'Bij videoclips wordt veel gejat'
asm
De kracht van het kijkplaatje
Conferentie Raad van Kerken over Zuid-Afrika
Diskookkursus:
gaaf of onwijs?
WUEINSDAli II SEPTEMBEK 1888
PAGINA U
In ten wordt tycfcns f
aan de neder/and'se leen vlie&ewle L
Hoord2eekust 11 Zuidwester-
SHfMBOO
en Geu/oöen.
Laat ik no6 even
.wachten."
Eindredactie Bert Paauw
Telefoon 071 - 144941toestel 242
De KITS-redactie is terug van vakantie en we gaan er direct
weer stevig tegenaan. In deze aflevering storten we ons op het
verschijnsel videoclip. Wat komt er allemaal bij kijken voordat
er een geschikt kijkplaatje is gefabriceerd? Dirk Jan Roeleven is
het gaan uitzoeken.
Tevens gaan we beginnen met twee nieuwe wekelijkse rubrie
ken: een top-5 van videoclips en de strip 'Joppie Croot wordt
Groot', getekend door Ron Alma.
Mochten jullie een bijdrage willen leveren aan KITS via bij
voorbeeld een verhaal, een tekening of een idee, dan kun je ons
altijd bellen of schrijven. Elke reactie is welkom.
Bij ons thuis kookt de melk altijd
spontaan over als de radio 'Get
into the groove' van Madonna
voortbrengt. Zo niet in de Zui-
velkeuken in Leidschendam
waar op deze muziek een kleine
dertig meisjes (hoezo emancipa
tie?) zich achter het gasfornuis
nestelden om een pizza te berei
den. Een demonstratie van een
(hou je vast) 'DISKOOKKUR
SUS' op muziek van de hyperpo-
pulaire disc-jockey Erik de
Zwart.
Het cursusseizoen 1985/1986
was hiermee begonnen. Vooral
de jeugd krijgt dit jaar speciale
aandacht omdat de Zuivelkeu-
ken te weten is gekomen dat veel
jongeren niet of nauwelijks kun
nen koken. Voor jongeren die 's
avonds naar de discotheek gaan
is er op vrijdagavond gelegen
heid tot 'disco koken'. Klassen,
verjaardagspartijen, jongeren
centra, scoutinggroepen en an
deren kunnen zich opgeven om
eens aan deze 'swingende dis
kookles' mee te doen. Je moet al
leen wel je eigen brouwsel ope
ten. Op het populaire Tros-top-50
toontje stelt de Zuivelkeuken:
"Zin in zo'n fornuizenfeest? Bel
je Zuivelkeuken (070 - 272270) en
je hoort wanneer je aan de slag
kunt".
Aan de muur van het brand
schone onderkomen in het win
kelcentrum Leidschenhage han
gen de slogans die de jeugd moe
ten aansporen meer melk te drin
ken: "Treble/Dolby/Flutter/Melk
(de witte motor)" en "Gaaf/On-
wijs/Heftig/Melk". Dat alles uit
gevoerd in 'disco-kleuren'.
Erik de Zwart komt de volle
zaal in om zelf een pizza 'Quattro
staggioni' te maken. Koken kan
hij niet, zegt hij zelf. Onder een
giechelende begeleiding van
meisjes kwakt hij dan quasi-on-
verschillig de verschillende in
grediënten op de meelschijf.
"Zo, nu heb je een aardige basis
gelegd voor een bezoek aan de
disco. Dat moet ook, want er wil
nog weieens wat anders gedron
ken worden dan melk".
Na de pizza aan een Zuivelkeu-
kenhulpje te hebben overhan
digd, spoedt de bekende Neder
lander zich naar de draaitafel,
waarachter hij zich meer thuis
zegt te voelen. "Jullie mogen met
de muziek meebewegen", praat
hij in op de druk in de weer zijn
de meisjes van twee scholen uit
Voorburg. Tussendoor draait hij
een jingle waarop, een rappende
stem zegt dat melk, de witte mo
tor voor jou is. Nóg een paar keer
die slagzin 'Melk, de witte motor'
en er moet een paar liter van dat
witte uiervocht naar binnen om
het opkomende brandend maag
zuur tegen te houden. Wrijven
helpt niet. melk wel.
D.J.R.
Rockpalast/Music Box/Melk, de
witte motor. Erik de Zwart (die
niet kan koken) toont temidden
van vier scholieren zijn zelf ge
maakte pizza tijdens de 'diskook
kursus' in de Leidschendamse
Zuivelkeuken. (foto PR)
De Kits-redactie wil de komen
de weken een 'videoclip top 5'
afdrukken. Het samenstellen
van een lijstje met favoriete
clips is voor de echte liefheb
bers natuurlijk nauwelijks een
probleem. Dagelijks verschij
nen tegenwoordig nieuwe vi
deofilmpjes die al snel te zien
zijn op Music Box, Sky Chan
nel en de Nederlandse tv.
De Kits-redactie nodigt de le
zers van deze pagina uit hun
persoonlijke 'Videoclip Top 5'
te sturen naar: KITS, Leidsch
Dagblad, postbus 54, 2300 AB
Leiden. Wekelijks zullen we uit
de ontvangen bijdragen een
KITS Videoclip Top 5 samen
stellen.
Het eerste lijstje is gemaakt
door de KITS-redactie zelf. On
ze Top 5 ziet er als volgt uit:
1. Money for Nothing Dire
Straits.
2. Love is the Seventh Wave -
Sting.
3. Smuggler's Blues - Don Hen
ley.
4. Drive - The Cars.
5. Together in Electric Dreams
- Giorgio Moroder/Phil Oa-
key.
Joppie Croot Geboren
ti kun je al een heel aardig beeld
krijgen. Met die ingrediënten ga
je dan een lekker soepje maken.
Alles moet vastliggen voor je
gaat opnemen. Je moet je huis
werk goed hebben gedaan, an
ders duren de opnamen onnodig
lang en worden ze dus heel duur.
Ga maar na, als je geen goed op
name-schema hebt gebruik je
veel meer videobanden en heb je
langer nodig om te monteren.
De videoclip. Een paar jaar geleden moest hierop
een uitgebreide uiteenzetting volgen van wat dat
was. Sinds het Britse muziekkanaal Music Box per
week 126 uur 'clips' uitzendt, is uitleg over het wat
en hoe van een clip overbodig. Gelijktijdig met de
opkomst van de videotechniek, werd dit nieuwe
medium toegepast op de popmuziek. In een paar
jaar is het belang van een ondersteunend filmpje
bij een plaat enorm gegroeid.
Zonder aantrekkelijke clip zijn de kansen op een
hoge notering in de hitlijsten een stuk geringer.
Sterker nog, met een spraakmakend videofilmpje
kan een wat mindere plaat een topper worden. Een
legendarisch voorbeeld van een single die een groot
succes werd dankzij de begeleidende beelden, is het
'Paradise by the dashboard light' van Meatloafuit
1978. Dit plaatje werd in Nederland een groot suc
ces nadat toevallig het promotiefilmpje een keer op
televisie was vertoond. De elpee 'Bat out of Heli
was toen al een jaar geleden uitgebracht.
De videoclip werd volgens de Nederlandse pop
encyclopedie in 1975 geboren met de verfilming van
'Bohemian Rhapsody' van Queen. "Dank zij de fan
tasierijke verfilming van Bruce Gower staat de
single liefst vijf weken één in Engeland", aldus de
encyclopedie. Jaren later zag het Britse muziekge
zelschap Buggies de bui al hangen: 'Video killed the
radio-star'. Met een mooi luisterplaatje alléén kom
je er niet meer, er moeten kijkplaatjes bij. 'Visuele
muziek' wordt dat verschijnsel genoemd.
Dat het vruchten afwerpt om een mooi filmpje bij
een plaat te maken, is inmiddels bewezen. In de
Verenigde Staten werden singles van de Stray Cats
en Human League eerder op televisie uitgebracht
dan op de radio. Door het muziekkanaal MTV (24
uur per dag met clips in de lucht) werden deze num
mers hits, waarna de radio de draad op pikte. De
platenverkoop volgde automatisch.
Les Zazous
In deze streek is laatst op wat kleinere schaal het
zelfde gebeurd. De single 'Chain Gang' van de Kat-
wijkse popgroep Les Zazous is door de eveneens
Katwijkse platenmaatschappij Boni Records op
nieuw uitgebracht nadat de oorspronkelijk voor
Omroep Rijnland gemaakte clip zes keer op Music
Box werd uitgezonden. "We hadden de plaat al een
keel- uitgebracht, maar hij werd niet vaak genoeg
gedraaid om in de tipparade te komen. Door de
uitzending op Music Box kwam er hernieuwde be
langstelling en hebben we de single opnieuw gedis
tribueerd. Soms duurt het wel een jaar voordat een
plaat iets doet", aldus Willem Cooren van Boni Re
cords.
Voor een platenmaatschappij is het belang van
een clip op televisie groot. Niet voor niets pompen
de grote maatschappijen miljoenen guldens per
jaar in de promotiefilmpjes. Het bescheiden label
Boni Records is niet van plan het voorbeeld van 'de
grote jongens' te volgen. Willem Cooren: "Het be
lang van een optreden voor de televisie is natuur
lijk enorm. Je bereikt direct een miljoenenpubliek
en men onthoudt de groep eerder. TV maakt veel
meer indruk dan radio. Maar wij hebben het geld
er niet voor om videoclips te laten maken. Als een
clip tienduizend gulden kost, kun je je weinig ze
perds veroorloven. Als je zeker weet dat die kosten
er uit komen, is het wat anders. In het belang van je
bedrijf moet je die afweging maken en voorlopig
kunnen we dergelijke gokken nog niet nemen".
Voor Les Zazous heeft de vertoning van het film
pje bij 'Chain Gang' in elk geval positief gewerkt.
In Katwijk kwamen er veel reacties op de clip en
ook over belangstelling van de media hebben ze niet
te klagen. Naar aanleiding van het verschijnen op
Music Box, werd dé band uitgenodigd door de VA-
RA-radio. In het programma 'Hollands Handwerk'
konden ze hun zegje doen, wat hen direct twee op
tredens opleverde. Over meer concerten als uitvloei
sel van het radio-interview wordt nog onderhan
deld.
Les Zazous merkte dus dat er geen ijzeren wet is
waarbij je door een filmpje op tv ook direct een
topverkoop draait. Maar toch hebben ze indirect
(via de VARA) baat gehad bij de aandacht van het
muziekkanaal. De Macht van Music Box?
D.J.R.
Die huur van een montage-stu
dio is niet goedkoop".
Voor de clip voor Omroep
Rijnland zocht Zaadnoordijk een
vrij onbekende groep uit deze re
gio die enthousiast was om in
een clip mee te spelen. Verder
moest de groep een plaatje heb
ben waarvan de tekst iets te zeg
gen had. Inzet van de band
moest voorop staan. Het werd
Les Zazous en daar is hij achteraf
heel blij mee: "Hun muziek is
mijn stijl niet. maar de jongens
werkten ontzettend goed mee.'
Ze luisterden ook naar je en dat
is heel belangrijk. Ieder zijn vak
tenslotte. Zoals je iemand erop
wijst dat 'hij wordt' met een 't'
aan het einde moet, zo heeft ook
film zijn eigen grammatica. Dat
moet je weten".
In totaal duurde het tweeë-
neenhalve dag om de clip 'Chain
Gang' volledig in elkaar te zet
ten. Eén dag daarvan was voor
de opnamen. De andere tijd ging
op aan monteren (een dag), het
schrijven van het draaiboek en
het regelen van allerlei anderen
zaken.
Het maken van een clip als van
Les Zazous kost volgens Roel
tussen de vijf en tienduizend gul
den. "Je hebt professionele ap
paratuur nodig, anders zendt
geen enkele omroep het uit. Bo
vendien kan je niet met de video
set van 'de vader van een buur
jongen' aan de slag omdat je
daarmee in een montage-studio
niet kan werken. Twee video
recorders schakelen en proberen
zo te monteren kan ook niet, om
dat je geluid en beeld dan nooit
synchroon krijgt. Voor een echte
clip moet je naar een studio en
dat kost wel wat ja".
DIRK JAN ROELEVEN
LEIDEN - "De ergste, de
slechtste, de goedkoopste
soort clip vind ik die waarbij
een plaatje per ongeluk een
hit is geworden en er geen
beeldmateriaal is. Dan ma
ken ze een clip die eigenlijk
verbannen zou moeten wor
den. Het plaatje gaat dan lo
pen, ze bevriezen het beeld
van de groep op het podium
beeldje voor beeldje, zodat je
bijna niet ziet dat bij het ver
toonde optreden een totaal
ander nummer wordt ge
speeld. Vaak worden derge
lijke clips met veel rook,
kleurtjes en van ver opgeno
men beelden in elkaar gezet.
De kijker wordt gewoon be
lazerd onder het motto: 'Als
het maar beweegt'".
Roel Zaadnoordijk is regisseur/
componist bij het jonge Leidse
produktiebedrijf Media Music,
dat 'beelden voor muziek en mu
ziek voor beelden' maakt. Hij
kan zich knap kwaad maken
over de goedkope trucs die hij'
dagelijks op de beeldbuis ziet.
Maar ook kan hij genieten van de
mini-filmpjes op muziek.
"Die clip van Dire Straits is
perfect. Je ziet waarover ze zin
gen en het is goed in beeld ge
bracht. Ook die persiflage op dat
plaatje van Madonna, 'Like a sur
geon', is leuk gedaan. Die zanger
acteert goed, hij volgt de tekst
goed en het geheel is secuur int
elkaar gezet. Zo zie je nog wel'
meer mooie dingen. Maar er
wordt ook erg veel gejat. Vooral
thema's uit speelfilms kom je
vaak in videoclips tegen. In de
eerste plaats gaat het natuurlijk
om de muziek. Ik vind het be
langrijk dat je in beelden omzet
wat er wordt gezongen. Als ik
hoor zingen 'I heard you on the
telephone' en ik zie een groep op
scooters zitten, dan vind ik dat
goedkoop effectbejag. Als je de
muziek toevallig gebruikt, draai
je de rollen om en gaat het beeld
een eigen leven leiden. Dan kun
je net zo goed een compleet an
der filmpje bij de muziek verto
nen. Bij Les Zazous liet ik tekst
('They make noise above 100
Db') en beeld ('Drummer slaat
keihard met moker op ijzer, an
dere groepsleden staan met de
Regisseur Roel Zaadnoordijk achter de knoppen in montage-studio Kees van der Burg. Op de monitors
zijn Les Zazous te zien in de videoclip 'Chain Gang'. (foto Holvast*
handen voor hun oren') aanslui
ten. Het moeilijke van het maken
van een clip is het gelijk laten lo
pen van beeld en geluid".
Trots
Zaadnoordijk wordt op deze
plaats zo uitgebreid aan het
woord gelaten omdat hij samen
met de Katwiikse popgroep Les
Zazous een videoclip heeft ge
maakt die is uitgezonden door
het Britse miljoenenbedrijf Mu
sic Box. De clip werd oorspron
kelijk gemaakt voor de eerste ex
perimentele televisie-uitzending
van Omroep Rijnland.
Het is één van de eerste clips
van een onbekende Nederlandse
groep die tot het Britse mu
ziekkanaal doordringt. Zaad
noordijk is er trots op dat zijn
produkt professioneel genoeg
werd bevonden om tussen Tina
Turner en Duran Duran te wor
den uitgezonden. De Londense
redactie van Music Box kwam
niet uit zichzelf naar hem toe.
Het uiteindelijke resultaat, zes
keer vijf minuten schitteren tus
sen andere sterren, is vooral te
danken aan de instelling: 'Niet
geschoten is altijd mis'.
Roel: "Je moet in jezelf gelo
ven, anderen doen het niet voor
je. Dat geldt ook als je in een
band speelt. Geloof in watje met
elkaar maakt, dat het wat wordt.
Ik heb het bij Music Box gewoon
geprobeerd met de vraag of ze
mijn clip wilden beoordelen en
eventueel uitzenden. Uiteinde
lijk gaf de doorslag hoe de clip er
uit zag, dat geeft bevrediging".
Wat komt er zoal om de hoek
kijken bij het maken van een
clip? "Ten eerste moet je een
draaiboek hebben dat op de se
conde nauwkeurig aangeeft wat
je wilt filmen. Dan moet je gaan
zoeken naar een plaats waar je de
opnamen kunt maken. Ook moet
je attributen gaan regelen die je
in de clip wilt gebruiken. Dat
hoeft allemaal niet zo duur te
zijn, met een paar bussen confet-
De Raad van Kerken in Neder
land zal eind november in
Amersfoort een conferentie hou
den over Zuid-Afrika. De bedoe
ling is, dat de Nederlandse ker
ken die bij de raad zijn aangeslo
ten een duidelijker standpunt
over de situatie daar kunnen in
nemen, ook terzake van eventue
le sancties tegen Zuid-Afrika.
"Als het erop aan komt, geven
de kerken vaak alleen met woor
den steun", zei mevrouw V.
Berkhof-de Lange, die samen
met dr. A. H. van den Heuvel, af
tredend voorzitter van de afde
ling 'internationale zaken' van de
Raad van Kerken, de conferentie
organiseert. "Zij hebben een in
jectie nodig om weer te weten
wat ze moeten doen".
Met deze bijeenkomst beant
woordt de Raad van Kerken een
verzoek van de Zuidafrikaanse
raad, die de indruk heeft dat de
Nederlandse kerken achterop
beginnen te raken. Het is nog
niet duidelijk, welke Zuidafrika
nen op de conferentie aanwezig
kunnen zijn. Aan de secretaris
generaal van de Zuidafrikaanse
Raad van Kerken, dr. C. F.
Beyers Naudé, is gevraagd hier-
te polsen.
Gaven delen. Er
i ker
kelijke werkmap verschenen om
de komende twee jaar het geza
menlijke thema van zending, we-
relddiakonaat en ontwikkelings
samenwerking in plaatselijke ge
meenten bespreekbaar te ma
ken. De map heeft als titel 'Ga
ven delen - wereldwijd'.
Initiatiefnemers zijn het gere
formeerde Algemeen Diakonaal
Bureau, de hervormde Generale
Diakonale Raad, de Stichting
Oecumenische Hulp, het gerefor
meerde Secretariaat voor Ont
wikkelingssamenwerking, het
gereformeerde Secretariaat voor
studie man/vrouw, het hervorm
de Zendingsbureau en het gere
formeerde Zendingscentrum.
De werkmap bestaat uit drie
losse katernen ('geven en ne
men', 'ervaringen' en 'activitei
ten in de gemeente'), die behan
deling van het thema vanuit ver
schillende invalshoeken moge
lijk maken. Hij kost f. 5 en is bij
alle genoemde bureaus verkrijg
baar.
Leiden-Oegstgeest. De Ver
eniging van Vrijzinnige Her
vormden Leiden-Oegstgeest
heeft weer een winterprogram-
ma ontworpen met een grote va
riatie aan kringen. "Velen kijken
steeds weer met bewondering
naar de vele kringen die vanuit
onze vereniging worden georga
niseerd", schrijft voorzitter G.
Eegdeman in zijn woord vooraf.
"Voor ons betekenen ze een be
langrijke uiting van ons be
staansrecht".
Het programma vermeldt een
gesprekskring over 'denken,
voelen, willen' ("wat is op dit mo
ment belangrijk voor mij?"), een
gespreksavond over het gebed,
een bijbelkring, twee kringavon
den over 'Samen op weg' (van
hervormden en gereformeer
den), twee kringavonden over
het Oude Testament, een Hof-
wijck-kring, gemeentebijeen
komsten, de activiteiten van de
vrouwengroep en de vrouwenge
spreksgroep en de kring Van der
Willigenhof.
Voor de bijbelkring is als ge
spreksleider ds. J. A. Eekhof ge
vraagd, voor de gespreksavond
over het gebed de vrijzinnig-her
vormde theologe mevrouw ds. L.
W. van Reijendam-Beek, voor de
kringavonden over 'Samen op
weg' prof. dr. M. de Jonge (Lei
den) en de gereformeerde predi
kant K. Vegter (Oegstgeest) en
voor de kringavonden over het
Oude Testament de hervormde
studentenpredikant K. Bouhuys.
Voorzitter Eegdeman deelt in
zijn woord vooraf nog mee, dat
de opvolging van ds. H. E. Ster-
ringa (die met pensioen gaat) nog
niet kon worden geregeld. "Het
antwoord op die vraag zal mede
bepalend zijn voor de verdere
koers van onze vereniging". Wat
de pastorale zorg betreft zullen
de vrijzinnige hervormden voor
lopig zijn aangewezen op de her
vormde wijkpredikanten.
Wie het winterprogramma wil
hebben, kan mevrouw W. J.
Ruijgrok schrijven of bellen: Uh-
lenbeckkade 17 Leiden, telefoon
131680.
Fries. Zondag 27 oktober be
looft een bijzondere dag te wor
den voor kerkelijk Friesland.
Op initiatief van het Kristlik
Frysk Selskip en het Roomsk
Frysk Boun zullen op die dag in
ongeveer 45 plaatsen tegelijk
Friestalige kerkdiensten worden
gehouden. Men wil daarmee be
wijzen, dat de kerken voldoende
Friestalige pastores hebben om
regelmatig Friese diensten te be
leggen.
Zorgen. De gereformeerde
commissie voor het oorlogs-
vraagstuk heeft zorgen over de
financiën van het Interkerkelijk
Vredesberaad en het oordeel bin
nen de kerk over deze kerkelijke
vredesbeweging.
De financiële situatie van het
IKV is niet rooskleurig. De gere
formeerde collecte-opbrengsten,
zowel voor de IKV-campagne als
voor het IKV-secretariaat, lopen
fors terug. Uit een reservefonds
van de algemene kas moest vorig
jaar f. 12.000 worden bijgepast
om aan de verplichtingen te vol
doen.
Volgens de commissie rust het
negatieve oordeel over het IKV
vaak op wat mensen in de krant
lezen. "Voorlichting is nodig.
Het IKV kan best kritiek velen,
maar loze kreten kunnen de po
larisatie alleen maar vergroten".
Overigens heeft de commissie
de indruk dat het IKV wel erg
veel materiaal op tafel legt. Ze
vraagt zich af, of een of twee be
leidsnota's per jaar niet het uiter
ste zijn om nog tot een funda
mentele discussie te komen.
CDA. In een brief laat het
CDA de Raad van Kerken weten,
de gesprekken met deze raad
'zeer zinvol en nuttig' te vinden.
Het partijbestuur zou het 'zeer
op prijs stellen' als deze gesprek
ken in het komende seizoen wor
den voortgezet.
De Raad van Kerken zou van
daag beslissen over de onderwer
pen die in het volgende gesprek
met het CDA aan de orde zullen
komen (waarschijnlijk Zuid-
Afrika en de werkloosheid).
(Maandag - zie deze rubriek in
de krant van gisteren - verklaar-
de directeur A. Oostlander van
het wetenschappelijk bureau
van het CDA voor de NCRV-ra-
dio, dat in gesprekken tussen po
litici en kerkleiders geen echte
communicatie tot stand komt,
"zodat je nooit kunt weten of je
gehoord bent". Kerkleiders, zei
Oostlander, moeten ophouden
met preken tegen politici. Een
stage in het parlement zou goed
voor hen zijn).
Curie. Komende herfst zal
een hervorming van de Romein
se curie worden bekendgemaakt.
De curie zou daardoor minder
bureaucratisch en meer pasto
raal worden.
