30
Kamer wil snel
wet op gelijkheid
JAAR VAST
Iraniërs kunnen
voorlopig blijven
'Verplaatsing van SS-20's
maakt geen enkel verschil
HYPOTHEEK
RENTE
SUIKER NU
NOG GOEUKOPER!
PvdA en WD zoeken toenadering
Gebruik vuurwapens
stijgt verontrustend
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1985
PAGINA 5
Een unieke mogelijkheid om uw
woonlasten 30 jaar lang op een
laag renteniveau vast te zetten.
Maximale zekerheid.-Zowel
voor nieuwe als ft 4 n
voor bestaande 5* I fc\
huizen. Informatie I**'
bij het Bouwfonds-infocentrum
in Den Haag:
Nassauplein 13,
'.(070)650800
of via de coupon.
'"stuur mij informatie over de
30 Jaar RenteVast
Hypotheek.
Postcode:
Plaats:
Coupon in gesloten envelop
zonder postzegel naar
Bouwfonds,
Antwoordnummer 1479
2500 XK Den Haag
nv Bouwfonds
Nederlandse Gemeenten
DEN HAAG (ANP) Minister De
Ruiter (defensie) vindt dat Ne
derland de mogelijkheid moet
hebben om, indien Amerikaanse
kruisraketten op Nederlandse
bodem zijn geplaatst, op het laat
ste moment nee te zeggen tegen
het inzetten van die kruisraket
ten. De Ruiter zegt dat in een in
terview in het Pvd A-partij blad
Voorwaarts van deze week.
De Ruiter wil overigens niet
zover gaan dat Nederland een ve
torecht heeft, dat wil zeggen dat
Nederland het inzetten van de
kruisraketten zou kunnen voor
komen. De Ruiter vindt wel dat
Nederland de mogelijkheid moet
hebben zich tegen de mening
van andere bondgenoten in te
gen het afvuren van de kruisra
ketten te verzetten.
De Ruiter zegt in het interview
van mening te zijn dat het ver-
De Ruiter:
wel laatste
woord, maar
geen veto
drag dat Nederland met de Ver
enigde Staten sluit over de kruis
raketten „een redelijke continuï
teit" moet hebben met „een rede
lijke opzeggingstermijn". Over
de lengte van een dergelijke op
zeggingstermijn wil De Ruiter
zich overigens niet uitlaten. Vol
gens De Ruiter is de plaatsing
van de kruisraketten in Woens-
drecht nog steeds niet definitief
als het kabinet daartoe op 1 no
vember besluit en een verdrag
sluit met de Verenigde Staten.
„We doen niets definitiefs in het
perspectief van de onderhande
lingsresultaten. De Amerikanen
hebben toch altijd gezegd: watje
neer kunt zetten, kun je ook weer
weghalen", aldus De Ruiter.
Premier Lubbers erkende vori
ge week vrijdag op zijn wekelijk
se persconferentie dat er in het
kabinet een verschil van mening
is gerezen tussen de ministers
Van den Broek (buitenlandse za
ken) en De Ruiter over de vorm
waarin het verdrag met de Ver
enigde Staten gegoten moet wor
den. Lubbers verklaarde dit uit
„een interpretatieverschil, een
belichtingsverschil in de uitleg
van het NAVO-verdrag".
(Zie ook pagina 19)
genwoordigers van sieraden regel
matig overvallen, dan wel worden
hun auto's opengebroken.
In 1984 werden voorts 141
geldtransporten overvallen, voor
het overgrote deel (114) particulie
re transporten, zoals van de zaken
man of winkelier die de dagop
brengst naar de nachtkluis brengt.
Professionele geldvervoerders
werden 27 maal overvallen. De CRI
waarschuwt wel dat als een winke
lier wil blijven doorgaan met zelf
geld wegbrengen, hij zekerheden
en wisselende methodes moet in
bouwen. Gebruik maken van ge
specialiseerde bedrijven is beter.
Overvallen op bezinstations ge
beurden volgens de CRI in 1984
..opvallend" vaker. In 1980 nog 104,
vier jaar later veertig meer. De CRI
geeft hiervoor geen oorzaak aan.
Dat is wel het geval bij overvallen
op al dan niet illegale casino's, die
ook flink zijn gestegen: vooral de
Golden Ten-casino's zijn als pad
destoelen uit de grond geschoten.
Bij 49 van die overvallen (geen to
taalcijfer bekend) werd geschoten,
met als resultaat acht doden en 47
gewonden (van wie één dader).
Zaak De Jonge
nadert maandag
zijn ontknoping
PRETORIA (GPD) - Begin volgen
de week zal er een einde komen
aan het al maanden slepende pro
bleem van de aanwezigheid van
Klaas de Jonge in een deel van de
Nederlandse ambassade te Preto
ria. Maandag loopt namelijk het
huurcontract van de Nederlandse
regering met de Ned-Bank af, de
eigenaar van het gebouw waarin
het deel van de Nederlandse am
bassade is gevestigd waar Klaas de
Jonge nog altijd een onderkomen
heeft.
Het officiële Nederlandse stand
punt is duidelijk: de politieke en
economische afdeling van de Ne
derlandse ambassade blijven voor
onbepaalde tijd in het Ned-Bank-
gebouw gevestigd, zolang de Ne
derlandse en zuidafrikaanse auto
riteiten onderhandelen over een
voor beide partijen acceptabele op
lossing van de kwestie-De Jonge.
Maar volgens goedingelichte
kringen heeft de Nederlandse rege
ring bij de Zuidafrikaanse autori
teiten een drietal voorstellen ge
daan die het resultaat zijn van ge
sprekken tussen een Nederlandse
en Zuidafrikaanse juridische dele
gatie, ruim twee weken geleden in
Genève.
Deze voorstellen zijn: een ge
rechtelijke vervolging van Klaas
de Jonge in Zuid-Afrika zelf, maar
dan onder strenge garanties vooraf
over de juridische procedure en de
strafmaat. Een ander voorstel is de
berechting van Klaas de Jonge in
Nederland en tenslotte is er een
voorstel dat een internationale juri
dische bemiddelingscommissie
zich over de kwestie-Klaas de Jon
ge gaat buigen, met bindende con
sequenties voor beide partijen.
Tot nu toe heeft de Zuidafrikaan
se regering nog niet op de voorstel
len van Nederland gereageerd.
Naar verwachting zal dinsdag wel
de diplomatieke immuniteit van
dit deel van de ambassade in Pre
toria worden opgegeheven, maar
zal Nederland alsnog enige tijd de
gelegenheid worden geboden om
De Jonge vrijwillig aan de Zuid
afrikaanse justitionele autoriteiten
over te dragen.
Middelbare
scholier kan
niet spellen
HOEVELAKEN (ANP) - Veel leer
lingen in het voortgezet onderwijs
blijken moeilijkheden te hebben
met lezen en spellen. Vooral de
spellingsproblemen zijn zeer groot.
Belangrijkste oorzaak is falend on
derwijs op de basisschool. Klaarb
lijkelijk wordt daar meer de na
druk gelegd op spreekvaardigheid
en uitdrukkingsvermogen.
Dit zijn de voornaamste conclu
sies uit een onderzoek dat dr. J.
Hamers (Rijksuniversiteit Utrecht)
en drs D. Visser (Onderwijsadvies
centrum Zwolle) onder middelbare
scholieren hebben gehouden. Hier
bij waren 520 leerlingen uit vijf
brugklassen van verschillende
schoolsoorten in de gemeente
Utrecht betrokken.
Bij het lezen voldeed gemiddeld
eenderde van de leerlingen niet
aan de toetsingsnorm voor eind
zesde klas. Dertien procent haalde
zelfs de eind-derdeklas-norm niet.
Wat de spelling betreft kwam de
bij het onderzoek betrokken open
bare scholengemeenschap met een
onvoldoende voor 43 procent van
de leerlingen als beste tevoor
schijn. Het minst scoorde de Eer
ste Algemene Technische School
met 92 procent uitvallers.
ADVERTENTIE
frSmmÜMpStSr
I acRESCHAFT j
kom maar halen bij
DIRK VAN DEN BROEK
BAS VAN DER HE'JDEN
DIGRDS en DIRKSON
AMSTERDAM - Leerlingen van
de Rosj Pina school in Amsterdam
hebben gisteren het standbeeld de
Dokwerker in hun stad „geadop
teerd". De bijbehorende plechtig
heid werd bijgewoond door Prins
Bemhard die de leerlingen een foto
van het standbeeld aanbood.
De kinderen légden onder andere
een krans bij het monument. De
Rosj Pina school zal een jaar lang
aandacht besteden aan de Dokwer
ker, die herinnert aan de februari
staking in 1941.
Ook op tien andere plaatsen in
ons land zullen schoolkinderen een
gedenkteken aan de oorlog adopte
ren. Dit initiatief komt van de
Stichting Februari 1941. (foto anp»
ONTUCHT - Met het plegen van
ontucht met jongetjes van 12,13 en
14 jaar heeft een 37-jarige man uit
de Bijlmermeer kinderporno wil
len maken. Dit zei mr Kortenhorst,
officier van justitie bij de recht
bank in Amsterdam gisteren. Hij
eiste drie jaar gevangenisstraf.
DEN HAAG ANP) - Steeds meer
daders gaan over tot het gebruik
van vuurwapens bij het plegen van
hun misdrijven. Deze wapens wor
den gebruikt tegenover slachtof
fers en omstanders, maar ook de
politie komt steeds vaker te staan
tegenover soms zwaar bewapende
misdadigers.
Dit staat in het jaarverslag over
1984 van de Centrale Recherche In
formatiedienst (CRI) in Den Haag.
Deze centrale politiedienst consta
teert een „verharding" in het crimi
nele milieu. Het gebruik van vuur
wapens (vooral pistolen en kogel-
geweren) neemt volgens de CRI
zulke vormen aan dat vraagtekens
geplaatst moeten worden bij de in
richting van bankkantoren. Bij
moderne bankfilialen is veelal al
leen het gedeelte beveiligd waar de
kassier zit (de kasbox). Maar over
vallers richten simpelweg hun wa
pen op ander baliepersoneel en
dwingen zo de kassier de box te
openen.
Ook bij arrestaties blijken ver
dachten vaker in het bezit van wa
pens, handboeien, gasmaskers en
meer van dergelijke attributen.
„L)e gevaren voor zowel getuigen
als slachtoffers, als voor controle
rende ambtenaren nemen daar
door toe", aldus de CRI. Vooral in
de verdovende middelen-sfeer is
dit het geval, maar ook bij de klei
nere criminaliteit. Voorts consta
teert de CRI een verschuiving van
alleen maar dreigen naar echt
schieten.
Banken
De CRI noteerde in 1984 twintig
doden en een groot aantal gewon
den als gevolg van 88 schietpartij
en. Het aantal geregistreerde over
vallen steeg vorig jaar met vijftien
procent tot 845. Het oplossingsper
centage bedroeg ongeveer één der
de. Banken registreerden een
kwart meer overvallen: van 60 naar
75. De CRI tekent hierbij aan dat in
1982 nog slechts 43 banken werden
overvallen. In 1984 slaagden de da
ders in vijftig gevallen in hun opzet
door een ander dan de geldbeheer
der te bedreigen of door middel
van een list.
De buit van alle overvallen sa
men bedroeg ruim 23,5 miljoen
gulden, 2.5 miljoen minder dan in
1983. Uit de daling van de buit per
overval concludeert de CRI dat
men bij 'overvalgevoelige' objec
ten de geldvoorraad beperkt
houdt. De politie zou graag zien dat
kostbare spullen 's nachts niet
thuis worden bewaard of in van
alarminstallaties voorzien auto's,
maar in speciale bewaakte depots.
Nu worden, bijvoorbeeld, verte-
DEN HAAG (GPD) - Iraanse
vluchtelingen die via Pakistan op
Schiphol zjjn aangekomen, zullen
voorlopig niet naar dat land wor
den teruggezonden als hun aan
vraag om politiek asiel wordt afge
wezen. Eerst moet opnieuw onder
zocht .worden of Pakistan vluchte
lingen voldoende bescherming
biedt.
Een meerderheid van de Tweede
Kamer steunde gisteren een motie
van het CDA, waarin staatssecreta
ris Korte-Van Hemel (justitie) ge
vraagd werd zo snel mogelijk te on
derzoeken of Pakistan zich houdt
aan de afspraak geen Iraanse
vluchtelingen naar hun geboorte
land terug te zenden.
Mevrouw Korte zegde dit onder
zoek toe. Volgens haar houdt Pa
kistan zich aan de gemaakte af
spraken, maar zij wil hierover vol
strekte zekerheid. Vijf Iraniërs, die
onlangs Nederland zijn uitgezet,
zitten nog steeds vast op de lucht
haven van Karachi. Een medede
ling van het Hoge Commissariaat
voor de vluchtelingen, dat zij door
Pakistan terug zouden worden ge
zonden naar Schiphol, bleek on
juist.
Alleen de WD en het Kamerlid
Janmaat stemden tegen deze mo
tie. De liberaal Wiebenga zei dat de
situatie van de vluchtelingen in Pa
kistan niet op een momentopname
beoordeeld moet worden. Neder
land moet voortdurend onderzoe
ken hoe de vluchtelingen in Pakis
tan opgevangen worden. Ook leg
de hij een deel van de schuld voor
de problemen bij de luchtvaart
maatschappijen, die onvoldoende
nagaan of al hun passagiers be
schikken over de juiste visa.
Samen met SGP en het onafhan
kelijke Kamerlid Wagenaar stem
den deze WD en Janmaat ook te
gen een motie van de PvdA, waarin
aan de staatssecretaris gevraagd
werd om vluchtelingen op humane
wijze onder te brengen. De Kamer
meerderheid van de Kamer vindt
een langer verblijf in de vertrekhal
van de luchthaven echter onge
wenst, ondanks een uitspraak van
de rechter, die een tijdelijk verblijf
op Schiphol aanvaardbaar achtte.
Mevrouw Korte verzette zich te
gen de suggestie van mevrouw
Haas-Berger (PvdA) dat het feit dat
de vluchtelingen vaak hun papie
ren kwijt zijn (of deze hebben ver
nietigd) een rol speelt bij de beoor
deling of zij wel of niet als asielzoe
ker worden erkend. Zij wees erop
dat "zowel de Raad van State, als de
Hoge Commissaris en de Tweede
Kamer opzettelijke vernietiging
van de papieren veroordeeld heeft.
In de PvdA-motie sprak de Ka
mer echter uit dat het ontbreken
van papieren of het bezit van valse
papieren 'op zichzelf geen bewijs
hoeft te zijn dat de asielzoeker mis
bruik van de procedure maakt.
Ook werd het argument van de
staatssecretaris afgewezen dat
Schiphol geen deel uitmaakt van
Nederland, hetgeen zou betekenen
dat de vluchtelingen zolang zij op
de luchthaven verblijven, Neder
land niet binnen zijn gegaan.
DEN HAAG (GPD/ANP) - De VVD-fractie in de Tweede Kamer gaat door met de voor-
bereiding van een eigen anti-discriminatiewet, nu het kabinet heeft laten weten er
voorlopig niet uit te komen. Ook de PvdA vindt dat de Kamer nu aan zet is, maar wil
geen tijd verliezen aan het ontwerpen van een alles omvattende wet en voorrang
geven aan gelijke behandeling van mannen en vrouwen.
Het kabinet wil slechts in het wet
boek van strafrecht een bepaling
opnemen dat discriminatie van ho
moseksuelen strafbaar stelt. Daar-
naast laat het onderzoeken of een
brede, alles omvattende anti-dis
criminatiewet mogelijk is. Daar
mee is een aparte wet over gelijke
behandeling van
Blinde darm
velt Ruding
in Peking
DEN HAAG (ANP) - Minister Ru-
ding van financiën is tijdens zyn*
verblijf in China in Peking geope
reerd aan een acute blindedarm
ontsteking. De operatie is zonder
complicaties verlopen. Dat heeft
het ministerie van Financiën in
Den Haag gisteren bekendge
maakt.
Volgens het ministerie ziet het
ernaar uit dat Ruding volgens
schema aanwezig zal kunnen zijn
bij de jaarvergadering van het In
ternationale Monetaire Fonds en
de daaraan voorafgaande bespre
kingen in de Zuidkoreaanse hoofd
stad Seoel. De minister moet daar 3
oktober arriveren. Ruding is voor
zitter van het beleidsbepalende In
terim Committee van het IMF.
Ruding reist via Peking orti daar
met de Chinese regering bespre
kingen te voeren over een aantal
IMF-zaken. Ook de financiële rela
ties met Nederland (onder meer
het bankwezen) stonden op de
agenda.
wen van de baan, althans wat het
kabinet betreft.
De VVD is ook voor een brede
aanpak, maar vrèest dat het op de
manier die het kabinet voor ogen
staat veel te lang gaat duren en wil
nog dit jaar met een eigen initia-
tiefwet komen. Het CDA vindt dat
- nu het kabinet er niet is uitgeko
men - er nog maar wat meer tijd
genomen moet worden om de zaak
fundamenteel aan te pakken. Deze
partij wil, dat de Raad van State
advies wordt gevraagd over deze
moeilijké kwestie.
In de gegeven omstandigheden
waardeert de CDA-fractie wel dat
het kabinet tenminste denkt aan
een aanpassing van het wetboek
van strafrecht om discriminatie
ook op het punt van de homosek
sualiteit tegen te gaan. In zijn brief
aan de Tweede Kamer liet premier
Lubbers gisteren weten de moge
lijkheid voor christelijke scholen
om homoseksuele onderwijzers te
weigeren in principe te willen ver
bieden. Blijkt echter dat leerkrach
ten te koop lopen met hun seksue
le voorkeur, dan kan het schoolbe
stuur ingrijpen.
De PvdA kan niet anders consta
teren dan dat de eerst verantwoor
delijke bewindslieden in het kabi
net, allen behorend tot de WD, op
het punt van de gelijke behande
ling van vrouwen en mannen er
niet in zijn geslaagd de - naar hun
zeggen - ook voor de WD belang
rijke wetgeving in deze regeerpe
riode tot stand te brengen. De inzet
van de PvdA-fractie zal zijn de re
gering en de regeringspartijen er
toe te bewegen de toegezegde wet
geving over gelijke behandeling
alsnog spoedig tot stand te bren
gen.
Mocht de regering dan wel een
Kamermeerderheid hiertoe niet
bereid blijken, dan zal de fractie de
mogelijkheid van voldoende steun
voor een initiatief van de Kamer
om tot wetgeving tegen sekse-dis
criminatie te komen, aan de orde
stellen. Volgens de PvdA zal het
aangekondigde onderzoek naar
een breder opgezette wettelijke re
geling een langdurig uitstel tot ge
volg hebben en wordt de totstand
koming van een wettelijke regeling
voor de gelijke behandeling van
vrouwen en mannen op de tocht
gezet.D'66 noemt de opstelling van
het kabinet schandalig. Het kabi
net blijft in deze zaak ernstig in ge
breke in strijd met de wens van een
Kamermeerderheid. Het kabinet
schuift politieke meningsverschil
len terug naar de Kamer en gaat
constitutionele problemen uit de
weg door na te laten de Raad van
State hierover in een veel eerder
stadium om advies te vragen.
Niet onverwacht, maar toch zeer
teleurstellend, luidt de reactie van
de PPR-fractie. Hoe breder de op
zet, des te moeilijker zal men tot
heldere en duidelijke wetgeving
komen, menen de radikalen. De
Wet Gelijke Behandeling is hier
mee op de lange baan geschoven.
De voorgestelde uitbreiding van
het wetboek van strafrecht waar
deert de PPR maar het is volgens
deze partij volstrekt onvoldoende.
OSSENDRECHT - De Mobiele Eenheid kan sinds gisteren volop oefenen
in een speciaal opgebouwd 'rellendorp' in Ossendrecht, dat door minister
Rietkerk (binnenlandse zaken) werd geopend. ME'ers nemen het daar met
het waterkanon tegen met rubberen stenen gooiende collega's. (foto anpi
Van den Broek over 'foutieve' telling
NEW YORK (ANP/AP) - Het
maakt voor Nederland „geen enkel
verschil" of SS 20-raketten van het
Europese naar een ander deel van
de Sowjet-Unie worden overge
bracht. Dit heeft minister Van den
Broek gisteren in New York ver
klaard naar aanleiding van een be
richt in de „Los Angeles Times",
als zou de Sowjet-Unie 27 SS-20 ra
ketten hebben ontmanteld of ver
plaatst. Vóór 1 november, wanneer
de Nederlandse regering beslist
over de plaatsing van Amerikaanse
kruisraketten, zouden nogmaals 36
raketten kunnen worden ver
plaatst of ontmanteld.
De Amerikaanse voorzitter van
de Special Consultative Group van
de NAVO, Allen Holmes, deelde
vorige week mee dat er 441 raket
ten waren geplaatst, 63 meer dan
de 378 die bepalend zijn voor het
Nederlandse besluit. Minister Van
den Broek, die dinsdag na een ge
sprek met zijn Sowjet-ambtgenoot
Sjevardnadze constateerde dat de
Nederlandse poging om bij te dra
gen aan wapenbeheersing was mis
lukt, verklaarde gisteren dat de
Amerikaanse gegevens „niet wa.-
ren weersproken".
Het 1 juni-besluit - dat op 1 no
vember zal worden beslist dat alle
48 in het NAVO-dubbelbesluit ge
noemde kruisraketten zullen wor
den geplaatst als er in de Sowjet-
Unie meer SS 20-raketten zijn ge
plaatst dan de 378 die er op 1 juni
waren - „is volkomen helder en be
hoeft niet nader te worden geïnter
preteerd", aldus de minister. „Als
er op 1 november meer dan 378 SS
20-raketten aanwezig zijn volgt een
plaatsingsbesluit, als het aantal ge
lijk of lager is, dan wordt er niet
geplaatst".
„Als er nadere gegevens komen
zullen die worden onderzocht,
maar bij verschil van interpretatie
of wat dan ook moeten de Ameri
kaanse cijfers voor ons maatge
vend zijn. Er is geen reden om aan
de Sowjet-gegevens meer waarde
toe te kennen dan aan de Ameri
kaanse", aldus minister Van den
Broek.
Het Amerikaanse ministerie van
defensie zei gisteren dat de Sowjet-
Unie wellicht de NAVO tracht te
misleiden over het aantal SS-20-ra-
ketten.„We vermoeden dat ze wel
licht tot alles in staat is om de be
slissing van de bondgenoten te
beïnvloeden", aldus woordvoerder
Bob Simms naar aanleiding van
een bericht in de Los Angeles Ti
mes. Ook Sims zei ervan overtuigd
te zijn dat het aantal van 441 juist
Volgens het Sowjet-agentschap
Novosti zal een Nederlands besluit
tot plaatsing van kruisraketten zal
de ontwapeningsonderhandelin
gen in Genève en de So wj et-Neder
landse betrekkingen negatief beïn
vloeden. In een gisteren gepubli
ceerde nieuwsanalyse verwijst No-
vosti-journalist Igor Rapoport naar
berichten uit Den Haag dat de Ne
derlandse regerings reeds begon
nen is met het opstellen van een
plaatsingsverdrag. Hij noemt dit
een „stap met uiterst ernstige ge
volgen voor de veiligheid van het
land".