LEIDSCH
DAGBLAD
SD T
Gifwolk van Union Carbide
Ramp met
Japans
vliegtuig
Doorbraak lijkt
welhaast zeker
in Zuid-Afrika
WORTELTJES
EN KIP
Kamernood
studenten
erg groot
Meer dan honderd Amerikanen ziek door lekkage
Sa
Kempeneers
eigenaar
van ijshal?
De Koning geeft Aruba
honderd miljoen extra
Z.-AFRIKA
EEN MENING DIE U PAST?
MAANDAG 12 AUGUSTUS 1985
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37778
Laatste Nieuws
Tokio (RTR) - Een Boeing 747 van
de Japanse luchtvaartmaatschap
pij JAL met 524 mensen aan boord
is vanochtend op een binnenland
se vlucht neergestort tussen To
kio en Osaka.
Dit is meegedeeld door het Ja
panse defensiebureau, dat fun
geert als het ministerie van defen
sie in Japan.
Ooggetuigen in het bergachtige
gebied van Centraal-Japan zeiden
een „brandend, vallend object" te
hebben gezien.
Het vliegtuig was op weg van
Tokio naar Osaka en stortte neei
op ongeveer 56 kilometer van de
luchthaven Yokota, zo meldde de
BBC.
De tot nu toe vrijwel onbekende 23-jarige Rus Rudolf Povarnitsin
verbeterde gisteren het wereldrecord hoogspringen. Hij was de eerste
atleet, die over de 2.40 meter sprong. (fotoTass)
Hoewel de Westduitser Mi
chael Gross zich in Sofia ont
popte als een smaakmaker
van allure vielen over het al
gemeen de prestaties van de
internationale zwemtoppers
tijdens het Europees kam
pioenschap in Sofia toch wat
tegen.
In het na-Olympische jaar
bleek aan de macht van de
Oostduitsers weliswaar niet
te tornen, maar bleef de ver
wachte regen aan records uit.
Nederland pikte links en
rechts een graantje mee.
PAGINA 9
Voor een recordaantal toe
schouwers revancheerde Ajax
zich op het Amsterdam 710
toernooi voor de nederlaag die
de ploeg vorig jaar leed tegen
Atletico Mineiros.
LEIDSCH DAGBLAD
18 PAGINA'S
In de finale versloeg de ploeg
van Cruijff de Brazilianen met
4-1. Ook PSV en Groningen
wonnen hun toernooien.
PAGINA 10
Het Nederlandse zijspanduo
Streuer/Schnieders prolon
geerde op het circuit van An
dersdorp in Zweden zijn we
reldtitel.
De Asser combinatie versloeg
in een rechtsstreeks duel de
Westduitse concurrenten
Schwarzel/Buck en bleef hen
zodoende net voor. Freddie
Spencer greep de titel in de
500 cc klasse.
PAGINA 12
Wim Groeneveld legde op
Roomburg beslag op de Open
Leidse titel in het heren enkel
spel. In drie sets versloeg hij
in een aantrekkelijke finale te
genstander Rob Simon.
PAGINA 13
INSTITUTE, West Virginia (Rtr./AP/UPI) - Meer dan 100
mensen zijn gisteren ziek geworden na de ontsnapping
van een wolk gifgas uit de verdelgingsmiddelenfabriek
Union Carbide in de Amerikaanse stad Institute in West
Virginia.
LEIDEN/DEN HAAG (GPD)
Nederlandse universiteitssteden
hebben dit jaar te kampen met
De gele chemische wolk. die stonk
als rotte eieren en zich als een mist
uitrolde over 20.000 mensen in In-
De stitute, Dunbar, Nitro en St. Al
bans, loste in anderhalf uur op.
Een vrouw die vlakbij de fabriek
ongekend grote toeloop van aanko- woont vertelde dat zij werd ge
mende studenten die op zoek zijn waarschuwd door de zeer sterke
naar een kamer. De wachtlijsten ëeur die *n haar huis doordrong,
bij de stichtingen voor studenten- 'Ik dacht eerst dat het misschien
huisvesting (SSH's) zijn in jaren
niet zo lang geweest. Wachttijden
kunnen oplopen tot acht maanden.
De Leidse SSH heeft een wacht
lijst van 2000 kamerzoekenden,
dertig procent meer dan vorig jaar.
Ruim de helft bestaat uit eerste
jaars studenten. Zelfs de meest ur
gente gevallen, de studenten die
dagelijks meer dan anderhalf uur
(alleen heen) moeten reizen, zullen
hun treinabonnement nog onge
veer een half jaar moeten aanhou
den. Vorig jaar nog waren de mees
te van deze 'urgente gevallen' bin
nen drie maanden in Leiden en
omstreken onder dak.
Ook de directie van de Utrechtse
SSH zit met de handen in het haar.
De wachtlijst is inmiddels tot 4000
gegroeid, bijna een kwart meer dan
vorig jaar. De situatie elders is
identiek. Een greep: Amsterdam
met minstens 1500 wachtenden,
Rotterdam met 1000 zoekenden
(een verdubbeling ten opzichte van
vorig jaar), Delft met 1400 studen
ten zonder kamer en Enschede (TH
Twente) met een wachtlijst van
'slechts' enkele honderden.
31DRUKKERIJ
IDELTABACH
071-899241 Energieweg 25
Zoeterwoude-Rijndijk
fbü o"5
ha"dfenvertiiden
sne"VliiK'
r o^Hn'm0he's
(van een onzer verslaggevers)
LEIDEN - De ijshal in Leiden
wordt mogelijk verkocht aan de
Leidenaar J.H. Kempeneers. De
Stichting Schaatscentrum Leiden,
een organisatie waarbij ijssportver-
enigingen uit de Leidse regio zijn
aangesloten, gaat de hal waar
schijnlijk de komende vijf jaar be
heren. De hal blijft zodoende be
houden voor ijssport.
De problemen - ontstaan toen
exploitant EMY het beheer van de
hal staakte - lijken nu te zijn opge
lost. De Stichting Schaatscentrum
heeft inmiddels een mondelinge
huurovereenkomst gesloten met
Kempeneers. Overigens heeft
Kempeneers de hal nog niet defini
tief in zijn bezit. De overdracht
moet nog plaatshebben. Huub
Zaalberg, voorzitter van de Stich
ting Schaatscentrum, verklaart,
dat de hal op 28 september weer
open gaat.
J.R. Voute, een van de directeu
ren van de Westland Utrecht Hypo
theekbank, die nu nog eigenaar is
van de hal, wil pas mededelingen
doen als de zaak 100 procent rond
is. Kempeneers was vanmorgen
niet bereikbaar. Zijn zoon beves
tigde echter dat hij de ijshal heeft
gekocht.
de kattebak was, maar toen ik de
deur open deed werd ik er bijna
door geveld'.
Volgens het bedrijf was het gas
een combinatie van drie chemi
sche middelen waaronder methyl-
isocyanaat. Dit laatste is de stof die
in Bhopal in India aan 2500 men
sen het leven kostte toen het op 3
december van het vorig jaar ont
snapte uit de fabriek die Union
Carbide daar had.
Een lekkende tankwagen van het
chemisch bedrijf Union Carbide,
geladen met vloeibare stikstof,
heeft vanmiddag paniek veroor
zaakt onder automobilisten op de
snelweg van Assen naar Gieten.
Geschrokken door een onduidelij
ke wolk achter de auto, in combi
natie met de naam van het be
drijf, alarmeerden zij de politie.
De uit België afkomstige tankwa
gen werd bij Rolde aangehouden.
Daar bleek dat de ontsnappende
inhoud onschuldig van aard was.
Door een lek veiligheidsventiel
kon het gas ongeveer 10 minuten
de lucht instromen. De plaatselijke
autoriteiten sloegen alarm en waar
schuwden de mensen hun huizen
hermetisch af te sluiten. Bij de zie
kenhuizen in en rond Institute
meldden zich talloze mensen met
klachten over moeilijke ademha
ling, misselijkheid en brandende
ogen en keelholten.
Zes personeelsleden van Union
Carbide liepen oogletsel op. Ver
der raakte niemand ernstig ge
wond. Ongeveer 30 mensen moes
ten wegens ademhalingsmoelijk-
heden een nacht in het ziekenhuis
blijven.
Na de ramp in Bhopal was ook
de fabriek in Institute stil gelegd
omdat ongerustheid bestond over
de veiligheid van het bedrijf. De
produktie werd op 4 mei hervat na
dat voor vijf miljoen dollar nieuwe
veiligheidsapparatuur was geïn
stalleerd die volgens een bedrijfs-
woordvoerder 'een veilige eenheid
nog veiliger' maakte. Volgens
Union Carbide heeft de gaswolk
geen bedreiging gevormd voor de
gemeenschap. Het bedrijf is niet
van plan de produktie stil te leggen
WILLEMSTAD (GPD) - Minister
De Koning heeft vandaag op Aru
ba tijdens het overleg over de ont
wikkelingshulp het eiland een ex
tra begrotingshulp toegezegd van
100 miljoen gulden over twee jaar.
Het eiland wordt geconfronteerd
met enorme tekorten als gevolg
van de sluiting van de Lago-raffi-
naderij.
De minister van Antilliaanse za
ken is tevreden over het feit dat de
bezuinigingsadviezen van het
Internationale Monetaire Fonds in
grote lijnen zijn opgevolgd.
Kans op een bui
Perioden met zon en mogelijk een bui.
Minimumtemperatuur ongeveer 13
graden. Middagtemperatuur rond 22
graden. Matige zuidenwind. De voor
uitzichten voor woensdag tot en met
zaterdag: perioden met zon, af en toe
een bui. Middagtemperatuur ongeveer
22 graden, na woensdag iets lager.
13 augustus 1985
Zon op: 06.21 uur, zon onder: 21.08 uur.
Maan op: 02.05 uur, maan onder: 20.09
Voor de Shell-raffinaderij op Cu
racao ziet het er volgens De Ko
ning somber uit. Overname door
de Antilliaanse en Venezolaanse
regering wordt zeer moeilijk. De
Koninklijke Shell/Groep zal het
Nederlandse verzoek om het ma
nagement gedurende een over
gangsperiode van één jaar op zich
te nemen, vrijwel zeker afwijzen.
De minister erkent dat zijn po
ging om de raffinaderij voorlopig
een maand langer open te houden
is mislukt. Het sluitingsproces dat
nu in gang is gezet is volgens De
Koning nog steed omkeerbaar,
maar hoe langer de installaties stil
liggen des te moeilijker wordt het
om ze weer op te starten.
De delegatie onder leiding van
mr. Van Lennep die deze week in
Caracas met de Venezolaanse,
staatsoliemaatschappij PDVSA
onderhandelt, zal vooral nagaan of
de raffinaderij rendabel kan draai
en. Kan dat dan is volgens De Ko
ning financiering van honderden
miljoenen aan noodzakelijke in
vesteringen mogelijk. De Neder
landse regering kan zich dan ga
rant stellen op basis van het bedrag
aan ontwikkelingshulp dat de An
tillen jaarlijks krijgen.
Haarlemmerstraat 37, Leiden
j 071-122050
JOHANNESBURG (GPD) - De ge-
ruchten over realistische maar
drastische veranderingen in de
Zuidafrikaanse apartheidspolitiek
hebben het afgelopen weekeinde
voor een groot deel het nieuws in
Zuid-Afrika bepaald. Sommige
speculaties gaan zo ver als staats
burgerschap voor alle zwarte be
woners van Zuid-Afrika en af
schaffing van de thuislandenpoli-
tiek.
In welke richting de veranderin
gen zich zullen begeven is echter
nog lang niet duidelijk. Dat het ge
hate pasjessysteem en de noodtoe
stand zullen worden ingetrokken
lijkt welhaast zeker, maar de rege-
ring-Botha schijnt nu ook tot het
inzicht te zijn gekomen dat drasti
scher stappen onontkoombaar
zijn. Ook het Amerikaanse con
greslid Stephen Solarz, een van de
belangrijkste campagneleiders in
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Geschrapte
worteltjes,
zak ±500 gram
Hele kip,
E! kilO
&98
's Lands grootste kruidenierblijft op de kleintjes letten.
de Verenigde Staten voor desin
vestering, lijkt daar tijdens zijn
huidige bezoek aan Zuid-Afrika
van overtuigd geraakt. Hij sprak
begin vorige week met Botha en
sprak zich daarna opvallend gema
tigd uit.
Tot de mogelijke beleidswijzi
gingen die Botha, naar verwach
ting aanstaande donderdag, kan af
kondigen zijn deelname van de
zwarte bevolking buiten de thuis
landen in de presidentsraad, een
nieuw te vormen constitutionele
raad en zelfs deelname op rege
ringsniveau. In dat verband wordt
het steeds aannemelijker dat de lei
der van het thuisland Kwazoeloe,
chief Mangosoethoe Boethelezi, zal
worden uitgenodigd als kabinets
minister toe te treden tot de rège-
ring-Botha.
Boethelezi is als leider van Kwa
zoeloe en van de Inkatha-Zoeloe-
beweging de meest uitgesproken
exponent van gematigd zwart lei
derschap. De afgelopen maanden
bezocht hij een aantal malen Euro
pa en de Verenigde Staten om daar
zowel met president Reagan als
mevrouw Thatcher van gedachten
te wisselen.
Intussen worden de geruchten
over de vrijlating van de tot levens
lang veroordeelde ANC-leider Nel
son Mandela en andere veroordeel
de ANC-leiders steeds sterker. Op
een persconferentie herhaalde mi
nister Botha zaterdag het stand
punt van de Zuidafrikaanse rege
ring, dat Mandela onmiddellijk in
vrijheid zou worden gesteld als hij
geweld openlijk zou afwijzen.
Winnie Mandela, de echtgenote
van de vroegere ANC-leider, heeft
gisteren tijdens een interview met
de BBC echter verklaard dat de
vrijlating van Mandela nooit een
einde kan maken aan de huidige
onrust, als apartheid deel blijft uit
maken van het regeringsbeleid. Hij
zal vrijwel zeker opnieuw het lei
derschap van het Afrikaanse Na
tionale Congres op zich nemen, al
dus Winnie Mandela.(Zie pagina V)
LEIDEN - Een olifant i
circus Krone is gisteravond op
de vlucht geslagen toen hij met
negen andere zwaargewichten
werd teruggebracht naar de
trein. Het beest zorgde voor gro
te consternatie onder bewoners
van een achttal woningen aan
de Rijn- en Schiekade en richt
te nogal wat schade aan in tui-
Na de laatste voorstelling
werden de olifanten naar het
terrein van Van Gend en Loos
aan de Haag weg gebracht.
Daar ging een van het tiental er
vandoor. De olifant deed zich
eerst te goed aan wat groente in
de tuinen en stapte toen de sloot
De beschoeiing begaf het on
der de last van de zwaarge
wicht, die een modderbad nam.
Pas toen een andere olifant was
gehaald en langs de sloot was
geleid sloot de dwarsligger zich
weer bij zijn soortgenoten aan.
De politie verwees de bewoners
voor schadeclaims naar de ma
nager van het circus.
(foto Holvast)
Het heeft lang, veel te lang
geduurd, maar eindelijk lij-
ken er nu barsten te zijn ge
komen in het door Zuid-Afrika gehan
teerde apartheidssysteem.
Bij vroegere ongeregeldheden in
het land slaagde het blanke bewind
er steeds in met harde hand de orde
te herstelen, waarna gedurende eni
ge tijd weer sprake was van betrekke
lijke rust. Zo lang die methodiek werk
te, waande het regime in Zuid-Afrika
zich veilig en bleek het niet bereid de
zwarte bevolking ook maar enig uit
zicht te geven op deelneming aan het
bestuur van het land.
Maar de tijd staat niet stil. Al maan
den wordt Zuid-Afrika geteisterd door
hevige spanningen tussen de bevol
kingsgroepen en golven van geweld.
In tien maanden tijd verloren al meer
dan 600 personen het leven.
Hoezeer het blanke bewind ook
heeft gepoogd met de beproefde har
de middelen de zwarte bevolking on
der de duim te houden - het heeft dit
keer alleen maar geleid tot meer on
lusten en grotere chaos. Ook de af
kondiging van de noodtoestand in
een aantal gebieden heeft geen en
kele resultaat gehad, ja eerder ge
werkt als olie op het vuur.
Zuid-Afrika heeft het isolement in
de wereld, waartoe het door het alom
gehate systeem van apartheid ge
raakte, altijd op de koop toe geno
men. Zo lang de afkeuring in de we
reld bij woorden bleef en er van echte
sancties nauwelijks sprake was, had
het blanke bewind in Pretoria weinig
te duchten. Maar de binnenlandse
onlusten hebben de afgelopen maan
den tot verscherpte reacties uit het
buitenland geleid. Engeland en de
Verenigde Staten, landen die Zuid-
Afrika tot dusver 'constructief kri
tisch', zoals dat zo fraai heet, tege
moet traden, gingen dreigender taal
uitslaan. In Washington werden stap
pen genomen om een investerings
stop voor Zuid-Afrika af te kondigen.
De niet te doven binnenlandse
brandhaarden (met bovendien een
massale mijnwerkersstaking in het
vooruitzicht) én de zich wijzigende
houding van twee vitale handelspart
ners heeft de regering in Pretoria nu
dan toch van haar stuk gebracht.
Vandaar dat minister Botha vorige
week in Wenen met spoed contact
zocht met vertegenwoordigers van de
Engelse en Amerikaanse regering.
Het totale isolement durft Zuid-Afrika
niet aan.
De inhoud van de besprekingen in
Wenen is niet openbaar gemaakt. En
zoals zo vaak in zo'n situatie draait de
geruchtenmachine des te harder.
Naar verluidt zou Botha Engeland en
de VS hebben laten weten dat er ver
anderingen op het gebied van de
apartheidspolitiek zullen komen. Het
is mogelijk dat Botha Londen en
Washington min of meer heeft tevre
dengesteld - van die kant zal ook niet
het uiterste van het blanke bewind
worden gevraagd.
Maar dat op zichzelf zal de rust in
Zuid-Afrika niet terugbrengen. Die zal
er pas komen als het gehele verder
felijke systeem van apartheid over
boord wordt gezet en er een dialoog
met de zwarte bevolking tot stand
wordt gebracht over een wezenlijke
deelneming aan de macht. Het blan
ke bewind heeft in dit verband nooit
wat willen weten van een geleidelijk
voortgangsproces, de veranderingen
zullen daarom met schokken tot
stand worden gebracht, met alle
moeilijkheden die daarmee gepaard
gaan. De tijd voor wat geknutsel in de
marge van apartheid is voorbij, daar
voor heeft er de laatste maanden ook
te veel bloed gevloeid. Alleen met
verstrekkende maatregelen mag de
regering-Botha nog hopen mede rich
ting aan de loop der dingen te geven.
Doet zij dat onvoldoende dan zullen
chaos en geweld voortduren en haar
op zeker moment eenvoudig dwingen
de apartheidspolitiek op te geven. De
vraag is dan slechts bij hoeveel do
den het bewind in Pretoria bereid is
de streep te trekken.
NEEM NU EEN ABONNEMENT!
per maand 22,10
(alléén mogelijk met automatische betaling)
per kwartaal 65,70
per half jaar 131.40 1
per |aar 250,90
(uw voorkeur aankruisen) I
Naam
Straat
I PnOrrvIp Plaate
j Telefoon
- (i v m controle bezorging)
