DAGBLAD
SOT
Koers dollar al gekelderd
•isggss.
Minima eten te weinig:
gezondheid in gevaar?
'Fransen moeten
schade betalen'
Sédeltabach
SPORTSCHOOL
AAD VAN P0LANEN
Top marine
lapt Kamer
aan laars
Reactie op afspraken van vijf grote industrielanden
REDDERS EN PLUNDERAARS ACTIEF
gr drukkerij -
Beestachtig
Greenpeace en N.-Zeeland:
GREENPEACE
PREI EN
GELDERSESCHIJVEN
MAANDAG 23 SEPTEMBER 1985
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37814
Kritiek Rekenkamer
op Walrusproject
DEN HAAG (ANP/GPD) - De top
van de Nederlandse marine, de Ad-
miraliteitsraad, heeft informatie
over de enorme kostenoverschrij-
dingen bij de bouw van de Walrus-
onderzeeërs binnenskamers ge
houden of slechts gedeeltelijk
doorgegeven aan de politieke lei
ding. Daarmee heeft de marinetop
'herhaaldelijk laten blijken geen
begrip te hebben van zyn verant
woordelijkheid ten aanzien van de
politiek'. Die zeer scherpe kritiek
uit de Algemene Rekenkamer in
zijn rapport over het Walruspro
ject, dat vandaag aan Eerste en
Tweede Kamer en aan minister De
Ruiter (defensie) is aangeboden.
In 1978 is aan de Tweede Kamer
gemeld dat de bouw van de twee
Walrusduikboten een bedrag van
425 mihoen gulden zou vergen. Vo
rig jaar september meldde staatse
cretaris Van Houwelingen (mate-
rieelzaken) aan de Kamer dat de
kosten in de loop van de jaren
meer dan verdubbeld waren tot bo
ven de 900 miljoen gulden. De in
flatie meegerekend hadden de bei
de duikboten ten hoogste 577 mil
joen mogen kosten. De overige
honderden miljoenen guldens zijn
besteed aan allerlei extra voorzie
ningen en overschrijdingen van
kostenramingen. Het was veelal de
Admiraliteitsraad zelf die, aldus
het rapport, steeds deze beslissin
gen nam.
(Zie verder pagina 5)
Ajax heeft de bittere nasmaak
van Porto gisteren wegge
spoeld tegen Roda JC.
Na de nederlaag in de strijd
om de Europa Cup 'speelden'
de Amsterdammers met de
ploeg uit Limburg, die in een
wervelende voetbalshow met
zes schitterende treffers om de
oren werd geslagen.
Feyenoord nam bij Den Bosch
geen enkel risico: 1-1.
Drie wereldrecords van drie
atleten uit één land, op één
middag. Dat is op zichzelf al
een wereldrecord.
LEIDSCH DAGBLAD
20 PAGINA'S
400 meter hordenloopster Sa
bine Busch en verspringster
Heike Drechsler kwamen
daarop tot nieuwe toppresta
ties.
PAGINA 9
Marco van Basten .(hier omhelsd door een Roda-speler waarbij
scheidsrechter Van der Niet niet ingreep) scoorde gisteren wéér
driemaal. Totale competitiescore tot nu toe twaalf treffers, (foto anp>
Oost-Duitsland zorgde
tijdens nationale selectiewed
strijden voor de wereldspelen.
Kogelstoter Ulf Timmermann,
met Lugdunum. De botsing
van de stadgenoten in de zon
dag tweede klasse werd door
de ploeg uit de Kikkerpolder
gewonnen met 2-1.
Dit vooral dankzij de inbreng
van Daan Kooimans en Wim
Oppelaar.
PAGINA 11
Tot een paar minuten voor
tijd hield BS Leiden zaterdag
avond in de Maaspoort gelijke
tred met landskampioen Den
Bosch. Een onverwachte ont
wikkeling omdat de sponsor-
loze basketbalploeg uit de
Sleutelstad in kwalitatief op
zicht veruit de mindere leek.
De praktijk wees anders uit,
Roodenburg is op e
routine afgetroefd i
071-899241 Energieweg 25
Zoeterwoude-Rijndijk
NEW YORK (Rtr/AFP-UPI-DPA) - De koers van de Ameri
kaanse dollar is vanochtend op de internationale valuta
markten gekelderd. Rond het middaguur was de prijs
voor de dollar bij de handel in Amsterdam al gedaald tot
3,07 gulden. Vrijdag bedroeg de officiële middenkoers
nog ruim 3,24 gulden.
DEN HAAG (GPD) - Veel huis- als minimum,
houdens met niet meer dan een mi- Daarom vinden zijn dat onder-
nimuminkomen besteden zo wei- zocht moet worden wat op langere
nig geld aan voeding, dat meer on- termijn de gevolgen daarvan zijn.
derzoek naar de gezondheidstoe- In één huishouden troffen de on-
irivoering van een vak 'consumen
ten-onderwijs' in de eerste jaren
van alle scholen voor voortgezet
onderwijs. Daarbij zou aan de nieu-
generaties in elk geval inzicht
stand in die huishoudens broodno- derzoekers aan het eind van de 'moeten worden verschaft
dig lijkt. Dat zeggen de budgetad- maand alleen nog wat ingrediënten huishoudboekje. Tijdens het
viseuse mevrouw R. A. Schorting- voor pannekoeken aan of werd er
huis en prof.dr. W.F. van Raay, een week lang droge spaghetti ge-
hoogleraar in de economische psy- geten.
chologie aan de Erasmus-universi- Schortinghuis en Van Raay me-
teit in Rotterdam. nen, dat onderzoek naar de geeste-
Zij hebben het uitgavenpatroon lijke gezondheid van de mensen
in honderd huishoudens met een 'misschien'nog wel noodzakelijker
minimuminkomen onderzocht. In is dan controle op hun lichamelijke
hun vandaag verschenen rapport gesteldheid. „Het is namelijk opge
komen zij tot de 'verontrustende vallen dat bij zeer veel geïnterview-
constatering', dat in de helft van de den sprake was van pessimisme,
huishoudens de dagelijkse uitga- gefrustreerdheid, onverschillig
ven aan voeding lager waren dan heid en toename van verbittering
de bedragen die door instellingen en van het gevoel dat men geïso-
als het Voorlichtingsbureau voor leerd raakt. Als bijvoorbeeld kin-
de Voeding worden aangegeven deren uit deze huishoudens niet
meer voldoende mee kunnen doen
aan sport en in clubs, dan kan dat
vérstrekkende gevolgen hebben",
aldus het rapport. Een enkele maal
werd zelfs onverholen agressie
aangetroffen.
In het rapport wordt gepleit voor
het
derzoek bleek namelijk, dat velen
niet de flauwste notie hadden waar
hun geld telkens zo snel aan was
opgegaan. Bovendien bleek dat
mensen die een extraatje het
hardst nodig hebben, vaak het
minst op de hoogte zijn van datge
ne waar ze recht op hebben. Zelfs
het begrip huursubsidie bleek lang
niet overal bekend.
Volgens de onderzoekers moe
ten hulpverleners op dit gebied ac
tiever worden. Zij denken bijvoor
beeld aan een of andere vorm van
standaardinformatie voor mensen
die bij de sociale dienst aanklop
pen voor een uitkering.
Van Raay en Schortinghuis
staan afwijzend tegenover het
kwijtschelden van schulden van
met een minimuminko-
„Dat zou een beloning zijn
verkeerd gedrag
MEXICO-STAD - Reddingsploe
gen hebben tot vanochtend meer
dan 3500 doden geborgen uit de
puinhopen na de aardbeving in
Mexico. Gevreesd wordt dat het do
dental zal oplopen tot boven de
10.000. Ook ruim drie dagen na de
eerste aardschokken worden nog le
venden uit ingestorte huizen en ge
bouwen gehaald. Gisteren waren
dat er ruim 100.
Duizenden mensen brengen de
dag nog steeds op straat door. Van
de chaotische toestanden maken ge
wapende bendes gebruik door, als
hulpverleners vermomd, aan het
plunderen te slaan.
Op de foto links het volledig in
elkaar geklapte nieuwe grote zie
kenhuis in Mexico-Stad waar - tus
sen de betonnen vloeren - nog hon
derden doden moeten liggen.
Rechts een hulpverlener die zich ge
reed maakt om weer aan de slag te
gaan bij het zoeken naar slachtof
fers. (foto's AP»
De forse daling is een directe reac
tie op de afspraken die de minis
ters van financiën en de presiden
ten van de centrale banken van de
vijf belangrijkste westerse indus
trielanden gisteren hebben ge
maakt.
Zij besloten waar mogelijk geza
menlijk maatregelen te zullen ne
men om de koers van de Ameri
kaanse dollar te drukken en die
van de Japanse yen en de belang
rijke Europese valuta te verster
ken. De 'vijf beloofden de toene
mende druk tot het nemen van
maatregelen om de economie van
het eigen land te beschermen te
zullen weerstaan.
De Verenigde Staten, Japan,
West-Duitsland, Groot-Brittannië
en Frankrijk verklaarden gisteren
in New York dat "een ordelijke
waardering van de belangrijkste
valuta ten opzichte van de dollar
wenselijk is om het handelstekort
tussen de VS en hun handelspart
ners te verminderen". Welke maat
regelen ze precies bedoelen is niet
duidelijk, maar de mogelijkheid
van interventie - het aan- of verko
pen van valuta om een koers van
een munt te steunen of te drukken
- wordt niet uitgesloten.
Aangenomen wordt dat de over
eenkomst vooruitloopt op de nieu
we Amerikaanse handelspolitiek
waarover president Reagan van
daag een boekje open zou doen. Hij
komt waarschijnlijk met maatrege
len tegen de wat wordt beschouwd
als oneerlijke handelspraktijken
van de handelspartners van de VS.
Reagan wil namelij óók tegen
wicht bieden aan de groeiende
druk tot protectionistische maatre
gelen vanuit het Congres. De VS
kampen met een recordtekort van
150 miljard dollar op de handelsba
lans. De maatregelen waar sommi
ge Congresleden om vragen staan
in verband met het feit dat veel
Amerikanen als gevolg van de
sterk gegroeide import en de slech
te exportpositie van Amerikaanse
bedrijven, hun baan hebben verlo-
NIEUW-VENNEP - Een vyf
weken oud poesje is dit week
einde door onbekenden op
beestachtige wijze om het le
ven gebracht in Nieuw-Ven-
nep. In een tuin aan de Jonk
heer Van de Pollstraat werd het
beestje gisteren gevonden met
een spijker in de kop. Volgens
de politie van Haarlemmer
meer was de spijker er met een
hard voorwerp ingeslagen.
(voorheen Luiten)
Rapenburg 48, Stevenshofpolder en Katwijk
Leiden tel. 071-123728 b.g.g. 763435
- Judo (vanaf 4 jaar)
- Jiu-Jitsu (zelfverdediging) vanaf 6 jaar
- Karate (vanaf 6 jaar)
- Yoga
•- Dames- en Herenconditietraining
Na weken van ontkennin-
9en door de Pranse re9e-
ring, maar aanhoudende
beschudigingen in de pers, is het ho
ge woord er dan eindelijk uit. De ge
heime dienst (DGSE) is schuldig aan
de aanslag op de Rainbow Warior.
het schip van Greenpeace. De Fran
se premier Fabius bevestigde deze
weinig verrassende, maar niettemin
onthutsende conclusie gisteren voor
de televisie.
De nu afgetreden minister Hernu
(defensie) moet zich een tijd lang vei
lig hebben gewaand. Het regerings-
onderzoek van Bernard Tricot, hoe
omstreden ook, sloot de betrokken
heid van officiële instanties uit Ach
terdochtige journalisten en de Nieuw-
zeelandse premier Lange wisten tot
voor kort niet meer te melden dan dat
twee Franse teams op de plaats van
de aanslag aanwezig waren geweest.
Toen het dagblad Le Monde echter
de activiteiten van een tot dusver on
opgemerkt gebleven derde team van
veiligheidsagenten onthulde, was er
voor Hernu geen redden meer aan.
De Franse premier Fabius zei het gis
teravond kort en krachtig: de aanslag
is uitgevoerd door leden van de ge
heime dienst; zij handelden op bevel
van hogerhand.
Toch is de onderste steen met de
verklaring van Fabius nog niet boven
gekomen. Over het "waarom" staat
voldoende vast. Greenpeace, die de
Franse kemproeven rond Mururoa
wilde verhinderen, was in de ogen
van de geheime dienst een stoorzen
der die tot zwijgen moest worden ge
bracht. Over het 'hoe' hebben Le
Monde en het weekblad L' Expresse
uitvoerig bericht, maar over het 'wie
is nog veel onduidelijk.
Generaal Lacoste, hoofd van de
DGSE en minister Hernu politiek ver
antwoordelijk voor de geheime
dienst, zijn verdwenen, maar de
vraag is of dat gebeurde omdat zij
bun ondergeschikten niet in de hand
hadden of omdat zij de aanslag zelf
beraamden. Is dat laatste het geval,
dan moet worden uitgezocht of nog
andere militairen en/of politici bij het
plan betrokken waren.
Fabius heeft met het gedwongen
ontslag van Hemu en Lacoste en met
zijn verklaring van gisteravond de
aandacht van hemzelf en van presi
dent Mitterrand afgeleid. De toekomst
moet leren of dat terecht is gebeurd.
Frankrijk heeft zich met deze weer
zinwekkende actie diep in de nesten
gewerkt. In eigen land brokkelt de po
pulariteit van Mitterrand al jaren af. In
het buitenland, en zeker in Europa,
genoot hij veel prestige. 'Greenpea
ce' zal hem de rest van zijn loopbaan
achtervolgen en dat afgezien van de
vraag of hij wel of niet tevoren van de
aanslag op de hoogte was.
Het zou in deze omstandigheden
van staatsmanschap getuigen als de
Franse president de aanstaande
kernproef rond Mururoa afgelast. De
problematiek van aanhoudende nieu
we kernproeven is dit weekeinde an
dermaal onoplosbaar gebleken tij
dens de toetsingsconferentie van het
verdrag tegen de verspreiding van
kernwapens. Het is begrijpelijk dat de
'ongebonden' atoommacht Frankrijk
niet bereid is een algehele teststop
door te voeren, zolang daarover geen
door alle atoommachten ondertekend
akkoord bestaat.
Uitstel van de aangekondigde proef
zal natuurlijk worden uitgelegd als
een knieval voor een actiegroep.
Maar dat 'ongerief' heeft Frankrijk wel
over zichzelf afgeroepen. Het gedraai
van de autoriteiten, dat belachelijke
rapport-Tricot en tenslotte de conclu
sie van Fabius tonen ten overvloede
aan dat landen voor niets terugdein
zen als het gaat om 'veiligheidsbelan
gen'.
VIER JAAR CEL - Vier jaar gevan
genisstraf en ontzegging van de rij
bevoegdheid voor de duur van tien
jaar heeft de procureur-generaal
bij het gerechtshof in Den Haag
vandaag geëist tegen een caféhou
der. Hij reed vorig jaar op 15 no
vember in Rilland-Bath met zijn
auto drie fietsende jongens van
tien en elf jaar aan en reed na het
ongeval door.
Twee jongens overleden ter
plaatse, de derde raakte voor zyn
leven invalide.
A Haarlemmerstraat 37, Leiden
071-122050
Droog
Droog weer en wolkenvelden, ook pe
rioden met zon. Minimumtemperatuur
ongeveer 10 graden, middagtempera-
tuur rond 19 graden. Matige wind uit
westelijke richtingen.
De vooruitzichten voor woensdag
tot en met zaterdag: droog en zonnig.
In de ochtenduren kans op mist. Ver
dere stijging van middagtemperatuur.
24 september 1985
Zon op: 07.29 uur, zon onder: 19.35 uur.
Maan op: 18.37 uur, maan onder:
01.28 uur.
Waterstanden Katwijk: hoogwater
12.42 uur, laagwater 07.58 en 20.42 uur.
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Prei,
kilo
Gelderse schijven,
100gW9ll9 JQQQ
kilo
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
WELLINGTON/LONDEN/PA
RIJS (AP/GPD/Rtr.) - Nieuw-Zee-
land en de milieuorganisatie
Greenpeace eisen een officieel ex
cuus en een schadevergoeding van
miljoenen guldens van Frankrijk
in verband met de aanslag op de
Rainbow Warrior. Dat gebeurde
nadat de Franse premier Fabius
gisteravond bekend maakte, dat
Franse geheime agenten 'op bevel
van hogerhand' het schip op 10 juli
in de haven van Auckland tot zin
ken brachten. Ook Australië vraagt
de Fransen om een officieel ex
cuus.
Greenpeace in Londen verklaar
de gisteravond, dat de organisatie
zich niet tevreden zal stellen met
Franse excuses. Er zal schadever
goeding worden gevraagd en er
zullen juridische stappen tegen
Frankrijk worden ondernomen.
De Nieuwzeelandse premier
Lange leverde vanmorgen felle kri
tiek op Fabius, die gisteren ver
klaarde dat daders van de aanslag
niet worden vervolgd, omdat zij al
leen maar opdrachten uitvoerden.
Een Nieuwzeelandg-Canadese
filmgroep heeft vandaag be
kend gemaakt een speelfilm te
zullen maken van de aanslag
en de politieke conflicten die
daarop volgden. De film,
waarin ook Greenpeace een
aandeel zal hebben, moet in
november 1986 klaar zijn.
„Als dat de gang van zaken wordt
in internationale betrekkingen, be
tekent dat pure anarchie", aldus
Lange. „Het idee dat het uitvoeren
van opdrachten van buitenlandse
mogendheden iemand een vrij
brief geeft om in een andere land
straffeloos misdaden te begaan, is
natuurlijk absurd".
Frankrijk heeft van meet af aan
gezegd dat de verantwoordelijken
voor de rechter zullen worden ge
bracht. „Nu is het aan Frankrijk
om die beloften waar te maken",
aldus de Nieuwzeelandse premier.
(Zie ook pagina 7)
NEEM NU EEN ABONNEMENT!
Neem nu een abonnement en beslis zelf hoe u betaalt!
per maand 22,10 pe, hall ,aar I 131.40
(alléén mogelijk met automatische betaling) per jaar 250 90
pe' kwartaal I 65.70 lu„ „oorkeur aankruisen)
De eerste 2 weken krijgt u de krant natuurlijk gratis in de bus
Naam:
Straat
Postcode/Plaats
Telefoon
it deze bon opsturen naar het Leid
controle bezorging)
2300 VB Letden. In plaats van opsturen, kunt
7 bellen: (071 >-144941.