Israël bereid
tot concessie
Liverpool biedt Turijn troost
Europese samenwerking
antwoord op Stars Wars
Bouwfonds biedt u nu
'n hypotheekrente 30 jaar vast: 8,4%
Bestand Beiroet gebroken
Bunte brengt
achtergrond
leven Mengele
verkiezingen
in Portugal
WOENSDAG 19 JUNI 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
Sji'iten eventueel vrij onder toezicht Rode Kruis
BEIROET (AFP/UPI/Rtr) - De Israëlische minister Rabin (defensie) heeft gezegd dat
Washington nog geen contact heeft opgenomen met Israël over de eisen van de sji'itische
kapers. Rabins verklaring volgde op uitlatingen van premier Peres, die bereid is een
eventuele oproep van het Rode Kruis voor vrijlating van de sji'itische gevangenen in
overweging te nemen.
Het Internationale Comité van het
Rode Kruis (ICRC) wil toezicht
houden op een eventuele ruil van
gijzelaars tegen gevangenen, maar
wil niet als bemiddelaar optreden.
De hulporganisatie heeft echter
nog geen verzoek binnengekregen
om bijstand te verlenen.
De sji'itische Amal-militie heelt
gisteren drie van de dertig tot veer
tig overgebleven gijzelaars uit het
gekaapte Amerikaanse passagiers
toestel in Beiroet vrijgelaten.
Amal-leider Nabih Berri, die een
sleutelrol speelt in de gijzelingsaf
faire, drong er bij de Amerikanen
BEIROET/AMMAN (AFP/DPA) -
Ondanks een akkoord om de strijd
rond de Palestijnse vluchtelingen
kampen in West-Beiroet te staken
zijn gisteren bij voortdurende be
schietingen zeker 13 mensen om
het leven gekomen en tientallen
gewond geraakt. Ook in andere de
len van de Libanese hoofdstad vie
len slachtoffers. Abu Jihad, de
„tweede" man van de grootste Pa
lestijnse organisatie „Al Fatah",
heeft het akkoord categorisch afge
wezen en veroordeeld als een Sy-
risch „komplot" om de Palestijnen
te ontwapenen.
Bij de voortdurende strijd om de
kampen Sjatila en Bouij al-Baroj-
neh (Sabra viel eerder in handen
van AMAL) werden in de nacht
van maandag op dinsdag en giste
ren overdag minstens 13 personen
gedood en zeker 52 mensen ge
wond. Bij de beschieting van Bouij
al-Barajneh door de sji'itische mili
tie van AMAL en de uit sji'ieten be
staande zesde brigade van het Li
banese leger werden volgens Pale
stijnse zegslieden vijf gewonden
gedood die in een ziekenhuis la
gen.
Drie mensen kwamen om het le
ven en 17 raakten gewond toen in
de druzische wijk Karakol in West-
Beiroet drie granaten insloegen. In
de vroege namiddag kwamen vier
granaten neer in een groep badgas
ten op het strand van Beiroet: 3 do
den en zeker 27 gewonden, zo be
richtte radio-Beiroet.
op aan de impasse in de crisis te
doorbreken door Israël te vragen
enige honderden sj'itische gevan
genen vrij te laten.
De drie vrijgelaten passagiers
zijn de Griekse zanger Demis
Roussos, diens Amerikaanse vrien
din Pamela Smith en een Ameri
kaan van Griekse afkomst. Zij wer
den door Berri in de Libanese
hoofdstad overgedragen aan func
tionarissen van de Griekse ambas
sade. Roussos, die al enkele dagen
geleden uit het vliegtuig was ge
haald, verklaarde goed te zijn be
handeld door de kapers. "Niemand
heeft mij slecht behandeld. Zij
vroegen mij iets te zingen en ik zag
geen reden dat niet te doen. Zij bo
den mij zelfs een veijaardagstaart
aan. Ik zie niet in waarom ik niet
voor hun zou zingen", aldus de
zanger.
Berri onderstreepte dat alle gij
zelaars, die op verschillende plaat
sen in Beiroet worden vastgehou
den, binnen een dag vrij kunnen
zijn als de Amerikanen Israël ertoe
bewegen in te gaan op de eis van
de kapers om de ruim 700 sji'iti
sche gevangenen te laten gaan. "Ik
weet zeker dat, als uw (Amerikaan
se) regering Israël vraagt deze
mensen te redden, dit probleem
binnen 24 uur is opgelost".
ADVERTENTIE
Stuurt u mij alle informatie over de 30 Jaar RenteVast Hypotheek.
i
Naam:
j Adres:
I Postcode: I
I
I
I I 1 I M I I 1 I 1 M
I I I I I I II 1 II I I I II I I I II I I II I
Plaats:!L
Telefoon:!
1 I I II I II 1 I I 1 I I I 1 II I
I
I
Bouwfonds
Ik heb wel/geen hypotheek. Opsturen in gesloten envelop zonder postzegel naar
I Bouwfonds, Antwoordnummer 1479,2500 XK Den Haag.
I Of afgeven bij het Bouwfonds-infocentrum Den Haag,
Nassauplein13.
I.H.i
Bescherm uzelf met de 30 Jaar RenteVast Hypotheek van het Bouwfonds.
Buitenland kort
Polen
Voor het eerst in anderhalf jaar
heeft kardinaal Glemp, het hoofd
van de rooms-katholieke kerk van
Polen, gisteren een gesprek ge
voerd met premier en partijleider
Jaruzelski. Regeringswoordvoer
der Jerzy Urban verklaarde op een
persconferentie dat uit de ontmoe
ting blijkt dat „de regering de dia
loog met de kerk wil voortzettten".
De sfeer tussen kerk en staat in Po
len is de laatste tijd danig verslech
terd, wat met name gemarkeerd is
door de moord op priester Popie-
luszko vorig jaar oktober door vier
leden van de politieke politie.
Treinramp Egypte
Bij een botsing tussen een passa
giers- en een goederentrein nabij
Aswan, in het noorden van Egypte,
zijn gisteren tenminste 30 mensen
om het leven gekomen. Volgens
ooggetuigen zijn 13 van de 15 wa
gons van de personentrein in vlam
men opgegaan. Zeker 15 inzitten
den zijn naar het ziekenhuis over
gebracht.
Afghanistan
In Washington zijn Amerikaanse
en Russische topdiplomaten een
tweedaagse bespreking begonnen
over de kwestie-Afghanistan. Het
is het eerste gesprek over deze aan
gelegenheid sinds drie jaar. De
Amerikaanse delegatie wordt ge
leid door staatssecretaris Richard
Murphy van buitenlandse zaken,
speciaal belast met het Midden-
Oosten en Zuid-Azië. De delegatie
van de Sowjet-Unie staat onder lei
ding van Oleg Sokolov, tweede
man op de ambassade in Washing
ton.
TURIJN - Het verschil tussen de
Britse en Italiaanse volksaard
blijkt al direct nadat het toestel
met de vredesdelegatie uit Liver
pool op het vliegveld van Turijn tot
stilstand is gekomen. De verbou
wereerde Britten worden, zodra zij
voet op Italiaanse bodem hebben
gezet, letterlijk overspoeld door de
horde zuidelijke persfotografen en
camerateams. Van de officiële ont
vangst komt zo goed als niets te
recht.
door
Henk Dam-
Vooral de 27-jarige John Welsh,
een barman uit Liverpool die met
zijn vrouw, zijn twee kinderen en
zijn broer is afgereisd, moet het
ontgelden. „Zwaaien, zwaaien",
'schreeuwen de paperazzi naar de
kinderen, die met grote angstogen
om zich heen kijken.
Welsh is een groot man in Italië
geworden. Hij was het die op de
bewuste avond, nu drie weken ge
leden in totaal acht Juventus-aan-
hangers redde door hen onder de
omgevallen muur weg te trekken.
Dat heeft hem de heldenstatus op
geleverd.
Als een kluwen spaghetti rolt de
roepende en nog net niet vechten
de menigte naar de terminal, langs
de mannen van de „controllo pas-
saporti", die het allemaal ook niet
aan kunnen en iedereen maar door
zwaaien, dóór de hal, om bij een
klein zijvertrekje tot stilstand te
komen.
Bemoedigend
Daar wordt de delegatie uit Li
verpool nog maar eens officieel
welkom geheten. De Britse consul
Vyn Kelly spreekt de Britse jour
nalisten inmiddels bemoedigend
toe. „Vonden jullie het een pande
monium? Je had ze moeten zien
toen Charles en Diana hier waren".
Later zegt een van de gemeente
raadsleden uit Liverpool: „Het is
me echt honderd procent meege
vallen". Nee, er klopte niets van al
die verhalen in de plaatselijke pers
van Liverpool, de brieven die er
waren ontvangen van Italianen die
zwoeren de 38 doden van het Hei-
zel-stadion te zullen wreken.
De ontvangst van de vredesdele
gatie uit Liverpool, bestaande uit
gemeenteraadsleden, hoge geeste
lijken, vertegenwoordigers van Li
verpool twee grote voetbalclubs
en vakbondsbonzen is zelfs wel
vriendelijk te noemen. Trots pose
ren Italianen met een voor de gele
genheid in twee talen afgedrukte
speciale vredeseditie van de Liver
pool Echo, de grootste plaatselijke
krant. En kindertekeningen alsme
de een groot spandoek waarmee de
inwoners van Turijn onze liefde en
gebeden wordt meegegeven, wor
den in dank aanvaard.
Al die zwaar gewapende Carabi
nieri zijn dan ook niet echt nodig.
Liverpool is het komen goedma
ken en de inwoners van Turijn, zo
ze er al in geïnteresseerd zijn, vin
den het best. Stenen worden niet
gegooid, niemand roept zelfs maar
boe.
Bedroefd
Op de eerste rij van de met veel
barok-goud en rood versierde
raadszaal van het stadhuis van Tu
rijn zit een intens bedroefde
vrouw. Wit jack, blauwe jurk, het
zwarte haar al wat grijzend, zit ze
naar de grond te kijken.
Iedereen die iets is in de zaal,
groet haar, de Italianen met een
omhelzing, de Britten met een
handdruk. Ze staat beleefd steeds
op als er weer een aartsbisschop of
een burgemeester haar sterkte
komt wensen. Dan gaat ze weer zit
ten, blik naar de grond, mondhoe
ken op huilen.
Het gaat om Carolina Landini.
Haar man, een 50-jarige kok, was
De voorzitter van JuventusGianpietro Boniperti (rechts) geeft de bur
gemeester van Liverpool een cadeau bij diens bezoek aan Turijn. Links op
de foto Eduardo, de zoon van FlAT-directeur Agnelli. (foto ap>
een hartstochtelijke fan van Juven
tus. Natuurlijk was hij er in Brus
sel bij, toen de Cup moest worden
bevochten. Hij was een van dege
nen die niet meer levend terug
kwam. Zijn vrouw zit nu namens
de nabestaanden in de zaal.
Later vertelt een Italiaanse
geestelijke, monsignor Peradotto,
dat een van de twee zoons van het
echtpaar, de 15-jarige Andrea, be
zig is met zijn schoolexamen. „Hij
heeft als onderwerp voor zijn op
stel gekozen: Het geweld dat dage
lijks onze maatschappij kwelt",
zegt hij.
De bijeenkomst in de raadszaal
is het onmiskenbare hoogtepunt
van de vredesmissie. Spreker na
spreker, uit Liverpool en Turijn,
vertelt er in gloedvolle bewoordin
gen dat „we dit nooit meer laten
gebeuren".
Van de zijde van Liverpool wor
den „ons diepste medeleven" (vi-
ce-voorzitter W. Corkish van FC Li
verpool), „de innige wens tot ver
zoening" (bisschop David Shep-
pard), „een uitgestoken hand van
vriendschap" (burgemeester H.
Dalton) aangeboden. Mevrouw
Landini hoort het allemaal aan, en
blijft strak naar de grond kijken.
Domheid
De welsprekendste rede is die
van Turijns burgemeester, Cardet-
ti. Hij spreekt over de slachtpartij
in het Heizel-stadion als „een
triomf van vulgariteit en domheid
in een situatie die elk atoom ver
nietigde van de betekenis van
sport als bevestiging van kunde en
schoonheid, elegantie en stijl".
En later zegt hij: „In Brussel was
er, als bij een oude offerrite, een
slachtpartij voor de wedstrijd. Dat
draagt de verontrustende bood
schap dat in een grote gemeen
schap oorlog de plaats van spel kan
innemen. Die boodschap werd in
onze huizen, op onze tv's beves
tigd. Het leven heeft niet langer
waarde. Diezelfde boodschap im
mers is er de laatste tijd in terroris
me, drugsverslaving en de georga
niseerde misdaad".
Daar heeft Cardetti's Liverpool-
se colelga H. Dalton, weinig tegen
in te brengen. Hij spreekt van de
„prachtige staat van dienst" die de
voetbalstad Liverpool tot drie we
ken geleden had. „In een vreselijke
avond is dat allemaal vernietigd.
Dat is ónze tragedie".
Dan overschrijdt hij naar het ge
voel van velen in de zaal de dunne
grens van de goede smaak door het
gedrag van de voetbalvandalen toe
te schrijven aan een tekort aan ba
nen en huizen. Hij is nog net niet
zover premier mevrouw Thatcher
persoonlijk de schuld van de ramp
in Brussel te geven.
Later doet zijn tweede man, de
militante Derek Hatton, er nog een
schepje boven op door tijdens een
persconferentie glashard te bewe
ren dat de autoriteiten in Brussel
'de voornaamste schuld' voor de
ramp moeten dragen.
Want, zo zegt hij, we hebben on
ze bouwkundige inspecteur naar
het Heizel-stadion gestuurd, en die
is tot de conclusie gekomen dat het
helemaal niet op een grote wed
strijd berekend was. Ineens is de
deemoedigheid verdwenen. Ita
liaanse journalisten sissen zachtjes
tussen hun tanden als de tolk het
hen uitlegt.
Uitglijer
Later blijkt, dat Hatton een twee
de uitglijer heeft begaan. Hij heeft
voorgesteld een benefiet-wedstrijd
tussen Juventus en Liverpool, op
neutraal terrein, te spelen. De op
brengsten zouden voor de nabe
staanden van de slachtoffers zijn.
Het voorstel werd door de Italia
nen zo vriendelijk mogelijk van de
hand gewezen-
Het is werkelijk een ontroerend
moment. Als de delegatie uit Liver
pool 's avonds de monumentale
Madonna de la Consolata-kerk bin
nen stapt, klinkt een warm applaus
onder de gelovigen op. Tegelijk be
gint het orgel de Italiaanse versie
van 'Dat 's Heren zegen op hen
daalt' te spelen.
De merendeels oudere mensen
in de bomvolle en ryk versierde
kerk klappen nog een keer als de
vlag van Juventus, met een zwart
rouwstrikje daaraan geknoopt,
wordt binnengedragen. Dan begint
de verzoeningsmis onder leiding
van kardinaal Ballestrera.
De Liverpoolse aartsbisschop
Derek Worlock leest uit de bijbel
voor, de zaligsprekingen uit Mat-
theus. Zijn cruciale regels: „Zalig
zijn de zachtmoedigen, want zij
zullen het aardrijk beërven. Zalig
z(jn de vredesstichters, want God
zal hen zijn zonen noemen".
Dan houdt hij een rede
hij spreekt over een familie die de
dood van een lid van een tweede
familie veroorzaakt. „Die mensen
moeten elkaar ontmoeten. Dat is
niet altijd makkelijk, maar zo'n
ontmoeting kan troost bieden".
Zijn woorden worden met ap
plaus ontvangen. De mis is nu bij
na ten einde. Buiten is de avond
gevallen. Het is stil in Turijn. In
een klein straatje vlak bij de kerk
staan twee jongetjes wat tegen een
balletje te trappen.
Reagan: bezoek
aan Bitburg was
de moeite waard
WASHINGTON (AFP) - Presi-
dent Reagan heeft gisteren op
zijn persconferentie in Was
hington het bezoek aan het
Duitse oorlogskerkhof in Bit
burg verdedigd. Hij zei dat zijn
bezoek „moreel juist" was. „Ik
ben tevreden dat ik het heb ge
daan. Het was een ervaring die
de moeite waard was", zei hij.
Het bezoek van de Ameri
kaanse president aan het oor
logskerkhof heeft zowel in Eu
ropa als in de Verenigde Staten
tot heftige protesten geleid,
vooral nadat bekend werd dat
in Bitburg ook SS-ers begraven
liggen. Maar, zei Reagan, „ik
heb mijn beloning gehad toen
ik aan het slot van mijn bezoek
10.000 jonge Duitsers in het En
gels het Amerikaanse volkslied
heb horen zingen".
De Amerikaanse president
zei „versteld" te staan van het
feit dat de Duitsers de concen
tratiekampen hebben laten
staan, er musea hebben opge
richt en schoolkinderen de
kampen laten bezoeken.
LONDEN - Europa gaat op wa-
pentechnologisch gebied de han
den daadwerkelijk ineenslaan. De
defensieministers van dertien Eu
ropese NAVO-landen kwamen gis
teren in Londen overeen gezamen
lijk een vijftal technologische pro
jecten op te zetten. Vier van die vijf
komen ook voor in het omstreden
Amerikaanse onderzoeksprogram
ma naar een ruimtedefensie tegen
ballistische kernraketten.
door
Hans Geleijnse
Volgens minister De Ruiter,
voorzitter van deze conferentie van
de zogenaamde Independent Euro
pean Program Group (IEPG), moe
ten de projecten echter niet wor
den gezien als een Europees ant
woord op president Reagans SDI-
programma. De Ruiter stelde vast
dat voor het „eerst in de geschiede
nis van de IEPG concrete beslui
ten" zijn genomen.
„Er zijn overeenkomsten, maar
die komen nu eenmaal voort uit de
technologische ontwikkeling. Wij
werken op Europese condities en
met eigen doelen. De basismateria
len waarom het gaat, zijn bestemd
voor verdere ontwikkeling van
conventionele wapensystemen".
De vijf onderzoeksprojecten be
slaan de micro-elektronica (spe
ciaal de hoge-snelheidsschakelin-
gen voor snelle verwerking van
computerinformatie), nieuwe ma
teriaalsoorten (zowel lichte maar
zeer krachtige als combinaties van
materialen die kunnen worden ge
bruikt voor bijvoorbeeld tanks),
beeldprocessing (verwerking van
satellietgegevens door computers,
bijvoorbeeld om raketten te kun
nen identificeren) en het ontwer
pen van conventionele raketkop
pen.
De ministers besloten, aldus het
na afloop van de conferentie ver
sterkte communiqué, dat deelne
mers aan deze projecten daarvoor
geld ter beschikking zullen stellen.
Dit gebeurt, aldus De Ruiter, van
geval tot geval: het hoeft niet zo te
zijn dat alle dertien IEPG-landen
aan elk project deelnemen. Hoe
veel geld er nodig is ter financie
ring ervan, kon geen van de be
windslieden meedelen. Nederland
se zegslieden hielden het op „enige
miljoenen" per project in de eerste
fase.
Naast de technologieprojecten
besloten de ministers ook een stu
die op te zetten die uiteindelijk
moet leiden tot de ontwikkeling
van een Europese torpedo. Dit lan-
ge-termijnproject werd door
staatssecretaris Van Houwelingen
(materieel) gezien als voorbeeld
van een onafhankelijker Europese
opstelling ten opzichte van de Ver
enigde Staten. „In het verleden is
voor miljarden guldens in Amerika
uitgegeven aan torpedo's. Dat
moet en kan in de toekomst an
ders".
BONN - De beruchte oorlogsmis
dadiger en kamparts van Ausch
witz, Josef Mengele, heeft van 1945
tot 1949 in West-Duitsland in de
buurt van Rosenheim gewoond en
gewerkt als landarbeider. Daarna
is hij met behulp van oude kamera
den van de SS-eenheid Viking via
Oostenrijk en Zuid-Tirol naar
Zuid-Amerika gevlucht, waar hy
de langste tijd in Brazilië heeft ge
woond.
door
Hans Amesz
Tot 1979, kort voor zijn
delijke dood, heeft hij altijd uitge
breid contact gehad met zijn fami-*
lie en vrienden uit West-Duitsland.
Die zijn verschillende keren op be
zoek bij de toen meest gezochte
oorlogsmisdadiger geweest.
Dit staat allemaal in het Duitse
geïllustreerde weekblad Bunte, dat
vandaag is verschenen. Het ver
haal is gebaseerd op 100 foto's,
waarop Mengele met familieleden
en vrienden te zien is. Op 50 brie
ven van Mengele onder anderen
aan zijn zoon Rolf, die nu advocaat
in Freiburg is, en op vele 'dagboe
ken' van de Auschwitz-arts, die di
rect verantwoordelijk wordt
geacht voor de moord op 100.000
mensen. Bunte heeft dit materiaal
gekregen van Rolf Mengele, die het
al langer in zijn bezit had en ervan
overtuigd is dat zijn vader in 1979
in de buurt van Sao Paolo is ver
dronken. In Brazilië wordt nage
gaan of het opgegraven lijk van de
in 1979 begraven 'Wolfgang Ger
hard' inderdaad dat van Josef Men
gele is.
Op de Duitse televisie werden
dinsdagavond twee historici gein-
terviewd. die het documentatie-
r Sji'itenleider Berri (links) gaf gisteren met de drie vrijgelcLten gegijzelden
zanger Roussos en zijn verloofde zeiden goed behandeld te zijn. Tweede van
passagier Arthur Targontsidis; uiterst rechts de Griekse ambassadeur in Libanon Georgion.
materiaal hadden gezien, en tot de
conclusie zijn gekomen dat het au
thentiek was. Prof. Hillgruber uit
Keulen, die gespecialiseerd is in de
geschiedenis van het Derde Rijk,
verklaarde dat hij weliswaar niet
heeft kunnen vaststellen uit welke
periode het papier stamt en dat hij
ook geen grafologisch expert is,
maar dat hij de 'vaste innerlijke
overtuiging' heeft, dat het uitgeslo
ten is dat het om een vervalsing
gaat. Mengele omschreef hij als
een man die tot aan zijn dood niets
heeft betreurd.
Simon, Wiesenthal, het hoofd
van het joods documentatiecen
trum in Wenen, heeft de Westduit-
se bondskanselier Kohl voorge
steld het bedrag van een miljoen
mark dat ter beschikking is gesteld ri t h t Rra_:i:a «n«prrravpn hik
voor degene die aanwijzingen zou S
geven die leiden tot de arrestatie Wiesèlthal cisteren be
van Josef Mengele, uit te betalen van Wieseltftal giSteren De
aan de circa 150 overlevenden van
de medische experimenten van de
nazi-kamparts. Dit „op voorwaarde fjJ-00 T11P11WP
LISSABON (UPI/Rtr.) - President
Eanes van Portugal heeft dinsdag
bij het parlement aangedrongen op
de vorming van een nieuwe rege
ring zonder dat nieuwe verkiezin-
gén worden gehouden.
In een schriftelijke verklaring
aan de volksvertegenwoordiging
wees het staatshoofd er op dat ont
binding van het parlement en het
vervolgens houden van vervroegde
verkiezingen (twee jaar vóór de
normale datum) „de hoogste kos
ten" voor het land met zich zal
brengen. Maar hij erkende dat zo'n
oplossing alleen mogelijk is als de
partijen zich constructief opstel
len.
Vorige week viel de coalitie van
socialisten en sociaal-democraten,
onder leiding van Mario Soares,
uiteen omdat de twee partijen het
niet eens zijn over de te volgen
strategie voor de presidentsverkie
zingen die in het najaar worden ge
houden. De populaire Eanes kan
zich volgens de grondwet niet voor
een derde termijn kandidaat stel-
een persconferentie. De Griekse len- Volgens waarnemers aast de
rechts is de andere vrijgelaten 60-jange socialist Soares op het
(foto ap) presidentschap.
