Overvloed aan kamermuziek bij K&O
'Leidensweg' van
Residentie Orkest
Jeugdkamerorkest
trekt er weer aan
PAGINA 25
THEATERKRANT W86
Bijlage LeidschAlphens Dagblad
Met een aanbod van zo'n 65 concer
ten verdeeld over 17 series lijkt het
wel of de economische teruggang
K&O nog steeds niet geraakt heeft.
Voeg daar aan toe dat de prijzen van
de abonnementen niet of nauwe
lijks zijn gestegen, dan mag wel van
een klein wonder gesproken wor
den.
door
Mies Albarda
Toch wil K&O-directeur Tjitte Weber
wel kwijt dat het elk jaar een grotere toer
wordt om het aanbod van concerten
kwantitatief en kwalitatief op hetzelfde
peil te houden. Veranderingen in subsi
die-regelingen vragen van de gemeente
een hogere bijdrage voor orkestconcer
ten, en iedereen weet dat de gemeentelij
ke portemonnaie maar moeilijk open te
krijgen is. Bestudering van de muzikale
dienstregeling voor het komende sei
zoen leert dat dit jaar een aantal series
elkaar overlapt; eenzelfde recital maakt
deel uit van verschillende series.
Ondanks financiële problemen heeft
K&O nieuwe plannen op stapel staan:
men wil het komende seizoen beginnen
met het geven van lunchconcerten, zoals
in vele grote steden ook al gebeurt. Bij
wijze van experiment wil men een
'Open-podiumdag' organiseren, waar ie
der, amateur of professional, oud of
jong, muziek kan maken. Een extra-con
cert, dat nog niet in het jaaroverzicht van
K&O is opgenomen, is het optreden op
23 oktober van een ensemble van leerlin
gen van de Londense Yehudi-Menuhin-
school, een conservatorium onder su
pervisie van Yehudi Menuhin voor zeer
talentvolle jonge kinderen.
De opzet van de verschillende series is
in grote lijnen ongewijzigd; naast de gro
tere series als de meesterserie met 6 or
kestconcerten, de piano-serie met 9 reci
tals, de 6 koffieconcerten en de lange rij
van kapelconcerten met een zeer geva
rieerde inhoud zet de tendens naar korte
series rondom een bepaald instrument
af instrumentale combinatie, of bepaal
de componist zich voort. Deze opzet
blijkt bij het publiek goed aan te slaan.
Meesterserie
In de meesterserie neemt het Rotter
dams Philharmonisch OrRest drie con
certen voor zijn rekening, waarvan twee
onder leiding staan van de vaste dirigent
James Conlon en één onder gastdirigent
Andrew Davis. Het Residentie Orkest
geeft twee concerten met Christian Ba-
dea en Heinz Wallberg als dirigent, en
het Amsterdams Philharmonisch Orkest
concerteert éénmaal onder leiding van
Hubert Soudant. Het openingsconcert
op 25 oktober is geheel aan Mozart ge
wijd met maar liefst zeven solisten: Ro
nald Brautigam speelt het Pianoconcert
K.V. 450, Benzion Shamir en Gerrit 01-
deman vertolken de Sinfonia concertan
te K.V. 364 voor viool en altviool, en in
de Sinfonia concertante K.V. 297 b zijn
de hoboïst Bert Schneeman, klarinettist
Sjef Douwes, hoornist Martin v.d. Merve
en fagottist John Mostard te beluisteren.
In tegenstelling tot vorig jaar is de
plaats die de piano-solisten innemen be
scheidener: Jenny Zach.arieva, bijna niet
meer weg te denken in Leiden, speelt
het pianoconcert van Schumann in een
programma dat een intrigerende samen
stelling heeft: behalve dit pianoconcert
en de Ouverture de concert van Szyma-
nowski wordt Wagner's Tagesgrauen
und Siegfrieds Rheinfahrt gecombi
neerd met La Mer van Debussy. De
tweede pianosolist is de Duitser Dirk
Joeres, een in Nederland nog onbeken
de naam, die echter over de grenzen een
veelgevraagd solist aan het worden is.
Hij speelt Mozarts Pianoconcert K.V.
488. De overige solisten zijn de Joegosla
vische cellist Valter Despalj in het Con
cert van Elgar, een werk dat niet onder
doet voor de meer bekende concerten
van Dvorak en Boccherini. Emmy Ver-
hey is de soliste in het Derde vioolcon
cert van Saint Saëns en Jo Hagen speelt
het Zevende fluitconcert van Devienne,
een componist uit het eind van de 18e
In de keuze van de orkestwerken is
een gelukkig evenwicht bereikt tussen
bekend en minder bekend: Bruckner's
Achtste symfonie, de Schotse symfonie
van Mendelssohn, de Tweede symfonie
van Schumann vallen onder de eerste
categorie, met als tegenhanger symfoni
sche fragmenten uit één van Debussy's
belangrijkste werken, Le Marty re de
Saint-Sébastien, een mysteriespel op
tekst van Gabriele d'Annunzio, uit 1911,
Kamermuziek
In de overige series wordt een over
stelpende hoeveelheid kamermuziek ge
boden met een grote verscheidenheid
aan werken en bekende, maar ook jonge
uitvoerders.
De Internationale Pianistenserie ver
meldt bekende namen als Imogen Coo
per wederom met een Schubert-pro-
gramma, Ronald Brautigam, Jenny Za-
charieva, Toos Onderdenwijngaard, Ste
ven Mayer en Alwin Bar. Op grond van
het overweldigende succes van zijn kof
fieconcert in het vorige seizoen is de nes
tor van de Nederlandse pianisten, Geor
ge van Renesse, weer bereid gevonden
om in deze serie op te treden. Ook Her
man Uhlhorn, die vorig seizoen veel in
druk maakte, treedt in deze serie op met
een Mozart-programma. Een zeer bijzon
der concert zal dat van Fania Chapiro
zijn: deze Nederlandse pianiste bespeelt
de forte-piano, de voorloper van onze
moderne vleugel, het instrument waar
op Haydn, Mozart en Beethoven speel
den en waarvoor zij hun werken schre
ven. Haar recital is tevens onderge
bracht in een speciaal aan deze compo
nisten gewijde Forte-piano cyclus.
Behalve de al genoemde recitals van
Jenny Zacharieva, George van Renesse
en Steven Mayer die tevens van de pia
nistenserie deel uitmaken, treden in de
Koffieconcerten op zondagmorgen in de
Stadsgehoorzaal op het trio Henny Ra-
vestein - Hans Stoop - Henk Briër (viool -
klarinet - piano), het duo Vera Beths -
Stanley Hoogland (viool - piano) en het
duo Herre Jan Stegenga - Herman Uhl
horn (cello - piano).
De serie Kamermuziek op vrijdag
avond brengt recitals van Ronald Brau
tigam, de violiste Kaoru Kakudo, het
Emmy Verhey
Nederlands Gitaartrio, de jonge violiste
Marieke Blankestijn begeleid door Ma
rijke van Duin, de cellisten Dimitri
Ferschtmann begeleid door Mila Bas-
lawskaja en Valter Despalj met Ronald
Brautigam aan de vleugel.
Kapelconcerten
De Kapelconcerten op woensdag
avond bieden een grote variatie in sa
menstelling en uitvoerenden. Een greep
uit de lange lijst: Guusje Campagne
geeft een clavecimbel-recital met
werken van Sweelinck, Byrd, Bach en
verrassend genoeg Albeniz. Drie zange
ressen laten zich in deze serie horen:
Vera Verzijden met Ben Hurrelbrinck
aan de piano, Ellen Looyestijn zingt met
begeleiding van Hetty de Vries liederen
van de Nederlandse componiste Hen-
riëtte Bosmans die in de eerste helft van
deze eeuw een gevierde concertpianiste
was, maar ook een uitstekend componis
te. Paola Tuin die vorig jaar een recital
wijdde aan liederen uit de jaren dertig
komt nu met een programma van liede
ren van Theodorakis, met Ton Stautte-
ner aan de piano. Quirijn van Regteren
Altena contrabas, John Macfarlane, kla
rinet en Henk Briër, piano, vullen een
avond met werken van Hindemith,
Bruch, Liszt en Gould. Pianorecitals
worden in deze serie verzorgd door Oli
via Krênec, Arielle Vernède, Bernard
van den Boogaard en Lanny Kho.
Mini-series
De overige series hebben de vorm van
een mini-cyclus rondom een bepaald in
strument of componist.
De Gitaarserie ontbreekt ook dit jaar
niet met Bert Maas, Robby Faverey,
Gijsbrecht Royé, erik Otte en Juun
Voorhoeve.
In de Vioolserie spelen Kaoru Kaku
do, Vera Beths en Marieke Blankestijn.
Een nieuwe naam is die van Johannes
Leertouwer, een leerling van Bouw
Lemkes en winnaar van het Oscar-Back
concours in 1983.
Ook in de Cello-serie naast bekende
namen als Dimitrai Ferschtmann, Herre
Jan Stegenga en Valter Despalj een
nieuwe naam: Roeland Duyne, leerling
van Tibor de Machula, Anner Bijlsma en
Maurice Gendron, die in het voorjaar te
zien en te horen was in het tv-program-
ma 'Jonge mensen op weg naar het con
certpodium'.
De Bach-cyclus omvat de integrale
uitvoering van de zes solo-suites door de
cellist Dimitri Ferschtmann in twee con
certen.
In het kader van het Internationale
jaar van de muziek wordt herdacht dat
Bach, Handel en Scarlatti 300 jaar gele
den geboren werden. In een cyclus die
deze namen draagt, spelen Robert Bak
ker, fluit, en Vaughan Schlepp, clave-
cimbel werken, van deze componisten.
Voorts staan nog op het programma
een Beethoven-cyclus van 3 concerten
(Herre Jan Stegenga, viool, Herman Uhl
horn, piano en Rosemarie Piveteau,
viool), een Schubert-cyclus van twee
avonden door Irene den Herder, viool
(leerlinge van Herman Krebbers en
prijswinnares van het Oscar Backcon
cours in 1979) met begeleiding van Lan
ny Kho, een Liszt-cyclus van twee con
certen door Toos Onderdenwijngaard
die meer bekende werken mondeling
toelicht en uitvoert, een Chopin-cyclus
door Alwin Bar en een Mozart-plus cy
clus door Johannes Leertouwer, viool,
met begeleiding van Derk Pik, piano. De
'plus' wil zeggen dat in drie concerten
steeds drie sonates van Mozart uitge
voerd worden plus een werk van een an
dere componist (Webern, Prokovjev en
Ravel).
In de Vocale serie die evenals vorige
jaren in samenwerking met 'Vrienden
van het Lied' wordt georganiseerd
wordt het openingsconcert verzorgd
door de mezzo-sopraan Arya van Wyk,
begeleid door Frans van Ruth. Marina
van Wemelsfelder brengt met begelei
ding van een Barok-duo (Marijke Smit
Sibenga clavecimbel en portatief en
Henk Lambooy cello en gamba) een pro
gramma met speciaal op Leiden betrek
king hebbende liederen. De serie wordt
besloten met een presentatie van jonge
vocalisten door Thea Ekker-van der Pas.
Regio
Wat de Leidse regio betreft, in het
Groene Kerkje in Oegstgeest wordt een
serie van negen maandelijkse concerten
gegeven, zoals gewoonlijk op zondag
middag met uitzondering van twee con
certen, die bij wijze van experiment op
zondagavond en vrijdagavond plaats
zullen hebben. Het programma ver
meldt een optreden van het vioolduo
Bouw Lemkes - Jeanne Vos, de claveci-
nisten-organisten Chris Farr en Theo
Goedhart spelen met begeleiding van
een strijkers ensemble, Jenny Zacharie
va voert pianowerken uit van o.a. Beet
hoven, Chopin en Brahms, en de Am
sterdamse Bachsolisten, bestaande uit
leden van het Concertgebouworkest
spelen Bach. De winnaar van het Inter
nationale Vocalistenconcours 1984 in
Den Bosch, de bariton Frans Fiselier.
geeft een recital. Het Mendelssohn Trio
is weer uitgenodigd voor een Frans pro
gramma (Debussy, Ravel en Fauré),
waaraan eveneens de jonge violiste Isa-
belle van Keulen meewerkt. Een optre
den van het Hoorntrio (Jaring Walta,
viool, Vicente Zarzo, hoorn, en Jan van
der Meer, piano) en een strijktrio (Peter
Brunt, Michiel Weidner en Esther Apu-
ley) completeren deze serie.
In Katwijk worden vijf concerten in
de Dorpskerk gegeven: de slagwerk-
groep Den Haag brengt een programma
van ragtimes tot Afrikaanse muziek; het
Brabants Kamerorkest onder leiding
van Anton Koene brengt een program
ma van Barok-muziek met eigen solis
ten; het Trio Mauve speelt werken voor
fluit, cello en piano op historische in
strumenten; het Keizer Kwartet be
staande uit jonge afgestudeerden van
het Sweelinck Conservatorium bespeelt
allerlei soorten fluiten, en de Harmonie
Katwijk en de Christelijke Muziekver
eniging U.N.I. besluiten de concerten in
de Dorpskerk. In Tripodia heeft een op
treden van Marco Bakker e.a., en de mu
ziekgroep Pandora plaats
In Leiderdorp ten slotte worden drie
concerten gegeven in de Dorpskerk en
de Muzenhof door de organist Wim v.d.
Reijden met medewerking van Malcolm
Morton, trompet, het het trio Ravestein -
Stoop - Briër en het blokfluit ensemble
Praetorium onder leiding van Piet
Kunst.
Het komende seizoen zal het 80
jaar geleden zijn dat het Residentie
Orkest voor het eerst concerten gaf
in de Stadsgehoorzaal. Het orkest
bestond toen juist één jaar en speel
de onder leiding van de oprichter en
eerste dirigent Henri Viotta. Sinds
dien is het Residentie Orkest Lei
den trouw gebleven ondanks op- en
neergang in bezoekersaantallen en
vooral financiële perikelen.
door
Mies Albarda
Met betrekking tot de hoogte van de
subsidie van de gemeente spreekt men
in kringen van het Residentie Orkest
zelfs wel van een 'Leidensweg'. Over ge
brek aan belangstelling heeft het orkest
in Leiden de laatste jaren trouwens niet
te klagen, de zaal is steeds goed tot zeer
goed bezet.
Voor het komende seizoen zijn er weer
series geprogrammeerd, één van vijf
concerten op zaterdagavond, en de tradi
tionele familieserie van drie concerten
op vrijdagavond met vervroegde aan
vangstijd. In de eerste serie staat de vas
te dirigent Hans Vonk driemaal voor het
orkest, gastdirigenten Alain Lombard
en György Lehel nemen ieder één avond
voor hun rekening. De Familieserie
wordt geleid door Hans Vonk, Heinz
Wallberg en Kees Bakels.
Met de keuze van een aantal solisten
uit eigen land zet het R.O. een verheu
gende traditie voort: Jaring Walta speelt
het vioolconcert in D van Strawinsky,
een werk uit diens neo-classicistische
periode met een prachtig verstild mid
dendeel; Herman Jeurissen vertolkt op
hetzelfde concert het Tweede hoornco-
nert K.V. 417 van Mozart, en Emmy Ver
hey is de soliste in het geliefde Vioolcon
cert van Brahms. Het weinig gespeelde
vioolconcert van Sibelius wordt uitge
voerd door Silvia Marcovici. Liederen
van Richard Strauss, döor hemzelf voor
orkest bewerkt, worden gezongen door
de sopraan Edith Wiens. Het laatste con
cert brengt ten slotte een pianosolist op
het podium, Garrick Ohlsson, met het
concert voor de linkerhand van Ravel,
geschreven in 1932 voor de Oostenrijkse
pianist Paul Wittgenstein die in de Eer
ste Wereldoorlog zijn rechterarm ver
loor.
Bij de uit te voeren orkestwerken zijn
goede oude bekenden te vinden als de
Ouverture Leonore en de symfonie met
de Paukenslag van Haydn. Van Schu
bert wordt de 9e symfonie uitgevoerd
een werk dat in 1838, tien jaar na Schu
berts dood, door Robert Schumann ont
dekt werd in Wenen. Van hem stamt de
bijnaam die het stuk kreeg: 'Die himmli-
sche Lange'. De romantische orkestmu
ziek is vertegenwoordigd met de symfo
nie Fantastique van Hector Berlioz,
eveneens een goede bekende van het
Leidse concertpubliek, Tsjaikowski's
Derde orkestsuite op. 55 en Brahms'
Tragische Ouverture. Ook aan muziek
van grote componisten uit deze eeuw
wordt aandacht besteed: behalve het al
genoemde Vioolconcert van Strawinsky
wordt van deze componist de Symfonie
in 3 delen en Le Sacre du Printemps uit-
gevoerd. Geschreven in 1913 voor het
Russiche ballet van Diaghilew in Parijs,
werd het één van de hoogtepunten en
tevens keerpunt in de muziek van het
begin van deze eeuw. Van Strawinsky-'s
tijdgenoot Bela Bartok klinkt het Con
cert voor orkest, geschreven in 1943. Het
is het meest toegankelijke werk van Bar
tok waarin hij zijn meesterschap in het
mengen van klankeffecten en -kleuren
toont, en zijn Hongaarse bloed laat spre
ken in een vurige finale.
Familieconcerten
Voor de Familieconcerten wordt ge
tracht een programma samen te stellen
van goed aansprekende werken, een op
zet waarin het R.O. soms zeer goed en
soms in het geheel niet blijkt te slagen.
Het symfonscch gedicht De Moldau van
Smetana is ongetwijfeld een goede keu
ze, evenals delen uit het ballet De noten
kraker van Tsjaikowski, en het concert
voor twee violen van Vivaldi met Zino
Vinnikov en Sonya Balo als solisten.
Het Tweede pianoconcert van Beetho
ven wordt gespeeld door Jean-Yves Thi-
baudet. het Derde vioolconcert van
Saint Saëns door Annick Roussin, en
het Celloconcert van Eugène d'Albert
door Sviatoslav Zagursky. Van Katsja-
toerian worden Dansen uit het ballet
Gayaneh uitgevoerd, waarvan de Sabel-
dans bij ieder bekend is. Op hetzelfde
concert klinkt de Eerste Mephisto-wals
van Liszt. Een bijzonder werk wordt uit
gevoerd op het openingsconcert van de
serie Familieconcerten: de opera Mozart
en Salieri, het gegeven van de film Ama-
deus, naar Alex. Poesjkin uit 1898. De
rollen van Mozart en Salieri worden ge
zongen door de tenor Hein Meens en de
bas Robert Holl.
Evenals vorige jaren hebben abonnees
op de serie van vijf concerten recht op
een gratis concert uit de Keuze-serie, die
gegeven wordt in de Schönbergzaal van
het Koninklijk Conservatorium in Den
Haag. Deze serie is geheel gewijd aan
muziek uit de 20ste eeuw.
'Je mag rustig stellen dat er enige
honderden oud-JKL-ers in alle mo
gelijke symfonie-orkesten zitten. Er
zijn zelfs prominente musici uit dit
gezelschap voortgekomen'.
door
Pieter C. Rosier
Henk Briër praat met gepaste trots
over het Jeugdkamerorkest Leiden, dat
deze maand vijfentwintig jaar bestaat.
Hij hanteert er gedurende een even lan
ge periode de dirigeerstok. Begrijpelijk
dus dat deze Leidse musicus, die behal
ve als dirigent ook als pianist en compo
nist bekend geniet, het herhaaldelijk
over 'mijn' orkest heeft. Met Rien de
Reede, toen deel uitmakend van het
Leidse tamboer- en pijperkorps 'Kunst
en Genoegen' en nu als fluitist verbon
den aan het Concertgebouworkest, heeft
hy aan de wieg gestaan van het jubile
rende jeugdorkest. Een orkest, dat door
zijn aard sterk wisselende bezettingen
kent maar aan kwaliteit meer hecht dan
aan kwantiteit.
Telde het soms vijfenveertig en op an
dere ogenblikken vijfentwintig leden, 'n
dieptepunt in kwantitatief opzicht werd
vorig jaar bereikt, toen nog geen vijftien
jongeren het orkest vormden. Dat dit
aantal nu weer is aangetrokken tot ruim
twintig is voor Henk Briër een stimulans
om als vitale vijftiger voor het Jeugdka
merorkest Leiden te blijven staan. De te
rugloop in ledental met name na de vie
ring van het twintigjarig bestaan is vol
gens de dirigent te wijten aan het toene
mend aantal activiteiten voor jongeren
zowel op school als daarbuiten, waarbij
ook de belangstelling voor sportbeoefe
ning een rol van betekenis speelt.
Verloop
De leeftijd van de orkestleden varieert
op het ogenblik van veertien tot achttien
jaar. Het verloop is de laatste jaren vrij
sterk geweest omdat de meesten bij het
verlaten van de middelbare school ook
uit het orkest treden. 'Vroeger bleven ze
nog wel eens tot hun vijfentwintigste
jaar bij het jeugdorkest hangen', consta
teert Henk Briër met enige spijt. Om ver
volgens te erkennen, dat het als gevolg
van de vele wijzigingen in de samenstel
ling van het orkest steeds moeilijker
wordt om de alom zo geprezen kwaliteit
te handhaven.
Henk Briër, die al dertig jaar leraar aan
de Streekmuziekschool is en behalve
zijn eigen jeugdorkest ook het Ne
derlands Madrigaalkoor, het Leidse Ma-
drigalesco en het Rotterdamse Sympho-
nia leidt, is overigens dik tevreden over
het peil van het huidige JKL. Hy hoopt
het jubileumjaar in te kunnen gaan met
een orkest, dat uit zestien violisten, zes
cellisten en een contrabassiste bestaat.
Aangevuld met twee oud-leden, die de
altviool bespelen. Hoewel het hem op
zichzelf niet zo heel moeilijk valt om de
repertoirekeuze aan te passen aan de be
staande mogelijkheden, is Briër bezig
ook weer een aantal blazers voor zijn
jeugdorkest te werven. Hoe tevreden de
'maestro' over de orkestleden is, blijkt
wel uit het enthousiasme dat hij tijdens
het gesprek veelvuldig tentoonspreidt.
'Ze likken er niet meer zo aan, integen-
Henk Briër repeteert met zijn Jeugdkamerorkest. (foto Holvast
deel, gemotiveerd als ze zijn, trekken ze
er nu hard aan verzekert hij.
Toegevend dat er in het afgelopen hal
ve decennium maar één concert per jaar
werd gegeven, duikt Briër opnieuw in
wat cijfermateriaal". In de eerste helll
van de jaren zestig gaf het JKL in totaal
zesentwintig uitvoeringen en in de twee
de helft, onze bloeiperiode, zelfs vijfen
zestig". Een duik in het verleden leert
vervolgens dat de idee om in Leiden een
jeugdorkest op te richten is ontstaan na
dat een jeugdkamerorkest uit Zurich in
1959 in deze stad een concert had gege
ven. Rien de Reede, Marente Zaalberg
en Henk Briër lieten er geen gras over
groeien: op 24 september 1960 was het
Jeugkamerorkest Leiden een feit. De
eerste repetities in het schoolgebouw
aan de Asserstraat, nog steeds de thuis
haven van het JKL, waren gewijd aan
Handels 'Fireworks' en al na acht maan
den kon het eerste openbare concert
worden gegeven met op het programma
Haydns 104de Symfonie en Mendels-
sohns 1ste Pianoconcert. Solist was
Joop Stokkermans, weet Henk Briër
zich nog goed te herinneren.
Speelbaar
ning van de dirigent voor het jeugdor
kest speelbaar zyn. Geen grote symfo
nieën dus en evenmin moderne muziek,
waarbij met de vioolstok tegen het hout
moet worden getikt. Speelplezier staat
bij het JKL voorop en is de belangrijkste
sleutel tot het succes, is de mening van
alle betrokkenen.
Het jubileumjaar begint met een con
cert op 22 september in de Taffeh-zaal
van het Rijksmuseum van Oudheden
aan het Rapenburg. Het feestprogram
ma vermeldt een symfonie van Mozart,
een vioolconcert van Haydn (met als so
liste Esther van Straalen), een symfo-
nietta van de Hongaar Istvan Szelenyi
en een divertimento voor strijkorkest
van de Duitse componist Harald Genz-
mer. Dit programma zal, aangevuld met
een sonatine voor orkest van Nico
Schuyt, ook worden uitgevoerd tijdens
een tegenbezoek dat het JKL in novem
ber hoopt te brengen aan het jeugdor
kest van het Westduitse Siegen. Deze
uitvoeringen gelden volgens Henk Briër
als opmaat voor een groot jubileumcon
cert met medewerking van oud-leden in
het komende voorjaar. De plannen daar
toe zijn nog niet vast omlijnd maar het
jubilerende jeugdkamerorkest, dat de
violist Theo Olof als beschermheer
heeft, kan zeker rekenen op de mede
werking van de fluitist Rien de Reede
