Argentinië
opgespoord
Ex-nazi in
1?5 59
Kalkar: boer geeft verzet op
Coördinatie moet beter
Massaal ontslag
in Zuid-Afrika
Ulster-akkoord getekend
VS en Europa gaan
samen wapens maken
DIRK VAN DEN BROEK
RASVANDERNEDDEN
DIGROS en DIRKSON
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1985
BUITENLAND
PAGIN/
BRUSSEL - De Verenigde Staten
en de Europese NAVO-bondgeno-
ten plus Canada hebben gisteren
een eerste stap gezet op de weg
naar een nauwere samenwerking
bij de ontwikkeling en produktie
van wapens voor het bondgenoot
schap. De staatssecretarissen van
materieelzaken van de zestien NA-
VO-landen spraken in Brussel af
de komende tijd een aantal geza
menlijke projecten te gaan begin
nen voor onderzoek en ontwikke
ling van nieuwe wapensystemen.
Hans de Bruijn
ADVERTENTIE
vertikaal lamelgordijn
en bezorgen
U bent gek
alsu méér
betaalt
Daarmee hoopt men enerzijds de
conventionele verdediging van de
NAVO te verbeteren, en anders-
zijds een einde te maken aan het
Europese ongenoegen over de
overheersende rol die de Verenig
de Staten op wapentechnologisch
gebied in het bondgenootschap
speelt.
Tot concrete besluiten kwam het
nog niet, maar zowel de Ameri
kaanse bewindsman William Taft,
als de 'leider' van het Europese
NAVO-blok, de Nederlandse
staatssecretaris Jan van Houwelin-
gen, toonde zich na afloop tevre
den over de gemaakte vooruitgang.
Het zal echter nog minstens een
jaar duren vooraleer enige resulta
ten van het overleg merkbaar zul
len zijn.
De Amerikanen voerden vier
projekten op, die geschikt zouden
zijn voor gezamenlijk onderzoek.
De Europeanen, die donderdag in
Den Haag onderling overleg pleeg
den in de Onafhankelijke Europe
se Programmagroep, kwamen met
zes projecten. Slechts een project
werd door zowel Europeanen als
Amerikanen voorgesteld, dat voor
een identificatiesysteem waarmee
vijandelijke en bevriende vliegtui
gen uit elkaar gehouden kunnen
worden.
De Amerikanen zijn bereid in
1986 al 200 miljoen dollar beschik
baar te stellen voor het onderzoek
naar de wapenprojecten.
Bemiddelaar
Terry Waite
duikt onder
BEIROET (AP) - Terry Waite, de
afgezant van aartsbisschop Runcie
van Canterbury die in Libanon
probeert te onderhandelen over de
vrijlating van vier ontvoerde Ame
rikanen, is gisteren op een geheime
plek in Beiroet ondergedoken om
een codebericht van de ontvoer
ders af te wachten.
Waite verdween uit het zicht, na
dat hij journalisten en cameraploe
gen had verzocht hem met rust te
laten omdat zijn missie een 'kritie
ke en gevaarlijke fase' had bereikt.
Wel nam hij contact op met de
ambtswoning van aartsbisschop
Runcie om hem mee te delen dat
hij in Beiroet was ondergedoken.
Volgens een bekendmaking van de
aartsbisschop wacht Waite op 'ant
woorden op bepaalde vragen die
hij gesteld heeft en welke hem
moeten overtuigen van de authen
ticiteit van de mensen met wie hij
spreekt'.
Zaïre: 104 doden
door de mazelen
KINSHASA (AP) - In Zaïre woedt
een mazelen-epidemie die vorige
maand alleen al in de havenstad
Matadi aan 104 mensen het leven
heeft gekost, aldus het Zaïrese
nieuwsagentschap AZAP. Volgens
de krant Taifa heerst in het noor
den van de provincie Shaba een
epidemie van een andere ziekte,
waarvan de symptomen lijken op
die van cholera, namelijk braken
en diarree. Deze epidemie zou al 50
mensenlevens hebben geëist.
Commissarissen Belgische gemeentepolitie:
BRUSSEL - De
van de Bèlgische gemeentepolitie
korpsen zijn het volstrekt oneens
met de wijze waarop de overheid
het terreurprobleem in België
denkt aan te pakken. In plaats van
meer personeel dient de coördina
tie te worden verbeterd. Ook moet
er geen speciale anti-terreurpolitie
komen, aldus de commissarissen.
door
Hans de Bruijn
De politiechefs .reageerden naar
aanleiding van de recente terreur-
golf, die vorige week zaterdag een
tragisch hoogtepunt bereikte met
de overval op een supermarkt in
Aalst, waarbij acht mensen in koe
len bloede werden vermoord. Er is
daarna veel kritiek op politie en.
rijkswacht uitgeoefend, die niet in
staat lijken de terreur in te dam
men.
Op een persconferentie in Brus
sel verzette voorzitter Keppens van
de Koninklijke Federatie van
Kommissarissen zich tegen de
plannen van minister Jean Gol
(justitie) om een soort 'Belgische
FBI' in het leven te roepen, die zich
moet bezighouden met de bestrij
ding van terreur, banditisme en
drugshandel.
Keppens vindt dat er niet nog
een politiekorps moet komen naast
de vier reeds bestaande, die elkaar
nu al steeds in de wielen rijden. De
gemeentepolitie is zeer ontevreden
over het feit dat bij de handhaving
van orde en veiligheid steeds weer
de gemeentepolitie wordt gepas
seerd door de nationale (militaire)
rijkswacht. Daarenboven is van
enige coördinatie tussen beide po-
litiesoorten nauwelijks sprake.
Als er al sprake is van overleg
dan gebeurt dat meestal op basis
van de goede wil van de betrokken
agenten. Wettelijk is daartoe echter
niets geregeld. Ook over de uitrus
ting en de omvang van de politie
korpsen ligt niets vast. In de be
staande interservice anti-terreur-
eenheid is de gemeentepolitie ner
gens vertegenwoordigd.
De commissarissen willen ook
niet dat de oplossing alleen wordt
gezocht in meer personeel. België
heeft met één agent op 310 inwo-
ners nu al de grootste 'politiedicht-
heid' van Europa. De commissaris
sen zijn vooral tegen het voorne
men (zoals in Antwerpen) om
werklozen te werk te stellen voor
administratieve politiediensten om
zo agenten vrij te maken voor echt
politiewerk. Dat wordt als een lap
middel gezien.
Gisteren werden in Aalst de eer
ste slachtoffers begraven van de
overval van vorige week. Het wa
ren Gilbert (42), Marie-Therese (38)
en Rebecca (14) van der Steen, va
der, moeder en dochter uit een ge
zin. Zoontje David van der Steen
(11) ligt nog altijd zwaar gewond in
het ziekenhuis.
In de Aalster Sint-Martinuskerk
waren ongeveer duizend mensen
aanwezig voor de uitvaartmis. De
pastoor zei in zijn lijkrede 'sprake
loos' te zijn. 'Hoe kunnen mensen
mekaar zoiets aandoen. Deze zinlo
ze brutale terreur'? vroeg hij zich
af. De begrafenis op het kerkhof
van Aalst werd slechts bijgewoond
door familie en kennissen van het
uitgemoorde gezin. Vandaag en
maandag worden de overige vijf
slachtoffers begraven.
Buitenland kort
Chili
De voorzitter van de Europese
Volkspartij, het samenwerkings
verband van christendemocrati
sche partijen in de EG, de Neder-
lander Piet Bukman, heeft vrijdag
de Chileense regering opgeroepen
onmiddellijk en zonder voorwaar
den alle politieke gevangenen vrij
te laten. In een verklaring namens
de partij zegt Bukman dat de EVP
aan de zijde staat van de vrijheid
en de democratie, en zich verzet te
gen iedere repressie, van links of
van rechts.
Meer Finland
De bijnaam van Finland - het
land van de duizend meren - deugt
niet. Er zijn er veel meer dan dui
zend. Het juiste aantal is ook niet
60.000, zoals tot nog toe werd aan
genomen, maar 187.888. Dit meldt
het gezaghebbende opinieweek
blad Suomen Kuvalehti na een re
cente telling. Bij het tellen werd er
van uitgegaan dat een meer min
stens een oppervlakte van 500 vier
kante meter moet hebben om deze
naam te mogen dragen.
Boek Gorbatsjov
De Russische partijleider Mi-
chaïl Gorbatsjov heeft een boek ge
schreven over zijn leven en zijn op
vattingen, zo heeft de Russische
ambassadeur Anatoli Dobrinin be
kendgemaakt.
Het boek met de titel 'Een tijd
voor vTede' is verschenen bij de
New Yorkse uitgeverij Richardson
en Steirman.
ADVERTENTIE
B'J Hf7 NOVEMBER
PRUZEN4NDERIOEK
zie Consumentengids november '85
IMTSTE NIEUWS!
MARGARINE
/NPRNS VERlAAGOf
BONA TAFEL- ZEEUWS MEISJE
MARGARINE MARGARINE
kuip 500 gram pakje 250 gram
GEEN JL-93" GEENjBS"^
dus let op de prijs èn
haal het bij de goedkoopste!
Familieleden van de vermoorde familie Van der Steen leggen bloemen
op de grafkisten. (foto AP).
JOHANNESBURG (Rtr./AP) -
Honderden stakende werknemers
van het Baragwanath ziekenhuis in
het Zuidafrikaanse Soweto zijn op
staande voet ontslagen. De perso
neelsleden eisten een betere beta
ling voor hun werk en gingen daar
op in staking. Zij weigerden de sta
king op te geven en weer aan het
werk te gaan, aldus dr. Hennie van
Wyk, directeur van de gezond
heidsdienst in de provincie Trans
vaal.
De Zuidafrikaanse politie maak
te verder bekend het verkoolde hjk
te hebben aangetroffen van een
zwarte man onder een stapel bran
dende banden. Ook meldde de po
litie dat bij ongeregeldheden een
zwarte werd gedood en twee blan
ken gewond raakten.
In Kaapstad meldden krantenbe
richten dat Trevor Manuel, een be
langrijk lid van het Verenigd De
mocratisch Front (UDF), een ver
bod heeft gekregen om openbare
bijeenkomsten bij te wonen. Het
verbod duurt vijf jaar.
Vijf andere activisten die eerder
deze week werden vrijgelaten na te
zijn opgepakt zonder enige aan
klacht, kregen ook beperkingen
opgelegd.
Volgens tegenstanders van
apartheid begint de regering weer
voor het eerst sinds twee jaar met
uitvaardigen van 'banning-orders'.
Mensen die zo'n order krijgen wor
den beperkt in hun reizen en mo
gen geen openbare bijeenkomsten
meer bezoeken. Ook mogen de me
ningen van dergelijke personen
niet openbaar worden gemaakt.
In Welkom in de Zuidafrikaanse
provincie Oranje Vrijstaat heeft
zich gisteravond in de buurt van
een hotel een explosie voorgedaan.
In het hotel verblijft een Austra
lisch cricketteam.
Het is nog niet duidelijk of de
ontploffing, op een ijsbaan op vier
honderd meter afstand van het ho
tel, is veroorzaakt door een bom.
De politie heeft de zaak nog in on
derzoek. Ondermeer wordt onder
zocht of de ontploffing iets te ma
ken heeft met de aanwezigheid van
de Australische sportlieden, zo
meldde de Zuidafrikaanse persas
sociatie (SAPA), die daaraan toe
voegde dat er onder hen geen ge
wonden zijn.
Strijd Iran-Irak
BAGDAD (AP) - Iran en Irak heb
ben gisteren over en weer lucht
aanvallen uitgevoerd, terwijl de
Iraanse marine een Westduits
vrachtschip opbracht omdat de la
ding vermoedelijk was bestemd
voor Irak.
Irak zei dat zijn luchtmacht een
'gedurfde aanval' had uitgevoerd
op het Iraanse olielaadstation op
het eiland Kharg in de Perzische
Golf. Het was de tweede aanval op
Kharg in twee dagen en de 38ste
sinds medio augustus.
De aanval op Kharg vond plaats
om 10.35 uur plaatselijke tijd. Een
uur en 40 minuten later vielen
Iraanse vliegtuigen de stad al-Sub-
aimaniya in het noorden van Irak
aan. Daarbij raakten volgens een
Iraakse militaire woordvoerder zes
mensen gewond.
BONN - Boer Josef Maas uit Kal
kar, al 15 jaar het symbool van de
strijd tegen de snelle kweekreactor
in Kalkar heeft de strijd opgege
ven. Boer Maas verkoopt zijn boer
derij met 30 hectare grond aan zijn
aartsvijand, de Kraftwerk Union,
door
Hans Hoogendijk
de bouwer van de snelle kweek
reactor. Maas ontkende financieel
aan de grond te zitten. „Ik verkoop
mijn grond omdat ik de verant
woordelijkheid voor mijn gezin
heb. Ik kan het mijn gezin niet aan
doen dat het naast de snelle
kweekreactor moet wonen. Ook
voor de produkten die ik aflever
kan ik geen verantwoordelijkheid
meer dragen".
Maas wil elders een nieuwe boer
derij kopen en een nieuw leven be
ginnen. Hij lijkt zich te hebben
neergelegd bij het onvermijdelijke:
in zijn visie komt de snelle kweek
reactor er. En omdat hij zijn land
niet aan een ander kwijt kon, ver
koopt hij het aan de bouwer van
Kalkar. De Westduitse Groenen
hebben maanden met hem onder
handeld om zijn bedrijf te redden,
het heeft niet mogen baten.
Ook een symbolische grondaan
koop door de Groenen van 9900
vierkante meter voor 1,5 ton is van
de baan. Plannen van tegenstan
ders van kernenergie om de grond
in enkele duizenden kaveltjes te
verkopen, wees Maas' advocaat als
goedbedoeld, maar praktisch on
haalbaar van de hand.
Al begin dit jaar hadden de ban
ken de geldkraan dichtgedraaid en
de 55-jarige boer dwangbevelen ge
stuurd. Een gedwongen verkoop
konden de Groenen toen nog ver
hinderen. Maas ziet nu geen uitweg
meer. Vijftien jaar procederen te
gen de Krafwtwerk Union hebben
Maas handenvol geld gekost.
„Geestelijk en lichamelijk heb ik
het vol kunnen houden door de
steun van velen om my heen, maar
nu moet ik de verantwoordelijk
heid voor mijn gezin zwaarder la
ten wegen". De boerenhoeve met
land brengt naar schatting drie
mihoen mark op.
Aangeslagen
Josef Maas, de eenling heeft het
afgelegd tegen het miljardenbe
drijf. In een eerste reactie maakte
hij een aangeslagen indruk. Hij
dankte alle tegenstanders van Kal
kar voor hun hulp, maar betreurde
het uitblijven van steun uit krin
gen van de plaatselijke autoritei
ten. Maas bewerkte in Kalkar 30
hectare grond. Een paar jaar gele
den gaf hij zijn grote passie: het
fokken van runderen op om zich
toe te leggen op het minder tijdro
vende mesten van varkens. Want
tijd had hij nodig sinds hij tegen de
snelle kweekreactor vocht. Het
kostte hem handenvol geld. Welis
waar sprongen de Groenen uit
Noord-Rijn-Westfalen bij en kreeg
hij enige steun van burgerinitiatie
ven en Nederlandse tegenstanders
van kernenergie, uiteindelijk werd
het hem te veel. Behalve financiële
problemen had Maas ook moeilijk
heden in Kalkar. Buren keken hem
niet meer aan en eens brandden
zijn schuren af. De politie heeft de
daders nooit te pakken gekregen.
Tien generaties Maas hebben ge
boerd op de hoeve in Kalkar-Hün-
nepel. De laatste Maas was echter
meer met dossiers in de weer dan
met zijn vee. Ruim 12 jaar heeft hij
geprocedeerd tegen de snelle
kweekreactor. Twee processen
verloor hij, in het derde in nog
nooit uitspraak gedaan. Een onver
stoorbare boer tegen even harde en
lijnrechte managers van de KWU.
Begin dit jaar toen de banken op
een gedwongen verkoop van Maas
boerderij aanstuurden, knapte er
iets by hem. De held van Kalkar
leek murw te zijn gebeukt. „Nu is
hij murw, binnenkort boterzacht",
klonk het toen al uit de kringen
van de bouwers van Kalkar. De fi
nanciële offers waren niet meer op
te brengen, hoewel Maas dat niet
als belangrijkste argument voor
zijn besluit wilde aanvoeren.
BUENOS AIRES (DPA/AFP) - Nabij de Argentijnse
hoofdstad Buenos Aires is donderdag de Duitse oorlogs
misdadiger Walter Kutschmann (71) gearresteerd. Kutsch-
mann was één van de hoogste Gestapo-figuren in Polen en
heeft zich schuldig gemaakt aan een groot aantal oorlogs
misdaden. Hij zou persoonlijk aan executies hebben deel
genomen.
Kutschmann leeft sinds 1947 onder duurd om hem te vinden en ver-
valse naam in Argentinië. De laat- schillende keren is hij ontsnapt
ste keer dat hij werd gesignaleerd door van verblijfplaats te" wisse-
was in Vicente Lopez, een voorstad len".
in het noorden van Buenos Aires. „Olmo" werd op 18 november
Bij zijn arrestatie had hij vervalste 1983 ondervraagd door de Argen-
papieren bij zich onder de naam tijnse rechter Schlegel en vervol-
„Pedro Ricardo Olmo". De aan- gens op vrije voeten gesteld. Dat
houding van Kutschmann door de was gedurende de laatste maanden
Argentijnse politie gebeurde op van de militaire dictatuur in Ar-
verzoek van Interpol. gentinië. Diplomatieke kringen
„Vanzelfsprekend ontkent hij verklaarden in die periode dat zij
zijn ware identiteit en zegt hij dat er van overtuigd waren dat de ver
hij Pedro Ricardo Olmo is", zei dachte in werkelijkheid Kutsch-
commissaris Miguel Angel Degui- mann was. Na zijn vrijlating mocht
sa. „Hy ontkent, maar hij is „Olmo" gaan en staan waar hij wil-
Kutschmann. Het heeft lang ge- de.
Twee maanden geleden heeft de
Westduitse regering de Argentijn
se regering verzocht Kutschmann
uit te leveren. Op grond van het
Westduitse verzoek heeft Interpol
de arrestatie van de SS-officier ge
last. Volgens goedingelichte krin
gen is de aanhouding van Kutsch
mann zonder incidenten gepaard
gegaan. De man spartelde alleen
tegen door te schermen met de
naam Olmo.
Volgens Simon Wiesenthal is
Kutschmann in de oorlog leider
van een Gestapo-afdeling in Polen
geweest en is hij persoonlijk ver
antwoordelijk voor de dood van
1500 joden.
Kutschmann leidde ook de Ge-
stapo-eenheid die in juli 1941 in de
buurt van Wulencka in Polen 20
joodse hoogleraren van de univer
siteit van Lwow heeft gemarteld en
vervolgens geëxecuteerd. Hij is in
1944 in Frankrijk ondergedoken,
vlak voor de bevrijding van Parijs.
Vanuit Frankrijk vluchtte hij naar
Spanje en wist vervolgens naar
-Zuid-Amerika te ontkomen.
De Britse premier Thatcher en haar Ierse collega FitzGerald tekenen de 'historische' overeenkomst over Noord-
Ierland. (foto anp)
HILLSBOROUGH - De Britse
premier Thatcher en haar Ierse col
lega FitzGerald hebben gisteren in
het kasteel van Hillsborough, in de
buurt van Belfast, het historische
akkoord getekend dat Ierland voor
het eerst een stem geeft in de ma
nier waarop Noord-Ierland wordt
bestuurd.
door
Henk Dam
Ierland krijgt een raadgevende
rol in Noordierse zaken en gaat
daarmee optreden als bewaker van
de belangen van de katholieke
minderheid, die vindt dat de Britse
regering onvoldoende oog heeft
voor haar gevoeligheden en klach
ten.
Dat heeft de laatste jaren tot een
toenemende radicalisering van de
ze minderheid geleid, wat blijkt uit
de sterk toegenomen aantrek
kingskracht van Sinn Fein, de poli
tieke vleugel van het verboden Ier
se Republikeinse Leger (IRA), die
nu door 30 procent van de katholie
ken wordt gesteund.
De Ierse en Britse regeringen ho
pen dat het verdrag dit proces te
rugdraait en dat de katholieken
weer met vertrouwen en op consti
tutionele wijze aan de Noordierse
politiek gaan deelnemen, dat wil
zeggen: met verwerping van ge
welddadige methoden.
Het akkoord voorziet in de vor
ming van een raad die zal worden
samengesteld uit Ierse en Britse
ministers. Deze raad zal zich over
alle Noordierse zaken buigen en
daarbij gsteund worden door een
permanent secretariaat van Britse
en Ierse ambtenaren, dat in Belfast
zal worden gevestigd.
Noord-Ierland, zo stelt het ak
koord, blijft Brits zolang de meer
derheid van de bevolking daar dat
wil. Die meerderheid wil dat op dit
moment ook, zo luidt een passage
in het rapport dat een belangrijke
concessie van Ierland vertegen
woordigt. In de Ierse grondwet na
melijk wordt uitgegaan van de een
heid van heel Ierland. FitzGerald
erkent nu feitelijk dat Noord-Ièr-
land Brits is.
De samenwerking tussen Ierland
en Engeland op het gebied van vei
ligheid en rechtspraak zal worden
uitgebreid. Mevrouw Thatcher
sloot gisteren in dit verband niet
uit dat het in de toekomst tot de
vorming van gemengd Iers-Britse
rechterlijke colleges zal komen.
De protestantse politici in
Noord-Ierland verwierpen gisteren
het akkoord, dat zij als een uitver
koop aan Ierland zien, in de meest
krachtige bewoordingen. Zy eisen
van de Britse regering een volks
raadpleging over het verdrag en
hebben met maatregelen gedreigd
als daarvan geen sprake is.
Het akkoord werd gisteren ver
welkomd door de Amerikaanse
president Reagan, die van een „his
torische doorbraak" sprak. Ameri
kaanse functionarissen hebben de
afgelopen maanden herhaaldelijk
laten doorschemeren dat de VS be
reid zijn het verdrag te steunen
door honderden miljoenen gul
dens in de Noordierse economie te
pompen.
Premier Lubbers noemde het ak
koord „een unieke vorm van inter
gouvernementele samenwerking".
„Het kan een goed aanknopings
punt bieden voor vermindering
van de spanningen. Hierdoor ont
staat mogelijk een iets grotere ver
trouwensbasis tussen de verschil
lende bevolkingsgroepen", aldus
Lubbers.
