Povere resultaten op
Vocalisten Concours
Oude-muziekfestival50.000 bezoekers
Cultureel avondje in Waag muzikaal wat mager
Voorstellingen vol charme
Hoofdprijs niet toegekend
Af rikaanse vreugde
Ans Wortel: boeiend
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1985
RADIO-TV-KUNST
PAGINA 19
DEN BOSCH (GPD) - Een
groot aantal prijzen, waaronder
de hoofdprijs, niet toegekend
en zang van een niveau dat
soms nauwelijks uitsteeg bo
ven pretentieloos badkamerge-
schal. Dat is de droevige balans
van het 32e Internationaal Vo
calisten Concours dat de afge
lopen week in Den Bosch werd
gehouden. Het concours met in
het verleden prijswinnaars als
Elly Ameling, Ileana Cotrubas,
Robert Holl en recent Nelly Mi-
ricioiu, is een van de meest te
leurstellende geweest van de
afgelopen jaren.
Dat uitgesproken zangtalenten
vrijwel ontbraken, blijkt uit het feit
dat in sommige categorieën de prij
zen moesten worden gedeeld of ge
woon in de prijzenkast konden
blijven staan tot volgend jaar. De
hoogste onderscheiding van dit
zangconcours, een speciale prijs
van de stad 's-Hertogenbosch,
werd gezien het middelmatige ni
veau van de deelnemers dit keer
niet uitgereikt.
De beste prestaties werden nog
geleverd door de 24-jarige Russi
sche sopraan Elena Brylewa en
haar één jaar oudere Roemeense
collega Leontina Vaduva. In de fi
nale van het Bossche concours sta
ken zij met kop en schouders uit
boven hun concurrenten en ver-
OVERLEDEN - Zanger Johnny
Desmond, die in de tijd van de big
bands beroemd werd als vocalist
van het orkest van Glenn Miller, is
op 65-jarige leeftijd aan kanker
overleden.
Desmond werd bekend om hits
als 'The yellow rose of Texas' en
'C'est si bon'.
dienden ten volle de door hen ge
deelde eerste prijs in hun catego
rie.
Vooral op de voorselecties voor
het concours schijnen de zangpres
taties bar en boos zijn geweest. Ju
ryvoorzitter Ruud van der Meer zei
zich geen jaar te kunnen herinne
ren waarin het niveau zo laag was
geweest als nu. Het feit dat slechts
tien van de aangemelde 70 zangers
tot de finale wisten door te drim
gen, sprak volgens hem boekdelen
Van dat tiental waren er twee
met onbetwiste zangkwaliteiten:
de sopranen Brylewa en Vaduva.
Elena Brylewa is pas 24 jaar maar
bezit nu al een grootse, stralende
coloratuurstem die 'moeiteloos en
zonder storende overgangen reikt
tot aan de hoge f. Helaas was haar
presentatie te schuchter en ingeto
gen om te kunnen overtuigen. De
Roemeense Leontina Vaduva is op
het toneel een veel flamboyantere
verschijning. Met haar charmante
persoonlijkheid wist zij het pu
bliek om de vinger te winden. Ver
geleken met Brylewa heeft zij in
aanleg een minder mooie zang
stem, maar wel met een vol, rijk ge
luid en een warm timbre. Extra
prijs voor Vaduva vormde de uit
nodiging om volgend jaar op te tre
den in de Arena in Verona.
De Russische bassen Boris
Bechko en Alexander Naumenko
delen de eerste prijs in hun catego
rie. Geen van beiden grootse stem
men. Naumenko maakte zijn zwak
ke optreden in de halve finale ech
ter meer dan goed en wist met zijn
voortreffelijke voordracht niet al
leen een eerste prijs maar ook de
Elly Amelingprijs voor liedvertol-
king in de wacht te slepen.
Bij de alten-mezzo's ging de
Amerikaanse Jenny Miller met de
eerste prijs strijken. Vanwege haar
bijzondere aanleg voor opera kreeg
zij tevens de Erna Spoorenberg-
prijs. De jury prees terecht Millers
mooie, soepele coloraturen en haar
sterke presentatie. Dat de Ameri
kaanse herhaaldelijk in ademnood
kwam, werd welwillend door de
vingers gezien.
Bij de tenoren werd dit jaar geen
prijs uitgereikt. De enige tot de fi
nale doorgedrongen tenor Mark
Tucker kreeg slechts een eervolle
vermelding. De Brit had meer ver
diend: hij toonde zich een begaafd,
intelligent liedzanger. Een betere
zanger dan de Amerikaanse bari
ton Donald Collup, die ook geen
eindprijs kreeg maar toch nog
Jacoba van Velde
(82) overleden
AMSTERDAM (ANP) - De schrijf
ster Jacoba van Velde is zaterdag
in haar woonplaats Amsterdam
overleden. Zij werd 82 jaar. De be
kendste roman van Jacoba van
Velde is 'De grote zaal' uit 1953, dat
in elf talen is vertaald. Dit boek be
schrijft het lot van bejaarden in een
tehuis.
De schrijfster - zuster van de
schilders Bram en Geer van Velde -
vertaalde ook vele romans en to
neelstukken, o.a. van Beckett, Io-
nesco en Genet. Zij introduceerde
deze schrijvers min of meer in Ne
derland.
JACOBSONPRIJS - De dichters
Han G. Hoekstra (79) en Eric van
der Steen (78) is de vijfjaarlijkse Ja-
cobsonprijs voor bejaarde letter
kundigen toegekend. De onder
scheidingen, 2000 gulden en een
bronzen penning, worden op 22 ok
tober uitgereikt.
UTRECHT (GPD) - Het Holland
Festival Oude Muziek in Utrecht
heeft z'n nagestreefde vijftigdui
zendste bezoeker gehaald en vrij
wel de gehele oplage van het festi-
valboek is uitverkocht. Dit deelde
gisteren een glunderende Frans de
Ruiter namens de leiding van het
festival mee.
Het eerste lustrum van 'Oude
Muziek' wordt volgend jaar ge
vierd met een festival-produktie,
die geschikt is voor de 'stallen' van
het Centraal Museum, die dan in
middels verbouwd zullen zijn. Het
volgende festival wordt gehouden
van 29 augustus tot en met 7 sep
tember 1986.
De renaissance wordt volgend
jaar de centrale periode van het
festival, met binnen dat thema.een
extra accent op de muziek van Jos-
quin des Prez en tijdgenoten. Daar
toe wordt nauw samengewerkt
met de Vereniging voor Neder
landse Muziekgeschiedenis.
Als 'festivalinstrument' zullen de
luit en aanverwante instrumenten
aparte aandacht krijgen, in solo-re
pertoire maar ook in ensemble-ver
band. De concerten worden geor
ganiseerd met de Nederlandse
Luitvereniging, die in dezelfde pe
riode een internationaal sympo
sium over tokkelinstrumenten be
legt.
Ook de Middeleeuwen hebben
weer hun eigen thema in 1986: als
vervolg op het thema Gregoriaans
van 1984 en vroege polyfonie van
dit jaar brengt het festival in 1986
een aantal voorstellingen van litur
gische drama's.
werd bedeeld met de Janine-Mi-
cheauprijs wegens zijn interesse
voor werk van Franse componis
ten.
De Nederlandse mezzo-sopraan
Geertje Kuypers deed tijdens de fi
nale haar uiterste best, maar bezat
te weinig kwaliteit vooreen prijs in
haar categorie. Wel kreeg de zange
res de Nederlandse Muziekprijs
voor haar vertolking van een lied
van Henriëtte Bosmans. Zij deelt
de prijs met de Engelse alt Elisa
beth Bachmann-McQueen die in
de halve finale liederen van Piet
Ketting zong. De Amerikaanse so
praan Tania-Olivia Thompson was
de enige finaliste die buiten de prij
zen viel.
Het Bossche concours zal woens
dag worden afgesloten met een
concert van de prijswinnaars. Het
concert zal worden opgenomen
door de TROS en te zijner tijd op
Hilversum 4 worden uitgezonden.
Voor volgend jaar bestaan ver
gevorderde plannen om de finale
van het concours op de televisie uit
te zenden. Tevens zullen de finalis
ten dan worden begeleid door een
orkest in plaats van piano.
MARGOT KLOMPMAKER
AMSTERDAM - Aan de 24-jarige Fred Meijer is vrijdagavond in de Akademie voor Kleinkunst in Amsterdam
de Pisiusseprijs '85 uitgereikt. Fred Meijer werd bij deze gelegenheid omringd door zeven van de tien vorige
prijswinnaars, onder wie Nelleke Burg (links) en Karin Bloemen tweede van links). (foto anpi
LEIDEN - Onder de titel Ge
vaagde Concerten organiseerde
Culturele Zaken van de gemeen
te Leiden een avondje cultuur,
dat als vingeroefening voor een
documentaire op het nog niet be
staande culturele derde TV-net
niet zou mogen ontbreken. De
gekozen vorm van deze avond
maakt dat je zelf er op uit moet
trekken, er moeite voor moet
doen om van de cultuur te genie
ten. De avond bestond voorna
melijk uit een portret van de 89-
jarige Groningse dichter Hen-,
drik de Vries. Er werd begonnen
met een radio-bandopname met
de stem van de dichter en de ge-
projekteerde tekst van de betref
fende gedichten. Daarna behan
delde Jan van der Vegt op een
boeiende maar schoolmeester
achtige toon het vroege werk van
de dichter. Hij vertelde over de
voornamelijk surrealistische en
magische inhoud en de taalkun
dige constructie van de verhalen
de gedichten. De bekende schrij
ver en tekstdichter Willem Wil
mink betoogde hoe mooi en on
bevangen de gedichten van Hen
drik de Vries waren aan de hand
van een fragment over de angst
van een pakhuis, zoals die erva
ren wordt door een kind, dat het
woord pakhuis te letterlijk
neemt. Ook prees hij de vertalin
gen uit het begin van de jaren '30
van de Spaanse Colpaas, dat zijn
kleine Spaanse gedichten. De ge
sproken column was van de
schrijver/bioloog Dick Hillenius,
die het verband tussen uiteenlo
pende zaken als tekst en muziek
en machines vergeleek met po
gingen tot het terugfokken van
een oeros, door kruising van uit
eenlopende rassen uit de gehele
wereld.
Het muzikale gedeelte van de
avond was wat mager. Een goed
bedoelde toonzetting op het ge
dicht 'Onder de bomen' werd ge
zongen en op de piano begeleid
door de 13-jarige componiste Ma
riene Muil en een viertal anuere
teksten gezongen door Dieuwke
Aalbers met piano begeleiding
van Jan Slothouwer. De stijl was
die van de Weense school en had
meer het karakter van een vin
geroefening dan van een diepzin
nig kunstwerk. De verhouding
van De Vries met de muziek was
zijn voorliefde voor het Spaanse
lied, die hij verzamelde op 78-
toeren platen en afspeelde met
een houten naald. De (wereld
première van stuk 'Stuntvluch-
ten' voor sopraan, bas en electro-
nica nam minder dan een half
uur in beslag. Naast de vocalen
van Linda de Nijs en de contra-
bas-partij van Maarten Altcna
werden er zeer schaarse elektro-
akoestische klanken getapt door
een uitgebreid instrumentarium.
Het geheel stond ver af van de
droomachtige inhoud van de ge
dichten van De Vries. Maar zo
diep er de avond werd ingegaan
op de dichtkunst, zo weinig werd
er gezegd over de muziek, of de
sleutel moet in het oeros verhaal
van Hillenius liggen.
WILLEM WINSEMIUS
Applaus voor 'De Gouden Vogel' van Studio Laren op de in Leiden afgemeerde Franse theaterboot
Concert African Feeling met Farafina (Opper Volta) en Kumbisaleh (Gha
na) gehoord op zaterdag 7 september in LVC aan de Breestraat.
LEIDEN - Door de steeds meer in de belangstelling komende
Afrikaanse bands zijn we beter in staat bepaalde grondvormen
waaruit de westerse popmuziek is ontstaan te leren kennen. Ook
hier grijpen groepen steeds meer terug op Afrikaanse ritmen. De
twee ensembles Farafina en de Kumbi Saleh Band waren nogal
verschillend. Farafina bestaat uit zeven musici uil Oppervolta en
zijn voor een deel afkomstig uit de Bobo, een primitieve stam uit
de Savannah. Het is een soort slagwerkgroep met zeer complexe
ritme, waarin veel wisselingen, om saaiheid té voorkomen. De mu
ziek is zeer enerverend. De musici, gestoken in Afrikaanse kledij
spelen op authentiek uitziende veelal zelfgemaakte slaginstru
menten. Naast de trommels zijn er ook twee ballofoons, die er uit
zien als grote xylofoons, waarop af en toe een simpele melodie
wordt afgegever
Na de pauze was de band van Kumbi Saleh uit Ghana aan de
beurt. Deze groep met 'normaal' slagwerk, percussie en elektri
sche gitaren en bas heeft een westers aanzien. De muziek is electri-
sche swing, een combinatie van Hi-Life en Afro-rock. Het zijn
goede vaklui de musici, maar de sound is voor mij een beetje
teveel slappe dansmuziek, zoals je die vroeger wel op bruiloften en
partijen hoorde. Het ritme was gelukkig iets meer funky, maar de
muziek roept voor een luisteraar geen enkele emotie op, Dit komt
ook door de afwezigheid van blazers, zoals in de Afrikaanse groe
pen van Fela Kuti of Manu Dinbango. Voor meer avontuurlijke
zwarte Afro-muziek ben je beter af bij de in Nederland aanwezige
Surinaamse bands. Maar met wat zangnummers en de kreten uit
de zaal, afgeroepen door de leider en leadzanger Sloopy Gimpi
steeg gelukkig toch nog de feestvreugde van het dansende pu
bliek in het redelijk gevulde LVC, maar ik heb voorlopig mijn
portie Afrika weer gehad.
WILLEM WINSEMIUS
Ans Wortel bij een aantal van haar gouaches
Op Franse theaterboot
'Barca di Venezia' per Padova van
Adriano Banchieri, en 'O comme
Eau' van Claude Prey door La Péni-
che Opéra. Gezien bij de Blauw-
poortsebrug op 7 september. Laatste
voorstelling: 9 september om 21.00
LEIDEN - Een péniche is een
langwerpige vrachtboot en de
mededeling, dat La Péniche
Opéra enige dagen Leiden zal
aandoen om in de buurt van het
Galgewater een paar voorstellin
gen te geven roept zowel nieuws
gierigheid als een lichte huiver
op. De angst dat ook in dit geval
het ludieke element weer eens
hand in hand gaat met een zeke
re graad van dilettantisme blijkt
echter ongegrond. De aak blijkt
omgebouwd tot een heus theater
en de uitvoeringen getuigen van
professionalisme op elk gebied.
De vijfstemmige madrigaalko
medie van Banchieri uit 1623
(met verbindende teksten uit de
20ste eeuw) wordt uitgevoerd in
de stijl van de commedia dell'ar-
te met alle vaart en flair die daar
bij hoort, maar ook met het ho
mogene ensemble werk dat no
dig is om te zorgen dat het tempo
niet op ongelegen momenten
kan wegzakken. De ligging van
het speelvlak als een lange, smal
le strook tussen het aan weerszij
den gezeten publiek maakt klei
ne oneffenheden in de samen
zang soms onvermijdelijk, maar
dat neemt niet weg dat het muzi
kale ensemblewerk verrassend
gaaf en stijlzuiver blijkt.
Een enorm contrast hiermee
vormt de 'eenakter' na de pauze,
die door Claude Prey speciaal
voor dit Péniche-project ge
schreven werd. De bezetting (vijf
stemmen, een klavecimbel en
een cello) is dezelfde, maar tekst
en muziek zijn associatief en vol
komen 20ste-eeuws, en de com
media dell'arte is verruild voor
een soort tekenfilmatmosfeer.
De handeling is namelijk gesi
tueerd in het jaar 3000, als het ou
de Venetië ai lang en breed on
der het wateroppervlak is ver
dwenen en de bewoners van de
voormalige lagunen zijn geëvo
lueerd tot amfibische schepsels
met schubben en vinnen. Het
aanbrengen van een duidelijke
verhaallijn werkte merkwaardig
genoeg verwarrender dan het
ontbreken er van in de madri
gaalkomedie van Banchieri.
maar die constatering is van on
dergeschikt belang in het licht
van de charme en de vitaliteit die
van dit merkwaardige avondje
muziektheater uitgaan.
PAUL KORENHOF
Gisterochtend was er op de thea
terboot een optreden van Studio
Laren met 'De Gouden Vogel',
een sprookje van de gebroeders
Grimm, en gistermiddag ging
Henk van Ulsen aan boord om
voor te dragen.
Expositie in 'Le Pigeon'
Expositie Ans Wortel, gouaches in
galerie 'Le Pigeon* (Scheepmakers-
steeg 2). Geopend van woensdag tm
zaterdag van 12 tot 16.30 uur.
LEIDEN - In Galerie 'Le Pigeon'
wordt tot 30 oktober recent werk
van Ans Wortel geëxposeerd. Za
terdagmiddag was deze bekende
beeldend kunstenares/schrijfster
bij de opening van de aan haar
werk gewijde expositie aanwe
zig. Ze las enkele 'schrijfsels'
voor, losse gedachten en korte
versjes, en een fragment uit haar
vorig jaar verschenen boek 'On
derweg in Amsterdam'. Dat ele-
hient van schrijven is ook duide
lijk aanwezig in de verschillende
gouaches, die op de expositie te
zien zijn. Op alle werken staat
een regel tekst, die meer inhoud
heeft dan alleen de functie van
titel.
beelding en 'verraden' daarmee
iets van de bedoelingen van de
kunstenares. Bijvoorbeeld het
onderschrift 'aangaande groeien
en groter worden' kan als toe
lichting dienen bij de twee afge
beelde figuren en iets over dc on
derlinge relatie suggereren. Het
is één van de tien kleinere goua
ches, die aan de zijwand hangen
en door hun gelijke afmetingen,
opbouw en sfeertekening een
boeiende serie vormen.
Ook in het overige werk, dat
meestal iets grotere afmetingen
heeft, houden de afgebeelde fi
guren veelal het midden tussen
kinderen en volwassenen, die in
een eigen wereld lijken te leven.
De meeste gouaches zijn licht
van opzet en hebben een makke
lijk te plaatsen decoratieve waar
de. Dat laatste blijkt alleen al uit
het feit, dat Ans Wortel soortge
lijk werk als omslag voor haar
boeken heeft gebruikt.
WIJNAND ZEILSTRA
