PAGINA 26
RADIO-TV
WOENSDAG 6 NOVEMBER 1985
17.00 Rechtstreekse uitzending van de voet
balwedstrijd Dnjepropetrowsk-PSV (In de
rust: NOS Journaal)
18.55 De fabeltjeskrant
19.00 De Snorkels, tekenfilmserie. Afl.: De verra
der verraden en Snorkeltjes
19.24 Zeg 'ns AAA, tv-serie. Koos heeft het erg naar
zijn zin in Frankrijk, Mien wat minder maar
ze probeert er het beste van te maken
NOS
20.00 Journaal
SOCUTERA
20.28 Ook kinderen vragen de ruimte. Film van
het nationale jeugdfonds, het fonds van Jan
tje Beton en Stichting Nationaal Jeugdfonds
VARA
20.33 De Speurder, Duitse serie over een eigenzin
nige politieman. Afl.: Noodsignaal op zondag.
Tijdens een autoritje met zijn vriendin Susan-
ne, ziet Faber plotseling dat de auto voor hen
noodsignalen met zijn lichten geeft
21.25 Pisa, satirisch programma
21.50 VARA Speelgoedaktie 1985
22.02 Achter het Nieuws, actualiteitenrubriek
22.42 Sonja op woensdag, rechtstreeks praatpro
gramma waarin Sonja Barend gasten ont
vangt
NOS
23.47 Nieuws voor doven en slechthorenden
23.52 Journaal
DONDERDAG
NOS/NOT
09.00 Oude testament: Abraham, afl.2
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
NOS/NOT
09.35 De Romeinen in ons land, afl.2
10.00 Van alles over wonen, afl.l
FEDUCO
10.30 Telebord, afl.5
10.50 Einde
NOS/NOT
11.00 Rekenen in de sport, afl.l
11.30 Hier en Nu voor de scholen, afl. 4
12.00 Einde
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
EO
15.30 De kanotocht (Kajak uit de serie Cha
gers). Filmreportage van een kanotocht op de
Payette rivier in de Amerikaanse Staat Idaho
15.55 Daktari, Amerikaanse serie. Afl.: Luipaarden
bedreigd. Twee archeologen hebben hun ten
ten vlakbij Wameru opgeslagen. Uit angst
door wilde dieren aangevallen te worden, be
sluiten ze er maar zoveel mogelijk af te laten
schieten...
16.45 Kinderkrant, kinderprogramma
17.46 Tijdsein-Buitenland, blik over de grenzen
met Tijdsein-buitenlandcommentator Aad
Kamsteeg
18.00 Einde
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Rechtstreeks verslag van de landing
van het Amerikaanse ruimteveer Challenger
met aan boord... de Nederlandse astronaut
Wubbo OckelS.
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
PP
19.12 Uitzending van de P.P.R
19.22 Van Gewest tot Gewest. Met vanavond (on
der voorbehoud) o.a. de volgende onderwer
pen: De handboogschutters; Turkse les voor
politie Zaanstad; Gehandicaptenroute in
Gouda
20.10 Nederland C, programma over kunst en lite
ratuur
20.55 The Flood (de zonvloed), muzikaal spel van
Stravinsky gebaseerd op teksten uit het boek
Genesis en mysteriespelen uit Engeland. Tv-
versie gebaseerd op de geluidsband van de
eerste uitvoering, gehouden op 14 juni 1962.
Choreografie: George Balanchine
21.20 De IJsbreker, videoportret van dit Amster
damse culturele centrum, dat als trefpunt
dient voor moderne componisten en hun mu
zische experimenten
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag
23.00 Studio Sport
23.40 Nieuws voor doven en slechthorenden
DONDERDAG
i slechthorenden
18.00 Tik Tak. (84))
18.05 Plons. Kinderserie. Afl.42: De
vleermuis
18.10 Zeppelin, informatief kinder
magazine. Presentatie: Rafaël
Troch. Regie: Liljan Delbaere
18.30 (ZW) Kapitein Zeppos, Vlaam
se tv-serie. Afl. 15: Taptoe. Met o.a.
Senne Rouffaer, Raymond Bos-
saerts en Rita Demedts. Regie: Bert
Struys
19.00 Uitzending door Derden: Pro
gramma van de Katholieke Televi
sie- en Radio Omroep
19.40 Paardekoersen, mededelingen
en programma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kijk uit!, Verkeerstips. Van
daag: De technische staat van de
vrachtauto
20.15 Namen noemen, spelprogram-
ma waarbij twee panels samenge
steld uit bekende personen die ei
gennamen moeten raden via kryp-
tische omschrijvingen. Presentatie:
Kurt van Eeghem
21.00 Leven met borstkanker. Afl.2:
Confrontatie met borstkanker en
de medische wereld. In deze afleve
ring aandacht voor de evolutie in
vier stadia, want het is belangrijk te
weten of de tumor snel of traag
groeit, of hij beperkt is tot de borst
of zich naar andere lichaamsdelen
uitgebreid heeft
21.45 Wie schrijft die blijft, waarom
schrijft u? Speciale boekenbeurse
ditie
22.35 Uitslagen Nationale Loterij,
Paardekoersen en Journaal. Aansl.:
Coda. Buurman op de flets van
Remco Ekkers
DONDERDAG
14.00 Schooltelevisie
16.00 60-plus, magazine voor de ou
deren. Thema: Sport en lichaams
beweging. Gesprekken met sport-
dokter Frans van den Bossche en
bekende sportfiguren van toen: Jef
Scherens en Fanny Blankers-Koen.
Verder een reportage over de senio
rensportdag. Muzikale gast: Will
Ferdy.
17.00 Schooltelevisie
17.55 Journaal
19.00 Zonen en dochters (Sons and
daughters), Australische tv-serie.
Afl. 30. Met: Stephen Comey, Anto-
nia Murphy, Alexandra Fowler e.a.
Kevin probeert met Lynn in het rei
ne te komen. Angela staat nog on
wennig tegenover haar rol als zus
ter van John
19.25 Tijdrover. Zwartje, de postduif.
Deel 8: Zwartje en het grote werk
19.42 Mededelingen en programma
overzicht
19.45 Journaal. Aansl.: Programma-
overzicht
20.10 Videomatch, videospelletjes
met Marleen Gordts
20.20 (ZW)) Verboden spelen (Jeux
interdits), Franse speelfilm uit
1951. Met in de hoofdrollen: Brigit-
Nederlandse ondertiteling.) Nadat
de ouders en hond van Paulette bij
de uittocht uit Parijs in 19400 zijn
gedood, wordt ze opgenomen op
een boerderij.
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.27 Quick et FÏupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 Au nom de la loi, consumenten
magazine
21.05 Feuilleton: Miami Vice, afl. 4
Met o.a. Don Johnson. Philip Mio-
hael Thomas en Michael Talbott.
Regie: Paul Michael Glaser
22.00 Coup de film, nieuwe films
22.10 Cargo de nuit, jongerenpro
gramma
22.45 Journaal
23.10 Informatief programma
DONDERDAG
11.30 Teletekst magazine
14.00 Schooltelevisie
15.30 Teletekst magazine
17.20 Nouba Nouba, gevarieerd kin
derprogramma.
17.50 Carrefours, gevarieerd kinder
programma. (Met: 17.53 Dacin-
'days, tv serie. 18.24 Invités. 18.30
Nieuwsoverzicht. 18.32 Micro-défi,
spelprogramma. 18.49 Serviceru
briek.)
returnwedstrijden
11.40 Christ-Sein in Rom
12.10 Kennzeichen D
12.55 Persoverzicht
13.00 Tagesschau
13.15 T eletekst-o verzicht
13.30 Einde
14.40 Teletekst-overzicht
15.00 Tagesschau
15.10 Haus-gemachtes, muziek en ge
sprekken met Freddy Quinn en zijn
gasten
15.55 Links und Rechts vom Aqua-
tor, verhalen en reportages uit heel
1 de wereld, kinderprogramma
16.25 Computerzeit, de wereld van de
electronische rekenmachine, kin
derprogramma
16.50 ARD-Sport extra. Wereldkam
pioenschappen kunstturnen vanuit
Montreal. Finale heren-teams
17.50 Tagesschau
WDR
18.00 Hier und Heute
18.25 Levin und Gutman.
19.00 War was Rickie? aflevering: Het
congres vergadert
19.30 Autria Wien - Bayern München,
rechtstreeks verslag van de voet
balwedstrijd (Europa Cup 1), met
in de rust: Journaal
21.15 Borussia Mönchengladbach -
Sparta, rechtstreeks verslag van
het laatste gedeelte van de voetbal
wedstrijd (Europa Cup 3)
21.35 Brennpunkt
22.00 Tagesthemen
22.30 ARD-Sport extra. Europacup
voetbal, 2e ronde returnwedstrij
den
00.00 Tagesschau
00.05 Nachtgedanken, overweging
door Hans Joachim Kulenkampff
DONDERDAG
09.45 ZDF-Info Arbeit und Beruf
10.00 Heutc
10.03 Europacup voetbal, 2e ronde
18.10 Nieuwsoverzicht
18.55 Mittwochslotto - 7 aus 38
18.58 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Spielregeln, discussieprogram
ma. Jeugd en Justitie
20.15 Kennzeichen D, nieuws uit
Oost- en West-Duitsland
21.00 Hotel, Amerikaanse serie geba
seerd op de roman van Arthur Hai-
ley.
21.45 Heute-journal
22.05 Christ-Sein in Rom. Film over
een parochie vlakbij het Vaticaan
23.35 Das kleine Femsehspiel: Ar-
chiv der Blicke. Regie: Rüdiger
Neumann, documentaire over za
ken die in de cultuurgeschiedenis
eigenlijk altijd op de achtergrond
gebleven zijn
23.55 Heute
DONDERDAG
09.45 Zie Duitsland 1
13.15 Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.40 Teletekst-overzicht
15.56 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Bild(n)er der Chemie. Afl.:
Leuchtendes Lila aus Teer. (herh.)
Aansl.: Nieuwsoverzicht
16.35 Ein Fall für TKKG, tv-serie.
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dem, regionaal nieuws
17.15 Tele-Illustrierte, gevarieerd ma
gazine
17.45 De pink panther, tekenfilm.
Aansl.: Nieuwsoverzicht
18.00 Telekolleg II:
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde, regionaal n
gazine met nieuws en sport
19.45 Raamprogramma voor de
gionale studio's
20.00 Tagesschau/Weerkaart
Koos Dobbelsteen vermaakt zich
de Moulin Rouge Nederland 11924
The Flood
De NOS zal vanavond The Flood
van Igor Strawinsky uitzenden,
een 'musical play' dat Strawins
ky ruim twintig jaar geleden spe
ciaal voor televisie schreef.
Strawinsky baseerde zich op
teksten uit het boek Genesis en
mysteriespelen uit Engeland.
Zijn assistent Robert Craft
schreef het libretto en de choreo
graaf George Balanchine nam de
vormgeving van dit 'dans-drama'
voor zyn rekening.
De uitzending vond plaats op
14 juni 1962. Het eindprodukt
was geen onverdeeld succes;
vooral op de vormgeving was
nogal wat kritiek. Op basis van
de geluidsband die toen werd ge
maakt onder leiding van Craft,
hebben Jaap Drupsteen (vorm
geving en beeldregie), Wilbert
Bank (dramaturgie), Edwin de
Vries (spelregie) en Milka Henri-
ques de Castro (produktie) een
nieuwe televisieversie gemaakt.
(Nederland 2, 20.50 uur).
Nederland C
In 'Nederland C' zal vanavond
aandacht worden besteed aan de
Nederlandse Duitser Walter
Maas, die veertig jaar geleden de
stichting Gaudeamus oprichtte.
Walter Maas bewees hiermee een
onschatbare dienst aan de Ne
derlandse moderne muziek en
tal van hedendaagse componis
ten.
Voorts in het programma: de
tentoonstelling die het Histo
risch Kustuum Museum wijdt
aan Adrian, die o.a. Greta Garbo
in haar films kleedde; - een ge
sprek met de voorzitter van het
Multatuli-genootschap, Hans
van de Bergh, over de komende
Multatuli herdenking, Tenslotte
aandacht voor een onderzoek
van de Universiteit van Amster
dam, waaruit blijkt dat de kunst
de hoofdstad van onmisbare eco
nomische impulsen voorziet.
(Nederland 2, 20.10).
Achter het nieuws
In VARA's actualiteitenrubriek
'Achter het nieuws' zijn van
avond de volgende onderwerpen
te verwachten: - een reportage
over een op handen zijnd ak
koord in Noord-Ierland tussen
Engeland en de Noord-Ierse poli
tici; - de politieke barometer van
Maurice de Hond; - een reporta
ge over een artsenechtpaar dat
net is teruggekeerd uit Angola
waar sprake is van toegenomen
terreur; - het commentaar van
Marcel van Dam. (Nederland 1,
22.02).
Adam en Eva verlaten het paradijs,
20.15 Bürgerforum. Oma moet weg.
Oude mensen in Noordrjjnland-
Westfalen
21.45 Höbbythek. Reportage over in-
fra-rood fotografie
22.30 Eine ganze Nacht (Toute une
nuit)), Belgische speelfilm uit 1981/
82. Met: Aurore Clement, Pierre
Forget, Michel Lussan, e.a. Regie:
Chantal Akerman. Deze 'symfonie'
van een grote stad speelt zich af tij
dens een warme zomernacht in
Brussel. Veel mensen kunnen niet
slapen en gaan de straat op en bars
in voor al dan niet toevallige, ver
geefse ontmoetingen en erotische
contacten
23.55 W.K. Schaken 1985. Karpow -
Kasparow
00.00 Laatste nieuws
DONDERDAG
08.00 Tele-Gymnastik (44)
08.10 Schooltelevisie. (09.10 Het pro
gramma met de muis)
12.00 Einde
17.00 Schooltelevisie
18.00 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 Colour in the creek, kinderpro
gramma
18.35 Masterteam, spelprogramma
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London plus
20.00 Wogan, amusementsprogram-
20.35 Porridge, tv-serie.
21.05 Tenko, tv-serie.
22.00 Politieke uitzending
22.30 Soldiers, serie documentaires
over de geschiedenis van de mens
in oorlog. Presentatie: Frederick
Forsyth. Afl.: Air power
23.20 Sportsnight. Met: Boksen van
uit Wembley
00.25 Kelly Monteith
00.55 Weerbericht
DONDERDAG
07.00 Teletekst
07.50 Breakfast Time
10.20 Write now!, informatieve serie
10.30 Teletekst
11.30 Play School, kinderprogramma
11.50 Teletekst
13.30 Journaal, nieuwsoverzicht voor
doven en slechthorenden, regio
naal nieuws en weerbericht
14.00 Pebble Mill at one
14.45 Hokey Cokey, kinderprogram-
15.00 Teletekst
16.52 Regionaal nieuws
16.55 Tea tv, kinderprogramma
17.10 Superted, kinderprogramma
17.15 Beat the teacher, kinderserie
17.30 Cheggers plays pop
17.55 John Craven's newsround,
jeugdjournaal
18.25 Nieuwsoverzicht
18.30 Schools Prom
19.00 The other side of the mountain
20.30 Out of Court
21.20 Queens college Cambridge.
Afl.: Governing
22.00 1915
23.55 Politieke uitzending: Labour
Party
00.00 Newsnight
00.50 Weerbericht
00.55 House of Lords summary
01.15 Einde f
DONDERDAG
10.00 Teletekst
10.36 Schooltelevisie
13.05 Informatieve series
14.20 Schooltelevisie
16.00 Teletekst
18.30 The Brady Bunch.
19.00 The Flying Nun.
19.30 Nanny the Professor.
20.00 The Greatest American Hero.
20.55 Star Maker.
23.40 Sky Trax. Popmuziek
00.50 Closedown
DONDERDAG
08.45 Dennis. Dennis' Allowance
09.15 Sky Trax. Popmuziek
14.10 Skyways. Knife Edge
15.10 Family. Just Friends
16.00 Sky Trax. Popmuziek
Anglia TV
18.45 Nieuws. t
19.00 About Anglia.
19.35 Crossroads.
20.00 This is your life.
20.30 Coronation street.
21.00 Full house: It's a steal.
21.30 Girls on top: Cancel toast.
22.00 Operation Julie (slot).
23.00 ITN-News at Ten.
23.30 Minder: Rockey eight and a half.
DONDERDAG
10.30 Stop, Look, Listen A
10.42 Time for a Story
10.54 Good Health
11.11 Picture Box
11.28 Your Living Body
11.45 Craft, Design and Technology 4
12.03 Seeing and Doing
12.20 Starting Science
12.37 How we Used to Live
13.00 The Giddy Show
13.10 Puddle Lane
13.30 The Sullivans
14.00 News at One
14.20 Anglia News and Weather
14.30 Falcon Crest
15.30 Daytime
16.00 Take the High Road
16.25 Anglia News
16.30 Sons and Daughters
17.00 The Giddy Game Show
17.10 Doris
17.20 Scooby Doo
17.45 Gymnastics
18.00 Musicbox
19.00 Cocoricocoboy, amusement
19.30 Un film, un acteur, 'Ontmoe
tingspunt', tv film met Marie Chris
tine Barrault
21.00 Hauts de gamme, magazine
over klassieke, lyrische en jazzmu-
ziek
22.00 Journaal
22.30 - 2.00 Musicbox
DONDERDAG
8.00 - 18.00 Musicbox
WOENSDAG
Hilversum 1 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. NCRV:
18.06 Met Teddy aan tafel. 19.02 In 't
voorbijgaan. 19.07 Leger des Heils-
kwartier. 19.25 NCRV-Woensdag-
Sport. NOS: 20.03 Hobbyscoop.
20.30 Langs de lijn, sport en muziek.
23.02 Met het oog op morgen.
NCRV. 0.02 Volgspot. 1.02 Roman
ce. 2.02 Nachtexpress. 6.02 In 't
voorbijgaan. 6.07 Vandaag... don
derdag
Hilversum 2 na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. 18.10 NOS-Mid-
weekmagazine. (18.13 Frontaal.
18.35 Wereldwijzer. 19.15 Randstad
en Regio). 19.30 Hollanditis: ziekte
of geneesmiddel (5). 20.00 Nws.
IKON: 20.03 Kerkdienst. 20.43 Wil
de Ganzen. EO: 20.45 De Bijbel
open. 21.10 De Mossad, hoorsp.
21.45 Van U wil ik zingen. 21.58 EO-
Metterdaad hulpverlening. 22.00
Vragen naar de weg. 22.15 De
schoolagenda. 22.30 Nws. 22.35 EO
in de Regio. 23.05 Zicht op Israël.
NOS: 23.30 Verhaal
Hilversum 3 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. 18.04
De Avondspits. VPRO: 19.02 The
John Peel Show. 20.02, Frontlijn.
21.02 Backline. 22.02 Gonzo Radio.
23.02 Heartlands
Hilversum 4 na 18 uur
AVRO: 18 00 Nws. 18.02 Het betere
werk. 20.00 Mozart en Beethoven op
compactplaten. 22.15 Nederlandse
Hilversum 5 na 18 uur
TROS: 18.00 De Duvel is oud. P.P.:
18.20 Uitzending van de RPF.
TROS: 18.30 Proeflokaal. NOS:
19.00 Nieuws voor buitenlanders.
(19.00 Turks. 19.10 Berbers. 19.20
Marokkaans/Arabisch. 19.30
Spaans.). FEDUCO: 19.40 Medelan-
OMROEP RIJNLAND
18.30-19.30 geestelijk leven
DONDERDAG
Hilversum 1 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. NCRV:
07.03 Het levende Woord. 07.10 Van
daag... donderdag, vervolg. (07.20
Weerman Hans de Jong. 07.30 Ac-
tualiteitenoverz. 07.45 Over kopen
10.03 Muziek bij de koffie. 11.03
NCRV-Speciaal. 11.30 Twaalfuur
tje. 12.40 Middagpauzedienst. 13.06
Hier en Nu. 13.30 NCRV Globaal.
KRO: 16.03 Zestig jaar lief en leed.
17.03 Echo-magazine. (17.55 Mede
delingen - (NOS)
Hilversum 2 voor 18 uur
AVRO: 07.00 Nws. 07.06 AVRO's In-
fodag. (07.30 Nws. 07.50 Econo
misch commentaar.) 08.00 Nws.
08.11 AVRO's Radiojourn. (Met om:
08.25 Financieel nws.) 08.30 Nws.
08.33 Voor consument en toerist.
(Met om: 09.00 Autonws. 09.30
Nws.) 09.50 Snotneus Ahoy! 10.00
Alice Oppenheim in gesprek met
10.30 Nws. 10.33 Cultuur (11.30
Nws.) 11.33 Koken met Henk Mo
lenberg. 12.00 Telefonisch spreek
uur. OVERHEIDSVOORLICH
TING: 12.16 Uitzending van de
landbouw. NOS: 12.26 Mededelin
gen voor land- en tuinbouw. 12.30
Nws. AVRO: 12.36 AVRO's Radio
journ. 13.00 Nws. 13.10 In de wan
delgangen. 13.30 Nws. 13.33
AVRO's Sportpanorama. 14.00
Mens en maatschappij. 14.30 Nws.
Hilversum 3 voor 18 uur
NOS:Ieder heel uur nws. TROS:
Show telex (op de halve uren). 07.03
De Havermoutshow. 09.03 De Ne
derlandstalige top tien. 10.03 De
Polderpopparade. 11.03 De Europa-
rade. 12.03 50 Pop of een envelop.
14.03 TROS Top 50 Show
Hilversum 4 voor 18 uur
VARA: 07.00 Vroeg Ochtendcon
cert: Wenen. 08.00 Nws. 08.02 Het
zout in de pap-muziek. 09.15 Het
Klavier: De Schubertinterpretaties
van Artur Schnabel (4). 10.15 Mu
ziek van Mozart. 11.00 Ballades en
Romances. 12.00 Operette. Pêle-mè-
le ('n operette-allerlei). VPRO: 13.00
Nws. 13.02 De Beweging. Met om:
13.02 Muziekactualiteit. 14.30 De
Wandelende Tak. Afl.: Traditie en
actualiteit. 16.00 Het Portret. Van
daag: Taal, muziek en wiskunde
Hilversum 5 voor 18 uur
NOS: 09.03 NOS-Sportief. 09.25 Wa
terstanden. RVU: 09.30 Nou en-
.KRO: 10.00 KRO Scheepspraat.
KRO/RKK: 10.10 Drempelvrees. Af-
1.5. KRO: 10.25 KRO zestig! 10.35
Echo-junior. 10.55 Lezen voor de ly-
sty 11.08 Kiekeboe. 11.18 Jeugdka-
Ronald Reagan is berucht om zijn
gebrek aan feitenkennis en geliefd
om zijn vele versprekingen. Zo on-
derbouwde hij onlangs zijn opvat- i
ting dat de Russen voor geen cent
deugen met de onthulling dat het
Russisch zelfs geen woord voor het
begrip 'vrijheid' kent!
Ik ben bang dat de Amerikaanse
president in de war is geweest met
het Nederlandse begrip 'gezellig',
waar de Engelse taal geen afdoend
equivalent voor heeft, zoals ze dat
ook niet heeft voor het begrip 'va
derland'. Wat niet wil zeggen dat
Reagan geen vaderland heeft en
geen gezellige vent is! Waarschijn
lijker is echter dat Reagan twee
Russische woorden door elkaar
heeft gehaald, namelijk die voor
'vrijheid' en 'vrede'.
Je moet natuurlijk wel een 'sim
ple mind' zijn om te kunnen denken
dat het Russisch geen woord voor
vrijheidkent en daar dan conclu
sies uit te trekken ten aanzien van j
het ondemocratische karakter van
het Sovjet-regime, alsof het Rus-
sisch niet al bestond voordat Co
lumbus Amerika en de democratie j
ontdekte, en alsof de Russische dis-
sidenten hun verlangen naar vrij- I
heid niet zouden kunnen verwoor
den. Ik denk trouwens dat een volk,
naarmate het meer onderdrukt
wordt, een grotere behoefte aan een
woord als 'vrijheid' zal ontwikke- I
len, en het Russisch is daar een
goed voorbeeld van. Want het kent
liefst DRIE verschillende woorden
voor vrijheid, te weten: 1. 'svobo-
da', een woord, waarover de Russen
zich zo weinig generen dat zij pre
sident Svoboda in Tsjechoslowa-
kije handhaafden, ook al had hij in
1968 de kant van Dubcek gekozen. I
2. 'voljnost', en 3. 'volja'.
Ik denk dat Reagan een keer de
klok heeft horen luiden maar verge
ten was waar de klepel hing, gelijk j
ook die vader die tegen zijn zoontje j
na diens repetitie over de klassieke
Franse schrijvers zei: „Weet je wel
wat dat betekent: Comeille? Wor- 1
tel!"
Iemand zal eens tegen Reagan
gezegd hebben dat het Russisch
geen apart woord heeft voor 'vre
de', want dat het daarvoor hetzelf-
de woord gebruikt als voor 'we-
reld', te weten 'mir'. Dat is waar, en
ook weer niet waar. De Russen heb- j
ben inderdaad dat ene woord 'mir'
voor beide begrippen (wadrdoor
zij veel korter dan wij 'vrede voor
de wereld' op een spandoek kunnen
schrijven: 'mir miru'), sterker nog,
met 'mir' wordt ook nog een derde
begrip aangeduid: 'dorpsgemeen
schap'. Maar dat is even weinig op- j
zienbarend als het feit dat wij ons
moeten behelpen met het ene woord
'pan' voor zowel een ding dat je op I
het dak legt, als voor een stuk keu
kengerei, voor een komvormige
laagte in het duin, voor een opslag
ruimte van hersens, en voor ongeor
dende herrie in de klas.
In elk geval kan bewezen worden
dat de Rxissen het woord 'mir' voor
'vrede' al gebruikten voordat Le-
nin de macht greep, want Tolstoj j
voltooide 'Vojna i Mir' - 'Oorlog en
Vrede' in 1869, toen Lenin nog ge
boren moest worden.
Bovendien werd 'mir' in de bete
kenis van 'vrede' vroeger met een
ander soort 'i' geschreven dan 'mir'
in de betekenis van 'wereld', een
kleinigheid die een Sovjetrussische
hoogleraar die Nederland eens be
zocht over het hoofd had gezien
toen hij hier zijn theorie ontvouwde
dat Tolstoj zijn boek in feite 'Oor- j
log en Wereld' had genoemd. Maar
in Tolstojs tijd werd. 'mir' nog met
de 'i' van 'vrede' op het omslag ge
schreven, Tolstoj zou dat toen zeker
gecorrigeerd hebben als hij de 'we-
reld' in de titel had willen vemoe- j
Elke taal kent wel woorden die in
andere talen ontbreken, al zullen I
die meestal minder spectaculair
zijn dan het ontbrekende 'vader
land' in het Engels. Het Nederlands
heeft ongetwijfeld woorden op het
gebied van de waterhuishouding
die in het Frans of het Hindi ont
breken. In de inleiding van Van
Dales Groot Woordenboek Neder
lands-Frans wordt gezegd dat het
onvermijdelijk was om hier en
daar omschrijvingen inplaats van
vertalingen te geven als het om
„vrijwel onvertaalbare maar ka
rakteristieke zaken als 'bescheur
kalender', 'chocolade hagelslag' en
'voordeurdelers' aing";
Omgekeerd zijn er ongetwijfeld
veel voorbeelden van zaken waar I
andere volken veel meer woorden I
voor hébben dan wij. Zo schijnen
de eskimo's 25 woorden voor
'sneeuw' te hebben, de arabieren
enkele honderden woorden voor
'kameel' en de bosjesmannen wel
honderd verschillende woorden
'groen'. Wij op onze beurt zullen
weer een grotere variëteit aan
'neerslag'-woorden hebben dan me
nige andere taal: morgendauw, he
meldauw, zonnedauw, hemelwa
ter, regenvlaag, regenbui, landre-
gen, morgenregen, avondregen,
voorjaarsregen, zomerregen, zo
mervlaag, najaarsregen, stofregen,
motregen, miezelregen, mals buitje,
stortbui, gietbui, plensbui, wolk
breuk, mistregen, kippetjeskermis
(als het regent terwijl de zon
schijnt), het schip met zure appels
kan binnenvaren, het kan pijpeste-
len of bakstenen regenen, het water
kan met bakken of emmers uit de
hemel vallen, de hemelsluizen kun
nen openstaan, het kan gras rege
nen of gras en boter regenen (een
mals voorjaarsbuitje), het kan pie
ken regenen, het kan pletsen en het'
kan gutsen van de regen, het kan
sausen en het kan uitbuien...
