Uitblijven lagere rente stelt teleur
Grenscontrole
vereenvoudigd
Hogere winsten
doen toekomst
wir wankelen
HYPOTHEEK
RENTE.
Nederlandse export naar
China gaat fors omhoog
p
I
nutsspaarbanks
aanzienlijk verstevigd
Positie UCN Almelo
ID JUIN1
ECONOMIE
PAGINA 9
Zhao Ziyang vanaf zondag aan Ne
derland brengt. Zhao is de archi
tect van de Chinese economische
hervormingen, die voor een hoger
welvaartspeil moeten zorgen in het
ruim één miljard inwoners tellende
land. Peking wil niet alleen con
sumptiegoederen in het buiten
land kopen, maar vooral de kennis
in huis halen om de industrie zo te
moderniseren dat het in eigen be
hoeften kan voorzien. Daartoe zijn
de grenzen van China open gezet
voor buitenlandse investeerders.
Zhao zal naar alle waarschijnlijk in
Den Haag een investerings be
schermingsverdrag ondertekenen,
waar lange tijd aan gewerkt is door
Skomf in Nederland om poli-
tieke zaken te bespreken, waarbij
onder meer aan de kwestie Taiwan
(er liggen nog steeds onderzeebo
ten voor Taipeh in aanbouw in Rot
terdam) aan de orde komt. Maar
voorts zal de Nederlandse indus
trie de volle aandacht hebben van
Zhao, die onder meer Philips, de
Rotterdamse haven, het Westland
en Aalsmeer zal bezoeken. Niet om
direct zaken te doen, maar zeker
om een klimaat te bewerkstelligen
waarin nog meer Chinese handels
missies ons land zullen bezoeken.
Nadat de betrekkingen tussen Den
Haag en Peking, die door de duik
bootleverantie ernstig was ver
stoord, eind mei met het bezoek
van Staatssecretaris Bolkestein
DEN HAAG (ANP) - De Neder
landse goederenuitvoer naar de
Volksrepubliek China is in het eer
ste kwartaal van dit jaar fors geste
gen. Nederlandse bedrijven expor
teerden in drie maanden tijd ter
waarde van 233,5 miljoen gulden
naar China. Over geheel 1984 be
liep de uitvoer naar China 540 mil
joen gulden.
Volgens een woordvoerder van het
ministerie van Economische Za
ken mag gesproken worden van
een aanzienlijke stijging, al houdt
hij nog een slag om de arm. De uit
splitsing naar goederensoorten is
nog niet afgerond en mogelijk
blijkt dat er incidentele uitvoeror-
ders tussen zitten.
De nieuwste handelscijfers wor
den bekend aan de vooravond van
het bezoek dat de Chinese premier
Het uitblijven van een verdere
discontoverlaging in de Verenig
de Staten en de toegenomen
vrees voor een harde recessie in
dat land, veroorzaakten deze
week op vele effectenbeurzen
een scherpe reactie op de haus
sestemming van de voorgaande
week. Toen behaalden de meeste
effectenbeurzen nieuwe histori
sche toppen. Maar daarvan ging
ditmaal een flink deel verloren.
De Amsterdamse effecten
beurs die vorige week vrijdag on
danks de zwakke stemming voor
Koninklijke Olie toch een nieuw
hoogtepunt voor het algemeen
beursgemiddelde wist te berei
ken, brokkelde deze week gaan
deweg af tot een verlies van ze
ven punten. Na vijf dagen handel
stond de index van de Newyork-
se effectenbeurs 37 punten bene
den de vorige week donderdag
aangeslagen historische top.
Daarbij viel de index weer bene
den de 1300 na er sedert 20 mei
boven te hebben gestaan.
Zondebok
De zondebok was ditmaal dus
duidelijk Wall Street waar een af
wachtende houding de overhand
kreeg. Vorige week vrijdag was
de discontoverlaging waarop ve
len hadden gehoopt, uitgebleven
en de teleurstelling daarover
werkte deze week aanvankelijk
nog duidelijk na. Het uitblijven
van de nieuwe verlaging werd
toegeschreven aan de tegenval
lende geldontwikkeling en de
meevallende werkgelegenheid.
Vorige week donderdag bleek
dat de hoeveelheid geld in om-,
loop met 3 miljard dollar was ge
stegen. Dit riep direct een halt
toe aan de oplopende trend van
de obligatiemarkt en rente-goe
roe Kaufman was er als de kip
pen by om op te merken nu voor
lopig geen discontoverlaging
meer te verwachten.
Toen kort daarop nog bleek
dat de werkloosheid in mei niet
was toegenomen, wat dus zou
kunnen wijzen op een meeval
lende conjunctuur was het hele
maal gedaan met de kans op een
verdere discontoverlaging door
de Centrale Bank.
De obligatiemarkt van Wall
Street begon sterk te fluctueren.
Want de ene dag werd de rente
dalingskans wat hoger aangesla
gen en de andere dag de kans op
conjunctureel herstel. Een hoge
mate van onzekerheid dus die
het zicht op wat langer termijn
verduistert. Daarbij komt dat
steeds meer verwarring ontstaat
over de onmiddellijke vooruit
zichten van de internationale
oliemarkt. Deze week ontston
den er talrijke geruchten over
het op handen zijnde ineenstor
ten van deze markt waarbij de'
prijzen met vele procenten zou
den gaan dalen. Sommige olie
kringen verwachten bijvoor
beeld voor ons land een benzine
prijsdaling oplopende tot 20 cent
per liter. Een feit is in elk geval
dat er momenteel een enorm
overschot aan olie-aanbod is. Het
gat dat de strenge winter zowel
in Amerika als in Europa in de
olievoorraden had geslagen is
opgevuld en na het beëindigen
van de kolenmijnstakingen in
Engeland is de olie-export vanuit
dat land sterk toegenomen.
De olie-invoer is de laatste we
ken in de Verenigde Staten dan
ook aanzienlijk verminderd wat
de dollar ten goede is gekomen.
Deze munt vertoont rond een
prijs van f 3,45 een opmerkelijke
stabiliteit. Naast dit positieve ef
fect op de dollar en de internatio
nale inflatie kan een scherpe
olieprijsdaling een gevaar inhou
den voor een aantal wankele olie
landen als Nigeria, Mexico en In
donesië die enorme schulden in
het buitenland hebben.
Hoewel de lokale industrie op
onze beurs aanvankelijk grote
weerstand bood, moest het Dam
rak deze week toch terug. Het
meest aangeslagen was natuur
lijk de internationale sector. Ko
ninklijke Olie moest de slagen
van de labiele oliemarkt opvan
gen en Philips van de ineen
schrompelende Amerikaanse af
zetmarkt. Beide fondsen lever
den behoorlijk in oplopende tot
f 7,-. De index van de vijf interna
tionals verloor met acht punten
dan ook het meeste terrein. Te
ruglopende papierprijzen in de
Verenigde Staten tastten onze
papieraandelen aan. En ook an
dere hoogvliegers moesten aan
vankelijke koersverbeteringen
weer afstaan.
Overstag
Daarom ging uiteindelijk ook
de lokale markt overstag met de
bank- en verzekeringsaandelen
voorop. Het meest verloren Kop
pelpoort, Verenigde Machine Fa
briek Stork, Van Berkel en ABN.
(Buitenlandse Handel) weer genor
maliseerd werden, zijn al zo'n tien
Chinese missies in Nederland ge
weest.
Bolkestein nam uit Peking een lijst
mee van goederen waarvoor Chi
nese belangstelling bestond en
waarvoor offertes mochten worden
uitgebracht. Dat heeft tot verbre
ding van contacten en tot contrac
ten geleid. De beeldplaatsleveran
tie van Philips springt daarbij het
meest in het oog. Maar ook Océ van
der Grinten („een duidelijke ope
ning in een grote markt"), Pie Me
dical (medische instrumenten),
Noordelijke scheepswerven (traw-
lerbouw), IHC (baggerschepen), de
Rotterdamse haven, Amsterdam
en Schiphol kregen Chinees be
zoek en deden en doen zaken.
Maar ook Unilever was flink la
ger. Aan de andere kant bleven
er toch ook nog flinke winsten
over. Zo liepen Schuitema en
Kiene rond 50 gulden op, ge
volgd door Ceteco, Otra en
Beers.
De Europese optiemarkt gaf
een onregelmatig beeld te zien.
De drie eerste dagen van de
werkweek viel Philips op door
bijzonder geringe belangstelling
met gemiddeld 500 calls per dag.
Maar toen woensdag het winst-
dalingsbericht bekend werd
schoot de omzet voor calls op die
dag en donderdag op tot elk
8000. Ook de puts namen sterk
toe maar kwamen niet verder
dan een paar duizend per dag.
Verder werd er druk gehandeld
in calls Koninklijke Petroleum
en op sommige dagen in Aegon.
Ook KLM bleef in de belangstel
ling. De totale omzet liep op tot
116.000 contracten.
De Wet Investeringsrekening
(wir) staat op omvallen. Nu de
economie weer aantrekt, onder
nemingen in het algemeen weer
winst maken en oneigenlijk ge
bruik des te meer opvalt, wordt
de aandrang om in de wet te gaan
snijden en eventueel zelfs hele
maal in te trekken, groter. Het
einde van de huidige kabinetspe
riode haalt de wir in zijn huidige
vorm nog wel. Dat is afspraak.
Maar daarna is de toekomst on
zeker.
De wir bestaat sinds 24 mei
1978. Op hetzelfde moment kwa
men twee traditionele belasting
faciliteiten voor investeringen te
vervallen: de investeringsaftrek
en de vervroegde afschrijving.
Investeringsuitgaven konden op
grond van die regelingen van de
winst worden afgetrokken voor
dat het bedrag van de vennoot-
schaps- of inkomstenbelasting
werd bepaald.
De nieuwe wet moest meer
mogelijkheden bieden om be
drijfsinvesteringen die voor de
Nederlandse economie van spe
ciaal belang werden geacht, ex
tra te stimuleren. Zo zou de wir
ook bedrijven die geen winst
maakten, ten volle van een inves
teringsstimulans moeten laten
profiteren. Tot dan toe hadden
immers alleen winstgevende on
dernemingen baat bij de aftre
kregelingen.
Met de wir werd het begrip 'ne
gatieve aanslag' geïntroduceerd.
Bij winstgevende bedrijven
wordt de verschuldigde vennoot-
schaps- of inkomstenbelasting
nu verrekend met het bedrag aan
premie waarop men ingevolge de
wir aanspraak kan maken. Maar
als een ondernemer geen belas
ting hoeft te betalen - bijvoor
beeld doordat geen winst is be
haald - dan betaalt de belasting
dienst hém uit.
Oliecrisis
De wir kreeg daarmee een bij
zondere functie in de jaren dat
winstgevendheid niet meer de al-
lernormaalste zaak was in het
Nederlandse bedrijfsleven. De
werkgelegenheid werd in snel
tempo zwaarder bedreigd, vooral
na de tweede oliecrisis van 1979.
Om toch investeringen aan te
wakkeren en daarmee werkgele
genheid te scheppen, waren der
gelijke maatregelen in de ogen
van bijvoorbeeld minister van
economische zaken Van Aardeii-
ne op hun plaats, "ook al zijn ze
in wezen wat oneigenlijk".
Maar met de 'negatieve aan
slag' zal het nu snel gedaan zijn.
Winst wordt weer een wat nor
maler begrip nu de economie
aantrekt. En het beleid van de
overheid is meer gericht op het
stimuleren van kansrijke onder
nemingen dan op het ondersteu
nen van bedrijven die het niet
meer dreigen te redden.
Niet in de laatste plaats geldt
echter ook het oneigenlijke ge
bruik dat van de wir is en wordt
gemaakt. Eén vorm daarvan is er
al uitgesneden. Die betrof een
slimmigheidje van bijvoorbeeld
pensioenfondsen die zelf niet be
lastingplichtig zijn ingevolge de
wet op de vennootschapsbelas
ting en daarom uitgesloten wa
ren van de wir-premieregeling.
Hoewel het de fondsen aller
minst aan geld ontbreekt om in
vesteringen in beleggingsobjec
ten zelf te betalen, zochten zij
toch gaatjes om aan de wir nog
wat extra's over te houden. Ze
slaagden er langs een omweg in
derdaad in. Zij richtten besloten
vennootschappen (bv's) op die
met geld dat zij leenden van de
'moeder' (het pensioenfonds),
winkelcentra, kantoorgebouwen
en dergelijke kochten of lieten
bouwen die ze daarna verhuur
den. Voor de investering ontvin
gen deze bv's de gebruikelijke
wir-premie die zich natuurlijk
gemakkelijk met de 'moeder' liet
verrekenen. Deze zogeheten
'profit-routing' is door een aan
scherping van de bepalingen, af
gesloten.
Veel kritiek bestaat ook op de
'Holland-routing' waartoe de Ne
derlandse Wet Investeringsreke
ning meer of minder uitnodigt:
buitenlandse ondernemingen
die Nederland als omlooproute
Voor bepaalde investeringen ge
bruiken. Met name kan dat gel
den voor transportmiddelen in
het internationale verkeer. Door
bijvoorbeeld de aankoop van een
vliegtuig via een in Nederland
gevestigde dochter te laten lo
pen, valt een niet onaardige bij
drage van de Nederlandse staat
binnen te halen, zonder dat de
Nederlandse samenleving er in
feite van profiteert.
Profiteren
Of internationale ondernemin
gen laten Nederlandse dochters
met opzet verlies lijden om maxi
maal van de wir te kunnen profi
teren. Een voorbeeld: in een Ne-
L-'""
door
Jan Harren
derlandse onderneming, dochter
van een internationaal concern,
worden produkten gemaakt die
door buitenlandse verkoopmaat
schappijen van het concern wor
den verkocht. De prijs waartegen
de produktiemaatschappij haar
spullen binnen het eigen con
cern verkoopt aan het zusterbe
drijf dat voor de uiteindelijke
verkoop op de markt zorgt,
wordt zo laag gehouden, dat er
van winst voor het produktiebe-
drijf amper, mogelijk zelfs van
verlies sprake is. Investeringen
van de produktiemaatschappij
leveren door de 'negatieve aan
slag' zodoende het volle rende
ment van de WIR op. Maar de ei
genlijke winst lekt weg naar het
buitenland.
Door het schrappen van de
mogelijkheid dat de belasting
dienst betaalt in plaats van ont
vangt, zou dit soort oneigenlijk
gebruik worden beperkt. Er zou
dan geen sprake meer kunnen
zijn van een 'bijbetaling' door de
belastingen. Maar zonder de 'ne
gatieve aanslag' is de wir weinig
meer dan een - misschien wat
verfijnder vorm van investe
ringsaftrek zoals er voorheen be
stond.
Aan de kant van de onderne
mingsorganisaties is men er niet
gelukkig mee, dat er alweer aan
de wir wordt gesleuteld. Rust is
geboden, zo is de redenering.
Men wil zekerheid voor de toe
komst wanneer men investerin
gen voorbereidt. Maar in de poli
tiek is de zaak eigenlijk al be
klonken.
Gedurende zijn hele bestaan is
de wir trouwens onderwerp van
gesprek gebleven. Discussies
over de vraag of bepaalde inves
teringen wel of niet terecht in de
regeling waren opgenomen of
juist niet. Of de hoogte van de
verschillende premies wel eerlijk
was. De basispremies liepen aan
vankelijk bijvoorbeeld uiteen
van 7 tot 23 procent van het in
vesteringsbedrag. Ze zijn nu te
ruggebracht tot één tarief: 12,5
procent (of het nu gaat om ge
bouwen, een vliegtuig, een
vrachtwagen of de veestapel van
een boer).
Overbodig
Vooral de vakbeweging heeft
nogal wat tegen de wir aange
schopt. Waarom investeringen in
machines wel gesubsidieerd en
in mensen niet. Terwijl in veel
gevallen de aanschaf van machi
nes (automatisering) leidt tot het
overbodig maken van mensen.
Waardoor aan de ene'kant bedrij
ven subsidie ontvangen op nieu
we apparatuur die aan de andere
kant leidt tot hogere uitgaven
van dezelfde gemeenschap door
dat mensen werkloos worden.
Zo'n vijf miljard gulden gaat
jaarlijks in de wir zitten. Een be
drag dat door politiek en vakbe
weging al op vele manieren an
ders is verdeeld. Waarbij onder
meer is gepleit voor een nieuw
systeem van investeringsaftrek
die geld genoeg over laat om ook
iets te doen aan een verlaging
van de loonkosten per werkne
mer. Dat zou bijvoorbeeld kun
nen gebeuren door een verlaging
van de sociale premies die nu
voor rekening van de werkgever
komen. Het zou het in dienst ne
men van personeel aantrekkelij
ker - en in elk geval minder on
aantrekkelijk maken.
Vast staat inmiddels wel dat de
'negatieve aanslag' verdwijnt.
Minister van financiën Ruding
bleek er in de jaarvergadering
van het Nederlands Christelijk
Werkgeversverbond ook al voor
te voelen; zijn collega Van Aar-
denne kan hem volgen, maar zou
jonge, startende bedrijven mis
schien tijdelijk willen uitzonde
ren. Aan afschaffing van de hele
wir zijn ze (nog) niet toe; en in elk
geval zouden er dan toch andere
fiscale investeringsfaciliteiten
voor in de plaats moeten komen.
Ruding: "Een aanzienlijke ver
slechtering van het investe
ringsklimaat zou anders ons deel
zijn".
Kort Zakelijk
Vanaf
Premie A-hypotheek. 15 Jaar zekerheid.
DE EIGEN HUIS BANK
Alleen nog steekproeven
Hypotheekrente
Met ingang van maandag gaan
de hypotheektarieven bij een aan
tal banken omlaag. Postgiro RPS
kondigde gisteren als eerste aan de
rente te verlagen. Voor hypothe
ken met maandbetaling en ge
meentegarantie, 5 of 7 jaar jaar
vast, gaat de rente 0,3 procent om
laag naar resp. 7,8 en 8,0. Bij een
rentevasteperiode van 2 jaar zakt
het percentage met 0,2 naar 7,4. Na
de aankondiging van de RPS heb
ben ook de ABN en de Amrobank
besloten hun rentetarieven te ver
lagen.
Vacatures
Het komend jaar zal het aantal
moeilijk vervulbare vacatures
groeien tot ongeveer 80.000. Afhan
kelijk van de economische groei
kan dat cijfer zelfs nog hoger uit
pakken. Dit zegt mr. F.Kruse, di
recteur-generaal voor de arbeids
voorziening van het ministerie van
sociale zaken. De knelpunten zijn
volgens Kruse wel op te lossen
maar dan moet er heel wat gebeu
ren op het gebied van scholing en
bijscholing. Volgens hem is de hui
dige situatie mede ontstaan door
een gebrek aan durf en inzicht bij
bedrijven die de toekomstige be
hoeften aan bepaald personeel vol
komen verkeerd en meestal te krap
inschatten.
Detailhandel
De totale omzet van de detail
handel is dankzij een stijging van
de geldomzet met 3,2 procent bij
de grootwinkelbedrijven in het
eerste kwartaal van 1985 met 0,3
procent gestegen ten opzichte van
de eerste drie maanden van 1984.
De omzetontwikkeling in het mid
den- en kleinbedrijf was minder
goed. De geldomzetten daalden
daar met 0,2 resp. 1,4 procent. Dat
blijkt uit voorlopige CBS-cijfers
die gisteren werden gepubliceerd.
Forse omzetdalingen waren er in
de sectoren meubelen en woning
textiel, muziekinstrumenten, doe-
het-zelf-artikelen en bloemen en
planten.
Stork Ketels
Stork Ketels in Hengelo heeft vo
rig jaar voor het eerst winst ge
boekt: 8,8 miljoen gulden. Over
1985 wordt opnieuw een positief
bedrijfsresultaat verwacht. Dit
staat in het gisteren verschenen
jaarverslag over 1984. Het uit de
VMF voortgekomen bedrijf leed in
1982 nog 12 miljoen gulden verlies
en in 1983 was dat 2,5 miljoen. Bij
Stork Ketels zijn de afgelopen ja
ren enkele honderden arbeids
plaatsen verdwenen om het perso
neelsbestand aan te passen aan de
te verwachten hoeveelheid orders.
Stork Ketels telt op dit moment
nog ruim 900 medewerkers.
ALMELO (ANP) - Ultra Centrifuge
Nederland (UCN) in Almelo heeft
in 1984 17,5 miljoen gulden winst
geboekt. Het jaar daarvoor was het
positief saldo nog 2,1 miljoen. Dit
blijkt uit het gisteren gepresenteer
de jaarverslag van UCN over 1984.
Voor dit en volgend jaar verwacht
het bedrijf een winst die ongeveer
gelijk is aan die van vorig jaar, zo
heeft de directie meegedeeld in
een toelichting op het jaarverslag.
Dankzij het resultaat in 1984
heeft de onderneming de door de
staat gefinancierde aanloopverlie
zen kunnen terugbrengen tot 75
miljoen gulden. Drs. W. Thiele-
man, voorzitter van de UCN- direc
tie, verwacht dat het restant van
die verliezen binnen twee tot drie
jaar is weggewerkt.
Door het aanboren van twee
nieuwe markten, in Zweden en de
Verenigde Staten, is in 1984 de ren
dementspositie van UCN in de ver
dere toekomst aanzienlijk verste
vigd, meent de directie. Met het af
sluiten van contracten voor de le
vering van verrijkt uranium aan
kerncentrales in de VS en Zweden
is de totale orderportefeuille, in
1984 opgelopen van 7 naar 9 mil
jard gulden.
Om aan de contractuele verplich
tingen te kunnen voldoen is beslo
ten de produktie van ultracentrifu
ges in 1985 met 40 procent op te
voeren. Deze uitbreiding, in com
binatie met werktijdverkorting, le
vert 70 nieuwe arbeidsplaatsen op.
Het laboratorium van UCN is uit
gebreid om samen met de West-
duitse en Britse partner in het ura
niumverrijkingsproject Urenco on
derzoek te doen naar nieuwe hoog
waardige materialen en produktie-
technieken.
Dat Urenco, als Nederlands,
Westduits en Britse producent van
verrijkt uranium zo goed gaat heeft
volgens de directie van UCN te ma
ken met de naar verhouding lage
ikostprijs. Hierdoor ontstaan er
Inaar de verwachting van drs. Thie-
leman in de negentiger jaren nieu
we mogelijkheden voor leveranties
aan Zweden en de VS, maar ook in
het Verre Oosten. Hierbij wordt
vooral gemikt op met name Japan,
dat nu nog het verrijkt uranium
van de VS betrekt.
SCHENGEN, 14 juni (AP) - Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en
West-Duitsland hebben gisteren in Schengen aan de grens tussen Lu
xemburg, de Bondsrepubliek en Frankrijk een overeenkomst getekend
waarmee de grenscontroles tussen die vijf landen aanzienlijk worden
verminderd. De nieuwe regeling wordt vandaag van kracht.
Ingezetenen van de genoemde vijf landen kunnen via een groen vignet
op de voorruit van hun auto te kennen geven dat zij niet meer dan de
toegestane hoeveelheid geld en goederen in- of uitvoeren. Verder zullen
zij niet langer verplicht zijn bij de grensovergangen te stoppen, maar
moeten zij die met matige snelheid naderen. Slechts steekproefsgewijs
zullen controles worden uitgeoefend, en alleen daar waar de doorstro
ming van het verkeer geen gevaar loopt.
Vanaf 1 juli worden ook de controles op het goederenvervoer vereen
voudigd. Vrachtwagens zullen bij de grenzen niet langer worden gecon
troleerd op lengte, gewicht en technische conditie.
In de Beneluxlanden werd 37 jaar geleden de aanzet gegeven tot ver
eenvoudiging van de grenscontroles. Frankrijk en de Bondsrepubliek
voerden vorig jaar verminderde controles voor toeristen in. Uiteindelijk
besloten de vijf landen dit jaar een gezamenlijke regeling te treffen. Ver
der zullen zij ernaar streven per 1 januari 1986 grenscontroles van bussen
en taxi's af te schaffen, gevolgd door een vermindering van de controle
op spoor- en waterverkeer.
In de overige EG-landen (Groot-Brittannië, Denemarken, Ierland, Ita
lië, Griekenland en sinds kort Spanje en Portugal) zijn de grenscontroles
nog niet in die mate vereenvoudigd. Vorig jaar besloten regeringsleiders
van de EG tijdens de top in Fontainebleau de kwestie van de afschaffing
van grenscontroles een hoge prioriteit te verlenen.
ADVERTENTIE
JAPAN - In Japan is de Ohnarutobrug geopend die een lengte heeft van
1629 meter en daarmee de langste brug in Azië is. De bouw heeft acht jaar
in beslag genomen. De brug overspant het Narutokanaal en verbindt de
eilanden Shikoku met Honshu. De nieuwe brug is de eerste stap om Ja
pans vier grootste eilanden met elkaar te verbinden. (Foto anpi
