uittocht
in Zuid-Afrika
Bomaanslag in Frankfurt
Schieten en praten in
Akkoord Bouterse met 'oude' partijen
TLm:
Massaal protest tegen
Brit-Ierse akkoorden
Azcona wint
in Honduras
Herdenking
dood Franco
maandag 25 november 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
PARAMARIBO (ANP) - In Paramaribo is zaterdagavond een politiek akkoord onderte
kend tussen het militair gezag en de vertegenwoordigers van de oude politieke partijen:
Arron (NPS), Lachmon (VHP) en Soemita (Javaanse KTPI). Over de inhoud van het
akkoord werd niets bekendgemaakt.
De gezamenlijke politieke verkla-
vanavond ter gelegenheid
ring, die
van de tiende veijaardag van de
onafhankelijkheid van Suriname
openbaar wordt gemaakt, is uiterst
omzichtig geformuleerd en in alge
mene termen gesteld. In de passa
ges over de twee belangrijkste
kwesties, de grondwet en de sa
menstelling van een volksverte
genwoordiging, worden de termen
„referendum" en „verkiezingen"
zorgvuldig vermeden. Dat is in Pa
ramaribo vernomen in welinge
lichte kringen.
In de nog geheime verklaring
staat volgens genoemde kringen
letterlijk dat de grondwet en de
volksvertegenwoordiging tot stand
zullen komen „volgens waarachtig
democratische beginselen". De
verklaring zegt verder dat de dia
loogpartners de voorwaarden ga
randeren voor een „vreedzame
overgang naar een democratische
en sociaal rechtvaardige maat
schappij". De dialoogpartners zul
len er voorts op toezien dat de
overgangsfase niet langer duurt
dan tot april 1987, wat overeen
komt met de periode die de huidi
ge assemblee en de regering-Uden-
hout is toegemeten.
In de verklaring staat niets over
de positie van het militair gezag in
een toekomstig staatsbestel. Dat
zal moeten worden geregeld in de
op te stellen grondwet. In de geza
menlijke verklaring zal geen op
heffing van de noodtoestand wor
den aangekondigd. De militaire lei
ding zou dit te veel ineens vinden.
Naar in Paramaribo verluidt is
afgelopen vrijdag tot diep in de
nacht overleg gepleegd tussen de
legerleiding en de politieke leiders
over de gezamenlijke verklaring.
Lachmon, Arron en Soemita zou
den uiteindelijk genoegen hebben
genomen met een tekst die in alge
mene termen is gesteld, om gevoe
ligheden bij het militair gezag te
ontzien. Ze zouden echter nadruk
kelijk de verzekering hebben ge
kregen dat vóór april 1987 een
volksraadpleging zal plaatsvinden
over een grondwet en dat vóór de
ze datum de bevolking recht
streeks een eigen vertegenwoordi
ging kan kiezen. Bovendien is af
gesproken dat Lachmon, Arron en
Soemita zitting zullen nemen in
het zogenoemde topberaad om toe
te zien op een correcte uitvoering
van de afspraken.
Toen Bouterse in 1980 een eind
maakte aan de regering van Arron,
riep hij de noodtoestand uit en stel
de de grondwet, het parlement en
de politieke partijen buiten wer
king. Sindsdien hebben de militai
ren en de door hen aangestelde
burgers bij decreet geregeerd. In
januari stelde Bouterse een over
gangsregering aan, om de demo
cratie in Suriname te herstellen.
De twee belangrijke oppositieleiders in Noord-lerland ds. Paisly (rechts) en James Molyneaux liepen zaterdag
voorop in de demonstratie. (foto AP)
JOHANNESBURG - Blanke Zuid-
afrikanen verlaten in toenemende
mate hun land om elders een toe-
door
Ruud de Wit
komst op te bouwen. Terwijl er een
jaar geleden nog sprake was van.
een immigratieoverschot, laten de
laatste cijfers zien dat er op dit mo-
Mandela weer
in het gevang
JOHANNESBURG (GPD) - Dit
weekeinde is onverwacht een ein
de gekomen aan de golf van ge
ruchten dat Nelson Mandela bin
nen afzienbare tijd zou worden
vrijgelaten. De 67-jarige ANC-lei-
der, die een levenslange gevange
nisstraf uitzit, werd zaterdag van
het Volkshospitaal in Kaapstad
overgebracht naar de nabijgelegen
Pollsmoor-gevangenis. Mandela
was op 3 november van dit jaar
naar het Volkshospitaal getrans-,
porteerd om een prostaatoperatie
te ondergaan.
Het is, nog steeds onduidelijk,
hoe de geruchten over een mogelij
ke vrijlating van Mandela in de we
reld kwamen. De belangrijkste re
den was waarschijnlijk het feit dat
Mandela na afloop van de geslaag
de ingreep niet terug werd ge
bracht naar de Pollsmoor-gevange-
nis. Winnie Mandela, de vrouw van
Nelson, verklaarde reeds na tien
dagen dat de operatie geslaagd was
en dat haar man weer terug wilde
naar zijn cel.
Buitenland kort
ment meer mensen Zuid-Afrika
verlaten dan er binnenkomen. Het
geschatte aantal blanken dat per
maand vertrekt, bedraagt circa
3000.
Met name gekwalificeerde en ge
schoolde Engelstalige mensen ver
trekken. De belangrijkste immi
gratielanden voor hen zijn Austra
lië, Canada en de Verenigde Sta
ten. Ook wordt er gewezen op het
feit dat veel buitenlandse, Engels
talige bedrijven Zuid-Afrika ge
bruiken om gekwalificeerd perso
neel te werven. Het gevaar bestaat
dat deze 'brain drain' uiteindelijk
ernstige gevolgen zal hebben voor
de Zuidafrikaanse economie, aan
gezien de zwarte bevolking door
het falende onderwij ssyteem dit
verlies niet voldoende kan opvan
gen. Uit een onderzoek van het
Market Research Africa-bureau
(MRA) blijkt tevens, dat 18 procent
van de Engelssprekende blanken
van plan is tussen nu en vijfjaar te
vertrekken, tegen slechts drie pro
cent van het Zuidafrikaanstalige
bevolkingsdeel.
De Zuidafrikaanse blanke oppo
sitiepartij PFP heeft een officieel
onderzoek geëist naar de toedracht
van de fatale schietpartij van vori
ge week donderdag in de zwarte
woonwijk Mamelodi bij Pretoria,
die aan minstens 14 personen het
leven heeft gekost. Een dergelijk
onderzoek had ook plaats na de
schietpartij op 21 maart van dit jaar
in Langa in de Oost-Kaap. Steeds
meer ooggetuigen melden dat de
politie in Mamelodi reeds na twee
minuten het vuur opende, terwijl
er een waarschuwing was gegeven
van vijf minuten. Er worden ook
gevallen gemeld van het in koelen
bloede doodschieten van vrouwen
en bejaarden. Minstens tien perso
nen zouden ernstig gewond zijn ge
raakt en verlammingsverschijnse
len vertonen door het gebruik van
traangas.
Arron: meedoen.
Rajneespoeram
gaat sluiten
RAJNEESPOERAM (AP) - De
komende dagen zal Rajnees
poeram de commune van de In
diase goeuroe Bhagwan Shree
Rajneesh worden ontmanteld.
Dat heeft de burgemeester van
de commune, Swami Prem Ni-
ren, de volgelingen dit week
einde laten weten.
'Het is gewoon niet mogelijk
voor deze gemeenschap om
door te gaan. Wij zijn niet lan
ger levensvatbaar.' aldus de
Prem Niren. Hij noemde het
vertrek van Rajneesh naar In
dia, om in de VS aan een cel
straf te ontkomen, de recht
streekse oorzaak voor de on
dergang van de commune. De
bijeenkomst was alleen toegan
kelijk voor swami's en ma's,
maar na afloop zei Niren tegen
verslaggevers dat hij de sanyas-
sins had gevraagd, wanneer het
zo uitkomt, te vertrekken. Hij
zei te verwachten dat de mees
ten binnen twee weken weg
zullen zijn. De commune heeft
nog ongeveer 1.400 bewoners.
Een jaar geleden waren dat er
3.500.
LONDEN - Naar schatting 80.000
Noordierse protestanten hebben
zaterdag in Belfast gedemon
streerd tegen het Brits-Ierse ak
koord dat Ierland inspraak geeft in
Noordierse zaken. De demonstra
tie, die iets minder massaal was
dan de organisatoren hadden ge
hoopt, stond onder leiding van ds.
Ian Paisley van de Democratie
Unionist Party (DUP) en James
Molyneaux, de leider van de Offi
cial Unionist Party (OUP).
door
Henk Dam
de ondertekening door 14 i
tische Lagerhuisleden van een ver
klaring waarin zij beloven hun ze
tel per 1 januari ter beschikking te
stellen als het Lagerhuis het ak
koord met Ierland goedkeurt.
Dat zal in de 14 kiesdistricten
tussentijdse verkiezingen noodza
kelijk maken, en de unionistische
FRANKFURT (AP) - Vermeende
linkse terroristen hebben gisteren
een autobom tot ontploffing ge
bracht bij een Amerikaans militair derop
dienstencentrum in Frankfurt, brand
waardoor 36 mensen, vooi
grootste deel Amerikanen,
wond zijn.
een groot deel van het noorden van
Frankfurt gehoord. Een benzine
station, dat ongeveer 30 meter ver
gesitueerd, raakte niet in
Amerikaanse en Westduitse i
Een woordvoerder van het bu-
;au van het Openbaar Ministerie
Karslruhe, Alexander Prechtel,
bruikt. De auto, een zilverblauwe
BMW 525 Sedan, zou zaterdag zijn
gekocht bij een tweedehands dea
ler bij bij Frankfurt, dezelfde dea
ler waar de auto werd gekocht die
werd gebruikt bij de aanslag in au
gustus.
toriteiten verklaarden dat bij de verklaarde: 'Wij verdenken linkse
aanslag, die om twintig minuten terroristen, omdat de aanslag veel
over drie werd uitgevoerd, 42 au- overeenkomst vertoont met de
tojs °p_een parkeerplaats achter tobomaanslag op de Amerikaanse
L Luchtmachtbasis in augustus'. Bij
aanslag van 8 augustus op de
het complex werden beschadigd.
De ontploffing sloeg een groot gat o
in de achtermuur van het gebouw, luchtmachtbasis Rhein-Main kwa-
waar Amerikaanse militairen
hun gezinsleden niet alleen kon
den winkelen, maar ook hun post
konden halen, hun vuile was kon
den brengen en hun auto's konden
laten
politici hebben gezegd het resul
taat van die verkiezingen als een
referendum over het door hen ge
wraakte akkoord te zullen be
schouwen.
Eén unionistisch Lagerhuislid
ontbrak in Belfast. Enoch Powell,
die geweigerd heeft redenen voor
zijn afwezigheid of het door hem
niet ondertekenen van de verkla
ring te geven. Op hem doelde Ian
Paisley zaterdag, toen hij zei: „We
willen hier geen collaborateurs".
Powell zal dinsdag, tijdens het
Lagerhuisdebat over het Brits-Ier
se akkoord, zijn redenen geven.
Een van die redenen is wellicht een
puur pragmatische: hij werd bij de
laatste algemene verkiezingen met
een uiterst kleine meerderheid in
het Lagerhuis gekozen, en zou die
zetel bij een tussentijdse verkie
zing makkelijk kunnen verliezen.
Een opiniepeiling in The Sunday
Times wijst uit, dat driekwart van
de Noordierse protestanten het
niet met het akkoord eens is.
Slechts een op de vier protestanten
is echter bereid die mening met
stakingen of geweld te onderstre
pen.
Inmiddels is gisteren een poging
van elf leden van het verboden Ier
se Republikeinse Leger (IRA), on
der wie enige kopstukken van deze
terroristische beweging, om uit de
Portlaoise-gevangenis in Ierland te
ontsnappen mislukt. De gevange
nen bleken over wapens, explosie
ven, sleutels en uniformen van ci
piers te beschikken. Zij slaagden
erin de wacht te overrompelen en
door enige poorten te komen, maar
zij vonden de hoofdingang geslo
ten. Een bom die zij bij die ingang
plaatsten, ging niet af. De i
gaven zich daarop moede i
TEGUCIGALPA - De presidents
verkiezingen die gisteren in Hon
duras werden gehouden, zijn vol
gens nog officieuze uitslagen ge
wonnen door de liberale party van
José Azcona Hoyo. Volgens die
voorlopige uitslagen heeft de 58-ja-
rige Azcona zo'n 30 procent van de
stemmen behaald.
De conservatief Rafael Leonardo
Callejas behaalde weliswaar meer
dan 40 procent van de stemmen.
Maar volgens het kiessysteem
moet de partij die de verkiezingen
wint, de nieuwe president leveren.
En dat is de liberale partij.
Wat hun politieke denken betreft
liggen Callejas en Azcona niet zo
ver uit elkaar. Azcona voerde bin
nen de liberale partij een felle op
positie tegen de corruptie van het
huidige liberale bewind.
Azcona is geen tegenstander van
de militaire aanwezigheid van de
Amerikanen op Hondurees grond
gebied. Hij vindt dat het om een
„noodzakelijk kwaad" gaat.
Aan de Hondurese kiezers heeft
hij duizenden arbeidsplaatsen be
loofd, evenals ziekenhuizen en
scholen. Van het feit dat er anti-
sandinistische troepen in Hondu
ras hun basis hebben zei Azcona
onlangs „niet op de hoogte" te zijn.
De opkomst van de iets meer dan
1,9 mihoen kiezers wordt voorlopig
op bijna 70 procent geschat.
ADVERTENTIE
vertikaal lamelgordijn
Bij de krachtige explosie raakten
ook de kleding-wasserete en de au
towasserij van het centrum be
schadigd. De ontploffing werd in
De politie deelde mee uit te zien
naar een man die ervan wordt ver
dacht de auto kocht te hebben ge
kocht, die bij de aanslag is ge-
Noodtoestand in Colombia
BOGOTA (UPI) - De Colombiaanse regering heeft zondag de noodtoe
stand afgekondigd voor een periode van 35 dagen. De maatregel heeft een
tweeledig doel. Hij moet het land helpen zich te herstellen van de vul
kaanuitbarsting die aan zeker 25.000 mensen het leven kostte. Ook moet
hij helpen de problemen op te lossen die zijn ontstaan door de bezetting
van het paleis van justitie waarbij 95 doden vielen, aldus minister van
justitie, Enrique Parejo.
Nu de noodtoestand is afgekondigd kan president Betancur zonder
toestemming van het congres hulp sturen aan de door de vulkaanuitbar
sting getroffen gebieden. Er komt bovendien een noodfonds voor de we
deropbouw van die gebieden.
Colombiaanse militairen hebben in de door de vulkaanramp getroffen
stad vier plunderaars doodgeschoten. Het Colombiaanse dagblad el
Tiempo meldde gisteren dat de plunderaars zich als hulpverleners voor
deden en armbanden van het Rode Kruis droegen.
MADRID - Ongeveer honderddui
zend Franco-aanhangers, onder
wie neo-fascisten uit Frankrijk,
Duitsland en Italië, hebben giste
ren in Madrid de tien jaar geleden
overleden dictator herdacht. Tij
dens de demonstratie, aangevoerd
door de dochter van Franco, Car
men en haar echtgenoot, de mar
kies van Villaverde, werden talrij
ke leuzen tegen de socialistische
regering en de democratie geroe-
pen.
door
Gerrit-Jan Hoek
De demonstranten eisten boven
dien in koor de vrijlating van de
kopstukken van de mislukte coup
van 1981, onder wie luitenant-ge
neraal Milans del Bosch en de
overste van de Guardia Civil, Teje-
ro, die momenteel een gevangenis
straf van 30 jaar uitzitten.
Tijdens de demonstratie deden
zich enkele enkele incidenten
voor. Na een bommelding aan het
begin van de mars, sleepte de poli
tie uit voorzorg twee personenwa
gens weg, die langs het parcours
geparkeerd stonden. In de auto's
werd echter geen springstoflading
aangetroffen. Na afloop probeer
den groepjes jonge neo-fascisten
het verkeer in diverse straten te
blokkeren. Talloze banden van au
to's werden met messen doorge
sneden. De Madrileense politie
verrichtte in totaal twaalf arresta
ties.
Greenpeace
Nieuw-Zeeland zal de twee Fran
se agenten die tot tien jaar zijn zijn
veroordeeld voor hun aandeel in
de aanslag op het Greenpeace-
schip de Rainbow Warrior niet het
land uitzetten. Premier Lange van
Nieuw-Zeeland herhaalde vanmor
gen dat er niet aan wordt gedacht
de twee uit te wijzen, zoals Frank
rijk heeft verzocht. Frankrijk heeft
gisteren weer een kernproef ge
houden op het atol Mururoa. Het is
de zevende proef van dit jaar en in
totaal de 74ste op het atol.
CIA-expert spion
De directeur van de FBI, William
Webster heeft meegedeeld dat een
thans gepensioneerde expert van
de geheime dienst CIA ruim 30 jaar
voor China heeft gespionneerd. De
63-jarige man is gearresteerd.
Sri Lanka
Zes Sri Lankese soldaten zijn bij
een explosie van een landmijn om
gekomen en acht verdachte Tamils
zijn daarna door commandotroe
pen doodgeschoten op Sri Lanka.
Deze maand zijn er zeker 115 men
sen op Sri Lanka omgekomen bij
het geweld tussen veiligheidstroe
pen en rebellen.
Turkije
Rahsan Ecevit, de vrouw van de
Turkse ex-premier Bulent Ecevit,
is zaterdag door de onlangs opge
richte Democratische Linkse Par
tij als voorzitter gekozen. Bulent
Ecevit mag volgens de grondwet
tot 1992 niet in de politiek actief
zijn. De enige linkse partij in Tur
kije was tot nog toe de Sociaal-De
mocratische Volkspartij, die is ont
staan uit een fusie van twee linkse
partijen.
BEIROET - Een gespannen en
slechts gedeeltelijke rust heerste
gisteren in het islamitische weste
lijke deel van de Libanese hoofd
stad Beiroet, na drie dagen van de
hevigste straatgevechten die de
stad in jaren heeft gekend.
door
Aernout van Lynden
Een zwaarbewapende patrouille
van zowel druzen en sji'itische mi
litieleden als Syrische legerofficie
ren deed gisteren de ronde om er
op toe te zien dat het laatste in een
hele reeks staakt-het-vuren-over-
eenkomsten gehandhaafd werd.
de sji'iten Berri en zijn druzische collega Joemblatt Slechts met gedeeltelijk succes,
i beroep op hun achterban de strijd te staken. (foto afpi want behalve het feit dat de geza
menlijke patrouille van voormalige
tegenstanders zelf eenmaal onder
vuur kwam en gedwongen werd
zich terug te trekken, kon zij on
mogelijk overal op hetzelfde mo
ment aanwezig zijn.
De leiders van de twee milities,
Berri van de sji'itische beweging
Amal en Walid Joemblatt van de
PSP van de druzen, zeiden in een
gezamenlijke verklaring na hun
eerste ontmoeting sinds de gevech
ten woensdag uitbraken, dat zij
„zonder genade alle ongediscipli
neerde elementen zullen straffen
indien de vrede niet gehandhaafd
wordt".
De relatieve rust heeft de Britse
bemiddelaar Terry Waite, de spe
ciale afgezant van de Anglicaanse
kerk, die geprobeerd heeft in Bei-
ADVERTENTIE
Op vrijdag de 13e heeft de Lotto 'n bijzonder feestelijke jubileumtrekking in de 123. Lottoshow van Ted. -
Een EXTRA trekking met f 250.000,- aan EXTRA reisprijzen. Abonnee- en Maand-Lottospelers doen niet IjQTTOSHOW/
automatisch mee. Haal snel 'n formulier. Voor de Jubileum Lottokunt u deze week of volgende week inleveren. I w
roet de vier Amerikaanse gijzelaars
vrij te krijgen, de kans gegeven Li
banon te verlaten. Met een kogel
vrij vest aan waagde Waite zich gis
teren op de vrijwel geheel verlaten
straten. Hij zal vandaag in New
York aankomen om daar zijn on
derhandelingen met Amerikaanse
regeringsleiders voort te zetten.
Voor het vertrek uit Beiroet zei
Waite te verwachten over vijf of zes
dagen weer naar Beiroet terug te
keren om dan het Amerikaanse
antwoord aan de ontvoerders door
te geven. Ondanks alles wat hy de
afgelopen dagen had meegemaaKt,
bleef hy optimistisch.
Het laatste bestand werd zater
dagavond afgekondigd. Het was
het resultaat van hevige druk door
de regering van het machtige buur
land Syrië en de honderden Syri
sche officieren die de afgelopen
maanden in West-Beiroet gestatio
neerd zijn, juist om dit soort ont
wikkelingen te voorkomen.
De PSP en Amal waren in betere
tijden bondgenoten, die beiden op
Syrische steun konden rekenen. In
februari 1984 dreven zij gezamen
lijk het Libanese leger, dat onder
controle van hun christelijke te
genstanders staat, uit West-Bei-
roet. Sindsdien zijn de verhoudin
gen gespannen.
Opvolger Chomeini aangewezen
TEHERAN (Rtr) - Ayatolla Hos
sein Ali Montazeri is aangewezen
om de opvolger te worden van de
hoogste geestelijke leider van Iran,
ayatolla Ruhollah Chomeini, wan
neer de laatste zich zal terugtrek
ken. Dit is zaterdagmiddag meege
deeld door het Iraanse persbureau
IRNA. Montazeri, een pragmati
sche geestelijke die geldt als nauw
bondgenoot van Chomeini, is
steeds als mogelijke opvolger van
Chomeini genoemd.
De mededeling kwam na een bij
eenkomst achter gesloten deuren
van de uit 83 leden bestaande As
semblee van Deskundigen. Dit or
gaan is belast met de verkiezing
van een of meerdere opvolgers van
Chomeini. De 83-jarige Chomeini
heeft vorige week een aantal leden
van de Assemblee gesproken.
