Duitse staat mag
stakingen breken
ZOLANG DE TIMMERMAN
NIET KLAAR IS, SCHROEVEN WE
DE KORTINGEN OE TOT60%.
o
Zwaardere milieu-eis Shell
Bonden verliezen juridische strijd
Nieuwe acties omroep
tegen trendvolgerswet
HAL verwacht dit jaar
een flink hogere winst
WOENSDAG 11 SEPTEMBER 1985
ECONOMIE
PAGINA 9
BONN (GPD) - Bij een stakingsconflict bij overheidsbedrijven mag de Westduitse staat
andere ambtenaren, ook tegen hun wil, inzetten op de plaats van stakers. Ambtenaren
hebben volgens de Duitse wetgeving geen stakingsrecht.
DEN HAAG (GPD)- Ons land telt
op dit moment meer varkens dan
ooit: 12 miljoen. Sinds vorig jaar is
hun aantal met 800.000 toegeno
men. Het aantal varkensfokbedrij-
ven nam echter af met 2.8 procent
tot 35.000. Ook het aantal kippen in
Nederland nam vorig jaar toe. Na
melijk met 4.6 miljoen tot 88 mil
joen. Ondanks deze toename nam
het aantal bedrijven af met 2,8 pro
cent tot 7000.
De rundveestapel is vorig jaar af
genomen met 7.5 procent tot 5.1
miljoen stuks. Volgens het minis
terie van landbouw lijkt de pro-
duktiebeperking van melk de oor
zaak te zijn van deze inkrimping
van de melkveestapel.
De ministers Braks (landbouw)
en Winsemius (milieuhygiëne) zijn
niet verbaasd over de explosieve
groei van het aantal varkens en
Aantal varkens
in Nederland
dit jaar op
recordhoogte
kippen na de invoering van de In-
terimwet die beoogt de mestpro-
duktie terug te dringen. Volgens
hen is de uitbreiding een gevolg
van de overgangsbepalingen en
uitzonderingsmogelijkheden die
de Interimwet biedt.
Voordat de Interimwet van
kracht werd hadden veel varkens-
en kippenfokkers bouwplannen
gereed liggen. Toen bekend werd
dat er in de toekomst geen r
bedrijven meer gebouwd zouden
mogen worden, kregen de aanne
mers direct de opdracht over te
gaan tot de bouw.
Deze verhoogde bouwactivitei
ten is voor de Algemene Inspectie
Dienst van het ministerie van land
bouw aanleiding geweest intensie
ve controle uit te oefenen. Resul
taat daarvan is geweest dat 500 tot
600 boeren zijn genoteerd. Zodra
de stallen zijn bevolkt met kippen
of varkens kunnen deze boeren
een controle van de AID verwach
ten omdat het verboden is de
nieuw gebouwde of uitgebreide
bedrijven te "bevolken". Door de
uitbreiding van het aantal kippen
en varkens is het mestoverschot in
een jaar tijd toegenomen met 1.5
miljoen ton tot naar schatting in to
taal 36 miljoen ton.
Dit besluit van het Westduitse
Bundesanstalt für Arbeit, de recht
bank voor arbeidsgeschillen, heeft
voor opwinding gezorgd in het
kamp van de werknemersorganisa
ties. De uitspraak betekent de ver
rassende ontknoping van een al
vijf jaar durende juridische strijd
en komt er op neer dat de overheid
mag optreden als stakingsbreker
'n staatsbedrijven, waar de werk
nemers wel stakingsrecht hebben.
De vakbonden stelden naar aan
leiding van een arbeidsconflict in
1980 bij de posterijen, dat de over
heid, indien zij een staking pro
beert te breken, de rol als neutrale,
boven de partijen staande macht
verliest en daarmee het grondwet
telijke recht van vrije cao-onder
handelingen geweld aandoet. De
rechters in Kassei hebben nu be
paald dat de staat in zo'n geval als
werkgever optreedt en dus ge
machtigd is de nadelige gevolgen
van een staking door het inzetten
van andere ambtenaren te beper
ken. Daarmee verliest de staat vol
gens hen zijn rol als neutrale partij
niet.
De vakbond van overheidsperso
neel reageerde verbitterd: „Een
zware tegenslag, die de mogelijk
heid om tot een cao te komen aan
zienlijk bemoeilijkt". Dit vonnis
ondersteunt politieke ontwikkelin
gen die erop zijn gericht het werk
van de vakbonden te bemoeilij
ken", aldus een woordvoerder Hij
Staatslening
brengt rijk
1,2 miljard op
DEN HAAG (ANP) - De 6,75
procent staatslening per 1991-
1995, waarop gisteren kon wor
den ingeschreven, heeft het rijk
1,2 miljard gulden opgebracht.
De uitgiftekoers is vastgesteld
op 98,5 procent. Het effectieve
rendement komt daarmee op 7
procent, aldus het ministerie
van financiën.
Op de vastgestelde koers van
98,5 procent is 90 procent van
de inschrijvingen toegewezen.
Degenen, die tegen een hogere
koers hebben ingeschreven,
krijgen alles.
doelde hiermee onder meer op de
discussie binnen de regeringspar
tijen CDU/CSU en FDP over de
verandering van het stakingsrecht.
Daarbij gaat het om de vraag of
een werkwillige werknemer die
door een staking van anderen uit
gesloten wordt, recht heeft op een
door de overheid betaalde uitke
ring. De regering staat met de
werkgevers op het standpunt dat
in zo'n geval geen geld werktijd
verkorting hoeft te worden be
taald. De vakbonden zien hierin
een regelrechte aantasting van het
recht op vrije loononderhandelin
gen. Een dergelijke wetswijziging
zou het organiseren van stakingen,
zoals vorig jaar in de staalindustrie,
ernstig bemoeilijken.
Voordat minister Blüm (sociale
zaken) een en ander in een wet wil
regelen, wil hij eerst werknemers
en werkgevers de kans geven tot
een compromis te komen. Bij het
driepartijenoverleg, vorige week in
Bonn, had bondskanselier Kohl
daarom de vraag rond de neutrali
teit van het Bundesanstalt für Ar
beit in een stakingsconflict in het
midden gelaten.
De FDP wil ectfter niet wachten
en eist direct een wetsverandering.
De liberalen achten het wettelijk
fout indien de rol van de overheid
bij arbeidsconflicten wordt be
paald door werkgevers en werkne
mers en ziet de houding van Kohl
als een politieke strategie, waarbij
hij om de hete brij heen draait.
UTRECHT (ANP) - De bonden
voor personeel bij de omroep, de
sociale verzekeringen en de zie
kenfondsen zullen volgende week
opnieuw actie voeren tegen het
plan van minister De Koning om
deze groepen werknemers tot
trendvolger te bombarderen. De
haast waarmee de minister dit plan
door de Tweede Kamer wil lood
sen heeft de bonden echter verrast.
Namens de Unie BLHP kondig
de C.A.M. Michielse van de Unie
BLHP gisteren in een radio-uitzen
ding aan, dat de bonden hun werk
nemers zullen oproepen om vol
gende week een dag te staken en
massaal in Den Haag te gaan de
monstreren, als de Tweede Kamer
zich over de plannen moet uitspre
ken. Bestuurder H. Hofstee van de
Dienstenbond FNV noemt die uit
spraken echter zeer voorbarig, om
dat veel bonden en leden nog niet
eens zijn geraadpleegd.
Gisteren is er spoedberaad ge
weest tussen de bonden die leden
hebben in de sociale verzekerings
sector, de Dienstenbonden FNV en
CNV en de Unie BLHP. Zij voelen
zich overvallen doordat het wets
ontwerp op onverwacht korte ter
mijn in het parlement wordt be
handeld. Het plan voor de actie
kwam op tafel, waarop Michielse
volgens Hofstee liet weten, nog
twee dagen nodig te hebben voor
intern beraad in zijn bond.
Ook de andere omroepbonden
(kunstenaars, journalisten) weten
nog van niets. „Er is nog geen defi
nitief besluit, de leden zijn nog niet
tot een staking opgeroepen en ze
zijn ook nog niet geraadpleegd", al
dus Hofstee. Intussen is wel, tij
dens een ledenvergadering van de
Kunstenbond-FNV, opnieuw een
actiecomité opgericht bestaande
uit leden van de Kunstenbond
FNV, de NVJ (journalisten) en het
CNV.
Dat gebeurde vorige week don
derdag, nadat bekend werd dat De
.Koning zijn wetsvoorstel inzake
het trendvolgerschap gereed had,
is Maar toen was nog niet bekend
dat „er door De Koning een over-
valtaktiek gehanteerd zou wor
den", aldus FNV-woordvoerder B.
van Zweden. Morgen komt het ac
tiecomité opnieuw bijeen en dan
zal worden nagegaan welke koers
gevolgd zal worden.
In ieder geval de leden van de
NVJ en het CNV zullen daarna nog
geraadpleegd moeten worden
voordat tot daadwerkelijke actie
kan worden overgegaan, aldus Van
Zweden. Hij voegde daar aan toe
dat de bonden voor wat betreft het
trendvolgerschap, evenals destijds
bij de omroep-cao, weer gezame-
lijk zullen optreden.
Mi-Lock
De rechtbank in Middelburg
heeft de sokkenfabriek Mi-Lock in
Hulst failliet verklaard. De ruim 60
werknemers zullen nog deze week
op straat komen te staan. Het be
drijf verkeerde al lange tijd in fi
nanciële problemen. De sokkenfa
briek is onder meer ten onder ge
gaan in de strijd tegen bedrijven
uit de lage-lonen-landen. Volgens
bewindvoerder mr. C. Kager uit
Helmond zal nog geprobeerd wor
den voor een deql van de activitei
ten van Mi-Lock andere gegadig
den of financiers te vinden.
Ingenieurs
Bij het Haagse ingenieursbureau
Lummus Crest bv verdwijnen 150
van de achthonderd arbeidsplaat
sen. Het bureau heeft collectief
ontslag aangevraagd voor 130 men
sen en wil twintig banen door na
tuurlijk verloop laten verdwijnen.
Dit heeft de directie gisteren mee
gedeeld. Volgens de directie is de
inkrimping noodzakelijk door het
dalend aantal orders voor de bouw
van gas- en olie-installaties.
Bier
De wereldbierproduktie heeft
vorig jaar 969,7 miljoen hectoliter
bedragen, 0,2 procent minder dan
in 1983, zo heeft de brouwerij Ki-
rin, de grootste bierbrouwer van
Japan, gisteren laten weten. Het is
de eerste maal dat er sprake is van
een vermindering van de bierpro-
duktie. De VS brouwden in 1984
226,5 miljoen hectoliter, 1,7 pro
cent minder dan in 1983. Ze had
den een marktaandeel van 23,3
procent. West-Duitsland produ
ceerde met 92,6 miljoen hectoliter
2,5 procent minder.
Kinderpostzegels
"Kind en Verkeer" is het thema
van een serie van vier Kinderpost
zegels die de PTT op 13 november
gaat uitgeven. Het zinnetje "Denk
aan mij" op de postzegel van 50
(plus 25) cent van de serie geldt te
vens als thema van de Kinderpost
zegelactie 1985. De afbeeldingen in
kleur op de postzegels tonen het
verkeer, bekeken door kinderogen
als een vaak riskant spel, dat niet
temin geleerd moet worden.
ROTTERDAM - Het hoogste punt van het nieuwe Beursgebouw. World
Trade Center in het hartje van de Maasstad, zal over enkele dagen worden
bereikt. Het gebouw wordt opgericht door de Hollandse Beton Maat
schappij. Het gebouw zal de Rotterdamse 'sky-line' ingrijpend verande
ren. (foto ANP»
ROTTERDAM - Lenie 't Hart van de zeehondencrèche Pieterburen werd gisteren gekust door staatssecretaris
Scherpenhuizen verkeer en waterstaat) nadat zij hem twee series postzegels had aangeboden. De postzegels zijn
gewijd aan de bedreigde diersoorten, zoals de zeehond en de bruinvis. (foto anpi
Faillissement
voor grote
offshore-werf
in Zweden
STOCKHOLM (Rtr) - Het Zweedse
offshore-bedrijf Consafe, 's we
relds grootste leverancier van plat
forms voor de buitengaatse olie-in
dustrie, heeft gisteren faillisse
ment aangevraagd. De directie var
Consafe nam deze beslissing nadal
de grootste schuldeiser van de on
derneming, de staatsscheepswerl
Svenska Varv, had geweigerd zijn
reddingsplan te wijzigen.
Svenska Varv wilde dat Consafe
nieuwe aandelen uitgaf om kapi
taal aan te trekken en ging niet in
op het voorstel vóór een alternatie!
reddingsplan van de Consafe-di-
rectie en zes banken. Consafe be
gon in juli te onderhandelen mei
zijn schuldeisers, nadat het bedrijl
in een ernstige financiële crisis was
geraakt als gevolg van overcapaci
teit.
Het is de tweede keer binnen een
jaar dat in de Zweedse scheeps
bouw en offshore-industrie een
groot bedrijf gedwongen is faillis
sement aan te vragen. In december
1984 ging Salenvest, de grootste re
der van koelschepen ter wereld,
failliet, nadat zijn schuldeisers,
waaronder de Zweedse staat, had
den geweigerd het concern te steu
nen. De huidige regering van Zwe
den, die bestaat uit sociaal-demo
craten, weigert consequent om
scheepswerven, staalfabrieken en
andere verouderde industrieën fi
nancieel te helpen.
Deskundigen zeggen dat het een
grote fout is geweest van de op
richter van Consafe, Christer Erics
son, dat hij een minderheidsbelang
heeft genomen in de Westduitse
autofabrikant Daimler-Benz (Mer
cedes), toen de Zweedse autopro
ducent Volvo een belang van 25
procent in Consafe had. Volvo-top-
man Gyllenhammer is daar ontzet
tend kwaad over geworden en
heeft toen direct de opdracht gege
ven het Volvo-belang in Consafe af
te stoten.
Draadloze
telefoon
in de ban
DEN HAAG (ANP) - Vanaf vol
gende week maandag mogen
winkeliers geen draadloze tele
foons meer in hun etalage te
koop aanbieden. In feite is dan
alle handel in zendapparatuur,
die niet is goedgekeurd door de
PTT en waarvoor geen machti
ging is gegeven, verboden.
De Radiocontroledienst
(RCD) is echter niet van plan
om ter gélegenheid van het in
werking treden van de nieuwe
bepalingen in de telegraaf- en
telefoonwet „de bezem te halen
door Nederland", zo zei de
hoofddirecteur technische za
ken van de PTT, ir. C. de Jong,
gisteren in een persconferentie
in Den Haag.
Hij gaat er van uit dat de win
keliers tegen het eind van dit
jaar hun voorraden draadloze
telefoons kunnen hebben weg
gewerkt, bij voorbeeld de grens
Op het bezit van illegale
zendapparatuur, een misdrijf,
staat vanaf 16 september een
straf van ten hoogste een half
jaar gevangenis of 50.000 gul
den boete. De boete is vertien
voudigd, vooral om de handel
en zendpiraten af te schrikken.
De Radiocontroledienst ver
wacht dat het aantal zendpira
ten nog niet meteen drastisch
zal verminderen. „Ik denk dat
zij nog wel een voorraad zen
ders op de plank hebben
staan", aldus ing. J. ter Horst
van de RCD.
Rijnmond overtroeft Winsemius
ROTTERDAM (ANP) - Het Open
baar Lichaam Rijnmond heeft de
eisen voor de nieuwe Hycon-instal-
latie van de Shell-raffinaderij in
Pernis (investering van 2,5 miljard)
op het gebied van de luchtveront
reiniging verzwaard. Het dagelijks
bestuur van Rijnmond stelde giste
ren een concept-vergunning vast
waarin de uitworp van zwaveldio
xide wordt gelimiteerd tot 5.300 ki
lo per uur. Shell had toestemming
gevraagd voor een maximale uit
stoot van 6.000 kilo per uur.
Met de scherpere voorwaarde
loopt Rijnmond minister Winse
mius (milieubeheer) voor de voe
ten. De minister wil het terugbren
gen van de zwaveldioxide-uitworp
van de raffinaderijen vanwege de
kwetsbare economische positie de
komende jaren faseren. Dat bete
kent dat geen absolute limieten
meer gesteld worden, maar slechts
gemiddelden als plafond gelden.
Bovendien zouden de voorgestelde
normen van Winsemius er voor
Shell in de praktijk op neerkomen
dat het bedrijf na ingebruikneming
van de Hycon (1988) gemiddeld
6.900 kilo zwaveldioxide zou mo
gen uitstoten, aanzienlijk meer dan
Rijnmond wenselijk acht.
Rijnmond meent daarentegen
dat de Shell-raffinaderij als enige
in het Rijnmond-gebied nog voor
aanzienlijke milieu-problemen
zorgt met de uitstoot van zwavel
dioxide. De andere - veelal moder
nere - raffinaderijen dragen veel
minder bij aan dit milieu-pro
bleem. Bovendien meent Rijn
mond dat juist de grootscheepse
moderniserings-investeringen in
de Hycon de mogelijkheid bieden
om tijdig scherpe milieu-eisen te
stellen.
De competentie van Rijnmond
om regionaal afwijkende voor
waarden te stellen ten opzichte van
het landelijk beleid wordt door mi
nister Winsemius betwist. In de
concept-algemene maatregel van
bestuur, waarin het Rijksbeleid
voor de zogenoemde grote vuur
haarden (centrales, raffinaderijen)
wordt ontwikkeld is de vergun
ningplicht voor de raffinaderijen
afgeschaft en worden de voorwaar
den rechtstreeks door de minister
opgelegd. Bestuurlijk overleg hier
over heeft tot op heden niets opge
leverd. In de concept-algemene
maatregel van bestuur zijn voor de
centrales wel zwaardere eisen op
genomen op het gebied van lucht
verontreiniging.
Rijnmond weet zich gesteund
door de centrale Raad voor de Mi
lieuhygiëne, die in een concept-ad
vies over deze zaak pleit voor
handhaving van de vergunning-
plicht voor de raffinaderijen en
verscherping van de voorwaarden.
Shell toonde zich, gezien voor
overleg, niet verrast door de beslis
sing van Rijnmond, maar geeft er
nog geen commentaar op omdat de
vergunningsvoorwaarden nog niet
zijn ontvangen, aldus een Shell-
woordvoerder in Rotterdam. Het
bedrijf heeft overigens twee weken
de tijd om bezwaar aan te tekenen.
ROTTERDAM (ANP) - De Hol-
land-Amerika-Lijn heeft de omzet
in de eerste helft van dit jaar ver
groot en wist het verlies bovendien
flink terug te brengen ten opzichte
van dezelfde periode vorig jaar.
HAL verwacht dat over geheel dit
jaar een winst zal worden geboekt
die groter zal zijn dan die van vorig
jaar en stelt een "passend divi
dend" in het vooruitzicht.
De omzet steeg van 96 miljoen
dollar naar 122 miljoen dollar. In
het toerisme was de omzetstijging
ENSCHEDE (ANP) - Stimulering
van deeltijdarbeid als werkgele-
genheidsinstrument door middel
van subsidies voldoet niet. Geme
ten naar belangstelling, werkgele
genheidseffecten en de gevolgen
voor de emancipatie van de vrouw
kan zelfs van een complete misluk
king worden gesproken.
Dat stelt het PvdA-Kamerlid drs
F Leijnse, die vrijdag in Enschede
promoveert tot doctor in de techni
sche wetenschappen op zijn proef
schrift „Bevordering van deeltijd
arbeid". Leijnse meent dat stimu
lering van deeltijdarbeid alleen ef
fect lijkt te hebben in de sectoren
openbaar bestuur en gezondheids
zorg.
'Stimulering
deeltijdwerk
helpt niets'
Elders, vooral in de industrie,
moet de vakbeweging volgens
Leijnse per bedrijf of bedrijfstak
deeltijdarbeid afdwingen om zo
meer banen te scheppen. Slechts
negen procent van de deeltijdba
nen bevindt zich in de industrie, te
gen 55 procent in de niet-<
ciële en 36 procent in de
ciële dienstensector (zoals ban
ken).
Hij merkt verder op dat hij de
kans op uitbreiding van deeltijdar
beid tot hogere functies op voor
hand niet hoog inschat en dat
slechts 20 procent van de deeltijd
banen op initiatief van de werkne
mers tot stand komt. Tachtig pro
cent ontstaat omdat het de werkge
vers goed uitkomt. Deeltijdwer
kers zijn door de bank genomen
dus geen mensen die zich de luxe
van een vrijwillig gekozen lager in
komen kunnen permitteren, aldus
Leijnse. Verbetering van de rechts
positie van deeltijdwerkers, ook fi
nancieel, acht hij noodzakelijk.
ADVERTENTIE
De vertimmering aan de woon-
etage van de Haagse Bijenkorf is in volle
gang. Dat betekent extra voordeel voor u:
35 tot 60% korting op Wolmerk-
tapijten van de gerenommeerde
Nederlandse tapijtfabrikant K.VT. Hier en
daar een klein schoonheidsfoutje, altijd
grote keus uit laag-enhoogpoolkwaliteiL,
di\ erse dessins en maten. Bijvoorbeeld: ea
200 x 300cm, normaal 1150.- Nu 445.-
Ca 170 x 230 cm, normaal 765.-
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF SSr'
17,1 procent en in de handel 15,9
procent. Doordat meer toeristen
werden vervoerd bij nagenoeg ge
lijke kosten, steeg de bedrijfs
winst. In de divisie handel steeg de
winst niet alleen door de stijgende
omzet, maar ook door het afstoten
van marginale activiteiten. Al met
al daalde het netto verlies van 9,1
miljoen dollar over de eerste helft
van 1984 tot 0,4 'miljoen over de
zelfde periode dit jaar.
In deze vergelijking is het afsto
ten van een aantal bedrijven door
HAL verwerkt. In de sector consu-
mentenprodukten werd het Belgi
sche Resta met haar dochteronder
neming Eurobrokers afgestoten,
terwijl in ons land Barends (levens
middelen). Unicura (cosmetica) en
Hans K. Madsen (scheepsleveran-
ties) los gemaakt werden van de
HAL. Op de verkoop van de bedrij
ven uit de sector consumentenpro-
dukten in ons land werd een boek-
>vinst gemaakt van 0,9 miljoen dol
lar.
Pie Medical
Pie Medical in Maastricht, een
bedrijf dat elektronische appara
tuur maakt voor de gezondheids
zorg. heeft over de eerste helft van
dit jaar een omzetstijging geboekt
van 68 procent ten opzichte van de
dezelfde periode vorig jaar Dit
komt vooral doordat Pie inmiddels
het belang in de Amerikaanse ves
tiging heeft opgevoerd tot van 51
tot 95 procent. De omzetstijging
ging gepaard met een stijging van
het resultaat voor belastingen met
30 procent tot 1,7 miljoen gulden.
De nettowinst steeg met 15 procent
tot 1 miljoen gulden.
De winstgroei in de voor Pie zeer
belangrijke Verenigde Staten bleef
achter bij de ramingen en dat was
aanleiding om het belang in het
Amerikaanse Pie Data Inc. te ver
groten tot 95 procent, nadat eerder
dit jaar dat belang van 50 op 51 pro
cent werd gebracht. De directie
van Pie Data Ine heeft inmiddels
plaats moeten maken voor nieuw
management De groei van de ex
port aan de VS was beduidend
minder dan die naar andere lan
den.
Bij Pie Medical werken in ons
land ruim tachtig mensen en vijf
tien in het buitenland
