Elke tijd krijgt de kerk die hij verdient
Gelovigen zijn er, gek genoeg, altijd geweest
Scholierencafé in Katwijk bij Youth for Christ
Opleiding vanKampen moet breder worden
ik moet Weten of 1
ik'm Krüfi'
WOENSDAG 6 NOVEMBER 1985
PAGINA 11
Eindredactie Bert Paauw
Telefoon 071 144941, toestel 242
"Geloof en kerk zijn, historisch
gegroeid, aan elkaar gekoppeld.
Jongeren zien dat niet zo, merk
ik. Voor hen is het instituut
'kerk' niet de basis van het ge
loof', zegt Hans van Meegen (48).
Hij is actief in de roomskatholie-
ke parochie in Hazerswoude/
Koudekerk en heeft aan de wieg
gestaan van het project 'Op Blote
Voeten', dat ook in Voorschoten,
Lisse en Alkemade wordt gehou
den.
Dat project is gericht op jonge
ren van 13 jaar en ouder, georga
niseerd door de parochie, maar
met een vrij losse band met de
kerk. In die hoedanigheid heeft
hij nogal eens te maken met jon
geren, terwijl bovendien het the
ma geloof in dit project geregeld
terugkeert.
"Voor mensen van mijn leef
tijd hebben de Gregoriaanse/La
tijnse gezangen een bepaalde
mystieke waarde. Voor jongeren
is dat weg. Niet het geloof, maar
de mystiek. Concretere zaken
zijn veel belangrijker", vergelijkt
Hans van Meegen. "Ik ben werk
loos en wat heb ik eraan om naar
de kerk te gaan?", geeft hij een
voorbeeld.
"Als jongeren geloven in iets.
dan is dat in een hogere macht.
Ze weten dat er iets is. Maar wat
het is, dat zullen ze dan wel weer
zien. De reactie van een jongere
op de bijbel is over het algemeen
afstandelijk, daar moet je niet
over beginnen. Als de bijbel een
basis voor geloof kan zijn, en dat
kan volgens mij, heb ik de nei
ging om te zeggen dat het meer
levensvatbaar moet worden ge
maakt. Je moet het naar hen toe
vertalen".
Hans van Meegen maakt deel
uit van de deelnemersraad van
het servicecentrum voor levens
vorming voor de bisdommen
Rotterdam en Haarlem, met als
doelgroep jongeren tot 26 jaar.
De raad springt onder meer bij in
het geven van voorlichtingsda
gen, cursussen, opleiding, kader-
training, ook voor de organisatie
van Op Blote Voeten.
Mentaliteit
"Qua mentaliteit ben je met Op
Blote Voeten op hetzelfde vlak
bezig als de kerk", vindt ook
Martien van de Winkel (43), pas
tor in de Hazerswoudse en Kou-
Eén ding kun je van de kerk in
deze tijd niét zeggen: dat ze in
een afgelegen hoekje zit. Ze be
moeit zich zo druk met allerlei
wereldse zaken, dat ze overal ter
sprake komt. De één stemt harte
lijk in met wat ze zegt. De ander
draait haar geërgerd de rug toe.
Wat dat betreft staat de kerk
midden in het leven.
Toch hoor je tegenwoordig
steeds meer, dat de kerk in de
maatschappij een 'randver
schijnsel' is geworden. Men be
doelt daarmee, dat ze veel van
haar vroegere invloed is kwijtge
raakt en dat de mensen die de be
slissingen moeten nemen om on
ze samenleving in redelijke ba
nen te leiden nauwelijks nog re
kening houden met wat de kérk
daaraan zou kunnen bijdragen.
Sommigen beweren zelfs, dat
de maatschappij de kerk langza
merhand op dood spoor heeft ge
rangeerd. Dóór mag ze gerust
blijven staan, om de gelovigen
het geestelijk voedsel toe te die
nen tot welzijn van hun zielen.
Ingetogen
Nou kun je natuurlijk nooit
volhouden, dat een organisatie
die zondag aan zondag in een
klein land als het onze nog enke
le miljoenen mensen op de been
weet te brengen, een 'randver
schijnsel' is. De kerkgangers zijn
nog altijd vele malen talrijker
dan de menigten in de sportsta
dions. Alleen, ze gedragen zich
wat ingetogener en vallen dus
niet op. Daar komt nog bij, dat
hun persoonlijke en gemeen
schappelijke invloed op het
volksleven wel moeilijk is te me
ten maar - hoe dan ook - toch
heel groot is. Gelovigen zijn op
vele terreinen erg actief.
En daarom kun je die theorie
van dat 'randverschijnsel' maar
beter met een korreltje zout ne
men.
Feit is intussen wel, dat de sta
tistieken over kerk en geloof
soms sterke dalingen te zien ge
ven. Maar koele cijfers zeggen
niet alles over wat mensen be
zielt.
In die dalingen hebben jonge
ren zeker een groot aandeel. Met
bosjes zijn ze bij de kerk - de
'georganiseerde godsdienst' -
vandaan gelopen. Maar dat wil
nog niet zeggen, dat ze stuurloos
"Geloven, dat doe je in de kerk'
op en neer worden geworpen op
de golven naar 'het niets'.
Het spreekt vanzelf, dat de
kerk zich ongerust maakt over
het vertrek van zoveel jongeren
(én ouderen!). Hun kerkverlating
is een regelmatig terugkerend
onderwerp geworden in gesprek
ken en vergaderingen, op confe
renties en congressen.
Je zou kunnen zeggen, dat de
kerk haar jonge mensen pas echt
is gaan ontdekken, toen ze op het
punt stonden afscheid te nemen
van wat ze uit hun milieu en tra
ditie hadden meegekregen. Mis-
het vroeger. Dat wordt, steeds minder t
schien is in deze tijd voor de kerk
en voor veel opvoeders wel de
actueelste en dringendste vraag,
hoe ze jongeren nog kunnen inte
resseren en boeien en een vol
waardige plaats kunnen geven in
de geloofs 'gemeenschap'.
'Gemeenschap staat hier met
opzet tussen aanhalingstekens.
Er zijn vele redenen waarom jon
geren afhaken. Dikke studies
doen dat haarfijn uit de doeken.
Eén ervan is, dat de kerk in haar
organisatie en samenkomsten de
warmte van het puur menselijke
mist waaraan jongeren op de -
vaak onduidelijke - weg naar
hun toekomst zo'n behoefte heb
ben.
De inrichting van de kerk, haar
taal, haar gerichtheid op wat ou
deren graag horen, haar versplin
tering, de conflicten en de weini
ge ruimte om anders te geloven,
het zijn allemaal dingen, die jon
geren - éls ze al niet totaal onver
schillig zijn geworden - het ge
voel geven er maar zo'n beetje bij
te hangen. Ze voelen zich niet
aangesproken. Het gaat te vaak
over zaken en gevoelens en
denkbeelden die buiten hun aan
dacht en beleving liggen.
Zondagsscholen, kinderdien
sten en jeugdkerken - hoe zinnig
op zichzelf ook - zijn niet bij
machte dat gevoel van 'ver
vreemding' te keren.
Op zoek
De oorzaken van het losser
worden van de band tussen kerk
en jeugd moet je niet alleen zoe
ken in de kerken zelf. Je vindt ze
ook in de samenleving als ge
heel. Voor niemand is het geloof
in God nog iets 'vanzelfspre
kends', zoals het vroeger vaak
wél was. Laat staan dat mensen
nog per traditie geloven, dat hun
leven alleen maar zin heeft als ze
een persoonlijke band met God
hebben en om die' reden dus bij
de kerk horen.
Zo eenvoudig ligt het niet
meer. Onze hele cultuur is min
der christelijk geworden. En de
grote vragen van het leven ver
langen een ander antwoord dan
vroeger vanuit de vaste tradities
voor het grijpen lag. Veel men
sen zijn op zoek. Ook jongeren.
Opleidingen, hun persoonlijke
contacten en de media hebben
hun ogen geopend voor andere
mogelijkheden van geestelijk
houvast.
Dat maakt hen kritisch tegen
over alles van 'vroeger'. En bij
dat 'vroeger' horen ook de kerk
en de traditionele godsdienst.
Eigen houding
Die ontwikkeling heeft wel ri
sico's, want je kunt het ook in de
verkeerde richting zoeken. Voor
beelden te over. Daarom moeten
jongeren het de kerk maar niet al
te kwalijk nemen als die daar
niet zo gerust op is en - best ge
brekkig - probeert hen te behou
den.
Aan de ene kant is het goed als
jongeren zich vrijmaken om een
eigen houding te vinden. Aan het
geloof van een ander heb je zelf
niet zoveel. Bovendien, zo vra
gen veel jonge mensen zich af,
waarom zou je moeten geloven
om hiér en nu' gelukkig te zijn?
Maar jongeren in het 'atoom
tijdperk' zijn ook weer niet de
éérsten in de mensengeschiede
nis die kunnen gaan geloven.
Gelovigen zijn er, gek genoeg,
altijd geweest. Soms waren ze
groots in hun eenvoud.
Je hoeft die mensen niet pre
cies na te praten om toch eens
naar ze te luisteren.
'Te gek' misschien.
S.J. DE GROOT
Veel jongeren vinden het moei
lijk om openlijk voor hun geloof
uit te komen. Met vrienden praat
je daar niet over, wordt nogal
eens gedacht, laat staan dat je
probeert dat geloof samen met
anderen te delen.
Toch is dat laatste waar Johan
Kiewiet (23), Jacqueline de Jager
(17) en Herman van Rhijn (22)
voor hebben gekozen. Als mede
werkers van de Katwijkse afde
ling van Youth for Christ probe
ren zij aan andere jongeren door
te geven wat het geloof voor hen
betekent.
Dat gebeurt op verschillende
manieren. De meeste gesprek
ken met jongeren worden gehou-
den in de koffiebar van Youth for
Christ, die in Katwijk in de Bal
juwstraat te vinden is, maar ook
gaan de medewerkers wel naar
scholen om daar over het geloof
te praten. Verder doet Youth for
Christ aan straatevangelisatie,
worden er folders verspreid en is
er in Katwijk sinds kort ook een
scholierencafé.
Het lidmaatschap van Youth
for Christ maakt Jacob, Jacqueli
ne en Herman niet meteen an
ders dan hun leeftijdgenoten.
"Iemand die bij onze beweging is
aangesloten kan net zo goed wei
eens naar een discotheek of een
kroeg gaan om een biertje te pak
ken", zegt Jacob. "Maar als het
goed is, is er voor hem of haar
nog meer. Jongeren die alleen
voor de kroeg of de discotheek
leven, leven volgens mij maar
half'.
Ook in het werk van Youth for
Christ wordt niet zo strak de
hand gehouden aan allerlei re
gels. "Het is er vooral erg gezel
lig", vertelt Jacqueline over de
koffiebar die om de twee weken
op zaterdagavond is geopend
"Het verschil met andere socië
teiten is dat je hier over serieuze
zaken kan praten en dat het pro
gramma, een film of het optre
den van een popgroep, daar op is
afgestemd".
Sinds oktober van het vorig
jaar is in het gebouw van de
Youth for Christ ook een scholie-
rencafé ondergebracht. Het café
is vooral bedoeld om de jongeren
een plaats te bieden waar ze el
kaar na schooltijd kunnen ont
moeten. "De nadruk ligt hier niet
op het praten over het geloof',
vertelt Herman van Rhijn. Het
scholierencafé, dat is geopend op
zaterdagmiddag, is in de eerste
plaats bedoeld om gezellig een
spelletje te doen, wat te lezen of
gewoon een praatje te maken.
"Maar als er serieuze vragen ko
men dan is er alle tijd om daar
dieper op in te gaan. Zo leggen
we door dit café wel steeds nieu
we contacten met jongeren".
DICK VAN DER PLAS
dekerkse parochie. Hij heeft re
gelmatig te maken met jongeren,
onder meer via de organisatie
van jongerendiensten.
"De maatschappij verandert,
we worden veel meer individueel
aangesproken. Ik kan me niet
voorstellen dat het allemaal indi-
vidu'tjes blijven. In die zin kun je
als pastor niet mensen zo binden
dat ze eenstemmig achter één
zaak staan. Elke tijd krijgt de
kerk, die hij verdient".
"Mensen zijn steeds kritischer,
jongeren ook. Je sluit je tegen
woordig niet zo maar ergens bij
aan. Traditie speelt niet meer
zo'n grote rol. Keuzes moeten
jongeren steeds meer zelf ma
ken. De keuzevrijheid, waar het
geloof betreft, is zo groot dat jon
geren vaak kiezen voor het meest
aantrekkelijke aanbod. Groepen
zoals die tegen de EO aanliggen:
je geeft ze wat snoepjes en ver
koopt Jezus".
"De kerk als georganiseerd in
stituut, daaraan hebben jonge
ren, denk ik, weinig behoefte.
Van lieverlee staan ze er steeds
meer blanco tegenover. 'Als je
wat te vertellen hebt, vertel het
maar. Maar als ik daar geen be
hoefte aan heb, dan niet', wordt
hun houding", schetst pastor
Van de Winkel.
"De kneep zit hem hierin: hoe
ga je met jongeren iets opbou
wen dat is betrokken bij de
kerk?
Kan dat oude instituut hen bij el
kaar brengen op een plaats, waar
hun levenshouding vorm kan
krijgen. Als geloofsgemeenschap
moet je dat bieden en proberen
een gesprek met hen te krijgen".
Poging
zyn
"De jongerendiensten
daartoe een poging. Dat is een in
breng, die we tot dusver weinig
hebben toegelaten in ons ge-
loofsdenken. Ik heb best ver
trouwen in godsdienstbeleving
van jongeren, hun kiezen voor
mensen. Tussen hun mentaliteit
en die. zoals de kerk die zou wil
len uitdragen, zijn voldoende
overeenkomsten. In de leerstelli
ge vorm van de kerk zie ik geen
heil".
"Geloof moet ook groeien. Ik
geloof dat het begin aanwezig is.
Waar het uitkomt over tien of
twintig jaar weet ik niet. Wat nu
groeit moet een kans krijgen. Of
onze kerkelijke gemeenschap
daaraan een plaats kan geven,
dat moet nog blijken".
"Vroeger ging men uit van
waarheden, waaraan moest wor
den beantwoord. Nu ben je blij
met de waarheden die je tegen
komt. Een positieve kijk: letten
op wat er wèl gebeurt. Van wat ik
merk bij de jongerenliturgie,
klikt dat wel. De jongerendien
sten, waar ook nogal wat volwas
senen op af komen, trekken niet
meer de grote belangstelling van
tien jaar geleden. Maar ze vol
doen naar mijn idee nog duide
lijk aan een behoefte".
RAYMOND PEIL
Schriftelijke reacties sturen naar Leidsch/Alphens Dagblad,
t.a.v. KITS, antwoordnummer 10050, 2300 AB Leiden. Een
postzegel plakken is niet nodig.
en trouwens ik heb een
Ucfite. hoofdpijn en behoefte
aan een sIdk water en-
Wordt vervolgd.
De opleiding aan de gerefor
meerde theologische hogeschool
in Kampen moet breder worden,
vindt het bestuur. Dat betekent:
meer aandacht voor de tegen
woordige situatie en voor andere
godsdiensten en levensbeschou
wingen en ook meer aandacht
voor de positie van de vrouw in
kerk, theologie en samenleving.
Bovendien moet de opleiding
niet meer uitsluitend op het ge
wone predikantswerk worden
gericht.
Het bestuur (curatoren) van de
hogeschool heeft voor de gere
formeerde synode, die eind deze
maand weer bijeenkomt, een
rapport gemaakt over het beleid
in de komende jaren. Nieuwe
posten zijn onder meer nodig
voor de vakken godsdienstwe
tenschappen (niet-christeiijke
godsdiensten), sociologie en fe
ministische theologie. Daarvoor,
zullen nieuwe docenten moeten
worden aangesteld, maar er zijn
ook andere mogelijkheden, zoals
ruilcontracten met andere uni
versiteiten, deeltijdbanen of om
scholing van nu al dienstdoend
personeel.
Het hogeschoolbestuur wil de
post 'hoogleraar zendingsweten
schappen' handhaven, gezien de
belangrijke plaats van de zen
ding in de Gereformeerde Ker
ken.
Het gaat de curatoren niet om
een geheel nieuwe opzet van de
hogeschool. In het reglement
van 'Kampen' staat onder meer:
"De Gereformeerde Kerken on
derhouden een theologische ho
geschool ten behoeve van de we
tenschappelijke opleiding tot de
dienst des Woords". "Daaruit
valt af te leiden, dat de opleiding
voor het predikantschap centraal
staat en dat deze in samenhang
met de plaats van de kerk in de
huidige samenleving moet ge
schieden".
Op grond daarvan ziet het be
stuur van de hogeschool de
plaats van het christelijk geloof
in de tegenwoordige samenle
ving als 'het centrale moment
van de theologiebeoefening'.
Vrouwelijke priesters. "Bin
nen vijfjaar zal de eerste vrouwe
lijke priester haar intrede doen
in de Rooms-Katholieke Kerk".
Deze boude uitspraak deed
zuster Theresa Kane uit St. Louis
(Verenigde Staten) op een vier
daagse conferentie voor vrou
wen met een priesterroeping.
Theresa Kane was presidente
van de organisatie van oversten
van vrouwelijke religieuzen in de
Verenigde Staten. Zij kreeg we
reldbekendheid toen zij zich met
een toespraak over de vrouw in
de kerk rechtstreeks tot de paus
richtte tijdens diens bezoek aan
de Verenigde Staten in 1979, een
toespraak buiten het officiële
programma om.
De conferentie was een initia
tief van de 'Beweging ter bevor
dering van de wijding der vrouw
tot priester', een vereniging die
nu tien jaar bestaat en 1800 leden
telt.
Er bleken nogal wat leden te
zijn die het optimisme van zuster
Kane niet delen. Volgens Kath
leen Sharkey uit St. Louis, die
een coördinerende functie op de
conferentie had, is het eerste en
thousiasme van tien jaar geleden
wel iets getemperd. "Heel wat
vrouwen beseffen maar al te
goed, dat zij dit niet meer zullen
beleven maar hun dochters mis
schien wel".
Op de conferentie werd wel
duidelijk onderstreept, dat toela
ting van de vrouw tot de kerkelij
ke ambten een revolutie in de
kerkelijke structuren zou bete
kenen.
Homosexuelen. Aartsbis
schop James Hickey van Was
hington heeft de priesters, semi
narie-docenten en -studenten, or
den en congregaties opgeroepen,
hun medewerking in te trekken
aan een eind deze week te hou
den congres over 'homosexuali-
teit en priesterschap'. Zelf wees
hij de uitnodiging af om tijdens
het congres een mis op te dragen.
Hickey heeft de misviering zelfs
verboden.
Het congres gaat uit van de or
ganisatie 'Pastoraat onder homo
sexuelen', die acht jaar geleden
werd opgericht. In zijn antwoord
op de uitnodiging schrijft de
aartsbisschop, dat de organisatie
opvattingen verkondigt die in
strijd zijn met de kerkelijke leer.
Hij ziet het congres als een po
ging om homosexueel levensge
drag aanvaardbaar te maken.
Om te laten zien dat homose
xuelen nog steeds worden gedis
crimineerd, hebben de organisa
toren de eucharistieviering afge
last. Er worden ten minste 125
homofiele religieuzen op het
congres verwacht. Homosexuele
levenswijze zal er niet worden
gepropageerd, zo lieten de orga
nisatoren weten, "omdat reli
gieuzen celibatair leven".
Samen. Ruim 60 rooms-ka-
tholieke en 30 lutherse bisschop
pen zullen volgende week don
derdag deelnemen aan een geza
menlijke dienst in een lutherse
kerk in de Amerikaanse hoofd
stad (Washington). Dat is nooit
eerder gebeurd. Daarmee willen
de kerkleiders de groeiende toe
nadering tussen de twee kerken
bevestigen.
De dienst is een intermezzo tij
dens de jaarvergadering van de
Amerikaanse bisschoppen van
11 tot 15 november. Een rooms-
katholieke bisschop zal er spre
ken over oecumenische betrek
kingen.
Geen subsidie meer. Bis
schop Arthur Kulah heeft alle
overheidssubsidies voor zijn me-
thodistenkerk in de Westafri-
kaanse staat Liberia verspeeld
met een kritische preek over het
overheidsdecreet dat alle kritiek
op de overheid verbiedt en over
treding van dat verbod dreigt te
straffen met hechtenis zonder
vorm van proces.
De Liberiaanse methodisten
exploiteren 100 basisscholen, 5
middelbare scholen, 3 instellin
gen voor voorbereidend weten
schappelijk onderwijs, een zie
kenhuis en 5 klinieken. Die moe
ten zich financieel nu zelf bedrui
pen. Bisschop Kulah reist op het
ogenblik door de Verenigde Sta
ten om financiële hulp bij ge
loofsgenoten te zoeken. Die
steunden hem toch al, hoewel ze
niet alles slikken wat de broe
ders uit Afrika vragen.
Hervormde Kerk: aangeno
men de benoeming tot bijstand
in het pastoraat te Rottevalle
(Fr.) J. Walstra, emeritus-predi
kant te Wommels (Fr.). Gerefor
meerde Kerken: aangenomen
naar Heeg kandidaat N. J. van de
Herik aldaar, naar Groningen-
Noord (Samen op weg) J. C. van
Loon Paterswolde Gerefor
meerde Kerken Vrijgemaakt:
beroepen te Manen berg J. Groe-
neveld Ridderkerk.
Doopvont. De onafhankelij
ke baptistengemeente in de regio
Katwijk neemt zondag in het ge
bouw Ambachtswc^ 2 ('t Heen)
te Katwijk een doopvont in ge
bruik waarin volwassenen door
onderdompeling kunnen wor
den gedoopt. Predikant J. A. Vis
ser zal in deze dienst, die om 10
uur begint, spreken over Wat
leert de bijbel over de doop?'
