De oude sfeer komt nooit weer
Nederland-België
dat was:
'Hup Holland hup'
'Romantische derby der lage landen nu een bikkelhard gevecht
'Michels deed z'n best'
MAANDAG 14 OKTOBER 1985
SPORT
PAGINA,21
(GPD) - In totaal stonden Ne
derland en België tot nu toe toe
113 keer tegefiover elkaar. De
balans van die serie is sterk in
het voordeel van Oranje met 52
overwinningen tegen 37 verlo
ren wedstrijden. De overige 24
ontmoetingen eindigden onbe
slist. In die 113 duels scoorde
Nederland 260 keer tegen Bel*
gie 201.
De eerste krachtmeting tus
sen beide landen was op 30
april 1905 in Antwerpen. Ne
derland won toen (na verlen
ging) met 1-4. Opmerkelijk was
het geringe aantal toeschou
wers (800) dat op deze eerste
„derby der lage landen" af
kwam.
De hoogste score dateert uit
november 1951, toen Oranje in
Rotterdam met 6-7 verloor.
Anoul en Lenstra scoorden in
die wedstrijd ieder drie keer.
Voor de grootste overwinnin
gen tekende Nederland, dat
België in 1934 met 9-3 (vijf doel
punten van Vente), in 1936 met
8-0 en in 1959 met 9-1 deklas
seerde. In die laatsteontmoe
ting opende Rijvers het doel-
puntenfestijn en kwamen de
andere treffers op naam van
Wilkes, Van der Kuil (beiden
drie), Van der Linden en Klaas-
sens.
Tachtig jaar na de eerste Holland-België staan de
nationale ploegen woensdagavond in Brussel
voor de 114e keer tegenover elkaar. De inzet in
de dubbele tweekamp, die op 20 november een
vervolg krijgt in Rotterdam, is een toegangsbe
wijs voor het wereldkampioenschap voetbal vol
gendjaar in Mexico. En dat is wel iets anders dan
de eer die decennialang het doelwit was in deze
nostalgische klassieker, die zijn weerga in het
Europese voetbal niet kent.
De romantiek rond de „derby der lage landen"
heeft al lang plaats moeten maken voor een puur
zakelijke verhouding tussen „den Ollanders" en
de „Rode Duive.ls", waarin geen ruimte meer is
voor sentimenten. Daarom nog een keer een
nostalgische terugblik op het roemrijke verleden
van Holland-België.
Negen-één. De
grootste
overwinning van
Oranje tegen
België, oftewel de
Feye-moordDe
datum: oktober
1959.
Holland-België in
optimaforma.
(archieffoto GPD)
BRUSSEL (GPD) - Negen-één. Zo
nietig als de kopletter boven de
„eigen reportage", zo overtrokken
is de beeldspraak. „De Nederland
se leeuw smulde van elf rode dui
veltjes op dierendag", schrijft een
krant op maandag 5 oktober 1959,
daags na de monsterscore in de
„derby der lage landen". Het was
de grootste overwinning die een
Nederlands voetbalelftal ooit op
de Belgen behaalde. Een paar
honderd kilometer zuidwaarts
rept een Vlaamse gazet die mor
gen over de Feije-moord in de
Rotterdamse voetbaltempel. Hol
land-België in optima forma, of
wel het tweejaarlijkse voetbal
hoogtepunt op de zondagmiddag.
Het lied dat Jan de Cler zondag 25
november 1951 tijdens Nederland-
België (6-7) dichtte en in de rust en
direct na de wedstrijd zong.
We zaten met z'n allen in het drui
pend stadion
We konden haast niet wachten tot
het modderbad begon
Het weer was weer geweldig, o wat
werkte dat weer mee
De regen spoelde fijn verfrissend
op die mensenzee
Zo zaten wij te wachten met het he
le Legioen
En zaten stil te hopen, dat de Belg
ons niks zou doen
De munt ging in de hoogte en de
Belg won ras de toss
En met een trap van Melis brak
meteen de spanning los
De bal ging eerst stroomopwaarts
tot heel dicht bij Hollands doel
Maar Lenstra zat nou niet direct te
zitten op zijn stoel
Na twee minuten scheen op 't Feye-
noordse stadion de zon
Dat was de eerste die aan door
braakpogingen begon
refrein)
Hup Holland hup. Laat de leeuw
niet zijn hempie staan
Hup Holland hup. Trek 't beessie
geen pantoffels aan
Hup Holland hup. Laat je uit het
veld niet slaan
Want de Leeuw op voetbalschoenen
durft de hele wereld aan.
Het waren de jaren van Faas Wil
kes, Kees Rijvers en Abe Lenstra,
de opvolgers van het legendarische
trio Kick Smit-Bep Bakhuys-Leen
Vente, en de voorgangers van
Sjaak Swart, Johan Cruijff en Piet
Keizer. Maar ook de jaren van de
heroische duels tussen ijzeren Ri-
nus Terlouw en Rik Coppens, de
visboer uit Antwerpen; de jaren
van Piet Kraak en Frans de Munck,
alias de zwarte panter, en de been
breuken van Henk Schijvenaar en
Louk Biesbrouck. Hunkerend naar
vermaak, en al weken tevoren in de
ban van de grandioze happening
die elke Holland-België toen nog
was, waren het echter vooral de ja
ren van Leo Pagano en Jan de Cler,
die honderdduizenden Nederlan
ders van drie tot vijf aan de radio
kluisterden.
Dat was Holland-België. Languit
op het karpet, met de Blue Band
plaatjes keurig voor je uitgestald
en je oor zo dicht mogelijk tegen
het Philips-bakeliet gedrukt. Kort
voor de Brabanconne en het Wil
helmus nog snel even naar de wc,
want je wilde geen woord missen
van de rechtstreekse reportages
vanuit de Hel van Deurne of het
Feyenoord-stadion. Je zusjes wa
ren al lang en breed naar boven ge-
We zagen er minister Drees die ook
te kijken zat
Die werd heel democratisch met de
and're mensen nat
De Belgen trokken niet van Drees,
die trokken snel van leer
Na vier minuten lei Anoul de bal in
ons doel neer
Wat zaten wij te bibberen, het spel
liep ons niet mee
Want na een paar minuten kwam
Anoul met nummer twee
Productie moet veel hogerzei mi
nister Albrechts fier
Maar wat hij ook beweerde, 't gaf
hem toch vandaag geen zier
Al had ook Abe Lenstra mooie kan
sen met de bal
Toen hij er mee vóór doel stond
bracht de Belg hem plots ten val
Het bleek in onze achterhoede niet
zo best te gaan
Die hadden zeker voor de regen
overschoenen aan
(refrein)
dirigeerd, de stilte zou pas kort
voor de rust worden verbroken
door rammelende theekopjes. Dan
was het de beurt aan „Hup Holland
hup" Jan de Cler, die de leeuw niet
in z'n hempie liet staan. Want de
leeuw op voetbalschoenen durfde
de hele wereld aan. Op een melodie
die half Nederland nu nog kan
meeneuriën bezong de sneldichter
Hollands voetbalsmart en -glorie
uit de eerste 45 minuten.
Hij zag ér minister Drees die ook
te kijken zat. Die werd heel demo
cratisch met de and're mensen nat.
Maar de Belgen trokken niet van
Drees, die trokken snel van leer.
En na vier minuten lei Anoul de
bal in ons doel neer.
Maar bij de eerste de beste Ne
derlandse goal sprong je een gat in
de lucht, en vloog in menige huis
kamer spontaan de kurk van de
fles. En dat kon in die tijd aardig
oplopen met korfbaluitslagen van
7-2, 6-7 en 9-1. Vooral als die score
in Hollands voordeel uitviel. Daar
weet ook de buurman een paar hui
zen verder over mee te praten.
Voor hem moeten die jaren vijftig
een ware beproeving zijn geweest.
Onfortuinlijk als hij was een huis
te bewonen met een blinde muur,
klapperden de schilderijtjes kort
na vijven tegen het behang bij elke
geslaagde imitatie van jouw voet
balidool.
„Zo populair was toen een Hol
land-België", herinnert ir. Ad van
Emmenes zich nog als de dag van
gisteren. „Toen spraken we bijna
met eerbied over de derby der lage
landen. Die twee wedstrijden wa
ren de absolute hoogtepunten in
het voetbalseizoen. Daar leefde je
al weken tevoren naar toe. Nu heet
het een vriendschappelijke wed
strijd als er geen EK- of WK-kwali-
fiéatie op het spel staat. Maar zo
spreek je niet over een interland,
zeker niet als de tegenstander Bel
gië is. Daardoor heeft Holland-Bel
gië veel aan charme verloren".
Van Emmenes, 88 inmiddels,
kan het weten. Al in 1914 bezocht
de „wandelende voetbalencyclope-
Toen werd natuurlijk Lenstra op
z'n eentje even fel
Hij had een mooie kans maar stond
nog juist wat buitenspel
Toen nam de Rode Duivel weer de
voetbal op zijn voet
We hielden onze adem in, gelukkig
ging het goed
Al kreeg ook Abe Lenstra zeker wel
een kans pf tien
Wanneer hij voor het doel stond
was geen Hollander te zien
Terlouw kon het niet hebben en
bleef zijn traditie trouw
Hij viel hardhandig Mermans aan.
Het was een beetje rauw
Wiertz dacht: als niemand schieten
wil, dan doe ik het maar zelf
Maar Boogaerts stond op post en
redde daarmee België's elf
Van Melis had geen schijn van
kans en dat val ons niet mee
Vierkant werd hem de weg ver
sperd door 'n vierkante Carré
(refrein)
die" zijn eerste Holland-België. Na
dien zouden er nog 88 volgen, en
woonde hij in totaal 404 wedstrij
den van het Nederlands elftal bij.
De komende botsing tussen wat
ooit de Rode Duivels waren en de
Oranjehemden „is de eerste die ik
sinds mensenheugenis zal missen.
Maar op 20 november in Rotter
dam maak ik de 90 vol". Van die
imponerende reeks staat hém
vooral de legendarische ontmoe
ting uit 1934 nog steeds helder voor
de geest. Vijftig jaar na dato herin
nert hij zich het drietal Vente-Bak-
huys-Smit als „het beste binnen-
trio dat wij ooit hebben gehad". De
score was er ook naar (9-3) met vijf
doelpunten van Leen Vente en de
introductie van het tien-tien ge
brul.
Dertig jaar na zijn eerste Hol
land-België, in welke interland
doelman Giobel volgens de kran
ten uit die tijd „met z'n beslagen
lorgnet de grootste moeite heeft
den bal te volgen" gaat Van Emme
nes er eens goed voor zitten. Nog
twee keer voor de oorlog maakt hij
een monsterscore van „onze spe-
Maar eind'lijk kwam het goeie
nieuws want Lenstra deed een
schot
En deed daarmee de eerste punt
voor Holland in de pot
Toen dacht Clavan: Kijk uit! Die
Abe strijkt weer met de eer
Wat hij kan, kan ik ook en hop!
Daar ging de tweede keer
Die kerel met dat vlagje wekte onze
woede op
Want toen de derde goal ging ko
men, zei die kerel: stop
Oranje zette stevig op en speelde
weer vol vuur
Maar in ons land Zijn goaltjes net
als kolen peperduur
Een kopbal van Van Steen werd zo
door onze Kraak gekeerd
Pagano is zo enthousiast dat hij
applaudiseert
Wat zaten wij in spanning, want
waar bleef nou nummer drie
De bal lag steeds vóór Belgisch doel
maar komen wou het nie
refrein)
Iers" mee (8-0 en 7-2), daarna moet
hij wachten tot de watersnoodwed
strijd in Parijs (1953) om weer een
representatief Oranje aan het werk
te zien. Want met de invoering van
het betaalde voetbal in ons land ke
ren ook de spijtoptanten terug, en
beschikken de bondscoaches Max
Merkel en Elek Schwartz met spe
lers als De Munck, Van der Hart,
Rijvers en Wilkes ineens over een
breed assoHiment aan interna-
tioonaal gereputeerde voetballers.
Toch waren het vooral de hart
stochtelijke duels tussen Terlouw
en Coppens, de scoringsdrift van
Noud van Melis, de techniek van
Jef Mermans, de, „verboden goals"
De rust kwam al in zicht, we zaten
bevend op ons stoel
En hoopten op een goaltje in het Ro
de Duivels-doel
Maar 't was niet wat we dachten,
voor de rust bleef geen 2-2
Anoul nam met een goeie kopbal
gauw de voorsprong mee
Maar met een schot van Lenstra
werd de regen wel geblust
En met de stand 3-3 kwam dan toch
eindelijk de rust
(refrein)
van verdediger Anoul, de acroba
tiek van Mick Clavan en de been
breuk van Schijvenaar die „den
voetbalméts" het nostalgische ka
rakter gaven waarop Oranje nog ja
renlang zou teren. Het aureool dat
om deze klassieker Hing beleefde
misschien wel zijn absolute hoog
tepunt op die laatste november
zondag in 1951, toen „elf Rode Dui
vels onze tien dappere Oranjehem
den" in Rotterdam met 6-7 versloe
gen, doordat Schijvenaar met een
gebroken kuit- en scheenbeen van
het veld werd gedragen. Vanaf dat
moment stond Nederland massaal
achter Oranje en hadden de radio
reportages een luisterdichtheid
waarop de televisie nu jaloers zou
zijn.
Dat waren ook de jaren waarin
de spelers nog werden voorgesteld
aan de prins der Nederlanden, dat
Hollandse voetbalsupporters mas
saal de grens overtrokken om de
nationale voetbaltrots in de Hel
van Deurne aan te moedigen, en de
kroegbazen op de Keyserlei gou
den' zaken deden. Want krenterig
De tweede helft begonnen wij nu
wel met goede hoop
En zuchtend volgden wij weer van
het voetbalspel de loop
Van Steen de Belze debutant ope
reerde opperbest
Je zag hem op het veld in noord en
zuid, en oost en west
Na twee minuten spelen kreeg Ver-
bruggen weer een kans
En maakte België's vierde. Ja, die
Belgen zijn wat mans
Helaas brak onze Schijvenaar een
been. Het ging wat fel
,Dat was een droeve nood, maar 't
kwam toch niet door unfair spel
Toen ging de zaak weer verder.
Abe die een strafschop nam,
Waardoor de stand in no-time weer
gelijk met 4-4 kwam
Dat was een goede beurt, dat kon
den wij meteen wel zien
Want ons Oranje speelde voor de
rest nog maar met tien
(refrein)
waren de per trein, éuto en zelfs op
de fiets overgestoken Ollanders op
zo'n dag allerminst, waardoor de
caféhouders een omzet bereikten
waarvoor ze anders veertien dagen
achter de tapkast moesten staan.
Het jaarlijkse gévecht tussen Bel
gië en Holland, zowel 'op het veld
ZEIST (GPD) - Als enige van Oranjes technische staf mag Rinus Michels
zich er op beroepen ook als speler al eens een België-Nederland te heb
ben meegemaakt. In april 1954 stónd de tegenwoordige bondsmanager in
de basis van hét elftal dat in Antwerpen met 4-0 verloor. In totaal droeg
Michels vijf keer het oranje shirt.
Erg lovend over zijn spel waren de kranten destijds niet: „Michels deed
wel zijn best om enige lijn-te brengen in de combinaties, maar hij was te
langzaam om de Belgen te verontrusten". Twee van de vier doelpunten in
die wedstrijd kwamen op naam van Coppens, Terlouw schoot in eigen
doel en Mermans brak de score open.
Een strafschop van de Belgen
bracht de stemming onder'nul
Anoul maakte er 5-4 van en verder
ging het spul
Natuurlijk zijn de leeuwen met zijn
tienen heel wat mans
En plots kwam er voor Bennaars
weer een schoonheid van een kans
Hij nam heel ongemerkt het leder
even op zijn voet
En maakte er 5-5 mee. Mooi zo, Ben-
naars, dat was goed
Hij dacht: dat gaat wel goed, al
weer een kans voor Berg op Zoom
We dachten dat-ie 't weer deed,
maar de Belg hield hem in toom
Die Bennaars kwam vandaag wel
uit zijn bed met 't goeie been
Hij deed wel of het niks was, heel
het spel maar liefst alleen
Het was me daar een modder, dro
ge plekjes waren zoek
Zelfs Biesbrouck had geen bies
meer zitten op zijn witte broek
(refrein)
als daarbuiten, hoorde thuis in de
Scheldestad, en vond slechts bij
hoge uitzondering plaats in Brus
sel.' Voor kaartjes, zo die al te be
machtigen waren, stond je uren in
de rij. Op het stadionplein werd
grif het viervoudige geboden.
Het regende daar flink. De goaltjes
regenden er mee
Van Steen maakte 6-5, maar daar
mee zijn we niet tevree
De scheidsrechter Harzic maakte
Pagana steeds hard ziek
Die deed de raarste dingen onder 't
loeien van 't publiek
Het leek wel haast op korfbal, is me
dat een rare stand
We spreken dus niet meer van doel
maar voortaan van de mand
Toen floot Harzic voor buitenspel.
Pagana werd haast blauw
En luchtte ras zijn'woede in een
fors asjemenou
Terlouw sprong bovenop Mees, de
derde strafschop kwam
We zuchtten van verdriet toen die
Verbruggen die strafschop nam
Het was intussen 7-5, toe jongens,
zet hem op
Al ben je met z'n tienen, hou je taai
en krijg geen klop
(refrein)
Holland-België, dat was iets in
die tijd. Niet alleen op de dag zelve,
ook op de morgen erna. Maar dan
moest je er wel vroeg bij zijn. Want
tien tegen een dat 'Sport' en 'Sport
wereld' anders was uitverkocHt. Je
verslond de pagina's tekst en be
studeerde wel tien keer de stippel
lijntjes op de foto's die precies aan
gaven via welke spelers de doel
punten tot stand waren gekomen.
In die dagen spraken verslagge
vers nog over „een keurige combi
natie tussen Lenstra-Van Melis-
Clavan, die tot gevolg Had dat Ri
nus Bennaars een schietkans
kreeg, en de kleine man uit Bergen
op Zoom kogelde het leder on
houdbaar tussen de. palen". Toen
bestond een voorhoede nog uit een
rechts- en linksbuiten en een bin-
nentrio. Een centrumspits heette
gewoon middenvoor, een voor
stopper stopperspil. Geen mens
keek toen ook vreemd op van voet-
balcliché's als de bal die de lat
scheerde, en de bordjes die na de
rust werden verhangen.
Maar toen was toen. De 9-1 van
Rotterdam, twee dagen nadat half
Nederland zich had vergaapt aan
de ouderdom (110 jaar) van Chris-
semeuje, zou twee jaar later welis
waar nog worden gevolgd door een
6-2 overwinning, maar toen was
het in feite al gedaan met de pret.
De jus was eraf>De radio verloor
steeds meer terrein door de on
weerstaanbare opmars van de tv,
de toernooien om de Europa Cup
draaiden Holland-België tenslotte
definitief de nek om. De jaarlijkse
dubbels werden in 1964 gehal
veerd, een paar jaar later werd de
traditionele derby definitief ge
schrapt. Niet eens onder protest
van de Antwerpse kroegbazen, die
uit de geslonken bieromzet al veel
eerder hadden gemerkt datBelgië-
Holland al lang niet meer de uit-
streling had van de jaren vijftig.
Dat speciale karakter heeft Rik
Coppens er echter nooit af kunnen
zien. Meent u dat nu echt? „Zeker
meneer. Awel, die wedstrijden te
gen Holland waren vaak interes
sant, maar voor mij persoonlijk
had het niets speciaals. Als ik op
het plein stond, maakte het mij
geen verschil tegen wie ik speelde,
of dat nou men Hollander was of
een Fransman. Natuurlijk, de om
geving dacht daar anders over, om
dat de volkstoeloop voor België-
Holland altijd enorm was. Meer wil
ik er niet over zeggen. Voor mij is
de voetballerij gedaan. Het interes
seert me totaal niet meer. Ik ben al
twee jaar uit dé beweging en wil er
niks meer mee te maken hebben".
Het was echter vooral Rik Cop
pens, die bij herhaling de Jont in
het kruitvat stak, en die op die ma
nier nog eens een extra dimensie
gaf aan de enorme rivaliteit die er
tussen beide landen bestond.
„Toch waren het over het alge
meen zeer faire wedstrijden",
grijpt Van Emmenes terug in het
verleden. „Heel anders dan nu.
Maar de belangen zijn nu ook veel
groter. Zo'n Neeskens heb ik altijd
een ruwe speler gevonden. De ma
nier waarop Van Himst, een prach
tige voetballer toch, soms bont en
blauw van het veld stapte, dat zag
je vroeger niet. Maar toen stond er
ook niet zoveel geld óp het spel".
Holland-België heeft daardoor
een totaal ander gezicht gekregen.
De kemphanen van weleer treden
nu nog slechts tegen elkaar in het
strijdperk wanneer het lot beide
landen daartoe dwingt. Dat ge-
beurde in het afgelopen anderhal
ve decennium niet minder dan vier
keer, de vijfde keer is in aantocht.
Willy van de Kerkhof is er niet rou
wig om. „Als kleine jongen vond ik
het al prachtig, die hele sfeer rond
Holland-België, als speler vind ik
het nog steeds een enorme happe
ning. Voor mij heeft die wedstrijd
een heel apart cachet, en spreekt
mij tien keer meer aan dan een
wedstrijd tegen Bulgarije of Zwit
serland".
Al 13 keer was Holland met de Bel
gen in duel
Werd 13 nu ons ongeluk in dit ge
weldig spel?
Er kwam een telefoontje: Harzic
wacht een treurig lot
Heel Bussum gaat naar Rotterdam
met een grote inmaakpot
De Belgen zetten hevig op, al was 't
niet altijd raak
Want als de toestand hachelijk
werd, was 't laatste redpunt
Kraak!
De laatste vier minuten hielden wij
de adem in
Maar Hollands Leeuw had deze
keer in goaltjes niet veel zin
Van Melis dacht: hé, hé, daar gaat
Oranje op de fles
En maakte toen tot slot nog even
netjes 7-6
Het einde van de wedstrijd bleef
toen net zoals het was
En daarna klonk op 't stadion nog
over 't natte gras:
refrein)
Een klassieker is ter ziele, de
sfeer van toen keert nooit meer te
rug. De doelpunten evenmin. Wat
overbleef is een bikkelhard ge
vecht, verbannen van de zondag
middag naar de woensdagavond,
waarbij het doel alle middelen hei
ligt. De 114e aflevering in Brussel
zal daar geen uitzondering op ma
ken.
Hup Holland hup, ook al bleef ie in
z'n hempie staan
Hup Holland hup, met z'n elven zal
het beter gaan
Hup Holland hup, laat je uit het
veld niet slaan
Hiep hoera, voor alle Belgen die
ons dit keer konden slaan.
