Zirid-Afrika pakt hoofdredacteur op Terroristenbestrijding in België: wanorde Bogota: honderd doden Frankrijk doet mee met Euro-jager Vanwege interview met ANC-leider Balling Mayson: niet meer met Botha praten 5Greenwichweet niet meer hoe laat het is ZATERDAG 9 NOVEMBER 1985 BUITENLAND PAGINA 7 JOHANNESBURG - De Zuidafrikaanse veiligheidspolitie heeft gisteren de hoofdredac teur van de Cape Times, Anthony Heard, op zijn krant in Kaapstad gearresteerd omdat hij afgelopen maandag zonder toestemming van de regering een interview met ANC- leider in ballingschap Oliver Tambo publiceerde. Heard, die later in de middag weer werd vrijgelaten, zal worden aan geklaagd op grond van sectie 56 van de interne veiligheidswet, van wege het citeren van een 'gehande' persoon. Hij zal op 9 december voor moeten komen en moet zich 'op zijn erewoord' ter beschikking houden. door Ruud de Wit Als Heard wordt veroordeeld, kan hij een maximale gevangenis straf krijgen van drie jaar. Heard verklaarde dat hij bereid was „naar de gevangenis te gaan als het gaat om het recht van het publiek om zich goed te informeren. Ieders mening mag in dit land gehoord worden, maar niet die van het ANC". De arrestatie van Heard kwam niet onverwacht. Afgelopen maan dag publiceerde zijn dagbald het interview met ANC-leider in bal lingschap Oliver Tambo. Heard was voor dit interview speciaal naar Londen afgereisd, omdat hij, zoals hij schreef, „te weten wilde komen, wat voor een soort man Tambo eigenlijk is". Het is even wel in Zuid-Afrika bij de wet ver boden bepaalde personen te cite ren of een interview met hen te plaatsen en dat geldt vooral voor ANC-leden als Nelson Mandela en zijn vrouw Winnie en ook voor Oli ver Tambo. Heard had voor zichzelf een zeer duidelijke reden om het interview met Tambo zonder toestemming te plaatsen: „Bijna alle ministers van de regerende Nationale Partij, pre sident P. W. Botha voorop, citeren aan de lopende band uitspraken van Tambo en andere ANC-leiders om aan te geven hoe gevaarlijk het ANC volgens hen is. Als zelfs presi dent Botha Tambo regelmatig ci teert, waarom zou de Cape Times dat dan niet mogen doen", was de (Van een onzer verslaggevers) OEGSTGEEST - "De vraag is niet of je tegen apartheid bent. Dat is Botha ook. Westerse regeringen, die de apartheid bestrijden, moe ten daarom niet praten met de min derheidsregering van Botha, maar daadwerkelijk aansluiting zoeken bij de vrijheidsstrijd. Het kwade kunnen je niet hervormen, je kunt het alleen vervangen door het goe de. Kerken hebben de morele"* plicht daarvoor te strijden", aldus de Zuidafrikaanse domine? Cedric Mayson, vrijdagavond in een le zing in het kader van de stedenac- tie van de BOA (Boycot Outspan Aktie). Mayson, auteur van onder meer het boek "Een zeker geluid - de be- vrijdingsstrijd in Zuid-Afrika" vluchtte in 1983 uit Zuid-Afrika naar Engeland, na een beschuldi ging van hoogverraad. Masson ge loofde lang dat praten de enige weg was om de apartheid de we reld uit te helpen, maar gaandeweg werd hij radicaler en zag hij geen heil meer in de dialoog. Tijdens zyn rede in het Hendrik Kraemerhuis van de Nederlandse Hervormde Kerk in Oegstgeest verweet Mayson het Westen een hypocriete houding door de apart heid slechts met woorden te be streden. Volgens Masson moeten orde en gezag worden gehand haafd, maar is dat in Zuid-Afrika niet mogelijk omdat "de wetten oneerlijk zijn en daarom alleen met geweld gehandhaafd kunnen wor den". Ds. Mayson bestreed aantijgin gen dat de zwarte vrijheidsstrijd bedoeld is om de overheersing door blanken te vervangen door een communistische overheersing. Hij toonde zich teleurgesteld dat nog zo weinig mensen in het Wes ten beseffen in welke omstandig heden zwarten in Zuid-frika moe ten leven en deed een oproep de druk op regeringen, parlementen, bedrijven en kerken te verhogen. Craxi mag verder ROME (UPI) - Het uit vijf partijen bestaande kabinet van premier Bettino Craxi in Italië is gisteren formeel bevestigd in zijn functie. Dit gebeurde via een motie van vertrouwen in de Senaat, de hoog ste kamer van het Italiaanse parle ment. De motie werd aangenomen met 180 tegen 102 stemmen bij één onthouding. Dit betekent dat het kabinet zal worden voortgezet als of er geen crisis is geweest door de kaping van het Italiaanse passa giersschip Achille Lauro. redenering van Heard. De hele dag hebben journalisten van de Cape Times gedemon streerd voor de ingang van de krant. Ze droegen posters met op schriften als: „Wie is er bang om de feiten te kennen?" en „Waar is de regering bang voor?". Ook donder dag hadden reeds journalisten voor het gebouw van een andere Kaapse krant, de Argus, gedemon streerd tegen de recent afgekon digde censuurmaatregelen van de Zuidafrikaanse regering. Later werd bekend, dat zeven journalisten en een lid van de offi ciële oppositiepartij in het blanke parlement, de PFP, door zoge naamde veiligheidstroepen waren aangehouden, toen zij de kleurlin- genwijk Manenberg wilden bin nengaan. Hen werd verteld, dat ze niet gearresteerd waren, maar ze mochten ook niet verder. Na een uur werden ze weer vrijgelaten. De journalisten, onder wie twee bui tenlandse televisieteams, waren naar Manenberg gegaan, omdat ze gehoord hadden dat de politie daar charges uitvoerde tegen studenten. In een verklaring van het minis terie van informatie zei ondermi nister Louis Nel gisteren, dat de beslissing van de regering om be paalde journalisten weg te houden van onlustsituaties 'gerechtvaar digd' is. Hy gaf een aantal voor beelden van incidenten waarbij buitenlandse persvertegenwoordi gers betrokken zouden zijn ge weest. Nel noemde zes incidenten waarvan hij op de hoogte was ge komen door video-materiaal, getui genissen van inwoners van zwarte woonwijken en 'een Zuidafrikaan die werkt voor een buitenlands netwerk'. Hoewel Nel geen namen van journalisten, tijdstippen en plaat sen noemde, beweerde hij dat het bewijsmateriaal dat journalisten betrokken waren bij het uitlokken van onlusten, overtuigend was. Journalisten zouden ook studen ten die door de politie achterna werden gezeten, geholpen hebben te ontsnappen. In een reactie nam de vereniging van buitenlandse correspondenten (FCA) opnieuw fel afstand van de beschuldigingen van onderminis ter Nel. „Er kan geen enkele rechtvaardiging zijn voor de cen suurmaatregelen als die uitgaan van beschuldigingen zoals onder minister Nel ze heeft bekendge maakt". De FCA vroeg Nel ook de identiteit van de 'politiespion on der de buitenlandse journalisten' te onthullen, zodat de smaad die te gen integere buitenlandse journa listen is uitgestrooid, kan worden weggenomen. Buitenland kort Buitenlanders De Deense regering heeft giste ren bij het parlement voorstellen op tafel gelegd om de immigratie van buitenlanders in te perken. Het aantal vluchtelingen dat in De nemarken asiel zoekt is fors geste gen tot 10.000 dit jaar, sinds de im- migratiewetten vorig jaar werden versoepeld. De opvangmogelijkhe den zijn zo schaars geworden dat de regering de immigranten nu moet huisvesten in tenten en een gehuurd passagiersschip. Bomaanslag De vertegenwoordiger van de luchtvaartmaatschappij van Irak op Cyprus is gisteren om het leven gekomen toen onder zijn auto een bom ontplofte. Kort daarna explo deerde een tweede bom bij het kantoor van de maatschappij in Ni cosia. Daarbij werd matige schade aangericht, aldus de politie. De aanslagen zijn opgeëist door de pro-Syrische organisatie 'Ade laars van de Revolutie'. Hongerstaking Twaalf politieke gevangenen van de strafinrichting in Strzelin, nabij Wroclaw, zijn sinds vijf dagen in hongerstaking. Dit is gisteren ver nomen in kringen van het verbo den Poolse vakverbond Solidari teit. De gevangenen voeren hun ac- Falen tie in het kader van de „week van de politieke gevangene", die is georganiseerd door de Poolse op positie. Filippijnen De regerende partij KBL i Filippijnse parlement heeft haar goedkeuring gegeven aan de ver vroegde presidentsverkiezingen van 17 januari. President Ferdi nand Marcos zei dat hij vermoede lijk maandag een wetsontwerp bij het parlement indient, samen met zijn ontslagbrief. Het ontslag zou echter pas na de verkiezingen van kracht worden in het geval hij ver liest, zo verklaarde de president te genover verslaggevers. BRUSSEL - België went aan de terreur. Hoewel bankpersoneel, na de vier CCC-aanslagen van begin deze week, met wat meer zenuwen aan het werk gaat dan gewoonlijk, is bij onze zuiderburen van een angstpsychose - nog - niets te be speuren. Er is eerder sprake van een zekere gelatenheid. Erger is dat die gemoedsgesteld heid ook de 'ordediensten' lijkt te hebben bevangen. Ruim en jaar lang kon de CCC 28 bomaanslagen plegen, en werd daarbij steeds bru taler en openlijker, zonder dat de justitie ook maar de indruk wekt de daders op het spoor te zyn. door Hans de Bruijn In oktober waren in België al 260 overvallen op postkantoren en postbodes gepleegd, meer dan in heel 1984. Slechts tien procent van deze overvallen kon worden opge lost. De brute moord in Verviers op twee postbeambten, afgelopen maandag, is een nieuw dieptepunt in de terreurgolf die België teistert. Van de 'Bende van Nyvel', die twintig moorden op haar geweten heeft - nog onlangs acht op één avond - ontbreekt de justitiële en politionele autoriteiten elk spoor. Er worden wel mensen opgepakt, maar die moeten zonder uitzonde ring wegens gebrek aan bewijs weer worden vrijgelaten. Oorzaken voor dit falen van de ordediensten - door sommigen Geen visum WASHINGTON (AP) - Zuid-Afrika geeft geen visa aan de meeste le den van een Amerikaanse Con gresdelegatie die vandaag had wil len beginnen aan een onderzoeks- reis door het land van de apartheid. Van de 18 leden sterke delegatie hebben slechts drie Congresleden en een van hun medewerkers een visum gekregen, liet de Zuidafri kaanse ambassadeur in Washing ton, Herman Beukes, weten. 'wanordediensten' genoemd - zijn bij bosjes te geven: gebrekkige coördinatie, competentiegeschil len, de taalverschillen, een tekort aan inventiviteit, eigenzinnigheid, personeelstekort en - naar kwade tongen beweren - regelrechte on wil, zijn de meest in het oog sprin gende. Desondanks is België het land in West-Europa met de grootste 'poli- tie-dichtheid'. Aantallen leggen het echter af tegen de hierboven ge schetste wantoestanden. De ogen van de kritiek richten zich daarbij het meest op de Rijkswacht, een korps van 20.000 man dat een krui sing tussen de Nederlandse Rijks politie en de Koninklijke Mare chaussee genoemd zou kunnen worden. De Rijkswacht heeft tot belang rijkste taak het handhaven van de orde en veiligheid in de Belgische samenleving. Het - militaire - korps heeft over die 'orde' zo zijn eigen opvattingen: ongebreideld geweld tegen demonstranten, een soort terreurbewind tegen gastar beiders en hard optreden tegen verkeersovertreders zijn slechts enkele klachten die veelvuldig over de Rijkswacht zyn te horen. Chaos Waar het gaat om de veiligheid gaat het werk de Rijkswacht aan zienlijk minder makkelijk af. Het meest schrijnende voorbeeld daar van is de volledige chaos binnen het korps, die er mede de oorzaak van was dat op 29 mei in het Hei- zelstadion in Brussel 39 voetbal supporters door tribunegeweld konden omkomen en 450 gewond raakten. De Rijkswacht had die zaak vol strekt verkeerd aangepakt, de ernst van de zaak was onderschat, er was geen eenduidig commando, ordediensten werkten langs elkaar heen en eenheden kregen tegen strijdige bevelen. In de nadagen van het Heizeldrama werden wat marginale maatregelen aangekon digd, maar wezenlijke veranderin gen hebben zich nog niet voorge daan. Een aanslag op een NAVO-olieleiding nabij Glons. Eén van de vele acties van terroristen waarop justitiepolitie en politiek in België geen antwoord hebben. (foto and De regering bepaalde wel dat de Rijkswacht voortaan niet meer op het terrein van de gewone politie diende te komen. Dus geen rijks wachters meer die in hun blauwe jeeps achter snelheidsovertreders racen om ze een bon te geven en geen rijkswachters meer die ver- Taalstrijd keersongelukken staan op te me ten. Bovendien krijgt het korps er de komende vijf jaar elk jaar 290 man by. toen de toenmalige rijkswachtchef generaal Beaurir een bevel van de minister van binnenlandse zaken om in de door taalrellen gekwelde Voerstreek op te treden, naast zich neerlegde. Maar de wanorde is daarmee nog niet uit de weg geruimd. Die is ten dele verklaarbaar uit de verwarde verantwoordelijkheden voor het korps: officieel is de Rijkswacht een militaire eenheid en valt dus onder de minister van defensie. Waar de Rijkswacht justitiële ta ken vervult ressorteert zij onder de minister van justitie en de orde handhaving is een verantwoorde lijkheid van de minister van bin nenlandse zaken. Het is door die opzet nauwelijks te verbazen dat de Rijkswacht door de jaren heen gewend is geraakt zijn eigen plan te maken. 'Een staat in de staat' noemen critici haar dan ook. Hoe ver dat gaat bleek in 1981, De taalstrijd vormt bij dit alles - natuurlijk, ben je geneigd te zeg gen - een belangrijke factor. Hoe belangrijk bleek in september na de roofmoorden in Eigenbrakel en Overijse, waarbij in twee super markten acht mensen in koelen bloede door de (overigens al drie jaar bestaande) Bende van Nijvel werden doodgeschoten. De Rijks wacht faalde daar op alle terreinen. De eerste politiemensen versche nen pas twintig minuten na de eer ste overval. Er werd verzuimd een provinciaal alarm uit te vaardigen, zodat twee uur na de overval op de nabijgelegen snelweg autocontro les nog steeds slechts waren ge richt op automobilisten die een slokje te veel op hadden. Doordat Eigenbrakel (Braine l'Alleud) in Wallonië ligt en Overij se in Vlaanderen, zij het slechts vijftien kilometer verderop, duur de het een half uur eer de rijks wacht in Overijse was ingelicht over de overval in Eigenbrakel. Het alarm moest immers eerst naar Brussel om daar te worden ver taald en op de telex gezet. Toen wa ren in Overijse echter al vyf doden gevallen. 'Verregaand amateuris me', zei een gefrustreerde politie man die avond. Op de plek van de overvallen za ten rijkswachters, gewone politie mensen en ambtenaren van de spe ciale gerechtelijke politie elkaar in de weg. De een nam bewijsstukken mee voordat de ander ze had ge zien. Volgens ingewijden een veel voorkomend iets, omdat elk van de drie korpsen graag zelf een succes je boekt in de 'strijd' tegen de mis daad. Woede Dat verklaart ook de woede bij de parketten in Brussel en Overij se, toen het justitiële onderzoek naar de supermarkt-moorden op bevel van hogerhand gecentrali seerd werd bij het parket in (het Franstalige) Nijvel. Ook het onder zoek naar het CCC-terrorisme is gecentraliseerd, bij het parket in Brussel. In oktober 1984 stelde minister Gol van justitie de 'Operatie Mam moet' in werking die de acties te gen de Strijdende Communisti sche Cellen zou moeten coördine ren. Nu, ruim een jaar later, is er - ondanks de oprichting van een speciale Anti-Terreur Groep - nog geen enkel resultaat geboekt. Tweehonderd man hebben dertien maanden lang geen echt spoor bo ven tafel weten te krijgen. Wel werden in Ukkel en Ander- lecht wapens in appartementen ge vonden, maar enig bewys dat die van de CCC waren, is niet geleverd. De eerste echte sporen naar de CCC kwamen deze week los. Gele verd door... de CCC zelf, omdat en kele terroristen zo onvoorzichtig waren zich bij de aanslagen op twee banken openlijk te laten zien. Politiek En de politiek? Die doet niets. De stunteligheid van de ordedien sten bij het Heizeldrama beteken de het einde van het kabinet-Mar- tens, maar aan de CCC-terreur of de Bende van Nijvel is in de natio nale politiek nog nauwelijks aan dacht geschonken. Dank zij het feit dat de CCC deze week in actie kwam terwijl de kabinetsformatie aan de gang is, worden nu in het regeerakkoord ineens fraaie verha len over de bestrijding van de ter reur opgenomen. Om de verwarring op politioneel gebied nog groter te maken stelde PTT-staats secretaris Paula D'Hondt na de postoverval in Ver viers de oprichting van een spe ciaal korps voor, dat geldtranspor ten van de post moet gaan bewa ken. Een vierde officiële orde dienst dus. Naar de gevolgen van die versnippering hoeft nauwelijks meer geraden te worden. Tal van commissies hebben de laatste vijftien jaar rapporten opge steld en adviezen uitgebracht over een betere organisatie van de orde diensten in België. Tot een verbe tering in de situatie hebben zij ech ter niet geleid. Eenmaal verworven macht wordt nu eenmaal niet mak kelijk weer afgestaan. Het succes dat de Bijzondere Opsporingsbri gade van de Rijkswacht de afgelo pen dagen heeft weten te boeken by het achterhalen van een om vangrijke wapensmokkel, is in dit licht dan ook eerder een 'toevals treffer' dan een blijk van gedegen vakmanschap. r PORTLAND - Chandra Mohan Rajneesh (53), beter bekend als Bhag- wan, is gisteren van Oklahoma naar Oregon gevlogen, waarna hij onder politiebegeleiding naar de Multnomah-gevangenis in het centrum van Portland is overgebracht. Rajneesh wordt door de Amerikaanse autoritei ten beschuldigd van overtreding van de immigratiebepalingen. Zijn zaak zal dezer dagen voorkomen. (fotoAP) LONDEN (AP) - De zes atoomklokken van de officiële tijd waarneming in Engeland zullen in de komende twee tot drie jaar stil komen te staan. Volgens John Pil- kington van de Royal Greenwich Observatory is er geen geld meer om de klokken van nieuwe ce- sium-staven te voorzien. Als de klokken stil komen te staan, zal het observatorium voor de tijdmeting geheel afhankelijk worden van de metingen van de Internationale Or ganisatie voor Wettige Metrologie in Parijs. Het observatorium heeft de tijd bijgehouden sinds zijn oprichting in 1675. Het besluit om de klokken stil te zetten komt een jaar na de viering van het eeuwfeest van Greenwich Mean Time. 'Het is triest dat een traditie als deze - een lange opmerkelijke geschiedenis - gebroken moet worden', zei Pil- kington. Het probleem is dat het laten lo pen van de klokken tussen de 50.000 en 200.000 pond per jaar kost. De leiding van het observato rium wil meer geld uittrekken voor een nieuw internationaal observa torium, dat bij Las Palmas op een van de Canarische eilanden is ge bouwd. Greenwich Mean Time, de inter nationale tijdstandaard sinds 1884, zal niet echt ophouden te bestaan. De officiële naam is Coordinated Universal Time, gebaseerd op de meting van 150 atoomklokken in de hele wereld. Ook als de klokken stil komen te staan, blijft het 1200 GMT. of UTC. als het in Londen middag wordt. Het enige wat verandert is dat de Royal Greenwich Observatory, die overigens sedert de jaren 50 niet meer in de Londense voorstad Greenwich maar in het dorp Herst- monceux nabij de Engelse zuid kust is gevestigd, aan de officiële tijdmeting bijdraagt. In plaats daarvan zal het observatorium voortaan aan het internationale systeem moeten vragen hoe laat het is. Overigens zal Groot-Brittannië een onafhankelijke tijdwaarne ming behouden: de atoomklokken van het nationale natuurkundige laboratorium in Teddington bij Londen. Gegijzelden doen beroep op Reagan WASHINGTON (AP) - De rege- ring-Reagan heeft een oproep van vier in Libanon ontvoerde Ameri kanen om over hun vrijlating te on derhandelen afgewezen. 'Het beleid van de president in zake onderhandelingen met terro risten is en blijft ongewijzigd', al dus woordvoerder Larry Speakes. 'Wij onderhandelen niet met terro risten.' De vier gijzelaars richtten zich gisteren met een open brief tot president Reagan om over hun vrijlating te onderhandelen, zoals ook is onderhandeld over de vrijla ting van de gijzelaars aan boord van het gekaapte TWA-vliegtuig. Oma doorkruist Indonesië te voet in 16 jaar BONN - De Franse president Mit terrand is toch bereid mee te doen met de ontwikkeling van een Euro- door Hans Hoogendijk pees gevechtsvliegtuig. Eureka, de civiele Westeuropese tegenhanger van het Amerikaanse militaire ruimteprogramma SDI, krijgt een secretariaat in Straatsburg. Dat zijn de belangrijkste resultaten van de gistermiddag afgesloten 46e top tussen Mitterrand en de Duitse bondskanselier Helmut Kohl. Eerder deze week konden 36 mi nisters uit tien EG-staten en acht andere Europese landen het er nog niet over eens worden waar een eventueel Eureka-secretariaat zal worden gevestigd. Een groep hoge ambtenaren kreeg tot 31 januari de tijd om een oplossing te bedenken. Het is nog niet bekend of de an dere Eureka-landen met het plan van Mitterrand en Kohl instem men. Een van hun voornaamste ei sen was het instellen van een secre tariaat om te voorkomen dat Eure ka een Frans-Duits onderonsje zou worden.Kohl en Mitterrand uitten zich bijzonder positief over de re sultaten van de Eureka-top in Han nover. Tegelijkertijd maken ze ech ter bekend dat zij samen verder zullen werken aan technologische projecten. Een ander thema was de herstructurering van de EG. Mit terrand en Kohl willen op de vol gende EG-top een aantal maatrege len voorstellen om de Europese markt open te stellen. Verder wil len zij een reorganisatie van een aantal EG-instellingen. Kohl deel de mee dat hy vóór de kerstdagen nog een ontmoeting zal hebben met de Franse president. JAKARTA (Rtr) - Een Indone sische grootmoeder van 65 heeft 16 jaar en 70 paar schoe nen nodig gehad om Indonesië in lengte en breedte te voet te doorkruisen. Volgens het ministerie van voorlichting in Jakarta is 'Sa- bariah', een onderwijzeres in ruste, van plan een boek te schrijven over haar trektocht door een land dat meer dan 13.000 eilanden en eilandjes telt en zich uitstrekt over een klei ne 5.000 kilometer. Daarna gaat ze op pelgrimage naar Mekka. BOGOTA (Rtr/AFP) - Bij de gijze lingsactie in het Paleis van Justitie in de Colombiaanse hoofdstad Bo gota, waaraan donderdag door vei ligheidstroepen een einde werd ge maakt, zijn waarschijnlijk honderd doden gevallen. Van officiële zijde konden geen exacte cijfers worden gegeven, omdat niemand weet hoeveel mensen zich in het enorme gebouw bevonden toen de onge veer veertig linkse guerrillastrij ders het woensdag bezetten. Veel personen worden nog ver mist en een groot aantal van de lij ken in de puinhopen van het ge bouw is nog niet geïdentificeerd. Geen van de strijders van de linkse beweging M-19 overleefde de actie. Een deel van hen pleegde zelf moord toen de troepen het gebouw met zwaar geschut bestormden. President Belisario Betancur nam de volledige verantwoorde lijkheid op zich voor het besluit het gerechtsgebouw te bestormen. In een toespraak voor televisie ver klaarde hij dat de daders „niet goed bij hun hoofd moeten zyn ge weest". Alle politieke partyen, de kerken en zakelijke organisaties veroordeelden de gijzelingsactie van M-19. Een woordvoerder van de M-19 zei gisteren in Madrid dat de bezet ting het begin is van de „oorlog", daar „dialoog met de regering Be tancur onmogelijk is". In Colom bia zelf wordt aangenomen dat de organisatie nu is uitgeschakeld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7