Zeven doden bij
stammenonlusten
■a r
l2ewMMnA'(M4£zl
TnituuAenfanq.
yn&nAtxrt $AÜO.
Vrees voor nieuwe vulkaanuitbarsting
Minister krijgt in
Ulster pak slaag
Lagerhuis
weert tv-
camera s
Gevechten in krottenwijk Durban
Duizenden herdenken
sterfdag van Franco
DONDERDAG 21 NOVEMBER 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
LONDEN - Het Britse Lagerhuis
heeft gisteravond met een kleine
meerderheid het voorstel verwor
pen de tv-camera's bij zijn zittin
gen toe te laten. Een hoofdrol bij
dit besluit werd gespeeld door pre
mier mevrouw Thatcher, die tegen
Dat was een verrassing, omdat
de premier enkele weken had laten
doorschemeren, er wel wat te voe
len om de zittingen van het Lager
huis op de tv te brengen. Daar had
ze ook een aantal goede tactische
gronden voor.
door
Henk Dam
De verbale schermutselingen
met oppositieleider Neil Kinnock
worden door mevrouw Thatcher
doorgaans op punten gewonnen.
Bovendien zijn vooral in de La-
bour-bankjes de meest rumoerige
en onbeschaafde Lagerhuisleden
te vinden, en ook dat zou voor de
Conservatieven kunnen werken.
Een derde reden voor haar om
tv-camera's toe te willen staan, was
de geringe zendtijd die politici van
de Alliantie, de derde stroming in
de Britse politiek en een grotere
bedreiging voor de Tories dan La
bour, op grond van hun zeteltal on
vermijdelijk zouden krijgen.
Maar bij de stemming bleek, dat
de premier toch weer bedenkingen
had gekregen. Ze stemde tegen, en
dat was het sein voor een aantal
nog twijfelende Conservatieve par
tijleden om bij deze vrije stemming
toch ook maar „neen" te zeggen.
De voorstanders van de intro
ductie van tv-camera's, onder wie
oud-premier Edward Heath en
oud-Labour-leider Michael Foot,
hadden als belangrijkste argument
dat de democratie ermee is ge
diend als de kiezers de door hen
gekozen politici kunnen zien en
horen.
Maar de tegenstanders voerden
aan, dat de tv de kwaliteit van de
zittingen van het Lagerhuis in ne
gatieve zin zal beinvloeden door
dat veel Lagerhuisleden niet de
verleiding zullen kunnen weer
staan uitsluitend met het oog op de
a's te spreken.
Het is nu 20 jaar geleden dat voor
het eerst in het Lagerhuis over de
toelating van tv-camera's werd ge
stemd. Dat voorstel werd toen af
gewezen, en dat is bij nog vijf ande
re stemmingen sindsdien ook
steeds het geval geweest.
De zittingen van het Lagerhuis
mogen wel door de radio worden
uitgezonden. Het Hogerhuis is mo
derner: daar werden begin dit jaar
de camera's toegelaten, en de
Lords en Ladies beschouwen dat
nu, na flinke aanvankelijke scep
sis, als een bijzonder geslaagde
stap. Immers, er is nog nooit zoveel
belangstelling voor dit archaische
college geweest als thans.
JOHANNESBURG (AP/UPI) - Bij gevechten tussen groepen Zoeloes en Pondo's zijn in
de nacht van dinsdag op woensdag zeven mensen om het leven gekomen. Dat heeft de
Zuidafrikaanse politie woensdag gezegd. De twee groepen raakten met elkaar slaags
nadat dinsdag Pondo-chief Malagazi was neergestoken.
Sterftecijfer
reageerbuis
baby's hoger
MELBOURNE (Rtr.) - Het
sterftecijfer is by reageerbuis
baby's viermaal zo hoog als
normaal. Dit blijkt uit een on
derzoek dat over een periode
van vyf jaar in Australische en
Nieuwzeelandse ziekenhuizen
is uitgevoerd.
Volgens de onderzoekers ligt
de oorzaak waarschijnlijk in
het feit dat zoveel zuigelingen
die via de reageerbuismethode
worden verwekt te vroeg wor
den geboren en een veel te laag
gewicht hebben. Men had het
verloop van een groot aantal
reageerbuiszwangerschappen
bestudeerd en daarbij een sterf
tecijfer geconstateerd van 47
sterfgevallen per Ï.000 geboor
ten. Dat is viermaal zo hoog als
bij normale zwangerschappen.
fV%.
De twee groepen wonen in een
krottenwijk bij Durban met 20.000
inwoners, waar al meer dan een
jaar onderlinge spanningen heer
sen. Gisterochtend waren al zes
slachtoffers uit de krottenwijk ge
borgen. Allen waren neergestoken.
Later overleed een zevende slacht
offer in het ziekenhuis aan zijn ver
wondingen.
Een politiewoordvoerder zei dat
later op de dag een gespannen rust
in de krottenwijk heerste. Hij zei
dat er geen politieke motieven ach
ter de gevechten leken te zitten, en
de politie nam de gevechten dan
ook niet op in het dagelijkse over
zicht van rellen in het land.
De Pondo's vormen een stam
binnen het Xhosa-volk, na de Zoe
loes de het grootste zwarte volk in
het zuiden van de provincie Natal.
In die provincie komt het geregeld
tot onderlinge strubbelingen tus
sen zwarten.
Elders in het land maakte de po
litie melding van nog drie doden
als gevolg van stammenonlusten.
In Imbali, een dorp ten noorden
van Pietermaritzburg, de hoofd
stad van Natal, werden twee zwar
ten om politieke redenen ver
moord, aldus de politie. De slacht
offers waren Gibson Msomi, de
voorzitter van een plaatselijke ver
eniging van taxi-chauffeurs, en
Mandia Madladla. Volgens onbe
vestigde berichten waren beide
mannen lid van Inkatha, de toege
felijke zoeloe-organisatie die de af-
keld is met het Verenigd
tisch Front, de belangrijkste anti
apartheidsbeweging in Zuid-Afri-
ka.
Intussen werd in Soweto, bij Jo
hannesburg, een sympathiestaking
van honderden artsen en verpleeg
kundigen een dag uitgesteld. De
staking zou ter ondersteuning wor
den gehouden van 1.800 leerling
verpleegkundigen en leden van het
huishoudelijk personeel die door
het enorme Baragwanath zieken
huis werden ontslagen. Vandaag
zal de rechter uitspraak doen over
de rechtmatigheid van het ontslag.
De taken van de 1.800 ontslage
nen worden waargenomen door
militairen en vrijwilligers, maar
een arts uit het ziekenhuis zei dat
het werk bijzonder chaotisch ver
liep. Er zouden op dit moment nog
slechts 10 operaties per dag wor
den uitgevoerd, tegen 50 tot 60 on
der normale omstandigheden.
Zakenleven
De economische commissie van
de raad van advies van de Zuidafri
kaanse president heeft woensdag
voorgesteld rassenwetten op te
heffen die discriminatie van zwarte
zakenlieden betekenen.
In een rapport over de ontwikke
ling van de middenstand zei de
commissie dat alle zakenmensen
in Zuid-Afrika in staat zouden
moeten zijn om te werken zonder
beperking op basis van huidskleur.
Daarbij noemt de commissie in
het byzonder wetten, waarbij ge
bieden geografisch naar ras wor
den ingedeeld. „Het gaat vooral om
deze wetten daar die wetten zaken
lieden of zakenmensen in aanleg,
die Aziaat, zwarte en kleurling zijn,
de toegang ontzeggen tot de econo
mische belangrijkste gebieden van
het land".
De meeste bedrijven in Zuid-
Afrika bevinden zich in blanke ge
bieden.
Voorzitter van de economische
commissie is de aan de Harvard-
universiteit opgeleide econoom
Francois Jacobz uit Kaapstad, een
lid van de gemengde adviesraad.
Hy bekleedt ook diverse functies
bij industriële en mijnbouw onder
nemingen.
In het rapport adviseert zijn
commissie de regering alle wetge
ving inzake bedrijven, die is geba
seerd op rassenonderscheid, op te
heffen en de toegang tot de zaken
wereld aanzienlijk minder inge
wikkeld te maken dan deze nu is.
MADRID (AFP/Rtr/UPI) - Duizen
den Spanjaarden hebben gisteren
in de Vallei van de Doden, op 50
km van Madrid, de 10e sterfdag
herdacht van Francisco Franco. De
"Caudillo" leidde, nadat hij de bur
geroorlog (1936-39) had gewonnen,
Spanje met harde hand tot aan zijn
overlijden op 20 november 1975.
Jonge aanhangers van extreem
rechts waren in de nacht van dins
dag op woensdag van Madrid naar
de Vallei van de Doden gelopen. In
de vroege ochtend legden zij een
krans op het graf van Jose Antonio
Primo de Rivera, de oprichter van
de Falange, de- extreem-rechtse
partij waartoe ook Franco behoor
de. In de loop van de dag losten
tientallen jongelui elkaar af als ere
wacht bij de graven van Franco en
Primo de Rivera.
Bij de herdenkingsplechtigheid
was de 84-jarige weduwe van Fran
co, Carmen Polo, aanwezig met
haar dochter Carmen en dier man,
Twee vrouwen uit Moskou lezen de Prawda. De Russische krant besteedde
ting tussen Gorbatsjov en de Amerikaanse president
de markies van Villaverde. Fran
co's weduwe, die slechts zelden in
het openbaar verschijnt, had eer
der een uitnodiging van de staats
televisie afgeslagen om mee te
werken aan een documentaire in
serievorm die deze week vertoond
wordt en gaat over de dood van
Franco en de overgang naar de de
mocratie erna.
Honderden jonge en oude
rechts-extremisten kwamen na een
stelde vraag of zij Franco misten,
zei de helft van wel. Maar bij de in
1982 gehouden parlementsverkie
zingen, waarbij de socialisten van
premier Felipe Gonzalez de abso-
mis byeen, terwyl ze "Leve Fran
co" riepen. Tijdens de mis had de
priester, Emilio Aparacio, hulde
gebracht aan "de diepe religiosi
teit" van Franco en diens rol tij
dens de Spaanse burgeroorlog:
"Wij die de burgeroorlog hebben
meegemaakt, bewaren een diep ge
voel van dankbaarheid aan de man
die onze redder werd".
Het uiterst-rechtse dagblad „El
Alcazar", dat een oplage heeft van
115.000 exemplaren, beschreef
Franco in een speciale reportage
als een staatsman. Op de telefo
nisch aan 30.000 Spanjaarden ge-
lute meerderheid in de Cortes be
haalden, kwamen de extreem
rechtse partijen niet verder dan tot
140.000 stemmen tegen 10 miljoen
voor de socialisten.
In een vraaggesprek met het in
vloedrijke dagblad "El Pais", ging
de eerste-minister in op de over
gang van de dictatuur naar de de
mocratie die Spanje in de afgelo
pen tien jaar heeft beleefd: "In heel
korte tyd hebben wij geleerd in
vrijheid en vrede te leven. Maar het
lijkt een byzonder lange periode.
Als je terugkijkt naar 1975. komt
het ongeloofwaardig voor dat die
tijd deel zou uitmaken van het he
den".
In het hele land zijn herden
kingsbijeenkomsten en kerkdien
sten voor de vroegere dictator ge
houden. De aanhangers van Fran
co zijn van plan zondag in Madrid
een afsluitende manifestatie te
houden onder de titel: "Eer het
verleden en verover de toekomst".
LONDEN - De Britse minister
King (Noord-Ierland) is gisteren in
het centrum van Belfast aangeval
len door enkele tientallen protes
tanten die woedend zijn over het
Brits-Ierse akkoord dat Ierland in
spraak geeft in Noordierse zaken.
door
Henk Dam
De minister wilde het stadhuis
van Belfast binnengaan om daar te
lunchen, toen hij werd tegenge
houden door een groepje van onge
veer 30 protesterende unionisten.
De demonstranten hadden met een
auto de hoofdingang geblokkeerd,
dus daar kon King niet naar bin
nen. Hij reed daarop met zijn ko
gelvrije auto naar een zij-ingang,
Vliegtuigongeluk
Bij een ongeluk met een privé-
vliegtuig in de omgeving van het
vliegveld Dortmund-Wickede zijn
gisteravond alle vijf inzittenden
om het leven gekomen. De slacht
offers zijn de eigenaar en diens
zoon, beiden uit Leverkusen, een
echtpaar en nog een persoon. Het
toestel kwam uit Wenen en wilde
in Dortmund landen. Over de oor
zaak kon een woordvoerder van
het vliegveld nog niets meedelen.
Het ongeluk gebeurde tijdens mot
regen.
Papoea
Het parlement van Papoea
Nieuw Guinea heeft gisteren zijn
vetrouwen in premier Michael So-
mare opgezegd. De volksvertegen
woordiging nam een motie van
wantrouwen aan met 57 tegen 51
stemmen.
Somare is acht van de tien jaar
sinds de onafhankelijkheid van Pa
poea Nieuw Guinea van Australië
de politieke leider geweest. De
nieuwe eerste-minister is opposi
tieleider Paias Wingti, die eerder
dit jaar uit de regeringscoalitie
stapte.
Medicijnentekort
De Surinaamse Vereniging van
Medici heeft regeringsleider Desi
Bouterse een brief gezonden, waar
in zij haar ongerustheid uitspreekt
over het tekort aan medicijnen in
het land.
In de brief wordt erop gewezen
dat bepaalde onmisbare geachte
medicamenten niet meer voorra
dig zijn, omdat die niet voorkomen
op een onlangs opgestelde lijst van
medicijnen. Volgens de artsenver
eniging worden in het academisch
ziekenhuis alleen nog spoedopera
ties uitgevoerd.
Duikboten Zweden
De Zweedse televisie vertoonde
gisteravond een documentaire
waarmee de maakster wil aanto
nen dat er nooit Sowjet-duikboten
met opzet in Zweedse wateren zijn
geweest.
Na de uitzending volgde een dis
cussie tussen de maakster van de
film, Maj Wechselmann, Zweedse
marine-officieren en een journalist,
die heeft beweerd dat de documen
taire Russische propaganda is.
waar hij uitstapte. Ook daar ston
den demonstranten. Een van hen
greep de minister bij zijn nek, er
vielen een paar klappen, en er wer
den enige eieren naar King ge
gooid.
Tot overmaat van ramp voor
King kon hij de zij-ingang niet bin
nen, omdat die uit oogpunt van
veiligheid vergrendeld was. Poli
tiemensen duwden de minister
daarop weer in zyn auto, en reden
hem terug naar de hoofdingang,
achtervolgd door de schreeuwende
demonstranten.
By de hoofdingang was de blok
kade inmiddels verwijderd, en kon
de minister eindelijk naar binnen.
De politie arresteerde een van de
demonstranten omdat deze de
koplampen van Kings auto had
vernield.
Vonnis Palestijnse
kaper is ongeldig
GENUA (AFP/DPA) - Het vonnis
tegen een van de kapers van het
Italiaanse cruiseschip Achille Lau-
ro is ongeldig. Bassam al Ashkar.
die maandag zes jaar en zeven
maanden kreeg wegens verboden
wapenbezit, is 17 en dus minderja
rig. Hij moet nu opnieuw verschij
nen voor de kinderrechter, zo is
gisteren van officiële zegslieden
vernomen.
De Italiaanse ambassade in Liba
non kwam erachter dat de Pale
stijn op 8 februari 1968 in Tripoli
(Libanon) is geboren en niet op 8
februari 1966, zoals hijzelf tegen
over de politie had verklaard bij
zijn arrestatie. Hij moet met de an
dere kapers nog terecht staan voor
de kaping van het schip en de
moord op de Amerikaanse passa
gier Leon Klinghoffer.
Jelena Bonner, de i
Russische Nobelprijswinnaar
Sacharov (foto anp>
NICARAGUA - Hondurese vlieg
tuigen en boten van de kustwacht
hebben gisteren twee Nicara
guaanse marinevaartuigen aange
vallen. De Nicaraguanen voerden
een patrouille uit in de Golf van
Fonseca waaraan Nicaragua, El
Salvador en Honduras liggen. Dat
is uit militaire bronnen vernomen.
Drie vliegtuigen en twee boten
van de Hondurese kustwacht voer
den de aanval uit in Nicaraguaans
territoriaal gebied.
Vrouw Sacharov
op 2 december
naar Italië
MOSKOU (AFP) - Jelena Bonner,
de vrouw van de dissidente kern
geleerde Andrej Sacharov, zal op 2
december de Sowjet-Unie verlaten
voor een medische behandeling in
Rome. Dit heeft haar dochter
Tatjana Jankelevitsj gisteren be
vestigd. Tatjana Jankelevitsj, die
in de Verenigde Staten woont,
heeft gisterochtend een telefoon
gesprek met haar moeder gevoerd.
Mevrouw Bonner, die met haar
man is verbannen naar de voor bui
tenlanders gesloten stad Gorki,
verklaarde dat zy de Sowjetautori-
teiten heeft moeten beloven niet
met journalisten te spreken tijdens
haar verblijf in het Westen. Indien
zy zich niet aan deze belofte houdt,
zal zij niet naar de Sowjet-Unie mo
gen terugkeren, aldus mevrouw
Jankelevitsj.
Jelena Bonners dochter meldde
verder dat zij over de telefoon met
Andrej Sacharov heeft gesproken.
De Russische kerngeleerde heeft
haar gezegd dat hy zes maanden in
een ziekenhuis heeft gelegen.
ADVERTENTIE
Minister Tom King heft zijn hand
in een poging om klappen af te
wenden (foto AP>
ADVERTENTIE
Beaujolais
Villages
Primeur
De eerste wijn
van 1985 is
heel geurig en
I elegant!
Vandaag te koop
P bij uw slijterij/
wijnhandel.
«Delcavë
ivijn en gedistilleerd
Tel. (015f 569324'
BOGOTA (AP) - In de Armero-val-
lei is gisteren grote beroering ont
staan door een oproep van de rege
ring via de radio aan de bewoners
om hun huizen te verlaten omdat
de Nevado del Ruiz opnieuw op
uitbarsten zou staan. De radiozen
ders die de oproep verspreidden
lichtten later toe dat de oproep van
president Betancur om de woon
kernen Guayabal en Marquita,
twee plaatsen in de Armero-vallei
waar bij de ramp van een week ge
leden rond de 25.000 doden vielen,
te ontruimen slechts gezien moes
ten worden als een paraatheidsoe
fening.
In Guayabal en Marquita zyn tij
delijk duizenden overlevenden van
de ramp ondergebracht. Voor de
verwarrende oproep tot ontrui
ming onderbraken de radiozenders
hun normale programma en werd
in het geheel niet aangegeven dat
het om een simulatie ging.
Bij de vulkaanuitbarsting van af
gelopen week, die op zich geno
men niet zo hevig was, verdween
het stadje Armero van de kaart.
Het werd bedolven onder een dik
ke laag hete modder, een mengsel
lava, aarde en gesmolten
ijs waarmee de ruim
5000 meter hoge Nevado is bedekt,
die veel mensen heeft verstikt of
verbrand.
Duizenden mensen die uit angst
voor een nieuwe uitbarsting van de
Nevado del Ruiz naar hogere ge
bieden waren gevlucht waren juist
weer begonnen terug te keren naar
hun huizen. Vulkanologen blijven
er echter op wijzen dat het gevaar
op een nieuwe uitbarsting niet ge
weken is.
In de Armero-vallei, waar hele
dorpen werden bedolven onder
een dikke modderstroom, waren
soldaten nog bezig met het ver
branden van lijken van slachtof
fers van de uitbarsting van vorige
week. Los rondlopende dieren
werden doodgeschoten om het uit
breken van besmettelijke ziekten
te voorkomen. Hoewel het begra
ven van de doden in volle gang is
gaat ook het speuren naar overle
venden nog op beperkte schaal
door. Het merendeel van de doden
wordt ter aarde besteld in graven
die zijn gedolven in de gestolde
vulkanische modder.
Ijskap
Sinds de uitbarsting van vorige
week houdt een internationale
groep wetenschappers de vulkaan
in de gaten, om tijdig voor een
nieuwe eruptie te kunnen waar
schuwen. De Franse minister voor
natuurrampen, Haraound Tazzief,
een vooraanstaand vulkanoloog,
zei dat de vulkaan nog lange tijd
actief zal blijven, en dat het groot
ste gevaar op dit moment bestaat
uit het smelten en wegglijden van
de ijskap. Hij zei dat er op de berg
nog ongeveer 25 miljard kubieke
meter ijs ligt.
De Colombiaanse regering heeft
intussen 24 miljoen gulden be
schikbaar gesteld om het voor de
koffieteelt belangrijke gebied weer
op te bouwen.
Volgens de burgemeester van
Marquita waar het ziekenhuisje
was omgevormd tot centrale eerste
hulppost keerden gisteren zo'n
15.000 mensen naar hun huizen in
het dal terug.
Uit een voorlopige schatting
door de regering blijkt dat de ramp
op een totaal materieel verlies, on
der meer door het verloren gaan
van de koffie-aanplant, van 1,2 mil
jard gulden kan komen te staan.
Minister van buitenlandse zaken
Ramirez Ocampo zei dat zijn land
tot op heden 30 miljoen gulden aan
financiële steun uit het buitenland
heeft ontvangen en een zelfde be
drag aan materiële bijstand. Het
ministerie van buitenlandse zaken
in Bogota noemde met name de
ruimhartige bijdragen uit Neder
land. Venezuela, Japan en Italië,
die al hulp hebben verstrekt voor
bedragen van 3 miljoen gulden of
meer.
In het rampgebied blijft behoefte
bestaan aan een scala van appara
tuur en goederen, zoals medicij
nen, medische apparatuur, radio
zenders, installaties voor waterzui
vering en landbouwmachines om
de koffieteelt in de vallei weer op
poten te zetten.
Koudvuur
Wat betreft besmettelijke ziekten
bestaat vooral vrees voor koud
vuur. Deze aandoening, die zeer
besmettelijk is en in veel gevallen
dodelijk kan zijn, is al geconsta
teerd bij een aantal
met open wonden in de modder
hebben gelegen. De operatieka
mers waar deze mensen zyn geope
reerd moesten grondig worden
ontsmet voordat andere patiënten
daar weer konden worden gehol
pen.
Maandag en dinsdag werden nog
35 overlevenden gevonden en hoe
wel ook nu het reddingswerk nog
doorgaat bestaat eigenlijk bij nie
mand nog hoop dat mensen levend
in de modder worden aangetrof
fen.
De reddingswerkers zoeken al
leen nog met speciale geluids- en
infrarood-apparatuur naar mogelij
ke overlevenden. Hun zoeken con
centreert zich op de honderden
huizen en gebouwen die geheel on
der de modder zijn verdwenen,
omdat mogelijk daar nog een enke
le overlevenden te vinden is.
In een communiquë dat de rege
ring gisteren in Bogota uitgaf
stond dat 12.000 mensen in het la
gere deel van de vallei de ramp
hebben overleefd. Zevenduizend
van hen zijn er zelfs zonder enig
letsel vanaf gekomen.
