Info-Med
houdt het
eenvoudig
Leenrecht: vergoeding waar
schrijvers recht op hebben
Alfrink: Concilie de boosdoener? Geen denken aan!
Achtergrond
DINSDAG 12 NOVEMBER 1985
PAGINA 15
Twee Leidenaars (de jurist Thomas Heek en medisch student
Lex Rol) hebben het initiatief genomen tot het oprichten van
een medisch informatiebureau: Info-Med.
Info-Med gaat objectieve informatie, in gewoon Nederlands,
verstrekken aan patiënten die vragen hebben over de ziekte
waaraan zij lijden. Gewone woorden, geen vaktermen. Die pa
tiënten kunnen bij Info-Med ook informeren naar de (bij)wer-
king van de medicijnen die de arts hun heeft voorgeschreven. En
welke therapieën de genezing bevorderen.
Wat Info-Med verder wil is artsen in opleiding nu al de moge
lijkheid bieden om straks in de praktijk de niet-medisch ge-
Over het waarom van Info-Med
zegt Thomas Heek: "Een patiënt
is dikwijls gespannen als hy in
de spreekkamer bij de arts zit. Is
bang om het ergste te horen. Wat
zie je dan? Door die stress gaat
zeker de helft van de informatie
langs de patiënt heen. Zelfs als
die arts zijn best doet om zo dui
delijk mogelijk te vertellen wat
er nu precies aan schort. Maar je
mag van een arts ook niet ver
wachten dat hij de patiënten tien
minuten of een kwartier even
haarfijn het ziektebeeld uit de
doeken doet".
door
Jan Westerlaken
En dat gaat Info-Med nu juist
wél doen. De dagelijkse praktijk
heeft aangetoond dat niet iedere
arts de moeilijke, medische vak
taal in gewoon Nederlands kan
omzetten. Vaak heeft de medicus
daar ook geen tijd voor, omdat er
een wachtkamer vol patiënten
op hem zit te wachten. Daarom
kwam het tweetal Leidenaars op
het idee iets op poten te zetten
waarbij de leek wél kan aanklop
pen. Info-Med dus.
Het medisch informatiebureau
heeft de opzet zo simpel moge
lijk gehouden: het ziektebeeld
wordt zo eenvoudig mogelijk
vertaald en op papier gezet. Voor
dat karweitje wordt een beroep
gedaan op artsen. De patiënt ver
telt wat hij heeft, het bureau ver
taalt het. Op verzoek van de zie
ke.
Voorlopig zijn er wel kosten
aan het opvragen van die gege
vens verbonden. Dat bedrag ligt
nu op vijfendertig gulden, maar
de Leidenaars stellen alles in het
werk om subsidiepotjes aan te
boren. Zowel landelijk als ge
meentelijk. Mogelijk, zo hopen
zij, vergoedt het ziekenfonds die
kosten in de toekomst, hoewel
het drietal over die vraag mét
nog geen enkele instantie van ge
dachten heeft gewisseld.
Diagnose
Voor alle duidelijkheid: pa
tiënten kunnen geen verzoek aan
de medici van Info-Med doen om
een diagnose te stellen of hun de
vraag voorleggen of de (huis)arts
wel een juiste diagnose heeft ge
steld. De patiënten kunnen met
dé diagnose van de behandelen
de arts bij Info-Med terecht voor
een vereenvoudigde versie van
hun ziekte.
Het voordeel om over deze in
formatie (of de ziekte erfelijk is,
of ze te genezen is enz.) te be
schikken, brengt Marlous Ver
heul naar voren (zij gaat PR-
werk voor Info-Med doen), is, dat
de patiënt veel uitvoeriger met
de arts over zijn geval kan pra
ten. Gerichter vragen kan stel
len.
Waardoor, vult Lex aan, de pa
tiënt veel mondiger wordt en kan
meepraten over de therapie die
wordt gevolgd. Lex: "Die patiënt
onderhandelt als het ware met de
arts over wat er nu precies moet
gebeuren. Nu "worden de pil
letjes, drankjes en poedertjes
dwingend voorgeschreven. Met
onze informatie in de hand kan
die patiënt vragen of een ander
middeltje wellicht niet doeltref
fender kan zijn".
De vraag die vooral naar voren
komt is: hoe staat het met de be
scherming van de privacy? De
patiënt stuurt een brief waarin'
hij vraagt om gegevens over zijn
ziekte. Hoe denkt Info-Med de
privacy ook werkelijk te waar
borgen.
Thomas: "Laat ik daar duide
lijk over zijn: de mensen die eén
beroep op ons doen hoeven abso-
Unieke vraagbaak voor patiënten
luut niet bang te zijn dat de gege
vens die zij ons vertrekken in
verkeerde handen komen. Wan
neer er wat binnenkomt dan ha
len we de elementen die voor ons
antwoord van belang zijn eruit.
De medewerker van Info-Med
die de informatie in handen
krijgt weet niet of het toevallig
een buurvrouw of buurman is
die een brief heeft geschreven.
De privacy is volstrekt be
schermd. Sterker nog: als de pa
tiënt dat te kennen geeft, kan hij
zijn brief zelf terug krijgen".
Wachtkamer
Info-Med heeft de eerste stap
gezet: er is toestemming om aan
de slag te gaan. Maar is er wel
een markt? Hoe denkt het me
disch informatiebureau de pa
tiënten te bereiken?
Thomas: "Voorzover wij heb
ben kunnen nagaan is er op dit
gebied in Nederland helemaal
niets. Voor ons land is Info-Med
in elk geval dus uniek. Kijk ik
over de grens dan moet ik tot de
zelfde conclusie komen. Waar
mee ik wil zeggen, dat er wel de
gelijk een markt is. Loop - om
een voorbeeld te geven - maar
eens langs een willekeurig zie
kenhuisbed en vraag de patiënt
die erin ligt wat hem scheelt. Het
antwoord zal in praktisch alle ge
vallen heel vaag zijn. Ik kan me
levendig voorstellen dat juist die
schoolde patiënt duidelijk te kunnen maken wat hem of haar
mankeert. De knelpunten waar het allemaal om draait worden
nader op papier uitgewerkt.
De Leidenaars lijken een gat in de markt te hebben gevonden.
Maar wat vinden de artsen van hun plannen? En hoe staat het
met de bescherming van de privacy? Eén steuntje in de rug heb
ben ze in elk geval: ze mogen adverteren dat ze bestaan. De
medische keuringsraad die hiervoor toestemming moet verle
nen heeft, zij het pas na enige aarzelingen, het initiatief uitein
delijk toegejuicht.
wil zelf de afstand tussen de
hulpverlener en hulpzoeker ver
kleinen. Nou, dat kan bijvoor
beeld worden bereikt door er
over te praten waarom een be
paald pilletje moet worden ge
slikt en waarom een injectie niet
kan worden gegeven".
Hoe groot is de kans dat Info-
Med de arts die een patiënt be
handelt voor de voeten gaat lo
pen?
Lex: "Onze opzet is om zo ob
jectief mogelijk in te gaan op de
vragen die ons worden gesteld.
Dat zal zeker niet zo gemakkelijk
zijn", realiseert hij zich. "Het is
oppassen geblazen dat we de re
latie tussen de arts en de patiënt
niet schaden. Ik besef heel goed
dat het moeilijk is om grenzen te
trekken wat je wel en wat je niet
kan behandelen".
Voorbeeld? Als de huisarts
zegt: je hebt die en die ziekte en
de patiënt vraagt Info-Med of dat
wel de juiste diagnose is, dan
krijgt die patiënt nul op het re
quest. Dat is het terrein van de
geneesheer en daar blijft het me
disch informatiebureau met zijn
handen van af.
Chronisch
Info-Med draait nu net vijf we
ken. Mondjesmaat zijn er inmid
dels al wat vragen gesteld. Uit
welke hoek denken zij - als alles
op volle toeren draait - de meeste
vragen te krijgen?
Lex: "Iedereen kan een beroep
op ons doen. Maar ik vermoed
dat we vooral veel te doen zullen
krijgen met mensen die met
chronische aandoeningen te
kampen hebben. Juist die groep
zal wel eens in toenemende mate
om informatie bij ons kunnen
aankloppen".
Eenmaal draaien betekent
voor Info-Med hoogstwaar
schijnlijk ook een toevloed van
aanvragen. Hoe denken zij die
met z'n drieën binnen redelijke
termijn te kunnen verwerken?
Thomas: "Je moet ons bureau
zien als een kanaal waar alle aan
vragen doorheen gaan. Vanzelf
sprekend kan ons koppeltje een
grote berg vragen niet binnen de
kortst mogelijke tijd afhandelen.
We hebben daarom om ons heen
deskundigen verzameld die hun
medewerking hebben toegezegd.
Info-Med is landelijk opgezet,
omdat je niet kunt zeggen: we
doen zoiets alleen maar voor
Zuid-Holland. Mensen uit Gro
ningen kun je toch niet weige
ren? Mocht in de toekomst blij
ken dat we worden overspoeld
met aanvragen, dan zou je er
zelfs aan kunnen gaan denken
om per provincie iets op te zet
ten. Wat mij betreft is het uitkij
ken geblazen dat je niet te groot
wordt. Als daarvan sprake is ver
lies je de controle op het geheel
en zal het een chaos worden".
Het initiatief van het drietal is
niet onopgemerkt gebleven. De
universiteit van Maastricht heeft
al laten weten geïnteresseerd te
zijn in de vragen die worden ge
steld en de antwoorden die Info-
Med daarop geeft. Niet zo ver
wonderlijk, want de universiteit
is op zoek naar stageplaatsen
voor studenten die zich willen
bekwamen in patiëntenvoorlich
ting.
Lex: "Het Academisch Zieken
huis in Leiden leert co-assisten-
ten ook al hoe zij met de patiën
ten moeten praten. Maar daar
wordt nog niet voldoende na
druk op gelegd. Het blijkt dat de
patiënt behoefte heeft aan medi
sche informatie die hij verstaat.
Daarom is er, denk ik, voor ons
bureau zeer zeker een taak weg
gelegd".
Het adres van Info-Med: post
bus 121. 2300 AC Leiden.
t graag willen weten wat
hen mankeert".
Lex over het bereiken van de
patiënten: Info-Med moet van
tijd tot tijd adverteren. Natuur
lijk zijn er meer mogelijkheden.
Publiciteit bijvoorbeeld. Je zou
(huis)artsen kunnen vragen of er
in de wachtkamer informatie
over ons bureau mag worden op
gehangen. Of dat zonder slag of
stoot wordt toegestaan is nog
maar de vraag. We zijn bezig om
dat voor elkaar te krijgen. Als
blijkt dat er een duidelijke be
hoefte aan ons bureau is, dan zul
len ook de nodige geldpotjes wel
opengaan. Pas dan zijn we op de
goede weg. Want dan kunnen wij
alle gegevens gratis verstrek
ken".
Verkleinen
Dat er behoefte aan een bureau
als Info-Med bestaat hebben de
artsen min of meer zelf al eens
gesignaleerd. Tijdens een con
gres dat nog niet zo lang geleden
werd gehouden, waren alle deel
nemers het erover eens dat de
communicatie tussen de arts en
zijn .patiënt een stuk beter kan
dan nu het geval is.
Lex: "Kijk, wij gaan heus niet
de vinger in de richting van een
arts heffen om hem even te ver
tellen dat hij het fout doet. Ner
gens voor nodig, want die arts
Alle radio- en televisieprogram
ma's volgen en elk kopieerappa
raat in de buurt in de gaten hou
den. Dat zou een schrijver dage
lijks moeten doen als hij wil ver
dienen waar hij recht op heeft.
Wordt er iets uit zijn werk ver
menigvuldigd? Citeert Hilversum
weer eens vrijelijk uit roman of
dichtbundel?
door
Margót Klompmaker
Voor het draaien van platen
wordt tenminste nog betaald, wat
boeken betreft wordt daar aardig
de hand mee gelicht. Er is geen or
ganisatie die opkomt voor de rech
ten van de auteur. De auteur zelf
heeft er geen tijd voor. Afgezien
daarvan, hij wordt waarschijnlijk
nauwelijks wijs uit het labyrinth
van regelingen en vooral niet-rege-
lingen. Dus kan jan en alleman
naar hartelust met boeken aan de
gang gaan. Ze eindeloos kopiëren,
voorlezen of lezen, zonder er een
cent voor te betalen.
De schrijvers zelf vinden dit een
belachelijke situatie. Het tekent
volgens hen de algemene houding
ten opzichte van auteurs. Zo van: 't
is leuk dat je een boekje hebt gepu
bliceerd, maar verder niet zeuren.
"Onzin", zegt de Leiderdorpse
schrijver Kees Holierhoek, "je
moet mensen geven waar ze recht
op hebben".
Holierhoek," secretaris/penning
meester van de Vereniging van
Letterkundigen, houdt zich uit
hoofde van zijn functie al enkele ja
ren met de rechten van schrijvers
bezig. Eigenlijk gebeurt dat vol
gens hem veel te laat. Daarbij is
ook de overheid schromelijk in ge
breke gebleven. "De overheid had
schrijvers meer middelen en moge
lijkheden moeten geven om datge
ne te incasseren waar ze recht op
hebben".
Leenvergoeding
Een van die middelen komt zeer
waarschijnlijk volgend jaar van de
grond: de invoering van een leen
vergoeding, het leenrecht. Voor elk
boek dat in de bibliotheek wordt
uitgeleend, gaat de auteur een be
paald bedrag ontvangen. De lezer
zelf kost het geen cent. De regeling
zal worden betaald door het minis
terie van welzijn, volksgezondheid
en cultuur.
Holierhoek vindt het niet meer
dan logisch dat de leenvergoeding
er komt. Als een uitgever een boek
publiceert, betaalt hij de auteur ge
middeld 10 procent van elk ver
kocht boek. Het boek levert de uit
gever immers geld op. Met andere
woorden: de uitgever exploiteert
het werk.
Het uitlenen van hetzelfde boek
in de bibliotheken is volgens Ho
lierhoek ook een vorm van exploi
tatie. De bibliotheek, gesubsi
dieerd of niet, profiteert van het
feit dat de auteur een boek heeft
geleverd. Bovendien kan de uit
leen via de bibliotheek de verkoop
van boeken via de boekhandel na
delig beinvloeden. Waarom een
(duur) boek kopen, als je het gratis
in de bibliotheek kunt lezen, niet
waar?
"De bibliotheek kan alleen be
staan'dank zij het feit dat wij boe
ken schrijven. Dan is het toch gek
dat de bibliotheken wel geld krij
gen, maar de auteurs niet?" Holier
hoek geeft een ander voorbeeld.
"Als ik een auto van mijn buurman
leen en ik begin er een taxibedrijfje
mee, dan zegt iedereen: dat kan
niet. Precies hetzelfde gebeurt mo
menteel met boeken. Auteurs
schrijven een boek, het wordt door
bibliotheken doorgegeven aan de
lezer, maar de auteurs krijgen er
niets voor terug".
Paar centen
Aanvankelijk was het de bedoe
ling om ook de bibliotheken een
deel van de leenvergoeding te laten
betalen. Dat zou echter een verho
ging van de contributie hebben be
tekend en daar heeft de Tweede
Kamer onlangs een stoKje voor ge
stoken. Negentien november buigt
de Kamer zich opnieuw over de fi
nanciële invulling van het leen
recht: mogelijk kan elders in de
WVC-begroting nog wat geld wor
den gevonden.
Voorlopig is voor de leenvergoe
ding slechts 5 miljoen gulden be
schikbaar. Dat lijkt een aardig be
drag, maar omgerekend zal een
schrijver gemiddeld slechts een
paar centen per uitgeleend boek
ontvangen. "Veel te weinig", zegt
Holierhoek. "Vooral als je bedenkt
dat minister Brinkman van WVC
aanvankelijk 15 miljoen heeft be
loofd. Wij hebben vorig jaar al ge
zegd dat Brinkman de regeling niet
moet financieren door de biblio
theken ervoor te laten opdraaien.
Je kon op je vingers natellen dat de
Kamer dit niet zou pikken, te meer
omdat er al behoorlijk op de biblio
theken is bezuinigd".
De financieringsmogelijkheden
zijn echter gering, nu een verho
ging van de contributie door de
Kamer is verworpen. Holierhoek is
het met dit besluit eens. Contribu
tieverhoging zou onherroepelijk
hebben geleid tot terugloop van
het aantal leden van de openbare
bibliotheek. Met als gevolg: min
der uitleningen, dus minder ver
goeding voor de schrijver. "Een
contributieverhoging jaagt de le
zers weg. Het uiteindelijke effect is
nadelig voor de auteur".
Holierhoek roept dus geen 'ho
sanna' nu het leenrecht vrijwel een
feit is. "Ik heb de leden van onze
vereniging gewaarschuwd dat ze
absoluut geen hoge verwachtingen
moeten hebben. Het bedrag dat ze
uiteindelijk zullen krijgen, zal be
hoorlijk tegenvallen vrees ik".
Aftopping
De leenvergoeding geldt voor al
le Nederlandse schrijvers, bewer
kers, illustratoren, fotografen, ver
talers van buitenlands werk en uit
gevers. Dus niet alleen literaire
schrijvers komen ervoor in aan
merking. Ook de auteurs van bij
voorbeeld streekromans, thrillers,
kookboeken, en encyclopedieën
kunnen rekenen op een vergoe
ding. Het aantal uitleningen van
'populaire boekjes' moet niet wor
den onderschat. Holierhoek: "Lite
raire schrijvers vergissen zich vaak
over het aantal uitleningen van
hun boeken in de bibliotheek. Ik
denk dat er heel andere boeken
veel hoger scoren".
Logisch dat niet iedere auteur
het met de gelijkschakeling eens
is, maar het is volgens Holierhoek
wel de beste oplossing. "Anders is
het haast onmogelijk de vergoe
ding in de praktijk te regelen. Want
wie bepaalt welke boeken wel en
welke niet worden vergoed?".
In de nieuwe regeling, die door
ambtenaren van WVC is uitge
werkt, is ook een zogenoemde af
topping opgenomen. Naarmate
van een bepaald werk meer wordt
uitgeleend, daalt de vergoeding.
Dit om de auteurs die niet veel
worden uitgeleend te beschermen
en ook wat te gunnen, voordat alles
door topauteurs wordt opgeëist.
Ander punt van de leenrechtre
geling is de beperkte duur van de
vergoeding: alleen auteurs die in
leven zijn kunnen ervan profiteren.
De Vereniging van Letterkundigen
is het daarmee beslist niet eens.
Holierhoek: "In de leenrechtrege
ling is bepaald dat uitgevers een
vergoeding voor elk verkocht boek
krijgen, zolang als ze dat boek
maar blijven drukken, ook al is de
schrijver allang overleden. Een au
teur krijgt slechts tot zijn dood een
vergoeding, zijn nabestaanden
krijgen niets meer. Dat is een pijn
lijke zaak. Schrijvers verdienen
vaak te weinig om voor hun familie
een goede financiële regeling te
treffen".
Steekproef
Hoe gaat de organisatie van de
leenvergoeding eruit zien? Moet el
ke bibliotheek precies gaan bijhou
den welke boeken worden uitge
leend en hoe vaak? Holierhoek:
"Dat bijhouden gebeurt in veel bi
bliotheken al automatisch. De be
doeling is eind volgend jaar bij een
aantal bibliotheken (een respresen-
tatieve steekproef) te bekijken wel
ke werken zijn uitgeleend. De ge
tallen die daar uit te voorschijn ko
men, zullen als norm dienen voor
de overige bibliotheken. Het is niet
zo dat het geld automatisch naar je
toe komt. Wie denkt voor leenver
goeding in aanmerking te komen,
moet zich melden bij WVC. Niet al
leen schrijvers en dergelijke, ook
de uitgevers".
Zeer waarschijnlijk zullen amb
tenaren de administratie van de
leenvergoeding op zich nemen.
Holierhoek is daar niet gelukkig
mee. "'t Kan net zo goed en mis
schien beter worden gedaan door
een organisatie los van het ministe
rie. Als ambtenaren de zaak gaan
regelen is het leenrecht te veel af
hankelijk van de politiek en het
geld dat op een gegeven moment
ter beschikking is".
Kees Holierhoek: geen hosanna.
Kardinaal Alfrink vindt een
beoordeling van het Tweede Va
ticaans Concilie door de komen
de buitengewone bisschoppen
synode in Rome een moeilijke
zaak. In een gesprek met het In
formatiebulletin van het 'Rooms-
Katholiek Kerkgenootschap in
Nederland' zegt hij, dat een bui
tengewone bisschoppensynode
niet bij machte is om over een
concilie te oordelen. "Dat is de
taak en de opdracht niet van een
synode".
"Er kan natuurlijk wel over het
concilie worden gepraat, maar er
kan niets aan worden veranderd.
Ik ben dan ook geschrokken
toen ik hoorde, dat een bisschop
pensynode het concilie gaat
beoordelen. Kerkrechtelijk en
theologisch kan dat niet. Een
concilie is het hoogste orgaan in
de kerk".
(De synode in Rome wordt ge
houden van 25 november tot 8
december. Doel ervan is, van el
kaar te horen wat het concilie in
de verschillende landen en delen
van de kerk heeft uitgewerkt. Uit
Nederland gaan kardinaal Simo-
nis en hulpbisschop dr. Lescrau-
waet van Haarlem erheen).
Vraag aan kardinaal Alfrink
was, of hij dus niet zoveel van de
komende synode verwacht. Zijn
antwoord:
"Het is niet zo, dat een bis
schoppensynode niets betekent.
De kerk in al haar breedheid is er
meer in vertegenwoordigd dan
in een kardinalencollege. En de
bisschoppen hebben als deel van
het totale bisschoppencollege
van de kerk, geroepen door de
paus, ook meer gezag".
"Maar of er uit deze synode
wat komt, is een tweede. Er is
een onduidelijke agenda. En dan
te bedenken dat er rapporten van
meer dan 100 bisschoppenconfe
renties zijn. Ieder rapport zeker
20 pagina's. Dat betekent dat alle
voorzitters van bisschoppencon
ferenties - leden van deze syno
de - minstens 2000 pagina's moe
ten bestuderen voordat ze naar
Rome komen".
Kardinaal Alfrink toonde zich
in dat gesprek verbaasd over het
feit dat iedere groepering of par
tij in de kerk. hoe tegengesteld
ook aan elkaar, zich op het conci
lie beroept.
"Het concilie wordt verweten,
de oorzaak van alle polarisatie te
zijn. Men doet alsof het de grote
boosdoener is. Geen denken aan!
Het concilie had juist de op
dracht te reageren op de polari
satie die er al was. Dat concilie
heeft daarom verschillende din
gen moeten zeggen, doen en kie
zen. Niet omdat het dat zo graag
wilde, maar omdat de polarisatie
buiten het concilie een levende
werkelijkheid was in de kerk".
Alfrink is er persoonlijk 'heel
zeker' van, dat paus Johannes de
23ste het concilie heeft bijeenge
roepen om de eenheid te herstel
len. Johannes had een brede ho
rizon. "Die was ook helemaal
niet belemmerd door de curie.
Hij had ervaring buiten Rome
opgedaan en wist iets van de pe
riode na de oorlog tot aan het
concilie. Hij heeft het concilie
willen gebruiken om de geesten
weer op één spoor te brengen.
Binnen de kerk had je mensen
die erg voorop liepen en anderen
erg achteraan".
Tijdens het concilie is er in de
Sint Pieter heel wat afgediscus-
sieerd. Maar wanneer het op
stemming aankwam, waren de
meeste bisschoppen vóór het be
wuste document. Meer dan 2000
van de 2400 stemgerechtigden.
Kardinaal Alfrink denkt, dat er
niet één document met minder
dan 2000 stemmen is aangeno-
Op de vraag of de komende
bisschoppensynode zou kunnen
bijdragen tot verbetering van het
geestelijke klimaat in de Neder
landse kerkprovincie antwoord
de de hoogbejaarde kardinaal:
"Ik zou het graag hopen. Maar ik
vrees van niet. Het zit hier zo
vast. Dat is een van de naarste
zaken die ik als bisschop heb er
varen. Het is allemaal zo per
soonlijk gekleurd. Het is alle
maal gebonden aan personen en
gericht tegen personen".
"Maar die polarisatie is geen
typisch Nederlands probleem.
Ze is overal in de kerk. Het is een
tijdsverschijnsel. Ik vrees, dat
men dat met vergaderen niet op
lost, al zal een geduldige, eerlijke
dialoog wel noodzakelijk zijn.
Voor Indianen. Het gerefor
meerde Werelddiakonaat in Ne
derland heeft f. 30.000 bestemd
-voor de Indianen in Argentinië.
Er was een beroep op deze in
stantie gedaan voor steun aan
onderwijsprogramma's en so
ciaal opbouwwerk.
Goeree's. Het omstreden
Zwolse evangelistenpaar Lucas
en Jenny Goeree (tegen wie een
gerechtelijk vooronderzoek aan
de gang is wegens 'antisemiti
sche uitlatingen') heeft weer een
samenkomst kunnen houden in
de zaal van de muziekvereniging
'Voorwaarts' in Zwolle.
Het bestuur had de huur per 1
oktober opgezegd, maar er was
daarbij geen rekening gehouden
met de in het contract vereiste
opzegtermijn van drie maanden.
Na een sommatie van de advo
caat van de Goeree's besloot het
bestuur van 'Voorwaarts', zich
toch maar aan het contract te
houden.
Agenda. Vrijdagavond om 8
uur spreekt de heer W. J. Ouwe-
neel uit De Bilt in de Lokhorst-
kerk aan de Pieterskerkstraat in
Leiden over de profeet Habakuk
(Oude Testament). Zyn derde le
zing in een serie van vier. De laat
ste is op 13 december (dan over
de profeet Zefapja).
- Zaterdagavond, 16 novem
ber, om 8 uur geeft Sander van
Marion een concert op het orgel
van de hervormde kerk in Hille-
gom.
- Ook zaterdagavond om 8 uur
bespeelt de organist van de Nieu
we Kerk in Delft. Jan J. van den
Berg, het orgel in de Hervormde
kerk van Koudekerk aan d,en
Rijn.
Hervormde Kerk: beroepen
te Oldebert (Gr.) D. Wolse Wa-
mel, te Dedemsvaart T. Lekker-
kerker Akkerwoude-Murmer-
woude (Fr.), te Benthuizen kan
didaat J. Boer Nieuwveen; be
noemd tot bijstand in het pasto
raat te Poeldijk W. de Bone Leid-
schendam; aangenomen naar 's
Gravenpolder-Baarland-Hoede-
kenskerke D. W. Koelman Ter
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: bedankt voor Uithui
zen T. Bosma Haarlem.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Middelharnis E.
Venema Middelburg.
Schade. Een rechtbank in de
Ierse hoofdstad. Dublin, heeft
een 11-jarig meisje een schade
vergoeding toegekend van f.
300.000. Bij het neerzetten van
een kaars bij een altaar was zij
ernstig verbrand geraakt toen de
hele standaard met kaarsen het
begaf. De standaard had een 'ver
borgen gebrek', oordeelde de
rechtbank.
De priester die met het toe
zicht op de devotiekaarsen is be
last weet nog niet of hij in hoger
beroep zal gaan.
