Philips wil
vervuiling
niet betalen
ETde allernieuwste oorlogswapens
'Gezin heeft nog toekomst'
'Inval bij Amok
was krankzinnig'
'Akkoord' in Rotterdam
over brandweertoeslag
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1985
PAGINA 5
ROTTERDAM (ANP) - De ge- ter bleven. Zij voerden daarna in
meente Rotterdam gaat het brand- het Rotterdamse stadhuis een be-
weer-personeel mogelijk alsnog zettingsactie uit.
een voorschot van. 150 gulden ge- Elders in het land wordt op nog
ven op een eventuele verhoging ongeveer dertig plaatsen onder
van de onregelmatigheidstoeslag handeld tussen brandweer en ge
in afwachting van de uitkomst van meenten. Vaak zijn daar geen ac-
een landelijk onderzoek naar de ties van de brandweerlieden voor
zwaarte van de onregelmatigheid nodig geweest. In Amstelveen,
bij de brandweer. De betrokken waar de brandweer niet in actie is
wethouders Jansen en Van der gekomen, bereikten gemeente en
Pols hebben demonstrerende vakbonden gisteren overeenstem-
brandweerlieden gisteren toege- ming over een extra onregelmatig-
zegd dat zij zich daarvoor sterk zul- heidstoeslag van 225 gulden per
len maken. Het Rotterdame colle- maand. In Apeldoorn werd een in
ge neemt dinsdag een beslissing. grote lijnen zelfde overeenkomst
De brandweerlieden waren 's bereikt,
morgens woedend weggelopen uit in totaal zijn nu in ongeveer tien
een bijeenkomst met de vakbon- steden akkoorden bereikt over een
den, waarbij hen werd meegedeeld betere onregelmatigheidstoeslag,
dat ze na het rechterlijk verbod op Daaronder zijn Leiden, Utrecht,
acties in feite met lege handen ach- Amersfoort. Maastricht en Breda.
Frans..met 'n vleugje romantiek
In de Wassenaarse duinen, richting strand. Doen
sfeervol a la carte restaurant
representatieve zalen voor recepties,
parties, vergaderingen, etc.
{haal ot bel even voor map/e Menu-Suqgestiesl
Hotel-Restaurant „DUINOORD"
WASSENAARSESLAG 26 2242 PJ WASSENAAR
TELEFOON 01751-19332 TELEX 34383
^ruJei^iaa^^wgcLUijc^eeT^vereenKoms^vera^oontoesm^oo^e
brandweer. De Hagenaars zetten gistermorgen als protest een ooievaar
neer bij de Hofvijver. Het beest heeft een weegschaal in de bek waarbij het
ene 'gewicht' de 60-urige werkweek voorstelt, en het andere de 40-urige
werkweek. Wanneer de politie het beest - het officiële symbool van de
residentie - wil verwijderen, zal men zich tot de brandweer moeten wen-
'Sanering Stadskanaal voorbarig'
DEN BOSCH (ANP) - Philips heeft voor de Bossche rech
ter gisteren elke aansprakelijkheid voor de kosten van het
schoonmaken van de verontreinigde grond in de gemeen
te Stadskanaal van de hand gewezen. De staat eiste van het
bedrijf een bedrag van 4,5 miljoen gulden voor de sanering
van het met cadmium vervuilde terrein.
Philips' advocaat De Vries Robbé
hield de rechter voor de lozing van
cadmiumhoudend afvalwater in de
jaren 1965-1975 niet onrechtmatig
was, omdat het bedrijf aan de toen
geldende voorwaarden voldeed.
Bovendien is de staat wat voor
barig geweest met het schoonma^
Kamer bepaalt
rechtskracht
van codicil
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN/DEN HAAG - De Tweede
Kamer neemt begin volgend jaar
'de beslissing of er - vooruitlopend
op de komst van een transplanta-
tiewet - meer rechtswaarde aan het
donorcodicil moet worden toege
kend.
Artsèn kunnen in dat geval zon
der toesteming van nabestaanden
organen verwijderen van overlede
nen, die een codicil bij zich dragen.
Nu moet de familie te allen tijde
worden geraadpleegd. Weigeren de
nabestaande medewerking - en
dat gebeurt in een op de tien geval
len - dan blijft het lichaam onaan
getast.
Staatssecretaris Van der Reijden
(volksgezondheid) bereidt ver
sneld een praatstuk voor de Twee
de Kamer voor. Wanneer de meer
derheid zich hier achter schaaft,
wordt de uiteindelijke wetgeving
ter hand genomen. Op de komst
van de transplantatiewet wordt al
zes jaar gewacht.
ken van de verontreinigde grond.
De beslissing zou volgens hem
meer op politieke en emotionele
gronden zijn genomen dan uit ra
tionele overwegingen, zoals gevaar
voor de volksgezondheid en het
milieu.
Philips acht het niet waarschijn
lijk dat de geloosde verbinding
cadmiumsulfide schade aan het
milieu kan hebben toegebracht,
omdat de stof niet oplosbaar zou
zijn. Landsadvocaat Wubs be
streed dit ten stelligste door erop te
wijzen dat de verbinding in het mi
lieu wel degelijk uiteenvalt. Hij
hield de onderneming verantwoor
delijk voor de opeenhoping van
het giftige metaal in het slib van de
2,5 kilometer lange Dideldom en in
de groenten van de aangrenzende
tuinen, die destijds met het slib uit
de sloten werden bemest.
De advocaat van Philips schoof
deze eventuele verantwoordelijk
heid door naar de gemeente Stads
kanaal, omdat deze het bedrijf
nimmer enige beperking had opge
legd bij de lozing van de cadmium-
verbinding. De landsadvocaat ver
weet Philips dat de onderneming
de gemeente nimmer op de hoogte
had gebracht van de aanwezigheid
van cadmium in het afvalwater.
En, aldus Wubs, Philips had kun
nen weten dat cadmiumsulfide
schadelijk voor het milieu is. Uit
verschillende onderzoeken is ge
bleken dat cadmium in de directe
omgeving van het bedrijf in zulke
hoge concentraties voorkomt dat
deze een gevaar voor de bevolking
en het milieu opleveren. Het minis
terie van milieubeheer achtte het
daarom nodig de grond te saneren.
De rechtbank doet uitspraak op
16 mei.
DEN HAAG - Aanstaande maan
dag vergadert de Tweede Kamer
over de nota van minister De
Ruiter (defensie) inzake de emer
ging technologies (ET), een ver
zamelterm voor de allernieuwste
wapentechnieken. In het begin
van de jaren negentig moeten de
ze kunnen worden ingezet. Maar
nu al worden de militaire en poli
tieke schermutselingen rondom
deze miljarden verslindende
conventionele (n iet-nucleaire)
wapens gevoerd. De emerging
technologies (die overigens voor
door
Erik van Venetië
een deel de Star Wars-technie-
ken overlappen) maken één ding
duidelijk: 'het gedoe' over kruis
raketten' is een definitief gepas
seerd station.
De nieuwe technieken gaan de
moderne oorlogvoering in alle fa
cetten beheersen. Allereerst in
het opsporen van vijandelijke
doelen tot ver in het achterland
van de vijand. Daarvoor zijn
verfijnde sensortechnieken en
AWACS (zie kader) ontwikkeld
die kunnen worden gemonteerd
op waarnemingssatellieten en
bemande of onbemande vliegtui
gen.
Wanneer het doel (tank, vlieg
tuig, transporteara vaan, wapen
magazijn) tot op de centimeter
nauwkeurig is gelocaliseerd,
seint moderne communicatieap
paratuur die informatie binnen
de kortste tijd naar de thuisha
ven. Daar begint de aanvalsfase.
De computer verwerkt de infor
matie en bevelhebbers drukken
op een of meer rode knoppen, zo
dat vanaf land. zee of vanuit de
lucht projectielen worden afge
vuurd. Geavanceerde doelgelei-
dingssytemen maken het moge
lijk de doelen met een griezelige
nauwkeurigheid te raken.
Emerging technologies moe
ten een tegenwicht vormen voor
de conventionele overmacht van
het Sowjetblok ten opzichte van
-de NAVO. Het westerse bondge
nootschap wil die Russische
overmacht niet zozeer compen
seren door meer te produceren,
maar vooral door betere (techno
logisch hoogwaardiger) wapens
te produceren.
Tegelijk heeft NAVO-opperbe-
velhebber Roger
Een montagefoto i
projectielen.
logsstrategieën ontworpen die
ervan uitgaan dat een treffen tus-
seri NAVO en Warschaupact zich
voornamelijk zal afspelen op het
slagveld Europa. De emerging
technologies zijn dan ook hierop
ontworpen. Centraal in die stra
tegie staat de zogenaamde 'deep
attack': het uitschakelen van de
vijand in de tweede gevechtsli
nie, oftewel het achterland van
de vijand, zodat de verbinding
met het front wordt afgesneden.
Nederland zal de ET-dans niet
kunnen ontspringen. Rogers
heeft becijferd dat de NAVO-lan-
den voor het bekostigen van de
ET hun defensieuitgaven jaar
lijks met 1 procent zouden moe
ten verhogen. Voor Nederland
komt dat neer op een slordige
130 miljoen gulden per jaar.
Tal van mogelijke gebruiks-
vormen dienen zich aan. Drs.
J.G. Siccama, medewerker van
het Nederlands Instituut voor In
ternationale Betrekkingen 'Clin-
gendael' heeft ze op een rij gezet.
„De NAVO is van plan binnen
een paar jaar de Lance-raket te
vervangen door de T-16- en de T-
22-raket die kunnen worden uit
gerust met warmtezoekende
bommen. Volgend jaar al zullen
de Europese NAVO-landen in de
slag gaan met de Verenigde Sla-
ten over de invoering daarvan.
Minister De Ruiter heeft al laten
weten de beide raketten voor
rang te willen geven bij de invoe
ring van de emerging technolo
gies".
Verder wil het ministerie van
defensie zich inspannen voor
„een gunstiger verhouding in de
lucht", vooral in het onderschep
pen van Russische SS-22 en 23
raketten die op Westerse vlieg
velden en commandocentra
staan gericht en in het uitschake
len van Sowjet-vliegtuigen.
Voor dat laatste lijkt het zoge
naamde 1 november-besluit een
aanknopingspunt te bieden. Het
kabinet besloot toen niet alleen
tot het plaatsen van kruisraket
ten en het afstoten van vier kern
taken, maar ook tot het verster
ken van de conventionele lucht
verdediging. Siccama: „In de
plannen van het kabinet zouden
de F-16 jagers op Leeuwarden
die taak kunnen uitoefenen. Die
zouden uitgerust moeten worden
met verfijnde radartechnieken:
emerging technologies dus".
"Het blijft speculeren, want d«-
luchtmachtleiding is er nog niet
uit, maar op Leeuwarden zou je
natuurlijk ook Patriot-raketten
(de conventionele vervangers
van de nucleaire Nike/Hercules-
raketten) kunnen stationeren.
Voorbeelden van Emerging Technologies:
- De anti-tank LASSO-myn wordt vanuit de lucht gedropt op vij
andelijke tanks. De mijn laat de tank eerst passeren. Vervolgens
hecht hij zich met speciale tentakels aan het vijandelijk voertuig
- Een ander anti-tankwapen is de TGSM (terminally guided sub
munition) die ook vanuit de lucht wordt losgelaten. Op een hoogte
van ongeveer 50 meter vouwen zich vinnen uit. Vanuit die positie
begint het zoeken naar bewegende tanks. De TGSM zoekt de
warmte van een tank en schiet precies door de tankkoepel heen
- Voor de Tornado-jager zijn speciale containers ontwikkeld die
onder aan het toestel worden gehangen. Elke container bevat ver
schillende soorten projectielen, zoals raketjes die diepe gaten bo
ren in vijandelijke startbanen en projectielen die een enorme
drukgolf veroorzaken gevolgd door een vuurbal.
- Het AWACS-systeem (airborne warning and control system)
heeft als taak vroegtijdig een aanval vast te stellen. De op een
Boeing 707 gemonteerde radar kan een gebied met een straal van
400 tot 800 kilometer overzien.
- Nieuwe materialen die metaal kunnen vervangen als bouwstof
voor bommenwerpers. Door het gebruik van dat nieuwe materiaal
is het vliegtuig onzichtbaar voor de vijandelijke radar.
Die kunnen dan een Russische
aanval vanuit de Noordzee on
derscheppen. Opnieuw met be
hulp van nieuwe opsporings
technieken. Warmte zoekende
raketten bijvoorbeeld", aldus
Siccama.
Siccama wijst echter nadruk
kelijk op de nadelen van dc
emerging technologies. Ze verla
gen de oorlogsdrempel (de ver
leiding ET in te zetten zou onder
bepaalde omstandigheden moei
lijk te weerstaan zijn) zodat de
dreiging van een kernoorlog gro
ter wordt. Bovendien, zo zegt
Siccama, moet je in de gaten
houden dat de ultra-gevoelige
waamemings- en communicatie-
technieken van ET tegelijk hun'
sterkste en zwakste punt is.
„Het waarnemen van troepen
bewegingen m het verre achter
land is niet altijd mogelijk. On
langs is uitgerekend dat bepaal
de plekken in Sibene door de
slechte weersomstandigheden
slechts dertig dagen per jaar
goed zichtbaar zijn. Dan heb je
natuurlijk niet veel aan die
verfijnde technieken die elke
willekeurige straattegel kunnen
raken".
Siccama laat niet na te zeggen
dat het ET-gebeuren wel futuris
tisch lijkt, maar in werkelijkheid
heel 'laag bij de gronds is' „De
communicatiecentra bijvoor
beeld. Die zijn buitengewoon
kwestbaar. Stel dat een Russi
sche commando-eenheid een ac
tie uitvoert op zo'n westers com
putercentrum. Die schakelt in
éen klap de westerse verdedi
ging uit. En weg ET Hoe? Met
een doodgewone mitrailleur
AMSTERDAM (ANP) - Ondanks
de alternatieve leefvormen, die de
afgelopen jaren hun intrede heb
ben gedaan, is er nog een ruime
toekomst voor het traditionele ge
zin. Uit verschillende onderzoeken
blijkt dat de waardering voor het
huwelijk, gezin en kinderen nog
steeds hoog is.
Dit is de visie van hoogleraar ge-
dragskunde aan de Katholieke Ho
geschool in Tilburg Stalpers, die
gisteren sprak over 'de toekomst
van het westerse gezin' op een ge
lijknamige symposium in Amster
dam.
Het huwelijk blijkt volgens hem
zelfs weer in te zijn. Behalve in een
cijfer - in de eerste helft van vorig
jaar werden 3.300 meer huwelijken
gesloten dan in dezelfde periode
het jaar daarvoor - ziet de hoogle
raar een aanwijzing in het feit dat
bekende trendsetters weer trou
wen. De voetballers Wim Kieft en
Ruud Gullit en Rob de Nijs en Ben
Cramer uit de popwereld zijn in
middels getrouwd en Ria Valk gaat
trouwen. Van grote invloed kan
naar de ^mening van Stalpers de
schrijfster Anja Meulenbelt zijn,
^ie 'blijkbaar verregaand om js en
in haar laatste boek Alba de rust
heeft laten zien die de terugkeer-
naar man, kind en gezin haar heeft
gegeven'.
lijk met kinderen als hun toekomst
zien. Van de ouderejaars-studen
ten van de KHT blijkt 72 procent
een relatie met een vriend(in) te
hebben en 63 procent spreekt van
een vaste vriend(in). Ofschoon het
merendeel nog ongehuwd is en
slechts een procent kinderen heeft,
zien de meesten twee of drie kinde
ren als ideaal voor zich.
Waardering
Slechts negen procent wenst
geen kinderen. Van de drie facul
teiten psychologie, economie en
rechten noemt 94 tot honderd pro
cent het huwelijk als meest aan
vaarde of toch zeer gelijkwaardige
leefvorm in de toekomst. Ook uit
andere onderzoeken komt een nog
steeds zeer hoge waardering voor
de familiale burgerlijke waarden
huwelijk, gezin en kinderen naar
De Tilburgse hoogleraar noemt
het interessant te constateren dat
vooral studenten zich zelf in alge
mene zin als progressief aandui
den. Als echter gevraagd wordt
naar hun opvatting over huwelijk
en gezin komen zij overwegend be
houdend over. "Blijkbaar is het zo
dat als het er op aan komt men
toch minder progressief zal hande
len dan men het doet voorkomen".
Ten aanzien van echtscheiding
wordt meer reserve getoond dan
korte tijd geleden. Uit een onder
zoek onder gehuwden tussen de 20
en 20 jaar uit de midden- en de
hoogste welstandsklasse blijkt dat
bijna de helft zijn huwelijk als niet
zeer geslaagd beschouwt, maar dat
slechts twintig procent op grond
daarvan echtscheiding overweegt.
Ondanks de hernieuwde waarde
ring voor het huwelijk zal het gezin
van de toekomst echter andere
contouren hebben, die onder meer
worden bepaald door het streven
naar een ruimere ontplooiing van
de vrouw en vrije tijdsbesteding
van de man. Kortere werktijden
zijn nodig. Alle mannen en vrou
wen zullen om de gewenste situa
tie te kunnen bereiken kortere
werktijden moeten maken. De be
drijven zijn daar helaas nog niet op
ingesteld, ook al is van enige ken
tering sprake.
Buitegenwoond hoogelraar in de
demografie Van de Kaa van de
Universiteit van Amsterdam, is
van mening dat de keuze van men
sen voor een huwelijk of een ande
re samenlevingsvorm in sterke ma
te afhankelijk is van economische
en financiële overwegingen. De
overheid heeft daar in belangrijke
mate invloed op. Kwesties van
werkgelegenheid en beloning, wij
ze van belastingheffing en van toe
kenning van rechten en plichten,
afhankelijk van de burgerlijke
staat, leefvorm en gezinssamen
stelling, zijn van groeiende beteke
nis bij de keuze die mensen doen
voor een of andere leefvorm.
de Blijdorp wordt dit weekeinde een postduiventen-
toonstelling gehouden. Onder de inzendingen bevin
den zich zes duiven van prins Bernhard. De prins
houdt vlak bij de ingang van het paleis op Soestdijk
een vorstelijke duiventil met in totaal 78 duiven. Ie
dere zondag worden die gelost vanuit het Belgische
Wuustwezel, ten zuiden van Roosendaal, voor hun
vlucht naar het 850 kilometer verderop gelegen Franse
De afgelopen twee jaar is de prins met zijn duiven
niet meer in de prijzen gevallen. Als lid van de PV De
Vriendschap in Soest stond hij vorig jaar zelfs op de
laatste plaats. Nadat de 68-jarige Jan Ottens uit Soest
(midden op de foto, naast de keurmeester) zich vorig
jaar met de dagelijkse zorg van de dieren is gaan be
moeien, boeken de koninklijke duiven weer betere re
sultaten. (foto GPD)
Advocaat antimilitarist woedend
UTRECHT (GPD) - De inval in het
kantoor van Amok van de politie
afgelopen dinsdag en verlenging
van de gevangenhouding van de
toen gearresteerde Amok-mede-
werker. open dinsdag uitgevoerd
;door de Utrechtse politie, en de
vanaf gisteren verlengde gevan
genhouding van de toen gearres
teerde Amok-medewerker is vol
gens advocaat Bakker Schut
'Wankzinnie en schandalig' De
Utrechtse politie maakte gister-
PvdA'er overweegt
meedoen aan harde
kernwapenacties
DEN HAAG (GPD) - Het PvdA-ka-
merlid De Visser wil niet uitsluiten
dat hij deelneemt aan harde acties
uit protest tegen de plaatsing van
kruisraketten. Pogingen van de
PvdA-fractietop het radicale frac
tielid op andere gedachten te bren
gen zijn vooralsnog op niets uitge
lopen.
Enkele weken geleden zette on
der meer De Visser, als enig PvdA-
Kamerlid, zijn handtekening onder
een oproep aan de Nederlandse be
volking tot 'burgerlijke ongehoor
zaamheid'. tot groot ongenoegen
van de fractie die dit actiemiddel
onomwonden afwijst.
Na gesprekken met fractievoor
zitter Den Uyl en vice-voorzitter
Meijer leek het erop dat het con
flict over het afwijkend gedrag van
De Visser in der minne geschikt
zou worden. In een volgend ge
sprek, donderdag, was de fractie-
top minder toegeeflijk. Zij eiste
van hem dat hij verklaarde zich
van acties te onthouden. Daar voelt
De Visser vooralsnog niets voor.
"Mijn handtekening betekent in de
eerste plaats een morele steun aan
alle ontvredenen. Ik ga niet bij de
eerste de beste actie op de tram
rails liggen of barricaden opwer
pen. Maar ik sluit niet uit dat ik er
ooit aan mee doe", aldus De Visser.
Dinsdag komt de zaak-De Visser
opnieuw in de fractie aan de orde.
Gokbaas snel
weer in de cel
AMSTERDAM (ANP) - De 58-jari-
ge baas van het grote illegale gok
huis Mata Hari aan de Oudezijds
Achterburgwal is twaalf uur na een
veroordeling gisternacht opnieuw
door de politie gearresteerd. De po
litie arresteerde in totaal 14 men
sen bij een inval in twee illegale
middag bekend dat onder de bu de
inval in beslag genomen papieren
originele en in 1983 ontvreemde
geheime documenten zijn aange
troffen. Het gaat om militaire ge
klassificeerde stukken die op 26 en
27 april 1983 uit een bunkercom
plex van het ministerie van defen
sie in Katwijk en een bunker van
het Provinciaal Commando in
Noord wijk werden gestolen.
Volgens de politie is de Amuk-
medewerker tweemaal inbraak,
heling en in bezit hebben van
staatsgeheimen ten laste gelegd.
Op basis daarvan besloot de rech-
ter-commissaris tot verlenging van
zijn gevangenhouding met zes da
gen.
Tijdens een gisterenmiddag door
Amok belegde persconferentie
sprak advocaat Bakker Schut
schande over deze gang van zaken.
"Die papieren waarvoor mijn
cliënt nu vastzit, zijn al twee jaar
oud. Ze zijn reeds eerder gepubli
ceerd door de actiegroep Onkruit.
De documenten zijn zelfs gebun
deld en in boekvorm verschenen.
In de boekhandel zijn deze boeken
gewoon te koop".
Volgens de advocaat is het
'krankzinig' dat Justitie onder
scheid maakt tussen een origineel
exemplaar van een staatsgeheim of
een kopie daarvan. "Het gaat dus
kennelijk om het papier niet om
het geheim", aldus de raadsman.
Bakker Schut zei dat zijn cliënt
is opgesloten in de marechaussee
kazerne Fort de Bilt. "Hij heeft
strenge beperkingen opgelegd ge
kregen. Hij mag zijn cel niet uit en
geen bezoek ontvangen. Ik vind
dat een ontoelaatbare gang van za
ken".
VARA (GPD) - De VARA doet
voorlopig nog geen mededeling
over de financiële positie van haar
televisiedienst. Dit heeft een
woordvoerster meegedeeld.
Inmiddels is wel de tussentijdse
rapportage binnen van het accoun
tantsbureau, dat in opdracht van
de VARA een onderzoek heeft ver
richt naar het financiële reilen en
zeilen van de televisiedienst. Over
de inhoud van het rapport wordt
echter nog naar buiten toe gezwe
gen.
gokhuizen in de Amsterdamse bin
nenstad.
De eigenaar van Mata Hari was
donderdagmiddag nog door de po
litierechter veroordeeld tot zes
maanden gevangenisstraf (drie
maanden voorwaardelijk) en een
boete van 50.000 gulden vanwege
de illegale gokkerij. Volgens het
Openbaar Ministerie behoort Mata
Hari tot de grote gokhuizen in de
hoofdstad, met een jaarlijkse winst
van 10 miljoen gulden.
