Staking mislukt in Zuid-Afrika Breuk dreigt in TUC VERBIJSTEREND* Opmars van microcomputer kost per saldo geen banen De Koek vangt bot in VS Bond wil 'uitzendbureau' voor alle havenarbeiders Japanse bedrijven gunnen Nakasone wel een geisha WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1985 ECONOMIE PAGINA 9 JOHANNESBURG (UPI/AFP/Rtr) - De Zuidafrikaanse zwarte mijn werkersvakbond NUM heeft de zondag uitgeroepen staking van zijn leden in de vitale goud- en ko lenmijnen beëindigd. In een ver klaring riep de bond al zijn leden gisteravond op terug te keren naar het werk en deed zij een beroep op het Zuidafrikaanse industriële ge rechtshof de stakers te bescher men tegen ontslag en uitzetting uit de onderkomens van de mijnen. Gisteren al gingen veel stakers in de mijnen terug naar het werk, na dat een aantal mijnen overging tot ontslagen. Volgens de NUM, die sprak van intimidatie, waren er nog zo'n 10.000 arbeiders in vijf mijnen in staking van de in totaal ruim een half miljoen arbeiders in deze industrie. Maandagavond sprak de vakbond nog van 28.000 stakers. De secretaris-generaal van de 150.000 leden tellende vakbond, Cyril Ramaphose, verklaarde: „Wij zijn niet teleurgesteld. Onze leden stonden tegenover een enorme overmacht en hebben grote moed getoond". Volgens hem zijn arbei ders onder bedreiging met gewe ren aan het werk gedwongen. Hij beschuldigde één maatschappij van het afsnijden van voedsel en water in onderkomens van de ar beiders. Tijdens de staking deden zich herhaaldelijk botsingen voor tussen zwarte mijnwerkers en de politie. De NUM een procedure aange spannen bij een hof van arbeid om de wegens de staking ontslagen ar beiders in de mynèn van de con cerns Gencor en Goldfields te be schermen. Gencor en Goldfields hadden de stakers gedreigd met te rugsturen naar hun thuislanden. „Deze procedure zal een testcase zijn en zal verstrekkende gevolgen hebben voor de bescherming van stakende arbeiders die tot een lega- maaltijden. drank, 'ontspanning', of gewoon 'kosten van politieke ac tiviteit'. Belangrijke bijeenkomsten vin den in luxe hotels plaats. Topfunc tionarissen van de party komen vaak bijeen in klassieke geisha-res taurants waar de rekening per man zelden onder de 1.000 gulden blijft, de geisha inbegrepen. In septem ber vonden drie van zulke bijeen komsten van aanhangers van Na- kasone plaats, die elk bijna 19.000 gulden kostte. De verklaring daarvoor is vol gens een ingewijde dat in septem ber en oktober Nakasone de grond slag legde voor zijn herkiezing als ROTTERDAM (GPD) - De Ver- „De SHB, landelijk bekeken", voersbond FNV is met een revolu- SHB staat voor Stichtig Samen- tionair voorstel gekomen: de werk- werkende Havenbedrijven en is de nemers in alle Nederlandse havens officiële benaming van de arbeids- zouden bereid moeten zijn by piek- pool. In Rotterdam bestaat die uit drukte als een soort uitzendkracht circa 2500 havenarbeiders, in Am- te gaan werken in andere havens, sterdam schommelt die tussen de In Amsterdam en Rotterdam be- zeven- en achterhonderd haven staat al jarenlang een arbeidspool werknemers, waardoor de havenarbeiders Bestuurder Kees Marges van de steeds op verschillende plaatsen in Vervoersbond FNV zei gisteren in de haven hun werk doen. De Ver- een korte reactie: „Een landelijke voersbond wil die naar tevreden- arbeidspool biedt veel meer moge heid van bonden en werkgevers lijkheden, zoals het inzetten van al- functionerende arbeidspool, be- le havenarbeiders in alle Neder- doeld om pieken en dalen van ver- landse havens". schillende havenbedrijven op te vangen, uitbreiden tot eSn lande lijk netwerk. De Vervoersbond heeft de ge- Directeur Zeebregts van de ha venwerkgevers in de Rotterdamse haven, is aangenaam verrast door het standpunt van de Vervoers- dachte van een landelijke arbeids- bond. „Wy hebben wel eens gepleit pool voor de haven uitgewerkt in voor een bredere aanpak van de ar- het nog niet gepubliceerde rapport beidspool. De werknemers in de Rotterdamse haven zijn afkomstig uit een gebied dat zich grofweg uit strekt van Katwijk tot Zeeland en Brabant. Die mensen pendelen ie- pricic ctpun in dere dag naar Rotterdam. Wat ligt UI1MÖ Uil UI meer voof de hand dan by een top drukte in Vlissingen en een mo ment van stilte in Rotterdam een Zeeuw in Vlissingen te laten AMSTERDAM (ANP) - De koers werken en iemand uit Katwijk Amerikaanse dollar stijgt momen- naar Amstedam te sturen", aldus teel, mogelijk als gevolg van de fi- Zeebregts. nanciële crisis in Zuid-Afrika. In Amsterdam werd gisteren een koers vastgesteld van ruim 3,20 gulden, twee cent meer dan de 3,18 gulden van maandag. Vanmorgen Zuidafrikaanse rug van dollar Staat leent tegen 6,75 pet TOKIO (DPA) - De Japanse pre mier, Yasuhiro Nakasone, gaf in november jl. in een exclusief hotel bij Tokio feesten voor zijn fractie binnen de regerende Liberaal-De mocratische Partij (LDP). De no- ta's van welgeteld 6.405.198 yen (ruim 850.000 gulden) kwamen voor rekening van de partij. Dat kon iedere Japanner giste ren lezen in het rapport dat het mi nisterie van binnenlandse zaken jaarlijks uitbrengt over de finan ciën van de politieke partijen en dat meer zegt over de politiek in Japan dan vele wetenschappelijke 1 analyses of krantecommentaren. Nakasone is leider van de op drie na grootste fractie in de LDP, die kennelijk beschikt over een schier le staking zijn overgegaan", ver- onuitputtelijke kas voor represen- klaarde Ramaphosa. tatieve verplichtingen. De krant Goldfields deelde mee „5.000 Asahi Shimbun rekende uit dat de beëindigingen" van het werkver- vele onderafdelingen en organisa- band te hebben aangespannen te- ties samen 120 miljoen yen (1,6 mil- gen arbeiders bij de installatie joen gulden) spendeerden aan Deelkraal. Maar niet duidelijk is of dé mijnwerkers onmiddellijk zijn ontslagen. Missie De Koek De besprekingen die de presi dent van de centrale bank van Zuid-Afrika, Gerhard de Koek, de afgelopen dagen heeft gehad met banken in de Verenigde Staten hebben niet het gewenste resultaat opgeleverd, zo hebben Amerikaan se kranten gisteren gemeld. De banken bleken niet bereid conces sies te doen om Zuid-Afrika uit de financiële problemen te helpen. Zuid-Afrika moet op korte ter mijn buitenlandse schulden tot een bedrag van dertien miljard dol lar aflossen, maar is daartoe niet in staat. Volgens de New York Times heeft De Koek de Amerikaanse banken tevergeefs gevraagd om uitstel van aflossing. Het misluk ken van De Kocks missie blijkt ook uit het feit dat hij zijn bezoek aan de VS maandag voortijdig heeft afgebroken. De plaatsvervanger van De Koek, Jaapie Jacobs, heeft ver klaard dat de bankpresident bij zijn besprekingen met Europese bankiers van vorige week zeer veel begrip heeft ondervonden „voor de pogingen van Zuid-Afrika om de problemen op een ordelijke manier op te lossen". In de VS is volgens hem „wat minder" begrip getoond. De financiële crisis in Zuid-Afri ka begon ongeveer twee weken ge leden, toen de Amerikaanse Chase Manhattan Bank de aflossing van op korte termijn vervallende schul den verlangde. Andere banken volgden. Er onstond een grote vraag naar dollars en dat zorgde er samen met een omvangrijke kapi- taalvlucht voor dat de koers van de rand vorige week dinsdag kelderde tot een historisch dieptepunt van 35,45 dollarcent. De valutahandel werd voor de rest van de week opgeschort. Bij de heropening van de wisselmarkt afgelopen maandag steeg de koers tot 46 dollarcent onder invloed van de aankondiging van de tijdelijke LONDEN - De Britse vakcentrale, speciaal congres aan de leden voor stopzetting van schuldaflossingen. de txj^ dreigt uiteen te vallen te leggen. Die kunnen dan bepalen De magere resultaten van de reis door onenigheid over de vraag of of de bond zich alsnog achter de Van ,„L?°£!5 J flsteren de aangesloten bonden geld van de TUC moet scharen of zich voor- daling van de regering mogen accepteren bij het goed als geroyeerd te beschouwen. organiseren van stemmingen. De Onder nieuwe regeringswetten op één na grootste bond binnen de zijn de vakbonden verplicht hun vakcentrale, de AUEW voor tech-T nisch personeel, weigert een ver bod daarop te aanvaarden. LDP-voorzitter (en premier) terwijl hij in november probeerde de har monie in zijn partij na zijn herver kiezingen te herstellen. Politici afzonderlijk krijgen ook geld binnen, zoals tot op de laatste cent uitgerekend in het rapport vermeld staat. Minister van finan ciën Noburu Takeshita „ving" met 890 miljoen yen (12 miljoen gul den) het meeste. Prompt be schouwde de Japanse pers hem als de belangrijkste kandidaat voor de opvolging van Nakasone. Zijn naaste rivaal, minister van buiten landse zaken Shintaro Abe, kreeg 'slechts' 740 miljoen yen (10 mil joen gulden). De LDP leunt trouwens sterk op giften van het bedrijfsleven dat vo rig jaar vijf miljard yen (67,5 mil joen gulden) stortte in de kas van diverse partijen. Het leeuwedeel, namelijk 90 procent, ging naar de LDP, de rest naar haar coalitiepart ner. de Nieuwe Liberale Club, en naar de Democratisch-Socialisti- sche Party (DSP). De gematigde DSP ontving van verscheidene vakorganisaties ze ker 160 miljoen yen (ruim 2,1 mil joen gulden). De Socialistische partij, die oppositie voert jegens de LDP, wordt door het bedrijfsleven genegeerd. Haar inkomsten van 100 miljoen yen (1,3 miijoen gul den) zyn grotendeels afkomstig van de vakbond Sohyo. Bij elkaar ontvingen alle 3.334 geregistreerde politieke partijen en groeperingen en afzonderlijke partijleden vorig jaar 116 miljard yen, 20,7 procent minder dan in 1983 toen er verkie zingen plaatsvinden. UTRECHT - Deze stoel, de Antilope, is door een onafhankelijke jury bekroond als het beste Nederlandse meubelontwerp in 1985. De ontwerpers zijn Pierre Mazairac en Karei Boonzaaijer. De Antilope is te bewonderen op de Internationale Meubelbeurs (voor de detailhandel) die van 8 tot en met 11 september in Utrecht wordt gehouden. (fotoANP) Bond negeert veto op regeringssteun ter weer tot koers van de rand tot omstreeks 41 dollarcent. .V.X staatslening ^OOf vlcaivuci;icI1 111CL v„. uitgeven tegen een rente van 6,75 procent. Dit is de laagste rente op een Lia Van Bekhoven hooed tot 3 25 eulden bii verkooD staatslening sinds 1969. Behalve een geïsoleerd geval van een 6,75 pro- van doüis en 343 g^den bij he^ cents lenini in 1978 moet worden teruggegaan tot 1969 voor staatslenin- terugkopen daarvan. fijfi Valutahandelaren wijzen dat de jongste gegevens o economische ontwikkeling Dit heeft geleid tot wat gen met dit rentepeil. mers de grootste crisis in het be- De aangekondigde staatslening is de zevende waarvan de opbrengst staan van de TUC noemen. Naar bestemd is voor de dekking van de financieringsbehoefte van het rijk in verwachting zal de AUEW vandaag 1985. Die wordt thans geraamd op 34,6 miljard gulden. Uit de zes tot nu worden geschorst. ondanks Vp^pniPdP"s Jtpn"'ppwn6wpia toe geplaatste leningen is een bedrag van 17,7 miljard gulden ter beschik- nachtelijke pogingen van TUC-lei- aanleidlne tot ODtimrimeDe en?ee kinS gekomen. Ondershands is tot nu toe 8,5 miljard gulden gecontrac- der Norman Willis een breuk in de aanieiaing ioi optimisme, ue enige de VOorinschrijfrekening wordt voor geheel 1985 3,6 miljard vakbondsgelederen te voorkomen zynaatae yerwacht Het bestuur redelijke verklaring dollar als gevolg v< Zuid-Afrika weer de traditionele rol van veilig beleggingsobject krijgt aangemeten. leden via de post te raadplegen over industriële acties. Maar de kosten daarvan moeten uit eigen vakbondskas komen, vindt de TUC. De Britse overkoepelende vakcentrale bevestigde gisteren met grote meerderheid van stem men nogmaals dat het aannemen van staatssubsidies hiervoor uit den boze is, ondanks pleidooien voor een compromis. De schorsing van de technische bond betekent de ernstigste split sing tot nu toe in de TUC-gelede- ren. De leider van de elektriciëns- vakbond, John Hammonds; heeft De inschrijving op de staatslening is op dinsdag 10 september 1985. aangekondigd de kwestie op een ADVERTENTIE de AUEW heeft reeds aangekondigd het voorbeeld Kort Zakelijk VMF Stork De machinefabriek VMF Stork heeft over het eerste halfjaar van 1985 een nettowinst behaald van 14 miljoen gulden, 24 procent meer dan in de eerste helft van 1984. De verbetering van het resultaat wordt vooral toegeschreven aan de stijging van de winst bij de divisie papier-en textielveredelingsmachi- nes. De personeelssterkte daalde met 199 mensen tot 11.787. In Ne derland echter steeg het perso neelsaantal met 93 medewerkers tot ruim 8000. Benzineprijzen Met ingang van morgen gaat de prijs van superbenzine en normale benzine met 1 cent per liter en de prijs van autogasolie (diesel) met 2,6 cent per liter omhoog. De meest voorkomende prijzen (zelftank) van deze brandstoffen worden per liter 183 cent voor super, 177 voor normaal en 123,6 voor diesel. Ook huisbrandolie wordt 2,6 cent per li ter duurder. Het is voor het eerst sinds eind mei van dit jaar dat de prijzen van superbenzine en nor male benzine, toen respectievelijk 2,00 en 1,93 gulden, stijgen. Vezelakkoord Ongeveer tachtig afgevaardig den van 21 ontwikkelingslanden en vijf internationale organisaties zyn in de Zuidkoreaanse hoofd stad Seoel vijfdaags overleg begon nen over mogelijkheden tot uit breiding en liberalisering van de internationale handel in textiel en kleding. Er zal onder meer worden besproken wat er moet gebeuren als in juli 1987 het zogenoemde Multivezelakkoord afloopt. Krach tens deze overeenkomst kunnen industrielanden de import van tex tiel uit de Derde Wereld aan ban den leggen. \.a Meer dan 50% korting op 4 seizoenen donzen dekbed. Van onze bekende Deense fabrikant. Gevuld met 65% ganzedons/35% ganze- veerljes. Bestaat uit 2 verschillend gevulde dekbedden, d.m.v. klitte- band verbonden. Hierdoor geschikt voor alle seizoenen. Donsdichte uitte tijk. 100% katoen. Compleet met Bijenkorf-garantie. Verbijsterende prijzen: Litsjumeaux 240 x 200 cm (575 725 gram) Normaal 1195.- Nu 795.- 2-persoons 200 x 200 cm (475 625 gram) Normaal 995.- Nu 695.- l-persoons 155 x 200 cin (500 400 gram) Normaal 650.- Nu 595.- BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF0 de technici te volgen en zijn best te zullen doen voor het opzet ten van een „alternatieve TUC". Hammonds, die al een verzoek voor regeringssubsidie heeft inge diend, acht het slechts een kwestie van tijd voordat ook zijn bond uit de TUC gezet wordt. „Als jullie de jacht op ons openen, ons schorsen en ons vervolgen, zullen wij alles doen wat nodig is om te overle ven", aldus een vechtlustige Ham monds. Door de AUEW te isoleren, heeft het 117de TUC-congres dat deze hele week plaatsvindt, zijn kansen verkeken op een succesvolle en eensgezinde conferentie. In tegen stelling tot de verwachting dat de Britse vakbonden zich met her nieuwd zelfvertrouwen en eenheid zouden presenteren, zijn verwar ring en fundamentele tegenstellin gen aan de orde van de dag. Scargill De onenigheid tussen de bonden onderling manifesteerde zich ook al toen een kleine meerderheid zich, tegen de wens van TUC-lei- ders in, achter het voorstel van de mijnwerkerspresident Arthur Scargill stelde om een volgende Labour-regering te verzoeken de positie van alle ontslagen mijnwer kers te herzien en de financiën die de bond verloor tijdens de een jaar lange mijnstaking terug te betalen. Deze motie zal volgende maand aan het Labour-partijcongres, waar de vakbonden de meeste zeggen schap hebben, worden voorgelegd. Het feit dat Scargills voorstel werd aangenomen, zij het met de kleinst mogelijke meerderheid die ooit in TUC-annalen genoteerd werd, bracht niet alleen het TUC- bestuur, maar ook dat van de La- bourpartij in verlegenheid. De so cialisten vrezen dat het toezeggen van beloften aan Scargill de partij in en verkiezingscampagne weinig goed zal doen. Labourleider Neill Kinnock liet dan ook snel door schemeren dat zelfs al zou een La- bourcongres de motie overnemen „ik dat niet beschouw als absoluut bindend". Kinnock zei eveneens, dat hij de mogelijkheid „bijzonder gering" acht dat een volgende La bour-regering een deel van de on kosten van de mijnstaking zal ver goeden. STAKING BOLIVIA-Arbeiders in Bolivia beginnen vandaag aan een 48-uurs staking uit protest te gen de bezuinigingsmaatregelen van de regering. Donderdag willen de vakbonden een „nationale mars" houden. Om de hollende in flatie te beperken heeft de Boli viaanse regering maatregelen ge nomen, waarbij de munteenheid in feite met 95 procent werd gedeva lueerd en sommige voedselprijzen vertienvoudigd werden. Saoedi-Arabië wil olieprijs meer afstemmen op vrije markt NEW YORK (RTR) - Saoedi-Arabie heeft zich voor het eerst bereid ver klaard zyn ruwe olie aan westerse oliemaatschappijen te verkopen te gen een prijs die op een of andere wijze is gekoppeld aan de noterin gen van de uit de ruwe olie gepro duceerde produkten op de vrije markt, zo is gisteren vernomen in kringen van de Amerikaanse olie industrie. Dit betekent in feite dat het land zijn officiële prys van 28 dollar per vat loslaat, waarmee de gehele pryzenstructuur van de Or ganisatie van Olie-Exporterende Landen (OPEC) op losse schroe ven komt te staan. Tot nu toe verkocht Saoedi-Ara- bië zijn ruwe olie voor 28 dollar per vat aan Aramco, een consortium van de Amerikaanse oliemaat schappijen Exxon, Chevron, Mobil en Texaco. Aramco is er kennelijk in geslaagd het land ervan te over tuigen dat de prijs voor de ruwe olie te hoog is in verhouding tot de bedragen die de raffinageproduk- ten opbrengen. De Amerikaanse maatschappijen hebben de laatste tijd minder Saoedische olie ge kocht en in plaats daarvan hun voorraden aangesproken en goed kopere ruwe olie aangeschaft in andere produktiegebieden, waar onder de Noordzee. Voor Saoedi- Arabië betekende dit een aanzien lijk verlies aan deviezeninkomsten en aangenomen wordt dat het land daarom heeft toegegeven aan de wensen van de maatschappijen. Van een definitieve overeen komst over nieuwe prijsafspraken is naar verluidt nog geen sprake. Een woordvoerder van Aramco wilde dinsdag geen commentaar geven. Hij verklaarde slechts dat een eventueel nieuw pryzenak- koord zou moeten worden gesloten tussen de Saoedische regering en de afzonderlijke oliemaatschappij en. dus niet met Aramco. Ook van Exxon. Mobil, Chevron en Texacó waren dinsdag geen mededelingen los te krijgen. Venezuela wil raffinaderij op Curasao huren WILLEMSTAD (ANP) - De Vene zolaanse Staatsoliemaatschappij PDVSA is bereid om de Shell raffi naderij op Curacao voor 10 miljoen dollar per jaar te huren van de An tilliaanse regering, al die besluit tot overname. Dat heeft het Venezo laanse televisie-station RCTV (Ra dio Caracas Television) in Caracas gemeld. Het wachten is momenteel op de afloop van de onderhandelingen tussen Shell en de Antillen. Beide partyen doen daarover geen mede delingen. Eerder hadden Antil liaanse kranten gemeld dat Shell bereid zou zijn de raffinaderij over te dragen voor het symbolische be drag van 1 Antilliaanse gulden. Shell zou verder 83 miljoen gul den Antilliaans vragen voor de nog aanwezige inventaris en voorra den. In ruil hiervoor zouden de An tillen moeten afzien van schade vergoedingen voor milieuschade. UTRECHT (ANP) - De aanschaf van microcomputers heeft geen nadelige invloed op de werkgele genheid. Dit blijkt uit een onder zoek van Moret en Limperg. De re sultaten ervan zijn gisteren bekend gemaakt bij de opening van een nieuw kantoor van de Moret Groep in Utrecht. Aan het onderzoek is meegewerkt door 1021 bedrijven in Utrecht en 40 omliggende gemeen ten. Bij 83 procent van de 384 bedrij ven die microcomputers in ge bruik hebben (gemiddeld 3,1 per bedrijf), is de werkgelegenheid hetzelfde gebleven. Bij 41 bedrij ven verdwenen 57 arbeidsplaatsen, bij 23 andere kwamen er minstens 60 bij. Voor de komende twee jaar verwacht ruim driekwart van de bedrijven geen invloed op de werk gelegenheid, 35 bedrijven een daling van in totaal 55 arbeids plaatsen en 46 een stijging van in totaal minstens 130 arbeidsplaat- Behalve de 384 bedrijven die al microcomputers hebben, meldden er 160 plannen om er binnen een half jaar één of meer aan te schaf fen. Van de 475 bedrijven die zei den geen belangstelling voor mi crocomputers te hebben gaven er 286 als reden op dat ze een groot computersysteem in gebruik heb ben of het werk uitbesteden aan derden. Ook in kleine bedrijven is de mi crocomputer in opmars. Zelfs in de categorie met maar 5 tot 10 werk nemers staan er per bedrijf gemid deld 1,66. Het aantal mensen dat met de microcomputers werkt, is bij de kleine bedrijven verhou dingsgewijze veel hoger dan by de grotere. Het onderzoek wees ook uit dat de duurdere microcomputers (10.000 tot 35.000 gulden) veel ster ker zijn vertegenwoordigd dan de goedkopere. Verreweg het grootste deel van de computers wordt ge bruikt voor fmancieel-administra- tief werk, gevolgd door tekstver werking en adresbestanden be stemd voor reclame. In de toe komst verwachten de bedrijven een relatief sterke toeneming in de sfeer van planning en projectma nagement. De microcomputers worden in tensief gebruikt: in 60 procent van de bedrijven meer dan twintig uur per week (90 procent meer dan tien uur). De programmatuur wordt in de meeste gevallen van derden be trokken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 9