Frankrijk geeft
schadevergoeding
SPAREN IN ECU'S!
Mexico: ondraaglijke stank
Shultz: Moskou
ongeloofwaardig
Polisario toch schuldig
aan beschieten schepen
Aan Greenpeace en familie slachtoffer
Moebarak maant Reagan
tevergeefs tot spoed
Geen tijd voor identificatie slachtoffers
DINSDAG 24 SEPTEMBER 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
'>otre
PARIJS - De familie Pereira en de organisatie Greenpeace zullen door de Franse staat
schadeloos worden gesteld voor de aanslag op de Rainbow Warrior in de haven van
Auckland op 10 juli. Daarbij kwam de Nederlands-Portugese fotograaf Pereira om het
leven.
Het ministerie van buitenlandse
zaken verzond gisteren rond het
middaguur brieven aan de betrok
kenen, waarin van het aanbod van
de staat melding werd gemaakt.
door
Rudolph Bakker
Over de preciese inhoud van de
brief wilde het ministerie geen me
dedelingen doen.
Het initiatief van het Franse mi
nisterie van buitenlandse zaken is
een logisch gevolg van de verkla
ring die premier Fabius zondag
avond onverwacht voor de televi
sie aflegde en waarin hij bekende
dat de aanslag op het ecologen-
schip de Rainbow Warrior heel of
ficieel was gepleegd döor leden
van de Franse buitenlandse gehei
me dienst en in opdracht van supe-
WASHINGTON/JERUZALEM
(Rtr./UPI/AFP) - President Moeba
rak van Egypte heeft er vergeefs
bij Washington op aangedrongen
haast te maken bij het vinden van
een oplossing voor het conflict in
het Midden Oosten. Dit zei een ho
ge Amerikaanse anonieme rege
ringsfunctionaris gisteren na af
loop van een onderhoud dat Moe
barak had met president Reagan.
Moebarak vindt dat er tijd wordt
verspild en hoopt op initiatieven.
Hij wil graag dat er meer schot
komt in het vredesproces maar de
VS willen over het tijdstip nog
geen uitspraken doen, zo zei de
zegsman. Moebarak wil dat Was
hington een Jordaans-Palestijnse
delegatie ontvangt als eerste stap
naar rechtstreekse Israëlisch-Ara-
bische vredesbesprekingen.
Die delegatie is nog niet in Was
hington verschenen aangezien de
VS geen PLO'ers acceptéren zo
lang de PLO het bestaansrecht van
Israël niet erkent en niet afziet van
het gebruik van geweld. Volgens
de functionaris heeft president
Reagan dat standpunt tegenover
Moebarak herhaald. Moebarak
stelde dat de PLO de Amerikaanse
voorwaarden „impliciet heeft aan
vaard" en de organisatie haar
standpunt naar voren zal brengen
als eenmaal de besprekingen met
de VS beginnen. Maar Washington
wil dat de PLO daarvóór al zich uit
spreekt over dat punt, zo zei de
functionaris.
Tot nu toe heeft Washington drie
van een lijst van zeven Palestijnen
aanvaard terwijl koning Hoessein
van Jordanië vindt dat vier het mi-
Hussein spreekt volgen
de week met Reagan, terwijl de Is
raëlische premier en minister van
buitenlandse zaken volgende
maand in het Witte Huis worden
ontvangen. De VS wachten de be
sprekingen af en hogen dat voor
het eind van 1985 het Israëlische-
Arabische overleg kan beginnen,
aldus de zegsman.
Israël/Engeland
De betrekkingen tussen Israël en
Groot-Brittannië zijn de laatste da
gen onder grote spanning komen
te staan. Jeruzalem is woedend
over de verkoop van wapens aan
Saoedi-Arabië en Jordanië door
Groot-Brittannië. Bovendien zijn
de Britse plannen om met een Jor
daans/Palestijnse delegatie te pra
ten geheel in het verkeerde keelgat
geschoten.
De Israëlische waarnemend mi
nister van buitenlandse zaken,
Mosje Arens, riep de Britse ambas
sadeur William Squire gisteren bij
zich om te protesteren tegen de
Britse wapenleveranties en het
contact met de delegatie. Arens
heeft „de diepe ontstemming van
Israël" over de Britse stappen
overgebracht. „De ernstige Israëli
sche bezorgheid over de ontwikke
ling van de Brits-Israëlische be
trekkingen moet niet worden on
derschat", zo werd gezegd na af
loop van het onderhoud. Londen
liet eerder deze maand weten dat
het wapens gaat leveren aan Jorda
nië en Saoecli-Arabië voor een be
drag van ruim veertien miljard gul-
den.
Wie die superieuren waren
is alsnog een geheim.
Terwijl het ministerie van bui
tenlandse zaken de brieven al had
verstuurd verscheen een woord
voerder van óreenpeace op de
Franse televisie en eiste daar scha
devergoeding voor de gevolgen
van de aanslag, kennelijk onwe
tend van het initiatief van het mi
nisterie. Ook de premier van
Nieuw-Zeeland, Lange, heeft forse
schadevergoeding geëist voor de
berging van de Rainbow Warrior,
waarmee de autoriteiten zich heb
ben belast. Het is in Frankrijk ui
terst slecht gevallen dat de Britse
premier Margaret Thatcher de
Nieuwzeelandse premier is bijge
vallen en in de bres is gesprongen
voor Greenpeace.
Enige hilariteit is ontstaan rond
de nieuwe minister van defensie
Paul Quilès, die na twee dagen en
nachten van documentenonder
zoek al tot de conclusie kwam dat
de aanslag op het ecologenschip
heel officieel door de Franse bui
tenlandse geheime dienst was ge
pleegd, terwijl zijn voorganger
Hermu daar na drie maanden zoge
naamd nog niet achter was geko-
Het is ook duidelijk geworden
dat het belangrijkste deel van de
Greenpeace-documenten door de
Franse geheime dienst is vernie
tigd. Quilès, heeft echter laten ver
klaren dat daarmee zijn onderzoek
niet in gevaar is gebracht. Hij heeft
kennelijk de opdracht gegeven het
dossier weer aan te vullen.
Nu de grote vraag in Frankrijk is
wie dan wel de hoogste verant
woordelijkheid draagt voor de op
dracht tot de vernietiging van de
Rainbow Warrior, hebben opperof-
ficieren officieus laten weten dat
het leger op geen enkele manier bij
de kwestie was betrokken. Door
het innemen van dit standpunt ge
ven ze aan dat de verantwoordelij
ke onder de topambtenaren of de
regerende politici moet worden ge
zocht.
Het publiek eist een snelle oplos
sing van het raadsel en is kennelijk
niet van zins te wachten op de uit
slag van het werk van de door pre
mier Fabius voorgestelde parle
mentaire enquêtecommissie, die
volende maand geinstalleerd zou
kunnen worden en gemiddeld een
half jaar met zijn werk bezig zal
zijn.
'lEDGNMNBI
DE FABIUS
Wie gaf de opdracht de Rainbow Warrior te laten zinken? Die vraag
prijkt in grote kopletters op de voorpagina's van vrijwel alle Franse
kranten. Het antwoord daarop laat nog op zich wachten, al vindt premier
Fabius dat de harde waarheid op tafel moet komen. (foto afp)
Buitenland kort
Spion
Een Westduitse arts is overgelo
pen naar Oost-Duitsland. Hij wordt
verdacht van spionage voor dit
land. Er is inmiddels een onder
zoek geopend naar de activiteiten
van de arts. Een woordvoerder ver
klaarde dat de 35-jarige arts begin
deze maand met zijn 13-jarige
dochter naar de DDR is gevlucht.
De arts werkte in het farmacolo
gisch laboratorium van het univer
siteitsziekenhuis van Mainz. Hij
heeft in een brief aan het zieken
huis meegedeeld dat hij naar de
DDR is vertrokken.
Piraten
Piraten hebben gisteren de stad
Lahad Datu in Oost-Maleisië aan
gevallen. Zij doodden daarbij ne
gen mensen. Gewapend met auto
matische geweren kwamen 15 pira
ten aan land. Zij beroofden een
bank van omgerekend circa 80.000
gulden en schoten op voorbijgan
gers. Voor ze de vlucht namen,
bliezen de piraten een politieboot
op. Twee overvallers werden ge
dood.
NAVO-aanslag
In de Bondsrepubliek is gisteren
een brandstofpijplijn van de NA
VO opgeblazen, zo deelde de poli
tie mee. De explosie deed zich voor
in de buurt van de stad Limburg,
ongeveer 100 kilometer ten noord
westen van Frankfurt. Volgens de
woordvoerder werd de toevoer van
brandstof „tijdelijk onderbroken"
door de ontploffing die een twee
meter groot gat sloeg in de grond.
Niemand werd gewond bij de aan
slag, voor wie zich tot dusverre nog
niemand verantwoordelijk heeft
gesteld.
Tunesië/Libië
Jagers van de Tunesische lucht
macht hebben gisteren Libische
gevechtsvliegtuigen verdreven die
het Tunesische luchtruim schon
den. Dit is gemeld door het Tunesi
sche persbureau TAP. Volgens het
persbureau vlogen vier Libische
Mirages de grens over en vlogen
twee maal over de stad Ramada,
ongeveer 30 kilometer van de
grens. De verhoudingen tussen
beide Noordafrikaanse landen zijn
de laatste weken zeer gespannen
naar aanleiding van de uitwijzing
door Libië van meer dan 30.000
gastarbeiders.
NEW YORK - "De Sowjet-Unie
heeft nooit ingestemd met beteke
nisvolle vermindering van offen
sieve kernwapens. Ze heeft daar
entegen een ongeëvenaarde mili-
door
Henk Kolb
taire opbouw voortgezet die de ba
sis aanvreet waarop afschrikking
tientallen jaren heeft berust. De
strategie die vertrouwt op offensie
ve vergelding teneinde afschrik
king te handhaven en op die ma
nier oorlog te voorkomen, wordt
zodoende van Sowjet-zijde in twij
fel getrokken".
Met deze klacht heeft de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken George Shultz de debatten
tijdens de veertigste en jubileum-
vergadering van de Verenigde Na
ties geopend. Hij beklemtoonde
gisteren echter dat president Rea
gan uitkijkt naar zijn topconferen
tie met de Russische leider Gor-
batsjov (in november). "De VS en
de Sowjet-Unie hebben", aldus
Suikeroom dood:
150 'rouwenden'
MADRID (GPD) - Suikerooms
blijken niet alleen in fabeltjes,
maar ook in werkelijkheid nog
te bestaan. In het Spaanse
dorpje Dolores in de provincie
Alicante heerst sinds enkele
weken een ware goudkoorts.
Vorige maand werd bekend,
dat een oude ingezetene van
Dolores, Manuel Juan, begin
van dit jaar in de Verenigde
Staten was overleden, zonder
kinderen maar wel met een
bankrekening van 5 miljoen
dollar (bijna 17 miljoen gul
den).
Manuel Juan, avonturier en
correspondent van een Ameri
kaans persbureau, had in de ja
ren '30 afscheid genomen van
zijn familieleden in Dolores en
had zoals zoveel emigranten in
de crisisperiode zijn geluk ge
zocht in Cuba. Met redelijk suc
ces, afgaande op zijn banksaldo
bij zijn overlijden.
Het bericht van de onbestem
de erfenis heeft een ware psy
chose in Dolores teweeg ge
bracht. Een honderd vijftigtal
neven, nichten, achterneven en
-nichten haastte zich naar het
gemeentehuis om een afschrift
uit het geboorteregister te be
machtigen om hun verwant
schap met de overleden suike
room (die zich nooit meer in
Dolores had laten zien) te be
wijzen.
MEXICO-STAD - Elk stoffelijk
overschot betekent een drama op
zichzelf. „38, net geboren, dochter
van Maria de Jesus Padilla, 39,
overblijfselen van onbekende
vrouw...". Een man in witte dok-
tersjas leest een lijst voor van de
laatste lading stoffelijke overschot
ten die is gearriveerd. Het meren
deel is niet geidentificeerd. Van de
meer dan 3500 geborgen lichamen
zou men nog geen tien procent
hebben weten thuis te brengen.
door
Rob Sprenkels
We bevinden ons in het honkbal
park van de Mexicaanse zieken-
fondsvemiging. Dit stadion is het
afgelopen weekeinde aangewezen
als de belangrijkste verzamelplaats
van de slachtoffers van de twee
aardbevingen die eind vorige week
grote" delen van Mexico-Stad over
woekerde met stof en puin. Het le
ger heeft op het speelveld drie gro
te tenten opgezet. Onder het can
vas liggen de stoffelijke overschot
ten. Zo'n negentig bij elkaar, be
dekt met lakens en ijs.
BREDA (GPD) - Honderden zen
damateurs in Nederland proberen
dezer dagen contact te krijgen met
hun collega's in Mexico. Vrijwel al
le normale verbindingen met het
door aardbevingen getroffen land
zijn verbroken. Er is nagenoeg
geen telexverkeer en de telefoon is
geheel onbruikbaar. Het enige
snelle contact wordt tot stand ge
bracht door zendamateurs.
HJans Weijers uit Breda (roep
naam PA0HWB) is waarschijnlijk
een van de weinigen in Nederland
die via de ether een verbinding tot
stand hebben gebracht dank zij
MADRID - De Saharaanse bevrij
dingsbeweging Frente Polisario
heeft gisteravond in Algiers de ver-
antoordelijkheid opgeëist voor de
beschieting van het Spaanse mari
nevaartuig Tago Mago afgelopen
zaterdag en van de onder Spaanse
vlag varende vissersboot Junquito.
door
Gerrit-Jan Hoek
Volgens het uitgegeven commu
niqué is bij de beschieting van de
vissersboot met anti-tankgranaten
een van de zeven opvarenden om
het leven gekomen. De andere zes
vissers, van wie er drie verwondin
gen opliepen, werden door eenhe
den van het Polisario door de
woestijn naar de thuisbasis Tin-
douf in Algerije vervoerd, waar ze
gisteravond aankamen.
De gekidnapte vissers zullen op
korte termijn via Algiers in vrij
heid worden gesteld. De eerdere
ontkenningen van de verantwoor
delijkheid voor de aanslag, waarbij
ook een marineluitenant om het le
ven kwam, schreef het Polisario
toe aan de moeilijke communicatie
met het afgelegen woestijngebied
waar de operatie werd uitgevoerd.
In het communiqué betreurt Po
lisario de dood van de twee Span
jaarden, omgekomen in wat ge
noemd wordt 'een gewapend con
flict'. De beschieting van het mari
neschip Taco Mago wordt verde
digd als een oorlogsdaad, omdat
het Spaanse patrouilleschip ver
De bedorven lucht is bedwel
mend. Op het moment van aan
komst worden de lichamen volge
spoten met formaline en elke drie,
vier uur werpt een vrachtauto er
een lading ijs over. Maar de meeste
stoffelijke overschotten bevinden
zich reeds voor aankomst in staat
van ontbinding.
Vandaar dat er haast gemaakt
moet worden, tot ergernis van de
lange rij mensen die op zoek zijn
naar vermiste vrienden of familie
leden. Tegenover de tenten staan
grote stapels lijkkisten. Karton
voor degenen die niets kunnen be
talen, triplex voor de niet al te
draagkrachtigen en hout voor de
iets beter gesitueerden. Niet gei-
dentificeerde lichamen worden in
de namiddag weer op vrachtwa
gens geladen om te worden gecre
meerd of in een massagraf te wor
den gedeponeerd. Op een kerkhof
dat zich zo'n 20 kilometer van het
centrum van Mexico-Stad bevindt,
zyn gigantische gaten gegraven
van 10 bij 3 meter.
Intussen hebben de gierende si
renes van ambulances plaats ge
maakt voor het getoeter van het
normale verkeer, dat als gevolg
van wegafzettingen nu nog chaoti
scher is dan ooit. Er zijn geen am
bulances meer, omdat er bijna
geen overlevenden meer onder het
puin worden gevonden. Reddings
ploegen spannen zich vooralsnog
in om lichamen te bergen. Maar het
gevaar voor epidemieën wordt
steeds groter en het moment lijkt
gekomen om de brokstukken met
zwaar materieel te lijf te gaan.
De beelden zijn sinister. Bijvoor
beeld achter de Plaza Garibaldi, de
verzamelplaats van de mariachi's,
de folkloristische Mexicaanse mu
zikanten. Van de wooneenheid van
drie flats is alleen de middelste
Zendamateurs
in contact
met Mexicanen
een speciale antenne. Hem werd
verteld dat de Mexicaanse hob
byisten hun apparatuur aan de
praat houden met fietsdynamo's,
omdat de electriciteit is uitgeval
len.
Het lukte Weijers afgelopen vrij
dag slechts eenmaal. Daarna heeft
binnen de 12-mylszone van het
door het Polisario opgeëiste gebied
De vertegenwoordiger van Poli
sario in Madrid, Ahmed Buhari,
betreurde in een interview op de
Spaanse radio eveneens het inci
dent met de dodelijke afloop. Bu
hari verweet evenwel de Spaanse
vissers, die op een mijl uit de kust
visten in een gebied dat als gevaar
lijk bekend staat, mede-verant
woordelijkheid omdat ze zich be
wust aan risico's hadden blootge
steld.
Met de openbare schuldbekente
nis van Polisario is een einde geko
men aan de verwarring van de af
gelopen drie dagen, waarin allerlei
speculaties de ronde deden over
wie de actie op zijn geweten had.
De Spaanse minister van buiten
landse zaken, Fernandez Ordonez,
verklaarde gisteravond in New
York te wachten met tegenmaatre
gelen totdat de zes vissers vrijgela
ten zijn. De conservatieve opposi
tie eiste drastische maatregelen te
gen de bevrijdingsbeweging zoals
het verbreken van alle betrekkin
gen en sluiting van het Polisario-
kantoor in Madrid.
De operatie zal Polisario diplo
matiek duur komen te staan. Aan
de vooravond van het debat in de
VN over dekolonisatie en het refe
rendum in de voormalige Spaanse
kolonie zal tegenstander Marokko
zonder twijfel het incident probe
ren uit te buiten door Polisario
(met de recente feiten in de hand)
af te schilderen als een terreurorga
nisatie.
overeind gebleven. Soldaten bewa
ken de voorwerpen die in min of
meer acceptabele staat uit de puin
hopen tevoorschijn zijn gekomen:
een oude foto met drie kinderpor
tretten, gitaren, violen, een trom
pet, twee schuiftrompetten en een
van de gigantische basgitaren. Ook
is er een hele collectie van de typi
sche mariachi-pakken met verzil
verde kettingsluiters en de met
goud- en zilverdraad geborduurde
sombrero's.
Van het forse gebouw is op de
derde verdieping een hele buiten
muur weggeslagen. Je kunt zo naar
binnen kijken in de eenvoudige
huis- en slaapkamer. Bij het ach
terste gebouw, althans wat er nog
van over is, proberen reddings
ploegen stoffelijke overschotten te
bergen. Behalve dekens, wasgoed
en matrassen steekt er ook een
mannen been tussen de puinhopen
uit. Aan de andere kant zijn de red
dingswerkers bezig het puin hand
je voor handje te verwijderen. Na
vijf keer kijken is er een zwarte,
lange haardos te zien.
Het publiek wordt met een touw
op zo'n honderd meter afstand ge
houden. Het zijn voornamelijk
mensen die familie in het woon
complex van de mariachi's hadden
wonen. De hoop dat er nog overle
venden worden aangetroffen, is
verdwenen. Maar iedereen zou
toch graag de laatste eer willen be
wijzen aan het stoffelijk overschot.
Het bergen van de lichamen gaat
veel te langzaam. Van de naar
schatting 300 stoffelijke overschot
ten die zich in het mariachi-com-
plex zouden bevinden, zijn er nog
geen 50 geborgen. De stank wordt
met de dag ondraaglijker. „Ik denk
dat we morgen met dynamiet be
ginnen", aldus een van de opzich
ters bij de werkzaamheden.
hij zich gemeld in het noodnet dat
in de Verenigde Staten is opgezet.
Via dit noodnet, dat bijna onafge
broken met de Mexicaanse zenda
mateurs contact heeft, hoopt hij in
het buitenland informatie te krij
gen over het welzijn van familiele
den in de Middenamerikaansc
puinhoop. Hij heeft inmiddels 205
aanvragen om inlichtingen binnen
gekregen, waarvan hij er 25 heeft
uitgekozen vanwege de urgentie.
Hij heeft 15 adressen doorgegeven,
waarop Mexicaanse zendamateurs
in 12 gevallen positief hebben ge
reageerd.
Shultz „nu een historische gele
genheid om het risico van oorlog te
verminderen". De VS, zo zei hij,
willen een produktieve bijeen
komst die meèr vaart moet geven
aan de breedschalige dialoog die
reeds is begonnen. Hij beloofde dat
Russische blijken van goed ver
trouwen en bereidheid om eerlijke
overeenkomsten te bereiken van
Amerikaanse zijde ruimschoots
zullen worden geëvenaard.
Hoewel Shultz Russische propa
ganda over Amerikaanse wapen-
Nieuwe interessante spaarmogelijkheden
European Currency Unit
De ECU is als beleggings- en spaarvaluta in opkomst
Credit Lyonnais Bank Nederland haakt er op
in met een groot aantal nieuwe en interes
sante spaarvormen: spaar- en depotrekening,
spaar- en termijndeposito's, kas- en spaar-
certificaten en obligaties. Kom 'ns langs of bel
op om te horen wat wij voor u in ECUs
kunnen doen!
Credit Lyonnais Bank Nederland
Coolsingel 63,3012 AB Rotterdam, Telefoon 010 - 694303/694399
programma's bestempelde als
"schreeuwend eenzijdig en niet
ernstig te nemen", was het duide
lijk dat hij ter wille van het top-
overleg de deuren open wilde hou
den. Zijn Russische ambtgenoot,
die morgen spreekt, brengt naar
verluidt nieuwe plannen mee voor
vermindering van de wederzijdse
kernwapenarsenalen.
Hoewel de civiele top van het
Pentagon met instemming van mi
nister van defensie Weinberger
probeert het wapenoverleg te tor
pederen, heeft Reagans veilig
heidsadviseur Robert McFarlane
gezegd dat er reële kansen zijn op
een overeenkomst binnen een jaar.
De rede van Shultz bevatte overi
gens geen nieuwe gezichtspunten.
Hij herhaalde de Amerikaanse
overtuiging dat de regering in
Zuid-Afrika met zwarte leiders
moet onderhandelen in plaats van
hen op te sluiten.
Shultz beklemtoonde ook dat de
Amerikaanse regering de inspan
ningen van de zgn. Contadora-
groep de beste bedding acht voor
het nastreven van een vreedzame
oplossing voor de conflicten in
Midden-Amerika.
Ten aanzien van het Midden-
Oosten, waar de Amerikaanse di
plomatie weer enigszins tot leven
begint te komen, waarschuwde hij
dat het najagen van illusies over
gewapende strijd niets positiefs
kan opleveren doch dat directe on
derhandelingen tussen de betrok
ken partijen nodig zijn. "Het ogen
blik is daar - dit jaar - voor belang
rijke vooruitgang en het begin van
directe onderhandelingen". De
Verenigde Naties zelf maande
Shultz tot werkelijkheidszin in
plaats van politieke oorlogvoering
en een onrealistische opstelling.
