'Emancipatie goed voor vrede' Jeugdsportkampen in soorten en maten Jong zijn in... Albanië I Boeken voor de vakantie Naudé ziet in Zuid-Afrika ook 'hoopvolle signalen' Scriptie Philip van Roy: Verlaat examen op het RIO WOENSDAG 12 JUNI 1985 PAGINA 17 Eindredactie Annemiek Ruygrok Telefoon 071-144941, toestel 217 LEIDERDORP - Terwijl alle eindexamenkandidaten al lana weten of ze geslaagd zijn of niet hebben de leerlingen van het RIO (Rijnlands Instituut voor Onder- nemersonderwjs) vrijdag 7 juni pas het examen Engels en Neder lands gedaan. Het examen had eigenlijk op 29 april gemaakt moeten worden, maar toen zaten alle leerlingen en leraren thuis omdat ze van niets wisten. De brief met het exa- menrooster was namelijk zoekge raakt zodat niemand wist wan neer het examen gemaakt moest worden. Van de 81 leerlingen die vrijdag examen deden zijn er 56 in één keer geslaagd en deden 25 leer lingen afgelopen maandag her examen. Op 28 juni zullen krij gen de herexamenkandidaten de uitslag en zal ook de diplomauit reiking zijn. 6foto Holvast) Kampen. Dat woord roept herin neringen op aan muffe tenten en stoffige slaapzakken. Of aan prikkeldraad en gaskamers als je er 'concentratie' voor zet. Maar laten we het gezellig houden. Duizenden jongeren besteden de zomervakantie op een sportie ve manier in een van de vele jeugdkampen in binnen- en bui tenland. De grootste groepen gaan op voetbal- of tenniskamp, maar je kan ook paardrijden, handballen, zwemmen, fietsen, volleyballen, zeilen etcetera in kampverband. Bij de meeste kampen ligt de nadruk behalve op de sport, ook op andere vor men van recreatie. De Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB) bij voorbeeld organiseert recreatie ve kampen "waar meer gebeurt dan tennis alleen". De verschil lende districten organiseren der gelijke kampen. In het district Leiden gebeurt dat echter niet, volgens een woordvoerder van de KNLTB. De rode draad in de tenniskampen van de KNLTB is tennis, maar het maakt niet uit of je goed of slecht in deze sport bent. De kosten voor een volle dig verzorgde week liggen rond de tweehonderd gulden. "Wij ge ven geld aan die kampen omdat het voor iedereen mogelijk moet zijn om mee te doen", aldus de man van de bond die duidelijk een opleving ziet in de belang stelling voor dergelijke kampen. Het Warmondse tenniscen- trum Dekker doet ook in jeugd- sport, alleen gaat het hier op een minder idealistische manier dan bij de bond. Geld verdienen is bij dit bedrijf ook van belang. Voor 530 gulden per persoon kunnen jongens en meisjes van tien tot negentien aan de sportkampen van de houthandelaar meedoen. Voor dat geld slaap je in een tent op het terrein van Dekker en krijg je te eten, drie uur per dag les van een gediplomeerde le raar, één uur squash per dag, windsurfles, fitness en (indien gewenst) aerobics. Volgens Dek ker komen deelnemers uit bin nen- en buitenland naar War mond. Ouders met een vette por temonnee lijken wel vereist. Voetbal Op het gebied van volkssport nummer 1, voetbal, kun je trou wens ook je geld kwijt aan een duur sportkamp. Voor 450 gul den ben je een week op het natio nale sportcentrum Papendal te gast. Daar organiseert de KNVB met sponsor Sony dit jaar voor het eerst een soort trainings kamp. De formule is overgeno men van het weekblad Voetbal International. Met behulp van video en tech nische en tactische oefeningen kun je in een dergelijk kamp heel wat bijspijkeren aan je voetbal spel. Een bondstrainer en be taald voetbaltrainers geven daar les. Ook betaald voetballers ko men langs om een en ander over het spelletje te vertellen. Behalve in het sjieke Papendal geeft de KNVB deze voetbalweken ook, in Hoeven en Zeist. Daar betaal je honderd gulden minder voor de week die duurt van maandag tot en met vrijdag. De talenten van een bepaald jaar worden overigens een jaar later uitgeno digd nog eens - op eigen kosten - een weekje te komen trainen. Goedkoper zijn de kampen die de KNVB voor clubs organiseert. Daarvoor betaal je 110 gulden. De nadruk bij deze kampen ligt minder op de prestatie. In totaal nemen vijfduizend jongens en meisjes aan deze goedkopere, meer op lol gerichte kampen deel. Bij de Nederlandse katho lieke Sportfederatie is een voet balkamp voor elftallen nog goed koper. Voor een snip en een briefje van vijf ben je met je elftal (of zwemclub) een week lang on der zeil. De NKS gaat dit jaar trouwens ook met betaald voetballers werken. Een paar Feyenoorders zullen langskomen om met de 'kampers' te praten. Of je van Feyenoorders wat kan leren dur ven wij met Ajax-hoogmoed te betwijfelen... Emancipatie is belangrijk om een samenleving goed te laten werken. Uit de geschiedenis blijkt dat wanneer de vrouw meer in aanzien staat, de samen leving niet door oorlog wordt be dreigd. Philip van Roy uit Oegstgeest, een vijfdejaars gymnasiast, heeft dit standpunt verdedigd in een geschiedenis-scriptie. Hij baseer de zich hiervoor op onderzoeken naar de periode van koning Mi nos van Kreta. Philip heeft dit Griekse eiland een aantal malen bezocht. Daar door kwam hij in aanraking met de cultuur en geschiedenis van het eiland en raakte hevig ge boeid. Hele bibliotheken heeft hij overhoop gehaald om maar veel over de geschiedenis van koning Minos en het Minoïsche tijdperk (2500-1100 vóór Chris tus) te lezen. "En wat bleek? Dat de vrouw in die periode in heel hoog aanzien stond. Priesteres sen hadden veel politieke in vloed, de vrouw had een aanzien lijke positie en daardoor ont stond een hoge beschaving met als kenmerken: vreedzaamheid, vrolijkheid en harmonie". Uit archeologische vondsten uit die tijd blijkt dat niet koning Minos of de 'hoge heren' werden afgebeeld, maar vrouwen. Fres co's en beeldjes van vrouwenfi guren bewijzen dus dat de vrouw een belangrijke rol speelde. Een ander aannemeliik argument voor Philips' stelling is dat in die periode de natuurgodsdienst in zwang was. "Omdat het sym bool van deze godsdienst de vrouw was, is het niet verwon derlijk dat dit tot direct gevolg had, dat de vrouw in de samenle ving in achting steeg". Omdat de vrouw in die tijd in hoog aanzien stond, kon zij haar vreedzame invloed uitoefenen op het dagelijks leven. Ook in de buitenlandse politiek had zij een stevige vinger in de pap. De Griekse wijsgeer Plato ken schetst die politiek als vreed zaam, zonder militair machtsver toon. "Zolang de vrouw geres pecteerd werd en er naar haar ge luisterd werd, moesten militante neigingen worden verdrongen en kon de beschaving een bloei doormaken, die maar weinig cul turen zo hebben gehad". Philip toont in zijn scriptie ook de andere kant van de medaille: "Deze ontwikkeling zou echter ook de ondergang van Minoïsch Kreta betekenen. Door de vreed zame, verzachtende invloed van de vrouw - krijgszuchtige lusten werden de kop ingedrukt en Kre ta had in die tijd zelfs geen leger - was de weerbaarheid tegen oor logszuchtige stammen gering". Zo gebeurde het dat Mycene, een stad op het vasteland van Grie kenland met een oorlogsgods dienst - het 'zachtaardige' Kreta op den duur ging overheersen. En toen was het natuurlijk ge daan met de vreedzame situatie op het eiland. Tegelijkertijd daal de het aanzien van de vrouw en kwamen de krijgsheren op de hoogste posten te zitten. dev 2 de leiding i land: in de tijd van koning Minos van Kreta zorgde dat voor vrede. Of het anno 1985 ook zou werken? Zou het leuk zijn om jong te zijn in Albanië? Ik denk het haast niet. Hoe je verder ook mag den ken over de politiek van het strengste regime in Europa, het blijft toch een achterlijk land. Disco's, cafés, computerspel letjes, brommers, racefietsen, leuke kleren of schoenen, de Al banese jeugd heeft er nauwelijks weet van. Toegegeven, je geluk hangt niet van dat soort dingen af, maar het fleurt het dagelijks be staan toch wel op. Ik moet overi gens wel bekennen dat ik vorig jaar tijdens een vakantie geen Al- banees(je) over zijn welzijn en geluk heb gesproken, dus meer dan een indruk is het niet. Alba nezen zijn niet gewend aan bui tenlanders (een handjevol toeris ten per jaar) en als ze er één zien, zijn de meesten lange tijd spra keloos. Wie er dan toch ééntje aanspreekt, krijgt iets te horen als 'Të gjithëve, përshëndetjet më të mira' (volgens de reisgids: 'Groeten aan iedereen!'). Er zijn maar weinig Albanezen die iets anders spreken dan Albanees. Laat ik eerst even iets vertellen over het land, want behalve het strengste is het ook het minst be kende land van Europa. Albanië ligt ingeklemd tussen Joegosla vië, de Adriatische Zee en Grie kenland. Het land heeft altijd een wankel bestaan geleid, omrin gende staten wilden het altijd hebben. Koning Zog, de laatste koning van Albanië,zette zelf voor de laatste wereldoorlog de deur wijd open voor de Italianen. Net als in Joegoslavië had je in Albanië een groep partizanen die voor de vrijheid knokte en daar na ook het heft in handen nam. Na 1945 is er dan ook niet meer getornd aan de grenzen. Leider van het land werd En- ver Hod?ja en hij maakte er een communistisch land van. Eerst met de hulp van Rusland en later China. Beide landen konden ech ter vertrekken toen ze volgens de Albanezen te westers en te kapi talistisch werden. Het is een ei genzinnig volkje dat onder de huidige leiding liever krepeert - en erg rijk zijn ze niet - dan dat het afwijkt van de huidige lijn. Ook al is Hod^ja, de vader des va derlands, dit jaar overleden. Wat betekent die politiek nu voor de jeugd? Van de ene mas sa-organisatie in de andere rol len. De voornaamste taak van de overkoepelende jeugdorganisa tie is de jongeren discipline bij brengen, dus dan weetje het wel. De kinderen worden flink ge drild: niet alleen de ouders zijn opvoeders, de staat helpt ook een handje mee. Er wordt veel aan dacht besteed aan politieke vor ming, vaderlandsliefde en mili taire training. Vakantie is er niet om uit te rusten, maar om te hel pen op het land. Vrijwilligers werk wordt dat genoemd, maar echt vrijwillig is het niet. Tja, als je daar van houdt, is het mis schien wel leuk om jong te zijn in Albanië. Om nog even bij het begin te rug te keren, de Albanese jeugd heeft natuurlijk wel enigszins een idee wat er zich buiten de zwaar bewaakte grenzen af speelt. De Italiaanse radio én te levisie laten zich daardoor niet tegenhouden. De jeugdige gids die mijn reisgezelschap vorig jaar was toegewezen (zonder gids kom je het land niet in), deed eerst heel braaf. Nee, hij luisterde nooit naar de buitenlandse radio en popmu ziek vond hij maar herrie. Totdat hij mijn walkman en een casset tebandje met daarop Bruce Springsteen ontdekte. Hij wist direct wie het was ("Aah, Broes Sprinkstien") en vanaf dat mo ment was Springsteen toch een tikkeltje belangrijker en vooral leuker dan de wensen en interes ses van dat Nederlandse reisge zelschap. BART JUNGMANN 'Maak jij nou eens een lijstje met leuke vakantieboeken voor jon geren'. Ja, ja, makkelijker ge vraagd dan gedaan. Want wat is in vredesnaam leuk? Wat ik een aardig verhaal vind, gooit een an der misschien na een paar blad zijden balend in een hoek. Hier onder volgt dus een lijstje met boeken waarvan ik er waar schijnlijk wel een paar in mijn koffer zal doen. Kijk maar of er iets van je gading by is. Wat strips betreft ben ik nooit verder gekomen dan Suske en Wiske en Blake en Mortimer. Daarover zwijg ik dus maar. Bouquet-, Kasteel- en Moeder liefderomans mag je ook zelf uit zoeken. Blijven over fantasiever halen, dierenboeken, verhalen over liefdesverdriet en zo, en thrillers en detectives. Wat neem ik daarvan mee: Lloyd Alexander's boeken over het fantasierijk Prydain: Het Boek van Drie, De zwarte ke tel, Het kasteel van Llyr, Taran zwerver, Taran de grote koning. Goedkope pockets f 6,90), enorm spannende verhalen vol tovenarij, oorlog, haat, liefde. Lijkt op In de ban van de ring, de driedelige serie van de Britse au teur Tolkien. Ook een mooi fan tasieverhaal is De witte wolf van Kathe Recheis. Wel moeilijk om te lezen en heel dik. Andere mo gelijkheid voor een fantasiever haal is Het oneindige verhaal van Michael Ende, dat onlangs nog is verfilmd. Dierenboeken: Waterschaps heuvel van Richard Adams. Een aardige tegenhanger, die ook wat makkelijker is om te lezen, is De dieren van het Duitenbos van Colin Dann. Meestal koop ik thrillers en de-' tectives in de oorspronkelijke taal (Engels), dat scheelt in de prijs. Maar dat leest niet altijd even vlot en de meeste goede schrijvers zijn ook in het Neder lands vertaald. Lees eens wat van de Amerikaan Stephen King (Carrie, The Shining, Ogen van vuur). Angstaanjagend, vooral als je 's nachts in je tentje in het bos ligt. Iets minder bloedstol lend maar zeker de moeite waard zyn boeken van thriller-schry- vers Mary Higgins Clark, Colin Forbes, Desmond Bagley en Alistair Maclean (om maar een paar te noemen). Aparte vermelding verdient Robin Cook, wiens thrillers zich afspelen in en rond het zieken huis. Eng, heel eng. En voor wie echt iets heel anders wil lezen: probeer eens de Rechter Tie-boe- ken van Van Gulik. Verhalen over een rechter in middeleeuws China. Heel apart. Tot slot: de histonscne romans van Thea Beekman en Rosemary Sutcliff zyn ook onderhoudend leesvoer. Of anders een boek van Jan Terlouw. Oh ja, om over je vakantieliefde heen te komen kan ik je Liefdesverdriet van Ka- rel Eykman aanraden. De narig heid van hoofdpersoon Monika is heel troostrijk. Je kan natuurlijk ook gewoon GEEN boek meenemen. Alleen de landkaart lezen en de plaats naamborden. Na een jaar ver plicht boeken lezen lijken me twee weken NIETS by nader in zien heel plezierig. MARGOT KLOMPMAKER In een toespraak tot de Raad van Kerken in Nederland, giste ren in Amersfoort, zei de Zuid- afrikaanse predikant dr. C. F. Beijers Naudé - die deze week in ons land is -, dat het verzet in Zuid-Afrika tegen de apartheid een volksbeweging is geworden. Die zal voortduren tot er opmer kelijke maatschappelijke veran deringen ziin doorgevoerd. Een belangrijke taak voor de Zuidafrikaanse kerken is, infor matie te geven over wat er in dit land aan de hand is. "Door de re- geringspolitiek is er vooral onder blanken een ontstellend gebrek aan kennis over het leven en den ken van de zwarte bevolking". De Zuidafrikaanse Raad van Kerken heeft zeven 'veldwer kers' aangesteld, die uit verschil lende delen van het land melden wat er gaande is. "Daardoor én door de informatie uit kerken waarin zwarten en blanken sa menwerken, is de raad een van de best ingelichte instanties van het land", verklaarde Beijers Naudé, die secretaris-generaal is van de raad. Gevraagd of er in de strijd te gen de apartheid zyns inziens ook plaats is voor geweld, ant woordde hij, dat de kerken niet zullen pleiten voor gewelddadige verandering. "Maar een kerk die niet het uiterste heeft gedaan om op geweldloze manier een eind aan de apartheid te maken, zono dig door burgerlijke ongehoor zaamheid, heeft niet het recht slachtoffers van de apartheid te veroordelen die ten einde raad geweld plegen". Beijers Naudé deelde mee, dat de Zuidafrikaanse Raad van Ker ken voor een onlangs opgericht noodfonds ten bate van slachtof fers van de apartheid in eigen land steun gaat zoeken. De be doeling is, evenveel donaties uit Zuid-Afrika te krijgen als uit het buitenland. Dergelijke program ma's van de Zuidafrikaanse raad worden al vele jaren royaal ge steund door buitenlandse fond sen, waaronder de werelddiako- naten van Nederlandse kerken. Naudé ziet in de Zuidafrikaan se samenleving ook 'hoopvolle signalen'. Hij wees op een verkla ring van de kamers van koop handel in het land, die ten aan zien van de binnenlandse econo mie een zestal eisen hebben ge steld, bij inwilliging waarvan de apartheid zou worden beëindigd. Concrete verzoeken heeft dr. Beijers Naudé niet aan de Neder landse Raad van Kerken gedaan. Dat laat hij over aan de nationale conferentie van de Zuidafrikaan se raad, die van 24 tot 28 juni wordt gehouden. Na afloop van de vergadering zei de voorzitter van de Neder landse Raad van Kerken, profes sor dr. D. C. Mulder, dat het be langrijkste van de bijeenkomst was geweest "de ontmoeting met een man, die woord en daad, ge loof en leven op een vanzelfspre kende manier bijeen weet te hou den". Daaruit verklaarde Mulder ook het feit dat Beijers Naudé op 70-jarige leeftijd en na zeven ja ren huisarrest en spreekverbod nog in staat bleek, een zware ker kelijke taak op zich te nemen. Slechte dienst In 'Centraal Weekblad', opi nie- en informatieblad van de Gereformeerde Kerken in Ne derland, schrijft het CDA-kamer- lid mr. G. C. van Dam, deze week, dat dr. Allan Boesak met zijn verzoek om te bidden voor de val van de Zuidafrikaanse re gering de bestrijding van de apartheid een slechte dienst heeft bewezen. Boesak is tweede voorzitter van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken. Van Dam is lid van de commissie (deputaat- schap) 'oecumene buitenland' van de Gereformeerde Kerken. Volgens Van Dam heeft Boe sak met dit in Zuid-Afrika om- streden verzoek diepgaande ver schillen tussen de kerkelijke te genstanders van de apartheid blootgelegd en daarmee de ker kelijke strijd aanzienlijk ver zwakt. Hij betreurt dat, "omdat juist de kerken in de strijd tegen het regeringsbeleid door hun on baatzuchtige manier van optre den een centrale plaats inne- Boesaks gebed om de val van de regering is, volgens Van Dam, niet alleen 'strategisch ondoor dacht', maar ook in strijd met de 'christelijke zede'. "Hij gebruikt hier het gebed als politiek instru ment voor de massa. Juist nu moeten de kerken een goed doordacht beleid voeren, niet al leen binnen Zuid-Afrika maar ook daarbuiten". Van de Wereldbond van Her vormde en Gereformeerde Ker ken zou een positieve invloed kunnen uitgaan. Maar deze bond heeft, naar het oordeel van mr. Van Dam, die invloed by voor baat beperkt toen hij vorig jaar dr. Boesak tot president koos. "Daarmee haalde de bond de confrontatie, die de verhoudin gen in Zuid-Afrika zo kenmerkt, in eigen huis". Onderzoek in Zuid-Afrika. De 'federale raad' van de Neder duits Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika roept de Zuidafri kaanse regering in een verkla ring op "nederig maar serieus en met zo groot mogelijke snelheid te zoeken naar de oorzaken van de frustratie onder zwarten, en oplossingen daarvoor te bieden". In de 'federale raad' zitten niet al leen vertegenwoordigers van de blanke Nederduits Gereformeer de Kerk en haar drie dochterker ken voor kleurlingen, Indiërs en zwarten, maar ook van verschei dene onafhankelijke kerken .in Zuidelijk Afrika, die uit het zen dingswerk van de Nederduitse kerk zijn ontstaan. De 'federale raad' vraagt om gebed voor de regering en ande re leiders en "voor allen die de openbare orde moeten handha ven in deze moeilijke tijden". De kerkleden wordt verzocht, geen bloed te vergieten en kalm te blijven. Schiphol Deze maand krijgt Schiphol weer een vaste aalmoezenier: pa ter Cees Bartels (41) uit het klooster van de orde der karme lieten in Amstelveen. Bijna twee jaar was er geen rooms-katholie- ke pastor in het 'stiltecentrum' van de nationale luchthaven. Die plaats bleef leeg na het overlij den van pater J. H. Duin, de eer ste in deze functie. Er werkt daar ook een predi kant: ds. J. A. Hoogervorst. Zon dags om 10 uur gaat hij er voor in een dienst naar anglicaans mo del. Een uur later volgt dan een eucharistieviering. De pastores zijn ook op vier doordeweekse dagen op Schiphol te vinden. Ze zijn toegerust met een 'pieper', zodat ze onmiddellijk bijstand verlenen waar dat nodig Bartels, die in De Kwakel is ge boren en vijf talen vloeiend spreekt, gaat nauw samenwer ken met Hoogervorst. "Dat staat voor mij buiten kijf', zei hij ons in een reactie op zijn benoeming. "Daarom vond ik het ook zo aar dig wat in de brief van bisschop Bomers stond. Die schreef, dat hij hoopt op een goede samenwer king met de hervormde collega". Banden verbroken. De La- tij nsamerikaanse boerenfedera- tie FCL, die is aangesloten bij de arbeiderscentrale CLAT, heeft alle banden met het Nederlandse 'Solidaridad' verbroken. 'Solida- ridad' is de interkerkelijke actie ten bate van Latijns-Amerika. De boerenorganisatie heeft er bezwaar tegen, dat zij alleen steun van 'Solidaridad' kan krij gen als zij 'radicale standpunten' inneemt, ook standpunten die af wijken van wat in onderling overleg tussen de afdelingen in de verschillende landen is beslo ten. In een brief aan 'Solidaridad' schrijft de boerenorganisatie, dat het erg gemakkelijk is om van achter een bureau in Nederland radicale standpunten van ande ren te eisen. Zij beschuldigt 'So lidaridad' van een 'nieuwe vorm van kolonialisme'. "Daar onze standpunten berusten op de de-1 mocratische besluitvorming in alle aangesloten organisaties, is het onmogelijk een standpunt te wijzigen omdat 'Solidaridad' dat zo graag wil". 'Solidaridad' spreekt in een verklaring tegen, dat ze politieke voorwaarden verbindt aan haar steun aan Latynsamerikaanse organisaties. Hervormde Kerk: beroepen te Ouderkerk aan de IJssel G. S. A. de Knegt Huizen. Gerefor meerde Kerken: beroepen te Aalsmeer W. Stolk Molenaars graaf-Brandwijk, te Zoetermeer J. W. van der Linden Den Haag, te Sint Jansklooster (Ov.) Th. Korteweg Tzum (Fr.). Neder lands Gereformeerde Kerken: beroepen te Loosdrecht W. Janse Katwijk aan Zee. Christelijke Gereformeerde Kerken: beroe pen te Nieuwkoop M. C. Tanis Sliedrecht. ÜÏ3 JOEGOSLAVIË a. A rgjfshkoder ^Shengjln? f™ Permei» jprokasler» y

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 17