Reagan komt vandaag met tegenbod Guatemala mag gaan stemmen Ockels onvermoeibaar nSS-rapport: stand gelijk 'Geheim akkoord' Peres met Hoessein DUBBELDEMAN glas Bel 071-220907 VRIJDAG 1 NOVEMBER 1985 BUITENLAND PAGINA 7 Verlenging Genève-overleg WASHINGTON - De Verenigde woord bespreken. Naar verwach- Staten zullen vandaag in Genève ting zal president Reagan die nog een nieuw voorstel op tafel leggen voor de topconferentie van 19 en 20 dat moet leiden tot "zeer beteke- november in een televisietoe- nisyolle en evenwichtige vermin- spraak onthullen. dering" van de kernbewapening. Dit heeft president Reagan gister- Kernkoppen middag aangekondigd, nadat hij in de aanloop naar de top een 'histo risch' vraaggesprek had toegestaan aan vier Russische journalisten. door Henk Kolb' De VS willen een verlenging van de huidige onderhandelingsperio de (die vrijdag af zou lopen) met een week, zo zei Reagan, opdat de Amerikaanse delegatie het voor stel volledig kan aanbieden en over de details kunnen discussieren. "Ons voorstel is serieus", zei Rea gan, "het bouwt verder op de zeer concrete verminderingsvoorstel- len die onze onderhandelaars eer der hebben gedaan zo goed als op de Sowjet-voorstellen". Naar verluidt zou Reagan willen voorstellen de middenafstandsra- voorstel zouden mogen behouden, ketten niet tot de strategische wa- De Sowjet-Unie heeft een tekst pens te rekenen en vervolgens over voorgesteld voor een slotverkla- De VS schatten dat de Sowjet- Unie beschikt over 6400 kernkop pen voor zijn intercontinentale ra ketten op de grond (die ongeveer driekwart uitmaken van zijn totale kernmacht) en omstreeks 2500 voor raketten die door onderzeeërs moeten worden afgevuurd. De VS beschikken in die sectoren van de bewapening over respectievelijk 2130 en 5370 kernkoppen. Omdat de Russen vermoedelijk hun kernmacht ter zee niet zullen willen verminderen, gegeven hun achterstand ten aanzien van Ame rika, zouden zij dan de verminde ring vooral te land moeten zoeken. Zij zouden dan omstreeks 2800 kernkoppen voor hun landraket- ten overhouden, waarover de VS zich de meeste zorgen maken en minder dan zij in hun eigen LONDEN - Drie mannen heb ben gisteravond een Maria-beeld bij het Zuidierse dorpje Ballin- spittle dat de afgelopen maanden honderdduizenden pelgrims heeft getrokken omdat het zo nu en dan zou bewegen, met bijlen en ijzeren staven vernield. Een 30-tal gelovigen was in de buurt van het beeld aan het bid den toen de mannen toesloegen. Ze schreeuwden nog naar de ver bijsterde pelgrims. .Jullie dwa zen, wie aanbidt er nu een stenen beeld?", en maakten vervolgens dat ze weg kwamen. Aanbeden Mariabeeld vernield Het witte beeld, met rond het hoofd een halo vol 100-watt lampjes, werd in de zomer over heel Ierland beroemd nadat een groep meisjes zei dat ze hadden gezien dat de stenen Maria haar gevouwen handen in de richting van de hemel had geheven. Bij drommen gingen daarop de pelgrims richting Ballinspittle. en op sommige avonden zaten meer dan 20.000 van hen te bid den en naar het beeld te kijken, in de hoop op een herhaling van het wonder. Lokale autoriteiten maakten al gauw plannen om wegen te verbeteren, en een par keerplaats en toiletten aan te leg gen. De gebeurtenissen in Ballin spittle leidden tot een vloedgolf van berichten over beelden el ders in Ierland, die ook zouden hebben bewogen, geweend, ge knikt, geglimlacht, gebloed en zelfs gesproken. Tot begin deze maand werden zo niet minder dan 33 afzonderlijke wonderen gemeld. Wrakstukken van de in juni neergestorte Indiase Boeing werden giste- -en in het Ierse Cork aan land gebracht. Bij de vliegramp, zo'n 190 kilome- er van de Ierse kust. kwamen alle 329 inzittenden om het leven. (foto pa> HOUSTON (AP/GPD/ANP/DPA) - De astronauten van het Ameri kaanse ruimteveer Challenger heb ben gisteren in het laboratorium dat in het ruim van de shuttle staat op een sleetje gereden over een vier meter lange rail. Het ging om een experiment om de oorzaak te vinden van ruimteziekte. Geen van de vier bemanningsle den die het ritje maakten werd ech ter ziek en ook de andere astronau ten aan boord maken het uitste kend. Het experiment, dat erop ge richt was de evenwichtsorganen in Aantal kernkoppen in Oost en West gaan tot een vermindering aantal kernkoppen voor interconti nentale raketten met 50 procent, de Sowjet-Unie nopen veel ring van de topconferentie. Ook daarover wil Shultz in Moskou spreken. De correspondent van de Washington Post in Moskou dieper te snijden in zijn te land op- schrijft uit diplomatieke bronnen gestelde intercontinentale wapens, dan in Gorbatsjovs voorstel was voorzien. Reagan vatte de kern van de te hebben vernomen, dat de Rus sen streven naar een duidelijke concessie van Reagan ten aanzien het onderzoek naar het Star Amerikaanse tegenvoorstellen als Wars-programma voor een verde- volgt samen: "vergaande vermin dering (van kernwapens), geen be tere kansen voor een van de partij en om tot een eerste aanval over te gaan, onderzoek naar defensieve diging tegen raketten in de ruimte. Voorts zou het ook vermindering van kernbewapening tot de helft bestrijken en een verificatiesys teem voor naleving van een verbod LONDEN - De Sowjet-Unie heeft de afgelopen drie jaar over 37 pro cent meer kernkoppen de beschik king gekregen, en de Verenigde Staten over tien procent. De twee supermachten kunnen daarmee nu over vrijwel evenveel kernkoppen beschikken. door Henk Dam wapens en geen bedrog". Hij Izei °P kernproeven dat de Russen al bovendien aan het begin van het eerderjiebben voorgesteld. gesprek met de Russische journa listen dat het Amerikaanse voor stel zal aantonen dat de VS sommi ge Russische cijfers hebben over genomen. Minister van buitenlandse zaken George Shultz zal mogelijk volgen de week in Moskou de uitgangs punten van dit Amerikaanse ant- ADVERTENTIE 24 uur service voor bedrijven Buitenland kort De Post citeert Radomir Bogda- nov, een Moskouse specialist op het gebied van de Amerikaans wa- penbeleid. "Ik geloof', zou deze hebben gezegd, „dat het mogelijk zou zijn om aan de top een aantal leidende beginselen over te hou den voor toekomstige besprekin gen". BOM - In een stadsbus in de Griekse hoofdstad Athene is giste ren een bom ontploft en zijn 25 passagiers gewond geraakt, van wie zes ernstig. Onder de gewon den bevindt zich een Iraaks bur ger. De overige slachtoffers zijn Grieken. De politiewoordvoerder, die om anonimiteit verzocht, speculeerde dat de bom door één van de passa giers is vervoerd en per ongeluk is ontploft. Dat is een van de conclusies van het jaarrapport „Het Militaire Evenwicht" van het gezaghebben de Internationale Instituut voor Strategische Studies (IISS) in Lon den. In dit nieuwe rapport heeft het instituut voor het eerst sinds 1982 het strategische nucleaire evenwicht tussen de VS en de Sowjet-Unie weer berekend. Naar blijkt heeft de Sowjet-Unie de bestaande numerieke achter stand op de Verenigde Staten (en de IISS telt daarbij niet het aantal raketten, maar het aantal kernkop pen) ingelopen. De Sowjet-Unie blijft haar voorsprong behouden waar het gaat om de kracht van haar kernwapens. Daarbij zijn 423 SS-20 raketten, zo bevestigt het onafhankelijke in stituut eerdere NAVO-tellingen. Een kleine pikante bijzonder heid bij de beschrijving van de mi litaire macht van de supermachten is verder, dat de IISS de Russische SS-25 raket, die momenteel gereed is om gestationeerd te worden, als een afzonderlijke categorie raket ten rekent. Daarmee krijgt de Amerikaanse minister Weinberger (defensie) van het instituut steun voor de door hem enkele weken geleden geuite beschuldiging dat de Sowjet-Unie bezig is een nieuw kernwapen tot ontwikkeling te brengen, en daar mee tegen de geest van het SALT-2 verdrag handelt. De Sowjet-Unie antwoordde daarop, dat er geen sprake is van een nieuw wapen, maar van mo dernisering van een bestaand kern wapen, de SS-13. Een woordvoer der van de IISS, hierover aan de tand gevoeld, zei gisteren dat er sprake is van „een complexe situa tie" maar dat toch voor het opne men van de SS-25 als aparte cate gorie was gekozen. „Het Militaire Evenwicht" be vestigt verder, dat ook de Sowjet- Unie, net als de VS, onderzoek doet naar strategische defensie methoden. „De programma's zijn vermoedelijk van dezelfde omvang als die van Amerika, inclusief in de ruimte gestationeerde defensieve wapens alsmede op de grond ge stationeerde ABM (anti-raket) technologie". Net als vorig jaar schrijft het IISS ook dit jaar, dat de stoom uit de bewapeningswedloop is. De or ders voor nieuwe militaire appara tuur nemen in de wereld op enkele uitzonderingen na af. in het bijzon der in de Derde Wereld. De defensie-begrotingen van de 148 landen die in „Het militaire evenwicht" worden besproken, groeien minder snel dan in vorige jaren, blijven gelijk of nemen in een aantal gevallen zelfs af. Een uitzondering hierop wordt ge vormd door de twee supermach ten. het binnenoor in verwarring te brengen, werkte echter wel. Ernst Messerschmid, een van de twee Westduitse wetenschappers aan boord, meldde dat hij de vloer voor het plafond aanzag, en dat het een half uur duurde voor hij van die illusie af was. Tijdens het ritje op de slee droe gen de astronauten een helm, waardoor zij niets konden zien. Al leen op een schermpje voor hun ogen verscheen een draaiende 'sterrenhemel', waardoor de ver warring nog werd vergroot. De slee bewoog met korte versnellingen, waardoor even een zwaartekracht werd opgewekt, zoals die op aarde bestaat. Vandaag waren de meeste expe rimenten aan boord in gang gezet en commandant Hartsfield beloof de de wetenschappers op aarde dat de eerste resultaten al over enkele dagen zouden worden doorgege ven. Het enige stuk apparatuur dat niet werkte, was een oven die ge bruikt wordt voor het laten groeien van kristallen. In de oven moet een vacuum ontstaan, maar dat ge beurde niet. De Duitse ontwerpers van het apparaat werken aan het probleem. De Duitse astronaut Messersch mid meldde overigens nog dat er een verstekeling aan boord was. In het ruimtelab werd een vlieg aan getroffen. De Nederlandse astronaut Wub- bo Ockels wist na zijn 12-urige werkdag maar niet van ophouden. De Westduitse vluchtleiding heeft de Nederlander bij het einde van zijn dienst met nadruk naar bed moeten sturen. „Wij hebben met de beste be- EG: half miljard voor Afrika BRUSSEL (GPD) - De Europese Gemeenschap trekt 250 miljoen gulden uit om de landbouwgebie den die door honger getroffen lan den van Afrika in staat te stellen op langere termijn zelf in de behoef ten van de bevolking te voorzien. Deze hulp komt naast de acute voedselhulp van de Gemeenschap. Greenpeace mexico-stad - zondag worden pn, De bemanningsleden van het vo- er in het Middenamerikaanse land r 1 V 1 rige week bij Mururoa opgebrachte Guatemala presidentsverkiezingen Na een verhoging met 35 procent Greenpeace-jacht Vega zijn door gehouden. Voor het eerst sinds de van de prijzen van het openbaar de Franse autoriteiten op Tahiti "bloedige staatsgreep van 1954 lijkt vervoer kwam het tot spontane rel- uitgewezen. Dit is bekendgemaakt het erop dat iemand die niet direct len. Guatemala-stad leek op zijn ^et jegep js verbonden presi- kop te staan. Het leger moest de door Rob Sprenkels door een woordvoerster van de mi lieu-organisatie. De Fransen heb- dent zal worden, ben nog niet laten weten of ze de Vega vrij zullen geven. Portugal De Portugese kabinetsforma teur, Anibal Cavaco Silva, heeft gisteren een nieuw kabinet samen gesteld dat een bankier als minis ter van Financiën heeft en een inge wijde in de oliewereld als minister van buitenlandse zaken. De 46-jarige Cavaco Silva, wiens rechtse sociaal-democratische par tij de grootste fractie in het parle ment is geworden, bood de lijst met namen aan president Antonio Ramalho Eanes aan. Hij accepteer de haar. Het nieuwe kabinet zal woensdag worden beëdigd. Indira Gandhi De Indiase premier Rajiv Gandhi is gisteren ruim een miljoen In diërs voorgegaan in een herden kingsdienst ter ere van zijn ver moorde 'onsterfelijke' moeder In dira Gandhi. Het was donderdag, de 'Dag van Nationale Integratie.' precies een jaar geleden dat Indira Gandhi om het leven werd ge bracht door enkele sikhs die deel uitmaakten van haar lijfwacht. In de deelstaat Punjab, waar de sikhs in de meerderheid zijn, is de dag herdacht met eerbetoon aan haar moordenaars. Dissidenten Amerika en de Sowjet-Unie zou den onderhandelen over de vrijla ting van de Russische dissidenten Andrei Sacharov en Anatoli Sjtsja- ranski in ruil voor gevangengehou- De opeenvolgende militaire dik- taturen hebben het land in een uit zichtloze economische, politieke en sociale crisis geworpen. Guate mala staat op springen en van het nieuwe staatshoofd worden won deren verwacht. Wie het uiteinde lijk zal worden weet men waar schijnlijk pas na de tweede ronde op 8 december. Niemand van de acht presidents kandidaten maakt bij de eerste stembusslag kans op de benodigde absolute meerderheid van 50 pro cent van de stemmen plus één. Nadat het Guatemalteekse leger met Amerikaanse hulp in 1954 een verhogingen intrekken, flinke sala risverhogingen beloven en de be langrijkste universiteit bezetten om het volksprotest te kunnen in dammen. De acht politici die zondag om het presidentsschap strijden wor den er in de Guatemalteekse volks mond van beschuldigd dat ze ge weigerd hebben om de uit het niets opgestane volksbeweging te steu nen. En inderdaad, op het uur van de waarheid probeerden de politici de demonstranten te kalmeren, blijkbaar bang dat de rellen de ver kiezingen in gevaar zouden bren gen. Het vertrouwen in de politici en de verkiezingen is daarom nog kleiner dan voorheen. Van de naar schatting meer dan 4 miljoen kies gerechtigde Guatemalteken heeft maar amper 2,7 miljoen zich laten Ülf inschrijven in het kiesregister. on na mna ic icn ero-nn o o„„n ^ie ingeschreven kiezers en nationalistisch gezinde bewind van Jacobo Arbenz hebben de Guatemalteekse generaals zich vastgeklampt aan de politieke macht. De beperkte democratisering van de afgelopen jaren werden keer op keer verstoord door mili taire staatsgrepen. Eerst in 1981, toen de 'evangelisch' geinspireerde generaal Rios Montt de verkie zingsfraude van de militaire be stuurders om de politieke macht in eigen huis te houden te ver vond gaan. Maar Rios Montt bleek een eige naardige persoonlijkheid en ver koos uiteindelijk het evangelie bo ven Washington. In augustus 1983 had dat een militaire coup tot ge volg onder leiding van generaal Os zal waarschijnlijk een miljoen uit protest niet, blanco of ongeldig stemmen. De verkiezingen zullen dus verre van perfect zijn. De twee belangrijkste linkse partijen, die in de jaren zeventig op een behoorlij ke populariteit konden rekenen, doen niet mee. Zij zijn er, evenals de weer in op komst zijnde guerrilla, van over tuigd dat er in Guatemala geen structurele veranderingen kunnen plaatsvinden via de stembus. Ook zijn er de 900.000 jongens en man nen die min of meer gedwongen deel uit maken van de door het le ger opgerichte burgerwachten. Volgens sommige geruchten hebben die 'patrouilleros' 1 Duizenden Guatemalteken hebben hun land verlaten wegens Ide militaire ionderdrukking de honger en de \armoede. Dit meisje werd lopgevangen in VN-vluchtelinge nkamp in het (naburige Mexico. De Europese Commissie, het da gelijks bestuur van de EG, wil dat de twaalf lidstaten gezamenlijk nog eens 250 miljoen gulden op ta fel leggen voor dergelijke hulp in bilateraal kader. Dat heeft Euro pees Commissaris Lorenzo Natali gisteren in Brussel bekendge maakt. Sinds de regeringsleiders van de EG vorig jaar december een nood- voedselplan aanvaardden, is door de Europese Gemeenschap al voor ruim een miljard gulden aan voed sel naar Ethiopië, Soedan, Mozam bique, Angola, Mauretanië, Mali, Niger en Tsjaad gestuurd. Daar naast bestaat echter de dringende behoefte aan blijvende hulp. manning te maken, die wy ons kunnen denken". Alle astronauten zijn „enorm gemotiveerd", aldus de arts van de vluchtleiding. Dat hun gezichten er „opgeblazen" uit zien komt doordat als gevolg van de toestand van gewichtloosheid ongeveer twee liter van het bloed in het menselijk lichaam van de be nen naar romp en hoofd stijgt, zo zei hii. Voor het eerst in de geschiedenis is gisteren Nederlands gesproken in het contact tussen de aarde en een astronaut in de ruimte. De Gro ninger wetenschapper dr. J. Lich- tenbelt overlegde in het vluchtlei- dingscentrum in het Duitse Oberp- faffenhofen in het Nederlands met de Groninger astronaut tijdens de uitvoering van een experiment. Minister Deetman van onderwijs en wetenschappen heeft Ockels gisteren een telegram gestuurd waarin hij hem feliciteert met diens geslaagde lancering. De mi nister deelt de Nederlandse ruim tevaarder onder meer mee dat deze „al enige dagen voorpaginanieuws is in de Nederlandse kranten. Oc kels is via de Europese Ruimte vaartorganisatie Esa bij minister Deetman in dienst. 'Mensenrechten in Suriname nog geschonden' WASHINGTON (ANP) - De men senrechten in Suriname worden nog steeds geschonden ondanks enige lichte verbetering. Tot die conclusie komt een rapport van de commissie voor de mensenrechten van de Organisatie van Amerikaan se Staten (OAS) dat in Washington is gepubliceerd. De commissie gaat onder meer uitvoerig in op fol terpraktijken in Surinaamse ge vangenissen. Het is het tweede rap port van de mensenrechtencom missie van de OAS over Suriname. Het eerste, dat zeer negatief oor deelde over de mensenrechtensi tuatie in Suriname, werd in 1983 gepubliceerd. De onderzoekscommissie is na een uitvoerig onderzoek met onder meer een bezoek aan Suriname in het begin van dit jaar, tot de con clusie gekomen dat „de bevolking van Suriname nog steeds beroofd wordt van zijn politieke rechten". De noodtoestand duurt voort, het recht van vrijheid van vergadering is beperkt en er is een een-partij systeem al functioneren vakbon den en bedrijfsbonden. Het rap port is overigens opgesteld voor de recente totstandkoming van de dialoog van legerleider Bouterse met de oppositieleiders Arron en Lachmon. den communistische spionnen, zo car Mejia Victores, het huidige gerhand opdracht gekregen de centrum-rechtse Jorge Dit keer is een staatsgreep niet Carpio Nicolle te stemmen. Het heeft het Westduitse sensatieblad staatshoofd. Bild bericht. Bild schreef dat Sowjetleider Gorbatsjov het groene licht zou ge ven voor de ruil als zijn ontmoeting nieuwe coup een burgeroorlog opgezette campagne belooft dat hij met de Amerikaanse president Ro- kunnen provoceren. Begin sep- het bankroete Guatemala met zijn nald Reagan 19 en 20 november tember luidde wat dat betreft een ervaring als zakenman weer op po- goed verloopt. eerste waarschuwing. ten zal zetten. Petjes De publiciteit van Carpio Nicolle is overweldigend. Behalve zijn krant, El Grafico, de grootste van Guatemala, zijn er de zich bijna elk uur herhalende spotjes op radio en televisie. Tegelijkertijd delen mili tanten van zijn partij door het hele land petjes, truitjes, sleutelhangers en ballpoints uit. Volgens de opinie-peilingen is er maar één man die Carpio Nicolle zowel in de eerste als in de tweede ronde zal kunnen verslaan; de christen-democraat Vinicio Cere- zo. Deze nogal populistische politi cus vindt de verspillende campag ne van de krantenmagnaat een be lediging voor het in grote armoede levende Guatemalteekse volk. Cerezo, de 'Duarte van Guatema la', predikt een „bedachtzame groei" om de crisis en de armoede te boven ie Kunnen komen, en Carpio Nicolle zijn de uitgespro ken favorieten. Van de overige kandidaten maken allen nog Jorge Serrano, een trotse volgeling van het evangelie van generaal Rios Montt, en de ultra-rechtse voor man Mario Sandoval Alarcon een kans. De verkiezingen hebben de so ciale onrust in Guatemala voorlo pig even doen verstommen, maar de spanning blijft. Terwijl de 'be- ter'gestelden klagen over het feit dat ze uren in de rij moeten staan voor een paar liter benzine, wordt de situatie voor de grote meerder heid van armen met de dag ondra gelijker. Vakbonden willen morgen een 'hongermars' houden. En vanuit al lerlei hoeken komen er oproepen om zondag niet of ongeldig te stemmen. TEL AVIV - De extreem-rechtse Tehyia-partij in Israël en minister van handel Arik Sjaron (Likoed) hebben gisteren het bestaan ont huld van een geheim akkoord dat premier Peres en koning Hoessein van Jordanië hebben gesloten over de toekomst van de bezette gebie den. Zowel Knesset-leden van Te- hyia als Sjaron baseren zich op een kopie van een dokument dat hen door een „zeer betrouwbare' bron onder ogen is gebracht. De premier heeft het zogenaamde "Peres-plan' als „nonsens' bestempeld. En zelfs Likoed-leider en vice-premier Sja- mir gelooft er niet in. door Taco Slagter Het vredesplan zou Peres drie weken tijdens een geheime ont moeting in Parijs met Hoessein hebben besproken. Omtrent deze vermeende bijeenkomst met de Jordaanse vorst wordt in Israël en in de buitenlandse media druk ge- ADVERTENTIE speculeerd. Tot nog toe bestaat er alleen een bewijs dat Peres in die periode 48 uur met onbekende be stemming buitenslands is geweest. Volgens dat uit elf punten be staande akkoord zouden Peres en Hoessein onder meer een gezame- lijke heerschappij over de westelij ke Jordaanoever zijn overeengeko men. Jordanië levert een politie macht en Israël blijft verantwoor delijke voor buitenlandse- en vei ligheidsaangelegenheden. Verder komen er geen nieuwe joodse ne derzettingen meer en mogen de als bestaande kolonieën met meer worden uitgebreid. Beide landen zullen staatsgronden en de water bronnen gezamelijk beheren. Op een partijvergadering in Tel Aviv hoonde Peres gisteravond de fantasie van Sjaron en die van Te ll iy a"Volgens deze minister zou ik eén verklaring schuldig zijn", zei Peres smalend. "Ik zal hem die ge ven. Hij heeft dat zogenaamde 'Pe res-plan' zelf bedacht om de pu blieke opinie tegen het vredespro ces te mobiliseren". Volgens Peres probeert Sjaron een hysterie te ontketenen over eventuele ver gaande consessies met betrekking tot de bezette gebieden. Hij be schuldigde een deel van de Likoed ervan hem bij voortduring 'ver dacht' te maken. Daarmee doelde Peres ook op de uitspraken van Sjaron tijdens diens bezoek aan de Golan-hoog- vlakte afgelopen woensdag. De Li- koed-minister waarschuwde zijn toehoorders voor herstel van de di plomatieke betrekkingen tussen Israel en de Sowjet-Unie en be trokkenheid van Syrië bij het vre desproces "Komt het zo ver dan is dat op initiatief van Israel. En dat is levensgevaarlijk", aldus Sjaron.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7