Al die dingen gebeuren
in romandebuut Flim
B
DE
KEER
Milde gekte van
Maarten 't Hart
Verstoorde balans
bij Thea Beekman
r rondvliet
Toneelroman
van Mulisch
Leven in de breedte
Weer vakwerk
van Mary
Higgins Clark
WOENSDAG 6 NOVEMBER 1985
PAGINA 17
'De tandeloze tijd', de trilogie
van A.F.Th, van der Heijden,
voorheen Patrizio Canaponi, is
een opzienbarend project: Van
der Heijden onderscheidt zich
van zijn schrijvende generatiege
noten doordat hij een ambitieus
werk - 1700 pagina's - aandurft,
maar wat nog veel belangrijker
is: de proloog en de twee delen
die tot nu toe verschenen hebben
een literair niveau dat in Neder
land maar zelden wordt bereikt.
Deel twee, 'De gevarendrie
hoek', is nu verschenen. Ging
hoofdpersoon Albert Egberts, de
aan impotentie lijdende dromer
die in de breedte wil leven, in
deel één terug naar zijn ouders in
Geldrop, omdat hij in Nijmegen
tot stilstand was gekomen, in
deel twee schrijft Van der Heij
den over Alberts jeugd in het
zuiden, waarna de jaren als
knaap en de studietijd in Nijme
gen worden beschreven. Aan Al
berts kinderjaren wordt in deel
twee veel aandacht besteed. Hoe
hij opgroeide in het arbeidersge
zin in een buurt onder de rook
van Eindhoven, in een milieu
waar Philips (Flipse) de absolute
God was, en hoe het gezin had te
kampen met een vader die zich
in het weekeinde altijd maar
weer overgaf aan mateloos ge-
zuip, drankgelagen die steeds op
dezelfde manier eindigden: dat
de vader om zijn mes, de kniep,
begon te brullen omdat hij zijn
vrouw wel eens even binnenste
buiten zou snijden.
Na de middelbare school te
hebben doorlopen, gaat Albert in
een fabriek werken, als tijd-
schrijverd). Na verloop van tijd
komt hij echter tot de slotsom
dat hij beter kan gaan studeren:
"Albert had de fabriek de rug
Het opvallendste aan Else Flim's
romandebuut is misschien wel
de titel: 'Al die dingen gebeuren
en zijn netjes geordend'. Het is
een tweetal, enigszins geampu
teerde, versregels uit de bundel
'Het innerlijke behang' van de
jong gestorven dichter Hans Lo-
deizen.
Een titel waarmee je als begin
nend schrijfster nogal wat kan
ten op kunt, dunkt me. Immers:
in romans, althans in de leesbare,
gebéuren dingen, en die dingen
zijn dan vaak ook nog eens netjes
per hoofdstuk of episode geor
dend. Bovendien hoor je schrij
vers nogal eens verklaren dat ze
met hun geschriften een soort
'orde' in de 'chaos van de
werkelijkheid' willen scheppen.
Wat dat betreft, zit Else Flim dus
goed: ze blijft vaag genoeg.
De roman begint veelbelo
vend. In de eerste episode van
haar boek beschrijft Flim, hoe
Eva Vermeer haar moeder helpt
bij het schoonmaken van het
graf van haar broertje, dat negen
maanden na de bevalling is ge
storven. Het is zonder veel om
haal, maar uiterst suggestief ge
schreven. Zo kom je bijvoor
beeld pas op baldzijde 13 te we
ten dat de schoonmaakactivitei-
ten een graf betreffen, iets dat op
mij een licht schokeffect had.
Ook de .tweede episode heeft
nog genoeg spanning. Eva Ver
meer zit dan inmiddels op de
middelbare school. Ze blijkt as
piraties te hebben om schrijfster
te worden. Nadat ze echter door
een jongen van de schoolkran
tredactie is bedonderd, ver
scheurt ze al haar schrijfsels.
Ik wil niet zeggen dat Else
Flim met haar manuscript het
zelfde had moeten doen, zeker
niet, maar feit is wel dat haar ro
man vanaf "dat moment ont
spoort.
In wat volgt beschrijft zij Eva
Vermeers martelgang door zie
kenhuizen en laat zij haar hoofd
persoon een speurtocht onderne
men naar haar moeders verle
den. Deze heeft voor Eva altijd
verzwegen dat hóór moeder,
Eva's oma dus, haar destijds in
de steek heeft gelaten en er van
door is gegaan met een minnaar.
Eva - een kind van deze tijd - kan
maar weinig begrip opbrengen
voor die zwijgzaamheid van haar
moeder. Waarom moet die schei
ding zo angstvallig worden ver
borgen? Daar komt ze achter als
ze zelf, na veel complicaties een
zoon ter wereld heeft gebracht.
Dón pas kan ze begrijpen dat
haar moeder, die ooit een kind
heeft verloren, met geen woord
meer rept over de grootmoeder.
Ergens aan het begin van het
boek beschrijft Flim een onder
wijzer die dweept met de 'lyiax
Havelaar'. Nu geven de persona
ges in deze roman wel vaker blijk
van literaire intéresse - als de
hoofdpersoon zwanger is, gaat ze
zich niet te buiten aan haringen
met slagroom, maar schaft zij tal
loze exemplaren aan van 'Het in
nerlijke behang' van Lodeizen -
maar ik denk dat dit toch zoiets
als een vingerwijzing is. Evenals
Multatuli's geesteskind bevat
ook dit boek een aanklacht, en
wel een tegen de medische
stand.
Het gezegde: 'Ziekten komen
te paard en keren te voet' lijkt
wel zeer van toepassing op Eva
Vermeer. Zij is in het bezit van
een zeer broze gezondheid en ligt
zo'n beetje de helft van het boek
in het ziekenhuis, dat in deze ro
man meer weg heeft van een
goed geoutilleerde folterkamer
dan een instelling tot heil en ge
nezing van de mensheid.
Voorbeelden? Verpleegsters
die zo nodig koopavond moeten
Wie na de prachtige roman De
Aanslag meende dat Harry Mu-
lisch, op het ogenblik zonder
concurrentie de beste van onze
schrijvers, dat de auteur voor
taan enkel heldere, doorzichtige
prachtboeken zou verzinnen,
heeft het mis. Met Hoogste tijd,
zijn pas verschenen "toneelro
man", heeft hij de literatuurwe
tenschappers een geheel nieuw
menu voorgezet dat de doorsnee
lezer zwaar op de maag zal lig
gen.
De roman, als een toneelstuk
met opzet verdeeld in vijf bedrij
ven en een epiloog, vangt beel
dend aan: "De gong slaat drie
keer, langzaam dooft het licht, en
met het zachte ruisen van het
doek verspreidt zich de muffe
geur van kunstmatig leven. Een
kleinburgerlijke suite in een
nieuwbouwwijk".
Want zo is het: wij zijn, be
tovert Mulisch ons, geen lezers
maar kijkers en luisteraars - het
doek gaat op. Hoogste tijd. We
maken kennis met de 78-jarige
Uli Bouwmeester die in tegen
stelling tot zijn familieleden die,
zoals Louis Bouwmeester, op het
toneel roem vergaarden, nooit
meer was dan "een tweederangs
revue- en variétéartist, ergens
aan de zelfkant van het theaterle
ven, en de imposante groeven in
zijn gezicht komen van het bek-
ketrekken".
Uli die samenwoont met zijn
zuster Berta en het hondje Joost,
wordt plotsklaps en tot zijn arg
waan en verbijstering uitgeno
digd door Het Auteurstheater
("een middelgroot gezelschap,
dat opgericht is door een kollek-
tief van toneelschrijvers") de
hoofdrol te spelen in het stuk
'Noodweer' van Leo Siderius,
onder regie van Caspar Vogel.
De bejaarde revue-artist aan
vaardt tenslotte, toch enigszins
vereerd, de uitnodiging, waarna
zich een complex gebeuren ont-
vieren 'zetten het infuus wat har
der'. Gevolg: een aderontsteking.
Een arts, die Eva moet onderzoe
ken laat haar een houding aanne
men die zichtbaar zijn wellust
opwekt. Een chirurg, die bij Eva
na de bevalling wat wild vlees
heeft weggeknipt, begint na die
'operatie' driftig zijn handen te
boenen. Hij heeft die dag daar
voor nog aan zijn auto gesleuteld
en dat smeer gaat er zo moeilijk
af.
Ik heb niets tegen dit thema op
zichzelf. Dat kan - mits goed uit
gewerkt - een boeiende roman
opleveren. Maar er is sprake van
een ander thema, en dat hangt er
als een lam voetje bij. Het betreft
hier de zoektocht van Eva naar
haar oorsprong, naar haar moe
ders verleden. Een meer gerouti
neerd schrijfster zou die twee
thema's ongetwijfeld handig
hebben weten te vervlechten,
maar Flim is dat nog niet gelukt.
Ik heb de indruk dat de nood
zaak om dit boek te schrijven
schuilt in het eerste thema, ter
wijl het tweede er met de haren
is bij gesleept om het geheel toch
vooral een literair tintje mee te
geven. De schrijfster had zich op
één ding moeten concentreren
en dat zo goed mogelijk uit moe
ten werken. Dat Flim namelijk
iets kan, bewijzen de eerste en
twèede episode van dit boek en
sommige gedeelten waarin zij
haar gal spuwt over de dienaars
en dienaressen van Florence
Nigthingale.
Irritant is verder de homosek
suele Dick, die de geborneerde
intellectueel uithangt, maar
wiens cynische uitlatingen zo a-
spiritueel en afgesleten zijn als
de voorstelling op een oude
munt. En dan het cyclische ein
de. Dat gestrooi met die bussen
vim, het is een symboliek die er
veel te dik bovenop ligt. Flim
rolt, boordevol literaire lagen en
verwijzingen die een tweede en
derde lezing van Hoogste tijd no
dig maken om tot dieper inzicht
te raken.
Om het u en mijzelf niet moei
lijker te maken dan nodig is, "be
perk" ik me tot de inhoud van de
"roman", c.q. het toneelstuk. Het
Auteurstheater wil Uli de rol la
ten spelen van de ooit beroemde
acteur Pierre de Vries toen deze
als vijfenzeventigjarige zijn loop
baan besloot met een glorieus
optreden als Prospero in Shakes
peare's "The Tempest" (of: "De
Storm"): het Droste-effect dus -
acteur speelt rol van acteur die
rol speelt van... Een niet geringe
taak voor iemand die van huis
uit geen toneelspeler is, om eerst
in de huid te kruipen van een an
der die op zijn beurt wéér een an
der speelt. En dan te bedenken
dat wij, op onze beurt, Uli zelf
weer volgen op zijn dramatische
tocht door zijn verleden en bele
ving van het heden, i.e. zijn inle
ving in en versmelting met de
dramatische figuren die hij dient
uit te beelden.
Wel maken we kennis met zijn
medespelers en krijgen we in
zicht in de ontwikkeling van een
theaterproduktie, maar naarma
te het boek vordert de bedrij
ven verstrijken) ontstijgt Uli zijn
omgeving en wordt hij - letter
lijk - één met Pierre de Vries èn
Pierre de Vries als Prospero en
krijgt hij mythische en mystieke
allure. Een wonderbaarlijk raad
sel van schrijverschap hoe Mu
lisch de essentie van het acteur
schap in een leesboek weet te
verduidelijken: een samengaan
A:
Else Flim.
had de 'krassen' moeten laten
zien, niet de oorzaak ervan. Maar
ja, 'al die dingen gebeuren....' in
een debuut.
Overigens is dit boek wel ver
plichte kost voor werkers in de
gezondheidszorg, waar de me-
van toneel- en literaire kunst.
Om vooralsnog onnaspeurlijke
redenen heeft Hoogste tijd mij
diep geraakt, vooral door de
grootse en tragische proporties
die Uli Bouwmeester aanneemt,
opgezweept door de herinnerin
gen aan een (oorlogs) verleden en
de uitzonderlijke gave zich met
zijn toneelrol te vereenzelvigen -
waardoor hij aan die "rol" ont
snapt en zélf de Held wordt van
een toneelstuk van Mulisch,
waarna een bejaard acteur de rol
zal spelen van Uli Bouwmeester
(in de rol van Pierre de Vries in
de rol van Prospero).
Hoogste tijd is niet alleen een
roman voor literatuurweten
schappers, het is ook een toneel
stuk voor literatuurliefhebbers
en welke combinaties u nog
meer kunt verzinnen. Een boek
voor de luie lezer is het niet. Zea-
mi Motokiyo, Japans toneel
schrijver zo'n 500 jaar geleden
(vertelt de directeur van het thea
ter Kosmos aan Uli) had het vol
gende geschreven: "Op elk ge
bied, speciaal op dat van het
theater, heeft men de zogenaam
de geheimen. Dat is omdat zeke
re zaken in bruikbaarheid toene
men als men ze geheim houdt.
Maar die geheimen lijken vaak
naar niets, wanneer ze in woor
den uitgedrukt worden. Maar de
gene, die ze om die reden waar
deloos noemt, is iemand die er
niet in geslaagd is, het belang
van de geheimen in te zien".
Het lijkt me van belang ten
minste pogingen te wagen de ge
heimen te doorvorsen waarmee
Mulisch, nog onnavolgbaar, het
wezen van de toneelkunst in
woorden heeft proberen uit te
drukken. Literair is hij er met de
figuur van Uli Bouwmeester
schitterend in geslaagd.
ROB VOOREN
Harry Mulisch, Hoogste tijd.
Uitg. De Bezige Bij, Amsterdam
1985
mngen over üe praktijk inder
daad vaak net zo doorgelegen
zijn als sommige patiënten.
CEES VAN HOORE
Al die dingen gebeuren en zijn
netjes geordend, Else Flim, uitgeve
rij Bert Bakker, ƒ24.90.
De achterflap van Maarten 't
Harts nieuwe verhalenbundel
'De huismeester' meldt ons dat
het werk wordt beheerst door
een tot nog toe niet door de
schrijver geëxploreerd thema,
namelijk 'dat van de grens tus
sen lichamelijke en vooral
geestelijke gezondheid en
geestelijke gestoordheid'. Hé,
was dat niet het domein van ene
Biesheuvel? Kan zoiets wel, twee
schrijvers onder één spanlaken?
Ja, dat kan zeer goed, want de
verhalen van 't Hart hebben een
totaal andere toon dan die van
Biesheuvel. Het proza van de
laatste heeft een nogal grillig ver
loop: allerlei fantastische wen
dingen zijn mogelijk, wendingen
die aannemelijk worden ge
maakt door zijn verteltalent, 't
Hart is veel voorzichtiger, hij be
schrijft alleen dingen die in prin
cipe mogelijk zijn. Hij trekt niet
zo'n zware wissel op het geloof
van zijn lezer.
Met die 'gestoordheid' van zijn
personages valt het dan ook alle
maal nogal mee. Er zijn eigenlijk
maar drie verhalen in deze bun
del aan te treffen waarin perso
nen figureren die met recht 'ga
ga' kunnen worden genoemd.
Eén daarvan is Lodewijk uit
het verhaal 'De vogelbezorging',
een verpleger in een psychiatri
sche inrichting, wiens liefde voor
het dier nogal vergaat: hij fabri
ceert doodskistjes voor vogel
tjes. En daar hij de supervisie
heeft over de werkplaats van de
inrichting, houden weldra alle
patiënten zich met die activiteit
bezig. Op zeker moment staat er
ineens een grote kist in de werk
plaats. Welke rare vogel daérin
zijn onderkomen zal vinden, mag
u raden.
Het titelverhaal van de bundel,
met zijn slapstick-achtige ver
wikkelingen, is bepaald niet het
hoogtepunt. De reden waarom 't
Hart zijn boek toch 'De Huis
meester' heeft gedpopt, schuilt
dus mischien ergens anders in.
Ik denk dat de titel een verwij
zing bevat naar het werk van Ha
rold Pinter en wel naar diens to
neelstuk 'The caretaker'. Qua in
houd zijn de overeenkomsten
niet frappant, wél wat betreft de
teneur van de bundel. Evenals
bij Pinter komen er in dit boek
nogal wat figuren voor die lijden
aan een gebrek aan communica
tievermogen.
Een goed voorbeeld daarvan is
het eerste verhaal 'De aardbe
ving', dat ik trouwens een van de
sterkste vond. We maken erin
kennis met een onderwijzer die
de gruweldaad, waaraan hij zich
tijdens de politionele acties heeft
schuldig gemaakt, niet kan ver
werken. Hij had zijn hoop nog
gesteld op De Verlosser, maar als
hij bij de kapper iemand hoort
beweren dat geen enkele moor
denaar zich zo goedkoop gerust
laat stellen, is hem ook deze stro
halm ontfutseld. Een 'beest' zo
als hij, zo meent de onderwijzer,
mag niet met een vrouw samen
leven. Hij verbreekt zijn verlo
ving.
't Hart weet in dit verhaal een
beklemmende sfeer op te roe
pen. Hij doet dat onder andere
door de man een soort flauwte te
laten krijgen als de bovenmees
ter hem komt vertellen dat de
nieuwe spelling erdoor is en het
woord 'vacantie' vanaf dat mo
ment met een k zal worden ge
schreven. De liefde van een
mens voor de moedertaal kan ver
gaan, maar dit is toch wel al te
bar, denkt de lezer dan bij zich
zelf. Wat later komen we achter
de werkelijke reden van deze on
gesteldheid. Dat vervreemdende
karakter tref je aan in alle, echt
goede, verhalen in deze bundel,
zoals in 'De tegenspeler'. 'De
ziekte van Ménière, 'Het Russi
sche Concert' en het al genoem
de 'De aardbeving'. De rest blijft
wat mij betreft teveel steken in
de anekdote en heeft weinig
naglans.
Humor is er gelukkig weer vol
op, al ligt die er in het verhaal
'Een principieel weekend', waar
in we een zwakke echo van 'De
Kreutzersonate' van Tolstoi kun
nen beluisteren, wel erg dik bo
venop. Zo krijgt er een vrouw na
haar tweede kind een 'pastorale
depressie'. Ik hou van iets sub
tielere opwekkers van de lach,
maar troost u, die zijn er ook. Zo
heb ik onbedaarlijk moeten
schateren daar waar 't Hart in
een psychiatrische inrichting
ene 'Joop, een ex-hoogleraar' ten
tonele voerde.
Ik heb eigenlijk nog maar één
opmerking over deze 'milde
waanzin' van 't Hart: niet gek.
CEES VAN HOORE
De huismeester, verhalen Maarten
't Hart. uitgeverij De Arbeiderspers
1985, Amsterdam.
Maarten 't Hart (archieffoto)
ADVERTENTIE
BOEKHANDEL
LEIDEN LEIDERDORP
OEGSTGEEST KATWIJK
VOORSCHOTEN
Alle op deze pagina besproken
boeken zijn bij ona dlrekt lever
baar, óf vla onze TERMINAL te
bestellen en dan binnen drie da-
gen verkrijgbaar.
toegekeerd omdat hij al gauw be
greep dat, om het arbeidersmi
lieu dat hem had voortgebracht
te verheffen, hij de afstand tot
zijn ongeschoolde vader juist zo
groot mogelijk moest maken".
En dan volgen de Nijmeegse
jaren die in het teken staan van
de impotentie. Milli Handel moet
zijn geneesmiddel worden. Zij en
niemand anders, want Albert
heeft ontdekt dat zij waarschijn
lijk een dochter is van zijn gelief
de oom Egbert Egberts. Door
zich aan bloedschande over te
geven denkt Albert van zijn im
potentie af te raken. Maar het
wordt een mislukking: met Milli
Handel brengt hij alleen ge-
slachtsloze nachten door. Een
avontuur met een ander meisje
wordt geen mislukking, maar
dan voelt hij zich bedrogen,
"lomp uit zijn goddelijke kna-
pensluimer gerukt..." Hij voelt
zich niet langer een engel, want
hij heeft overspel gepleegd, "met
het echte leven..."
In de bespreking van de pro
loog en deel één schreef ik al dat
ik Van der Heijden vooral om
één reden bewonder: hij is eigen
lijk de enige schrijver van zijn
generatie die niet alleen zeer
nauwgezet de ontwikkeling van
zijn hoofdpersoon schetst, maar
tevens veel aandacht heeft voor
het tijdvak en de milieus waarin
die hoofdpersoon zich beweegt.
Knap.
In deel drie vindt een decor
wisseling plaats: Albert in Am
sterdam. Wedden dat ook dat
deel niet zal tegenvallen.
WIM BRANDS
De gevarendriehoek, De tandeloze
tijd 2. A.F.Th, van der Heijden. Uit
geverij Quefido. Prijs: 39 gulden.
(foto Gerhard Jaeger)
In haar nieuwe boek 'Kinderen
van Moeder Aarde' kijkt schrijf
ster Thea Beekman - een hope
lijk flink eind - in de toekomst.
Het is vele jaren na de Grote
Ramp, de tdtale kernoorlog die
de wereld op een haar na heeft
vernietigd. Hier en daar hebben
zich groepjes overlevenden ge
vormd die een primitief bestaan
leiden zonder de gemakken van
onze moderne tijd.
Zoals de mensen op Thule, het
vroegere Groenland, dat dankzij
de Ramp ontdaan is van zijn ijs
en herschapen in een natuurpa-
radijs met een heerlijk klimaat.
Op Thule hebben de vrouwen de
macht onder aanvoering van de
Konega Armina-Dottir, omdat
men vindt dat mannen in het
verleden bewezen hebben er
weinig van terecht te brengen.
De bewoners van Thule zijn
zachtmoedig en vredelievend.
Geweld, agressie en oorlog vin
den zij verachtelijk. Vooruit
gang, verandering en vernieu
wing worden bewust tegenge
houden. Liever leeft men vreed
zaam en rustig temidden van on
gerepte natuur, waarvoor de be
woners van Thule een heilig ont
zag koesteren.
Het leven van de Thulenaren
wordt danig verstoord door de
komst van een andere groep
overlevenden, de Badeners uit
Europa. Anders dan de Thulena
ren hebben zij een begin ge
maakt met het opbouwen van
techniek en industrie. Met name
de produktie van vuurwapens is
handig om de omliggende land-
Theo Beekman. (pr-foto)
jes te onderdrukken. Oude kaar
ten vertellen over het bestaan
van Groenland en de Badeners
rusten een expeditieschip uit om
op zoek te gaan naar dit eiland.
Groenland/Th ule wordt ontdekt
en kennismaking met de bevol
king volgt. Forse botsingen tus
sen de vreedzame Thulenaren en
de agressieve Badeners kunnen
niet uitblijven.
In 'Kinderen van Moeder Aar
de' gaat het schrijfster Thea
Beekman vooral om de schrille
tegenstelling tussen die twee
groepen. De Thulenaren willen
hun land behouden zoals het is,
de Badeners willen het inlijven
en opperen allerlei wilde plan
nen. De Konega begrijpt dat als
de Badeners versterking weten
te halen het met Thule gedaan is.
De Badeners moeten kost wat
kost vastgehouden worden.
Dat lukt, maar geeft weer nieu
we problemen. Niet iedere Bade-
ner ziet een vast verblijf op Thule
zitten. En ook de Thulenaren zelf
veranderen. De vanzelfspre
kendheid waarmee vrouwen al
tijd alles regelden is verdwenen,
mannen gaan meer rechten ei
sen. De bewoners zien in dat een
beetje voortuigang onder strenge
controle niet vernietigend hoeft
te zijn voor al het goede dat is
opgebouwd.
Het is de idylle tegenover de
nachtmerrie, overdreven gezegd.
De leider van de Badeners zegt
op een gegeven moment: "Ieder
een in Thule is volmaakt. Jullie
voelen je ver boven ons Bade
ners verheven".
Dat is wat me tegenstaat in dit
boek: het is allemaal zo dik aan
gezet. De Thulenaren zijn te
goed, te lief en te zacht, de Bade
ners te ontaard. Toegegeven,
Beckmans boek is een fantasie
verhaal, geen documentaire over
hoe het er na de grote klap zal
uitzien. Er mag dus best hier en
daar worden overdreven, perso
nen en karakters worden aange
dikt. Maar 't mag niet irriteren;
en dat doet het helaas wel. Een
wat evenwichtiger verdeling van
goed en kwaad had Beckmans
roman voor mij verteerbaarder
gemaakt.
Is Kinderen van Moeder Aarde
dus een slecht boek? Nee, buiten
kijf staat Beckmans vertelkunst.
Haar boeken zijn terecht popu
lair. Zij kan heel boeiend vertel
len, en dat is een kunst op zich
zelf. Jammer van die zwart-wit
schildering. En dat afgrijselijke
begin vol A- en H-bommen, vrij
gekomen bacillen, dodelijke gif
ten en complete aardverschui
vingen. In zjjn overdadige op
somming gruwelijk saai in plaats
van afschrikwekkend.
Kinderen van Moeder Aarde
(350 pagina's dik) is voor jonge
ren vanaf 12 jaar.
MARGOT KLOMPMAKER
Kinderen van Moeder Aarde, Thea
Beekman, uitg. Lemniscaat, f 29,50.
Patricia Highsmith, Dorothy
Sayers, Agatha Christie. Ik noem
slechts deze drie groten onder de
schrijfsters van thrillers. Veel
meer vrouwen hebben verhalen
vol actie, spanning en avontuur
geschreven. Ik kreeg er dezer da
gen weer drie op mijn bureau.
Als eerste een bijzonder sfeer
vol boek van Mary Higgins
Clark, die al eerder heeft bewe
zen (o.m. met 'Compositie in
rood') een zeer aparte entourage
te kunnen scheppen. Ditmaal
wordt een jonge vrouw aan het
begin van een veelbelovende
loopbaan bij de televisie be
dreigd. Ze kan maar beter niet in
die bepaalde woning gaan wo
nen, ze kan zich maar beter te
rugtrekken üit een bepaalde tv-
programma. Anders....
Diverse dreigingen lopen door
elkaar heen, grote geheimzinnig
heid rondom, sfeerrijke taferelen
genoeg. Bovendien is het steeds
weer boeiend te kunnen kijken
achter de schermen van het altijd
intrigerende Amerikaanse tv-be-
drijf, waarin alles op reclame is
afgestemd.
Kleurrijke en soms bijna bizar
re figuren lopen elkaar voor de
voeten. Subtiele spanningen en
grove dreigementen, Mary Hig-
gings Clark gebruikt alles om
haar verhaal kracht bij te zetten.
verwikkelingen, loopt tegen een
leuke verslaggever aan en rolt
van de ene hachelijke situatie in
de andere.
Het is geen hoogdravende lec
tuur, maar een verhaal vol actie,
vrolijk en met vaart op papier ge
zet. Goed voor enkele uurtjes on
gedwongen ontspanning.
'Vlucht naar Amsterdam' door Ca
rolyn Hougan. SijthofT, prijs 19,95.
Ongedwongen ontspanning, dat
geldt onverkort ook voor 'Het
Hofgarten incident', dat door
Palma Harcourt in elkaar werd
gedraaid.
Na klassieke talen en filosofie
te hebben gestudeerd werkte
Palma Harcourt met haar man
eerst in de geheime en later in di
plomatieke Britse dienst. Een
idealer opleiding is voor een
schrijfster van spionageverhalen
ADVERTENTIE
BOEKHANDEL BV
K rt m Haarlemmerstraat 117
sisMiLe,den ,e|-120421
algemene- en
assortimentsboekhandel
full-time
bestelafdeling
levertijd
vanaf 2 dagen
Het lukt haar voortreffelijk.
'Dreiging uit het verleden' door
Mary Higgins Clark. Luitingh, prijs
24,90.
Carolyn Hougan schreef 'Vlucht
naar Amsterdam', dat zich vry-
wel geheel in de Nederlandse
hoofdstad afspeelt en dus door
de herkenning een extra accentje
meekrijgt.
Een jonge Amerikaanse vrouw
wordt na acht ogenschijnlijke
goede huwelijksjaren onver
wacht door haar man in de steek
gelaten. Om de zinnen te verzet
ten vlucht ze naar Amsterdam,
waar ze midden in de rellen bij
de kroning van koningin Beatrix
terecht komt. (De schrijfster was
destijds in Amsterdam om dat al
lemaal van dichtbij mee te ma
ken). Daarnaast tuimelt ze in al
lerhande vreemde misdadige
iiduwci^jKs ueiiKüdar.
Palma Harcourt schrijft sim
pel, soms zelfs heel erg simpel.
Maar haar uitgangsstelling is wel
aardig. Een door een fout uitge
rangeerde geheim agent krijgt
een opdracht zonder enige rug
dekking. Hy moet een jaren gele
den naar het Westen gevluchte
Oostduitse politicus opsporen.
Natuurlijk voert hem dat langs
vele kronkelige paadjes en tallo
ze hachelijke momenten. Maar
gelukkig heeft die politicus een
charmante en ook willige doch
ter. zodat de harde kern met een
romantisch sausje kan worden
overgoten.
Zoals reeds gezegd: leuk lees
voer, maar ook niet meer dan
dat. KOOS POST
'Het Hofgarten incident' door Pal
ma Harcourt. SijthofT, prijs 19,95.
