V D neemt
postorder
bedrijf over
Winstnemingen temperen de hausse
A
y
Industriebond vreest voor atv
M&S: kledingoorlog
schaadt vooral C&A
Textielwet in VS
treft vrouwen in
Bangladesh hard
V
Achtergrond
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1985
ECONOMIE
PAGINA 13
Ter Meulen in handen concurrent
DEN HAAG (GPD) - Tussen het warenhuisconcern V D
en het Rotterdamse warenhuis- en postorderbedrijf Ter
Meulen is gisteren een principe-akkoord gesloten dat de
overname inhoudt van het postordergedeelte van Ter
Meulen door het Vendex-concern. Vendex is al eigenaar
van concurrent Keurkoop. Bij Ter Meulen werken in to
taal 1500 mensen.
Over het postorderbedrijf is eerder
al door een organisatiebureau in
een rapport gezegd dat behoefte
bestond aan een flinke versterking
van het management. De waren
huizen in Rotterdam, Spijkenisse
en binnenkort in Dordrecht, vallen
buiten de overname.
Directeur G. Ter Meulen, een van
de drie gebroeders die het bedrijf
leiden: „Het postorderbedrijf is
vooral in moeilijkheden gekomen
door de staking onder postambte
naren bij de PTT, eind 1983. Ook
het warenhuisgedeelte liep toen
grote verliezen op. Daar kwam bij
dat het jaar daarop de bestedingen
terugliepen, met ernstige gevolgen
voor onze omzet, zodat ook 1984
met een negatief resultaat moest
worden afgesloten".
Volgens Ter Meulen heeft het
postorderbedrijf een goede moge
lijkheid tot herstel in met name
een grotere onderneming. „En dat
is de reden dat wij met Vendex In
ternational tot een intentieverkla
ring zijn gekomen om de postor
deractiviteiten over te nemen". Ter
Meulen verwacht dat de werkgele
genheid in stand kan worden ge
houden.
In het winkelbedrijf van Ter
Meulen werken 650 mensen; bij
het postorderbedrijf 600. In de on
dersteunende diensten werken
nog eens 250 mensen. Volgens
Unie BLHP-bestuurder Hogeste-
ger bestaat met name bij die laatste
groep mensen angst over* hun
baan.
De Dienstenbond FNV is zeer
verbolgen over de stap van Vendex
en Ter Meulen, omdat de vakbon
den niet op de hoogte zijn ge
bracht. „Dit is een pure overval",
aldus een woordvoerder, die zei
dat de bond overweegt een klacht
in te dienen bij de SER-fusiecom-
missie. Voorzitter Vrieling van de
ondernemingsraad van Ter Meulen
is echter niet ongelukkig met de
overname. De nadelige gevolgen
voor de werkgelegenheid van het
postordergedeelte zouden zonder
deze overname waarschijnlijk gro-
Beurskoers van
Deli 'verdacht'
AMSTERDAM (ANP) - Er zijn
vraagtekens ontstaan rond de
koersontwikkeling van Deli op de
Amsterdamse effectenbeurs.
Maandag 11 november ging de
koers van het doorgaans kalme
fonds een tientje omhoog naar f
117, terwijl de omzetten plotseling
fors stegen tot meer 11.000 stuks.
Na de bekendmaking van de be
sprekingen over een nauwe samen
werking met de Amerikaanse Uni
versal Leaf ging na een opschor
ting van de handel op dinsdag en
woensdag de notering met f 48 om
hoog naar f 165.
De Stichting Rechtsbescher
ming Verstrekkers Risicodragend
Kapitaal heeft in een brief aan het
beursbestuur gevraagd, een onder
zoek in te stellen en eventueel de
transacties van maandag ongedaan
te maken. Voor haar staat het vast,
dat er sprake is geweest van voor
wetenschap in beperkte kring. De
commissaris voor de notering van
de beurs stelde gisteren in een
reactie dat de koersontwikkeling
van Deli „zeker zijn aandacht heeft
getrokkeri.
ter zijn, meent hij.
De postorder-divisie van Vendex
bestaat uit een aantal ondernemin
gen in vijf Westeuropese landen. In
Nederland maken daarvan deel uit
Keurkoop en Lecturama. De post
orderverkopen van Keurkoop
groeien sterk, de resultaten staan SCHIPHOL - Directeur Wegstapel van Schiphol heeft gisteren de eerste1
echter onder druk. Vendex streeft paal geslagen voor de nieuwe C-pier. De luchthaven investeert fors in
naar winstherstel en wil het assor- verbeteringen en uitbreiding van het complex, teneinde een vooraan-
timent verbreden en verdiepen. staande positie in het Europese luchtverkeer te behouden (foto anp>
Na loonsverhoging bij ambtenaren
RENKUM (ANP) - De krantenpa-
pierfabriek Parenco gaat een half
miljard gulden investeren in een
nieuwe papiermachine met een ca
paciteit van 220.000 ton per jaar.
Hierdoor zal de capaciteit van Pa
renco bijna worden verdubbeld tot
ruim 400.000 ton. Dit heeft het be
drijf gisteren bekendgemaakt.
Parenco, de enige krantenpapierfa-
brikant in ons land, produceert op
het ogenblik 220.000 ton per jaar
met twee machines. De ene machi
ne die in 1979 is gebouwd heeft een
capaciteit van circa 180.000 ton per
jaar, de andere (bouwjaar 1957) een
capaciteit van 40.000 ton per jaar.
Met het in produktie nemen van
de nieuw te bouwen machine zal
de kleinere machine worden stilge
legd. De 115 aldaar werkzame per
soneelsleden zullen allen een
plaats krijgen bij de twee moderne
produktie-eenheden. Daarnaast
zullen 90 100 nieuwe werknemers
kunnen worden aangetrokken. De
bouw van de nieuwe machine zal
ongeveer 22 maanden in beslag ne
men. Verwacht wordt dat zij in
september 1987 in bedrijf kan wor
den gesteld. De topcapaciteit zal
iets voorbij 1990 vallen. Bij Paren
co werken thans 580 i
UTRECHT (ANP) - De Industriebond FNV heeft ern
stige kritiek op het feit dat er binnen de FNV nog
maar weinig eenheid is by het streven naar verdere
arbeidstijdverkorting. Volgens cao-coördinator J.
Schermer bestaat de kans dat loonsverhogingen zoals
die bij de brandweer worden geëist zullen overslaan
naar het bedrijfsleven, wat het bereiken van een werk
week van gemiddeld 36 uur in 1986 in groot gevaar zou
brengen.
De FNV vindt de vrees van de industriebond voor
alsnog onterecht. „Deze week nog hebben alle bonden
zich in FNV-verband over de mogelijke effecten van
de brandweereisen gebogen, en de conclusie was dat
er geen aanleiding is om een loongolf te vrezen", aldus
FNV-woordvoerder J. Maat.
De vakcentrale stelt dat het streven naar de 36 uur
bij alle bonden nog voorop staat, ondanks de tegen
werking die zij in de praktijk van werkgevers en over
heid ondervinden. Hij waarschuwt wel de werkge
vers, dat afwijzing van arbeidstijdverkorting tot loon
eisen kan leiden.
Enkele weken geleden kwamen de problemen van
de FNV bij het cao-beleid al duidelijk aan het licht bij
de onverwachte presentatie van de uitgangspunten
voor het arbeidsvoorwaardenbeleid 1986 van 's lands
grootste vakcentrale. De grootste FNV-bond, de Ab-
vakabo, liet meteen al aantekenen dat de hoofdpunten
van het cao-beleid voor volgend jaar - invoering van
de 36 uur en een loonsverhoging van 1,5 procent -
praktisch onhaalbaar zijn voor de ambtenaren en
trendvolgers, gezien de opstelling van de overheids
werkgever.
Ook binnen andere FNV-bonden wordt niet zo hard
meer aan de invoering van verdere arbeidstijdverkor
ting getrokken. Werkgevers voelen er over het alge
meen weinig tot niets voor en de animo bij veel werk
nemers is ook dalende. Deze ontwikkeling wordt door
de Industriebond FNV met lede ogen gadegeslagen,
omdat deze bond zich -met de grafische bond- binnen
de FNV het sterkst heeft gemaakt voor atv.
De Industriebond staat nu, terwijl elders de stryd
aan het atv-front stilstaat, in haar eigen sectoren aan
de vooravond van zeer moeilijke onderhandelingen
met de werkgevers over invoering van de 36 uur. Naar
de mogelijkheden daarvan zijn dit najaar door werk
gevers en bonden studies verricht, die nu bijna zijn
afgerond.
LA PAZ (UPI) - De centrale
bank van Bolivia laat vanaf vol
gende week de brand steken in
20.000 ton bankbiljetten die hun
waarde hebben verloren door de
gierende inflatie in het land. Het
gaat om pakhuizen vol met geld.
De overheid heeft grote ovens la
ten bouwen om het geld te ver
nietigen.
Op het ogenblik is '10.000 peso
het kleinste bankbiljet van Boli
via. In februari 1982 gingen er in
een dollar nog 25 peso, nu levert
een dollar 1,13 miljoen peso op.
Boliviaans
bankbiljet:
brandstapel
Er is maanden op gestudeerd of
er geen nuttige bestemming voor
kon worden gevonden. „Het pa
piergeld is niets meer waard-
....het kan zelfs niet als toiletpa
pier worden gebruikt", aldus di
recteur Tovar van de centrale
bank.
De bankbiljetten werden tot
voor kort wekelijks in vlieg
tuigladingen aangevoerd uit
West-Duitsland en Groot-Brit-
tannië, waar het geld wordt ge
drukt. Papiergeld was na tarwe
en machines het grootste import-
produkt. Aan transport en druk
kosten heeft Bolivia zo'n 25 mil
joen dollar per jaar uitgegeven.
De centrale bank had 250 men
sen in dienst die niets anders de
den dan het geld tellen dat in
zakken werd binnengebracht.
Kort Zakelijk
Bijstand
Het aantal personen met een
rww-uitkering (bijstand) is sinds
eind 1983 met 63.800 gestegen tot
369.000 eind 1984. Opvallend hier
bij is de ontwikkeling van het aan
tal werklozen dat reeds langer dan
één jaar een rww-uitkering ont
ving. Door een stijging met 75.100
nam dit aantal tot» tot 206.000 eind
1984, aldus het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
Vakantiezegels
De Bouw- en Houtbond FNV
heeft de colleges van burgemeester
en wethouders van alle gemeenten
gevraagd verzilverde vakantieze
gels die ze sinds april 1983, op aan
wijzing van staatssecretaris De
Graaf, hebben afgetrokken van
wwv-uitkeringen alsnog aan de be
trokkenen uit te betalen. De Cen
trale Raad van Beroep sprak on
langs dat het vakantiegeld niet op
de uitkering mag worden gekort.
Dure armband
Deze armband is meer dan drie
miljoen gulden waard. Het sieraad,
dat aan een Saoedische prins zou
hebben toebehoort, is een compo
sitie uit zeven rechthoekige dia
manten en werd gisteren op een
veiling gekocht door juwelier Resa
in Genève voor ruim 2,9 miljoen
francs.
AMSTERDAM (GPD) - De slag op
de kledingmarkt lijkt vooral C&A
klanten te kosten. Dat blijkt uit een
onderzoek dat het Centraal Insti
tuut voor het Midden- en Kleinbe
drijf (CIMK) vorige maand heeft
gehouden onder ruim 700 bezoe
kers van de nieuwe „kledingsu-
pers" Superconfex en Kien. Van
hen kocht 46 procent voorheen bij
C&A, 12 procent bij V&D en 7 pro
cent bij de Hema. Drie procent
stamde uit de klantenkring van
M&S Mode.
Het laatste cijfer stemt drs. R.
Th. M. Veldhoven, verkoopdirec
teur van M&S, redelijk tevreden.
„We hebben minder last van de Su-
perconfex-formule dan we vrees
den", zegt Veldhoven, die de nog
niet gepubliceerde cijfers bekend
maakt. „Aan de omzet kunnen wij
constateren, dat de kledingslag
grotendeels aan ons voorbijgaat.
M&S heeft in de eerste helft van
dit jaar een plus gerealiseerd en dat
kan niet iedereen in de branche
zeggen".
De klappen vallen vooral in de
warenhuissector, stelt hy vast, er
aan toevoegend dat C&A nog
steeds een warenhuis-image heeft,
affdoet het concern zijn best zich
als speciaalzaak te profileren. Maar
het resultaat is wel, dat C&A niet
meer als zo goedkoop wordt erva
ren. Door de bank genomen zijn
I&S zit volgens Veldhoven aan
de onderkant van het midden-gen
re. Onder Kreymborg, preciseert
hij, maar boven kledingsupers als
Superconfex, Kien, Nelemans en
Marca. „Ons geheim is dat we het
image van een speciaalzaak combi
neren met de voordelen van een
grootwinkelbedrijf. Met bijna 150
vestigingen beschikken wij over
een inkooppotentieel, waarmee wij
de strijd met iedereen aankun
nen".
Bovendien liggen onze winkels
altijd op een A-punt, dus middenin
de stad", aldus Veldhoven, die
meent dat in Nederland de trend
terug naar de binnènstad sterker is
dan de aantrekkingskracht van de
weidewinkels. Hij vindt het moei
lijk te voorspellen welke discoun
ter de strijd zal opgeven. Per slot
van rekening gaat het om organisa
ties die allemaal flink wat kapitaal
achter zich hebben en bang zijn ge
zichtsverlies. Maar dat de strijd
zich verscherpt, is volgens hem
duidelijk. „De advertentie-uitga-
Het kon niet uitblijven na de lan
ge beurshausse van de laatste
tijd dat winstnemingen de over
hand begonnen te krijgen. Na
bijna tien beursdagen met steeds
nieuwe hoogterecords als nim
mer eerder in de geschiedenis
bereikt, deed het algemeen
beursgemiddelde van Amster
dam woensdag een stapje terug.
door
C. Wagenaar
Desondanks lag deze index toen
nog altijd twee en een halve punt
hoger dan vorige week vrijdag.
Donderdag ging er echter wat
meer verloren en-de week eindig
de aanmerkelijk rustiger dan hij
was begonnen.
Ook de Newyorkse effecten
beurs bond aanmerkelijk in. Het
koerspeil zette aanvankelijk
hoog in en met een sprong van
bijna 28 punten werd maandag
een nieuw historisch hoogteni
veau ingenomen, dat dinsdag
nog eens werd verhoogd. Maar
toen kregen ook hier winstne
mingen de overhand, hoewel de
meeste beurskringen van oor
deel waren dat de markt voorlo
pig zeer gunstig zal blijven reage
ren. Er zou nogal wat geld vrij ter
beschikking liggen, dat nog vóór
het jaareinde in effecten zou
moeten worden omgezet.
Aan de andere kant baren de
geldproblemen op korte termijn
Amerika heel wat kopzorgen.
Nog steeds staan regering en
Congres lijnrecht tegenover el
kaar inzake de bestedingspoli-
tiek van de overheid. Het begro
tingstekort stijgt voortdurend en
de Amerikaanse president heeft
een verdere stijging tot in 1988 al
moeten toezeggen, tenzij hij in
bindt met de defensie-uitgaven.
Uit de derde-kwartaalresulta
ten van de grote Nederlandse
multinationals blijkt, dat de we
reldeconomie nog altijd bevredi
gend verloopt. De Koninklijke
Shell en Unilever hielden welis
waar minder over dan vorig jaar,
maar dat kwam grotendeels door
incidentelel factoren. Akzo ver
diende zelfs nog behoorlijk meer
en alleen Philips moest een flin
ke veer laten. Maar daarin weer
spiegelde zich de aarzelende
Amerikaanse economie, want in
Europa gaat het nu veel beter.
Positief voor ons land is ook
het optimistische beeld dat top
man Ruiten van Economische
Zaken dezer dagen over onze
economische vooruitzichten
schilderde. De groei zal volgend
jaar drie procent of meer kunnen
worden in plaats van de twee tot
twee en een half procent waar
van het Centraal Planbureau nog
steeds uitgaat. Er zou zelfs spra
ke kunnen zijn van enige groei-
versnelling. Koren op de molen
van de beurshausse, die de uitla
tingen als een welkome onder
steuning aanvaardde. Wel bleef
de rentemarkt aarzelend.
De obligaties deden weinig en
sinds juli is het niveau van de in
dex niet veel verder gekomen. Er
bestaat nu eenmaal onduidelijk
heid over de renteontwikkeling
in de Bondsrepubliek. Hoewel
de centrale bankpresident van
dat land ontkende dat de rente
als wapen wordt gebruikt om de
dollar onder druk te houden.
Maar de aandelenmarkt in ons
land heeft alle reden om de vlag
uit te steken. Het buitenland
kocht de afgelopen twee weken
weer ongebreideld en joeg zo alle
achterstand die ten opzichte van
de Westduitse beurzen was ont
staan weg. Vele aandelen kwa--
men op bijna onvoorstelbare
hoogten. Zo boekte de beursin
dex voor verzekeringsaandelen
deze week in drie dagen tijd op
het toch al zeer hoge niveau nog
eens eën stijging van 25 punten.
De aandelenintroductie van
Sporthuis Centrum werd onder
dergelijke omstandigheden dan
ook een compleet feest. Het be
stuur van de onderneming maak
te er een dolle boel van en een
half uur lang kon de beursvloer
tijdens de stilgelegde handel ge
nieten van een wild dans- en
combofestijn. De koers van het
aandeel werd erdoor opgezwiept
tot 85 gulden bij een introductie
prijs van 72 gulden. Het fonds re
gistreerde de op vier na grootste
dagomzet van de gehele effecten
beurs. Ook opgezwiept, maar nu
door de algehele beurshausse,
werden ook Deli, Meneba, Ahold
en Akzo. Flinke reacties deden
zich voor bij Borsumij, Wessa-
nen en de KNP.
BEI
JRS
W
E
E
K
De Europese optiebeurs had
wederom een drukke werkperio
de. In totaal werden er voor
215.000 contracten omgezet te
gen 210.000 in de vorige week.
Zeer groot was de vraag naar
call-optics Philips, waarvan de
omzet woensdag tot meer dan
9000 stuks opliep. Ook Akzo was
geliefd en verder trokken Aegon
en Hoogovens nog regelmatig
flinke belangstelling.
Parenco: half
miljard voor
papiermachine
Er is duidelijk behoefte aan uit
breiding van de produktiecapaci-
teit voor krantenpapier, zo zegt Pa-
renco-directeur G. van Reenen.
„De markt voor dit papier in West-
Europa groeit nog steeds en wel
met ongeveer anderhalf procent
per jaar, waarbij Nederland niet
achterblijft. In de noordeuropese
landen is de capaciteitsuitbreiding
vrijwel tot stilstand gekomen".
Dit geldt vooral voor Finland en
Zweden en omdat er bij de nog
groeiende markt toch ergens capa
citeit moet bijkomen ziet Van Ree
nen goede kansen voor-Parenco,
die thans tegen vrijwel dezelfde
kostprijs kan leveren als bedrijven
in de Scandinavische landen.
Van koersschommelingen van
de dollar heeft Parenco weinig last,
omdat het gros van de grondstof
fen (oud papier en hout) uit eigen
land wordt betrokken. Van Ree
nen: „Een deel van het oud papier
halen we uit Duitsland via een
dochter in Essen, waarin we een
meerderheid van 51 procent heb
ben". Wel wordt dollargevoelig
heid ondervonden wat betreft de
energieprijzen door de koppeling
van de gastarieven aan de stooko-
liepryzen. De energiekosten voor
Parenco belopen ongeveer een der
de van de totale kosten.
Hoewel Parenco op dit gebied de
enige producente is dekt zij toch
voor slechts 35 procent de Neder
landse behoefte. De rest komt uit
het buitenland. Anders liggen de
cyfers wat betreft de totale Paren-
co-produktie. Van Reenen: „Hier
van gaat 65 procent naar de Neder
landse markt en 35 procent naar
Duitsland, Engeland en in mindere
mate Frankrijk".
De gang van zaken by Parenco
verloopt tot dusverre in 1985 goed.
Van Reenen verwacht dat de netto-
.winst duidelijk hoger zal uitkomen
dan de f8,2 miljoen in 1984. De om
zet die toen f 250 miljoen was zal
waarschijnlijk dit jaar enkele tien
tallen miljoenen guldens hoger uit
komen, aldus Van Reenen.
ven van de kledingbedrijven stij
gen behoorlijk".
Ondanks een betrekkelijk gerin
ge naambekendheid eist M&S de
eer op het snelst groeiende mode
concern in de Benelux te zijn.
Vooral de laatste tien jaar is er
sprake van een stormachtige ex
pansie. Er zijn nu 106 vestigingen
in Nederland, 35 in Belgie en zes in
Duitsland. In ons land is een vrij
wel complete 'dekking' bereikt.
„We zitten in principe in elk ver
zorgingsgebied vanaf 40.000 inwo
ners, aldus Veldhoven.
Het concern heeft een jaaromzet
van rond 250 miljoen gulden en telt
1200 werknemers. Volgens Veld
hoven heeft een recent onderzoek
van het Instituut voor Psycholo
gisch Marktonderzoek (IPM) aan
getoond, dat de circa 1100 mede
werkers in de winkels van M&S tot
het beste verkooppersoneel van
Nederland behoren. Zij zijn dan
ook uitdrukkelijk geinstrueerd om
„wel behulpzaam, maar vooral niet
opdringerig te zijn".
De Amerikaanse Senaat nam deze week een wetsvoorstel
aangenomen dat de import van textiel uit lage-Ionen landen
verder moet verminderen. Zuid-Korea en Taiwan zouden hun
leveringen aan de VS zelfs met dertig procent moeten ver
minderen en Hongkong met veertig procent.
Het wetsvoorstel treft alleen grote textielproducenten in
de Derde Wereld. Canada en de Europese Gemeenschap zijn
van de beperkende maatregelen uitgesloten. Hun duurdere
textielprodukten nauwelijks een bedreiging vormen voor de
Amerikaanse industrie.
Volgens de president van het Instituut van Amerikaanse
Textielfabrikanten, Ellison McKissick, getuigt de stemming
in de Senaat van „grote nationale bezorgdheid". Hij zei dat
de invoer van textiel en kleding de Amerikaanse economie in
de afgelopen vier jaar 300.000 banen gekost.
De Republikeinse senator Strom Thurmond, één van de
meest fervente voorstanders van het wetsvoorstel, deelt die
opvatting: „Als er niets wordt gedaan tegen de massale tex-
tielimporten houden we geen textielindustrie over. En dan
heb ik het over banen, banen voor Amerikanen".
Alleen president Reagan kan de textielwet nog tegenhou
den en zal dat volgens eigen zeggen ook doen. De stemming in
de Senaat leverde met een stemverhouding van 60 tegen 39
stemmen geen tweederde meerderheid, zodat de president
zijn belofte kan nakomen.
DHAKA (IPS) - Tot voor kort
had Saleha Khatum een redelijk
inkomen van tegen de 90 gulden
per maand. Maar de kledingfa
briek waar ze werkte zette haar
deze maand op straat. De 26-jari-
ge Bengalese, weduwe, woont
met haar twee kinderen bij haar
ouders. Het gezin is nu aangewe
zen op het inkomen van de oude
vader, een riksjarijder.
Khatum was een van de paar
honderd arbeiders die de laan
uitvlogen. In heel Bangladesh is
30 procent van de kledingindus
trie de afgelopen maanden' geslo
ten. Bij de ongeveer 700 bedrij
ven raakten 60.000 werknemers
werkloos. De belangrijkste reden
is de forse importbeperking van
Bengalese kleding door de Ver
enigde Staten, Groot-Brittanië
en Frankrijk.
De sociale gevolgen voor het
dicht bevolkte land zijn ernstig.
De 19-jarige Korimon kan haar
huwelijk wel vergeten. Toen zy
haar baantje verloor zag haar ver
loofde zijn luchtkastelen ver
kruimelen. Hij had gehoopt via
haar werk te kunnen bemachti
gen in de fabriek en samen zou
den ze dan genoeg verdienen om
een gezin te stichten. Korimon
heeft geen idee wat ze nu moet
doen. Haar familie woont op het
platteland.
Straatarm
De toekomst van de kledingin
dustrie in Bangladesh ziet er
somber uit. Er werken ongeveer
150.000 mensen, voornamelijk
vrouwen. De klap komt des te
harder aan omdat het straatarme
land net 600 miljoen gulden heeft
geinvesteerd in de bedrijfstak,
die geheel op de uitvoer is ge
richt.
De Verenigde Staten zijn de
grootste afnemer en kopen 70
procent van de produktie. Van
de andere kant bedraagt het Ben
galese deel van de Amerikaanse
invoer van kant en klare kleren
slechts een procent van het to
taal. Zuid-Korea, Taiwan, Hong
kong en Singapore zijn hun be-
langrijkse kledingleveranciers.
De kledingindustrie van Bang
ladesh werkt met weinig techno
logie. Arbeidskracht is in dit
land erg goedkoop. Volgens een
vertegenwoordiger van de Ben
galese Vereniging van Kleding-
exporteurs (BGEA) zegt dat on
geveer 300 kledingfabrieken en
afdelingen op het punt stonden
hun poorten te openen toen de
importbeperking een ernstige
streep door de rekening haalde.
„Door de importquotq te be
perken hebben de Verenigde
Staten het kind in de baarmoe
der gesmoord", zegt S. M. Ha-
que, eigenaar van Skan Gar
ments Ltd. Honderden kleine en
grotere ondernemers die lenin
gen hadden gesloten bij banken
zijn geruineerd, aldus de onder
nemer. Bij elkaar gaat het om
een schuld van 180 miljoen gul
den. schat hij.
Een andere ondernemer voel
de zich danig in de steek gelaten
door zijn Amerikaanse collega's.
„Die pronken toch met de princi
pes van de vrijhandel", aldus de
zakenman. Hij vreest dat de im
portbeperking de doodsklap zal
zijn voor de kledingindustrie die
juist zulke goede vooruitzichten
bood.
Vrouwen
Volgens hem biedt de kleding
industrie het enige perspektief
voor de duizenden arme, onge
schoolde vrouwen. De inkom
sten uit de export van kleding
zijn tot nu toe omhoog geschoten
van 150.000 gulden in 1978 '79 tot
189 miljoen gulden in 1984/ 85.
Voor dit jaar hadden de kleding-
exporteurs gehoopt meer dan
360 miljoen te verdienen. Een re
geringsfunctionaris schat dat
met deze groei de verschillende
kledingfabrieken meer dan een
half miljoen vrouwen aan werk
zouden kunnen helpen.
Dit kan als de Verenigde Sta
ten bereid zijn 3 procent van hun
kledingimport uit Bangladesh te
betrekken, aldus de zegsman.
Maar dit jaar mag het land, met
een gemiddeld inkomen van
minder dan 390 gulden per jaar
per hoofd van de bevolking,
slechts een klein miljoen heren
jassen, een half miljoen here
noverhemden en 750.000 dames
blouses naar de VS uitvoeren.
Een Bengalese delegatie zal
binnenkort proberen om een
lans te breken voor de geruïneer
de Bengalese textielonderne
mers. De Amerikaanse ambassa
deur in Bangladesh, Howard
Schaffer, heeft er echter een hard
hoofd in dat dit iets zal uitrichten
„Het lijdt geen twijfel dat de kle-
dinguitvoer naar de Verenigde
Staten een groot probleem is ge
worden. en dat dat voorlopig wel
zö zal blijven", zei hij.
Lichtpuntje
Kazi Zafar Ahmed, de Benga
lese minister van handel, pro
beert een lichtpuntje te zien in de
import beperkingen. Volgens
hem dwingt dit Bangladesh om
naar andere afzetmarkten om te
kijken. Binnenkort vertrekt een
promotieteam naar hef Midden
oosten en de Noordeuropese
landen om te kijken of daar kant
en klare kleren te slijten vallen.
Ook de socialistische landen,
vooral de Sowjet-Unie, kunnen
bezoek verwachten van een hoge
handelsdelegatie, aldus de mi
nister.
