VOERVOOR
SPAAR
VARKENS.
Verolme in Heusden
bang voor tekort aan
goed werfpersoneel
nirtsspaarbankB
Gereformeerde vrouwen tegen plan
Zuidafrikaners:
zwart bewind zal
er nooit komen
Wie gaat er nu nog bij een scheepswerf solliciteren?
DE DICHT BU HUIS BANK
GA SYSTEEMSPAREN EN ONTVANG 7.50 PREMIE.
MAANDAG 14 OKTOBER 1985
PAGINA 9
Geen schepen maar schapen. Drie stuks hebben er een
volledige dagtaak aan om het gras op de scheepswerf
kort te houden. Dat kan nooit een goed teken zijn, is de
eerste gedachte. Maar schijn bedriegt. Het gaat wél
goed met de Verolme Scheepswerf in Heusden. „Dat er
nu geen schip op de helling ligt", zo verklaart directeur
G. Smits, „komt omdat er juist een vanaf is gelopen. En
die schapen, och, waarom niet? Het past bij de agrari
sche omgeving".
Wie nu, los van de scheepsbouwperikelen, met het
voorstel zou komen een scheepswerf te bouwen zo diep
het 'binnenland' in, op zo'n 10 km van Den Bosch, zal
waarschijnlijk volledig krankzinnig worden verklaard.
Het lijkt de slechtst denkbare plek. Op nog geen 200 m
afstand ligt, dwars over de Maas, al het eerste obstakel:
de Heusdense brug. Dat houdt in dat bij de werf ge
bouwde schepen nooit breder kunnen zijn dan 29 me
ter.
Eenmaal de brug gepasseerd heeft het zeeschip, als
reus tussen de tientallen binnenvaartschepen, er een
middagje varen voor nodig voordat Rotterdam in zicht
komt. Het schip is op dat moment niet meer dan een
kaal casco. Anders gezegd: in Heusden wordt maar de
helft van het schip gebpuwd. De afbouw vindt zo'n 60
km verderop plaats.
Aan de kade van Verolme IJssel-
monde, op een steenworp af
stand van de file-rijke Van Brie-
nenoord-brug. Daar is op dit mo
ment een ploeg van 60 a 70 man
ibezig met de afbouw van een
sleepzuiger. De andere 380 zijn
dichterbij" huis inmiddels begon
nen aan een gespecialiseerd
schip, een steenstorter. Terwijl
door
Bas Hoppel
in de loop van volgend jaar een
begin wordt gemaakt met de
bouw van twee middelgrote con
tainerschepen.
Nu al is de werf tot eind vol
gend jaar van werk verzekerd. Is
Verolme Heusden daarmee een
uitzondering in het rijtje
scheepswerven dat de afgelopen
jaren uitsluitend geconfronteerd
is geweest met inkrimpingen,
reorganisaties en zoals nog kort
geleden bij Van der Giessen-De
Noord met een massa-ontslag
van 1400 man?
G. Smits vormt te samen met
A. Schreuders de directie. Bei
den zijn enkele jaren geleden, na
dat de werf was losgemaakt van
het vastgelopen RSV-concern,
ook eigenaar geworden van de
Heusdense werf. Wat heeft deze
twee bezield om zich in zo'n
avontuur te storten? Smits: „We
zijn allebei tussen de schepen
opgegroeid. Mijn vader was hier
47 jaar chef-tekenkamer. Het zat
er gewoon ingebakken. Wij vin
den beiden dat dit bedrijf het
hoofd boven water moet kunnen
houden. Daarom hebben wij on
ze nek ervoor durven uitsteken.
Schreuders: „Heusden was niet
de slechtste werf van RSV".
Voordeel
Smits ziet de ligging van de
werf, betrekkelijk ver weg van
de andere scheepsbouw in het
Westen, eerder als een voor- dan
een nadeel. „We werken hier met
nogal arbeidzame mensen in een
sociaal rustig klimaat. Behalve
uit Heusden komen onze men-,
sen uit plaatsjes als Wijk en Aal
burg en Genderen, aan de andere
kant van de rivier. Harde vak
bondsacties, zoals in het verle
den, zijn aan onze poort voorbij
gegaan. Wij voelen ons zeer ver
antwoordelijk voor de werkne
mers en hebben maar gewoon te
zorgen dat de tent blijft draaien.
Dat is niet alleen ons uitgangs
punt maar ook de opvatting en
instelling van onze mensen".
Is het binnenhalen van orders
al een verdienste, er wat op ver
dienen is nog een heel ander
hoofdstuk. Smits: „Het is be
kend dat de scheepsnieuwbouw
maar uiterst mager wordt be
deeld wat betreft de opbreng
sten. Het is keer op keer balance
ren op het scherp van dé snede".
Schreuders: „Ter illustratie: juist
vanochtend hebben we eens na
gegaan wat ons na eind 1986 te
wachten staat als de overheid de
steun aan de scheepsbouw, en
dus ook aan ons, in zijn geheel
heeft gestopt. Dat zal er flink in
hakken. Wij zullen nogal in pro-
duktiviteit per man vooruit moe
ten gaan, terwijl we daarin be
paald niet achteraan lopen. Dus
nog goedkoper gaan produceren,
want de prijs verhogen is uitge
sloten".
Onaangenaams
„Bovendien staat ons opnieuw
iets onaangenaams te wachten:
de afschaffing Van de Wet op de
Investeringsrekening (WIR). Het
kabinet speelt met die gedachte.
Dat zal ons als scheepsbouwers
niet zozeer raken, maar wel de re
der die in Nederland wil laten
bouwen. Het scheelt 10 procent
op de bouwsom. Wij durven de
stelling aan dat we de recente op
dracht voor de twee container
schepen niet hadden gekregen
als de WIR niet had bestaan".
Smits: „Afschaffing ervan is
kortzichtig en onvriendelijk je
gens het bedrijfsleven. Wij den
ken weieens dat politici op dit
moment liever zogenaamde aar
dige dingen voor grote aantallen
potentiële kiezers willen doen
Afbouw van de sleepzuiger Geopotes 15
dan oog hebben voor de enkeling
die in het bedrijfsleven wil invës-
teren.
Scholing
Vanaf het moment dat de twee
de touwtjes in handen hebben
bij de Brabantse werf, is er geïn
vesteerd in opleiding en scho
ling. „Ook twee jaar geleden toen
we nog crepeerden van de ar
moe", aldus Smits. „We hebben
daarin een voortrekkersrol ver
vuld. IJzerwerkers, pijpfitters en
zelfs timmerlieden zijn daardoor
nu geschoolde lassers. Tot voor
kort hield het werk op bij bij
voorbeeld de voormontage of
werden ze alleen ingezet bij de
afbouw. Eigenlijk een belachelij
ke situatie omdat je daardoor
mensen van buiten moest inhu-
ïen terwijl anderen thuis duimen
zaten te draaien. Nu gaan ze met
het hele bouwproces van het
schip mee. Het is afwisselender,
de produktiviteit is erdoor geste
gen en de flexibiliteit toegeno
men. Iedereen heeft gemerkt dat
het goed fout kan lopen in de
scheepsbouw; dat hebben ook
wel gezien".
Behalve het bijscholen van het
werfpersoneel, neemt het bedrijf
jaarlijks zo'n tien leerlingen aan.
Smits nadrukkelijk: „Dat is een
heel bewuste keuze. Ook in de al
lerslechtste periode na het be
kende RSV-debacle hebben we
daartoe besloten en daarmee de
leerschool in stand kunnen hou
den. In wezen een grote Onkos
tenpost. Je ziet vaak dat bedrij
ven in moeilijkheden zoiets als
eerste laten schieten. Dat is het
gemakkelijkst omdat het be
schouwd wordt als weggegooid
geld".
„Wij hebben serieuze plannen
om te overleven. Je zult daarvoor
je organisatie in stand moeten
houden en moeten investeren in
opleidingen. Nu is het merk
waardige van de laatste tijd dat
we meer moeite moeten doen
dan anders om aan leerlingen te
komen. De klappen die de
scheepsbouw de laatste jaren
heeft opgelopen, zullen daar niet
vreemd aan zijn. Wie durft er nu
nog bij een scheepswerf te solli
citeren? Bij ons dreigt er echter
een tekort aan leerlingen te ont
staan".
Uitbreiding
Schreuders: „We zitten niet
met de handen over elkaar op be
tere tijden voor de scheepsbouw
te wachten. Behalve de opleidin
gen en bijscholingsprogramma's
investeren we in een efficiëntere
organisatie: gestroomlijnder pro-
duktiestraten, een nieuwe bank-
werkerij, nieuwe magazijnen en,
zoals op dit moment, uitbreiding
van de kantoorruimte. We probe
ren niet alleen de aansluiting te
houden maar straks ook onze tijd
vooruit te zijn".
Volgens Schreuders en Smits
heeft de werf zich dan ook kun
nen ontwikkelen tot een bedrijf
dat de concurrentie met de hele
wereld aan kan. Schreuders:
„Het probleem is echter dat niet
de uiteindelijke prijs van een
schip de concurrentie bepaalt
maar de subsidies die de ver
schillende overheden er op leg
gen. Ik ben er heilig van over
tuigd dat alleen Nederland eind
1986 de steun zal hebben gestopt,
terwijl die in andere landen nog
kaarsrecht overeind zal staan".
De Bond van verenigingen van
Gereformeerde vrouwen heeft in
een open brief aan het kabinet,
de Tweede Kamer en de politie
ke partijen bezwaar gemaakt te
gen het Beleidsplan Emancipa
tie. Daarin bespeurt de Bond, die
15.000 vrouwen verenigt, een
eenzijdigheid die alles te maken
heeft met het functioneren van
de Emancipatieraad. De Bond
vraagt zich af of deze raad veel
meer dan een actiegroep voor
een bepaald belang is.
De Bond, die lidmaten van de
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt verenigt, vindt dat het Be
leidsplan een „diskwalificeren
de" indeling maakt van vrouwen
die een eigen inkomen voorwaar
de voor maatschappelijke vrij
heid achten, en van vrouwen die
hechten aan traditionele waarde
patronen. „Niet de traditionele
patronen, maar het Woord van
God" brengt ons tot een andere
overtuiging.
Verder noemt de Bond de wij
ze waarop in het Beleidsplan met
cijfers wordt gewerkt mislei
dend. Daarin wordt gemeld dat
van alle huishoudingen in 1978
nog maar 46 procent uit een echt
paar met kinderen bestond. Hoe
wel dit cijfer juist is, is het vol
gens de Bond manipulatie dit zo
te brengen in een betoog waarin
men aan wil geven dat er een
groeiende behoefte is om als zelf
standige personen te leven.
Als het Beleidsplan wordt uit
gevoerd, zal dit discriminerend
zijn voor gezinnen. Vrouwen die
het ter wereld brengen en verzor
gen van kinderen als hun taak
zien, worden dan personen voor
wie speciale voorzieningen no
dig zijn. „De opstellers van het
Beleidspan willen hier wijzer
zijn dan God die de verschillen
tussen man en vrouw schiep."
Simonis contra voorstel-
Fiolet. Kardinaal Simonis, voor
zitter van de Nederlandse rk-biS-
schoppenconferentie, voelt er
weinig voor dat de Nederlandse
rk-kerkprovincie afzonderlijk lid
van de Wereldraad van Kerken
wordt. Dit is de afgelopen week
bepleit door de aftredende secre
taris van de Raad van Kerken in
Nederland, dr. H.A.M. Fiolet.
„Vanuit mijn geloof in de kerk
als wereldkerk zie ik grote moei
lijkheden. Het idee achter dit
voorstel is dat wij een stel natio
nale kerken naast elkaar zouden
zijn. We moeten echter niet apart
opereren, dit voorstel moet in het
kader van de wereldkerk onder
zocht worden. De mogelijkheden
zijn niet erg groot".
Kardinaal Simonis zei dit za
terdag op Schiphol bij zijn terug
keer uit Rome, waar hij het Euro
pese bisschoppensymposium
over secularisatie en evangelisa
tie had bijgewoond.
Nederlandse Hervormde
Kerk. Beroepen te Venlo,' toezeg
ging: T.A.D.W. Aris te Ammer-
stol; beroepen te Oudewater: A.
Langerak te Lopikerkapel en
Jaarsvelderkapel; toegelaten tot
evangeliebediening en beroep
baar: mevr. M. J. van den Beld-
Rijfkogel, Speelweide 17, 5761
CH Bakel; part-time beroepbaar:
mevr. I. den Ouden-Ligtelijn, Ro
meinenstraat 139, 5935 SE Steyl;
beroepbaar W. van Weelden,
Zuiderlingedijk 169, 4211 BD
Spijk,
Gereformeerde kerken. Be
dankt voor de benoeming tot zie
kenhuispredikant (Bleulandzje-
kenhuis te Gouda): B. J. G. Rool-
vink te Heerhugowaard.
Chr. Gereformeerde Kerken.
Beroepen te Veenwouden: D. J.
Steensma, kandidaat te Hierden;
bedankt voor Bunschoten: C.
Westerink te Den Helder.
Gereformeerde Gemeenten.
Beroepen te Oosterland: J. W.
Verwey te Ridderkerk; beroepen
te Meliskerke en te Nieuwdorp:
A. Bac te Bodegraven; bedankt
voor Clifton (VS) en voor Capel-
le-Biezelinge: J. J. van Eckeveld
te Zeist; bedankt voor Alblasser-
dam: E. Venema te Middelburg-
Centrum; bedankt voor Spijke-
nisse: R. Bogaard te Leiden; be
dankt voor Krimpen a.s. IJssel
en voor Meeuwen: M. Mondria te
Waardenburg; bedankt voor Hil
versum: A. Moerkerken te
Nieuw-Beijerland.
Baptistengemeenten. Beroep
baar: P. J. Prijt, Schootsestraat
81, 5616 RC Eindhoven.
JOHANNESBURG (GPD) - Bij- Willem Kleynhans, hoofd van de
na twee op de drie blanken in de politieke faculteit van Unisa, de
stedelijke gebieden van Zuid- grootste universiteit van Afrika,
Afrika zijn ervan overtuigd, dat waar overigens alleen schriftelij-
er nooit een zwarte meerder- ke cursussen kunnen worden ge-
heidsregering zal komen. Aldus volgd, zei niet verrast te zijn door
blijkt uit een representatieve en- de uitkomst van de enquête,
quête, die in augustus onder 1000
blanken in de grootste stedelijke Volgens Kleynhans is het zo
concentraties is gehouden. Vol- klaar als een klontje dat de ge-
gens het onderzoeksbureau Mar- dachten
kinor (Gallup) is 64 procent
de ondervraagde blanken
j de meeste blanken
de toekomst niet overeen
stemmen met wat de zwarten
dat slechts een bloedige confron
tatie de blanken ervan zal kun
nen overtuigen dat zij hun min
derheidsbewind zullen moeten
opgeven.
ker van dat de huidige machtssi- willen. Dat betekent^uiteindelijk,
tuatie niet zal veranderen.
door
door Ruud de Wit
Uit het vrijdag gepubliceerde
onderzoek blijkt tevens dat Afri-
kaanstalige Zuidafrikaners er
zeker van zijn dat er nooit
Oorlog
Dit laatste komt overeen met
de uitkomst van een ander on
derzoek, dat van de Human
Sciences Research Council
(HSRC), dat zegt, dat 'de meeste
zwarten zuid-Afrika geloven
in een gerechtvaardigde oorlog
om sociale gelijkheid te berei
ken'. 63,4 procent van de onder
vraagde zwarten gelooft dat ge
weld is toegestaan om politieke
doelen na te streven.
ring zal komen dan Engelstalige.
Ook is er een verschil in de uit
slag tussen inwoners van Johan
nesburg (55 procent) en Kaap
stad (58) en die van de conserva
tievere inwoners van Pretoria
(68) en Durban (68).
Een verschil is er tevens te
constateren tussen de diverse in
komensgroepen. De minst ver
dienende blanken geloven in
overgrote meerderheid in de
handhaving van de huidige
De HSRC concludeert daaruit
dat de mogelijkheid van een ge
welddadige confrontatie tussen
blank en zwart op korte termijn
beslist niet uitgesloten moet
tuatie, terwijl de blanken met worden. Het rapport, dat zondag
i beter inkomen wat meer ge- werd uitgebracht, zegt evenwel
verande- ook dat de Zuidafrikaanse ker
ken nog steeds de mogelijkheid
hebben om de dreiging
neigd zijn te geloven
ringen.
Van verschillende kanten
op de uitslag van de enquête ge- rassenconflict af te wentelen
reageerd. Professor Alf Stadler,
het hoofd van de politieke afde
ling van de Witwatersrand-uni-
versiteit, zei dat blanken die blij
ven geloven in handhaving van
de huidige machtsverhoudingen,
„in een waanwereld leven".
Over de rol van de kerken hier
in, verschillen blank en zwart
echter aanzienlijk. Slechts 31,4
procent van de blanke gelovigen
meent dat de religieuze bewegin
gen invloed kunnen hebben in
de strijd tegen racisme, tegen-
„Het is duidelijk dat veel blan- over een percentage van 70 van
ken hun verlangens nog steeds de zwarten, 67 van de kleurlin-
verwarren met de werkelijk- gen en eveneens 67 van de Azia-
heid", aldus Stadler. Professor ten in Zuid-Afrika.
De meeste spaarvarkens komen
nogal wat tekort. Ze worden vergeten of krij
gen alleen maar wat kleingeld toegestopt.
Om over het krijgen van rente nog
maar te zwijgen.
Dan hebben de spaarrekeningen bij
de Nutsspaarbank het een stuk beter. Want
door hoge rente groeit uw spaargeld altijd
door. Ook als u een tijdje niet aan sparen
toekomt (of het vergeet). Bovendien kunt u
tot 9 november ook nog eens f 7,50 GRATIS
PREMIE verdienen.
Het geheim van goed sparen is
regelmaat! Daarom kunt u bij de Nutsspaar
bank automatisch sparen, oftewel
SYSTEEMSPAREN. U geeft ons vooraf op
dracht om regelmatig een bedrag over te
boeken naar uw spaarrekening. Een vast
bedrag of een bedrag dat afhangt van het
saldo op uw bankrekening. Per week, per
maand of per kwartaal.
Wat u het best uitkomt!
En u heeft er zelf geen omkijken
naar. Kortom, sparen bij de Nutsspaarbank
is heel wat aantrekkelijker dan sparen in een
spaarvarken of oude sok.
En helemaal als u voor 9 november
besluit te gaan systeemsparen.. Want dan
profiteert u van f 7,50 premie.
Als u al systeemspaart bij de
Nutsspaarb'ank dan kunt u toch de premie
krijgen. Hiervoor verhoogt u het over te
boeken bedrag met f 25,- of meer (tot mini-
maal f 50,-).
Als u niet aan systeemsparen deel
neemt krijgt u toch f 7,50 premie* als u in
de Wereldspaarweek (dus voor 21-10) een
spaarrekening met 'n inleg van f 25,- of meer
bij ons opent.
*Geldt niet voor de Zilvervloot.
