Geen steun voor Franse sancties Nairobi: stimulans voor vrouwen Zuid-Afrika wil top met VS Canada bootst nucleaire winter na met bosbrand Sinds noodtoestand 15 mensen gedood Hervormingen Polen weer teruggedraaid Radicale sikhs ontevreden VRIJDAG 26 JULI 1985 nmEE NEW YORK/PRETORIA/DEN HAAG - Frankrijk heeft gisteravond op een speciale bij eenkomst van de VN Veiligheidsraad in New York opgeroepen tot internationale sanctie maatregelen tegen Zuid-Afrika, als protest tegen de apartheidspolitiek. TORONTO (AP) - In het uiterste noorden van Canada zal een aange stoken bosbrand antwoord moeten geven op de vraag of de hypothese van de nucleaire winter een reële dreiging is, of niet. Aan de beant woording van die vraag zal 650 hec tare bos worden opgeofferd. Wanneer het, overigens in slech te staat verkerende bos zal worden aangestoken is nog niet bekend, omdat het verkrijgen van de juiste gegevens afhankelijk is van een aantal andere factoren. Zo zal eerst een paar dagen de zon moeten schijnen om het bos droog genoeg te krijgen, en moet vervolgens pre cies de juiste wind waaien. De af gelopen dagen heeft het echter flink geregend en het ziet er niet naar uit dat het experiment voor het eind van de volgende week kan worden uitgevoerd. De superbrand wordt een geza-' menlijke onderneming van de Ca nadese regering, het Amerikaanse Nucleair Defensiebureau DNA en een aantal universiteiten. De hypo these van de nucleaire winter wil dat een kernoorlog letterlijk zoveel stof zou doen opwaaien dat de at mosfeer geen zonlicht meer zou doorlaten, waardoor de temperatu ren op het aardoppervlak drama tisch zouden dalen en het leven vrijwel onmogelijk zou worden. De nasleep van een kernoorlog zou daardoor zo mogelijk nog vernieti gender zijn dan die oorlog zelf. Recentelijk heeft de Canadese Royal Society een onderzoek aan de hypothese gewijd en geconclu deerd dat die waarschijnlijk juist is, met name voor Canada met zijn korte zomers en lage temperatu ren. Het onderzoek wees echter op een aantal onzekere factoren, zoals het gebrek aan kennis omtrent het gedrag van rook. Sommige weten schappers denken dat alle rook bij de eerste de beste regenbui alweer naar beneden zou komen. De kunstmatige bosbrand in het noorden van Canada moet onder meer op die vraag antwoord geven. Geprobeerd zal worden het vuur zoveel mogelijk op een plaats te concentreren, waardoor een sterke stroom van rook naar de hogere la gen van de atmosfeer zal trekken. Tegelijkertijd kan dan worden voorkomen dat de brand uit de hand loopt. Een jaar na de brand moeten met speciale instrumenten uitgeruste vliegtuigen onderzoeken of de rookwolk zich nog steeds in de at mosfeer bevindt. In de resolutie waarin Frankrijk het apartheidssysteem en de recen te arrestaties van honderden tegen standers van het apartheidsbewind scherp veroordeelt, wordt de on voorwaardelijk vrijlating geeist van alle politieke gevangenen, in clusief Nelson Mandela en andere leiders van het verboden Afrikaan se Nationaal Congres, alsmede de onmiddellijke opheffing van het eerder deze week afgekondigde- noodtoestand in 36 districten. door Ruud de Wit en Bob Mantiri In de ontwerpresolutie roept Frankrijk de leden van de Verenig de Naties op om sanctiemaatrege- dat de oplossing van economische sancties bijdraagt aan het afschaf fen van de apartheid of aan de bevordering van de belangen van degenen die er het meest door wor den getroffen", zo verklaarde mi nister van buitenlandse zaken Ho- we later in het parlement. De Zuidafrikaanse bisschop Tu tu beschuldigde president Reagan ervan „hulp en steun aan degenen die verantwoordelijk zijn voor een van de meest racistische systemen sinds het nazisme en communis me. In een interview met de Ameri kaanse omroep CBS zei de Zuid afrikaanse Nobelprijswinnaar dat „we ons diep gewkwetst voele- nomdat we hebben gestreden om Zuid-Afrika verandering te be werkstelligen met vreedzame mid delen". len treffen om investeringen in Zuid-Afrika te beperken". Intussen heeft de Zuidafrikaanse regering Washington om een top ontmoeting gevraagd om over de internationale reacties op het af kondigen van de noodtoestand te praten. Pretoria wil zo'n ontmoe- QTAVA t ting op zeer korte termijn 'ergens clivJ Hï in Europa' De regering-Botha maakt zich ernstige zorgen over de gevolgen van de Franse stap om de ambassa deur terug te roepen en alle Franse investeringen in Zuid-Afrika op te jjejjUI1 dorpje Stava de Noordita- liaanse Dolo mieten zijn gis teren 51 niet geï dentificeerde tegen Zuid-Afrika.De Franse pre mier Fabius had al eerder aange kondigd dat de regering haar am bassadeur uit Zuid-Afrika zal te rugroepen en met onmiddellijke ingang alle investeringen in Zuid- Afrika heeft opgeschort. Het ziet er evenwel niet naar uit dat de Franse resolutie enige kans maakt in de Veiligheidsraad. De Verenigde Staten en Engeland, be langrijke handelspartners van Zuid-Afrika, zien niets in economi sche sancties tegen Zuid-Afrika. President Reagan verklaarde de voorkeur te geven aan diplomatie ke druk als middel om de Zuidafri kaanse regering tot hervormingen te bewegen. De Britse premier Thatcher zei in het parlement dat de Britse regering achter Washing ton blijft staan. „We geloven niet Intussen, aldus Tutu, steunen de VS dit racistische bewind. Tutu verweet de Amerikaanse regering een dubbele moraal, vanwege zijn Nederland krachtige optreden tegen sommige communistiche landen enzijn nog al gematigde politiek tegen Zuid- Afrika. Hij drong aan op krachtiger Amerikaanse maatregelen tegen Pretoria, waaronder economische en politieke sancties. schorten. De Zuidafrikaanse regering is met name bang, dat de sterke anti- apartheidslobby in de VS door het uitroepen van de noodtoestand nog meer aan invloed zal winnen en dat ook de regering-Reagan zich zal aansluiten bij het Franse initia tief om Zuid-Afrika krachtiger eco nomisch te treffen. Topgesprek Tutu hoopt dat Europese landen het Franse voorbeeld zullen vol gen. Maarbinnen de Europese Ge meenschap is men verdeeld. West- Duitsland en Belgie, zien weinig heil in sancties. Nederland is alleen bereid tot sanctiemaatregelen als er „een relevant aantal landen zijn die gezamenlijk maatregelen wil- ramp met de doorgebroken stuwdam ten grave gedragen. De slachtoffers waren door het geweld waar mee de losge broken stroom water, modder en puin had huisgehouden dermate ver minkt dat zij niet meer te her kennen waren. De doden wer den in aanwe zigheid van ruim 3000 rou wenden begra ven op het Sint Leonard kerk hof in Tesero. Gisteren wer den opnieuw JOHANNESBURG - Het aantal gearresteerden sinds het uitroepen van de noodtoestand in 36 Zuid afrikaanse districten, afgelopen za terdagnacht, is opgelopen tot 795. Het aantal doden door politieko gels sinds zondag staat nu op 15. door Ruud de Wit Vier jongeren kwamen woens dagnamiddag in de zwarte woon wijk Daveyton om het leven, toen het politie het vuur opende op een groep van circa 4000 begrafenis- gangers. Na afloop van de begrafe nis begon de groep met stenen te gooien naar politieagenten en lege reenheden, die nu in nagenoeg el ke zwarte woonwijk zijn gestatio neerd. Twee mannen en twee vrou wen werden dodelijk getroffen en 16 jongeren raakten gewond. Buitenland kort Turkije/Amnesty Het woensdag verschenen rap port van Amnesty International over het systematisch en wijdver spreid martelen van politieke ge vangenen in Turkije past in de con text van anti-Turkse propaganda, zo zei een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken in Ankara gisteren. De woorvoer- der ging niet in op de inhoud van het stuk. Reagan werkt Een breed grijnzende president Reagan is gisteren voor het eerst weer op kantoor verschenen, nadat hij twee weken geleden werd ge opereerd aan kanker. Het kantoor ligt ongeveer 50 meter van zijn slaapvertrekken in het Witte Huis. Het enige punt op zijn agenda voor de dag was een kabinetsberaad. De president zei zich 'geweldig' te voe len en meldde dat hij geen pijn meer had. Hij weigerde antwoord te geven op politieke vragen. Oefening Russen Het incident in Daveyton kwam ironiéch genoeg een dag na het ver schijnen van burgemeester Tom Boya op de Zuidafrikaanse televi sie. Boya, een van de weinige zwar te burgemeesters in de Oost Rand, die nog niet is afgetreden of ver jaagd, zei, dat hij verrast was ge weest door het uitroepen van de noodtoestand. Maar hij sprak de hoop uit, dat door de maatregelen van de regering in Pretoria de gro te spanning in de zwarte woonwij ken verminderd zou worden. Een dag later echter zal ook Boya tot de conclusie moeten zijn gekomen, dat zjjn hoop tevergeefs is geweest. Gisteren weigerde de politie ook de, voornamelijk buitenlandse pers toestemming te geven aanwe zig te zijn bij een begrafenis in de wijk Katlehong, waar een slachtof fer van recente onlusten werd be graven. Slechts het busje met di recte familieleden en de begrafe nisauto werden tot het kerkhof toe gelaten. CDA en WD hebben zich achter het standpunt van minister Van den Broek gesteld dat in Europees verband stappen moet worden ge nomen die tot opheffing van de noodtoestand moet leiden. Vol gens CDA-woordvoerder J. de Boer betekent de Franse stap dat het er op gaat lijken dat er binnen de Europese gemeenschapoen "re levant" aantal landen te vinden zijn die sanctiemaatregelen willen tegen Zuid-Afrika. De Boer noemt de huidige ont wikkelingen in Zuid-Afrika uiterst negen lijken uit gevaarlijk en hoopt dat de regering de modderlawi- ook nu op dit uiterst kritieke mo ment de bereidheid zal tonen met de vertegenwoordigers van de zwarte bevolking onderhandelin gen te beginnen. De situatie in dat land wordt zo langzamerhand zo chaotisch dat overigens te betwij felen valt of de regering nog wel in staat is een oplossing te vinden, al dus de Boer. De terugtrekking van de ambassadeur is naar zijn opvat ting nog niet aan de orde. De VVD ziet de recente maatre gelen van Pretoria als een verdere verslechtering van de situtie van de zwarte bevolking van dat land. Een WD-woordvoerder achtte het een goede zaak dat de Nederlandse regering binnen het kader van de EG maatregelen gaat nemen tegen het apartheidsregiem in Pretoria. Het PvdA-Kamerlid Wallage vindt het regeringsstandpunt niet ver genoeg gaan. Wallage heeft mi nister Van den Broek geraagd om alsnog een Nederlandse investe ringsstop af te kondigen. Mocht de minister hiertoe op korte termijn niet bereid blijken, dan zal Wallage overwegen de vaste kamercom missie voor buitenlandse zaken in het zomerreces bijeen te roepen om met de bewindsman van ge dachten te wisselen. Het onafhankelijke Tweede-Ka merlid Jan Nico Scholten heeft aangekondigd dat hij premier Lub bers zal vragen om het Franse voorbeeld te volgen. Ook wil hij dat Nederland probeert andere Eu ropese landen op dezelfde lijn te krijgen, aldus Scholten. geborgen. Het officiële do dencijfer van de ramp van afge lopen vrijdag is daarmee opge lopen tot 213. (foto EPA) Indiase handel in skeletten: kinderen gedood PATNA (AFP) - De handel in menselijke skeletten en been deren is een lucratieve zaak in India, zo lucratief dat volgens een Indiase krant kinderen worden vermoord uitsluitend om de skeletten te verkopen. Deze week werd bekend dat in de staat Bihar, in het noord oosten van het land, kinderen worden onthoofd en geprepa reerd. De skeletten worden ver volgens naar Calcutta vervoerd om te worden geëxporteerd. De regering van India zei de zaak „niet zo ernstig" op te vatten, maar heeft toch toegezegd een onderzoek te zullen openen. Vorig jaar al meldde een krant in India dat van de 1500 skelet ten die per maand vanuit India worden geëxporteerd een groot deel afkomstig is van vermoor de kinderen. WARSCHAU (AP) - Het Poolse parlement heeft gisteren een aantal maatregelen aangenomen waar mee hervormingen die nog stam men uit de bloeitijd van Solidari teit definitief zijn teruggedraaid. Eerst werd een wet overeind ge houden op grond waarvan het fa brieksarbeiders verboden is meer dan een vakbond in hun bedrijf te beginnen. Met een wijziging van de wet op het hoger onderwijs ontnam het parlement de studenten aan de universiteiten veel van de rechten die zij wisten te bedingen in de tijd dat de onafhankelijke vakbond So lidariteit in Polen een grote macht vormde. De wijzigingen werden aangenomen met 327 stemmen voor, vijf tegen en negen onthou dingen. Onder de vijf tegenstem mers bevonden zich de onafhanke lijke katholieke parlementariërs. De grote manoeuvres die de Rus sische marine de afgelopen dagen op de Noordzee en in het noorden van de Atlantische Oceaan heeft gehouden zijn beëindigd. Een woordvoerder van de NAVO in de Bondsrepubliek heeft dit bekend gemaakt. Aan de manoeuvres hebben ruim 100 oppervlakteschepen, duikboten en ondersteuningsvaar tuigen deelgenomen. De oefenin gen hebben de NAVO een schat aan gegevens opgeleverd over de huidige gevechtskracht van de Sowjet-marine. NAIROBI - Vandaag eindigt in de Keniase hoofdstad Nairobi de der de en laatste vrouwenconferentie van de Verenigde Naties. Na ruim wee weken intensief vergaderen, contacten leggen en informatie uit wisselen wordt het in 1975 uitge roepen 'Decennium voor de vrouw' afgesloten met een slotdo cument met strategieën tot het jaar 2000 over de hoofdonderwerpen gelijkheid, ontwikkeling en vrede. door Patricia van der Zalm De twee ruim tweehonderd resoluties con sensus moesten bereiken, hebben tot het laatst tot in de nachtelijke uren doorgewerkt. De laatste twee dagen van de conferentie zijn uit getrokken om te komen tot een compromis over hete hangijzers als de veroordeling van het zionis me, het Palestijnse vraagstuk en apartheid. Het is zeer de vraag of de partijen hier uit komen. Israël zal bijvoor beeld nooit akkoord gaan met de stellingname dat zionisme op één lijn staat met racisme en apartheid. De hoop is wat dat betreft gericht op een min of meer vage resolutie waarin alleen racisme wordt afge keurd; elk land kan die term, al naar gelang de politie situatie, in vullen. Maar ook al mocht een aantal landen zich over bepaalde tere punten van stemming onthouden, dan nog kan de derde ferentie succesvol worden ge noemd. De tendens na 'Mexico' en 'Kopenhagen' dat steeds meer vrouwen betaald werk zijn gaan doen, opleidingen zouden gaan volgen en actie hebben gevoerd voor gelijke rechten en kansen, zet zich na 'Nairobi' zeker door. De cij fers en statistieken daarover spre ken voor zich. Regeringen zijn door de Verenigde Naties met de neus op de vrouwenproblematiek gedrukt en hebben via omvangrij ke vragenlijsten moeten aangeven welke resultaten zij sinds het Jaar van de Vrouw in 1975 hebben ge boekt op het gebied van een eerlij ker verdeling tussen mannen en vrouwen van werk, geld, status en invloed. De aandacht voor vrouwenzaken rentie Forum '85 is ook voor de deelneemsters een stimulans, een enorme 'denktank' geweest, al was het alleen maar vanwege de inter nationale contacten die zijn gelegd en de veelsoortige en leerzame in formatie die tussen afgevaardig den uit Oost, West en ontwikke lingslanden is uitgewisseld.- Er heeft zich menige pittige woorden wisseling voorgedaan, maar het is duidelijk dat het 'ergens over ging' en het politiek inzicht alleen maar kon scherpen. Nairobi werd gehouden in een tijd van economische crisis. Vrou wen vliegen er in tijden van malai se meestal als eerste uit bij hun werkgevers: Overheden en politie ke partijen speculeren erop dat vrouwen de schaarse banen Minister van onderwijs Benon Miskiewicz noemde het van groot belang dat de veranderingen wer den doorgevoerd. Die betekenen dat veel van de bevoegdheden van gekozen studentenraden en be stuursorganen worden ingetrok ken, terwijl de minister een direc tere zeggenschap krijgt. Nieuwe hoogleraren en lectoren zullen bij hun benoeming trouw moeten zweren aan de grondwet en aan het socialistisch onderwijs. Het breken van die eed leidt tot ontslag. Com munistische jongerenorganisaties zullen een grotere rol gaan spelen in de studentenbesturen. De veranderingen betekenen het einde van de liberale onderwijswet van 1982 die de studenten de groot ste vrijheid van het Oostblok gaf. De regering zei dat de wijzigingen noodzakelijk waren omdat anti communistische groepen van de li berale wet gebruik hadden ge maakt om het socialistische karak ter van de staatsuniversiteiten te ondermijnen. Met de amendering van de on derwijswet moet de Communisti sche partij een groter greep krijgen op het leven aan de universiteiten, terwijl de minister van onderwijs uitgebreide bevoegdheden krijgt om leerkrachten te ontslaan die zich niet duidelijk genoeg houden aan de partijlijn. In academische kring en binnen de oppositie is het amendement veroordeeld als een ongehoorde inmenging in het aca demische leven. AMBASSADE BEZET - Rond 20 Colombiaanse studenten hebben gisteren de Nederlandse ambassa de in de Colombiaanse hoofdstad Bogota vreedzaam bezet, ze heb ben het ministerie van onderwijs gevraagd de dreigende sluiting van hun school te voorkomen. Aangepast kabinet in Griekenland ATHENE (AFP) - Premier And- reas Papandreou van Griekenland heeft zijn kabinet gewijzigd. Het nieuwe heeft een vice-premier en 19 ministers, volgens de gister avond gepubliceerde lijst De le den van de nieuwe regering beho ren allen toe aan PASOK (de Socia listische Panhellenistische Bewe ging), die de verkiezingen van 2 ju ni won met 45,6 procent van de stemmen. De oud-minister van buitenland se zaken, Yannis Haralambopou- los, wordt vice-premier. Zijn op volger op B.Z. is Carolos Papou- lias, die voorheen staatssecretaris van buitenlandse zaken was. Costas Simitis, oud-minister van landbouw, neemt Economische Zaken over. Yannis Pottakis lost hem af op Landbouw. De premier behoudt het ministerie van defen- Moskou matigt standpunt Star W ars-onderzoek MOSKOU (Rtr) - De Sowjet-Unie blijft een verbod op het Ameri kaanse Star-Wars-onderzoek eisen, maar Moskou wil geen halt toeroe pen aan fundamenteel weten schappelijk ondérzoek. Dat zei de Sowjet-onderhandelaar over ruim tewapens, Joeli Kwitsinky, giste ren op een persconferentie in Mos kou. Westerse diplomaten verklaar den dat de opmerkingen van Kwit- sinsky kunnen duiden op een lich te versoepeling van het Sowjet- standpunt. Tot dusverre heeft Mos kou zich verzet tegen alle aspecten van het Amerikaanse „Strategi sche Defensie Initiatief' (SDI), ook wel Star-Wars-project genoemd, in het kader waarvan onderzoek wordt gedaan naar een anti-raket systeem in de ruimte. De Sowjet-onderhandelaar: „Het werken aan ruimtewapens, zelfs in een vroeg stadium, gaat gepaard met activiteit die kan worden waargenomen door nationale tech nische middelen". „Doelgericht wetenschappelijk ontwikkelings werk, dat onder contract wordt uit gevoerd ten behoeve van militaire agentschappen, kan en zou moeten worden verboden". Maar, zo voeg de Kwitsinsky eraan toe, Moskoq verzet zich niet tegen „fundamen teel onderzoek". Geen akkoord over Eurojager BONN (Rtr) - De Franse president, Francois Mitterrand, en de West- duitse minister van defensie, Man fred Wörner, hebben geen overeen stemming bereikt over plannen om het project voor een Europees straalgevechtsvliegtuig te redden. Dit is gisteren vernomen van func tionarissen in Bonn. Een woordvoerder van het West- duitse ministerie van defensie zei dat het beraad van de twee man nen woensdag in Parijs eindigde zonder een duidelijke conclusie of het project van vijf landen kan worden gered. „Er zijn geen besluiten geno men", zei hij. Maar Wörner herhaalde gisteren dat hij zal blijven aandringen op het nemen van een definitief be sluit tegen het einde van de maand en zei dat Bonn een kleiner consor tium zal trachten te vormen, als de vijf landen in de komende week geen akkoord bereiken over het project dat ruim 60 miljard gulden zou gaan vergen. bestendigd, wat niet wegneemt jongeren en schoolverlaters zullen innemen. Wat dat betreft is het tijd stip van de laatste conferentie eig- nelijk ook heel goed: een economi sche crisis levert talloze praktijk voorbeelden op waaruit blijkt dat het met de rechten en kansen van vrouwen nog helemaal niet zo flo rissant gesteld is. Zo'n conferentie biedt dan een mooi platform waar op die problematiek voor het voet licht komt en niet langer ontkend kan worden. Als er ten slotte één heel duidelij ke overwinning is behaald, dan is die ten deel gevallen aan de anti dat het, om maar iets te i een goede zaak zou zijn als vrou wen zich meer in de politiek zou den mengen om direct invloed te kunnen uitoefenen op de politieke besluitvorming. De activiteiten en de publiciteit, die dank zij de aan wezigheid van ruim 1200 interna tionale journalisten tot in alle uit hoeken van de wereld is doorge drongen, hebben dat inzicht in de vrouwenproblematiek ook voor een brede laag van de bevolking vergroot. Niet dat de gemiddelde hüisvrouw zich nu direct zo aange sproken zal voelen door wat de conferentiedeelneemsters in Nai robi hebben bekokstoofd, maar hun inspanningen zullen op den duur ook voor haar (of voor haar dochter) positieve gevolgen heb ben. De VN-conferentie maar mis schien meer nog de schaduwconfe- 'Akkoord met Gandhi is totale uitverkoop' AMRITSAR (DPA/AP) - Militante sikhs in Amritsar hebben gisteren het akkoord dat woensdag is be reikt door premier Gandhi en de gematigde sikh-leider Harchand Singh Longowal verworpen als 'to tale uitverkoop'. De militante fractie van de Akali Dal-partij en de al apartheidsbeweging, die in Nairo- All-India Sikh Students Federa- bi een ongekende solidariteit en in- tion hebben gezworen de heilige stemming kreeg. De unanieme af- oorlog te zullen voortzetten om een keuring van het regime in Zuid- eind te maken aan wat zij noemen Afrika moet de anti-apartheids strijders, die ook in Nairobi in gro ten getale aanwezig waren, een hart onder de riem hebben gesto ken 'de tirannie van de regering sikhs.' Volgens de sikhs heeft Longowal 'zich ontpopt als een grote oplich ter, een leugenaar en een bluffer door het akkoord te ondertekenen. Tijdens een bijeenkomst in de Gouden Tempel in Amritsar wer den resoluties aangenomen waarin werd gezinspeeld op afscheiding. In de resoluties werd gewag ge maakt van de 'sikh-natie' die de re geling niet ondersteunt en werden de eisen van de sikhs niet onder handelbaar geoordeeld binnen de Indiase grondwet. Longowal en twee andere gema tigde leiders werden door Joginder Singh, de leider van de extreme vleugel van de Akali Dal-partij, 'verraders' genoemd. Het bericht over de onderteke ning van een akkoord over het op lossen van de crisis in Punjab is in de Indiase hoofdstad met grote op luchting ontvangen.Na de bekend making deden zich in de straten van New Delhi taferelen voor cjie de Indische hoofdstad lang niet meer had meegemaakt: tulband- dragende sikhs omhelsden hin does, sikh-families deelden zoetig heden uit aan hun hindoe-buren en duizenden verzamelden zich in de Gurdwaras, de sikh-tempels, om dankgebeden uit te spreken. In de Indiasche pers werd het ak koord omschreven als „histo risch". De „Indian Express" ging zelfs zo ver door te stellen dat „het Punjab-probleem nu eindelijk is opgelost".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7