:37s
EG neemt zwakke
strafmaatregelen
Pinochet 12 jaar
dictator in Chili
Onlusten in Birmingham gaan door
Verdeeldheid om Zuid-Afrika
Kleurrijke Ed Koch wil
in New York aanblijven
KAARSENPER
SFEERKAARSEN
ïOOS
1,99
1,59
1,59
1,49
1,49
1,49
2,29
DEVLEESCHMEESTERS
WOENSDAG 11 SEPTEMBER 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
WASHINGTON - Te New York
speelt zich deze dagen wederom
een vermakelijk politiek schouw
spel af: burgemeester Ed Koch,
een spectaculair politicus zonder
twijfel, strevend naar herverkie
zing. Met het oog daarop trekt hij
vrijwel dagelijks langs de straten
om met het liefkozen van baby's en
behoedzaam schudden aan in rol
stoelen opgestelde oudjes blijk te
geven van warme belangstelling
voor het wel en wee van zijn plaats
genoten.
Onveranderlijk echter wordt de
burgemeester op de voet gevolgd,
door een welbespraakte, zij het
nogal magere dame met bril en
door
Henk Kolb
LUXEMBURG (GPD) - De Europese Gemeenschap ziet voorlopig af van scherpe econo- vooruitstekende tanden, die zich
mische strafmaatregelen tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika. De ministers van wat schril soms te weer stelt tegen
buitenlandse zaken van de EG-landen werden het gisteren in Luxemburg slechts eens Kochs luidruchtige verzekering
over een pakket sancties met een zeer beperkte draagwijdte.
Groot-Brittannië, de grootste in
vesteerder in Zuid-Afrika, wees
zelfs
den tot eventuele eigen Nederland
se sancties, wilde hij nog niet zeg-
belangrijk deel van de gen. Het resultaat van dergelijke
voorgestelde maatregelen geheel
van de hand. De Britse regering wil
zich eerst diepgaand op die maat
regelen beraden. De andere negen
EG-landen (ook West-Duitsland)
plus de nieuwkomers Spanje en
Portugal waren het eens en zullen
een pakket maatregelen uitvoeren.
Geen van de voorstellen heeft
echter directe invloed op de econo
mische verhoudingen tussen de
Europese Gemeenschap en Zuid-
Afrika. In feite besloten de EG-lan
den slechts tot het 'harmoniseren'
van reeds bestaande maatregelen,
die al door afzonderlijke landen
zijn uitgevaardigd.
De EG heeft bovendien een aan
tal andere maatregelen 'in porte
feuille', zoals het verbieden van de
verkoop van de Krugerrand. het
verbieden van nieuwe investerin
gen in Zuid-Afrika en het niet lan
ger verlenen van exportsubsidies
naar dat land. Met dergelijke maat
regelen, waartoe de Amerikaanse
regering deze week wel besloot,
wil men pas komen als er 'binnen
redelijke termijn' geen veranderin
gen in het Zuidafrikaanse apart-
heidsbeleid plaatsvinden. Hoe lang
'redelijk' is, heeft men niet vastge
legd.
Minister Van den Broek zei dat
de druk op Zuid-Afrika nu moet
worden gehandhaafd. Hij zei 'niet
echt tevreden' te kunnen zijn over
de uitkomst van het EG-beraad,
maatregelen staat voorop. Hij her
haalde niet bereid te zijn tot een in
vesteringsstop voor het Neder
landse bedrijfsleven in Zuid-Afri
ka 'tenzij een aantal andere rele
vante landen meedoet'.
Olie
Afgesproken werd: het stopzet
ten van alle olie-uitvoer vanuit de
EG naar Zuid-Afrika; een strikt ge
controleerd embargo op de invoer
uit en de uitvoer naar Zuid-Afrika
van wapens en para-militaire uit
rusting, een weigering van elke
vorm van militaire samenwerking;
het terugroepen van de in Zuid-
Arika geaccrediteerde militaire at
tachés en het niet-toelaten van
Zuidafrikaanse militaire attachés
in de EG-lidstaten; het ontmoedi
gen van culturele en wetenschap
pelijke overeenkomsten, behalve
waar die de zwarte bevolking of
het einde van de apartheid ten goe
de komen; ook worden officiële
contacten op sportief gebied be
vroren; het stopzetten van de uit
voer van 'gevoelige uitrusting' be
stemd voor leger en politie in Zuid-
Afrika; een verbod op elke samen
werking op nucleair gebied.
Vrijwel al deze maatregelen wa
ren al van kracht in de diverse EG-
landen, zij het op vrijwillige basis.
Hét olie-verbod treft niet het trans
port van olie met schepen uit EG-
landen naar Zuid-Afrika, wat een
compleet olie-embargo zou beteke
nen. Of het zover zal komen, is nog
maar hij noemde het een hele stap onzeker, 'omdat eerst de landspoli-
vooruit dat men nu tot e^p ge
meenschappelijk standpunt is ge
komen. 'Dit is een effectief begin
punt'. Hij zei dat na de moeizame
discussie beseft moet worden dat
'alle EG-landen zich in een afzon
derlijke positie bevinden'.
Groot-Brittannië, Denemarken,
West-Duitsland, Frankrijk, Grie
kenland en Italië hadden al vrijwil
lig elke nucleaire samenwerking
stopgezet, Frankrijk en Groot-Brit-
Voor Nederland verandert er tannië voerden al geen gevoelig
voorlopig weinig, aldus Van den
Broek. Of die erkenning moet lei-
J uristen-beraad
over De Jonge
GENÈVE (AP) - Zuidafrikaanse
en Nederlandse juristen hebben
gisteren in het Zwitserse Genève
hun besprekingen afgerond over
de situatie rond Klaas de Jonge, de
man die al sinds 21 juli in de Ne
derlandse ambassade in Pretoria
zit en wiens uitlevering door Zuid-
Afrika is geëist.
De Zuidafrikaanse jurist Pieter
Bezuidenhout zei dat de geschillen
met de Nederlanders waren bijge
legd en dat alle haken en ogen aan
de zaak zijn besproken. 'De politie
ke bazen moeten nu beslissen,' zei
hij. 'Ik geloof niet dat er nog juridi
sche misverstanden kunnen be
staan.'
Buitenland kort
materiaal voor leger en politie uit.
Ook wapenexporten naar Zuid-
Afrika vanuit EG-landen vinden
sinds het VN-wapenembargo al
niet meer plaats, en diverse landen
hebben hun culturele en weten
schappelijke contacten al stopge
zet.
Alleen de levering van paramili
tair materieel (dat ook voor civiele
doeleinden kan worden gebruikt)
schijnt nog wel plaats te vinden.
De betekenis van de nu afgekon
digde maatregelen is dus beperkt.
De ministers besloten voorts tot
een aantal 'positieve' maatregelen,
die vooral de zwarte bevolking in
Zuid-Afrika ten goede moeten ko
men. Dat zijn:
Handhaving van de gedragscode
voor Europese bedrijven in Zuid-
Afrika; een steunprogramma voor
hulp aan niet-gewelddadige anti-
apartheidsorganisaties, in het bij
zonder de kerken; bijstand voor
onderwijsprogramma's voor de
niet-blanke bevolking, inclusief
het verlenen van beurzen aan Eu
ropese universiteiten; vergroting
van de contacten met de niet-blan
ke gemeenschap op politiek, vak-
bonds-, zakelijk, cultureel, weten
schappelijk en sportief gebied;
steun aan de zogenaamde 'front-
lijnstaten' om hen economisch
minder afhankelijk te maken van
Zuid-Afrika; het vergroten van het
'bewustzijn' van de meer dan een
miljoen Europese ingezetenen van
Zuid-Afrika.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken George Shultz
stuurde gisteren een brief aan de
EG-ministers, waarin hij hen op
riep zoveel mogelijk maatregelen
te nemen die in één lijn liggen met
de maandag door president Rea
gan afgekondigde.
Nederland
Minister Van den Broek zal mor
gen in de Tweede Kamer verslag
doen van de besluitvorming in EG-
verband over sancties tegen Zuid-
Afrika. Nu al is duidelijk dat de
meerderheid van de Tweede Ka
mer zich bij het EG-beleid zal aan
sluiten. CDA en WD hebben zich
reeds achter de minister ge
schaard, door zich uit te spreken
tegen afzonderlijke acties van Ne
derland tegen het apartheidsbe
wind in Zuid-Afrika. CDA-woord-
voerder Joep de Boer noemde het
positief, dat de EG-landen voor
eerst min of meer gezamenlijk tot
strafmaatregelen tegen Zuid-Afri
ka hebben besloten. Hij vindt wel
dat samen met de EG-partners
moet worden bezien of de maatre
gelen tegen Zuid-Afrika nog kun
nen worden verscherpt.
De PvdA-fractie in de Tweede
Kamer is teleurgesteld over het ak
koord dat de EG-ministers van bui
tenlandse zaken in Luxemburg
hebben bereikt over maatregelen
tegen de apartheid in Zuid-Afrika.
PvdA-woordvoerder Wallage
noemde het resultaat uiterst ma
ger.
dat New York het met hem uitzon
derlijk goed heeft getroffen. Die
mevrouw is Carol Bellamy (43),
voorzitter van wat je wel de ge
meenteraad mag noemen. Zij is
ook kandidaat voor het burge
meestersambt en houdt eveneens
kantoor in het stadhuis. Op ruime
afstand van Kochs burelen welis
waar, maar zij neemt hem toch
voortdurend in zijn eigen pand nu
al zeven jaar onder schot met me
mo's vol ergernis en gramschap.
Koch, ook niet mis, knalt onver
vaard terug. Hij heeft tenslotte
over zichzelf als burgemeester een
boek 'Mayor' geschreven, dat een
tijdlang de bestsellerslijst aanvoer
de en zelfs tot een musical werd be
werkt die nog steeds gaat. In dat
werk rekent hij ook met mevrouw
Bellamy af. Sterker nog, met een
wat piepend stemmetje treedt deze
opmerkelijke vrijgezel (60), op in
een eigen roek-video.
Koch en Bellamy zijn beiden De
mocraat. Gegeven de politieke
voorkeuren van de stad New York,
is het zeker te noemen, dat de win
naar van de voorverkiezingen ook
zal winnen tegen een eventuele Re
publikeinse opponent. Koch en
Bellamy zijn niet de enige kandida
ten, maar de anderen waren niet
meer dan zetstukken in deze poli
tieke komedie.
Bellamy: 'Ed, jij bent vandaag de
dag alleen maar woorden zonder
daden. Sedert jij in 1982 van Mario
Cuomo verloor in de strijd om het
gouverneurschap, ben je een be
drieger en een charlatan gewor
den'. (Koch hoort het met een lich
te glimlach aan.)
Koch: 'Ze heeft zeven jaar haar
mond gehouden. Zes maanden nu,
sedert ambitie haar de lippen kus
te, horen we elke dag van haar. Als
ze denkt dat ik zo'n slechte burge
meester was, waarom zei ze dan
dat ik problemen oploste, een goe
de manager ben en dat ik een goe
de gouverneur zou zijn. Ze heeft
me gesteund. Is dat misschien hy
pocriet te noemen?'
De burgemeester die optrad in
de Muppetshow en in zijn video als
taxi-chauffeur uitgedost zingt: 'In
mijn hart ben ik een jongen van het
platteland', is voor tegenstander
Bellamy 'Mr. Entertainment'. 'Dat
is wat hij het beste kan', gromt zij,
'New York verdient beter'.
Maar de Koch-show, gevoed uit
een krijgskas zesmaal groter dan
die van Bellamy, davert voort. Ed
neemt op straat Newyorkers de
eed af dat zij voor hem zullen stem
men: 'Zo waarlijk helpe mij God'.
Carol Bellamy vertoont zich in
haar tv-spots in New Yorks uiterst
smerige ondergrondse treinen.
Koch laat de gewone man zeggen
dat het hem goed gaat, en vraagt
een mooie meid om een 'kiss for
good luck'.
Democraten zijn in New York
vijfmaal talrijker dan Republikei
nen. In november zal Koch dus wel
winnen. 'Hij had dan ook zeven
miljoen dollar uit te geven', scham
pert Bellamy, die tot haar grote er
gernis vrijwel nergens kan ontko
men aan het deuntje met de tekst 'I
love New York', dat het thema is
van de publiciteit voor de stad niet
alleen maar ook van Ed Koch. Bel
lamy intussen komt in de laatste
fase van haar bescheiden campag
ne geld te kort.
Is deze Koch inderdaad 'de ge
wone man' die een failliet New
York uit enorme financieringspro
blemen heeft getild en veel voor de
stad heeft gedaan? Of is hij voorna
melijk een vent met een op zeldza
me arrogantie steunende grote
smoel? Het is duidelijk dat in New
York onder Koch veel is verbeterd,
maar even duidelijk dat in de kost
bare verkiezingsstrijd meer over
Koch is gepraat dan over zulke
klemmende vraagstukken als
openbaar vervoer, huisvesting, vei
ligheid, gezondheidszorg, onder
wijs en daklozen.
Voor de Chileense ambassade in Buenos Aires hebben vie
vlag geprotesteerd tegen de militaire dictatuur in hun land.
Eén op tien
Israëliërs
in armoede
TEL AVIV (AP) - Meer dan 10
procent van de Israëlische be
volking leeft onder de armoe
degrens, blijkt uit een gisteren
gepubliceerd rapport van het
sociale verzekeringswezen.
Volgens het rapport is het aan
tal mensen dat het hoofd nau
welijks nog boven water kan
houden het afgelopen jaar met
een kwart gestegen, terwijl de
voorgaande vier jaar sprake
was van een constante daling
van de armoede.
SANTIAGO (AFP) - De Chileense
dictator Pinochet is vandaag pre
cies twaalf jaar aan de macht in zijn
land. „Met zijn hardnekkigheid
leidt generaal Pinochet ons recht
streeks naar de burgeroorlog", zo
verklaarde de oppositieleider en
voorzitter van de christen-demo
cratische internationale Anders
Zaldivar gisteren over de toekomst
die Chili dreigt tegemoet te gaan.
Minister met stenen bekogeld
Sji'iten
Israël heeft gisteren de laatste
groep Libanese gevangenen op
vrije voeten gesteld van wie de vrij
lating was geeist door sji'itische
kapers van een Amerikaans vlieg
tuig in juni in Beiroet. De 119 ge
vangenen stapten in de militaire
gevangenis Atlit in noord-Israël in
enkele bussen en begaven zich op
weg naar Libanon.
Suriname
Suriname heeft met ingang van 6
september diplomatieke betrek
kingen aangeknoopt met Angola.
Het protocol is vorige week in de
Angolese hoofdstad Luanda on
dertekend door de Surinaamse mi
nister van buitenlandse zaken, Eric
Tjon Kie Sim. Dat is van officiële
zijde in Paramaribo bekendge
maakt.
Minister Tjon Kie Sim brengt
een bezoek aan het Afrikaanse
land in verband met de conferentie
van niet-gebonden landen, die in
Luanda werd gehouden en inmid
dels is afgesloten. Beide landen
hebben besloten faciliteiten te ver
schaffen voor de vestiging van am
bassades in eikaars hoofdsteden.
Indonesië
De Indonesische president Su
harto heeft gisteren een besluit uit
gevaardigd om het kiesrecht terug
te geven aan burgers die gevangen
hebben gezeten wegens de misluk
te communistische staatsgreep in
1965. Volgens directeur-generaal
Sugiman van het ministerie van so
ciale en politieke zaken vallen on
der de maatregel 1,46 miljoen men
sen die te boek stonden als com
munisten die betrokken waren bij
of sympathiseerden met de verij
delde coup.
LONDEN (GPD/Rtr./UPI) - Ook
gisteren was het nog de gehele dag
onrustig in de Britse stad Birming
ham nadat rellen de avond daar
voor voor miljoenen guldens scha
de zorgden, en zeker twee, maar
mogelijk vier mensen het leven
kostten.
De oude stadswijk Handsworth,
het toneel van de ergste ongere
geldheden die er in Engeland sinds
1981 zijn geweest, leek gisteren op
een oorlogsgebied. Meer dan 50 ge
bouwen, waaronder vooral veel
winkels, waren in de as gelegd, en
overal op straat lagen uitgebrande
autowrakken.
Douglas Hurd, sinds enkele we
ken minister van binnenlandse za
ken, kreeg gistermiddag een proef
je van de sfeer in de wijk toen hij
een bezoek aan Handsworth ijlings
moest beëindigen omdat hij en zijn
gezelschap met flessen en stenen
werden bekogeld.
Het is de politie een raadsel
waarom nu juist in Handsworth,
een van de vele verloederde stads
wijken in Engeland, het zo gruwe
lijk uit de hand moest lopen. Niets,
aldus de plaatselijke hoofdcom
missaris Geoffrey Dear gisteren,
wees op sterk toegenomen sociale
spanningen.
De rellen begonnen maandag
avond nadat de verkeerspolitie een
man aanhield die een kleine over
treding zou hebben begaan. Dat
was het sein voor enige honderden
zwarte jongeren om tot ongere
geldheden over te gaan en onder
meer een in onbruik geraakte bin
gohal in brand te steken.
Toen brandweerlieden het vuur
wilden doven, werden zij door de
jongeren eerst met stenen, maar la
ter ook met brandbommen aange
vallen. Te hulp gesnelde agenten
werden ook met brandbommen
bestookt. Daarbij vielen aan de zij
de van politie en brandweer 26 ge
wonden.
De rellen breidden zich snel uit,
en een menigte jongeren plunder
de de ene winkel na de andere, die
vervolgens in brand werden gesto
ken. Het ging daarbij met name om
winkels van Aziatische wijkbewo
ners.
De doden vielen in het plaatselij
ke postkantoor, dat werd geleid
door een Aziatische familie. Een
tiental jongeren viel volgens oog
getuigen het postkantoor binnen,
mishandelde de aanwezigen, en
stak het gebouw vervolgens in
brand.
Brandweerlieden vonden gister
ochtend de verkoolde lijken van
twee broers. Twee andere leden
van dezelfde familie waren gister
avond nog vermist.
De relatie tussen de politie en de
multiraciale bevolking van Hands
worth is tot dusver altijd redelijk
goed geweest. In 1981 waren er
Arrestaties
De politie van Birmingham
maakte vanochtend bekend 91 ar
restaties te hebben verricht tijdens
sporadische geweldplegingen op
straat. Er hebben zich meer dan
150 incidenten voorgedaan en 23
personen liepen verwondingen op
toen groepen jongelui met stenen
en flessen gooiden naar de oproer
politie.
In twee andere wijken van Bir
mingham en in Coventry deden
zich ook ongeregeldheden, echter
ge onlusten in het gebied, maar dat op kleinere schaal, voor. De nieu-
was niets vergeleken bij wat zich
toen in het Londense Brixton en
het Liverpoolse Toxteth afspeelde.
Dat maakt de dramatische rellen
van maandagnacht en gisteren zo
merkwaardig, maar dat is voor de
we geweldplegingen in Birming
ham haalden evenwel de onlusten
in de voorgaande twee dagen in de
overwegend zwarte wijk Hands
worth niet bij benadering.
De hoofdcommissaris van poli-
De burgeroorlog vermijden en
het communistische gevaar vernie-
tingen, dat waren de doelstellingen
die de op 11 september 1973 ge
vormde militaire junta voor ogen
had. De junta, die bestond uit de
bevelhebbers van de verschillende
strijdkrachtonderdelen - land
macht, luchtmacht, marine en ca-
rabineros (paramilitaire politie) -
verklaarde toen dat het militaire
bewind slechts zolang zou bestaan
„als de omstandigheden dat verei
sen".
Maar Pinochet zal de Chilenen
vandaag toespreken met de bood
schap dat hij tot 1989 aanblijft als
president, conform de grondwet
die hij in 1980 van kracht deed wor
den, zo verluidt in Santiago. Vol
gens deze grondwet heeft de gene
raal ook de mogelijkheid in 1989 te
dingen naar een nieuw mandaat.
De oppositie, die voortaan wordt
bijgestaan door de Chileense RK-
Kerk, lijkt echter vastberaden het
voornemen van de generaal te tor
pederen. De eerste stap die Pino
chets tegenstanders in die richting
namen was de recente onderteke
ning van het „nationale akkoord
voor overgang naar volledig her
stel van de democratie".
Met deze
gezamenlijke actie zetten de lei
ders van elf van gematigd socialis
tische tot conservatieve oppositie
partijen hun traditionele menings
verschillen opzij.
Gorbatsjov
wil chemie-
vrije zone
MOSKOU (Rtr-DPA) - De Russi
sche partijleider Michaïl Gorbats
jov heeft gisteren in een onder
houd met de Westduitse oppositie
politicus Johannes Rau zich voor
stander getoond van de vorming
van een zone in Europa vrij van
chemische wapens, als de Verenig
de Staten het daarmee eens zijn.
Het idee voor zo'n zone is afkom
stig van de Westduitse sociaalde
mocraten en de DDR.
Het officiële Sowjet-persbureau
Tass deelde mee dat Moskou „be
reid is de status van de zone te ga
randeren en te respecteren. De
garantie zal ingaan als de VS van
hun kant ook stappen daartoe ne
men". Rau, de rijzende ster binnen
de SPD, zei dat Gorbatsjov het
idee, eerder dit jaar opgesteld door
SPD-parlementariërs en Oostduit-
se regeringsfunctionarissen, toe
juichte.
Rau arriveerde zondag in Mos
kou voor een driedaags bezoek om
Noordrijnland-Westfalen te „pro
moten", de industriële deelstaat
waarvan hij premier is. Maar Rau
wordt gezien als de toekomstige
SPD-kandidaat voor het bonds
kanselierschap en met zijn bezoek
aan Moskou maakt hij zijn interna
tionale debuut. Rau zei dat Gor
batsjov hem heel graag leek te wil
len spreken.
Hij sprak van „intensief en veel
omvattend" onderhoud. De Sow-
jetleider oefende kritiek op Bonn
omdat de regering-Kohl zich te
sterk zou richten op Washington.
Hij verweet ook de regering-Rea-
gan onvoldoende interesse te heb
ben voor wezenlijke politieke ver
anderingen in de aanloop naar de
ontmoeting tussen hem en Reagan
in Geneve op 19 en 20 november.
Kort geding
tegen ASAT-
experiment
WASHINGTON (Rtr/UPI) - Vier le
den van het Amerikaanse Congres
en een groep geleerden hebben
dinsdag bij de federale rechtbank
van het Dictrict of Columbia een
proces aangespannen tegen de mi
nister van defensie. Zij willen dat
de rechter Caspar Weinberger ver
biedt vrijdag een proef met een an
ti-satellietwapen te laten houden.
George Brown uit Cplifornië, één
van de vier Democratische leden
van het Huis van Afgevaardigden
die de procedure hebben aange
spannen, verklaarde dat de proef
in strijd is met condities die het
Congres daaraan heeft gesteld in
de defensiebegroting. Hierin staat
dat zo'n proef alleen mag worden
gehouden als president Reagan
kan bewijzen dat de nationale vei
ligheid in gevaar is.
ADVERTENTIE
Britten nu niet de eerste zorg: de tie, Geoffrey Dear, zei tegen
politie in andere steden met verval- slaggevers: „Ik ben ervan over-
len wijken is bang, dat jeugdige tuigd dat het niveau van de onlus-
vandalen in hun streek de komen- ten in de loop van de rest van de
de dagen zullen proberen het ge- week ingrijpend zal dalen".
ADVERTENTIE
Ca. 20 cm lang. Doos van 20 stuks.
Goed voor 120 uur sfeervol licht.
In de aktuele kleuren: wit, zwart, grijs
en rose. m/m
EN NOG TIENTALLEN
ANDERE SOORTEN KAARSENT
Leiden, Breestraat 142-144. Tel. 071 -13 3511.
19 Vestigingen doqr geheel Nederland.
Met Ham en Kaas Elke 4e Gratis
Cordon Bleu100 gram
Heerlijke Elke 4e Gratis
Blinde Vink100 gram
Fijn Gekruide Elke 4e Gratis
Shoarmaburger 100 gram
PROLFONZE BEKWAAMHEID.
Leiden: 5 Meiplein, Korevaerstraat, Codi Levendaal.
De echte
Hamburger
Fijn Gekruide
Slavink
Elke 4e Gratis
100 gram
Elke 4e Gratis
100 gram
Pittig Gekruide Elke 4e Gratis
Roomschnitzel100 gram
Originele
Boeren-
achterham100 gram
