Betere regeling verwerking
20.000 ton ziekenhuisafval
Mexico zit nog
steeds met kater
van aardbevingen
Drentse familie klaagt Ud parochiebestuur aan
Reportage
Plannen van provincie Zuid-Holland
Achtergrond
VRIJDAG 18 OKTOBER 1985
f
PAGINA 19 i
DEN HAAG - Ziekenhuizen,
verpleeghuizen, centra voor
zwakzinnigen en psychiatri
sche patiënten in Zuid-Hol
land bieden per jaar een klei
ne 20.000 ton afval aan. Meer
dan de helft daarvan kan een
voudig worden verwerkt via
de vuilverbrandingsinstalla
ties voor gewoon huisvuil.
Maar een belangrijk deel kan
niet zomaar met de vuilnis
man worden meegegeven.
Het gaat daarbij onder meer
om menselijke resten en
soms besmette stoffen die op
een speciale wijze moeten
worden verwerkt.
door
Henk van der Post
De huidige manier van verwer
king is niet naar tevredenheid
het provinciaal bestuur van
Zuid-Holland. Vandaar dat de
provincie met een plan is geko-
n waarin wordt aangegeven
hoe dat speciale ziekenhuisafval
volgens haar het beste kan wor
den ingezameld en vernietigd.
Up de eerste plaats moet er een
nieuwe verbrandingsoven ko
men voor antomische resten en
min of meer gevaarlijk, uit zie
kenhuizen afkomstig materiaal.
Als die installatie er staat, dan
moeten de particuliere verbran
dingsovens in ziekenhuizen slui
ten, want die voldoen vaak niet
aan de eisen en belasten het mi
lieu. Anatomische resten mogen
ook niet langer worden begraven
zoals dat nog gebeurt in Alphen
aan den Rijn.
De provincie meent
dat het niet langer aanvaardbaar
is dat menselijke resten worden
verbrand in de trommelovens
van de grote vuilverbranding in
Rijnmond. Het heeft geen pas -
het is volgens haar onethisch en
onesthetisch - dat menselijke
overblijfselen gelijktijdig met
huisvuil worden verbrand. Gro-.
tere delen van het menselijk li
chaam, ledematen bijvoorbeeld,
moeten in de toekomst worden
verwerkt in de bestaande crema
toria. Vernietiging daarvan ge
beurt nu in Rijnmond. Maar zo
lang de nieuwe installatie er nog
niet staat, mag daar alleen nog
maar klein anatomisch afval
worden verbrand. Dode proef
dieren of resten daarvan moeten
volgens de provincie worden
verwerkt in het dierencremato-
Vervanging
De nieuwe installatie dient te
vens als vervanging van de bijna
afgeschreven verbrandingsoven
voor ziekenhuisafval in Den
Haag. Hoewel speciaal bestemd
voor ziekenhuisafval, kan daar
alleen maar tamelijk onschuldig
afval worden aangeboden als
watten en verband. Meer gevaar
lijke materialen als bloedbuisjes,
weefselkweek en afval van labo
ratoria worden daar niet geac
cepteerd. De nieuwe oven moet
die spullen wel kunnen verwer
ken.
Een en ander staat te lezen in
het voorontwerp 'Beter voorko
men dan genezen', een plan van
de provincie om de verwerking
van ziekenhuisafval beter te re
gelen. In het kader van de Afval
stoffenwet is aan besturen van
de provincies een grote rol weg
gelegd op dit terrein. Zuid-Hol
land is een van de eerste provin
cies die met concrete plannen
komt voor verwerking van zie
kenhuisafval.
De nota wordt v
taar naar talloze instanties ge
stuurd. De verwachting is dat
met de inspraak een jaar is ge
moeid. Als de plannen uiteinde
lijk worden aanvaard, is de weg
vrij om met concrete voorstellen
te komen voor de bouw van de
speciale verbrandingsoven in
Zuid-Holland. Waar die moet ko
men en hoeveel die gaat kosten
is vooralsnog onduidelijk. Er
wordt naar gestreefd dat de in
stallatie er over drie a vier jaar
staat. Uitgangspunt is in ieder
geval dat de installatie in 1991
werkt.
Toename
Hoewel het aantal ziekenhuis
bedden zal afnemen, neemt de
hoeveelheid afval naar verwach
ting jaarlijks toe met 1 tot 3 pro
cent. Dat houdt verband met de
toename van het aantal bedden
in verpleeghuizen, een gevolg
van de vergrijzing van de bevol
king. De 20.000 ton vuil die zie
kenhuizen produceren bestaat
voor het grootste deel uit huis
houdelijk afval dat op gebruike
lijke wijze kan worden verwerkt.
Het gaat daarbij om keukenafval,
restanten van administraties en
linnenkamers, oude meubelen
en dergelijke.
De kleinste helft van die 20.000
ton komt in aanmerking voor
verwerking in de nieuwe oven in
Den Haag. Een gering deel, in
1982 was dat naar schatting 115
ton, betreft anatomisch en be
smet afval en soms proefdieren
of resten daarvan. Bijna 1700 ton
is afkomstig van onderzoek-, ver
pleeg- en behandelafdelingen:
bijvoorbeeld sondes, catheters,
kunstnieren, verband, gaas en
stomazakken. Een hoeveelheid
van 7000 ton betreft resten die of
verbrand moeten worden in spe
ciale ovens of met de vuilnisman
kunnen worden meegegeven. Er
moet met andere woorden goed
worden uitgezocht waar het vuil
naar toe moet. In de regèl kan het
meeste afval worden verwerkt
als huisvuil.
Aan de plannen zoals die deze
week door de provincie zijn ge
presenteerd, ligt een enquête ten
grondslag onder de naar schat
ting 120 ziekenhuizen, verpleeg
huizen en centra voor zwakzinni
gen en psychiatrische patiënten
die Zuid-Holland - met uitzonde
ring van het gebied Rijnmond
waarvoor een apart plan wordt
gemaakt - rijk is. In lang niet alle
gevallen is precies bekend hoe
die instellingen hun afval ver
werken. De discussie spitst zich
toe op ziekenhuizen omdat die
verreweg het meeste verdachte
vuil aanbieden. Bij de andere ge
noemde instellingen gaat het
vrijwel uitsluitend om de ver
werking van bijvoorbeeld wat
ten, gaas, verband, sondes en ca
theters, het als minder gevaarlijk
versleten materiaal.
"Soms wordt de vraag hoe het
speciale ziekenhuisafval, waar
onder anatomische resten, wordt
verwerkt niet eens beantwoord.
Andere hebben helemaal niet ge
reageerd op de enquête en zijn
ten behoeve van het onderzoek
ingeschat", aldus een woord
voerder van de provincie. Het
vermoeden bestaat dat in een
aantal ziekenhuizen het afval
nog op ouderwetse manier wordt
verwerkt.
Het begraven van afval is in de
ogen van de provincie zo'n ou
derwetse wijze. In Zuid-Holland
komt dat nog sporadisch voor.
Het Alphense ziekenhuis Rij
noord bijvoorbeeld brengt nog
anatomische resten naar de
plaatselijke begraafplaats. Maar
het is gezien de lijst van de pro
vincie nog het enige hospitaal
dat zo werkt. Het gaat volgens
een woordvoerder van het zie
kenhuis om kleine hoeveelhe
den, want Rijnoord telt een ge
ring aantal bedden.
In een enkel geval worden
menselijke resten nog geloosd
op het riool. De restanten wor
den eerst met behulp van een
molen verkleind (crushen), waar
na ze worden weggespoeld. Zo
ging dat in vroeger jaren in me
nig hospitaal. Soms worden ook
medicijnen en chemische afval
stoffen door de afvoer gespoeld,
aldus de samenstellers van de
provinciale nota. Dat mag ook
niet meer. In de regio Leiden
wordt op die manier al lang niet
meer gewerkt.
Het provinciaal bestuur wil
ook voorkomen dat dubieuze
stoffen van het ene ziekenhuis in
het andere worden vernietigd
Het Verpleeghuis Prinsenhof in
Leidschendam brengt materiaal
dat mogelijk is besmet naar de
verbrandingsoven van Antonius-
hove. Ook dat is voortaan taboe
als de provinciale plannen wor
den aanvaard.
Ziekenhuisovens
Hoewel het Academisch Zie
kenhuis Leiden een paar jaar ge
leden op onprettige wijze in het
nieuws kwam doordat een ver
voerder daar opgehaalde be
smette materialen in de polder
dumpte, is de huidige werkwijze
in dat ziekenhuis een toonbeeld
van hoe de provincie het zich
wenst. Alle 'verdachte' materia
len en anatomische resten gaan
naar de trommelovens van Rijn
mond. Verdacht zijn zaken die in
aanraking zijn geweest met pa
tiënten. Volgens een woordvoer
der geldt dat zelfs voor een bosje
bloemen. Het als onschuldig ver
sleten huishoudelijke vuil wordt
aangeboden aan de Leidse vuil
verbranding, terwijl het radioac
tief afval via de universiteit in
Petten terecht komt.
Zowel het Diaconessenhuis in
Leiden als het Elisabethzieken-
huis in Leiderdorp beschikken
over een eigen verbrandingso
ven. Volgens een zegsman van
het laatstgenoemde ziekenhuis is
dat een goedkope en efficiënte
manier van verwerking waar nie
mand last van heeft. Hij zit dan
ook niet te wachten op een cen
trale verwerking van het anato
misch afval: "Dat houdt in dat
restanten moeten worden diep
gevroren en opgeslagen. Dat
kost ruimte. Bovendien moet
een en ander op een speciale ma
nier worden vervoerd". Voor bei
de ziekenhuizen geldt dat het
huishoudelijke afvalmateriaal
via de Leidse verbrandingsoven
wordt vernietigd. Gevaarlijke
vloei- en plofstoffen komen in de
grote oven in Rijnmond terecht.
Het hoofd van de huishoudelij
ke dienst van het Diaconessen-
huis stelt vast dat aan verbran
dingsprocessen uit milieuhygië
nische overwegingen uiteraard
zwaardere eisen worden gesteld.
Hij heeft er dan ook minder
moeite mee dat de provincie
plannen voorbereidt voor de
bouw van een moderne verbran
dingsoven in Zuid-Holland: "De
manier waarop wij werken is
goedkoop. Maar als de verbran
dingsinstallatie wegens ouder
dom of als gevolg van strengere
richtlijnen moet worden vervan
gen, dan kan het afval wat my
betreft net zo makkelijk op een
centraal punt worden verwerkt".
Het is trouwens niet de bedoe
ling dat alle ziekenhuizen hun
ovens sluiten als over een jaar of
vier de nieuwe installatie gereed
is. Ziekenhuizen worden in de
gelegenheid gesteld de oven zo
lang te gebruiken tot de installa
tie boekhoudkundig is afge
schreven.
Richtlijnen
De wijze waarop het ziekenhuisafval wordt verwerkt is niet naar tevredenheid i
sche resten gelijk met huisvuil in de vuilverbranding worden verwerkt.
i de provincie. Het heeft geen pas dat anatomi-
(foto Loek Zuyderduin) lieuhygiëne,
Uit het rapport blijkt dat met
vervoer en verwerking van zie
kenhuisafval in Zuid-Holland
jaarlijks zo'n vier miljoen gulden
is gemoeid. Dat komt neer op
een prijs per ton van 200 tot 250
gulden. Voorshands verwacht de
provincie niet dat de kosten van
verwerking zullen stijgen. Maar
de financiële gevolgen zijn nog
niet precies bekeken.
Wat de inzameling en verwer
king van ziekenhuisvuil betreft,
voorziet de provincie nog wel en
kele problemen. Er zal onder
meer voor moeten worden ge
waakt dat niet teveel verschillen
de systemen van opslag en ver
voer ontstaan. De provincie over
weegt wat dat betreft met alge
mene richtlijnen te komen. In
het kader van de Afvalstoffenwet
wordt het provinciaal bestuur
ook heiast met het toezicht op de
verwerking. Er zal een inspec
teur worden aangetrokken die
zich daarmee zal bezighouden.
Die taak viel tot voor kort onder
het ministerie van volksgezond
heid, ruimtelijke ordening en mi-
De familie P.Th. van der Velden
uit het Drentse Geeuwenbrug
(gemeente Diever) heeft bij de of
ficier van justitie in Assen een
aanklacht ingediend tegen een
lid van het parochiebestuur van
de RK-kerk in het Drentse Zorg-
vlied. Deze zou de familie afgelo
pen zondag vanaf de kansel
„zwart hebben gemaakt", zoals
Van der Velden sr. (60) gister
morgen heeft verklaard.
Het parochiebestuur en de
Drentse familie zijn in een sle
pend conflict met elkaar gewik
keld. De familie heeft laten blij
ken zich niet te kunnen vinden
in de „linkse opvattingen" ten
aanzien van vredesvraagstukken
en homofilie van pastoor J.
Meertens, die aan de parochies
van Zorgvlied en Ousterwolde
(Friesland) is verbonden. Van
der Velden geeft toe de pastoor
hierover lange tijd met brieven te
hebben bestookt.
De pastoor en andere parochia
nen bereiken de laatste tijd
steeds meer anonieme brieven
met lasterlijke aantijgingen. Het
parochiebestuur verdenkt de fa
milie Van der Velden ook hier
van de afzender te zijn. Hoewel
de familie dat in alle toonaarden
ontkent, hebben de parochiebe
sturen via hun advocaat vorige
week de familie schriftelijk de
toegang tot beide kerkgebouwen
ontzegd.
Toen de vijf familieleden zater
dag en zondag toch ter kerke wil
den gaan, zijn zij door leden van
het parochiebestuur tegenge
houden en is vervolgens de poli
tie ingeschakeld om de familie te
verwijderen. Volgens de politie
van Diever is dat gebeurd op,
grond van „lokaalvredebreuk".
Raad van Kerken steunt
ontslagen zeelieden. De 222 zee
lieden van buitenlandse her
komst, die tussen 30 december
1983 en 14 april 1984 door de
Nedlloyd zijn ontslagen en die
dat ontslag aanvechten, dienen
in elk geval een verblijfsvergun
ning van een jaar te krijgen. Dat
schrijft de Raad van Kerken in
Nederland aan de staatssecreta
ris van Justitie, mevrouw Korte-
van Hemel. Betrokkenen wor
den na een jarenlang dienstver
band bij een Nederlandse onder
neming ontslagen, eerst op
grond van het woonplaats-begin
sel en toen dat niet houdbaar
bleek, op grond van het taal-be-
ginsel.
Zendingsvond in Katwijk.
Op zondagavond 20 oktober
wordt in de zaal aan de Am-
bachtsweg 2 in Katwijk een zen
dingsavond gehouden ten be
hoeve van de zending achter het
IJzeren Gordijn. Deze avond
wordt georganiseerd door de On
afhankelijke Baptisten Gemeen
te en de European Christian Fel
lowship. Spreker op deze avond
is ds. J.A. Visser, al meer dan
twintig jaar actief voor de zen
ding in verschillende landen ach
ter het IJzeren Gordijn. De toe
gang tot deze bijeenkomst is vrij,
aanvang 19.30 uur.
Kerken beraden zich over
asielzoekers. Nauwere oecume
nische en praktische samenwer
king tussen de Kerken van Euro
pa is van groot belang voor het
oplossen van de problematiek
van asielzoekers. Tot die conclu
sie is een beraad van vertegen
woordigers van Europese en an
dere Kerken en hulporganisaties
gekomen, zowel van protestant
se als van rooms-katholieke ori
gine. Begin oktober is het beraad
gehouden in Beuggen bij Rhein-
felden op initiatief van een te
Brussel gevestigde interkerkelij
ke organisatie Churches' com
mittee on migrant workers.
De conferentie sprak zich uit
voor het oprichten van een oecu
menisch gespreksforum op Eu
ropees niveau om de houding
van de Kerken ten opzichte van
asielzoekers een beter funda
ment te geven.
Philip Rudge, verbonden aan
de European Consultation on
Refugees and Exiles (ECRE), een
te Londen gevestigde bundeling
van vluchtelingenorganisaties,
had een analyse gemaakt van het
vluchtelingenprobleem. Hieruit
.bleek dat de Conventie van Ge-
nève uit 1951, die elementaire
rechten toekent aan vluchtelin
gen, in de praktijk steeds verder
wordt uitgehold.
Goerees wijzigen tactiek.
Het in opspraak gekomen evan
gelistenechtpaar Lucas en Jenny
Goeree kondigt aan in november
weer landelijk te zullen gaan
opereren, maar dan met een ge
wijzigde tactiek wegens de te
rughoudendheid die zaalver
huurders jegens hen aan de dag
leggen. De president van de
Zwolse rechtbank heeft het echt
paar in kort geding verboden
twee nummers van zijn evangeli
satieblad „Evan" verder te ver
spreiden, omdat de inhoud zijns
inziens antisemitische trekken
vertoont die beledigend zijn voor
een bevolkingsgroep.
Zaalverhuurders in Utrecht,
Driebergen en Zwolle hebben de
evangelisten de toegang tot hun
zalen ontzegd, omdat zij daarin
geen antisemitische boodschap
uitgedragen willen zien of moei
lijkheden met betogers vrezen.
Lucas en Jenny Goeree kondi
Even bellen is er nog steeds niet
bij. In Mexico-Stad moet nog vaak
drie tot vier keer worden gedraaid
voordat een lokale telefoonverbin
ding tot stand komt. Buiten de stad
bellen is overdag zo goed als onmo
gelijk. Na zessen lukt het soms,
maar je moet wel volhouden. Twin
tig keer een nummer draaien is
niets. Zo rond middèrnacht kan
met het nodige geluk zelfs interna
tionaal worden gebeld.
door
Rob Sprenkels
De schade van de aardbevingen
is na bijna drie weken nog maar
moeilijk te overzien. De Mexicaan
se regering houdt het voorlopig op
5 miljard dollar. Maar het Mexi
caanse Ontwikkelings Instituut
IMED spreekt over een schade van
zelfs 34,2 miljard, meer dan een
derde van de buitenlandse schul:d
van Mexico en zeven keer zoveel
als de deviezenvoorraad, aldus
IMED-secretaris-generaal Ernbe-
sto Sanchez.
Het centrum van de Mexicaanse
hoofdstad is nog altijd een spook
stad. Door de aardbeving zijn
75.000 gebouwen in meer of minde
re mate beschadigd. Her en der
stinkt het naar de dood en formali
ne. Kranen en bulldozers ruimen
puin. Op verschillende plaatsen
worden nog in verregaande staat
van ontbinding verkerende stoffe
lijke overschotten geborgen.
Obstakel
Om van het noorden naar het
zuiden van Mexico-Stad te komen
of vice versa is met de auto over
dag gauw een uur nodig. Het ver
keer is nog chaotischer dan ooit.
Wegomlegging hier, wegomleg-
ging daar. De ene na de andere au
to loopt warm en vormt een nieuw
obstakel.
De metro, die zonder noemens
waardige schade van de aardbevin
gen is afgekomen, is nog nooit zo
nuttig geweest als nu. Ongeveer
400.000 leerplichtigen kunnen voor
onbepaalde tijd niet naar school.
Hun gebouw is of in elkaar gezakt
of in onbruikbare toestand ge
raakt. In totaal gaat het om 200
scholen. Via de televisie wordt ge
probeerd om de kinderen toch nog
enig onderwijs te laten genieten.
"Mexico staat op zijn benen", zo
luidt de lijfspreuk waarmee de Me
xicaanse autoriteiten het volk
nieuwe moed proberen in te pra
ten.
Nog altijd hebben tienduizenden
mensen geen dak boven hun
hoofd. Maar de armen van het cen
trum hebben hun vertrouwen in
president Miguel de la Madrid her
wonnen, toen deze dit weekeinde
7000 vernietigde of beschadigde
panden nationaliseerde. De eige
naars zullen binnen 10 jaar een
schadevergoeding krijgen. De na
tionalisatie betreft vooral oude
volkswoningen waarvan de huur
officieel sinds mensenheugenis
was bevroren.
Huisjesmelkers
Al even lang probeerden de huis
jesmelkers de armetierige huur
ders eruit te krijgen. Na de aardbe
vingen kampeerden de bewoners
daarom voor de brokstukken van
hun huizen, Lang dat ze anders
hun rechten zouden verliezen. De
Mexicaanse regering heeft nu be
loofd dat men voor betaalbaar ma
teriaal zal zorgen waarmee de be
woners zelf hun huizen mogen
gaan herstellen. Maar er is vastge
legd dat de nieuwe constructies
niet meer dan vier verdiepingen
mogen hebben en dat er per ge
bouw niet meer dan 20 mensen
mogen wonen.
De onteigende stukken grond lij
gen nu aan niet meer in folder-
vorm lang tevoren bekend te zul
len maken waar zij komen predi
ken, omdat dan boycotmaatrege
len al te gemakkelijk zijn. De"
open avonden zullen voortaan
kort tevoren via de pers en affi
ches worden aangekondigd.
Medewerkers van de evange
listen gaan gewoon door met
aanbieding van het blad „Evan"
van deur tot deur :„In plaatsen
waar het ons helemaal onmoge
lijk wordt gemaakt te prediken,
zullen we intensiever met lec
tuur werken". De evangelisten
denken er niet over met hun
werk te stoppen, „want als wij
ons door de tegenpartij lieten in
timideren zouden we geen die
naars van Jezus Christus zijn".
Nederlands Hervormde Kerk.
Toegelaten tot evangeliebedie
ning: M. Snaterse, Zandhofse-
straat 64,3572 GJ Utrecht; toege
laten tot evangeliebediening en
beroepbaar gesteld: G. J. van
Beek, Hofdijkstraat 58, 3842 ZM
Harderwijk, mevrouw H. P.
ken op die manier te klein te wor
den voor het totaal aantal buurtbe
woners. Vóór de aardbevingen was
in veel wijken de gemiddelde be
zetting per pand zo'n vijftig man.
Volgens sommige geruchten zou
president Miguel de la Madrid met
de nationalisatie wel eens zijn
hoofd kunnen hebben gered.
De aardbevingen en de aanpak;
van de ramp zouden binnen het'
Mexicaanse regeringssysteem de
nodige onenigheid hebben veroor-,
zaakt. Met name binnen het Mexi
caanse leger zijn nogal wat in--
vloedrijke officieren op hun teen--,
tjes getrapt door het feit dat hun
speciale rampenplan, nadat het of
ficieel was afgekondigd, onmiddel-f
lijk werd doorkruist door nieuwe"
bevelen van de president.
Kritiek
De punten van kritiek zijn taK
loos. De slechte organisatie heeft?
honderden, zo niet duizenden;
mensenlevens extra gekost, zo
heet het. Drie weken na de ramp is -
er nog steeds geen officieel doden
cijfer. De meest reële schattingen
liggen rond de 20.000. Maar het of
ficiële dodental ligt op 5.000 perso
nen, terwijl het Mexicaans Ontwik
kelings Instituut het over 35.000
doden heeft.
Maar dat is niet alles. Een ander
punt is het uitblijven van een de-
creet om tijdens de ramp vermist-
geraakte personen onmiddellijk of-
fideel "dood" te kunnen verkla-
ren. Nu wordt geprobeerd om het j
dodental te drukken, zijn er be-
schuldigingen dat men lijken snel
probeert te begraven om identifi-
catie te kunnen voorkomen en is
het werkelijke puinruimen aan-
zienlijk vertraagd.
De kans op epidemieën is nog
volop aanwezig en wordt elke dag
groter. Risico's die waarschijnlijk
worden genomen om miljoenen te
kunnen besparen op schadeclaims
en vergoedingen. Officieel kost het
namelijk 6 tot 12 jaar om een ver-
miste "officieel" dood te krijgen.
Ook de hals over kop losgeko
men decentralisatieplannen wor-
den de regering niet in dank afge-
nomen. Zo'n miljoen ambtenaren
verkeren in onzekerheid over hun
toekomst. In de nabijgelegen pro-
vinciesteden stijgt verzet tegen de
aangekondigde komst van onder
delen van het regeringsapparaat.
Verdwenen
Volgens de laatste aankondigin-
gen zullen voor het einde van dit
jaar echter toch zo'n 100.000 amb-1
tenaren uit Mexico-Stad zijn ver- i
dwenen. Dat het binnen in het Me-
xicaanse regeringssysteem niet
meer allemaal botert, blijkt wel uit -
een verklaring van Ramon Betetta,
de directeur van de machtige
staatsoliemaatschappij Pemex.
"Wat er moet worden gedecen
traliseerd zijn de beslissingen", al-»
dus Betetta, die op die manier de
allesoverheersende macht van Mi-;
guel de la Madrid kritiseerde.
Hummel, Noorderstationstraat
104, 9717 KR Groningen en P.S.
van Walbeek, Stichtsend 59,1244
PL Ankeveen.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt. Beroepen te Zeist: Jt.
Janssen te Loppersum en Weste-
remden.
Gereformeerde Gemeenten.
Beroepen te Haarlem: N. W.
Schreuder te Goes; bedankt voor
Apeldoorn: J. J. van Eckeveld te
Zeist; bedankt voor Naaldwijk:
A. Karens te Opheusden.
Oud-Gereformeerde Gemeen
ten in Nederland. Bedankt voor
Werkendam: W. Kamp te Graf
horst.
