Kabinet-Martens overleeft debat Reagan doorstaat operatie goed Kans op 'grootste' staking Zuid-Afrika Vrouwen in Nairobi zingen voor vrede Omvangrijke spionagezaak VS Conclusies Heizel-onderzoek afgewezen Russische helikopters in Pakistan Vredesberaad met Tamils vruchteloos Onduidelijkheid over waarneming presidentschap MAANDAG 15 JULI 1985 BUITENLAND PAGINA 7 BRUSSEL - Het rooms-liberale kabinet-Martens heeft het debat in de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers over het Heizeldrama op het nippertje overleefd. Minister van binnenlandse zaken Charles Ferdinand Nothomb mag aanblijven. ISLAMABAD - Sinds zaterdag staan twee Russische gevechtsheli kopters van het type MI-24 aan de grond in de Pakistaanse grens plaats Miran Sjah. Zeven deser teurs uit het Afghaanse regerings leger zijn ermee naar het buurland gevlucht. Westerse militaire des kundigen hebben al grote belang stelling getoond voor de Russische helikopters, die voor het eerst in moderne uitvoering in niet-com- munistische handen zijn gevallen. Afghanistan zegt dat de helikop ters per ongeluk op Pakistaans grondgebied zijn terecht gekomen en heeft geëist dat zij onmiddellijk worden teruggegeven. De MI-24, die in het Westen de 'Hinde' wordt genoemd, is de Een motie van vertrouwen van de gezamenlijke regeringspartijen werd zaterdagavond na een rumoe rig slot van het debat met 109 van de 212 stemmen aangenomen. Drie leden van de Waalse liberale rege ringsparty PRL, onder wie kamer voorzitter Jean Defraigne, onthiel den zich van stemming. door Hans de Bruijn De oppositiepartijen verlieten kort voor de stemming uit protest de vergaderzaal, omdat de meer derheid hun motie van wantrou wen niet in stemming wilde bren gen. Bovendien weigerden de rege ringspartijen de conclusies van de speciale parlementaire onder zoekscommissie over het drama in het Brusselse Heizelstadion te on derschrijven. In dat rapport werd de franstali- ge christendemocraat Nothomb 'politiek verantwoordelijk' gesteld voor de falende ordehandhaving op 29 mei. Bij de rellen vooraf gaand aan de Europa-Cupfinale tussen Liverpool en Juventus kwa men toen in het stadion 38 voetbal supporters om het leven en werden 450 gewond. Nothomb overleefde het debat. omdat de PRL uiteindelijk zwicht te onder de dreiging van diens par tij, de PSC, om uit het kabinet te stappen en daarmee, een half jaar voor de verkiezingen, een politieke crisis te veroorzaken. Premier Mar tens verklaarde nadrukkelijk dat Nothomb geen fouten te verwijten In de loop van de zaterdagmid dag was al duidelijk geworden dat de PRL, ondanks hevige kritiek op Nothomb, een motie van wantrou wen niet zou steunen. Tot kort voor de stemming nog deed PRL- woordvoerder Charles Poswick een beroep op minister Nothomb om uit eigen beweging af te treden. Zelfs vice-premier Jean Gol (ook PRL) klapte daarop in de handen. Nothomb weigerde echter. Pos wick verklaarde vervolgens te mo tie van vertrouwen te zullen steu nen, om het kabinet de kans te ge ven zijn (economisch) herstelwerk voort te zetten. De val van het kabi net vonden zij deze zaak niet waard. „Zonder de vertrouwens kwestie zouden wij tegen hebben gestemd", aldus Poswick. Het is daarmee echter duidelijk dat Nothomb niet meer op de steun van de Waalse liberalen (24 van de 113 zetels van de coalitie) kan rekenen. Zijn positie binnen de regeringscoalitie is daardoor da nig verzwakt JOHANNESBURG - In Zuid- Afrika valt vandaag de beslissing over de mogelijk grootste legale staking uit de geschiedenis van dit land. Daartoe moet worden beslo ten door de leden van de National Union of Mineworkers (NUM), een voor 99,9 procent zwarte vakbond, waarbij, volgens de NUM, min stens 220.000 van de 550.000 zwarte arbeiders in de Zuidafrikaanse ko len- en goudmijnen zijn aangeslo ten. door Ruud de Wit De staking is het gevolg van een ernstig meningsverschil bij de jaar lijkse loononderhandelingen tus sen de NUM en de werkgeversor ganisaties, die vertegenwoordigd zijn in de Chamber of Mines. De NUM eiste by deze recente onder handelingen een gemiddelde sala risstijging van 22 procent; betaalde vakantie; vergelijkbare werkuren met andere takken van de indus trie en een toezegging over nieuwe besprekingen over het 'reserveren van banen voor bepaalde rassen'. De Chamber of Mines wilde echter niet verder gaan dan een loonsstij- ging van 14 tot 19 procent, met het argument dat het op dit moment in de mijnindustrie zo slecht gaat, dat Buitenland kort geen hogere salarissen kunnen worden betaald. Ook wilden de werkgevers vast houden aan een betaalde vakantie van 14 dagen, i.p.v. drie weken. Het werkgeversfront is hierover echter verdeeld. Even moeilyk lag het on derwerp van de 'baan-reservering'. De Chamber onderhandelt op dit moment met de blanke bonden om de banen van blanke werknemers veilig te stellen en aan deze ge sprekken wil de NUM ook deelne men. En dan is er nog onenigheid over de eerste mei. De NUM wil van die dag een doorbetaalde vrije dag ma ken, - en in ieder geval een door betaalde halve vrije dag en is be reid daarvoor zelfs een andere openbare feestdag prijs te geven, maar de Chamber wil hiervan niets horen. Of het ook tot een feitelijk sta king zal komen, hangt af van twee factoren. Allereerst zal de stem ming, die de NUM heeft georgani seerd onder haar leden, moeten uitwijzen of het tot een staking komt, maar daar ziet het, nu twee van de drie stemdagen achter de rug zijn, wel naar uit. Vervolgens kunnen de werkge vers naar de rechter stappen om de staking te laten verbieden. De Chamber of Mines zal dit juridi sche offensief ongetwijfeld richten op de representativiteit van de NUM. Herhaaldelijk is van werk geverszijde al in twijfel getrokken of de NUM namens de meerder heid van de zwarte mijnwerkers optreedt. grootste Russische gevechtsheli kopter. Het toestel is zwaar gepant serd en uitgerust met mitrailleurs, bommen en raketten. De MI-24 wordt ingezet tegen grondtroepen en heeft de guerrillastrijders in Af ghanistan al zware verliezen toege bracht. Volgens het gezaghebbende In ternationale Instituut voor Strate gische Studies (IISS) in Londen beschikt de Afghaanse luchtmacht over slechts twintig van deze heli kopters. De Pakistaanse zaakgelastigde in Kaboel werd gisteren op het Af ghaanse ministerie van buiten landse zaken ontboden, waar hem een boodschap voor zijn regering werd overhandigd. Daarin werd de onmiddellijke teruggave van de toestellen en hun bemanningen geëist, aldus Radio Kaboel. De desertie werd het eerst be kendgemaakt door de guerrillaor ganisatie Yunus Khalis, die bij de ontsnapping zou hebben geholpen. De zeven, twee piloten en vijf tech nici, zouden lid zijn van de guerril labeweging. Vooral de oppositie maakte zich zeer kwaad over de houding van de regeringspartijen. 'Een parlement dat weigert een uitspraak te doen over een onderzoek van zijn eigen speciale commissie is de naam par lement niet waard', aldus de Vlaamse socialistenleider Louis Tobback. Tobback vroeg zich af 'of we nu sergeant-majoors, luitenanten of generaal laten opdraaien voor wat is gebeurd, maar de politici niet? Men zou wel eens tot de vaststel ling kunnen komen dat wy overbo dig zijn geworden. Er zijn fouten in dit land, er zijn tekortkomingen in dit land. Maar verantwoordelij ken? Zij zijn niet te vinden. Uitein delijk blijven nog alleen de 38 do den over om de gevolgen te dragen van deze tragedie'. De socialisten hadden duidelijk laten weten niet uit te zijn op de val van het kabinet-Martens maar slechts op het vertrek van No thomb. Diens collega-ministers van de PSC, lieten echter weten in dat geval met Nothomb te zullen opstappen. Nothomb, premier Martens en de leiders van de andere regerings partijen schoven zaterdag de ver antwoordelijkheid van Nothomb voor de falende ordehandhaving op 29 mei volledig van zich af. In hun motie werd gesteld dat de Britse voetbalsupporters en de or ganisatoren van de Europa-Cupfi- nale (de UEFA en de Belgische voetbalbond) verantwoordelijk zijn. In hun motie vroegen de rege ringspartijen de regering tekortko mingen in ordehandhaving te ver beteren. Premier Martens zei dat maatregelen zullen worden geno men en al zijn genomen, om op het gebied van de veiligheid en de openbare ordehandhaving „het zieke België" te genezen. 'Dat moet de grote les zijn uit de tragedie van de Heizel. Daarop moet de regering ook worden beoordeeld'. Colignon zei in een emotionele rede 'dat de legende van de rijks wacht als elitekorps is doorge prikt'; Maar hoewel Nothomb di verse keren kritiek op politie en rijkswacht heeft geuit, zei hij zater dag 'niet te aanvaarden dat men de huid wil van een officier, van de burgmeester van Brussel of van de rijkswachtgeneraal. Ik heb gedaan wat ik moest doen en zal dat blij ven doen'. Reacties Italië In de Italiaanse pers is bitter ge reageerd op de afloop van het Bel gische parlementsdebat. De Belgi sche correspondent van de Corrie- re della Sera, Italië's grootste krant, meldde in de zondageditie van het dagblad dat 'de stemming van gisteren (over de motie van wantrouwen) het zorgvuldige en nauwgezette werk van de parle mentaire onderzoekscommissie in rook heeft doen opgaan Wat ook in rook opgaat is het imago van krachtdadigheid en van een sym pathieke hoofdstad, dat België met zoveel inspanning heeft proberen te herwinnen na de tragedie van 29 mei door middel van een openbaar onderzoek, dat zich kenmerkte door moed, snelheid en de wil licht te werpen op alle facetten van de zaak.' Nancy Reagan bezocht haar echtgenoot gistermorgen aan zijn ziekbed in het marine-hospitaal. COLOMBO (AP) - De vredesbe sprekingen tussen Tamil-organisa- ties en een delegatie van de Srilan- kaanse regering die vorige week in de hoofdstad van Boetan begon nen, zijn dit weekeinde beëindigd. Volgens diplomaten in Colombo zijn er weinig resultaten geboekt in de eerste besprekingsronde. Het enige punt van overeenstemming dat werd bereikt, was het besluit om volgende maand (12 augustus) opnieuw bijeen te komen. De Srilankaanse regering heeft in de eerste gespreksronde voor stellen gedaan over een decentrali satie van het bestuur, terwijl de Ta- mil-organisaties vonden dat aan de fundamentele verlangens van de Tamils tegemoet moet worden ge komen. De regeringsdelegatie werd ge leid door Hector Jayewardene, een broer van president Julius Jaye wardene. De Tamil-delegatie be stond uit afgevaardigden van ver schillende guerrillabewegingen en het Tamil Verenigd Bevrijdings front. Scouting bijeen MÜNCHEN (ANP) - Vandaag be gint in München de 30e wereldbij eenkomst van de „padvinders"-be- weging, die met 18 miljoen leden een van de grootste jeugdorganisa tie van de wereld is. Het motto van dit jaar is „Scouting - Oriëntering voor nu". De „Jamboree" duurt tot vrijdag 19 juli en er nemen 850 af gevaardigden uit 93 van de 118 aan gesloten landen aan deel. Als 119e lid zal in München Gambia worden toegelaten. Op deze bijeenkomst zal men vooral aandacht geven aan de situatie van de jeugd in landen van de Derde Wereld. WASHINGTON - President Rea gan heeft zijn artsen versteld doen staan door wat zij noemen „een spectaculaire genezing" na een zware darmoperatie zaterdagmor gen. Tijdens de drie uur durende ope ratie werd een groot gezwel aan de dunne darm verwijderd. Er waren geen tekenen van kanker, maar de finitief uitsluitsel daarover kunnen de doktoren pas geven na een mi- door Jaap van Wesel croscopisch onderzoek van het ge zwel. De helft van dergelijke ge zwellen pleegt kwaadaardig van aard te zijn. Maar ook als dat het geval is menen de artsen dat het gevaar na de ingreep van zaterdag voor Reagan bezworen is. De president heeft voor enige constitutionele opschudding ver warring gezorgd door vanaf zijn ziekbed voor de operatie zijn presi dentiële bevoegdheden tijdelijk aan vice-president Bush over te dragen. Bush was slechts voor acht uur waarnemend president van Amerika, want enkele uren nadat de president uit zijn verdoving bij kwam nam hij zelf weer het roer weer in handen. Wel bleek hoe slecht de over dracht van de presidentiële macht in noodsituaties geregeld is. Het is al vaker voorgekomen dat een pre sident tijdelijk niet kan functione ren. Woodrow Wilson kréég een be roerte in 1919, het laatste jaar van zijn presidentschap. Zijn vrouw nam de zaken waar zonder dat er enige formele overdracht van za ken was. Eisenhower had eerst een beroerte en later een hartaanval. Johnson onderging een operatie. De vice-president nam in beide ge vallen waar maar zonder grond wettelijke basis. Beroerte Daarom werd in 1967 een amen dement aan de grondwet toege voegd die de president in staat stelt tijdelijk zijn bevoegdheden over te dragen aan de vice-president. Als echter de president tot die hande ling niet in staat is omdat hij plot seling uitvalt, in geval van een be roerte of moordaanslag, dan is de procedure ingewikkelder en de overgangsperiode onduidelijker. Zo beweerde na de moordaan slag op Reagan in 1981 de toenma lige minister van buitenlandse za ken Haig ten onrechte dat hij de zaak had overgenomen tot de vice- president was gearriveerd. Reagan leek het ditmaal netjes geregeld te hebben overeenkomstig het amen dement van 1967, in geval de Rus sen uitgerekend tijdens de operatie van de president op de nucleaire knop zouden drukken. Maar Reagan had aan zijn macht soverdracht toegevoegd, dat die grondwettelijke bepaling niet van toepassing was. Waarschijnlijk wil de de president geen crisissfeer scheppen door nadrukkelijk de grondwettelijke procedure voor de machtsoverdracht volgen. Hij wek te daardoor echter bij juristen en journalisten grote verwarring, al was het maar voor een korte perio de. De vraag is in hoeverre een infor mele afspraak tussen de president en de vice-president juridisch gel dig is. Volgens vele juristen is dat waarschijnlijk niet het geval. Het klinkt bijna ongelofelijk, maar er kunnen zich situaties voordoen waarin het onduidelijk is waar de presidentiële bevoegdheden be rusten in een noodsituatie waarin de president tijdelijk uitvalt. Het is een zaak die onvoldoende geregeld Paardrijden Hij geneest als een man van veer tig, zegt het Witte Huis, de dokto ren staan paf. Hij kan vanaf zijn ziekbed de staatszaken alweer waarnemen. Over een week of zo mag hij het ziekenhuis verlaten en eind augustus kan hij weer paard rijden. (Jok bij presidentiële ziektes wordt het public-relationsaspect niet vergeten. Het Witte Huis, in clusief het perscircus zijn tijdelijk naar het marinehospitaal verhuisd waar de nationale pers beschreven kreeg hoe president Reagan in zijn groene pyama in een rolstoel geze ten hand in hand met echtgenote Nancy naar de operatiekamer reed. Zij namen afscheid met de woor den; „Ik hou van jou", zo werd de pers gedicteerd. In medische kring zijn er vragen en kritiek over Reagans operatie. Het gezwel werd vrijdag ontdekt bij het wegnemen van een kleiner gezwel. Doktoren besloten te ope reren zonder te weten of het om een goed- of kwaadaardig gezwel gaat. Dat is standaardpraktijk. Maar hoe komt het dat het gezwel niet eerder is ontdekt, vragen som mige doktoren zich af. Het soort kleine gezwel dat vrij dag werd weggenomen is zeker op Reagans leeftijd een indicatie dat er meer aan de hand kan zijn. Rea gans doktoren ontkennen dat en zeggen dat zij geen onnodige on derzoekingen wilden doen omdat er geen directe noodzaak voor was. Risico Dit soort onderzoekingen, inclu sief röntgenstralen, houden altijd een zeker risico in. Het is een argu ment dat gezien het medisch ge bruik in de Verenigde Staten niet overtuigend klinkt. Artsen plegen zoveel mogelijk onderzoekingen te doen. Reden is dat zo'n onderzoek geld in het laatje brengt, maar ook is het om de belangen van de arts te beschermen tegen latere be schuldigingen van nalatigheid: in dien dan blijkt dat de arts het on derzoek ten onrechte achterwege heeft gelaten, kan hem een proces te wachten staan voor enorme be dragen. De Londen Observer geeft een politieke verklaring voor dit medi sche mysterie. Volgens The Obser ver waren de artsen al een jaar ge leden op de hoogte van de nood zaak om te opereren, maar zij stel den de ingreep uit in verband met de herverkiezingscampagne van de president. Het Witte Huis heeft dat nadrukkelijk ontkend. Rellen Pakistan Bij schermutselingen tussen po litie en betogers in Karachi zijn gis teren meer dan 100 mensen ge wond gèraakt en 150 mensen gear resteerd. De betogers protesteer den tegen een incident in de wijk Chakiwara, waarbij een man werd doodgeschoten door de politie, die de woning van een vermeende drugshandelaar bestormde. El Salvador Het Farabundo Marti Nationale Bevrijdingsfront in El Salvador heeft gisteren in een uitzending van Radio Venceremos de verant woordelijkheid opgeëist voor de aanval op de grootste gevangenis van het land, waarbij 149 gevange nen werden bevrijd. Het bevrij dingsfront is een overkoepelende organisatie van vijf linkse guerril lagroeperingen die de door de Ver enigde Staten gesteunde regering van president Jose Napoleon Duarte bestrijden. Het leger en de politie voerden nog steeds een klopjacht uit op de ontsnapte ge vangenen, van wie er 13 om politie ke redenen vastzaten. Terroristen Oostduitse veiligheidsagenten hebben een groep vermeende ter roristen uit het Midden-Oosten gearresteerd, die kennelijk van plan waren in West-Berlijn een Amerikaans vliegtuig te kapen. Dat heeft de Westduitse krant Die Welt zaterdag bericht. Volgens de krant was de arrestatie het eerste tastbare resultaat van een overeen komst tussen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie om in de strijd tegen het terrorisme samen te werken. Over de beraamde kaping was contact geweest tussen NA- VO-landen en de Russen in Berlijn. NAIROBI - Duizenden mensen - meest vrouwen - die deelnemen aan de tientallen workshops van de schaduwconferentie Forum '85 zwerven rond in het Kenyatta In ternationale Conferentiecentrum, rond de universiteit van Nairobi of zijn onderweg van het ene gebouw naar het andere. Onder hen zijn ve le kopstukken uit de vrouwenbe weging en politiek, met klinkende namen als Bella Abzug, de Ameri kaanse moeder van de vrouwenbe weging in haar land, Sally Mugabe - presidentsvrouw uit Zimbabwe, Fidel Castro's echtgenote Vilma Espin, de Amerikaanse schrijfster en feministe Bettie Friedan en vele anderen. door Patricia van der Zalm Vanmorgen wofdt de officiële VN-vrouwenconferentie geopend, maar de schaduwconferentie gaat nog de hele week door. Voor wie zich makkelijk laat overdonderen, moet de enorme keus aan 'work shops' een dagelijks terugkerend dieptepunt betekenen. Lesbische vrouwen en werk, de strijd van Puertoricaanse vrouwen in de Newyorkse achterbuurt The Bronx, ontwapening en vredeson- derwijs, vrouwen onder apartheid - overigens georganiseerd door het verboden Afrikaanse Nationaal Congres (ANC), Palestijnse vrou wen in Israël, vrouwen en bio-ener- getica, incest, geboorteregeling, vrouwen in technische beroepen, het is er allemaal. Twee studentes van de vakgroep vrouwenstudies aan de landbouw hogeschool in Wageningen ver zuchten dat de zalen waar de work shops worden gehouden veel te klein zijn. In sommige was het vol gens hen zo benauwd dat er men sen flauwvielen. Helene Willough- by, vertegenwoordigster van de Amerikaanse vereniging van plat telandsvrouwen is ervan overtuigd dat Forum '85 de plaats is waar 'het' allemaal gebeurt. In de rege ringsconferentie die vandaag be gint heeft ze weinig vertrouwen omdat ze het een elitaire, nietszeg gende bedoening vindt. Regerin gen zouden beter moeten luisteren naar hetgeen er aan de 'basis' van de vrouwenbeweging gebeurt, is haar mening. Door de strakke organisatie - het is de vraag of de forumbezoek sters de officiële conferentie bin nen mogen - hebben de afgevaar digden volgens Willoughby niet voldoende zicht op de wensen en eisen van de diverse vrouwengroe pen en -organisaties. Geldgebrek Hoe kan zo'n 'workshop' - een goed Nederlands woord bestaat er niet voor - verlopen? Rommelig in elk geval. Af en toe hapert de tech niek maar niemand laat zich daar door weerhouden om zich in ferme bewoordingen uit te spreken. De Cubaaanse Vilma Espin, voorzit ster van de federatie van Cubaanse vrouwen (FCM) en getrouwd met president Fidel Castro, zei vrijdag tijdens een bijeenkomst over de in vloed van economische recessie op vrouwen, dat in haar land de vrou wen meer dan de mannen te lijden hebben onder de gevolgen van de negatieve betalingsbalans en de inflatie. Zij voorziet dat de gezinnen in heel Latijns-Amerika in grote financiële en sociale pro blemen komen als het Internatio nale Monetaire Fonds (IMF) druk zet achter de terugbetaling van de gigantische leningen. „Vrouwen die meestal over het gezinsbudget gaan, hebben zes keer minder te besteden omdat het geld in korte tijd zes keer minder waard is ge worden. Hun gezinnen lijden daar onder" aldus mevrouw Espin. VN-medewerkster Vivienne Mo- ta van de economische commissie voor Latijns-Amerika en het Carai- bisch gebied (Eclac) vertelde over een onderzoek van haar organisa tie, waaruit blijkt dat in vijf Latijn- samerikaanse hoofdsteden in een op de vijf huishoudens de vrouw noodgedwongen het gezinshoofd is. Zij moet haar kinderen groot brengen, is meestal slecht opge leid, heeft een slechte baan, een laag salaris. Die dubbele taak brengt veel stress en sociale pro blemen met zich mee. Kernoorlog Op het terrein van de universiteit van Nairobi is het zaterdag niet zo druk als het de dagen ervoor was. Het weekeinde is duidelijk 'zwem bad-tijd'. Toch trekt een van de weinige bijeenkomsten die dag veel publiek: een ontmoeting met overlevenden van de atoom-aanval in 1945 op de Japanse steden Hiros- jima en Nagasaki. Een Nederland se vrouw, die over haar gruwelijke ervaringen in het Jappenkamp ver telt, weet enkele toehoorders tot tranen toe te roeren. Ze zegt dat ze ondanks de verschrikkingen, die bij haar zelf ook weer de nodige el lende oprakelden, toch is gekomen om haar Japanse 'zusters' te ont moeten en samen met hen te plei ten voor stopzetting van de kern wapenwedloop. Een vrouw, die zich voorstelt als Arabisch-Canadese en geboren in Japan, hekelt de houding van de massamedia, die volgens haar de gevolgen van een kernramp ver- goeilijken en allerminst serieus ne men. Ze roept op tot het sturen van foto's van de slachtoffers van radioactieve besmetting aan presi dent Reagan, in de hoop dat de gruwelijke beelden hem kunnen laten inzien hoe absurd zijn Star Warsprogramma is. Na afloop van deze 'workshop' in het in een legertent ingerichte 'vre- descentrum' barsten Japanse vrou wen met grote papieren vredes boodschappen uit in spontaan ge zang, hand in hand met Europese en Amerikaanse vrouwen-voor- vrede-en-tegen-kernwapens. LUXEMBURG - Groothertoging Charlotte van Luxemburg is zaterdag onder grote belangstelling van de bevolking en in aanwezigheid van ko ninklijke personen uit heel Europa in de hoofdstad van het Groothertog dom bijgezet. De geliefde hertogin was dinsdag op 89-jarige leeftijd in het slot Fischbach overleden. Charlotte was moeder van de regerende Luxemburgse groothertog Jan. Bij de plechtigheden in de kathedraal Notre Dame van Luxemburg waren priyises Juliana en prins Claus aanwezig en onder anderen de Noorse koning Olaf, koningin Margarethe van Denemarken en koning Carl XVI van Zweden. (fotoAP) NEW YORK (UPI) - Eerder dit jaar wegens spionage gearresteerde functionarissen van de Amerikaanse marine hebben de Sowjet-Unie jarenlang toegang ver schaft tot een „goudmijn" van de meest gevoelige ge heimen. Dat heeft de New York Times gisteren ge meld onder aanhaling van hoge functionarissen van de Amerikaanse inlichtingendienst en bronnen in het Congres. Volgens het Amerikaanse dagblad kregen de Sow- jets toegang tot informatie van de communicatiesatel lieten van de marine, waarlangs sinds het midden van de jaren zeventig bijna alle gevoelige boodschappen werden geleid. De aandacht bij het onderzoek naar het spionagenetwerk concentreerde zich aanvankelijk op John Walker, een gepensioneerde marineofficier, maar functionarissen menen nu dat Jerry Whitworth, tot 1983 een communicatiespecialist van de marine, de meeste schade heeft aangericht. Whitworth en Walker werden samen met Walkers broer Arthur en zoon Mi- .chael in mei gearresteerd. Volgens anonieme functionarissen zou Whitworth de Sowjets lijsten hebben overhandigd die hen de sleutels verschaften om boodschappen op coderings machines te ontcijferen, die van het Amerikaanse spionageschip Pueblo waren weggenomen. De Pue blo werd in 1968 door Noord-Korea opgebracht en bronnen van de inlichtingendienst menen dat de Noordkoreanen enkele van de coderingsmachines aan de Russen hebben doorgespeeld. Functionarissen hebben tegenover de New York Ti mes verklaard dat de machines nog in de jaren zeven tig zijn gebruikt in de veronderstelling dat de Sowjets niet in staat waren de sleutels voor decodering in han den te krijgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7