De FNV waagt een politieke gok van drie miljoen gulden Vaticaan zal zwijgplicht Boff opheffen' Reportage Sollicitantenbank is Een nieuwe stap op weg naar een politieke staking? succesvolle variant op de vacaturebank PAGINA 6 MAANDAG 1 JULI 1985 De 'sollicitantenbank', een experi- mant van de gemeente Spijkenisse om werkgevers en werkzoekenden op een nieuwe manier met elkaar in contact te brengen, is een door slaand succes. Een van de grote verschillen met de bastaande 'va caturebanken' is dat de werkloze bij deze proef mag opgeven wat hij graag zou willen doen en niet al leen,zijn opleiding en vorige baan hoeft te vermelden. Een ander ver schil is dat de vermelding in de bank niet alleen voorbehouden is aan de inwoners van het onder de rook van Rotterdam gelegen Spij kenisse. Iedereen in het land kan er terecht als hij of zij dat wil. Directeur P. de Graaf van het ar beidsbureau: „Vanaf oktober vorig jaar, het begin van de proef, heb ben zo'n 300 werkgevers de sollici tantenbank bezocht. Tweeënzestig procent van hen haalde er één of meer sollicitanten uit. In totaal heeft dat geleid tot zo'n 300 banen, een waanzinnig hoge score die met het plaatsen van personeelsadver tenties nooit kan worden gehaald". Op het arbeidsbureau van de snel groeiende Rotterdamse voor stad staat het werkzoekenden vrij een speciale, in twee delen gesplit ste kaart in te vullen. Links staat onder het kopje 'Ik ben' de per soonlijke gegevens, zoals oplei ding, ervaring en capaciteit. Aan de rechterkant wordt onder 'Ik wil' vermeld het gewenste werk, het aantal werkuren per week en het gewenste loon. In feite schrijft de werkzoekende een sollicitatiebrief naar een nog onbekende werkge ver. De kaart gaat vervolgens in de in 25 werksoorten opgedeelde bak, waaronder een catagorie mensen die alles willen aanpakken, om er hopelijk na korte tijd door een werkgever te worden uitgehaald. Die bespaart zich met het nieuwe systeem een hoop tijd en geld, om dat hij zich geen weg hoeft te ba nen door een stapel brieven in reactie op een personeelsadverten tie. De Graaf: „Hoe selecteert een werkgever doorgaans die 200 brie ven? Puur subjectief! Hij zegt te gen zijn secretaresse: haal de hoogst opgeleiden die een beetje in de buurt wonen en niet werkloos zijn er maar uit. De rest verdwijnt in de prullenmand. Bij ons kan de werkgever, zonder dat wij ons er mee bemoeien, de kaartenbak doorkijken. Komt hij een geschik te kandidaad tegen, dan kan hij een kopietje van de kaart maken en op kantoor op zijn gemak con tact opnamen met de kaarten- schrijver". Juist die vrijwilligheid is volgens de Graaf de sleutel van het succes van de sollicitantenbank. „Mensen die écht een baan willen, laten geen poging onbenut. De bestaan de inschrijfplicht bij het arbeisbu- reau mag, wat mij betreft, dan ook gerust worden afgeschaft. De solli citantenbank is een veel vriendelij ker en meer volwassen benadering dan de verplichte registratie van werkzoekenden en het op straafe van verlies van de uitkering, ver plicht naar de werkgevers sturen, alleen al het feit datje door een an der wordt gestuurd roept nou niet bepaald een sterke motivatie op. Nu de zaak op eigen initiatief ver loopt, gaan er plotseling deurtjes open. Aan beide kanten"! Adjunct-directeur F.R. Bendien van het arbeidsbureau: „Tussen de dertienhonderd mensen die de bank nu telt, zat een Engelsman die in Arnhem woont. Kennelijk zoekt hij in de omgeving Rotter dam werk. Behalve dat hij volgens het bestaande bureaucratische sys teem verplicht staat geregistreerd in zijn woonplaats Arnhem, heeft hij zijn nek uit gestoken door zich hier vrijwillig te melden". De enige verplichting die op de ingeschreven werkzoekende rust, is dat hij of zij zelf maandelijks de kaart verlengt. Zo niet, dan wordt die vernietigd. Bendien: „Ze moe ten iedere maand opbellen dat ze nog geïnteresseerd zijn. Het be stand is dus heel zuiver. Wie erin staat, is ook beschikbaar en wil bo vendien graag. Omdat ze zich ac tief tonen, zijn ze ook het meest kansrijk. Motivatie scoort veel ho ger, blijkt uit een onderzoekje van ons, dan opleiding en ervaring". Als voorbeeld noemt Bendien de al twee en een half jaar werkloze automonteur die dank zij de sollici tantenbank aan een baan is gehol pen. „Hij belde op, helemaal geluk kig. Zou hij volgens de oude me thode door ons zijn gestuurd dan waren zijn kansen minimaal ge weest". De adjunct-directeur haalt ten slotte nog een ervaring aan van de afgelopen maanden. ,,Er staat op een gegeven moment een werkge ver te bladeren. Met een kaart in de hand zegt-ie plotseling: „Verrek, deze man met die combinatie aan opleidingen is een gouden man voor me. Als ik van twee bestaande functies iets afhaal, kan ik hem er tussen voegen". Hij was daar hele maal niet naar op zoek, maar kwam bij het doornemen van de potentie- Ie sollicitanten tot deze 'ontdek king'. Die man ging dus zijn be drijfsorganisatie aanpassen aap wat hij hier toevallig was tegenge komen". Toch ligt een snelle landelijke in voering van de succesvolle sollici tantenbank volgens een woord- voerdster van Sociale zaken in Den Haag niet in de lijn van de ver wachting. Wel wordt het proefge bied binnenkort uitgebreid tot de arbeidsbureaus van Dordrecht en Delft. Pas daarna wordt mogelijk een landelijke invoering overwo gen, aldus de zegsvrouw. gpd> Kijken in de kaartenbak: soms een 'gouden' man. De FNV wil drie miljoen gulden aan de stakingskassen onttrek ken voor een politieke gok. Sta- kingsgeld is de 'ziel' van de vak beweging: het is de stok achter de deur waarmee de eendracht in dwingende macht kan worden omgezet. Mag een stukje van de opgespaarde macht, eigenlijk be doeld om verbetering van lonen of arbeidsvoorwaarden in de be drijven af te dwingen, worden gebruikt om een kabinet uit het zadel te wippen? Het is, na de ambtenarenacties en de ziektegeldprotesten twee jaar geleden, eigenlijk een nieu we stap op weg naar het omstre den middel van de politieke sta king, zo menen sommigen. En dat is een instrument vyaarmee met name in Zuidamerikaanse landen het gebrek aan democra tie pleegt te worden gecompen seerd, maar dat in Nederland ta boe is. In een parlementaire democra tie ontbreekt de bevolkingsrech- telijke grondslag voor een strikt politieke staking. Iedereen, dus ook elk vakbondslid, kan hier vrijelijk zijn poütieke voorkeur omzetten in een parlementaire stem. Daar hoeft geen vakbond aan te pas te komen. Of wel? door Henk Kuipers en Wim Bisschop Feit is dat regering en parle ment wikken en beschikken over de inkomens en banen van (steeds grotere) bevolkingsgroe pen. Als politieke partijen dan hun beloften niet nakomen, faalt de democratie en worden die groepen wel gedwongen tot 'bui tenparlementaire actie', zo luidt ongeveer de redenering van de FNV. Ook de christelijke zuster beweging, het CNV, klaagt trou wens steen en been over het ka binetsbeleid en vooral de hou ding van CDA. Er blijft dus weinig anders over dan ervoor te zorgen dat de huidige coalitie van WD en CDA niet voor nog vier jaar in het zadel wordt geholpen. Een stemadvies? Zover willen FNV en zeker CNV niet gaan. Maar waarom zou de vakbeweging geen geld mogen uittrekken in een poging de leden ervan te overtuigen dat het huidige beleid niet strookt met de belangen van de (meeste) leden? Fervent Omdat, zo luidt bijvoorbeeld het antwoord van WD-voorman Ed Nijpels, de vakbeweging niet de politieke mening van haar le den kan en mag vertegenwoordi gen; er zitten immers ook ferven te aanhangers van WD en CDA bij die niet willen dat de vak bond hun geld op die manier be steedt. De taak van de FNV wordt begrensd door het smalle gebied dat ligt tussen de werkne mer en zijn directe werkgever. Als die werknemer met zijn col lega's een loonsverhoging wil dan stapt hij naar zijn vakbond, als hij een andere politieke koers wil, stapt hij naar een andere par tij. Hij is mans genoeg om zelf te bepalen in welke politieke partij hij het meeste vertrouwen heeft, zo vindt Nijpels. De ruim 900.000 leden van de FNV betalen allemaal circa drie cent voor de grote voorlichtings campagne die de vakcentrale wil houden rond de verkiezingen van mei volgend jaar. De Abva Kabo, de 250.000 leden tellende ambtenarenbond, heeft nog eens drie miljoen uitgetrokken voor de eigen actie. Twaalf cent per lid, om datzelfde lid duidelijk te maken dat het zijn stem niet op de WD of het CDA moet uit brengen, zoals voorzitter Van der Scheur ronduit zei. Maar hij heeft dan ook nog te maken met het kabinet als directe werkge ver van de ambtenaren. De argumenten van Nijpels - hij sprak van twee handen (PvdA en FNV) op een buik - klinken niet onredelijk. Toch is het de vraag waar hij zich druk over maakt. De FNV moet natuurlijk zelf weten wat er met het geld van de leden gebeurt. Als het die leden niet bevalt stappen ze zelf wel op. Ook in dit geval zullen ze geen stemadvies (ditmaal van Nijpels) nodig hebben. Belang rijker is derhalve de vraag of de vakbeweging niet zichzelf in de vingers snijdt met dergelijke ac- komt op de totale jaarlijkse re servering voor stakingen. Een in vestering in een ambtenaren- vriendelijk kabinet. Een forse gok op de politieke termijn- markt, om het maar in kapitalis tische beleggingstermen te vat ten. Een deel van de vermogens van de bonden zit in eigen ge bouwen. Zo heeft de Industrie bond een eigen recreatiecen trum. 'Ginkelduin'. Maar in een aantal gevallen zijn er afspraken gemaakt met banken dat die ei gen gebouwen in geval van nood voor een bepaald bedrag beleend kunnen worden. De Hollandse Koopmansbank, samen met de Algemene Spaarbank voor Ne derland en de verzekeringsmaat schappijen de Centrale en Con cordia voortgesproten uit de vak beweging (NW en NKV), is zo ongeveer de huisbankier. In het beleggingsbeleid van de FNV zit uiteraard een ideeel as pect. Zo zit er vakbondsgeld in de dagbladengroep Perscombi natie (Volkskrant, Trouw, Pa rool), evenals in de uitgeverij Weekbladpers (Vrij Nederland, Voetbal International) eveneens. De Arbeiderspers, voorheen uit gever van Het Vrije Volk, ont breekt uiteraard niet op de lijst. De ambtenarenstaking van twee jaar geleden bracht duizenden demonstrerende ambtenaren op de Dam Mensenrechten bijeen. Is er nu een nieuwe stap gezet op weg naar een politieke staking? (foto anpj ties. Want de FNV trekt dan wel drie miljoen uit voor een omstre den campagne, maar zit aan de andere kant wel te bezuinigen. Recessie Reorganisatie is nodig sinds het aantal leden van de bonden als gevolg van de recessie fors is verminderd. Op het hoogtepunt van de macht van de bonden, had de FNV in totaal meer dan een miljoen leden. Nu schom melt dat dus rond de 900.000. Re ken een gemiddelde contributie van 23 gulden, dan levert dat een inkomstendaling van ruim twee miljoen gulden per maand op. Voor de goede orde: deze cijfers zijn zeer ruwe berekeningen. Ze zijn niet afkomstig van 'onze so cialistische vakcentrale', zoals premier Lubbers de FNV on langs fijntjes omschreef. Een vakcentrale die uit zuinig heid mensen afstoot, omdat de inkomsten tegenvallen, roept zelf vragen op als er ineens wel geld blijkt te zijn voor een grote politieke campagne. Maar daar moet wel onmiddellijk bij wor den opgemerkt, dat er onder scheid gemaakt moet worden tussen het geld dat de FNV no dig heeft om de jaarlijkse lasten te dekken en de bedragen die no dig zijn om de stakingskas op peil te houden. Bij het bezuini gen gaat het om het aanpassen van de uitgaven aan het versmal de draagvlak (minder leden). De drie miljoen daarentegen is onttrokken aan de spaarpotjes. Het is geld dat niet mag worden gebruikt om een gat in de begro ting te dichten, maar dat is be doeld om stakingen mee te finan cieren. Kennelijk zijn ze vol doende gevuld om een eenmali ge uitgave te kunnen verant woorden. Weliswaar kan met ook zeggen dat de afdrachten aan de stakingsfondsen te hoog zijn, maar aan de andere kant is drie miljoen gulden geen overdreven uitgave, als men bedenkt dat de recente stakingen in de bouw de Bouwbond FNV al zo'n zes ton per dag kostten. Voor de AbvaKabo daarover straks meer - ligt dat iets anders, maar met wat goede wil kan Van der Scheur beweren dat een voorlichtingscampagne ontevre denheid en dus stakingen in de toekomst kan voorkomen, al is het wat al te gedurfd om te spre ken van verantwoorde speculatie met stakingsgelden. Hetgeen leidt tot het hoofdstuk beleg gingsbeleid. Miljard Hoeveel zit er in de stakings kassen en wat gebeurt er met dat geld? Er circuleert een cijfer van één miljard gulden als totaal ver mogen van de bonden die bij de FNV zijn aangesloten. Bob Schutte, hoofd van de afdeling fi nanciën en administratie bij de FNV aan het Plein 40-45 in Am sterdam reageert echter met on geloof op dat bedrag. Hij schat het vermogen enkele honderden miljoenen guldens lager. Maar hij heeft het ook niet op papier. De bonden zijn volledig zelf standig waar het gaat om de fi nanciële huishouding en willen met name de werkgevers een kijkje in de boekhouding maar liever onthouden. Vast staat wel dat de vakbonden binnen de FNV vorig jaar alleen al hun ge zamenlijk beleggingsfonds met meer dan 100 miljoen gulden hebben versterkt. In dat Ge meenschappelijk Beleggings fonds (GBF) zat aan het begin van dit jaar ruim 310 miljoen gul den. Maar wat de bonden in dat fonds storten bepalen ze zelf en wat ze eruit halen eveneens. AbvaKabo is op dit moment met circa 250.000 leden de groot ste bond binnen de FNV. Toch is niet de AbvaKabo, maar de In dustriebond het rijkste loot aan de FNV-stam. De Industriebond is ook veruit de grootste kapi taalverschaffer voor het GBF. Bijna de helft van het totale kapi taal van 310 miljoen gulden is af komstig van die ene bond. De Bouw- en Houtbond had eind 1983 een bedrag van ruim 39 mil joen gulden in dit fonds onder gebracht. Er zijn ook kleine bonden, zo als de Vervoersbond en de Kun stenbond. die in het gezelschap van deze rijke familieleden maar bedelaars zijn. De Kunstenbond heeft volgens Schutte nauwe lijks voldoende geld om een vis wedstrijd met een kop koffie na te organiseren. Onderling heb ben de bonden de afspraak dat ze van elkaar geld kunnen lenen als er op een gegeven moment veel kapitaal nodig is voor acties. Bij meer algemeen (politiek) geo rienteerde acties betaalt de FNV het leeuwedeel van de kosten. De FNV zelf heeft als overkoe pelende organisatie dan ook zo'r 45 miljoen gulden in het GBF zit ten, dat is meer dan de AbvaKa bo die eind vorig jaar met slechts 15 miljoen gulden deelnam. Dt reden daarvoor is dat de ambte naren voorheen nooit staakten Van oudsher werkt de AbvaKa bo met een zeer lage contributie voor de leden. Betaalt een vak bondslid gemiddeld 23 tot 25 gul den; bij de ambtenaren ligt dal op ruim 18 gulden. Stakingskas Pas in 1976 is begonnen mei fondsvorming voor ambtena renacties, maar nog liggen de bij dragen die de leden aan hel weerstandsfonds betalen bedui dend onder het bedrag dat indus trie-arbeiders maandelijks op sparen. In de industrie gaat vijl tot zes gulden van de maande lijkse contributie in de stakings kas; bij de ambtenaren is dat vol gens een lid van het hoofdbe stuur ongeveer een gulden. Een eenvoudige rekensom leert dat de drie miljoen gulden van de AbvaKabo ongeveer neer Omgekeerd geldt ook de regel dat er niet belegd mag worden in bedrijven die werkzaam zijn in landen waar de mensenrechten geschonden worden, al zit er nog wel eens een vuiltje in het pak ket. Zo merkte een groep Kriti sche en Verontruste FNV'ers vo rig jaar op dat het GBF nog aan delen bezat van de Amerikaanse bedrijven Atlantic Richfield en IBM, die actief zijn in Chili en Zuid-Afrika actief zijn. Het overgrote deel van het de stakingsgelden is belegd in staatsleningen en gewone aande len en obligaties. Stukken die snel verhandelbaar zijn op de beurs, waardoor men op korte termijn contant geld kan krijgen als dat nodig is en die toch een behoorlijk rendement opleveren. Zo heeft de vakbeweging onder meer aandelen in Albert Heyn, in de VNU, in Stork en in een paar verzekeringsmaatschappijen. Verder is er bezit belegd in hypo theekbanken, in de bank voor Nederlandse Gemeenten en zelfs kleine gemeenten als Avereest en Dedemsvaart hebben vak bondsgeld geleend. Dat de bonden zulke grote ver mogens hebben gekweekt, zit een groep vakbondsleden dwars. Dat zijn die al eerder genoemde Kritische FNV'ers. Thijs Jansen uit Utrecht geldt als een van de financiële deskundigen. Een mo derne staking kost volgens hem niet zoveel. Neem bijvoorbeeld bij de PTT. Als daar de verdeel- centra niet meer werken, kan de postbode in elk gehucht en in el ke plaats wel thuis blijven want dan valt er geen brief meer te be zorgen. De bonden hoeven die mensen dan geen stakingsuitke ring te geven, want in principe staken ze immers niet. Die vorm van acties is volgens Jansen doelmatig en werkt be sparend. Een forse staking hoeft volgens hem niet meer dan 10 tot 15 miljoen gulden te kosten en daarvoor zijn niet zulke grote re serves nodig. Hij vindt dat de contributie voor de leden omlaag kan en dat zou volgens Jansen ook als voordeel hebben dat een verdere leegloop Van de vakbon den wordt voorkomen. Kapitaal De kritische groep vindt ook dat de vakbond veel meer kapi taal zou moeten steken in bedrij ven waar de werknemers het zelf voor het zeggen hebben of in so ciale woningbouw. Bovendien wil die groep dat de bond, om een voorbeeld voor de overheid te zijn, geld steekt in sociale wo ningbouw. De bonden hebben volgens Jansen genoeg vermo gen om dit soort investeringen te doen in plaats van geldvoorra den aan te leggen. Zo heeft hij ook grote beden kingen tegen de opvattingen van de Bouw- en Houtbond die zo veel geld achter de hand wil heb ben dat het apparaat van de bond anderhalf jaar door kan draaien zonder dat er een cent binnen komt. „Zo'n crisis, waarbij er to taal geen inkomsten zijn, heb je alleen in een oorlog. Nou dan heb je de vakbond ook niet het hardste nodig", meent hij. De Vaticaanse strafmaatregel te gen de Braziliaanse bevrijdings theoloog Leonardo Boff zal de komende weken worden opge heven. Dit meldde gisteren „Fo lia de Sao Paulo", dezelfde krant die begin mei als eerste het zwij gen onthulde dat het Vaticaan pater Boff had opgelegd. De herziening van de straf maatregel zal officieel bekend worden gemaakt vóór het begin van de vakantieperiode van de Vaticaanse organen in augustus en is het gevolg van intensief overleg tussen de Braziliaanse bisschoppenconferentie (CNBB), waarvan Boff adviseur is, en paus Johannes Paulus II, aldus Folia de Sao Paulo". Het Vaticaan besloot eind april de 46-jarige Leonardo Boff „voor een geschikte periode" (aange nomen wordt één jaar) het zwij gen op te leggen vanwege zijn boek „Kerk charisma en macht", waarvan de inhoud als een gevaar voor het geloof werd beschouwd. Het Vaticaan zou tot deze be slissing zijn gekomen onder druk van de publieke opinie in de wereld en vooral de golf van protesten van Braziliaanse bis schoppen, katholieke instellin gen en leken. Twee Braziliaanse advocaten, José Queiroz en Helio Pereira Bi- cudo dreigden het Vaticaan te dagvaarden als de straf niet zou worden opgeheven. Boff is vol gens de advocaten niet in staat gesteld - ook kerkrechtelijk niet - van zijn rechten gebruik te ma ken en is tweemaal voor hetzelf de feit gestraft. Benoeming - Mgr. drs. J.A.A.van Laarhoven(59) is met ingang van 15 juli de nieuwe vi- ce-officiaal (kerkelijk rechter) van het bisdom Den Bosch. Mgr. Van Laarhoven zal als voormalig vicaris-generaal en voormalig diocesaan administrator de lo pende zaken bij het bisdom blij ven behartigen tot de nieuwe staf zal zijn samengesteld. Tevens blijft hij rector van de Zusters van de Choorstraat in Den Bosch. Baptistencongres - Aan hei congres van de Baptisten Wereld Alliantie BWA dat morgen in Los Angeles begint nemen ruim 20.000 Baptisten uit ruim 100 lan den deel. De BWA komt om de vijf jaar bijeen, in 1980 voor het laatst in het Canadese Toronto. Naar voorzitter Duke K. McCall en secretaris-generaal Gerhard Claas meedelen zal het congres de breedste doorsnede te zien geven van de Baptisten gemeenschap over de hele we reld die ooit bijeen is geweest. Van de ruim 34 miljoen Baptis ten wonen er ongeveer 27 mil joen in de Verenigde Staten. In de avondbijeenkomsten spreken onder meer voorzitter Duke K. McCall, de algemeen se cretaris van de Zweedse Baptis tenunie dr. Birgit Karlsson, de vroegere Amerikaanse president Jimmy Carter die met zijn vrouw Rosalyn het congres bezoekt, als mede evangelist Billy Graham. Protest - De Verenigde Evan- gelisch-Lutherse Kerken van Na mibië hebben in een in Londen uitgegeven verklaring geprotes teerd tegen het instellen van een overgangsregering voor Namibië door Zuid-Afrika en geklaagd over de slechter wordende toe stand in het land, vooral in het noorden. Naar het bestuur mee deelt zijn in de eerste helft van dit jaar al meer mensen in Nami bië om het leven gebracht dan in heel 1984. De bevolking staat el ke dag bloot aan bloedvergieten, lijden en nood en er is geen teken dat op vrede wijst, aldus de ver klaring. Het kerkbestuur uit verder zijn misnoegen over het feit, dat de speciale anti-terreur eenheid van de politie onlangs een godsdien stoefening in de openlucht in Ka- tutura, een zwarte nederzetting bij Windhoek, heeft bespioneerd. Op weg naar huis zijn bezoekers tot in hun woningen achtervolgd en soms mishandeld door de po litie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 6