V.d. Reijdenvoorspelt
'acute' noodsituatie
De Geneefse top van dag tot dag
Als ziektekostenverzekering niet doorgaat
Paratroepen helpen
Belgische rijkswacht
Indonesië: weer executies
Ex-Jonkies maken het zichzelf moeilijk
DONDERDAG 21 NOVEMBER 1985
PAGINA 17
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Van der Reijden (volksgezondheid) heeft de Twee
de Kamer gisteren uiterst sombere toestanden in het vooruitzicht gesteld wanneer zijn
voorstel om het vrijwillig ziekenfonds op te heffen sneuvelt. De bewindsman hield met
name PvdA en CDA voor dat mensen die vrijwillig in het ziekenfonds zitten of in de
speciale bejaardenverzekering, in een "buitengewoon penibele acute noodsituatie ko
men te verkeren". De premies zouden voor hen ongetwijfeld gaan stijgen.
Van der Reijden wil de stelselwijzi
ging in de ziektekostenverzekering
met ingang van 1 januari doorvoe
ren. Aan opheffing van het vrijwil
lig ziekenfonds is naar zijn overtui
ging niet te ontkomen omdat het al
een aantal jaren in feite failliet is.
PvdA en CDA willen het vrijwilli
ge ziekenfonds in afgeslankte
vorm handhaven voor kleine zelf
standigen en anderen die geen in
komen uit loondienst krijgen (to
taal ruwweg 800.000 mensen).
De staatssecretaris rekende de
Kamer voor dat zelfs uitstel van
het inwerkingtreden van de Wet op
de Toetreding tot Ziektekostenver
zekering (WTZ) tot 1 april ongeveer
50 miljoen gulden verlies oplevert.
De Kamercommissie voor volks
gezondheid voerde gisteren voor
de tweede maal mondeling overleg
met de bewindsman ter voorberei
ding van de plenaire behandeling
van het wetsvoorstel over enkele
weken.
Mensen die nu deel uitmaken
pakket aanbieden. liere sector, maar noemde Lan-
met hef huidige ziekenfond®^" ^hÜHudeST ÏÏoSaÏSE
De ziekenfondssector bevat een re- t\ i A TT
geling voor tandartshulp van 0-19 -UCCIIlclIIlC AZL tl cl 11
jaar, in het particuliere systeem ligt
dat op 12 jaar. De verschillen zijn experiment met
de volgens Van der Reijden binnen r
een kort aantal jaren alsnog weg te
werken.
PvdA en CDA willen dat de be- UTRECHT (ANP)- Het Acade-
windsman met zijn collega Deet- misch Ziekenhuis in Leiden komt
levertransplantatie
HAARLEM - Minister Smit-Kroes kreeg gisteren een fotoboek dat haar voor een geschilderde Wijkertunnel
werd overhandigd door burgemeester Hoobroeckx van Heemskerk. Vijf gemeenten rond Haarlem willen de
tunnel, die iets ten oosten van de Velsertunnel moet komen, zo snel mogelijk gerealiseerd zien. (foto anp>
i onderwijs nog eens kijkt
naar andere mogelijkheden om
studenten onder te brengen
aanmerking voor onderzoek
naar een nieuwe vorm van lever-
transplantatie. Het ziekenhuis zou
volksverzekering. Mevrouw Müller dit in samenwerking met het Dijk-
(PvdA) stelt zich voor ogen dat de zigtziekenhuis in Rotterdam moe
basisbeurs gaat gelden als uit- ten doen. Dit heeft de Gezond-
gangspunt voor de verzekering, heidsraad geadviseerd aan de be-
waarbij de centrale afdeling studie- windslieden van WVC.
Het gaat hierbij om een operatie
financiering in Groningen wordt r
belast met premieheffing. Haar waarbij de eigen lever niet geheel
het vrijwillige ziekenfonds of collega Lansink (CDA) vindt stu- wordt verwijderd en slechts een
de speciale bejaardenregeling gaan
straks over naar het verplichte z
kenfonds of naar de particuliere
ziektekostenverzekering. Volgens
Van der Reijden moeten verzeke
raars de mensen die overgaan naar
de particuliere sector een basis
denten een uitgelezen groep voor gedeelte van de donorlever wordt
een "proeftuin" voor de toekomsti- getransplanteerd. De zieke lever
ge volksverzekering tegen ziekte- kan in deze gevallen nog gedeelte-
kosten. lijk functioneren.
Van der Reijden houdt voorals- Deze nieuwe vorm van levertran-
nog vast aan zijn voorstel studeren- plantatie verkeert nog in het expe-
den onder te brengen in de particu- rimentele stadium.
DORDRECHT (ANP) - De Anreco-
groep in Papendrecht van een
voormalige scheepsmakelaar ver
keerde in het voorjaar van 1981 aan
de rand van de financiële afgrond
met tientallen miljoenen guldens
schuld en was niet meer in staat fi
nanciering voor enigerlei project
aan te trekken. De banken waar
mee het bedrijf doorgaans zaken
deed, hadden de kredietkraan bo
vendien dichtgedraaid.
Dit bleek gisteren op de tweede
zittingsdag van het proces voor de
rechtbank in Dordrecht tegen de
scheepsmakelaar, waarbij onder
meer oplichting voor een bedrag
van 2,6 miljoen van oud-directeur
van het chemisch afvalverwer-
Scheepsmakelaar
kon de aankoop
van Uniser niet
echt financieren
kingsbedrijf Uniser in Moerdijk G.
Bernouw wordt behandeld. De
scheepsmakelaar heeft van Ber
nouw volgens het openbaar minis
terie onder valse voorwendsels 2,6
miljoen gulden geleend voor de
aankoop van aandelen van Uniser
en daarbij doen voorkomen dat de
gehele financiering bij een bank
zelf vrijwel rond zat.
De scheepsmakelaar wilde er
met de Uniser-transactie in een
klap weer bovenop komen. Hij
moest gisteren voor de rechtbank
in Dordrecht echter erkennen dat
hij bij de banken zelfs geen kre
dietaanvraag had ingediend voor
de aandelenaankoop. De prijs voor
het chemisch afvalverwerkingsbe
drijf Uniser wisselde, met name als
gevolg van toenemende belang
stelling van politie en justitie voor
door het bedrijf gepleegde milieu
delicten, nogal eens: van maximaal
18 miljoen gulden in eerste instan
tie, tot uiteindelijk 3 miljoen gul
den.
Amsterdam: snel
besluit over
museum voor
natuur historie
AMSTERDAM (ANP) - Minister
Brinkman (WVC) en de Tweede
Kamer moeten dit jaar of anders
uiterlijk volgend voorjaar beslis
sen waar het Nationaal Natuurhis
torisch Museum wordt gevestigd:
Amsterdam of Leiden. Wordt het
besluit - inclusief de financiële ge
volgen - niet voor die tijd genomen,
dan valt de hoofdstad af als kandi
daat. De Universiteit van Amster
dam en de gemeente lieten dit gis
teren blijken tijdens een perscon
ferentie.
De minister wil best een natio
naal natuurhistorische presentatie,
zo bleek onlangs nog uit zijn mu
seumnota. Hij vroeg Amsterdam
en Leiden in 1983 al om "offertes".
Amsterdam heeft volgens de
"commissie van advies voor de na-
tuurhisorische musea" de beste pa
pieren. De betrokken tweede ka
mercommissie bespreekt de mu
seumnota waarschijnlijk begin vol
gende maand.
Amsterdam heeft zo'n haast, ver
telde bestuurder F. Spit van de
Universiteit omdat er geen geld
meer is om de Hortus Botanicus
nog langer op eigen kracht open te
houden. De hortus is een belang
rijk onderdeel in het Amsterdamse
plan met betrekking tot het na
tuurhistorisch museum. De Hortus
moet dicht door de landelijke be
zuinigingen op het wetenschappe
lijk onderwijs. De universiteit
noch de gemeente zien kans de
eeuwenoude tuin open te houden.
Het Natuurhistorisch Museum in
Amsterdam wordt gesitueerd rond
de dierentuin Artis in de Plantage-
buurt De Hortus Botanicus ligt
daar zeer dichtbij. De opstellers
van de Amsterdamse plannen re
kenen met 200.000 bezoekers per
jaar.
Zondag 17 november
Ruim duizend journalisten, tv-
en radioverslaggevers, technici
zijn al in Genève gearriveerd. Hun
aantal zal uiteindelijk oplopen tot
boven de 3000. Vanaf vrijdag tonen
de Sowjets zich zeer actief. De pers
wordt getracteerd op briefings, van
militairen, wetenschappers. Die
richten zich vooral op de gevaren
van de Amerikaanse wapens, met
het accent op de plannen voorjaan-
valswapens in de ruimte'.
door
Hans Geleijnse
Vandaag besluiten de Amerika
nen (Reagan en zijn gevolg zijn za
terdag gearriveerd; iets terug te
doen. Terwijl de president in het
landhuis La Saussure bekomt van
de 'jet lag', gaat zijn Veiligheidsad
viseur Robert Mc Farlane in het
imposante Internationale Congres
Centrum, waar de pers bivakkeert,
even een vuiltje wegwerken. De
uitgelekte brief van Mack the Kni
fe Weinberger, die kennelijk bang
is dat zijn baas te ver zal gaan in de
gesprekken met Gorbatsjov.
Voor de Sowjets is dat gesneden
koek. Grootmoedig laat de grijze
Kremlin-woord voerder Zamjatin
weten dat er hier met Reagan za
ken worden gedaan en niet met
diens defensieminister. Zamjatin,
die al heel wat machtswisselingen
in het Kremlin heeft overleefd,
grijnst nog net niet, maar je ziet
hem denken 'laat die Amerikanen
dat zelf maar oplossen'.
Veel tijd voor triomfantelijke ge
voelens krijgen de Sowjets echter
niet. Op dezelfde persconferentie
neemt de verslaggeefster van Else
vier, Irina Grivnina, het woord. Er
ontstaat een heftige woordenwis
seling, door de Amerikanen tref
fend 'shouting match' genoemd.
Hier voor het eerst belooft Zamja
tin, dat over de mensenrechten nog
een speciale persconferentie zal
worden belegd. Die belofte zal de
komende dagen nog verschillende
keren worden herhaald.
Reagan maakt 's middags een
korte wandeling in de tuin van La
Saussure. Hij heeft in de publici
teit nog het rijk alleen, want Gor
batsjov arriveert eerst maandag.
Moskou ligt nu eenmaal wat meer
in Europa dan Washington.
Maandag 18 november
Gorbatsjov arriveert op het Ge
neefse vliegveld, journaliste Griv
nina is er ook. De Zwitsers waar
schuwen, maar de frêle activiste
weet Gorbatsjov toch toe te voe
gen: waarom laat u Sacharov niet
gaan. Volgens haar medestanders
hoorde de Sowjet-leider het en
hield even zijn pas in. De enige die
dat kan bevestigen is 'de man met
de vriendelijke glimlach en de sta
len tanden' (Gromyko) zelf.
Hij blijft voorlopig onbereikbaar,
heeft het veel te druk met een op
komende verkoudheid, gewapper
met een (hoe kan het anders) rode
zakdoek, de neus wordt voortdu
rend opgehaald. Of zouden het ze
nuwen zijn?
In Genève zelf is het demonstra
tiewezen volop in bedrijf. Alles wat
anti-Sowjet is, geeft acte de presen
ce: van vrije Albanezen tot Sonn
Sann van het Cambodjaanse
Khr.ier-bevrijdingsfront. Maar ook
de onvermijdelijke Amerikaanse
huismoeders. Phyllis Schlafley bij
voorbeeld, die trots in pamfletten
meldt dat ze ploor het vrouwenblad
gen. Naarmate echt nieuws uit
blijft, worden deze rapportages
steeds gedetailleerder.
Nancy, 's middags bij Raisa op
de thee, moet voor de helft van de
wereldbevolking opkomen. Haar
wordt gevraagd of ze het eens is
met een opmerking van chef Witte-
Huisstaf Don Regan, dat vrouwen
maar weinig verstand hebben van
'Rondborstig'ant^ gewichtige onderwerpen als
.6 npnhohpprc 1 n a on monconrooK
dent heeft zich dit keer verhuurd
als verslaggever van Playboy.
Speakes, gezegend met zeer droge
humor, geeft
woord: „Hij was daar, omdat hij
zijn vader had verteld getuige te
willen zijn van een historisch ogen
blik".
De Amerikanen vinden het dui
delijk niks, c
esanS52BSs«BB KB»SSS3US
penbeheersing en mensenrechten.
Nancy denkt eronder uit te kunnen
komen: „Ik ken die opmerking
niet". Verslaggever: „Maar denkt u
dat vrouwen gewichtige onderwer-
"concu'irent'die niet
kert bij hoog en bij laag dat kleine
Ronald niets van grote Ronald te ^Jee^eWK
Nancy: „Ik denk
ir De Reagans en de Gorbatsjovs: glimlachen.
kennelijk) is uitgeroepen tot de op niet verwacht. Ofschoon,
(foto AP)
vervolgens weggaat. Opnieuw stor-
nadenkt, realiseert zich al snel dat ten camera's zich op een lachende
ook zonder nieuwsstop mensen als Grivnina die, uitvoerig duidelijk
horen krijgt over de besprekingen.
Woensdag 20 novem
ber
Reagan heeft nu wijselijk
wel een winteijas (en sjaal) aange
trokken. Gorbatsjov knikt goed
keurend als hij zijn Amerikaanse
gasten even buiten de Sowjet-mis-
sie ontvangt. Steeds duidelijker
wordt dat de Sowjets het gewone
spelletje spelen: hoog inzetten
(geen SDI) en vervolgens akkoord
gaan met „een betere verstandhou
ding". Volgens de Russische dissi
dent Zinovjiev, geinterviewd door
de Franse televisie, is dat tactiek:
Gorbatsjov heeft tijd nodig om
wapentechnologie te ver-
i gelijktijdig de Sowjet-
te
twee na meest bewonderde
de VS.
In het buiten La Reposoir ont- Shultz of zijn collega Sjevardnadze maakt hoe zij
rschijnlijk weini.
vangen de Zwitserse president
Furgler <en zijn echtgenote Ursula rends naar buiten
de buitenlandse gasten. Eerst de bracht. Zo werkt dat
familie Reagan, dan de Gorbats- niet bij onderhandelingen
Housekeeping (een soort LibeUe
het Sowjet-sys-
teem denkt en wat de Zwitsers
tdden ge- haar wilden aandoen,
eenmaal Opnieuw ontstaan discussies
de vraag of op deze
uit, bovendien
Dat vindt ook de soldaat, die als
enige taak heeft het met de hand
Een Nederlandse collega heeft journalistiek moet worden bedre-
De collega's komen er niet uit.
Bij gebrek aan substantieel
zijn conclusie al snel klaar: 'Ik stort
me maar op Raisa en Nancy', roept
hij. Iets te snel. Tijdens de briefing nieuws over de besprekingen (dat
verwijderen van vuiltjes op het van Vladimir Lomeiko, de gerouti- die
Zwitsers-brandschone bordes.
Dinsdag 19 november
goede atmosfeer verlo-
neerde woordvoerder van buiten- pen, een en al vriendelijkheid, Rea-
landse zaken, breekt chaos uit gan die kennelijk veel tijd nodig
Het historisch ogenblik is daar,
Mr. Kruisraket en Mr. SS-20 schud
den elkaar glimlachend de hand.
Waar praten de twee over als ze de
BRUSSEL (GPD) - De Belgische regering heeft gisteren zes compag- villa Fleur d'Eau binnen gaan?
nieën paracommando's (750 man) van de landmacht onder bevel van de Gorbatsjov, in grijze winterjas en
rijkswacht gesteld. De para's zullen worden ingezet bij de beveiliging van hoed, constateert verbaasd dat
gebouwen en personen, zodat de rijkswacht meer de handen vrij krijgt Reagan in het colbertje de kou trot-
voor de bestrijding van terreur en banditisme. seert. Aangezien de Sowjet-leider
De para's zullen vandaag al voor het eerst in hun nieuwe rol optreden, het Engels officieel niet machtig is
wanneer zij de bewaking en beveiliging van het vliegveld Zaventem op en de tolken niet in beeld zijn,
zich nemen, wanneer daar de Amerikaanse president Reagan aankomt, moet de conversatie in Russisch-
Deze brengt vanmiddag op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel verslag Engels plaatsvinden. Witte Huis-
uit van zijn ontmoeting van de Sowjet-partijleider Gorbatsjov. woordvoerder Larry Speaks denkt
Bij de bijeenkomst van de NAVO-raad zullen ook tal van andere rege- dat er ook gebarentaal aan te pas is
ringsleiders aanwezig zijn, onder wie de Britse premier Thatcher, de gekomen. Of misschien waren er
Duitse bondskanselier Kohl en premier Lubbers. De zwaarbewapende toch wel tolken, maar heeft u die
paracommando's zullen zorgen voor de veiligheid van de gasten tot zü op niet gezien, zegt hij tegen een Ame-
het NAVO-terrein zijn. rikaanse journalist, die het naadje
Maar ook na vandaag zullen de soldaten ingeschakeld blijven voor ci- van de kous wil weten,
viele taken. Zij zullen bij belangrijke regeringsgebouwen de bewaking Er is met de Sowjets een ak-
overnemen van de - overigens eveneens militaire - rijkswacht. De rijks- koord bereikt: mondje dicht tegen
wacht heeft echter in België ook de taak voor de opsporing van zware de pers zolang de top duurt. Dat
misdrijven te zorgen. resultaat hadden de journalisten
rond Irina Grivnina. Een Zwitserse schijnt te hebben om Gorbatsjo
veiligheidsagent tracht haar te be- uit te leggen hoe SDI moet gaan
wegen de zaal te verlaten, zo dis- werken als systeem voor de vrede)
creet mogelijk, maar toch... Grivni- vragen vooral Amerikaanse jour-
i zet het op
aandacht weg
boos roept dat hier de journalistie
ke ethiek wordt geschonden en
schreeuwen, alle nalisten zich af, waarom Ronald
Lomeiko, die Reagan jr. wel dicht met zijn neus
bij het vuur mag zitten.
De zoon van de puriteinse presi-
De Sowjet-leider zelf lijkt het al
lemaal eenvoudig te vinden. Jour
nalisten die hem vragen hoe de top
loopt, verwijst hij naar zijn pers
conferentie van donderdag. Pi
kant, want de Amerikanen zijn
daarvan nog niet officieel op de
hoogte gesteld.
Journalisten die in staat zijn Rea
gan en Gorbatsjov vragen te stel
len, behoren tot zogenaamde
pools. Vanaf het begin van de top
worden die iedere dag via loting sa
mengesteld. Maar het zijn vooral
de Amerikanen, Zwitsers en Rus
sen die op de voorste rij staan.
Deze groepen brengen verslag
uit aan de in de beide perscentra
achtergebleven journalisten, die de
gebeurtenissen via het scherm vol-
loof dat er zeer belangrijke dingen
worden besproken en wat iemand
draagt of niet draagt is niet zo ver
schrikkelijk belangrijk".
Zeker niet voor Manna Nash (12)
en Cathelijnen Anten (14). Haar
lemse Cathelijne is voorzitster van
Kindervuist. Ze is naar Genève ge
komen om brieven van kinderen
aan Reagan en Gorbatsjov aan te
bieden. Zij hebben er 600. Maar
concurrent Meerdink, een zaken
man uit Zierikzee, heeft er wel
210.000 op zak. Hij vindt 'Kinder
vuist' te politiek, heeft onder de
naam Peace Wing een eigen actie
groots opgezet en 8300 lagere scho
len benaderd, van wie er 1800 met
brieven reageerden.
Gorbatsjov en Reagan zullen ze
niet lezen, want de actievoerders
die gezamenlijk weer zijn aange
sloten bij het Westduitse Peace
Bird slagen er niet in tot de bei
de kopstukken door te dringen. In
een laatste wanhopige poging wor
den de in totaal 210.000 brieven in
de St. Gervais kerk voorgelezen.
Een marathon, met het doel „drie
minuten te krijgen om de brieven
te overhandigen".
De onverstoorbare Speakes, die
niets inhoudelijks mag vertellen,
geeft een meesternummer weg in
het Amerikaanse perscentrum. Op
de minuut precies geeft hij aan wie
met wie heeft gepraat, hoe groot de
kamer was, welk soort behang,
domme vragen worden meteen af
gestraft met een wijzend vingertje
naar de volgende vragensteller.
Dat is wat anders dan Lomeiko,
wiens meestal nietszeggende ant
woorden steevast worden besloten
met de vraag: „What else?"
JAKARTA/DEN HAAG (GPD) -
In Indonesië worden binnenkort
twee ter dood veroordeelde leden
van de verboden communistische
partij (PKI) geëxecuteerd, zo
wordt uit Jakarta vernomen. De
twee, Soekarno en Widjajasastra,
zijn in de jaren zeventig ter dood
veroordeeld wegens hun betrok
kenheid bij de mislukte staats
greep van 1965. Vier van hun colle
ga's zijn een half jaar geleden te
rechtgesteld.
President Soeharto heeft on
langs hun verzoeken om gratie van
de hand gewezen waardoor execu-
nijdelijk lijkt te zijn ge
worden. Evenals bij voorgaande De terechtstellingen van Munir,
excuties houdt het leger ook nu Lestaryo, Untung en Roesto, eer-
weer tijd en plaats van de terecht- der dit jaar, hebben geleid tot felle
stelling geheim. protesten in de Tweede Kamer.
Amnesty International, die door- Van de regering werd geëist dat
gaans goed is geinformeerd over Nederland zijn voorzitterschap van
terechtstellingen van PKI'ers in - de IGGI, de intergouvernementele
Indonesië, kon het bericht bevesti- groep voor hulp aan Indonesië, op-
gen noch ontkennen. Het was bij schortte.
deze organisatie wel bekend dat er Bij de staatsoliemaatschappij
zeventien ter dood veroordeelde Pertamina en Caltex, alsook in de
PKI'ers op voltrekking van hun haven van Soerabaja zijn in de af-
doodvonnis wachten. Andere be- gelopen maanden meer dan twee-
richten die ons bereikt hebben duizend mensen ontslagen omdat
spreken zelfs van 25, verklaarde zij in het verleden banden zouden
een woordvoerster van Amnesty hebben gehad met de inmiddels
International verboden communistische partij.
Voortreffelijk spel in (te?) langdurige 'Kees de Jongen'
'Kees de Jongen', toneelstuk naar de roman van
Theo Thijssen. Door de Ex-Jonkies. Met: Menno
Bentveld, Joke van Bilsen, Caspar Boenderma
ker, Sabien de Bruyne, Clarie Dekker, Erik Janso-
nius, Nick van Leeuwen. Karin Smit, Rob Strijk
en Eric Pul. Regie: Bert Jonk. Gezien op 20 novem
ber in de Leidse Schouwburg. Herhalingen op 22
en 23 november in de aula van scholengemeen
schap 'De Vlietschans'.
LEIDEN - "Kees begrijpt de toestanden", en
daarom is hij steeds het toonbeeld van
hulpvaardigheid voor zijn arme moeder.
Kees is Kees Bakels uit het in 1923 versche
nen boek van Theo Thijssen. Van deze roman
is door Gerben Hellinga een toneelbewer
king gemaakt, en de Ex-Jonkies hebben on
der leiding van Bert Jonk deze versie ook
nog onder handen genomen.
Jonk is leraar aan de Leidse Vlietschans-
scholengemeenschap, die de grondlegger is
van de daar nu al tien jaar bestaande toneel
traditie. Oud-leerlingen konden van toneel
groep De Jonkies maar steeds geen afscheid
nemen en zijn dan ook als Ex-Jonkies ge
woon doorgegaan. Dat op zich zegt genoeg
over de hechte samenwerking, die tot nu toe
een groot aantal boeiende produkties heeft
opgeleverd.
Vanwege het tienjarig bestaan, dat nu ge-
yierd wordt, is er een voorstelling in de
schouwburg gegeven. In tegenstelling tot de
repertoirekeuze van de afgelopen jaren,
waarvan humor, vaart en uitbundigheid be
langrijke kenmerken waren, heeft men nu
een vrij ingetogen, gevoelig stuk gekozen,
dat hier en daar zelfs naar sentimentaliteit
tendeert. Over het waarom van die keuze, is
het speciale jubileumboekje kort en duide
lijk: "Het is gewoon een fantastisch stuk".
Dat is de uitgesproken mening van de re
gisseur, die vanuit een duidelijk merkbare af
finiteit met dit toneelstuk aan deze veeleisen
de produktie is gaan werken. Hij heeft daar
bij de beschikking over een paar jonge men
sen, die onder zijn leiding al regelmatig ge
speeld hebben en stuk voor stuk beslist over
de nodige kwaliteiten beschikken. Zoals de
Ex-Jonkies dit stuk op de planken brengen,
is dat het werk van een hecht ensemble.
Als je echter die affiniteit met 'Kees de
Jongen' niet kan delen, dan heb je het met dit
drie uur durende stuk aanmerkelijk moeilij
ker. Het spel is ronduit voortreffelijk. Om de
ze teksten een zeker naturel mee te geven, is
geen geringe opgave. Dat de Ex-Jonkies
daarin geslaagd zijn, is zeker vermeldens
waard. Maar toch, er blijven bedenkingen.
Had het stuk misschien toch beter wat korter
kunnen zijn? Het verhaal is bekend: boven
dien is het gauw duidelijk waarover het gaat.
Tijdens de ziekte van vader helpt Kees zijn
moeder zo goed mogelijk. Na vaders dood
staat hij haar in haar armoede bij en neemt
een baantje als jongste bediende aan. Daar
mee is zijn kindertijd definitief voorbij.
De splitsing tussen de innerlijke en uiterlij
ke Kees en de dramatechnisch sterke uit
beelding van de zelfgesprekken zijn knap
uitgewerkt. Er zijn namelijk twee acteurs, die
Kees spelen, om zijn dromen en overpeinzin
gen op toneel te brengen. Het is één van de
pijlers van de dramatische spanningsboog,
die overigens door de korte duur en de voor
spelbaarheid van sommige scènes wel eens
dreigde in te zakken.
Kortom, zelfs op hun eigen feest hebben
Bert Jonk en de 'zijnen' het zich allerminst
gemakkelijk gemaakt. Als ze die bewuste
keus dan vrijwel volledig waarmaken, valt er
eigenlijk weinig meer te zeggen.
WIJNAND ZEILSTRA.
