Pinksterbeweging in Bethlehemskerk Ushal met ingang van morgen weer open VW GOLF Gebouw wordt gerestaureerd Endegeest wil naar meer vast personeel Cellentekort steeds groter VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1985 LEIDEN LEIDEN - De ijshal aan de Von dellaan in Leiden opent morgen weer zijn deuren. Aan de herope ning is geen feestelijk tintje gege ven. Het is de bedoeling dat dat over ongeveer een maand gebeurt met een demonstratie van de ver schillende ijssporten. De ijshal leek eerder dit jaar nog een onzekere toekomst tegemoet te gaan nadat de Exploitatie Maat schappij Ijsbanen (EMY) het be heer van de hal had gestaakt. De Westland Utrecht Hypotheekbank (WUH) heeft de ijsbaan nu ver kocht aan Leidenaar Kempeneers. Deze heeft de hal de komende vijf jaar verhuurd aan de Stichting Schaatscentum Leiden, die ook de exploitatie ervan op zich heeft ge- Voorzitter H. Zaalberg van de stichting verwacht dat de proble men rond de hal nu voorbij zijn. Hij denkt dat de ijsbaan zonder verlies is te exploiteren, mits de schaatsliefhebbers in Leiden en de regio deze niet in de steek laten. De stichting heeft overigens de moge lijkheid de hal nog eens vijf jaar te huren. En mocht de exploitatie het toelaten, dan wil de Stichting Schaatscentrum de ijsbaan zelfs kopen. Menken De stichting is in 1982 opgericht nadat er - alweer - problemen wa ren ontstaan rond het voortbestaan van de ijshal. De toenmalige eige naar en exploitant Ton Menken was in financiële moeilijkheden te recht gekomen en wilde de hal van de hand doen. De stichting is toen in de bres gesprongen met het doel de baan voor de ijssport te behou den. Later, nadat de ijshal in han den was gekomen van de WUH en de EMY het beheer ervan ging voe ren, werd de stichting nauw bij de exploitatie betrokken. Zaalberg hoopt dat de hal kan blijven draaien zonder subsidie van de gemeente Leiden of ge meenten uit de regio. Mocht de hal echter in problemen komen, dan zal de stichting alsnog proberen om subsidie te krijgen. Toezeggin gen daarvoor heeft de stichting echter nog niet gehad. "Maar de hal is een unieke accommodatie die volgens ons moet blijven be staan. De baan heeft een algemeen belang. Als het slecht zou gaan, zeggen we niet meteen: 'We kap pen ermee'. De stichting heeft voormalig ei genaar Ton Menken aangetrokken om reclame te werven voor de hal en om evenementen te organiseren gedurende het zomerseizoen. In middels heeft Zaalberg een ge sprek gehad met wethouder Tesse- laar over de vraag welke activitei ten gedurende de zomer in hal mo gen worden gehouden. In het verleden zijn daar namelijk een aantal keren problemen over gere- Volgens Zaalberg is nu afgespro ken dat buiten het schaatsseizoen in de hal sport- en recreatie-evene menten - in de ruimste zin van het woord - mogen worden georgani seerd. Onder recreatieve evene menten worden overigens ook za ken als rommelmarkten en be drijfspresentaties verstaan, zo bleek gisteren uit de woorden van Zaalberg. 'Short track wel wedstrijdrijders als recreatie- sporters, uit Leiden en de regio. Bovendien wordt er schaatsles ge geven aan zowel jongeren als vol wassenen. De ijsbaan wordt ge bruikt voor ijssporten als hardrij den, short-track, kunstrijden, ijs hockey en curling. Het komende seizoen staan in de ijshal tal van wedstrijden op het programma. Onder meer wordt er op 27 oktober een internationale wedstrijd short track gehouden, op 12 januari de nationale finale van de jeugdcompetitie short track, op 26 november de landelijke kuur- wedstrijden kunstrijden en op 15 maart een landelijk ijshockeytoer- nooi. Verder zijn er nieuwjaars- wedstrijden voor alle jongeren tot 16 jaar die bij ijssportverenigingen in het district Sassenheim zijn aan gesloten. Dit laatste evenement wordt op 3 januari gehouden. Ook is het de bedoeling dat de Leidse ijshal deelneemt aan de lan delijke ANWB-manifestatie 'Ijs vrij Nederland', die op 16 novem ber wordt gehouden. Overwogen wordt nog om de hal op sommige dagen open te stellen voor het pro ject 'sport overdag', waarbij men sen zonder werk tegen gereduceer de prijzen - of mogelijk zelfs gratis - toegang krijgen. De Stichting Schaatscentrum verwacht dat per week 2500 tot 2700 bij verenigingen aangesloten ïjssporters van de hal gebruik ma ken. Daarnaast hoopt zij dat tussen de 200.000 tot 250.000 niet bij ver enigingen aangesloten schaatsers de hal het komende seizoen bezoe ken. LEIDEN - De Bethlehemskerk aan de Lammermarkt zal als kerk in gebruik blijven. Binnen twee weken begint de restauratie van de voormalige, uit de zeventiende eeuw daterende kerk. Volgens plan neemt de Pinksterbeweging het gebouw volgend jaar in gebruik. De Bethlehemskerk krijgt dan na jaren leegstand weer een functie. De Bethlehemskerk is sinds het najaar van 1979 - met restauratie plicht - in bezit van Johan Maas- bach Wereldzending. Problemen met het verkrijgen van restauratie- subsidie, omdat rijksbudgetten hiervoor een flink stuk krapper zijn geworden, waren er de oorzaak van dat herstel zo lang op zich heeft laten wachten. Volgens chef G. de Klerk van de gemeentelijke dienst voor monumentenzorg kon Maasbach zelf de kosten niet op brengen. Eind vorig jaar kwam er een doorbraak in deze impasse toen het rijk toch een subsidie van bijna zeven ton toezegde. Op verzoek van Maasbach is de gemeente be reid maximaal een kwart miljoen gulden bij te dragen, waarbij het belang van de restauratie en de vrees dat de subsidie anders wordt ingetrokken de doorslag gaven. Ongeveer 385.000 gulden komt nu voor rekening van Maasbach. De totale herstelkosten bedragen 1.335.895 gulden. Volgens architect ir. T. van Hoo- gevest komt er op vier meter hoog te in de kerk een tweede vloer te liggen. Boven komt een kerkzaal met 280 zitplaatsen. Op de begane grond zijn de foyer, toiletten, gar derobe en catechisatieruimte ge pland. Het geheel wordt in oud- Hollandse stijl uitgevoerd en inge richt. Volgens de architect is het ge bouw constructief erg slecht. Kap pen, ramen, goten en muren zijn dringend aan herstel toe. De karak teristieke kap, met veel hout, moet ingrijpend worden verbeterd, waarbij ook brengen van een goed dakbeschot. Handhaving van de kap wordt heel belangrijk gevonden. Verzakt De zijmuur uit de zeventiende eeuw aan de Marktsteeg is even eens erg slecht. Om sommige plaatsen zijn er grote brokken met selwerk uit. "Deze muur heeft langdurig de kans gehad om te ver zakken", stelt Van Hoogevest. "Hij zal nagenoeg worden afgebroken en met de originele stenen op nieuw opgebouwd". Op de gevel valt, behalve vuilig heid en veel kapotte ramen, niet veel aan te merken. Wederopbouw van de oorspronkelijke, uit onge veer 1650 daterende gevel, is in ver band met de hoge kosten niet mo gelijk. "Jammer", vindt Van Hoo gevest. "Want de huidige gevel is niet mooi". Volgens de architect is de Beth lehemskerk in zijn soort één van de laatste in Nederland. "Het is een heel typisch gebouw, wat de con structie betreft. De kerk is in houtskeletbouw uitgevoerd. De kap staat op eigen poten en steunt via de muursteunen op de grond. De muren zijn niet dragend. Het is in zijn soort een heel grappig ge bouw". De herstelwerkzaamheden zul len aan de houten kap beginnen. De zaak wordt waterdicht gemaakt waarna het gebouw van boven naar beneden onder handen wordt genomen. "Er zit vrij veel oor spronkelijk hout, dat nauwelijks is LEIDEN - Endegeest zal volgend jaar proberen het maximaal toe laatbare aantal mensen in vaste of halfvaste dienst te nemen. Nu wordt nog met een krap perso neelsbestand gewerkt, wat een van de oorzaken is van het hoge ziekte verzuim onder het personeel van Endegeest. Mr. J.R. Bronkhorst, ADVERTENTIE Europa's meest gekochte auto VW Golf VI 18.995, kamsteeg Oegstgeest, Leiderdorp, Katwijk Voorschoten, Lisse, Hillegom. verrot, in de kerk. De meeste ver rottingsverschijnselen doen zich voor bij de goten", aldus Van Hoo gevest. De architect verwacht dat de res tauratie voor juli 1986, klaar kan zijn. Als de werkzaamheden ten minste snel kunnen beginnen. Dit hangt onder meer af van de raads commissie financiën, die maandag over de gemeentelijke subsidie zal beslissen. De Pinksterbeweging blijft zolang in het Evangeliecen trum aan de Zijlsingel. Alleen de zondagdiensten hebben plaats in de aula van de Rembrandt-scho- lengemeenschap. Woordvoerder Van Houwelingen van Maasbach wil heel weinig los laten, voordat de raadscommissie financiën een beslissing heeft ge nomen over de toekenning van de gemeentelijke subsidie. "Er zijn nog belangrijke punten waarover verschil van mening bestaat. We zijn al jaren bezig. We zijn al drie keer bijna rond geweest met de subsidies", licht hij die voorzich tigheid toe. Van verder commen taar onthoudt hij zich tot volgende week dinsdag. Armenkerk De geschiedenis van de Bethle hemskerk gaat terug tot in de zes tiende eeuw. De eerste gegevens dateren uit 1644, toen de kerk zou zijn gebruikt door de Duitse Gere formeerde Religie. Destijds had het kerkje vermoedelijk houten zuilen en een klein klokketorentje op de voorgevel. Tot 1736 is het gebouw als kerk gebruikt. Na een tijdje van leeg stand kreeg het gebouw een be stemming als school voor arme kinderen. De school bleef bestaan tot 1756, waarna de kerk een op slagplaats voor turf en koren ten behoeve van gereformeerde ge meente werd. De kerkeraad van de nederlands hervormde gemeente richtte in 1804 de 'armenkerk' op. In Leiden heerste in die dagen grote armoede en werkloosheid en de armenkerk kreeg een onderkomen in de Hoog duitse kerk aan de Korte Lange- gracht, thans de Lammermarkt/ hoek Marktsteeg. De armen die ge bruik maakten van de bedeling van de kerk moesten de diensten in dit gebouw bijwonen. De naan 'armenkerk' verdween in 1893 en werd toen veranderd in Bethlehemskerk. Zes jaar later bleek het gebouw echter zo slecht te zijn, als gevolg van achterwege gebleven onderhoud, dat het on veilig is om er nog langer diensten De Bethlehemskerk aan de Lammermarkt, die sinds 1899 nauwelijks is onderhouden en gebruikt. De muur van het gebouw aan de zijde van de Marksteeg is zo slecht dat hij vrijwel geheel opnieuw moet worden opge trokken. (foto's Wim Dijkman). te houden. De armen verhuisden naar de Marekerk. De gemeente Leiden kocht toen de kerk voor 4000 gulden van de kerkcommissie voor de diaconie, op voorwaarde dat het gebouw al tijd een kerkelijke bestemming zou houden. In dat jaar werd de voorgevel vernieuwd. Vermoede lijk zijn toen het klokketorentje en het klokkenspel verdwenen. De gevel getuigt hiervan met het op schrift 'Bethlehemskerk 1644- 1899'. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was de kerk weer in gebruik als op slagplaats, waarna het gebouw we derom ernstig in verval raakte. Een duidelijke bestemming heeft de Bethlehemskerk nooit gehad. Van af 1970 vestigde Leiden er een de pot van de gemeentelijke werk- DEN HAAG Het cellentekort in het arrondissement 's-Gravenhage wordt steeds groter en zal in de ko mende jaren nog toenemen. In 1984 moest voor een kwart van het aantal verdachten, voor wie een be vel tot voorlopige hechtenis was af gegeven, als gevolg daarvan naar huis worden gestuurd. Deze zorgelijke ontwikkeling wordt geconstateerd in het jaarver slag over 1984 van het arrondisse mentsparket 's-Gravenhage, waar onder ook de Leidse en Alphense regio vallen. In 1983 was het per centage heenzendingen nog 22,3. Oorzaken van die stijging zijn moeilijk aan te geven. Vast staat dat niet vaker tot voorlopige hech tenis wordt besloten dan voorheen. Een gevolg van het cellentekort is het feit dat er voor verdachten van zware misdrijven in een huis van bewaring op een bepaald mo ment geen plaats is. Zij worden vaak op een politiebureau onder gebracht. Het aantal gevallen van discrimi natie dat strafrechtelijk moet wor den afgedaan, vertoont in het Haagse arrondissement een lichte stijging. Over het algemeen wordt er wanneer voldoende bewijs voor handen is tot vervolging overge gaan. In 1984 werden door het ar rondissementsparket 18.353 mis drijfzaken ingeschreven, en dat is bijna tweemaal zoveel als in 1972. ADVERTENTIE WÉÉR EEN NIEUWE MENUKAART. Rapenburg 97, Leiden, tel. 071-122176. /JfïvTECHNIEK HALBEWEGING. directeur algemene zaken van En degeest, zei dit gisteren in de ver gadering van de raadscommissie voor maatschappelijke aangele genheden, volksgezondheid en cultuur naar aanleiding van op merkingen over het jaarverslag 1984 van Endegeest. De raadsleden Fallaux (PvdA) en Middendorp (PSP) hadden nogal wat kritiek op dat jaarverslag. Middendorp: "Er zijn vragen waarop ik nergens in het jaarverslag antwoord krijg". Fallaux merkte op dat het grote aantal uitzendkrachten veel duur der is dan vast personeel. "Boven dien kunnen uitzendkrachten geen vertrouwenspositie bij de patiën ten verwerven", aldus Fallaux. Bronkhorst gaf toe dat het aantal uitzendkrachten "de pan uit rijst". "En het is dit jaar alleen maar erger geworden. Het structurele ziekte verzuim op sommige afdelingen is daar de oorzaak van. Bovendien wordt niet overal even heftig ge streefd naar vakantiespreiding. En die is niet altijd met geweld af te dwingen", aldus Bronkhorst. Endegeest moet weliswaar met een krappe personeelsbezetting werken, maar volgend jaar pro beert de directie toch meer vaste aanstellingen te bewerkstelligen. "Ook is het nu al zo dat van alle leerlingen die zijn afgestudeerd, vrijwel allen die dat willen op En degeest aangenomen zijn", schet ste Bronkhorst de situatie van leer ling-verplegers. Jarenlang werden leerlingen, wanneer zij eenmaal hun diploma hadden behaald, ont slagen, omdat zij te duur werden voor het psychiatrisch ziekenhuis. Overigens miste ook het raadslid Kramp (CDA) nogal wat zaken in het jaarverslag: "Ik denk dat er in 1984 meer is gebeurd dan hierin staat. Er wordt geen woord over de bewonersraad geschreven. Ook de ombudsfunctie, de afbouw van Voorgeest en het structuurplan voor de gebouwen komen niet aan de orde. Dat had uitgebreider moe ten gebeuren", luidde haar kritiek. Marepoort (4) "Ik ben blij dat ik eraf ben. Er is heel wat van me afgevallen en verder zeg ik lekker niks". Me vrouw Bergman is heel duide- lijkf de kwestie rond café de Ma repoort is opgelost. Weliswaar niet helemaal volgens de bedoe lingen waarmee haar echtgenoot en zij een kort geding tegen hun compagnon Van Ingen hadden aangespannen, maar niettemin tot tevredenheid van beide par tijen. Zoals bekend boterde het de laatste tijd niet zo best tussen Bergman en Van Ingen. Reden waarom Bergman besloot Van Ingen uit te kopen en zelf de zaak te blijven drijven. De afkoopsom beviel Van Ingen echter niet, dus kwam er niets van een boedel scheiding. Bergman wilde de kwestie snel rond zien te krijgen en spande een kort geding aan tegen Van Ingen. Maar de vice- president van de rechtbank, mr. R. Portheine, wilde liever niet vonnissen. "Gaat u nou eerst eens met elkaar praten en komt u er dan niet uit dan keert u hier bij me terug', was de strekking van zijn advies afgelopen dinsdag. Zo gezegd, zo gedaan. Niet dat Van Ingen en Bergman hu achter een pilsje met elkaar rond de ta fel gingen zitten. Zo is het niet. Hun advocaten hebben na dins dag telefonisch contact gehad. Daaruit is een contract voortge komen dat gistermiddag werd getekend. Volgens dat contract neemt Van Ingen het bedrijf over. Bergman wordt dus uitge kocht. De rollen zijn omge draaid. Van Ingen: "Ja onze advocaten hebben dat bekonkeld. Maar ik kan wel zeggen dat het naar te vredenheid van beide partijen is opgelost. Bergman en ik zijn als vrienden uit elkaar gegaan. Ik verwacht hem dan ook wel weer in de Marepoort. Als klant, die 's avonds een pilsje komt drinken. En waarom ook niet? Dat moet toch kunnen?" Elkaar niet willen spreken en dan toch als vrienden uit elkaar gaan, hoe kan dat nou? Mr. Van Leeuwen, advocaat van Van Ingen: "Beide partijen hech ten er aan in goede verstandhou ding met elkaar om te gaan". Van Ingen neemt de hele inboedel over. De prijs - "nee ik zeg niet wat ik ervoor op tafel leg" - heeft Bergman tevreden kunnen stel len. Bovendien heeft hij een op gezette scheepsrat van Van In gen teruggekregen. Waar iemand al niet blij mee kan zijn. Helm De restauratie van de kelders aan de Hoogstraat stelt de winkeliers daar voor de nodige problemen en ongemakken. Maar soms le vert dat graafwerk iets leuks op: resten van oude voorwerpen. In de etalage van koffieshop de Kleine Klup aan de Nieuwe Rijn staan de 'vondsten' uitgestald. Het pronkstuk is een Romeinse legionairshelm uit de eerste ja ren van de jaartelling. Er zijn tot dusver twee complete exempla ren gevonden in Nederland. Prof. H. Brunsting heeft in 1961 de eerste helm uitgegraven bij Nijmegen, maar deze is door de tand des tijds zwaarder aangetast dan de 'Leidse' helm. Een blik in de etalage van de Kleine Klup levert nog meer kostbare kleinoden op: een Ja panse kruik en een schaal die door de Romeinen als vissekom of fruitschaal werd gebruikt. Kenners raken nu meteen aan het twijfelen, maar ook de leek zal de combinatie vissekom-Ro- meinse helm enigszins vreemd vinden. Evelyne Janssen, beel dend kunstenares, lost het raad sel snel op: "Omdat de winkel onder de Kleine Klup gesloten is, wordt de etalage niet gebruikt. De namaak-helm in de etalage aan de Nieuwe Rijn. (foto wim Dijkman» Zonde vonden Hein van Engelen (eigenaar van de koffieshop) en ik dat. Door een 'zelfbouwpak ket' van een helm, dat een boek handel hier verderop aanbood, kwam ik op het idee een Ro meinse helm te maken". De helm is dus van karton, maar ziet er zo echt uit, dat hij wel van brons ge maakt lijkt. Maar alleen een helm in zo'n etalage staat zo kaaltjes, dus moesten nog wat andere vondsten worden uitgestald. Wat stenen brokstukken, 'resten van zuilen', een 'gouden masker, puntgaaf, maar vuil', de Japanse kruik en de vissekom alias fruit schaal maakten de expositie compleet. Wie de etalage aan de Nieuwe Rijn passeert, zal toch even de pas inhouden om de uitgestalde voorwerpen aan een kritische blik te onderwerpen. Dat deden ook twee jongetjes gisteravond: "Joh, dat is geen echte helm hoor, dat is namaak". "Nietes, hy is wel echt". Een voorwerp voor discussie dus. Zelfs de conservator van het Rijksmuseum voor Oudheden kwam, op uitnodiging van Evely ne Janssen, onlangs een kijkje nemen. Voor de zekerheid. Want je weet maar nooit hoe een Ro meinse helm te voorschijn komt. Is het niet in de kelders van de Hoogstraat, dan toch zeker in de i een koffieshop. Club 2000 De rust aan de Hogewoerd is voorlopig teruggekeerd, na ja renlange roerigheid. Café annex dancing Club 2000 is sinds vrij dagavond op last van het ge meentebestuur gesloten. De ver gunning van de eigenaar, T. Da- lakoglou, is ingetrokken, nadat zich in en rond het café tal van moeilijkheden hadden voorge daan. Politiewoordvoerder Dick Graveland zet de feiten nog eens op een rijtje: vroeger heette het café 'Zoom Zoom' en nog vroe ger was het 'De Bliksem'. In dat roemruchte verleden zorgde het etablissement eveneens voor de nodige overlast. Vorig jaar kreeg mijnheer Dalakoglou een ver gunning voor het cafébedrijf, dat toen van naam veranderde in 'Club 2000'. Een vooruitziende naam, maar dat jaartal zal het be drijf vermoedelijk niet halen. Ze ker niet als het aan de omwonen den ligt, die geregeld werden wakker geschrikt door vechtpar tijen, toeterende auto's, plassen de cafégangers en dergelijke el lende. Graveland: "Vanaf de opening vorig jaar is er geregeld politie- bemoeienis geweest. Uitschie ters waren twee recente grote vechtpartijen. Eén in de nacht van vrijdag 2 op zaterdag 3 au gustus, toen al het beschikbare politiepersoneel moest uitruk ken, omdat er op straat een grote vechtpartij aan de gang was. In het café zelf waren al stevige ru zies geweest, die later op straat werden uitgevochten. Een van de betrokkenen, een 31-jarige Leidenaar liep daarbij een mes steek op. Er werden twee aan houdingen verricht". De politie kon toen niet voorkomen dat rui ten van woningen en een kle dingzaak werden vernield. Wèl ging het café voor de rest van die nacht op slot. In de nacht van 13 op 14 sep tember was het opnieuw raak aan de Hogewoerd. Weer een grote vechtpartij, waarbij een po litiehond werd geschopt. Die beet prompt terug, want daar voor is hij tenslotte opgeleid. Ook een politiewagen moest het ontgelden. De politie moest met de gummi-lat een eind aan de uit de hand gelopen schermutseling maken. Er werden opnieuw twee aanhoudingen verricht en twee mannen mochten op het bureau ontnuchteren. Graveland: "De buurt was na deze ellende ern stig verontrust. Na al die ongere geldheden rest ons slechts één conclusie: de eigenaar is gewoon niet bij machte om de ellende te gen te houden. Hij verzuimde ook steeds vroegtijdig de politie te bellen. Pas als de vechtpartij en in alle hevigheid losbarstten werden wij gebeld. Niet door hem, maar door de buurt". Op aanraden van de politie heeft het gemeentebestuur nu dus de vergunning ingetrokke- n.Een hoogst ongebruikelijke en vérgaande beslissing. Overigens kan de eigenaar binnen vier we ken tegen dit besluit bij Gedepu teerde Staten in beroep gaan. Of hij van dat recht gebruik maakt, is nog niet bekend. De heer Dala koglou, die in Amstelveen woont, is onbereikbaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 3