Van grappen kunnen klappen komen
Na school het vette leven
Pausbezoek aan Nederland geslaagd?
Jong zijn in Tsjecho-Siowakije
Kannen
klmr
kKentien1
Makkelijk koksdiploma halen?
WOENSDAG 26 JUNI 1985
PAGINA 17
Eindredactie Annemiek Ruygrok
Telefoon 071-144941, toestel 217
"Als je van school komt, wordt je
dikker", toonde een professor
van de Universiteit van Amster
dam onlangs aan na een weten
schappelijk onderzoek. De con
ditie van schoolverlaters zou met
sprongen achteruit gaan. In de
periode van 1976 tot 1980 volgde
prof. dr. G. Kemper 250 tieners.
Hij had ze gevolgd van de leeftijd
van 12, 13 jaar tot de ouderdom
van 17, 18 jaar. In die periode za
ten de proefkonijnen nog op
school.
Toen de geleerde Kemper vo
rig jaar ging kijken hoe het er nu
met 'zijn' leerlingen voorstond,
herkende hij ze waarschijnlijk
niet meer. Het gewicht van de
meisjes was met gemiddeld der
tig procent toegenomen. Bij de
jongens was dat twintig procent.
Een meisje van vijftig kilo zou
dus na het verlaten van school 65
kilo wegen. De goede gezond
heid die ze hadden, was dus na
school snel verdwenen, want be
halve een vermeerderd lichaams
gewicht, was het uithoudings
vermogen sterk verminderd.
Vooral het missen van de
gymnastieklessen en het veran
derende leventje na school heeft
aan deze ontwikkeling schuld.
De professor zélf was niet te
bereiken, dus zochten wij wat
andere kenners op, die het beeld
van steeds dikker wordende jon
geren helaas niet konden veran
deren. Dik zijn is niet alleen on
handig omdat je kleren telkens
te klein worden, het is vooral erg
ongezond. Allerlei functies van
je lichaam komen in de knel en
de kans op (hart en vaat)ziektes
neemt enorm toe als je een vet-
zakkie aan het worden bent. Dat
veel mensen dik ook nog lelijk
vinden, is maar bijzaak, dat
maak ie tenslotte mooi zelf uit.
Puppy-vet
Een diëtiste zegt er dit van:
"Als kinderen ouder worden, zo
van hun tiende tot hun dertien
de, is het normaal dat ze steviger
worden. Dat noemen wij de pu-
berteitsgroei. Ze krijgen dan
'puppy-vet'. Als ze buitenge
woon veel dikker worden, ligt
dat aan een samenspel van oorza
ken. Ze hebben als ze van school
komen vaak meer vrije tijd en
meer (zak)geld. Bovendien ver
andert de invulling van de vrije
tijd. Vroeger klommen ze in bo
men en liepen ze constant te ren
nen en te doen, als ze wat ouder
worden zie je ze vaak met brom
mers rondhangen op bepaalde
plaatsen. Inderdaad ja, vaak bij
snackbars. Er wordt dus minder
bewogen, anders gegeten en ook
zie je dat jongeren hun verveelde
gevoel proberen weg te eten, zo
als je dat ook bij oudere mensen
vindt".
Een voedingsdeskundige van
een Leids ziekenhuis gaf onge
veer dezelfde oorzaken voor de
steeds dikker wordende jeugd.
Zij voegde er echter nog een leu
ke aan toe: "Sommige scholieren
gaan heel veel eten omdat ze een
verkeerd pakket hebben geko
zen. Ze eten dan als het ware hun
onvrede weg by gebrek aan toe
komst".
Als het vakkenpakket vast
staat, zou een anders samenge
steld lunchpakket voor deze lie
den een stap in de goede richting
kunnen zijn. Op weg naar een
misschien onzekere, maar in elk
geval magerdere toekomst.
Leuk om grappen te maken? Ja,
natuurlijk moet er gelachen wor
den, anders wordt het helemaal
zo'n chagerijnige boel om ons
heen. Welke grappen zijn leuk?
Alle grappen of vooral de grap
pen over Sam en Moos, het duo
dat vooral door de Amsterdamse
moppentapper Max Taileur be
kend is geworden. Om even te
testen of de moppen van Taileur
leuk zijn, belde KITS de Geinlijn
van de grapjas. Na even wachten
Ik kan niets schrijven over de
jeugd in Tsjecho-Siowakije. Hoe
graag ik het ook zou willen. De
jeugd: dat veronderstelt datje al
les weet van die jongeren en dat
weet ik niet. Wat ik wel kan
doen, is een voorval in Praag be
schrijven. Het maakt iets duide
lijk over de jeugd in die stad.
Het restaurant waar ik elke
ochtend in Praag naar toeging
om gebakken eieren te eten, was
een prachtig gebouw. Statig.
Zelfs de gebakken eieren die je
voorgezet kreeg omdat er op het
menu alleen gebakken eieren
stonden (met ee» beetje geluk)
smaakten in dit restaurant lek
ker.
Er zaten 's ochtends vooral ou
dere mensen, 's Avonds maakten
de jongeren hier echter de dienst
uit. Ik ontdekte dat bij toeval. Op
een avond liep ik namelijk wat
verloren door slecht verlichte
Praagse straten, niet goed we
tend wat te doen, totdat ik op
eens voor het restaurant stond.
Ach, waarom niet? dacht ik en
ik ging naar binnen óm een kop
koffie te drinken. Om mij heen
vooral jonge mensen. Wat bleek
namelijk? Dit was een ontmoe
tingsplaats omdat je hier rustig
wat met elkaar kon praten zon
der door je ouders lastig te wor
den gevallen en bovendien was
er een etage hoger een soort van
disco.
(Van zo'n discotheek moeten
jullie je niet al te veel voorstellen.
De muziek is niet zelden geda
teerd, zoals dat heet. En qua in
richting lijkt zo'n Praagse ver-
maaksgelegenheid evenveel op
een Nederlandse disco als een
potkachel op een centrale ver
warming, als jullie begrijpen wat
ik bedoel.)
In elk geval had ik alle tijd om
rustig om me heen te kijken. Wat
in de eerste plaats opviel was de
kleding van de jongens en meis
jes. Bepaald niet modern. En nu
moet ik oppassen, want voor je
het weet, sluipt er een denigre
rend toontje in dit verhaal en dat
is niet de bedoeling: de jeugd in
Praag heeft namelijk niet zoveel
keuzemogelijkheden wat betreft
kleding.
Dat werd mij heel duidelijk
toen ik in gesprek raakte met een
jongen die al snel belangstelling
toonde vóór het jasje dat ik aan
had. Een jas die niet zo bijzonder
was, bepaald niet, mocht ik mijn
broer geloven die had gezegd dat
hij nog voor geen goud in dat kle
dingstuk over straat wilde.
Maar deze Praagse jongen wil
de mijn jas graag hebben. De vol
gende dag ging hij namelijk naar
Rusland en hij had zo gedacht
dat die jas hem wel van pas zou
komen tijdens die noodgewon-
gen vakantie.
(Ook weer zoiets: zo'n jongen
kan niet zomaar naar Frankrijk
gaan. Nee, hy gaat met een gezel
schap naar Rusland en met een
beetje geluk (pech dus) wordt hij
de meeste tijd in musea rondge
leid waar hij zich stierlijk ver
veelt.)
Voor de grap vroeg ik hem
hoeveel hij voor mijn jas wilde
betalen. Honderd gulden? O ze
ker. Honderdvijftig? Als het
moest, maar liever niet. Hon
derdvijftig gulden, te bedenken
dat ik het kreng voor pakweg
vijfenveertig gulden had ge
kocht!
Nee, zei ik uiteindelijk, ik zou
die jas niet verkopen. Ik had im
mers geen andere jas bij me. En
bovendien: zelfs als ik wel een
andere jas in m'n tas had gehad,
dan nog zou ik het kledingstuk
niet voor grof geld hebben ver
kocht.
Wie zoiets doet, verdient het
om een ongehoord pak op z'n
donder te krygen. Van zo'n voor
val dien je somber te worden.
Niet dat het wat helpt, absoluut
niet, maar het is toch de meest
voor de hand liggende emotie.
Op de terugreis heb ik me dan
ook vreselijk kwaad gemaakt op
het jongmens dat trots vertelde
dat hy de volgende keer het een
en ander zou meenemen om te
verkopen aan leeftijdgenoten.
"Ze betalen grif de gekste prij-
O, was ik toch maar niet altijd
zo'n aardige jongen! Hoe graag
had ik hem een gouden gebit be
zorgd!
WIM BRANDS
("Er is nog één geinponem voor
U") klinkt de grap:
Aan een kereltje van vijf wordt
gevraagd of zijn pasgeboren
broertje al iets kan zeggen. "Dat
heeft dat kreng niet nodig", zegt
het ventje, "als 'ie maar even
schreeuwt staat de hele familie
om hem heen".
Een onschuldige mop die
KITS niet echt kan laten schud
debuiken. Maar dat verschilt al
tijd van persoon tot persoon.
Uit: Klachtenboek Minderjarigen,
Werkgroep Jongerenjaar 1985).
Wie Deventer pannekoeken wil
leren bakken of pindakoekjes,
een partybroodje of een banaan
surprise zou willen maken, kan
de komende maanden aan zijn of
haar trekken komen. De Zuivel-
keuken Leidschendam organi
seert namelijk in de maanden ju
li en augustus vakantiekookcur-
speciaal voor de jeugd,
zijn voor jongeren
van acht tot en met veertien jaar.
Per cursus worden drie lessen
gegeven, maar je kan ook één of
twee lessen volgen.
Als je zover bent dat je van
kaas, melk en boter een en ander
weet, krijg je na afloop van een
cursus het koksdiploma van de
Zuivelkeuken uitgereikt. De
'leukste keuken van Nederland',
zoals ze het zelf noemen, is open
op 9,10,11,16,17,18,30 en 31 juli
en op 1, 6, 7 en 8 augustus. Het
kost vier gulden per les om mee
te doen. De cursus wordt gege
ven in Leidschendam. Meer in
lichtingen zijn te halen bij de
Zuivelkeuken, Berberis 10, win
kelcentrum Leidsenhage in
Leidschendam. Telefoon: 070 -
272270.
Ook moppen die zogenaamd
'schuin' zijn en meestal over ge
slachtsdelen gaan zijn heel popu
lair.
Waar wij helemaal een hekel
aan hebben, zijn de moppen
waar het leedvermaak afdruipt.
Als ergens een vliegramp is ge
beurd, hoor je binnen een paar
dagen de gruwelijkste 'grappen'
over zoiets. De hongersnood in
Ethiopië, echt geen geintje, is
aanleiding voor jonge, volgevre
ten, witbuikjes om op grove ma
nier te gaan spotten. Dan krijg je
moppen waarin ondervoeding en
magere lichamen op een 'grappi
ge' manier worden gecombi
neerd met 'humor'. Iedereen
kent er wel een paar, dus we hoe
ven hier geen voorbeelden te ge-
De Leidse bijna-psycholoog
Jacques Koehler heeft onder
zoek gedaan naar de moppen die
vooral op scholen worden getapt.
Hij liet scholieren van drie mid
delbare scholen in Leiden en
Den Haag de meeste populaire
moppen opschrijven. Aan het
einde van het hoofdstukje 'Grap
pen over Ethiopiërs' stelt hy
voor om de volgende mop in ge
dachten naast de foto's te hou
den waarop kinderen getoond
worden die elk moment van de
honger kunnen sterven:
"Waarom staat een Ethiopiër
met zijn armen wijd onder de
douche? Antwoord: Dan spoelt
hij niet door het putje".
Dat de onderzoeker het succes
van dit soort harde moppen (on
danks de flinke steun van de Ne
derlandse bevolking aan Eén
voor Afrika) ook niet helemaal
kan verklaren, blijkt uit zijn op
merking dat mensen misschien
de informatie over het rampge
bied niet kunnen verwerken en
dat afreageren in deze grappen.
"Zo hoeven ze de ernst van de
situatie door middel van een
krampachtig lachen niet onder
ogen te zien", aldus de byna-psy-
choloog.
Moord
Koehler heeft vooral onder
zoek gedaan naar racisme in de
grappen. De vraag staat centraal
of grappen wel zo onschuldig
zijn. Koehler noemt de moord op
de Antilliaanse jongen Kerwin
Duinmeyer in Amsterdam. Vol
gens een lid van de groep skin
heads die de moord heeft be
gaan, begon het allemaal met een
grapje, maar de groepsleden jut
ten elkaar steeds meer op om
stoer te blijven doen. Uiteinde
lijk wordt openlijk gepraat over
"het neersteken van die kloot
zakken". Ten slotte is het ook ge
beurd. De grens tussen 'leuk zijn'
en 'neersteken' blijkt helaas snel
te kunnen verdwijnen.
Vier van de tien moppen gaat
over bevolkingsgroepen. Het wa
ren vooral de jongens die dit
soort moppen opschreven. De
grappen over Belgen scoorden
het hoogst, op de voet gevolgd
door de Ethiopiërs, Turken en
Is het leuk om hierover 'grappen'temaken?
Surinamers. Koehler vindt grap
pen over Turken vooral erg om
dat een duidelijk vijandige toon
in de moppen doorklinkt. Bij de
Belgenmoppen is dat een stuk
minder.
De vijandige toon zit in alle
Turken'grappen'. We plaatsen ze
hier niet omdat we daar geen
krantepapier mee willen bevui
len. In de Turken-moppen zitten
een aantal kenmerken die in zo
genaamde grappen over minder
heden (want ze zeggen Turk,
maar bedoelen ook andere min
derheden) vaker voorkomen. Ze
zijn vuil, ze stelen, ze zyn arm en
ze zijn lui. Het ergste van alles is
nog dat uit veel moppen de wens
spreekt dat men Turken (en an
deren) liever kwijt dan rijk is.
Je zou bijna gaan denken dat
op het hoofdkantoor van de Cen
trumpartij een paar mensen be
zig zijn de hele dag moppen te
bedenken waarmee Nederland
op een grappige manier wordt
klaargemaakt om op een dag kei
hard op te treden tegen anderen.
Laten we blijven lachen, maar
ook een beetje wakker blyven
voor de negatieve kyk op ande
ren die moppen vaak aanwakke-
Hoe jongeren ook leuk kunnen
zijn zonder te kwetsen, blykt uit
onderstaand gedicht dat 'Kleur
lingen' heet:
Zwarten zijn als ze ziek zijn
zwart,
als ze het koud hebben zwart,
als ze het warm hebben zwart,
als ze schrikken zwart,
als ze slapen zwart.
Blanken zijn als ze ziek zijn
geel,
als ze het koud hebben blauw,
als ze het warm hebben rood,
als ze schrikken wit,
als ze slapen blank.
Wie had het ook al weer over
kleurlingen?????
Marriet de Boer, 14 jaar.
Het bezoek van de paus aan
Nederland is 'wezenlijk ge
slaagd'. Zo is de unanieme con
clusie van de Nederlandse bis
schoppen. Kardinaal dr. A. Si-
monis deelde dat gisteren mee
bij een terugblik. Geslaagd niet
alleen in opzet maar ook wat de
inhoud betreft.
De kleinschalige opzet, die de
bisschoppen van meet af aan als
de meest ideale zagen, heeft goed
gewerkt. "De paus", zei Simonis,
"was uitnodigend, duidelijk,
open en zeer mild".
Wel zijn de bisschoppen be
zorgd over de geringe deelne
ming van eigen kerkmensen. Si
monis: "Als de reden daarvan
apathie is, dan geeft dat te den
ken". In België was het allemaal
enthousiaster. Simonis heeft ook
met de paus daarover gesproken.
Hij schrijft het verschil nu toe
aan de uiteenlopende landsaar
den. "De Vlamingen zijn een ka
tholiek volk, dat de banden met
de kerk heeft bewaard. Hier ligt
dat toch anders door het vrij gro
te antipapisme. Nederland heeft
ook een gestructureerde kriti
sche kerk, Belgïe niet".
In navolging van zijn Belgi
sche collega Danneels beval kar
dinaal Simonis een 'nieuwe
evangelisering' aan van onze 'ge-
seculariseerde samenleving', "op
een even milde en open wijze als
de paus is opgetreden". "Er moe
ten wegen worden gevonden om
de rijkdom van het geloof weer
te laten zien".
Simonis kende daarbij een be
langrijke plaats toe aan de cate
chese, niet alleen voor jongeren,
maar vooral ook voor volwasse
nen. De bisschoppen denken er
over, een 'geloofsboek' uit te ge
ven, als opvolger van de Nieuwe
Katechismus van 1966.
De kardinaal heeft geen spijt
van zijn verbod aan het adres van
de feministische theologe me
vrouw Halkes (Nijmegen) om de
paus toe te spreken. Haar toe
spraak zou een polariserend ef
fect hebben gehad. Simonis
wees op de 'boze brieven' die hij
had ontvangen toen er alleen nog
maar geruchten waren dat me
vrouw Halkes de paus zou toe
spreken.
Bisschop Ernst van Breda zei
getroffen te zijn door de 'ingehou
den wijze' waarop de paus zijn
boodschap heeft gebracht. Zijn
'enige uitschieter' was de uit
spraak in Beek dat scheiden van
het huwelijk het kiezen van de ge
makkelijkste weg is. "Maar als
de paus er in een persoonlijk ge
sprek op wordt gewezen, met wel
ke nood een echtscheiding ge
paard gaat, dan zal hij erken
nen, dat hij zijn mening op een
andere manier naar voren moet
brengen".
De uitnodigingen naar andere
kerken voor de toegezegde ver
volggesprekken in Rome gaan
waarschijnlijk begin volgend
jaar de deur uit, zo deelde bis
schop Ernst mee. De agenda
wordt in gezamenlijk overleg
vastgesteld.
Met betrekking tot de oecume
nische gebedsdienst met de paus
in de Utrechtse Pieterskerk er
kende Ernst, dat er een fout is ge
maakt door van de mensen die
de voorbeden lazen te vragen een
buiging voor de paus te maken.
"In de Rooms-Katholieke Kerk
wordt zoiets bij voorbeden nooit
geëist", zei de bisschdp.
Over de financiële afwikkeling
kon kardinaal Simonis nog geen
mededelingen doen. Perschef
Palstra: "De financiële verant
woording volgt binnen enkele
maanden".
De vroegere aartsbisschop
van Utrecht, kardinaal Alfrink,
denkt, dat de Belgische bis
schoppen iets meer moed had
den binnen de mogelijkheden
van het pausbezoek dan hun Ne
derlandse collega's. Zij hebben
er geen moeite mee, Rome te la
ten weten, dat ze ergens bezwa
ren tegen hebben. De Nederland
se bisschoppen zijn, door wat er
de aflopen twintig jaar is ge
beurd, voorzichtiger geworden.
Alfrink zei dat gisteren voor de
KRO-tv. De twee ontmoetingen
die hij met de paus heeft gehad
ziet hij als een erkenning door de
paus van wat zich na het concilie
in Nederland heeft ontwikkeld.
De paus nam, volgens hem, te
genover zijn eigen omgeving en
de wereldkerk een 'bepaald risi
co' toen hij bij zijn bezoek deed
"alsof er geen kou aan de lucht
was", terwijl er zeker tegenstel
lingen zijn (geweest) tussen het
Vaticaan en de Nederlandse
kerk.
Bavo heropend. Vandaag is
de oude hervormde Bavokerk in
het hart van Haarlem officieel
heropend, in tegenwoordigheid
van koningin Beatrix en prins
Claus. De kerk is geheel geres
taureerd.
Volgende week verschijnt het
boek 'De Bavo te Boek', een uit
gave van Joh. Enschedé en Zo
nen (176 pagina's, ruim 100 illu
straties in kleur en zwartwit, f.
29,50).
In de Vleeshal, een dependan
ce van het Frans Halsmuseum,
wordt een grote tentoonstelling
gehouden van schilderijen en te
keningen van kerken en over de
bouwgeschiedenis en restauratie
van de Bavo. Van 27 juni tot 18
augustus, maandag tot en met za
terdag van 11 tot 5 en zondag van
1 tot 5 uur.
Zaterdag is er een 'Vrienden
dag' in de Grote Kerk, uitgaande
van de vereniging 'Vrienden van
de Grote Kerk te Haarlem' (3100
leden) en voor iedereen toegan
kelijk. Koren uit Haarlem en om
geving en uit buitenlandse zus
tersteden verlenen medewer
king. In de kerk zullen diverse
stands worden ingericht.
Hervormde Kerk: beroepen
te Nunspeet E. K. Teygeler Sche-
veningen, te H^rkema-Opeinde
kandidaat J. van Dijk Gronin
gen; beroepbaar: N. Mels Lopi-
kerkapel.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: beroepen te Elburg D.
Slagboom Katwijk aan Zee.
Baptistengemeenten: aange
nomen naar Winschoten K. M.
Gerritsen Harlingen.
Zuid-Afrika. De Zuidafri-
kaaanse Raad van Kerken eist de
onvoorwaardelijke vrijlating van
Nelson Mandela, de tot levens
lange gevangenisstraf veroor
deelde leider van de Zuidafri-
kaanse bevrijdingsbeweging Af
rican National Congress (NAC).
"President Botha moet tonen,
dat hij een echte christen is door
Mandela vry te laten, ook als de
ze niet elke vorm van geweld af
wijst", zei de voorzitter van de
raad, bisschop Manas Buthelezi,
gisteren in Johannesburg in een
preek ter opening van de jaarver
gadering van de raad.
Hij bepleitte, dat het ANC
(sinds 1960 verboden) weer
wordt toegelaten, ook al heeft de
ze beweging nu een militaire
vleugel.
