Nieuw kabinet-Martens
blijft fors bezuinigen
Democratie bracht Honduras meer militairen
Geruchten rond vrijlating
Mandela spoedig verstomd
Verbitterde strijd
milities in Beiroet
Duizenden overleden
door vergiftigd brood
DAG BOLLETJE
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1985
BUITENLAND
PAGINA 9
Uitkeringstrekkers leveren 4 miljard in
BRUSSEL (GPD) - De formatie van het zesde christen-democratisch/liberale kabinet
van de Belgische premier Wilfried Martens is vrijwel rond. Gistermorgen vroeg werden
de vier regeringspartijen het volledig eens over het regeerprogramma voor de komende
vier jaar. Alleen de verdeling van de ministersposten moet nog worden geregeld.
TEL AVIV - Een medisch team in
Israël heeft een tot nog toe onbe
kende vorm van lood vergiftiging
aan het licht gebracht, die de mys
terieuze dood van vermoedelijk
duizenden bewoners van het Mid
den-Oosten en gebieden rond de
Middellandse Zee in de afgelopen
door
Taco Slagter
jaren verklaart. Verpulverd lood
uit gerepareerde aandrijfassen van
molenstenen was tijdens het ver
malingsproces van graan in het
meel terechtgekomen. Zonder het
minste vermoeden eten mensen uit
deze streken nog steeds brood
waarin een dodelijke hoeveelheid
van het giftige metaal kan zitten.
De ontdekking is gedaan door
het Shaare Zedek-ziekenhuis in Je
ruzalem. Alle patiënten waren be
woners van de hoofdzakelijk door
Arabieren bewoonde westelijke
Jordaanoever. Professor Chaim
Hershko, hoofd van de afdeling in
terne geneeskunde, maakte de de
tails van het jaren durende onder
zoek deze week bekend. De resul
taten van het onderzoek zijn in
middels al in de internationale me
dische vakliteratuur gepubliceerd
om tegen de oorzaken van het ver
schijnsel te waarschuwen.
Gebleken is dat ook in niet-Ara-
bische landen rond de Middelland
se Zee talrijke graanmolens in be
drijf zijn waarbij de gebreken aan
de molenstenen met gesmolten
lood zijn verholpen. Volgens prof.
Hershko zijn met name in Spanje
nogal wat gevallen van loodvergif-
tiging bekend bij de consumptie
van brood.
Het uitgebreide onderzoek van
het Israëlische ziekenhuis concen
treerde zich de afgelopen jaren op
drie dorpen in de buurt van de stad
Nabloes. In oktober 1982 kreeg de
internist een 19-jarige patiënte on
der ogen bij wie de unieke combi
natie van symptomen leidde tot de
diagnose van loodvergiftiging. Uit
eindelijk werden 43 zieken met de
zelfde verschijnselen opgenomen,
die overigens allen herstelden.
Maar de oorzaak was vooralsnog
onbekend.
Omdat alle patiënten uit dezelfde
streek afkomstig waren, analyseer
de het medisch 'opsporingsteam'
huis aan huis de samenstelling van
de dagelijkse etenswaren. Daaruit
kwam naar voren dat in-het zelfge
bakken brood een soms dodelijke
concentratie lood zat. Het meel
was afkomstig van twee molens uit
de omgeving, waarvan de gaten in
de versleten ijzeren koker rond de
aandrijfas ter hoogte van de granie
ten molensteen met gesmolten
lood waren opgevuld. Nadat de re
paraties met een niet-toxisch mate
riaal opnieuw waren uitgevoerd,
bleek de oorzaak van de broodver
giftiging verholpen. Direct daarna
inspecteerde het team alle overige
146 molens op de westelijke Jor
daanoever, waarvan er 33 meel met
hoge loodconcentraties produceer
den.
Volgens professor Hershko had
den de molenaars er geen flauwe
notie van dat met het tot meel fijn
gewreven graan ook afgeschuurde
stofdeeltjes lood meekwamen.
Naar zijn bevindingen is het al
tientallen jaren een gewoonte bij
oriëntaalse molenaars om gebre
ken aan het aandrijfmechanisme
met lood te herstellen. "Ongetwij
feld zijn er de afgelopen jaren dui
zenden mensen aan het eten van
vergiftigd brood overleden, terwijl
de artsen in het ongewisse bleven
over de exacte doodsoorzaak of
over de herkomst van het giftige
metaal in het lichaam".
Zondag congresseren alle rege
ringspartijen over het akkoord. De
verwachting is dat Martens medio
volgende week zijn nieuwe kabinet
kan presenteren, zodat hij moge
lijk aan het einde van de week al
het vertrouwen van de Kamer van
Volksvertegenwoordigers en de
Senaat kan krijgen. De vier partij
en, de Vlaamse en Waalse christen
democraten CVP en PSC, en de
beide liberale partijen PW en
PRL, hebben vijf weken onderhan
deld.
door
Hans de Bruijn
Hoofdzaak van het regeerak
koord is de voortzetting van het be
zuinigingsbeleid dat het vijfde ka
binet-Martens van de voorbije vier
jaar heeft gevoerd. Volgend jaar zal
vier miljard gulden worden bezui
nigd, in 1987 nog eens 3 miljard
gulden. Doel is het financieringste
kort, dat nu 11 procent bedraagt, in
1987 te hebben teruggedrongen tot
8 procent.
Dat betekent concreet dat er vrij
wel geen ruimte voor loonsverbe
tering zal zijn. Wanneer werkge
vers en werknemers er niet in sla
gen het eens te worden over de lo
nen voor volgend jaar, dan zal de
regering zelf ingrijpen. Het kabi
net-Martens zal voor nog eens an
derhalf jaar - tot eind maart 1987 -
bijzondere volmachten van het
parlement vragen, waardoor het
'Driedubbelspion'
WASHINGTON (Rtr) - Een mede
werker van de contra-spionage van
de Amerikaanse marine, de 31-jari-
ge scheikundige Jonathan Pollard,
die is gearresteerd wegens spiona
ge voor Israël, heeft ook geheimen
doorgegeven aan Pakistan. Dat
hebben Amerikaanse regerings
functionarissen gisteren meege
deeld.
Buitenland kort
Ontslag
Twee leden van het Oostduitse
Politburo hebben gisteren hun ze
tel in dit hoogste parij-orgaan ver
loren. Dit heeft het officiële Oost
duitse persbureau ADN bekendge
maakt. De twee, Kónrad Naumann
en Herbert Haber, verloren even
eens hun functie als secretaris van
het centraal comité. Officieel heb
ben beide partijfucntionarissen om
„gezondheidsredenen" hun ont
slag aangeboden.
Orkaan
De orkaan „Kate" is gisteren met
verwoestend geweld over de Ame
rikaanse staat Florida getrokken
nadat ze eerder op Cuba voor grote
vernielingen had gezorgd. Op Cu
ba kwamen 10 mensen om het le
ven, in Florida hebben tot dusver
vier personen het leven verloren.
Wrak gevonden
Bergers hebben gisteren in de
Perzische Golf het wrak gelokali
seerd van het Katarese vrachtschip
al-Mansoura, dat sinds 20 novem
ber werd vermist. Volgens ber
gingskringen zijn er aanwijzingen
dat het 3.881 ton metende schip in
internationale wateren voor de Sa-
oedische kust is getroffen door een
raket. Van de 24 opvarenden wer
den er 21 gered.
Hongerstaking
De Griekse verkeersleiders gaan
vanaf maandag in hongerstaking
om betere arbeidsvoorwaarden af
te dwingen. De actie zou ingrijpen
de gevolgen kunnen hebben voor
het drukke verkeer in het Griekse
luchtruim. De luchtverkeerslei
ding van Athene handelt dagelijks
meer dan 600 vluchten af.
Biograaf
Een Amerikaanse historicus die
met de Pulitzerprijs is onderschei
den, Edmund Morris, is gekozen
tot officieel biograaf van president
Reagan. Uitgeverijen hebben 2
mihoen dollar geboden voor het
verkrijgen van de publikatierech-
ten van het boek een bedrag dat
nog zal stijgen, zo schreef gisteren
de Washington Post.
Gaslekkage
Als gevolg van het lekken van
chloor- en ammoniakgas uit een fa
briek op een industrieterrein bij de
Indiase hoofdstad New Delhi is
één persoon om het leven geko
men en zijn 79 andere mensen op
genomen. Veel inwoners van de
wijk raakten buiten bewustzijn.
vooral op economisch gebied be
sluiten kan nemen die niet door
het parlement behoeven te worden
goedgekeurd.
De belastingdruk blijft gelijk. De
eerder dit jaar al aangekondigde
belastingverlaging van bijna 700
miljoen gulden gaat wel door, maar
de aftrekmogelijkheden zullen niet
1,5 miljard gulden worden vermin
derd. Ook zal scherp worden bezui
nigd op de sociale zekerheid en het
onderwijs. Op scholenbouw wordt
enkele honderden miljoenen gul
dens bezuinigd en het aantal leer
krachten wordt verminderd.
De sociale uitkeringstrekkers
zullen totaal in vier jaar zo'n vier
miljard gulden moeten inleveren.
Werkloosheidsuitkeringen worden
beperkt en wie passend werk wei
gert, raakt zijn uitkering kwijt. Er
komt een soort basisuitkering met
toelagen die afhankelijk zijn van
het aantal gewerkte jaren, het aan
tal afhankelijke gezinsleden en het
totale gezinsinkomen.
Het akkoord bevat voorts de aan
kondiging dat de veiligheid van de
burgers in het door terreur geteis
terde België zal worden verbeterd
en dat de reeds geplaatste 16 Ame
rikaanse kruisraketten in Floren-
nes blijven staan. Er zal op de
krijgsmacht worden bezuinigd
door het aantal beroepsmilitairen
te verminderen en de militaire
diensttijd te verlengen.
De Belgische socialisten zijn
door de christen-democratische en
liberale regeringspartijen volledig
op een zijspoor gezet. Niet alleen
wordt op landelijk niveau de
rooms-liberale coalitie voortgezet,
maar ondanks hun verkiezings
winst zullen zowel de Vlaamse SP
als de Waalse PS ook niet meer ver
tegenwoordigd zijn in de Vlaamse,
Waalse en franstalige deelregerin-
gen.
Steun voor Arafat
BAGDAD (AP) - PLO-leider Yas
ser Arafat heeft, naar het schijnt,
gisteren van het uitvoerend comité
van de organisatie goedkeuring ge
kregen voor zijn zogeheten verkla
ring van Cairo. In de verklaring
van Cairo op 7 november, zei Ara
fat dat Palestij nen nog alleen maar
aanvallen zullen uitvoeren in door
Israël bezette gebieden. Een func
tionaris van de PLO zei dat het uit
voerend comité van de PLO en de
leiding van de belangrijkste guer
rillagroep Fatah 'unaniem' achter
de verklaring stonden.
Arafat en zijn topadviseurs zijn
in Bagdad bijeen om een een
standpunt te bepalen in de pogin
gen om vrede te bereiken in het
Midden-Oosten.
Een 10-jarig Libanees meisje toont de Libanese vlag en haar poppen
'Gorpatcheva' en 'Regana'. Langs deze weg vroeg ze de twee wereldleiders
gisteren geen wapens meer te versturen naar haar geteisterde vaderland.
(foto API
BEIROET (Rtr/UPI/AFP) - In de
Libanese hoofdstad Beiroet lever
den pro-Syrische sji'itische en dru-
zische milities vrijdag een verbit
terde strijd om de macht in het
westelijke stadsdeel. De moslims
bevochten elkaar met alles wat
maar kon schieten, tanks, mortie
ren, machinegeweren en raketten.
In deze al meer dan twee dagen du
rende gevechten zijn tot dusver 35
doden en 150 gewonden geteld.
De bevolking van deze één mil
joen inwoners tellende stad, waar
tientallen gebouwen in lichterlaaie
staan, begrijpt er niets meer van.
'Zij (de milities) worden geacht
bondgenoten te zijn en nu bestrij
den zij elkaar met wraak en felle
haat. Een stad van meer dan een
miljoen mensen wordt gegijzeld en
opgesloten en wij kunnen daar
niets tegen doen', zei een Libanese
regeringsambtenaar.
De politie en ooggetuigen ver
klaarden dat de gevechten de hele
door moslims bewoonde helft van
de.stad hebben overspoeld. De
strijd was gisteren het hevigst in de
buurt van de Sowjet-ambassade en
de Amerikaanse universiteit. Dru-
zische militie heeft haar sji'itische
vijanden uit het ziekenhuis en om
geving verjaagd. De druzen boden
felle weerstand tegen de in golven
aanvallende sji'iten, die er op uit
waren hen uit de straten bij de
Sowjet-ambassade te drijven.
KAAPSTAD/JOHANNESBURG -
De sterke geruchten dat de tot le
venslang veroordeelde ANC-leider
Nelson Mandela spoedig in vrij
heid zal worden gesteld, hebben
gistermiddag een flinke deuk ge
kregen. Na een ruim twee uur du
rende consultatie tussen Mandela
en zijn twee advocaten, Ismael
Ayob en George Bizos, maakten de
laatsten bekend dat zij zouden te
rug keren naar Johannesburg en
dat zij verder geen informatie kun
nen verstrekken.
Eerder op de ochtend kregen de
geruchten dat er iets aan de hand
was rond een eventuele vrijlating
van Nelson Mandela opnieuw voe
ding, nadat Winnie Mandela onver
wachts naar Johannesburg afreis
de. Vlak voor de besprekingen tus
sen Mandela en zijn advocaten had
mevrouw Mandela nog tegen de
massaal aanwezige journalisten
verklaard dat zij haar man in de
loop van de middag opnieuw zou
bezoeken. Speculaties wilden dat
mevrouw Mandela naar Johannes
burg ging om daar met vertegen
woordigers van de regering-Botha
te praten over de mogelijke voor
waarden van Mandeia's vrijlating.
Andere speculaties waren, dat
Winnie Mandela direct zou door
reizen naar de Zambiase hoofdstad
Lusaka, waar het hoofdkwartier
Kritiek op hulp
bij vulkaanramp
MANIZALES (Reuter) - De kritiek
op de hulpoperatie voor de slacht
offers van de vulkaanramp in Co
lombia neemt met de dag toe, ter
wijl overal in het gebied mensen
nog steeds naar vermiste familiele
den zoeken.
De door binnen- en buitenland
geschonken hulpgoederen, zoals
voedsel, kleding en medicijnen,
bereiken de getroffen bevolking
niet, zo klagen bewoners van het
rampgebied. Een verpleger van
een lokaal ziekenhuis verklaart in
de krant El Espectador „nog geen
aspirientje" aan hulp te hebben ge-
van het in Zuid-Afrilka verboden
ANC is gevestigd.
Beide speculaties bleken even
wel onjuist te zijn, aangezien Win
nie Mandela na aankomst in Jo
hannesburg direct doorreisde naar
haar officiële verbanningsoord
Brandfort. Nog geen dag geleden
had zij aan de pers verteld, dat zij
niet meer naar Brandfort zou te
rugkeren, hoewel dat haar door de
Zuidafrikaanse justitie was opge
dragen. Familieleden vertelden
gisteravond echter, dat zij naar
Brandfort was vertrokken vanwe
ge een begrafenis.
Het meest waarschijnlijke is nu
dat Nelson Mandela een dezer da
gen naar de Pollsmoor-gevangenis
zal worden teruggebracht.
Het aantal doden van de fatale
schietpartij in de zwarte woonwijk
Mamelodi bij Pretroria donderdag
is inmiddels officieel vastgesteld
op 13. Daarmee is het totale aantal
doden sinds afgelopen zondag op
36 gekomen, waarmee deze week
een van de bloedigste van het afge
lopen jaar is geworden. Gisteren
was het in Mamelodi overigens
weer rustig. Politie- en legereenhe
den patrouilleerden door de stra
ten van de geschokte woonwijk,
maar de meeste arbeiders gingen
weer gewoon naar hun werk, ter
wijl de winkels open waren.
ADVERTENTIE
IBM heeft afscheid
genomen van het
jj -«K3T' 3 bekende bolletje.
De nieuwe generatie
elektronische IBM schrijf-
4 machines zijn uitgerust met
dé allernieuwste techniek:
:S daisywheel en thermotronic.
HT Nieuwe technologie die een
jHBPF betrouwbare leverancier ver-
f» 1.®^eist Een leverancier bij u in de
buurt, die IBM garantie en service
tr» extra accent geeft door een
persoonlijke benadering en begeleiding.
Bovendien krijgt u bij de geautoriseerde
IBM schrijfmachine dealer natuurlijk de beste
inruilprijs.
Vraag demonstratie of proefplaatsing.
nc Uw reaktie honoreren wij met een fraai
digitaal buroklokje.
Coupon opsturen in ópen envelop aan
O Wij zouden graag een demonstratie willen
GRATIS DIGITAAL BUROKLOKJE4
TEGUCIGALPA - Honduras heeft
de afgelopen maanden het ene po
litieke schandaal na het andere be
leefd. De verschillende partijen
gingen letterlijk en figuurlijk met
elkaar op de vuist. President Ro
berto Suazo Cordova stelde tegelij
kertijd al het mogelijke in het werk
om zijn ambtstermijn te kunnen
verlengen.
door
Rob Sprenkels
Terwijl de Hondurese kiezers
zondag naar de stembus moeten
zijn de politieke ruzies nog altijd
niet voorbij. Dat de stembusslag
toch door gaat is vooral te danken
aan de interventies van het Hondu
rese leger en de Amerikaanse am
bassade. Washington wil de wereld
ervan overtuigen dat Honduras
een democratisch voorbeeld is in
het onstuimige Midden-Amerika.
„Deze verkiezingen zijn het bewijs
voor het Amerikaanse volk en het
congres dat wij er goed aan hebben
gedaan om de Hondurezen te hel
pen", zo verklaarde nog verse am
bassadeur in Tegucigalpa, John
Ferch, kort geleden.
„In Honduras zijn er meer mili
taire kazernes dan scholen", zo be
weert Zenaida Velazquez, een van
de leidsters van de Hondurese
mensenrechtenbeweging. Haar
nogal bruuske uitspraak is zonder
twijfel overdreven, maar niettemin
begrijpelijk. Honduras is een van
de armste en meest onontwikkelde
landen van het Latijnsamerikaanse
sub-continent.
Driekwart van de Hondurezen
lijdt dagelijks honger en is analfa
beet. De afgelopen jaren zijn de ge
middelde levensomstandigheden
aanzienlijk verslechterd. De om
vang in vuurcapaciteit van het
Hondurese leger is daarentegen
met sprongen toegenomen. Om
maar een indruk te geven: gaf Jim
my Carter in 1980 slechts drie mil
joen dollar aan militaire hulp aan
Honduras, dit jaar ontvangt de
Middenamerikaanse staat uit Was
hington zo'n 140 miljoen dollar
voor militaire activiteiten.
Christen-democratie
"De Hondurezen lijken op een
verouderd volk dat niet meer de
kracht heeft om het hoofd op te
heffen en te zien dat we een land
zijn dat,wordt bezet door buiten
landse tröepen". Juan Ramon Mar
tinez is de rechterhand van de
christen-democratische presi
dentskandidaat Hernan Corrales
Padilla. Hun formule zou zondag
weieens voor een verrassing kun
nen zorgen. De christen-democra
ten hebben de afgelopen vier jaar
slechts één afgevaardigde in het
parlement gehad, maar deze, Ef-
rain Diaz, bracht vaak als enige tot
op zekere hoogte de gevoelens van
een meerderheid van het Hondure
se volk onder woorden.
De voorspellingen tippen echter
de belangrijkste kandidaten van de
twee traditioneel om de macht
strijdende partijen als favoriet. Het
gaat om Jose Ascona, de leider van
de tegen president Suazo Cordova
gerichte oppositie binnen de libe
rale partij, en Leonardo Callejas,
leider van de sterke rechtervleugel
van de conservatief georiënteerde
Nationale Partij.
Terwijl de Hondurezen naar de
,stembus gaan zijn de politici nog
niet uitgeruzied over de vraag hoe
de presidentsverkiezing precies
moet verlopen. De liberalen heb
ben vier presidentskandidaten en
hun belangrijkste fracties maken
zich sterk voor een systeem waar
bij de meest gestemde presidents
kandidaat van de partij die in to
taal de meeste stemmen heeft ver
overd als president wordt uitver
koren.
De conservatieven, naar wordt
gezegd gesteund door president
Suazo Cordova, vinden die manier
onrechtvaardig. Zij hebben slechts
drie presidentskandidaten, maar
één van die drie, Callejas, maakt
een goede kans om meer stemmen
te halen dan wie dan ook.
Het Hondurese volk heeft maar
amper wakker gelegen van alle
schandalen. Dit jaar april probeer
de de interne oppositie binnen de
liberale partij om president Suazo
Cordova de macht te ontnemen om
de liberale presidentskandidaat
aan te wijzen. Suazo antwoordde
met een arrestatiebevel tegen een
meerderheid van de 82 Hondurese
parlementariërs en zette twee voor
aanstaande rechters van het land
achter de tralies.
Lopez Reyes
De president werd uiteindelijk
tot de orde geroepen door de com- IN lCBragUR
mandant van de Hondurese strijd
krachten, generaal Walter Lopez
Reyes. Als oplossing kwam het
systeem van meerdere presidents-j
kandidaten per partij uit de bus.
achter Suazo Cordova staande libe
ralen in oktober een poging deden
om de verkiezingen uit te stellen.
In het parlement, waar de coalitie
op een meerderheid kon rekenèn,
werd een motie gepresenteerd om
het parlement om te vormen in een
grondwetgevende vergadering. Op
die manier zouden de presidents
verkiezingen moeten worden uit
gesteld tot het gereed komen van
een herziene grondwet. Volgens de
withete oppositie was het de be
doeling om Suazo Cordova nog
twee jaar aan de macht te laten blij-
Terwijl de Hondurese parlemen
tariërs in het congresgebouw daad
werkelijk met elkaar op de vuist
gingen, bracht opnieuw generaal
Lopez Reyes de oplossing. Hij liet
per telefoon weten dat hij persoon
lijk alle afgevaardigden die de
grondwet zouden schenden naar
de gevangenis zou sturen.
Het Hondurese volk zit met een
enorme democratische kater. Vier
jaar geleden trok men massaal naar
de stembus. Suazo Cordova had de
grootste beloftes gedaan en na een
serie militaire dictaturen dacht
men dat het nu eindelijk beter zou
worden. Maar met Suazo Cordova
kwamen er meer militairen op
straat dan tijdens de militaire dic
tatuur. Er begonnen progressief
denkende mensen te verdwijnen,
anderen werden vermoord.- Het
huidige regiem heeft in totaal 163
vermisten en 330 politieke moor
den opgeleverd.
De gemoederen waren nog niet
helemaal tot rust gekomen toen
een coalitie van conservatieven en
Tegelijkertijd kwamen er steeds
meer Amerikaanse militairen en
installaties in Honduras, een gigan
tische radar, een militair oplei
dingscentrum. de vliegbasis in Pal-
merola. Ook liet Suazo Cordova
zich voor de wagen spannen van de
Amerikaanse agressie tegen Nica
ragua. De anti-sandinistische con
tra-revolutionairen kregen in Hon
duras alle faciliteiten en steun. Ed-
gardo Paz Barnica, de minister van
buitenlandse zaken, liet zich begin
deze maand ontvallen dat „de meer
den 25.000 contra-revolutionairen"
tijdelijk zouden worden ontwa
pend, dat om hen de mogelijkheid
te ontnemen om de verkiezingen te
beinvloeden.
Zelaida Velazquez, de mensen
rechten-activiste, voorspelt dat er
zondag maar amper de hellt van de
bijna twee miljoen Hondurese kie
zers naar de stembus zal gaan. Met
Suazo Cordova is ook het vertrou
wen in de politie verdwenen. Er
zijn tientallen corruptieschandalen
geweest. Miljoenen zijn onder de
tafel verdwenen. De spectaculaire
politieke ruzies omtrent de presi
dentsverkiezingen worden door
veel Hondurezen uitgelegd met de
simpele stelling dat het bezit van
de macht een snelle rijkdom verze
kerd. „Onze politici denken alleen
maar aan zichzelf, niet aan het
volk", aldus Zelaida.
