Shell Curagao
verleent uitstel
Vakantie?
GWK
Eerst langs GWK
GWK
Lubbers gaat praten in Venezuela
Nederlander al week
in Zuidafrikaanse cel
Beroep tegen uitzetting
hongerstakende Hongaren
'Laatste greep' in ABP-fonds
DINSDAG 2 JULI 1985
BINNENLAND
PAGINA 5
WILLEMSTAD, CURA
CAO (GPD/ANP) - De aan
deelhouders van de Ko
ninklijke Shell hebben be
sloten het ultimatum waar
bij wordt beslist over het
voortbestaan van de raffina
derij op Curasao enige we
ken op te schorten. Dit ulti
matum was eigenlijk zon
dag al verlopen, en volgens
de Shell-directfe is nog
steeds niet voldaan aan de
vier voorwaarden die het
mogelijk maken de poorten
open te houden.
Shell is bereid te wachten met een
definitieve beslissing tot na het be
zoek van premier Lubbers aan Ca
racas in Venezuela. Half juli zal
Lubbers onderhandelen met de
Venezolaanse regering om garan
ties te krijgen die een rendabel
functioneren van de Curagaose raf
finaderij mogelijk maken. Waarne
mers die bij de onderhandelingen
zijn betrokken, hopen dat het pre
mier Lubbers zal lukken een leve
ringscontract voor langere termijn
te krijgen met een aanvaardbare
prijs voor de ruwe olie. Het zou de
premier er vooral om te doen zijn
de raffinaderij nog minstens een
jaar open te houden. Dat is precies
tot na de verkiezingen in Neder
land.
Als gevolg van de sluiting van de
olieraffinaderij op Aruba Komen er
namelijk veel werkloze Arubanen
naar Nederland. Er is de Neder
landse regering daarom heel wat
aan gelegen de raffinaderij op Cu
rasao open te houden. Men is er be
ducht voor dat een nog grotere
stroom Curagaoënaars hen zal vol
gen.
Shell-directeur Van Mourik-
Broekman zei dat er wel voorberei
dingen worden getroffen voor slui
ting van het bedrijf. De komende
weken wordt er geen ruwe olie
meer ingekocht, alleen de oude
voorraden worden opgemaakt. Al
le uitgaven worden tot het hoogst
noodzakelijke beperkt.
Verliezen
Oorspronkelijk zou Shell al op 31
maart j.l. een beslissing nemen
over het al of niet sluiten van de
raffinaderij wegens aanzienlijke
verliezen. Er moest ook toen al
worden voldaan aan een aantal
voorwaarden, wilde de raffinaderij
kunnen openblijven. Op verzoek
van de Nederlandse regering en
van de Nederlands-Antilliaanse re
gering heeft Shell vervolgens zijn
beslissing met drie maanden opge
schort tot afgelopen zondag. In die
drie maanden heeft het bedrijf een
verlies van 70 miljoen Antilliaanse
gulden geleden, dat is zo'n 135 mil
joen Nederlandse gulden.
Opmerkelijk is dat de Shell-di-
rectie nu terugkomt op haar eis tot
een meerderheidsparticipatie door
de Antilliaanse overheid. De on
derhandelingscommissie had zich
ADVERTENTIE
Fontantqeld
voor
cheques en cards. Met uw
blauwe girobetaalkaarten, girokascheques,
groene betaalcheques en Eurocheques kunt u bij
elk GWK-kantoor tegen een kleine vergoeding
kontantgeld halen. Ook houders van Eurocard,
VisaCard, Diners Card of American Express Card
zijn voor kontantgeld welkom. Handig: u kunt dan
meteen uw vreemdgeld kopen.
Zeven dagen
in de week open voor
uw vakantie.
De GrenswisselkantorenNV
Samenwerking van N.V. Nederlandse Spoorwegen, N.V. AMEV
Pierson, Heldring Pierson N.V.
ONTPLOFTE CAMPINGBUS (ANP) - Het Neder
landse campingbusje dat zondagmiddag in Oosten
rijk op de snelweg nabij Salzburg is ontploft, heeft
naar alle waarschijnlijkheid een defecte gasinstalla
tie gehad. Volgens het Oostenrijkse persbureau APA
zou een van de meerijdende kinderen daardoor in
een onbewaakt ogenblik een gaskraan hebben kun
nen openen. Alle zes de inzittenden (twee vrouwen
en vier kinderen) raakten ernstig gewond door de
explosie. Het busje was zowel met een lpg-tank als
met een kookinstallatie uitgerust.
De 29-jarige bestuurster S. Oosting-Hell uit Rijs-
sen verklaarde een gaslucht te hebben geroken,
waarna zij de bus langs de kant tot stilstand bracht,
aldus APA Op het moment dat zij de ontsteking
uitschakelde ontplofte de wagen en vloog in brand.
JOHANNESBURG - De 47-jarige
Nederlander Klaas de Jonge is,
naar gisteren in Johannesburg be
kend is geworden, acht dagen gele
den door de Zuidafrikaanse veilig
heidspolitie gearresteerd. De Jon
ge wordt in Johannesburg vastge
houden krachtens sectie 29 van de
veiligheidswet. Dit houdt in, dat
hij voor onbeperkte tijd in hechte
nis kan worden gehouden voor
verhoor, zonder dat er een aan
klacht tegen hem is ingebracht.
Opgepakt door veiligheidspolitie
door
Ruud de Wit
akkoord verklaard met een een
derde deelname door de Antil
liaanse regering. De Shell-directie
hoopt op zeer korte termijn over
haar participatie-eis met de Antil
liaanse regering te onderhandelen.
Van Mourik-Broekman verklaar
de dat aan de voorwaarden voor
het voortbestaan van de raffinade
rij moet zijn voldaan voordat pre
mier Lubbers naar Caracas gaat.
Een van die voorwaarden is een
loonsverlaging voor de werkne
mers van 15 procent. Daarop lie
pen het afgelopen weekeinde de
onderhandelingen tussen de Shell-
directie en de vakbonden stuk.
Nederlandse
ambassade in
Suriname houdt
zelfde status
|DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse regering is niet van plan
haar ambassade in Paramaribo te
sluiten of de diplomatieke betrek
kingen met Suriname terug te
brengen tot het niveau van zaakge
lastigde. Ambassadeur Van Hou
ten blijft op zijn post om zoveel
mogelijk de kanalen open te hou
den. Een dialoog met de Surinaam
se regering moet mogelijk blijven,
zo verklaarde vanochtend een
woordvoerster van het ministerie
van buitenlandse zaken.
De Surinaamse regering had vo
rige maand uit bezuinigingsover
wegingen besloten ambassadeur
Heidweiler en zijn tweede man
Van Bokhoven terug te roepen en
de diplomatieke vertegenwoordi
ging terug te brengen tot de status
van gezantschap. Maar legerleider
Bouterse legde dit vorige week op
een persconferentie uit als een po
litieke daad en had verwacht dat
Nederland dit signaal had begre
pen en een zelfde diplomatiek ge
baar zou maken.
Volgens diplomatiek gebruik
had Nederland op grond van het
beginsel van wederkerigheid (reci
prociteit) zijn ambassadeur moe
ten terugroepen en de ambassade
in status verlagen. Maar het minis
terie zei dat een tegengebaar zou
betekenen dat er geen dialoog
meer mogelijk zou zijn met het Su
rinaamse volk.
In politieke kringen in Den Haag
wordt gezegd dat als Nederland
zijn ambassadeur zou terugroepen
er geen controle meer zou kunnen
worden uitgeoefend op Bouterse.
De laatste maanden komen uit Pa
ramaribo berichten over grove
schending van de mensenrechten
door het Bouterse bewind. De mili
taire politie maakt zich volgens Su
rinaamse ooggetuigen schuldig
aan systematisch martelen van te
genstanders van het regime.
HASJSMOKKEL (AP) - Aan de
Nederlands-Duitse grensovergang
bij Emmerich is een 35-jarige Ne
derlander gearresteerd die 10 kilo
hasjiesj in zijn auto had verstopt.
De man verklaarde door een onbe
kende Amsterdamse dealer in een
koffieshop te zijn benaderd om
voor 2.000 gulden de lading hasj
naar de Bondsrepubliek te bren
gen. Op grond van de verklaring
van de arrestant werden nog vijf
arrestaties verricht in Berlijn, Düs-
seldorf en Neuss.
Tijdens dit verhoor mag niemand
contact met hem hebben, dus ook
niet familieleden, advocaten of in
dit geval vertegenwoordigers van
de Nederlandse ambassade.
De Jonge was twee weken gele
den vanuit Harare, de hoofdstad
van het buurland Zimbabwe, per
auto naar Zuid-Afrika gekomen.
Hij zou in het zogenoemde 'thuis
land' Bophuthatswana gaan sollici
teren voor een docentschap aan de
universiteit van Mmbatho. Hij had
zijn familie in Harare gezegd, dat
hij zondag 23 juni weer terug zou
zijn. Volgens goedingelichte bron
nen is hij de vrijdag ervoor wel de
gelijk in Mmbatho voor het sollici
tatiegesprek geweest, maar sinds
dien had niemand meer iets van
hem vernomen.
Omdat familieleden in Harare
een. ongeluk vreesden, werden
vrienden in Johannesburg in de
loop van vorige week ingeschakeld
om te achterhalen waar De Jonge
gebleven zou kunnen zijn. Er werd
toen voor een ongeluk gevreesd.
Ook bij de Nederlandse ambassade
in Harare en Pretoria werd De Jon
ge als vermist opgegeven.
In Johannesburg werd tevens de
bekende advocate Kathleen Satch-
well ingeschakeld, die gespeciali
seerd is in 'verdwenen' personen.
Zij wist uiteindelijk te achterhalen,
dat De Jonge sinds zondag 23 juni
door de veiligheidspolitie te Jo
hannesburg wordt vastgehouden
vanwege sectie 29.
Van de eerder genoemde goedin
gelichte bronnen is ook vernomen,
dat de beschuldigingen tegen De
Jonge ernstig zijn. Bij zijn arresta
tie zou zeer belastend materiaal in
de auto waarmee hij reisde, zijn
aangetroffen. Aanvankelijk werd
er gesproken over wapens, maar la
ter werd dit afgezwakt tot sabota-
geplannen van het African Natio
nal Congress (ANC) en andere ver
boden publikaties. Het is in Zuid-
Afrika verboden ANC-materiaal in
bezit te hebben, en op betrokken
heid bij sabotages staat de dood
straf.
Tot vorig jaar was Klaas de Jon
ge in Mozambique werkzaam op
het ministerie van onderwijs. Als
sociaal-antropoloog en demograaf
was hij daar reeds enige jaren ac
tief als veldwerker. Omdat hij vond
dat het in Mozambique onmogelijk
was geworden zijn beroep, gezien
de onveilige-situatie in het land,
nog langer uit te oefenen, besloot
hij met zijn gezin een vriendin en
een zoon van 18 naar Zimbabwe
te gaan. Daar trad hij wederom in
dienst van het ministerie van on
derwijs.
De Nederlandse ambassade in
Pretoria alsmede het consulaat-ge
neraal in Johannesburg zijn op de
hoogte van de arresatie van De
Jonge, maar weigeren commentaar
te geven.
Blijf van mn
lijfin rouw
UTRECHT (ANP) - Bewoon
sters en medewerksters van het
Utrechtse 'Blijf van m'n Lijf
huis hebben gisteren voor het
Utrechtse stadhuis met een
rouwplechtigheid te kennen ge
geven dat zij treuren over de
verdwijning van de landelijke
subsidieregeling voor opvang
huizen van mishandelde vrou
wen en kinderen.
Volgens de nieuwe welzijnswet
zal het rijk voortaan geen sub
sidies meer verstrekken aan
dergelijke tehuizen, maar zul
len gemeenten en provincies die
subsidies gaan verzorgen. Het
actiecomité 'Blijf van m'n Lijf-
Utrecht is verbolgen over die
maatregelen. Volgens het comi
té zijn de 'Blijf van m'n Lijf
huizen nu overgeleverd aan de
politieke willekeur van gemeen
ten en provincies zonder dat
daar een bindend landelijk be
leid ten opzichte van geweld te
gen vrouwen tegenover staat.
De overheid onttrekt zich op die
manier aan haar verantwoor
delijkheid voor het ontwikkelen
van een landelijk beleid tegen
vrouwenmishandeling. Door de
nieuwe opzet van subsidieverle
ning zullen er beleidsverschil-
len ontstaan per gemeente of
per provincie en is een lande
lijk beleid ten dode opgeschre
ven, aldus het comité, (foto anp>
KAMPEN (ANP) - Mr. H.D. Wind,
de advocaat van twee in Kampen
in hongerstaking verblijvende
Hongaren Janos Arpad Török (35)
en Ursula Ember (32), gaat in hogei
beroep tegen de uitspraak van het
Haagse arrondissementsgerecht
dat de twee terug moeten naar Oos
tenrijk. Het beroep dient over twee
maanden.
De advocaat ziet voldoende rede
nen om de zaak te herzien. Een be
langrijk argument is een brief die
hij deze week ontving van het Oos
tenrijkse ministerie van binnen
landse zaken. In die brief staat dat
Oostenrijk de Hongaren onder
geen beding terug wil hebben.
Mr. Wind wilde de precieze in
houd van de brief niet meedelen,
omdat de zaak nog in behandeling
is. "Het is in ieder geval wel zo dat
de brief voor Janos en Ursula een
reden te meer is niet terug te ke
ren", aldus de Amsterdamse advo
caat.
De zaak van de op een geheim
adres in Kampen verblijvende
Hongaren speelt sinds eind mei.
Het tweetal, dat ruim vijfjaar door
bracht in een Oostenrijks vluchte
lingenkamp en medio mei als sup
porter van de voetbalvereniging
Rapid Wien meereisde naar Rotter
dam, bleef in Holland achter en
vroeg in Kampen om politiek asiel.
Na een gesprek met een ambte
naar van de vreemdelingenpolitie
kregen de man en vrouw, verge
zeld van drie jonge kinderen, te ho
ren dat zij vóór 18 juni het land
moesten verlaten. Aangezien zij al
lebei in het bezit zijn van een Oos
tenrijks vreemdelingenpaspoort
met terugreisvisum is Oostenrijk
juridisch gezien verplicht hen weer
op te nemen. De vluchtelingen
weigeren echter terug te keren
naar het vluchtelingenkamp om
dat ze daar in hun ogen geen enke
le toekomstmogelijkheid hebben.
Volgens mr. H. Nawijn, adviseur
van staatssecretaris van justitie
Korte-Van Hemel, heeft het hoger
beroep geen opschortende wer
king. Slechts als de gezond
heidstoestand zodanig verzwakt is
dat de vluchtelingen niet in staat
zijn de terugreis te aanvaarden,
kan de vreemdelingenpolitie be
sluiten het vonnis uit te stellen.
Zijn de Hongaren echter genoeg
hersteld, dan worden ze volgens
Nawijn alsnog uitgewezen.
De afdeling Kampen van de Ver
eniging Vluchtelingenwerk Neder
land (WN) heeft laten weten alles
in het werk te zullen stellen om uit
zetting te voorkomen. De toestand
van de twee Hongaren die nu ze
ventien dagen in hongerstaking
zijn, wordt volgens de VVN met de
dag slechter.
Man (70) bekent
vriendin (65) te
hebben gedood
ARNHEM (GPD/ANP) - Een 70-
jarige Arnhemmer is gisteren door
de plaatselijke politie gearresteerd
nadat hij telefonisch had laten we
ten zijn 65-jarige vriendin van het
leven te hebben beroofd. Toen de
politie ging kijken in de door de
man genoemde woning in de Gel
derse hoofdstad, trof zij het leven
loze lichaam van de vrouw aan..
Inmiddels is vast komen te staan
dat het slachtoffer met een zware
bacosleutel op het hoofd is gesla
gen en als gevolg daarvan is overle
den. Over het motief was gisteren
nog weinig bekend. De man heeft
verklaard de vrouw te hebben ge
dood na een woordenwisseling.
De echtgenoot van de 49-jarige
vrouw uit het Zeeuwse Sint-Anna-
land die enkele weken geleden on
der verdachte omstandigheden
dood in haar woning werd aange
troffen, heeft bekend dat hij zijn
vrouw om het leven heeft ge
bracht. Hij heeft haar een glas
drank met het zwaar giftige insec-
tenverdelgingsmiddel Phosdrin la
ten drinken.
De 57-jarige man is al op 24 juni
door de rijkspolitie aangehouden.
In het huwelijk bestonden al enke
le jaren problemen, waarbij alco
holgebruik een rol speelde.
Drie jaar cel
wegens incest
met 6 dochters
ALMELO (GPD) - De Almelose
rechtbank heeft vanmorgen een
58-jarige man die twintig jaar lang
zes van zijn zeven dochters vele
malen seksueel heeft misbruikt,
veroordeeld tot eèn gevangenis
straf van drie jaar. De officier van
justitie had vorige week twee jaar
De rechtbank meent dat de man
enkel zijn eigen seksuele verlan
gens heeft bevredigd, zonder ook
maar enige rekening te houden
met zijn kinderen. De rechtbank
sprak van een zeer laakbare menta
liteit. Bij het opleggen van de straf
overwoog de rechtbank ook, dat de
man niet heeft geschroomd grote
psychische dwang uit te oefenen
op zijn jongste dochter om belas
tende verklaringen in te trekken.
De vader heeft vrijwel alles ont
kend. Wel heeft hij toegegeven met
een van zijn dochters gemeen
schap te hebben gehad.
Order voor HSA
DEN HAAG Hollandse Signaal
Apparaten (HSA) in Hengelo zal
het commando- en communicatie
systeem leveren voor vier nieuwe
M-fregatten die de Vlissingse werf
De Schelde zal gaan bouwen. Het
contract tussen HSA en het minis
terie van defensie zal binnenkort
worden gesloten.
Dat deelt staatssecretaris Van
Houwelingen (defensie) mee in een
brief aan de Tweede Kamer. Met
de levering door HSA van de com
mando- en communicatie-appara-
tuur is een bedrag van tientallen
miljoenen guldens gemoeid.
DEN HAAG (ANP) - Minister Rietkerk (binnenland
se zaken) zal naar het zich laat aanzien dit jaar voor het
laatst 900 miljoen gulden aan het ambtenarenpen-
sioenfonds ABP onttrekken. Deze door de ambtena
renbonden gewraakte 'greep uit de kas' is door achter
eenvolgende ministers van binnenlandse zaken ge
bruikt als bezuiniging. Morgen buigt het ambtenaren-
overleg zich over een wetsontwerp dat deze mogelijk
laatste onttrekking (het gaat in feite om een 2,3 pro
cent lagere premie-afdracht) moet regelen, zo heeft
een woordvoerster van het ministerie meegedeeld.
'De eerste 'greep uit de kas' werd in 1981 gedaan
door de toenmalige minister Wiegel. De onttrekkin
gen hadden steeds plaats in afwachting van definitie
ve maatregelen voor de pensioenopbouw. Bij de Raad
van State ligt nu een wetsontwerp dat de toetredings
leeftijd van ambtenaren tot het ABP bij 25 jaar legt.
Nu begint de pensioenopbouw van de ambtenaar di
rect bij indiensttreding. Door de grens bij 25 jaar te
leggen draagt de overheid 550 miljoen minder premie
aan het ABP af.
Volgens de ambtenarenbonden is de in hun ogen
slechte positie van het ABP vooral te wijten 'aan de
grepen uit de ABP-kas om het financieringstekort van
de overheid te dekken'. Ook de commissie-Polak, die
het fonds naar aanleiding van de ABP-affaire door
lichtte, heeft de achtereenvolgende ingrepen in niet
mis te verstane bewoordingen gekritiseerd. In verze
keringstechnische zin is er inmiddels een tekort van
11 miljard ontstaan. De huidige pensioenen worden
daardoor niet bedreigd, maar wel de toekomstige pen
sioenen.
ADVERTENTIE
EERSTE FIETSSLAAPTREIN VERTROKKEN
UTRECHT (ANP) - Minister Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) - zie inzetje - gaf gisteren in Utrecht met een
fluitje en een spiegelei het vertreksein voor de eerste fietsslaaptrein. Deze trein, die 420 passagiers kan vervoeren
en evenzoveel fietsen, rijdt in de maanden juli en augustus één keer per week naar de Dordogne en de Limousin
in Frankrijk. Op de foto laden fietsers hun voertuig in die ze in speciale rekken goed kunnen vastsjorren om te
voorkomen dat ze beschadigen. (foto's anpi
Dolman wordt
Niet-Roker '85
DEN HAAG (GPD) - De Stich
ting Volksgezondheid en Ro
ken heeft Tweede-Kamervoor
zitter Dolman gisteren uitge
roepen tot 'Niet-Roker 1985'.
Deze titel, waaraan een oorkon
de is verbonden, werd Dolman
aan de vooravond van zijn 50ste
veijaardag verleend vanwege
'de voorbeeld-functie die hij
uitoefent in een milieu waar,
letterlijk en figuurlijk, nogal
wat rookwolken worden ge
legd".
Volgens de Stichting heeft de
heer Dolman immer geijverd
om binnen de parlementsge
bouwen de niet-rokers zoveel
mogelijk te beschermen tegen
de overlast die rokers veroorza
ken.
Waar en wanneer u maar wilt. GWK is
z
DOUANE
zeven dagen in de week open voor
uw vakantie. Van maandag t/m zaterdag
minstens van 08.00 tot 20.00 uur. En op zondag van
110.00 tot 16.00 uur. Maar vaak is GWK zelfs nog een stuk
langer voor u opea Zeker in de grote steden en aan de
grote grensovergangen.
Er zijn GWK-kantoren op 29 N.S.-stations door het
hele land en bij elke grensovergang van enige betekenis.
Dus u hoeft voor het geld en de papieren voor uw vakantie nooit een omweg
te maken. Lang wachten is er ook niet bij: de GWK-mensen helpen u snel weer
op weg. Voor de precieze adressen en openingstij
den kunt u bellen: GWK-hoofdkantoor, tel. 020-221324,
Zeven dagenindeweekopen voor uw vakantie. De Grenswisselkantoren NV
N.S.-station Leiden, tel. 071-144558. Geopend: ma. t/m za. 08.00-20.00 uur. zo. 10.00-16.00 uur.
Ook op de N.S.-stations van Den Haag C.S. en H.S., Rotterdam, Amsterdam C.S. en Amstel, Haarlem en
Schiphol- Centrum.
