'Part-timers zijn veel produktiever'
Tincrisis bedreigt
totale metaalhandel
Actie dreigt bij lokker
Japan: importeurs maken
Europees produkt te duur
Computerbedrijf heeft deeltijdarbeid als doelstelling
Extra geld voor PTT-top
Maleisië sluit 100 mijnen
Lonen prijzen Engelse
bedrijven uit de markt
DINSDAG 12 NOVEMBER 1985
ECONOMIE
PAGINA 9
Kort Zakelijk
WA-verzekering
brommer duurder
DEN HAAG (ANP) - De WA-
premie voor bromfietsen met
versnelling zal in 1986 aanzien
lijk hoger zijn dan dit jaar. De
Contact Commissie Motorrij-
tuig verzekering heeft een pre
mie geadviseerd van 185 gul
den, een verhoging van ruim 25
gulden. De premie, op jaarba
sis, is inclusief kosten en as
surantiebelasting, zo is gisteren
bekend gemaakt. In de contact
commissie hebben vooraan
staande verzekeraars zitting.
De verhoging moet de nega
tieve resulaten rechttrekken
waarmee de verzekeraars op de
bromfietsmarkt worden gecon
fronteerd. Die negatieve resul
taten zijn vrijwel in hun geheel
toe te schrijven aan de brom
fietsen met versnelling. Uit de
statistieken van de verzeke
raars blijkt dat berijders van dit
type bromfietsen vaker voor
schade zorgen dan berijders
van bromfietsen zonder ver
snelling. De premie voor deze
laaste categorie (zo'n 89 gulden)
bly ft dan ook volgend jaar voor
de tweede achtereenvolgende
keer ongewijzigd. Snorfietsen
vallen hier ook onder.
hun ervaring. Er is een groep
vrouwen die hun carrière niet op
wil geven omdat er een kind
komt en er zijn mannen bij die
hebben afgesproken hun kinde
ren samen met hun vrouw op te
voeden. Maar er zijn ook mensen
die bewust kiezen voor een kor
tere werkweek omdat ze meer
vrye tyd willen houden".
"Het bedrijfsleven moet er in
derdaad aan gewend raken", rea
geert Rienkje van Wieren op de
vraag of opdrachtgevers hun
werkwijze makkelijk accepteren.
Onze eerste opdrachtgevers wa
ren dan ook bedrijven als Shell
en Unilever, die in Engeland al
ervaring met ons hebben opge
daan. Maar als bedrijven een
keer met ons gewerkt hebben, is
het verder geen punt meer. Vijf
tig procent van ons werk komt
van vroegere opdrachtgevers".
Het Japanse rapport, opgesteld
door een adviesgroep van premier
Yasuhiro Nakasone, spreekt dat te
gen. Voor sommige produkten zijn
de distributiekanalen voor binnen
landse en buitenlandse goederen
dezelfde, aldus het rapport. De
schuld zou liggen bij importeurs,
die vooral veel winst maken op lu
xe goederen, zoals whisky, cosme
tische artikelen en merkappara-
tuur.
Volgens Brinkhorst wordt
Schotse whisky 41 maal zo zwaar
met accijns belast als het Japanse
gedistilleerd „Shochu" als gevolg
van een speciale classificatie. Bij
de wijnen heeft wat doorgaat voor
„Japanse wijn" een marktaandeel
van tachtig procent, terwijl de bin
nenlandse druivenproduktie
slechts toereikend is voor zeven
tien procent. Dit is mogelijk door
dat wijnen nog „Japans" mogen
heten als de inhoud van de fles
voor 95 procent uit het buitenland
afkomstig is, aldus Brinkhorst.
De Japanse versie luidt anders.
Zo blijkt dat de Japanse consu
ment voor een fles Chivas Regal
whisky 10.000 yen (ruim 140 gul
den) moet neertellen, vooprname-
lijk door winstmarges van 35 tot 40
procent voor de importeur en nog
eens 27 tot 28 procent voor de
groothandel en detailhandel. Op
vergelijkbare Japanse whisky be
rekent de handel een marge van
slechts 23 procent
prijs van een uit het buitenland in
gevoerde diplomatenkoffer na aan
komst in Japan met 69 procent ver
hoogd. vergeleken met 35 procent
voor een in Japan gemaakt koffer
tje. Op cosmetische produkten uit
het buitenland staat een winstmar
ge van 65-68 procent, tegenover 33
tot 40 procent voor Japanse pro
dukten.
Het Economisch Planbureau
kwam tot de slotsom dat het distri
butiesysteem voor ingevoerde pro
dukten slechts in drie van de vijf
tien onderzochte gevallen ingewik
kelder was dan voor Japanse pro
dukten: diplomatenkoffers, heren
jassen en sportschoenen. Volgens
het ministerie van industrie en
handel worden de prijzen van som
mige ingevoerde artikelen met op
zet hoog gehouden om de produk
ten een hogere luxe-status te ge
ven. De adviesgroep zal volgend
jaar maart aanbevelingen doen om
de prijzen van buitenlandse artike
len te drukken en hun marktaan
deel in Japan te vergroten.
LONDEN (Rtr) - De arbeidskosten stijgen in Groot-Britannië sneller dan
in de landen waarmee moet worden geconcurreerd, terwijl ook wat be
treft de produktiviteit de ontwikkeling voor de Britten relatief ongunstig
uitvalt. Dat staat te lezen in een rapport van de werkgeversorganisatie
Confederation of British Industry (CBI).
De lonen van Britse arbeiders stegen in het jaar tot september 1985
twee maal zo snel als die van werknemers in andere landen. De arbeids-
produktiviteit groeide in Groot-Brittannië met 3,5 procent tegen zes pro
cent in Nederland, vijf in Frankrijk en Japan en vier procent in Italië. De
groei van de arbeidsproduktiviteit bedroeg in de West-Duitsland drie
procent en in de Verenigde Staten 2,5 procent.
In het rapport van het CBI wordt ook nog vermeld dat de arbeidskos
ten per eenheid produkt in de Britse industrie in het tweede kwartaal van
1985 met 6,4 procent toegenomen zijn. Dat is volgens het rapport een
ernstige verslechtering van de situatie ten opzichte van dezelfde periode
van 1984, toen dat cijfer 1,6 procent bedroeg. „Groot-Brittannië moet
terugkeren naar dat cijfer als het niet verder achter wil raken bij de con
currentie", aldus het rapport.
VLISS1NGEN - Mr. Joseph Luns bezocht gisteren in Vlissingen de Schorpioen, een 114 jaar oud ramtorenschip
dat in 1982 onder de slopershamer dreigde te vallen. Luns is lid van een stichting die zich over het in Toulon
gebouwde vaartuig, dat momenteel wordt opgeknapt, heeft ontfermd. Het gaat dienst doen als drijvend i
Industriebond meldt 'groeiende onrust'
deel van de nieuwbouw van de F-
50- en de F-100-modellen zou naar
Ypenburg overgebracht moeten
worden. Op de vestiging op Ypen
burg werken circa 800 mensen.
De Industriebond FNV is daar
naast ontstemt over het uitblijven
van een definitieve winstdelingsre-
geling bij Fokker. Die winstde-
lingsregeling werd in 1983, toen
Fokker zwaar verlies leed. door het
bedrijf afgeschaft.
In de rij van meningsverschillen
over het sociaal beleid passen vol-
ADVERTENTIE
gens Van der Veen ook de klachten
van individuele Fokker-medewer
kers over hun functie-indeling en
salariëring. Die klachten zijn inge
diend naar aanleiding van een
grootscheeps onderzoek dat een
paar jaar geleden werd uitgevoerd
naar aard, zwaarte en beloning van
de' functies.
Vakbondsbestuurder Van der
Veen vindt dat het overleg met
Fokker over het sociaal beleid wei
nig succesvol verloopt. In een toe
lichting op een vandaag onder het
personeel verstrekt pamflet zegt
Van der Veen dat de houding van
Fokker hem „mijlenver de keel uit
komt". In een overleg dat de bon
den morgen en volgende week met
de directie hebben, moeten er spij
kers met koppen geslagen worden,
aldus Van der Veen. Anders houdt
de vakbond „de handen vry om ac
tie te gaan voeren".
liseren is. De taakverdeling zou
dat niet toelaten. Uit de ervarin
gen van F-International blijkt,
dat er veel meer kan dan meestal
wordt gedacht.
Het werken met part-timers
vereist wel bepaalde aanpassin
gen in de bedrijfsstructuur.
Rienkje van Wieren: "Mensen
die voor ons werken, moeten
zich aanpassen aan ons strakke
project-management. Een strak
ke begeleiding in een voorwaar
de voor flexibel werken. Een op
dracht gaat bij ons eerst naar de
inschattingsafdeling. Dat is een
afdeling die helemaal los staat
van de rest van het bedrijf. Daar
ontleden ze een project in heel
kleine deeltaken. De voortgang
van het werk moet heel goed in
de gaten worden gehouden, want
vaak kan de een niet aan de slag
als de ander zijn werk niet heeft
afgerond".
De organisatorische maatrege
len kosten wat meer geld, geeft
Rienkje van Wieren toe: "Maar
daar staat tegenover dat we wal
andere zaken betreft weer goed
koper uit zijn. Je hebt geen
leegloop, de mensen uit de pool
hoef je alleen te betalen als ze
werken. Natuurlijk ben je per
uur wel duurder uit, mensen die
op contractbasis werken moet je
nu eenmaal een hoger uurloon
betalen. Maar de motivatie van
de mensen is erg hoog en hun
produktiviteit is daardoor gro
ter".
Flexibel
F-International stelt hoge ei
sen aan zijn werknemers. Ze
moeten minstens vier jaar auto
matiseringservaring hebben:
"Dat moet wel. Wil je flexibel
werken, dan moet je ook zelf
standig kunnen werken. Dan
kun je geen mensen in dienst
hebben die regelmatig om steun
bij-anderen moeten vragen". Het
management van het bedrijf is in
Nederland helemaal in handen
van vrouwen. In de pool zitten
ongeveer even veel mannen als
vrouwen. Voor Nederland is dat
opmerkelijk, automatisering is
geen 'vrouwenvak'. Maar verge
leken met Engeland, waar
werkende vrouwen een veel ge
woner verschijnsel zijn, is het
aantal gering: daar bestaat 95
procent van alle medewerkers
uit vrouwen.
Mensen kiezen om allerlei re
denen voor part-timewerk'. zo is
V&D weigert
chauffeurs
meer salaris
UTRECHT (ANP/GPD) - Het wa
renhuisconcern V en D is bereid
zijn 250 chauffeurs enige verbete
ring te bieden in de secundaire ar
beidsvoorwaarden. Een loonsver
hoging, zoals de chauffeurs had
den geëist, vindt de directie echter
onaanvaardbaar. De directie vreest
dat andere groepen werknemers
dan ook looneisen zullen gaan stel
len.
De chauffeurs van V en D dreig
den zaterdag in actie te komen als
hun salaris niet met tweehonderd
gulden netto per maand zou wor
den opgetrokken. Volgens de
chauffeurs is hun takenpakket de
afgelopen jaren aanzienlijk ver
zwaard. Zo moeten zij sinds kort
afgeleverde televisietoestellen bij
de klanten ook installeren.
De Dienstenbond FNV. waarbij
veel chauffeurs van V en D zyn
aangesloten, had gisteren een ge
sprek met de directie. De Dien
stenbond staat achter de eis van de
chauffeurs, maar kan geen acties
op touw zetten omdat loonsverho
ging voor de chauffeurs een door
breking van de cao zou inhouden.
Volgens de FNV is het juist dat de
chauffeurs zwaarder werk hebben
gekregen.
V en D zal nader bestuderen hoe
aan de grieven van de vrachtwa
genchauffeurs tegemoet te komen
is. Donderdag praten bonden en
directie verder.
Geding
De Vervoersbond CNV heeft een
kort geding aangespannen tegen
het Zwolse transportbedrijf Dam
man Transport BV. De twaalf
chauffeurs bij dit bedrijf krijgen
volgens de bond hun loon en over
werkvergoeding voortdurende te
laat uitbetaald. De bond eist nu
snelle betaling van het achterstalli
ge loon en in het vervolg tijdige be
taling.
De stakende chauffeurs van het
transportbedrijf Nijdam in Gronin
gen hebben gisteren de blokkade
van het bedrijf beëindigd. Zij de
den dit nadat de directie van het
bedrijf had toegezegd tegemoet te
zullen komen aan een deel van hun
eisen. Directie en stakers hebben
afgesproken verder te zullen on
derhandelen over een overeen
komst.
De staking bij Nydam brak zon
dagavond uit en had als inzet een
hogere reis- en verblijfsvergoe
ding.
DEN HAAG (GPD) - Haagse PTT-topmensen kunnen extra geld krijgen
als ze naar Groningen willen verhuizen. Ook kunnen er met hen loop
baanafspraken worden gemaakt. Huisgenoten van PTT-ers die meegaan
naar Groningen en daarom in Den Haag ontslag moeten nemen, krijgen
eerder een baan bij PTT dan noorderlingen die ook solliciteren in Gronin
gen.
Staatssecretaris Scherpenhuizen (verkeer) heeft dat meegedeeld aan de
Tweede Kamer, die morgen over de PTT-begroting en de spreiding zal
spreken. De staatsecretaris concludeert dat „de spreidingsoperatie bevre
digend verloopt". Tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar is het aantal
PTT-functies in Groningen echter met slechts 20 stuks toegenomen tot
835 functies. Het verhuizen van de PTT-top vergt bijzonderé aandacht
omdat het goed functioneren van het bedrijf ervan afhankelijk is. Het
gaat in totaal om 145 beleidsfuncties en de centrale directie.
LONDEN (Rtr) - Slechts een week voordat de handel in tin op de Londense metaal-
beurs (LME) weer zal worden hervat, zijn alle banken die direkt of indirekt bij de
handel op de LME zijn betrokken gisteren in Londen bijeengekomen op uitnodiging
/an de Britse centrale bank.
De vrees is dat de moeilijkheden
bij de tinhandel zullen overslaan
naar de rest van de LME, waar ook
wordt gehandeld in koper, alumi
nium, nikkel, lood, zink en zilver.
Volgens bankkringen in Londen
waren in totaal 35 banken bij de be
sprekingen vertegenwoordigd,
waaronder de zestien voornaamste
geldschieters van de Internationa
le Tinraad (ITC).
De Bank of England probeert
overeenstemming te bereiken over
maatregelen die de tinmarkt moe
ten ondersteunen nog voordat de
Tinraad eind deze week opnieuw
bijeenkomt en de tinhandel maan
dag wordt hervat. De 22 leden van
de ITC, zowel producerende als
consumerende landen, zijn er tot
nu toe niet in geslaagd uit de im
passe te komen.
De zestien voornaamste kredi-
teuren, die samen meer dan 1,3
miljard gulden aan de ITC hebben
geleend, boden vorige week aan
om nieuwe afspraken te maken
over het betalen van rente en aflos
sing op de schulden van de ITC, op
voorwaarde dat de lidstaten nieu
we financiële middelen zouden
verstrekken en zouden garanderen
dat de leningen worden terugbe
taald. De tinraad heeft tot nu toe
échter niet op dit aanbod gerea
geerd.
Deskundigen vrezen dat er wei
nig vooruitgang zal worden ge
boekt wanneer de raad deze week
opnieuw bijeen komt. De Londen
se metaalbeurs heeft aangekon
digd de handel in tin met ingang
van 18 november te hervatten,
blijkbaar in een poging om de ITC
onder druk te zetten. Indien er
geen overeenstemming wordt en
de handel toch wordt hervat, zal bij
een fiks aantal handelaren het wa
ter tot aan de lippen stijgen.
De metaalhandelsorganisatie
MMC Metal, onderdeel van de
staatsmijnen in Maleisië, kondigde
gisteren aan alle transacties op de
LME tijdelijk te stoppen. Deskun
digen zien hierin een teken dat
MMC Metal in ernstige financiële
problemen verkeert. In het afgelo
pen weekend maakten mijneigena
ren in Maleisië, 's werelds grootste
tinproducent, bekend dat bijna
honderd mijnen in het land heb
ben moeten sluiten.
De mijnen kunnen hun èrts niet
meer kwijt aan de smelterijen in
het land en hebben bij gebrek aan
contant geld al 4000 werknemers
naar huis moeten sturen omdat ze
de lonen niet meer kunnen beta
len. In het land zijn in de afgelopen
vijf jaar al 240 van de 700 mijnen
ten onder gegaan aan de ver
scherpte concurrentie. Ook de Bo
liviaanse vakbonden hebben ge
waarschuwd dat de mijnwerkers
binnenkort met werken moeten
stoppen als de crisis voortduurt.
TOKIO (DPA/AP) - Buitenlandse
produkten, die in Japan worden in
gevoerd, zijn vaak veel duurder
dan produkten van Japanse make
lij, omdat importeurs zulke hoge
winstmarges berekenen. Dit staat
in een rapport van de Japanse re
gering. Volgens het rapport be
draagt de gemiddelde winstmarge
op ingevoerde produkten 59 pro
cent bedraagt, terwijl die voor
soortgelijke binnenlandse produk
ten op 40 procent uitkomt.
Gisteren verklaarde de perma
nente vertegenwoordiger van de
EG in Tokio, de Nederlander Lau-
rens-Jan Brinkhorst, nog dat Ja
pan de invoer van wijn en sterke
drank uit de Europese Gemeen
schap op oneerlijke wijze belem
mert via accijnsheffing en classifi
catiesystemen. Hy wees erop dat
Europese producenten van wijn en
sterke drank in Japan slechts een
marktaandeel hebben van 0,6 tot
0,8 procent. Dit duidt volgens de
Brinkhorst op „ernstige discrimi
natie".
Ouderschapsverlof
Twee grote Britse banken bieden
veelbelovend leidinggevend perso
neel de mogelijkheid vijfjaar onbe
taald met ouderschapsverlof te
gaan. De twee banken garanderen
dat de jonge vaders en moeders na
die tijd weer in een vergelijkbare
functie aangesteld zullen worden.
Wel moeten de jonge ouders gein-
teresserd zijn in een lange loop
baan bij de bank en tijdens hun
verlof ieder jaar minstens twee we
ken op hun werk komen.
V eest ape I AMSTERDAM - Deze scheepsschroef staat model voor het enorme vermo-
tj t ju tp ut gen waarmee de Nederlandse vissers tegenwoordig de Noordzee afschui-
Het Landbouw-Economisch In- men is te zien op de vandaag door minister Smit-Kroes (verkeer en
stituut verwacht als gevolg van de waterstaat) geopende maritieme tentoonstelling Europort 85 in de Am-
superheffing dat de Nederlandse sterdamse RAI. In totaal zijn 598 exposanten uit 20 landen vertegenwoor-
melkveestapel in 1990 ongeveer di_d ifotoANPi
vijftien procent kleiner zal zijn dan
in 1983 als de melkproduktie op
het huidige niveau gehandhaafd
blijft en de melkproduktie per koe
tot gemiddeld 5.700 kilogram
stijgt. Er zullen volgens het insti
tuut meer kleinere melkveebedrij
ven en minder grotere bedrijven
overblijven. Door het geringere
aantal geboorten zal de kalfsvlees-
produktie moeten worden inge
krompen.
Optiebeurs
De Europese Optiebeurs en de
Amsterdamse effectenbeurs heb
ben maandag een samenwerkings
overeenkomst getekend op het ge
bied van afwikkeling van effec
tentransacties. Hierdoor worden
een aantal zaken met betrekking
tot levering van aandelen en obli
gaties bij het uitoefenen van optie
rechten vereenvoudigd. De over
eenkomst vormt een bijdrage aan
het streven naar hechtere samen
werking tussen de twee beurzen.
Begemann
De Machinefabriek Begemann in
Helmond heeft de grootste verlie
zen achter de rug. De bewindvoer
der. mr. C. Kager, deelde dat giste
ren mee tijdens een buitengewone
aandeelhoudersvergadering. Be
gemann verkeert sinds juni in sur
séance van betaling en leed over
het eerste halfjaar van 1985 een
verlies van f 5,8 miljoert. Het be
drijf wordt overgenomen door de
nieuwe directeur Van den Nieu-
wenhuijzen. Kager weet de proble
men aan het aannemen van te veel
werk en aan grove calculatiefou-
ten, waardoor sommige projecten
tonnen meer kostten dan begroot.
SCHIPHOL (GPD) - De Industrie
bond FNV sluit niet uit dat er ac
ties komen bij Fokker, wanneer er
de komende twee weken geen
overeenstemming wordt bereikt
over een reëks van sociale kwesties
bij de vliegtuigfabrikant. De vak
bond wil vooral duidelijkheid over
het sociale beleid bij de sluiting
van een van de reparatieafdelingen
van Fokker, een betere regeling
voor het overwerk en een winstde-
lingsregeling.
Volgens Industriebond-bestuur
der A. van der Veen „verwaar
loost" Fokker het sociaal beleid en
is er sprake van een groeiende on
rust onder de circa 9000 werkne
mers van het bedrijf. Op de Haagse
Fokker-vestiging Ypenburg, die
volgens insiders op de nominatie
staat gedeeltelijk te worden geslo
ten, hebben de afgelopen weken al
een paar spontane kantinebijeen
komsten plaatsgevonden.
Fokker heeft enige tijd geleden
aangekondigd dat het overweegt
een van de afdelingen voor repara
tie- en revisiewerkzaamheden te
sluiten. Die afdelingen komen al
leen voor in de Fokker-vestigingen
in Woensdrecht en Ypenburg. Hoe
wel het bedrijf nog niet heeft uitge
sproken welke van de twee afdelin
gen dicht moet, gaat binnen Fok
ker iedereen ervan uit dat dat lót
Ypenburg zal treffen. Een deel van
het werk zal dan naar Woensdrecht
worden overgebracht.
De vakbond eist dat er compen
satie komt voor de sluiting van de
reparatie- en revisieafdeling. Een
Toen de Engelse automatise
ringsdeskundige Stephanie Shir
ley 23 jaar geleden naast haar
werk aan een gezin wilde begin
nen, ontdekte ze dat dat niet zo
makkelijk ging. Een part-time
baan met flexibele werktijden
was in haar beroep niet te vin
den. Omdat ze dacht dat ze niet
als enige met dat probleem zat,
besloot ze daar wat aan te doen.
Ze richtte haar eigen software
huis op waar automatiserings
deskundigen in deeltijd aan de
slag konden.
door
Runa Hellinga
F-International is inmiddels
uitgegroeid tot een bedrijf met
ruim duizend, voor het meren
deel part-time werkende mede
werkers en vestigingen in Enge
land, Nederland en Denemar
ken. Opdrachtgevers zijn bedrij
ven als Shell, Esso. Unilever,
ABN, Fokker. Océ, Hoogovens
en British Railways.
Bij de Nederlandse vestiging
in Amstelveen werken inmiddels
zo'n tachtig mensen, van wie
I ruim de helft vrouwen. "En we
Rientje van Dieren (links) en Marij
zouden dubbel zoveel mensen
kunnen gebruiken", zegt sales
manager Rienkje van Wieren.
Het bedrijf is bezig zich uit te
breiden. Sales executive Marijke
Oostdijk (de functies verraden
de Engelse herkomst) is druk be
zig in het zuiden des lands klan-
ten te werven en een tweede ves
tiging in dat gebied wordt over
wogen.
F-International heeft een staf
van vaste mensen en daarnaast
een groep medewerkers die
werken op contract-basis. Een
vereiste is dat ze minimaal twin
tig uur per week beschikbaar
zijn en dat ze twee keer per week
langs de klant gaan voor wie ze
een opdracht uitvoeren. Onge-.
veer de helft van alle mederwer
kers werkt part-time.
Personeel
Als soft-ware-huis is F-Interna-
tional een dienstverlenend be
drijf. Het ontwerpt programma's,
adviseert over systemen en
werkt voornamelijk met hoogge
kwalificeerd personeel. Bij de
meeste bedrijven heerst de stel
ling dat deeltijd voor dergelijke
hogere functies bijna niet te rea-
