Het Gebeuren: stimulans
voor Haags
theaterleven
Binnenkort besluit
over staatsprijzen
Romantische Mattheus op Baehfestival
Ben Haver
exposeert
'vrolijk'
Ais-werk
Uitbundig lachen
om 'I Colombaioni'
Christian Death in LYC: orkaan van nietszeggendheid
Nelson Riddle
(64) overleden
Yourcenar in
het ziekenhuis
MAANDAG 7 OKTOBER 1085
Moderne kunst op twaalf verschillende podia
Het Gebeuren, Haags Cen
trum voor spreiding van ac
tuele theaterkunst. Vanaf
half oktober modem theater
op twaalf podia In de Hof
stad: toneel, dans, mime, mu-
t enz.
DEN HAAG (ANP/GPD) - Het Haags centrum voor sprei
ding van actuele theaterkunst, Het Gebeuren, presenteert
vanaf half oktober modern theater op twaalf verschillende
podia in de Hofstad. Het Gebeueren is een project dat het
moderne theater in Den Haag moet redden stimuleren.
Het gaat niet alleen om toneel maar ook om dans, mime,
muziektheater en kindertheater. De voorstellingen komen
zowel uit als van buiten Den Haag.
Het Haagse gemeenteraad vond
een dergelijk initiatief noodzake
lijk na het stopzetten van de activi
teiten door de Nieuwe Komedie,
het Theater aan de Haven en het
HOT. Het Gebeuren krijgt dan ook
de komende twee jaar van de ge
meente een miljoen gulden per sei
zoen, zo werd meegedeeld. Het mi
nisterie van WVC doet daar nog
twee keer 200.000 ghlden bij, aldus
een woordvoerder.
Als Het Gebeuren oplevert wat
er van wordt verwacht, dat kan het
in 1987 een permanente organisatie
worden. In dat geval gaat volgens
een woordvoerder Het Gebeuren
misschien opereren vanuit het dan
gereed gekomen Voorhout Cen
trum bij de Koninklijke Schouw
burg.
Haagse Comedie
speelt 'Bruiloft
van Figaro'
DEN HAAG (ANP) - De Haagse
Comedie geeft komend najaar en
winter, vanaf 12 oktober, een groot
aantal voorstellingen van 'De Brui
loft van Figaro' van Beaumarchais.
Na zeven uitvoeringen in Den
Haag trekt het toneelgezelschap er
het land mee in.
'De bruiloft van Figaro' is een
vervolg op „De barbier van Sevil-
la". De Franse koning Lodewijk
XVI verbood de uitvoering ervan
jarenlang wegens de satirische be
nadering door de schrijver van het
misbruik van machtsposities en
privileges. Toen het in 1784 een
maal op het toneel kwam in Parijs
was het publiek laaiend enthou
siast.
De rol van Figaro zal bij de Haag
se Comedie gespeeld worden door
René van Asten. Carline Brouwer
is zijn bruid Suzanne. Reinier Hei-
demann komt op als graaf Almavi
va, Sacha Bulthuis als gravin Rosi-
De eerste voorstellingen van de
ze bruiloft geeft de Haagse Come
die van 12 tot en met 17 oktober in
i de Koninklijke Schouwburg in
Den Haag. Daar volgen npg voor
stellingen op 27 oktober en in no
vember, december en januari vol-
gend jaar. Buiten Den Haag komt
J het stuk o.m. 2 en 8 december in
Rotterdam en op 17 en 18 januari in
Amsterdam.
Het Nationale Ballet geeft op 22
oktober in de Stadsschouwburg in
Amsterdam de première van de
Tsjaikofskipas-de-deux van Geor
ge Balanchine. De pas-de-deux
wordt gedanst door Caroline Iura
en Fred Berlips. Het ballet maakt
deel uit van een speciaal Balanchi-
ne-programma waarin vijf ballet
ten van deze choreograaf worden
uitgevoerd. Het gezelschap heeft er
twintig op zijn repertoire staan. In
de periode van 22 oktober tot en
met 15 november worden in negen
steden zestien voorstellingen van
dit programma gegeven. Het Ne
derlands Balletorkest begeleidt al
le uitvoeringen.
De Amerikaanse danseressen
Valerie Valentine en Joanne Zim
merman zijn bij Het Nationale Bal
let bevorderd tot solisten. Met deze
benoemingen is het aantal solisten
bij het dansgezelschap gestegen
tot twaalf.
In oktober en november geeft de
82-jarige, met recitals erg zuinige,
pianiste Vladimir Horowitz vier
concerten in Frankrijk en Italié.
E Jascha Heifetz van de piano
verklaarde op een persconferentie
in New York op 26 oktober en 2
november te zullen spelen in Pa
rijs, in het ThéStre des Champs-
Elysées, en op 17 en 24 november
in het Teatro alle Scala in Milaan.
Horovitz heeft sinds 34 jaar niet in
Parijs gespeeld. Hij was er op zijn
eerste Europese tournee in 1926
nochtans enthousiast ontvangen.
Desgevaagd zei hij zelf niet te
weten waarom hij de Franse hoofd-
strad zo land links had laten liggen
('zo lang is het toch niet...'). Zijn
programma in Parijs en Milaan
wist hij nog niet, zei hij, maar hij
dacht aan werk van Schumann,
Scarlatti, Chopin en Liszt.
Voorlopig is het Theater aan de
Haven nog de thuisbasis van Het
Gebeuren, maar voor meer ruimte
eisende produkties worden de po
dia elders in de stad gehuurd. Uit
de contacten met vrijwel alle ande
re theaters in Den Haag leidt Het
Gebeuren af dat ook zij het belang
inzien van het gezamenlijk herstel
len van het 'beschadigde thea
terklimaat' in de stad. Ook de sa
menhang tussen de verschillende
genres wordt nu onder ogen ge
zien, schrijft Het Gebeuren in de
eerste, gelijknamige theaterkrant:
„Theaters moeten niet eikaars con
currenten zijn maar aanvullend en
ondersteunend ten opzicht van el
kaar functioneren".
Met de première van 'Lenteont-
waken' van Wedekind door de
nieuwe theatergroep De Zaak in
het Scheveningse Theater aan de
Haven op vrijdag 18 oktober pre
senteert Het Gebeuren zich voor
het eerst.
Volgens de directeur van Het Ge
beuren, John Reinders, tot voor
kort verantwoordelijk voor de ar
tistieke invulling van het Amster
damse Shaffy-theater en organisa
tor van De Wonderbaarlijke Op
tocht moet vernieuwend theater
een uitdaging aan het publiek zijn
dat bereid is om mee op avontuur
te gaan en 'verbijsterd, gefasci
neerd en woedend' te worden.
SCHIPHOL (ANP) - Minister
Brinkman van WVC neemt binnen
enkele dagen een beslissing over
het door de Raad voor de Kunst
uitgebrachte advies over de staats
prijzen. Dit adviescollege stelde
voor acht staatsprijzen in te stellen
van elk 50.000 gulden. Van deze
prijzen, voor onder meer dans, let
teren en muziek, zouden er elke
jaar twee worden uitgereikt. Nu
bestaan er slechts twee staatsprij
zen, de P.C. Hooftprijs en de prijs
voor kinder- en jeugdliteratuur, elk
10.000 gulden groot.
Brinkman zei gisteravond dat
het nog lang niet zeker is dat de
P.C. Hooftprijs achteraan in de rij
zal komen van de toe te kennen
staatsprijzen. Wanneer volgend
jaar begonnen wordt met het toe
kennen en uitreiken van de nieuwe
staatsprijzen, zou het kunnen dat
de P.C. Hooftprijs pas in 1989 aan
de beurt is. Vorig jaar weigerde de
minister de prijs toe te kennen aan
Hugo Brandt Corstius, waarop een
conflict ontstond tussen de be
windsman en de organisaties van
letterkundigen en de Raad voor de
Kunst. Voor dit jaar weigerde deze
raad daarop een jury aan te wijzen
voor de P.C. Hooftprijs.
De minister keerde gisteravond
op Schiphol terug van een bezoek
van enkele dagen aan de Spaanse
stad Granada.
Orgelconcerten in St. Agatha
LISSE - De Orgelkring Bollenstreek is verantwoordelijk voor drie muzi
kale evenementen, die de komende weken in de St. Agatha in Lisse wor
den gehouden.
Zo zal donderdagavond 10 oktober de Franse organiste Michelle Le-
clerc in deze kerk concerteren. Het programma kenmerkt zich door een
gevarieerde samenstelling; het bevat composities van J.S. Bach, D. Scar
latti, A. Boëly, A. de Klerk, L. Vierne en J. Reubke. Van deze laatste zal de
Sonate in c-moll over de 94ste Psalm worden uitgevoerd.
Het Adema-orgel zal op donderdagavond 17 oktober worden bespeeld
door Charles de Wolff. Aan deze orgelbespeling zullen vier zangsolisten
hun medewerking verlenen.
Tenslotte is er op zaterdagavond 9 november de orgelwedstrijd voor
amateurs, waarvoor zich inmiddels dertien deelnemers hebben opgege
ven. Alle uitvoeringen beginnen om kwart over acht.
Het Gebeuren gaat samenwer
ken met o.m. het (heropende)
Theater aan de Haven, de Konink
lijke Schouwburg, Diligentia, Mu-
seon, het Koninklijk Conservato
rium, Het Paradijs, het Kijkhuis,
het Circustheater, Pepijn en het
Appeltheater. Ook met 'buiten-
steedse' accommodaties - én thea
termakers - zal samenwerking
worden aangegaan: met de Haar
lemse Toneelschuur, het Amster
damse Shaffy-theater, de Rotter
damse Lantaarn en het Utrechtse 't
Hoogt. Steeds zal voor produkties
de meest geschikte speelplek wor
den bepaald.
De taken die Het Gebeuren op
zich neemt, zijn veelomvattend en
„uniek in het vaderlandse theater-
land". Soms is het aanbod te vatten
onder de term 'marge'-toneel, maar
dikwijls kan het niet onder een be
paalde noemer worden gevangen.
„Het streven van Het Gebeuren is
er op gericht van Den Haag een
stad te maken met een open, geva
rieerd theaterklimaat waar kriti
sche samenwerking meer zal ople
veren dan benauwde hokjesgeest",
aldus directeur Reinders.
Reinders is er van overuigd dat
„de lessen uit het nabye verleden
van Den Haag als theaterstad ons
enig krediet geven bij overheden,
molochen, middenstanders en
grutters".
Voor de maand oktober staan in
de Haagse theaters voorstellingen
genoteerd van onder meer Hoke-
tus, Werkteater, Zeno (nieuwe
groep vam Josée Ruiter en Nettie
Blanken), Theater Pssstt, Poppen
theater Kameleon, Globe, Maccus
en L'Esquisse.
UTRECHT (ANP) - Na de Bachfes-
tivals in Groningen en Den Haag
staat de barok-componist in de
maanden oktober en november
ook in Utrecht in het middelpunt
van de belangstelling. Onder de ti
tel 'Bach Controversieel' wordt de
komende maanden een groot aan
tal lezingen en concerten georgani
seerd met als thema: de uitvoe
ringspraktijk van Bach in de
achtereenvolgende generaties.
Hoogtepunt van het festival is de
eerste Nederlandse uitvoering van
een romantische bewerking van de
Mattheus Passion door de compo
nist Robert Franz. Dat heeft de
Stichting Utrechts Baehfestival
bekend gemaakt.
Franz leefde van 1815 tot 1892.
Op 25-jarige leeftijd voltooide hij
zijn eigen Mattheus-interpretatie,
aangepast aan de smaak van zijn
tijd en gebruikmakend van de toen
beschikbare instrumenten. Franz
ging ervan uit dat de muziek zoals
Bach haar genoteerd had slechts
schetsmatig van opzet was. Hij
voegde pauken, trombones en
hoorns toe en kortte aria's in. Diri
gent Jaap Hillen, die de uitvoering
door het Nederlands Philharmo-
nisch Orkest en het Rotterdams
Jongerenkoor leidt, heeft de parti
tuur jaren geleden in een biblio
theek in Middelburg ontdekt. De
bewerking van Franz is in onze tyd
nog niet eerder uitgevoerd.
Naast de Mattheus Passion, die
op 22 november in het Utrechtse
muziekcentrum Vredenburg ten
gehore wordt gebracht, zijn tijdens
het festival ook de Johannes Pas
sion en de Hohe Messe te beluiste
ren. Het Utrechts Barok Consort
speelt de Johannes Passion in een
authentieke versie, terwijl het
Utrechts Studenten Koor en Or
kest de Hohe Messe in een moder
ne uitvoering ten gehore brengt.
Verder zal tijdens het festival een
groot aantal (orgel)concerten en le
zingen worden gehouden.
AMSTERDAM (ANP) - In aanwe
zigheid van prins Claus zijn in het
Amsterdamse Concertgebouw de
wereldmuziekdagen van de ISCM
(International Society voor Con
temporary Music) geopend. Dit ge
beurde met een concert van het Ra
dio Kamerorkest onder leiding van
Ernest Bour. Tijdens de wereldmu
ziekdagen, die tot en met 13 oktober
gehouden worden, zullen 115 com
posities van hedendaagse compo
nisten uit ruim dertig landen wor
den uitgevoerd. Deze concerten
worden gegeven in Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag, Utrecht en
Hilversum. Het karakter van de
concerten is zeer uiteenlopend: van
symfonische muziek tot geïmprovi
seerde muziek en van elektronische
Expositie met aquarellen van Ben
Haver t/m 13 oktober. Ars Aemula
Naturae, Pieterskerkgracht 9, Lei
den. Geopend di., wo., en do., van
10.00-12.00 uur, 's avonds van 19.30-
22.00 uur, za. en zo. van 13.00-16.00
LEIDEN - "Ik ben begonnen als
lithograaf, zo maakte ik affiches
voor bioscopen. Later werd ik
technisch directeur van een gra
fisch bedrijf in Leiden. Na mijn
pensionering heb ik meer tijd ge
kregen om er op uit te trekken
want ik werk graag 's zomers
buiten in de natuur". Aan het
woord Ben Haver, die ter gele
genheid van zijn vijfenzeventig
ste veijaardag een eenmansten-
toonstelling heeft bij Ars.
Haver is al jaren lid van dit ge
nootschap. Op verzoek heeft hij
een drietal schilderijen waarmee
hij in 1950 deelnam aan een Ars-
tentoonstelling in De Lakenhal,
voor deze bijzondere gelegen
heid te voorschijn gehaald. Deze
donker uitziende doeken vor
men een groot contrast met de
heldere, kleurrijke aquarellen
van de afgelopen tien jaar die Ha
ver geselecteerd heeft. "Ik heb
een voorkeur voor aquarel, je
kan veel sneller en met minder
rommel werken, als je onderweg
bent op vakantie of buiten. Ik
ben niet iemand om bij de kachel
dingen uit mijn hoofd te schilde
ren, ik wil het meteen vastleg
gen", aldus Haver.
Haver weet enthousiast te ver
tellen over de landschappen die
hij geschilderd heeft. Hij wordt
vaak getroffen door bepaalde de
tails, de spiegeling van de lucht
in een plas water of de begroei
ing. Zijn weergave van de natuur
ademt sterk de sfeer van het jaar
getijde en levert een serie idylli
sche landschappen op.
Tot de andere categorie van
werken behoren de stillevens.
Haver heeft er veel plezier in zelf
de arrangementen daarvoor te
maken met bloemen of vruchten
uit de tuin die hij met zorg schikt
in een scala van vazen of flessen
en zelfs de obligate draperieën
ontbreken niet in het geheel. Hij
plaatst zijn werk tussen het klas
sieke en het moderne in maar het
zou eerder tijdloos genoemd
kunnen worden, met name de
stillevens.
De onderwerpen zijn steeds
zeer secuur en gedetailleerd
weergegeven maar vergeleken
bij de enigszins statische bloem-
stillevens maken de landschap
pen een vrijere, ongedwongen
indruk.
Het lijkt of Haver de verf in
kleine toetsen aanbrengt maar
dit effect wordt veroorzaakt door
de structuur van het gebruikte
papier en zijn méthode om juist
met veel water de schildering te
wassen en toch afzonderlijke
kleurnuances te verkrijgen.
Haver is erg blij met zijn ten
toonstelling en de belangstelling
daarvoor. "De mensen vinden
het zulk licht en vrolijk werk, het
maakt ze vrolijk",
NANCY STOOP
Optreden door I Colombaioni. Ge
zien op 5 oktober in de Leidse
schouwburg.
LEIDEN - Carlo en Alberto Co
lombaioni hebben zaterdag
avond hun wereldvermaarde
naam in een zeer goed bezette
Leidse schouwburg weer eens
waar gemaakt. Ondanks het ker-
misgeweld op enkele honderden
meters afstand hadden vele va
ders, moeders en hun kinderen
toch de weg naar het theater ge
vonden.
Daar kon men kijken naar
twee mannen zonder clowns-,
neus of uitbundige schmink op
een verkleind leeg podium met
slechts een paar attributen. Wat
zij brengen, is dermate beeldend,
dat hun Italiaanse commentaar
nog maar nauwelijks bij het pu
bliek op een taalbarrière lijkt te
stuiten.
Het is een vorm van humor, die
teruggaat op een eeuwenoude
traditie van onder meer de com
media dell'arte. Of het nu om een
waterspuuggevecht of om een
strijd met een hoed en eën ping
pongballetje gaat, ze weten door
hun theaterpersoonlijkheid, mi
miek en uitgekiende timing het
publiek tot een uitbundige lach
te verleiden.
Zo komen ze na de pauze een
keer hand in hand met open
mond en grote ogen het toneel
op. Een pruik, een gekke jas, een
soort koffer onder de arm en een
hogelijk verbaasde blik richting
zaal. Zonder dus ogenschijnlijk
veel te doen, houden ze voortdu
rend de aandacht vast van de toe
schouwers, die om de zotste din
gen meer dan smakelijk zitten te
lachen.
Volgens de programmatoelich
ting speelden de beide clowns
zaterdagavond fragmenten uit
hun eerste optreden, waarmee zy
ongeveer tien jaar geleden naar
Nederland kwamen en in ons
land ontdekt werden. Alleen al
daaruit kan blijken, dat I Colom
baioni een soort tijdloze humor
brengen, die steeds opnieuw
mensen kan blijven boeien.
WIJNAND ZEILSTRA
Christian Death, op 5 oktober ge
hoord in het Leids Vrijetijdscen
trum.
LEIDEN - Een orkaan van niets
zeggendheid gierde zaterdag
door het halfvolle Leids Vrije
tijdscentrum. Aanstichter was
een uit Los Angeles afkomstig
kwintet dat zich Christian Death
heeft gedoopt. De groep bestaat
nu zo'n vijf jaar en heeft drie el
pees vervaardigd die alle gesto
ken zijn in horrorhoezen. Ken
ners beweren dat Christian
Death tot het crème de la crème
van zogeheten gothische punk-
groepen behoort.
Tussen rhet onaangekondige
voorprogramma en Christian
Death in werden twintig minu
ten lang met de volumeknop wa
genwijd open enkele banden ten
gehore gebracht die het weinige
publiek in de juiste stemming
moesten brengen. Te horen te
midden van veel kabaal was on
der meer de stem van een Ameri
kaanse geestelijke - een Graham-
achtig type - die met hysterische
tongval verhaalde over de geva
ren van rock voor de jeugd. Wat
het heerschap betreft, moet al
het vinyl dat niet functioneert als
geluidsdrager van geestelijke lie
deren op de brandstapel.
In een orkaan van voorge
speeld geluid verscheen na lang
wachten Christian Death ten to
nele. De hoofdpijn had toen al
flink om zich heen gegrepen, eni
gen keken jaloers naar een langs
de kant in slaap gevallen jonge-
De groep speelde reeds na lut
tele seconden haar belangrijkste
- en enige - troef uit: volume.
Daar zat het publiek nu echt op
te wachten. Te zien was er ook
niet veel. Of het moeten de ge
projecteerde dia's van een met
wierook zwaaiende geestelijke
en schilderingen van Jeroen
Bosch zijn geweest. De groepsle
den zelf verborgen hun gezich
ten in de onderbelichting en zet-?
ten ogenschijnlijk onbewogen
hun gehoorcelvernietigende ar
beid voort.
Hoewel er veel punks in de
zaal waren, Christian Death niet
betrapt kon worden op melodie
of ritme-wisselingen en er ruimte
zat was - kortom de omstandig
heden ideaal waren voor een
tydsverdry vende pogo - bleef het
publiek als aan de grond vastge
nageld staan.
Reeds na een half uur kapte
Christian Death ermee. Tot grote
vreugde van ondergetekende die
nu naar huis kon en maar net
deed of hy niet in de gaten had
dat er nog een toegift kwam.
WIM KOEVOET
muziek tot kamermuziek. Van zes
tien Nederlandse componisten zal
tijdens die wereldmuziekdagen ook
werk worden gespeeld.
Op de foto prins Claus in gesprek
met prof. S. Palm, voorzitter van
het hoofdbestuur van de ISCM
(midden), en drs. E. Verhulst, voor
zitter van de Nederlandse sectie
van deze vereniging (rechts).
LOS ANGELES (UPI) - Op 64-jari-
ge leeftijd is zondagavond de Ame
rikaanse componist, arrangeur en
dirigent Nelson Riddle overleden.
Hij was eind vorige maand in het
ziekenhuis opgenomen.
Nelson Riddle is vooral bekend
geworden door zijn nauwe samen
werking met zanger Frank Sinatra.
Voorts schreef hij de muziek voor
televisieseries als 'The Untoucha
bles' en voor een groot aantal films.
Zijn muziek voor de film 'The
Great Gatsby' werd in 1975 onder
scheiden met een Oscar.
OVERLEDEN - De Amerikaanse
cellist Mischa Schneider, 37 jaar
lang lid van het Boedapester strijk
kwartet, is in zijn huis in Buffalo in
New York op 81-jarige leeftijd
overleden.
BANGOR (AP) - De Franse schrijf
ster Marguerite Yourcenar is op 82-
jarige leeftijd in een ziekenhuis in
de Noordamerikaanse staat Maine
opgenomen. De schrijfster, de eer
ste vrouw die ooit werd toegelaten
tot de Academie Francaise, zou
zich in een redelijke toestand be
vinden. Wanneer en waarvoor
Yourcenar werd opgenomen is niet
bekend gemaakt.
Yourcenar leeft afgezonderd in
de buurt Mount Desert Island in
Maine.
De schrijfster van 'Memoires
d'Hadrien' en 'L'Oeuvre au Noir',
en vele toneelstukken en vertaal
ster van oude Griekse poëzie, werd
in 1903 in Brussel geboren als Mar
guerite Cleenewerck de Crayen-
cour. Haar pseudoniem is een on
volledig anagram van het laatste
deel van haar achternaam.
