Staking treft nog slechts acht mijnen 'Misbruik beurskennis strafbaar stellen' Weinig geld banken in Z.-Afrika PTT zal abonnees 15 miljoen terug betalen 'Plaatje draaien straks dure zaak voor disco's' 2? 'Britse oliebronnen zijn in tien jaar opgedroogd Aarzeling EZ over minimumprijs suiker DINSDAG 3 SEPTEMBER 1985 ECONOMIE PAGINA 9 JOHANNESBURG (AP/DPA/ANP/AFP/Rtr) - De in Zuid-Afrika uitgeroepen mijnsta king is gisteren moeizaam van stapel gelopen. In acht mijnen legden groepen mijnwer kers hun werkzaamheden neer, maar het grootste deel van 60.000 zwarte mijnwerkers waarvoor een stakingsoproep gold, is aan het werk gegaan. Volgens gegevens van de twee grootste getroffen maatschappijen, General Mining Corp. en Gold Fields of South Africa, gaven in de acht mijnen tenminste 12.400 mijn werkers gehoor aan de oproep of steunden die met een sympathie actie. Een woordvoerder van de zwarte Nationale Bond van Mijnwerkers (NUM), Howard Gabriels, verklaar de dat er sprake was van 'ernstige intimidatie van de zijde van de di recties'. De politie en veiligheids functionarissen gebruikten traan gasgranaten en zwepen tegen en kele groepen stakers, terwijl ande ren werden gedreigd met ontslag. Hij erkende dat de meeste arbei ders van vier van de zeven goud en kolenmijnen waar de staking was afgekondigd, aan het werk wa ren gegaan. Aanvankelijk was een staking af gekondigd voor in totaal 29 mij nen, maar op het laatste moment deden twee mijnbouw-bedrijven belangrijke concessies, en werd de stakingsoproep voor de meeste mijnen ingetrokken. De mijndirec- ties hadden eenzijdig loonsverho gingen afgekondigd van 14 tot 19 procent, terwijl de vakbonden 22 procent eisten. Zwarte mijnwer kers verdienen gemiddeld 350 rand, blanke mijnwerkers verdie nen ongeveer 2.000 rand per maand. Rand De rand maakte gisteren na een vijfdaagse sluiting van de geld markten en beurzen een plotselin ge koersstijging door, om vervol gens snel terug te vallen. Vorige week dinsdag, toen de handel op de geldmarkten werd stilgelegd^ stond de rand op nog slechts 35 dollarcent. Maandagmorgen was even sprake van een stijging tot 47 dollarcent, maar in de chaos die volgde op de hervatting van de geldhandel daalde dit spoedig tot 41 of 42 dollarcent. Zondag kondigde de regering maatregelen af om de wisselkoer sen beter in de hand te houden. Daarnaast werd de aflossing van de buitenlandse schuld voor een periode van vier maanden opge schort. Verscheidene economen en politici zeiden gisteren dat het pak ket maatregelen slechts tijdelijk soelaas zal bieden en dat het wach ten is op een hervorming van het apartheidssysteem. Londense ban kiers zeiden dat de weigering van westerse banken om de regering van president Botha nieuwe lenin gen te verschaffen een duidelijke politieke boodschap bevat. Schulden einde van het jaar geen buitenland se schulden meer aflost, treft Ne derland overigens niet of in be perkte mate. Woordvoerders van de Amrobank en de ABN spreken van beperkte bedragen die zij bij niet betaling door Zuid Afrika zou den kunnen derven. Beide banken verstrekken al ongeveer tien jaar geen leningen meer aan de Zuid- afrikaanse regering of aan rege ringsinstellingen en financieren al leen nog het handelsverkeer. Ook de Nederlandsche Credi et- verzekeringmaatschappij (NCM), die betalingsrisico's van Neder landse exporteurs verzekèrt, ver wacht geen grotye stroppen. NCM- directeur Groen schat dat er 'op het moment voor enkele tientallen mil joenen guldens aan kortlopende kredieten is verzekerd, maar als na januari de betalingen worden her vat hoeft de NCM niet uit te keren. Leningen aan de Zuidafrikaanse regering of regeringsinstellingen worden niet verzekerd. DEN HAAG (GPD) - De PTT moet 14 miljoen gulden gaan terugbetalen aan een miljoen abonnees. Het gaat om een terugbetaling van de tarief verhogingen op apparatuur als extra telefoontoestellen en toestellen voor zakengebruik, die per 1 april is doorgevoerd. Het te veel betaalde bedrag zal in de decembernota worden verrekend. De terugbetaling is het gevolg van een uitspraak van de Tweede Ka mer. Die heeft zich een tijdje geleden gekeerd tegen het besluit van staatssecretaris Scherpenhuizen (Verkeer en Waterstaat) om de tarieven voor extra apparatuur te verhogen en de PTT daarmee 40 miljoen extra te bezorgen. De Kamer vond dat de winst van de PTT al hoog genoeg was. De terugbetaling zal pas plaatsvinden in december. Tot die maand zul len de verhoogde tarieven nog worden doorberekend. Volgens een woordvoerder is dat om administratieve redenen niet anders te regelen. Indonesië bestelt bij v.d. Giessen mijnenveger ROTTERDAM (ANP) - Van der Giessen-De Noord heeft het afgelo pen weekeinde met Indonesië een contract gesloten voor de bouw van een tweede mijnenveger voor de Indonesische marine. Een woordvoerder van de scheepswerf in Ablasserdam heeft dit gisteren bekend gemaakt. LONDEN (Reuter) - Er is een Euro pese onderneming voor de produk- tie van microchips in oprichting die de concurrentie moet aangaan met Japan en de Verenigde Staten. De onderneming, European Sili con Structures genaamd, zal zich toeleggen op de fabricage van chips-op-maat, in tegenstelling tot de produktie van chips voor alge mene doeleinden die de meeste Ja panse en Amerikaanse bedrijven maken. In 1990 moet de omzet de honderd miljoen dollar hebben be reikt, zo heeft de directie van de nieuwe onderneming laten weten. De produktie zal volgend jaar van start gaan. In december wordt met de bouw van een fabriek in Frankrijk begonnen en het hoofd kwartier van de nieuwe onderne ming wordt in Muenchen geves- Honda/Renault De Japanse autofabrikant Honda en de Franse staatsautoproducent Renault zullen nog deze maand be ginnen met onderhandelingen over vergaande samenwerking, zo is vandaag vernomen in kringen van de auto-industrie in Tokio. Honda wil echter verder gaan dan alleen een puur technische samen werking om te voorkomen dat Re nault een te grote concurrent wordt. De onderneming hoopt dat eventuele samenwerking ook be trekking heeft op de produktie en de verkoop in Frankrijk, waar Ja panse auto's erg duur zijn door im portbeperkingen. Schoonmaak-cao De cao voor het schoonmaakbe drijf (100.000 werknemers, waar van 80.000 part time) wordt slecht nageleefd. Uit een enquête van de Industriebond FNV onder twee duizend leden in het schoonmaak bedrijf blijkt dat onderbetaling, het ontbreken van dienstjaren- en ovérurentoeslagen, het niet door voeren van arbeidstijdverkorting en het niet instellen van een onder nemingsraad bij veel bedrijven nog schering en inslag is. Geble ken is dat veertien procent van de ondervraagde schoonmakers te weinig loon krijgt uitbetaald. IBB Kondor Het Leidse bouwbedrijf IBB- Kondor heeft in de eerste helft van dit jaar de nettowinst met 5 pro cent zien stijgen tot f 1,5 miljoen. Voor de naaste toekomst houdt de directie evenwel rekening met een verdergaande verkrapping van de markt. De nettowinst over geheel 1985 zal naar verwachting onge veer gelijk zijn aan die van 1984 (f 3,45 miljoen). De omzet over het eerste halfjaar bedroeg f 40 mil joen. Om ook in 1986 het huidige omzetniveau op peil te houden is verwerving van een aantal nieuwe opdrachten noodzakelijk. Europese chipfabriek in de maak tigd. Volgens directeur Jean Luc Grand-Clement is er in zes Europe se landen al vier miljoen dollar op gebracht voor de nieuwe onderne ming. Het is de bedoeling dat er nog eens zestig miljoen dollar van be leggers en financiële instellingen komt. Aanbiedingen van Japanse of Amerikaanse beleggers worden afgewezen omdat Sihcon Structu res een geheel Europees initiatief is, aldus Grand-Clement. Hij sluit echter niet uit dat er in de toe- LONDEN (AP) - Als het huidige produktieniveau wordt gehand haafd zullen de Britse olievoorra den in de Noordzee over 10 jaar zijn uitgeput. Dat heeft een belang rijk econoom gisteren gezegd. Patrick Foley van Lloyd's Bank schreef in het Economisch Bulle tin van de bank dat Groot-Brittan- nie op dit moment 80 procent meer olie oppompt dan het voor eigen consumptie nodig heeft. Hij waar schuwde dat de produktie dit jaar een hoogtepunt zal bereiken, maar dan snel zal afnemen. In 1990 zal ADVERTENTIE Onze ervaring berust op honderden Poggenpohl- keukens. Voor u betekent deze Poggenpohl-dege- lijkheid: zekerheid, even als kwaliteit, een maxi male montageservice, perfekte planning en ad vies Verliest u deze voor delen niet uit het oog. Ipoggenpohll ffi@[Lggl(eukens Industrieweg 14 De Grote Polder Zoeterwoude-Rijndijk Tel 071-899206 komst licentie-overeenkomsten met Amerikaanse bedrijven wor den gesloten. Robb Wilmot, voorzitter van de raad van bestuur van de Britse elektronica-onderneming ICL en directielid van Silicon Structures, verwacht dat het nieuwe bedrijf twintig procent van de Europese markt voor chips-op-maat in han den krijgt. De produktie geschiedt sneller en tegen lagere kosten dan die van andere fabrikanten. Silicon Structures kan een ge wenste chip in slechts twee weken maken tegen een gebruikelijke produktietijd van tien tot twaalf weken. De kosten van een dergelij ke microchip bedragen maximaal tienduizend dollar. Op het ogen blik vragen de fabrikanten voor een chip-op-maat tot honderddui zend dollar. het land niet meer in de eigen be hoefte kunnen voorzien en in 1995 zullen de voorraden zijn uitgeput, aldus Foley. In zijn stuk stelde hij de regering voor de produktie te beperken tot de hoeveelheid die voor eigen con sumptie nodig is, zodat de voorra den nog 18 jaar meekunnen. Op die manier zal de Britse economie zich geleidelijk kunnen aanpassen aan het uiteindelijk wegvallen van de inkomsten uit de olie, aldus de eco- AMSTERDAM (GPD) - Het be stuur van de Amsterdamse Effec tenbeurs vindt dat het misbruik maken van 'voorwetenschap' straf baar moet worden gesteld. Alleen dan kunnen richtlijnen ter voorko ming van het misbruiken van voor wetenschap bevredigend werken. Dit zei de voorzitter van het beursbestuur, drs. B. F. Baron van Ittersum, in een persconferentie naar aanleiding van de veranderin gen die gisteren op de beurs zijn doorgevoerd: een beurstyd van 10 tot 16.30 uur en doorlopende note ring voor alle fondsen. Voor het eind van het jaar zal het beursbestuur de leden van de Ef fectenbeurs en de ondernemingen waarvan de aandelen ter beurze worden verhandeld, richtlijnen voorstellen. Dê richtlijnen zullen er op gericht zijn het misbruik ma ken van voorwetenschap zoveel mogelijk te voorkomen. Dossier Als het misbruik maken van voorwetenschap dan inderdaad ook strafbaar wordt gesteld, dan is het beursbestuur bereid in voorko mende gevallen een dossier voor te bereiden dat aan de justitie ter be schikking wordt gesteld, waarna NIEUWEGEIN (ANP) - Disco's en andere horecabedrijven die veel muziek draaien zijn bang dat ze straks miljoenen moeten gaan op hoesten aan rechten voor zangers en muzikanten. In dat geval zullen de (entree- of consumptie-) prijzen flink omhoog moeten, zo verwacht woordvoerder J.W.A. Coelewij van de Horeca Federatie. Momenteel betaalt de horeca bij het ten gehore brengen van muziek alleen auteursrechten aan tekst schrijvers en componisten via Bu- ma/Stemra. Dat gebeurt op grond van de Auteurswet. Als Nederland echter de Conventie van Rome 1961 ratificeert, dan wordt ook het daarin geformuleerde naburige of nabuurrecht in artikel 12 van kracht, de grote boosdoener voor de 37.000 horeca-bedrijven in ons land. Mensen die buiten de Neder landse auteurswet vallen, de uit- voerdende kunstenaars (bijvoor beeld de zanger, de zangeres, de gi tarist en de drummer), zullen dan ook kunnen profiteren van het ge bruik van de plaat. In dat geval krijgt de horeca in Nederland te maken met een onbe kend aantal rechthebbenden op een vergoeding voor het gebruik met handtekeningen overhandigd dat de bij de TUC aangesloten boi digd. Verwacht wordt dat het verll congres. Jubileum: tien jaar werkloos ULFT (GPD) - Het feit dat hij tien jaar werkloos is, was voor Gerrie Wissink (52) uit het Ach- terhoekse Ulft aanleiding giste ren een receptie te houden. Tij dens de ontvangst in het plaat selijk cultureel centrum schud de de 'jubilaris' vele handen, waaronder die van de burge meestersvrouw, wethouders, vertegenwoordigers van vak bonden en werklozenorganisa- ties en vrienden. Schriftelijke 'gelukwensen' ontving Wissink onder meer van de directeur van het arbeidsbureau in Doe- tinchem. „Deze receptie heb ik niet ge houden voor mezelf, maar om aandacht te vestigen op de be narde situatie waarin vele werklozen verkeren", verklaar de Wissink na afloop. OLIEPRIJS - Egypte heeft zijn exportprijzen voor ruwe olie met ingang van 1 september verhoogd met 0,25 tot 0,40 dollarcent per vat. De prijs van de beste Egyptische oliesoort, Suez Blend, is met 0,40 dollarcent verhoogd tot 25,65 dol lar per vat. De prijzen van de zwaardere soorten zijn met 0,25 tot 0,30 dollarcent omhoog gegaan en liggen nu tussen 23,25 en 24,55 dol lar per vat. de verdere, normale procedure kan volgen. Deze methode sluit aan bij wat op de Londense beurs gebrui kelijk is. Als eerste stap op de weg naar een goede aanpak van het pro bleem van de voorwetenschap en het misbruik maken ervan, is thans de 'stock watch' ingesteld, ook naar Brits voorbeeld. Een functio naris van de beurs, de 'Commissa ris voor de Notering' en de hoeklie- den zullen iedere plotselinge grote koersbeweging in de gaten hou den. In het geval geruchten of derge lijke vanuit de betreffende onder neming er de oorzaak van zijn (er kunnen ook markttechnische oor zaken wezen), zal met de onderne ming contact worden opgenomen. Is er volgens de onderneming niets aan de hand, en haar woord wordt voor de waarheid aangenomen, dan gaat de handel in het betref fende aandeel gewoon door. Is er wel iets aan de hand, dan wordt er eerst voor gezorgd dat de markt wordt ingelicht. Dag en nacht De veranderingen die nu in de beurshandel zijn doorgevoerd, moet men zien in het perspectief van de ontwikkeling vanaf 1973, van die plaat, aldus Coelewij. Dat is zeker het geval als men platen afspeelt van een orkest van tiental len personen. Voor de horecasec- tor alleen al zal dit volgens Coele- wjj resulteren in jaarlijkse heffin gen die vele miljoenen guldens kunnen belopen. Hoe hoog die ver goeding is wordt overigens niet na der gespecificeerd in de Concentie. Er staat slechts dat de „rechtheb benden" aanspraak moeten kun nen maken op een redelijke ver goeding. De Horeca Federatie heeft in een brief aan de ministers van WVC en justitie gevraagd niet tot ratificatie van de Conventie over te gaan, om dat dit grote schade aan het Neder landse bedrijfsleven zou toebren gen. Bovendien vindt de Horeca Federatie de Conventie sterk ver ouderd. Zij stamt uit 1961 en draagt duidelijk de sporen van die episode. leider van de Britse mijnwerkersbi 'ering van de vakcentrale TUC in 1 mijnwerkers die met werkloosheit n bij elkaar komen sinds de mijns DEN HAAG (ANP) - Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) gaat een laatste poging doen te voorkomen dat de minimum prijs voor suiker op 26 september wordt afgeschaft. De winkeliers staan daarbij lijnrecht tegenover Konsumenten Kontakt, dat van daag verklaarde dat de suiker in Nederland juist duur is in vergelij king met andere Europese landen. De staatssecretarissen Van Zeil en Bolkestein (economische za ken) willen het liefst met hun plan een eind maken aan die minimum prijs, thans 2,31 gulden per kilo. Vorig jaar al hebben zij dit de le vensmiddelenbranche laten weten. Afgelopen vrijdag hebben de be windslieden een en ander in een gesprek met het CBL bevestigd. Afschaffing van de minimum prijs zal volgens vooral de zelfstan dige winkeliers opnieuw tot een suikeroorlog leiden. Komt het CBL alsnog met een regeling die aanvaardbaar is voor de bewinds lieden dan zijn zij bereid te bezien of op basis van die regeling nog maximaal voor een jaar een mini mumprijs voor suiker kan blijven bestaan. toen voor de 30 belangrijkste fond sen doorlopende notering werd in gesteld. Nu geldt het dus voor alle fondsen, zij het voorlopig voor de vroegere twee-periodenfondsen niet vanaf 10 uur, maar vanaf 11.30 Een notering in twee perioden past niet meer in de tijd, aldus Van Ittersum. Er is een toenemende be hoefte bij de beleggers om de hele dag te kunnen handelen. Het gaat eerder in de richting van dag- en nachthandel. Op het continent is de Amsterdamse Effectenbeurs de eerste met openingsuren als nu gelden. Alleen in New York, Lon den en Tokio kon men al de hele dag in effecten handelen. De nieuwe beurstijd en de door lopende notering zijn bedoeld om de handel in lokale fondsen te sti muleren. In de maanden januari- augustus nam de omzet in lokale aandelen met 40 procent toe. De omzet van de internationale con cerns groeide met 11 procent. In to taal steeg de omzet van aandelen op de officiële beurs met 32 pro cent tot f 71,6 miljard. Op de obli- gatiemarkt ging in de eerste acht maanden van dit jaar f61,3 miljard (v.j. f 44,0 miljard) om. De omzet op de Parallelmarkt steeg van f 380 miljoen tot f 1.027 mihoen. Meer heffingen opleggen voor muziek in horecabedrijven en der gelijke leidt onvermijdelijk tot ver hoging van het nationale prijspeil, zo waarschuwt de Horeca Federa tie. De rechten die ondernemingen nu al moeten betalen voor het ten gehore brengen van muziek, heb ben een niveau bereikt die tegen de grens van het aanvaardbare lig gen. Bovendien zal de Nederlandse uitvoerde kunstenaar daar ook ef fect van ondervinden omdat onder andere het promotionele effect van „gedraaid worden" wegvalt. Ten slotte is het zo, aldus Coelewij, dat de toonkunstenaar er waarschijn lijk helemaal niet beter van zal worden. De heffingen zullen wor den geïnd door de platenmaat schappijen. Een woordvoerster van het mi nisterie van justitie verklaarde des gevraagd dat op ambtelijk niveau hard wordt gewerkt om te trachten staat dezer dagen opnieuw in de zkpool. Hij kreeg gisteren een poster orden bedreigd. Het is de eerste keer ingen begin dit jaar werden beêin- aan het licht zal brengen tijdens het Gênant Konsumenten Kontakt noemt de opstelling van Economische Za ken gênant. De organisatie meent dat het ministerie de knoop moet doorhakken en de minimumprijs moet afschaffen. Volgens haar is de kans op een „suikeroorlog" ge ring. Vorig jaar was de suikerprijs tijdelijk vrij, doordat de regeling voor de minimumprijs niet op tijd verlengd was. Toen is er ook geen „suikeroorlog" uitgebroken, aldus de organisatie. Het beleid van Economische Za ken is erop gericht dat de overheid zo weinig mogelijk bemoeienis met prijzen heeft, die dan ook in beginsel vrij zijn. Uitzondering vormen de melk, brood en suiker, waarvoor minimumprijzen gelden. De regeling voor brood is dit jaar tot juli 1986 verlengd, die voor melk tot mei 1986. De vaststelling van de minimumsuikerprijs ge schiedt doordat de staatssecretaris van Economische Zaken een over eenkomst tussen bedrijven uit de branche algemeen verbindend ver klaart. nog dit jaar een wetsvoorstel op ta fel te leggen die de ratificering moet regelen. De woordvoerster wilde - omdat er nog aan die beslis sing wordt gewerkt - niet verder op deze zaak ingaan. Deze materie is overigens al vele jaren onderwerp van studie op de ministeries van justitie en WVC. Een woordvoerder van de Buma in Amsterdam zegt dat noch de Bu ma noch de Stemra partij of be langhebbende in deze zaak is. Wel is de Buma voorstander van deze Conventie, omdat die de rechtsbe scherming van de uitvoerende kunstenaar beter waarborgt. Uit voering van het verdrag zal echter niet door Buma/Stemra geschie den maar vooral door de platen maatschappijen zelf. Hij wijst er op dat de Conventie de mogelijkheid voor de betrokken autoriteiten openlaat om zelf te be palen hoe hoog de honorering aan deze uitvoerende kunstenaar moet zijn. Met andere woorden de uit voerende kan - als de conventie van kracht wordt - in het ene land voor zijn plaatje meer krijgen dan in het andere land. De wetgever van het betrokken land is daarin geheel vrij. De woordvoerder wilde niet zeg gen welk bedrag met dit contract gemoeid is. Hij wilde in dit sta dium ook niet ingaan op de vraag of de ministeries van buitenlandse zaken en ontwikkelingssamenwer king op de hoogte zijn van dit nieu we contract. In de Tweede Kamer zijn ruim twee weken geleden vragen ge steld over mogelijke consequen ties die de regering zal verbinden als zou worden bevestigd dat in In donesië drie vakbondslieden zijn geëxecuteerd. Die consequenties hadden overigens vooral betrek king op het eventueel korten op de ontwikkelingshulp aan Indonesië. Een woordvoerster van Buiten landse Zaken bevestigde maandag dat er voor de handel tussen de twee landen geen gevolgen zijn. Van der Giessen-de Noord heeft een contract met de Nederlandse marine voor de bouw van zestien van deze mijnen-bestrijdingsvaar- tuigen. Het gaat om met glasvezel versterkte polyester boten die de Nederlandse marine heeft ontwik keld in samenwerking met de Franse en Belgische marine. De werf in Ablasserdam produ ceert de schepen in serie, een werkmethode die van de vliegtuig bouw is overgenomen. Het con tract met Indonesië voorziet er in dat schepen veertien en vijftien uit de serie van zestien voor de Neder landse marine aan Indonsië wor den geleverd. De verwachting is dat nummer vijftien in het eerste kwartaal van 1988 gereed is, num mer veertien zal dan twintig weken daarvoor aan Indonesië zijn afgele verd, aldus de woordvoerder. De voltooiing van de complete serie van 16 voor de Nederlandse marine wordt opgeschoven. Die zal eind 1988/begin 1989 plaatsvinden, zo verwacht de werf. Het ministe rie van defensie is hiermee ak koord, aldus de woordvoerder. De korte levertijd heeft volgens de woordvoerder van de werf voor de Indonesische marine de door slag gegeven. De order betekent dat de positie van van der Giessen- de Noord op de markt voor dit soort schepen is verstevigd, aldus de woordvoerder. Baron van Ittersum doet opnieuw beroep op Ruding De effectenbeurs ging gisteren over op een noten nflssi/Jteem. tfaw anpi Winkeliers doen 'laatste poging'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 9