De jacht op Beun de Haas
Beeldschermen
beheersen
Japanse Expo
BEUNHAZEN
GEVAARLIJK yOR
Speuractie van Bovag roept ook vraagtekens op
ZATERDAG 1 JUNI 1985
EXTRA
PAGINA 23
Mooiste elektronische kermis
De hoofdstad van Japan, heeft dit jaar
het alleenvertoningsrecht van de We
reldtentoonstelling. Een expositie die in
veel opzichten een technisch hoogstand
je is. De tentoonstelling wordt gedomi
neerd door de Japanse elektronische in
dustrie. De expositie is 100 hectare
groot. Om de communicatie-verbindin
gen optimaal te maken heeft men 10 ki
lometer glasvezelkabel tussen de pavil
joens gelegd. Er is een eigen zender voor
de wijde omgeving die behalve het laat
ste nieuws over de expositie zelf, ook
verkeersberichten uitzendt.
De Expo is indrukwekkend. Men heeft
bijvoorbeeld een nieuw planetarium op
het terrein geplaatst dat met een zeer
grote precisie 23.000 sterren afbeeldt.
Men verwacht een elektriciteitsverbruik
van bijna 100 miljoen MegaWatt/uur en
tenslotte: voor de verwachte 40 miljoen
bezoekers(!) zijn er niet minder dan 350
eettentjes, automaten en 1700 toiletten.
De tentoonstelling wordt in zekere zin
beheerst door beeldschermen - die over
al informatie brengen - en de techniek
daarachter. Behalve de duizenden tv's in
de paviljoens, staan overal voor het pu
bliek een soort video-publikatieborden.
Zij zijn 3 bij 2 meter groot en men ziet ze
niet makkelijk over het hoofd.
Groot, groter, grootst
Tussen de gebruikelijke stoeltjeslift
en de zeer ongebruikelijke, brandnieu
we High Speed Linear Motor Cars (een
monorail die letterlijk over de rails
zweeft en zich buitengewoon rap voort
beweegt op een magnetisch kussen) nog
meer schermen. Het meest opvallend is
het grootste scherm ter wereld. Het
werd door Sony speciaal voor deze ten
toonstelling gemaakt. Het is zo groot als
een flatblok: de JumboTron - zoals men
het geval noemt - meet 40 bij 25 meterJ
hoogte. Dat komt overeen met een 14
verdiepingen hoge flat en omdat het
scherm op een heuvel staat is het vrijwel
in geheel 'Tsubaru' te zien. Er waren
450.000 drie-kleuren elementen voor no
dig van een hele nieuwe samenstelling
om het scherm te maken. Trini-lites
noemt men die: drie kleurvlakken van
rood, groen en blauw. Vierentwintig van
zulke elementen, ongeveer zo groot als
een hand. vormen een blqjc van 40 bij 40
centimeter.
Het beeld komt van een camera of tv-
programma dat de Japanse omroep uit
zendt. Dat wordt gedigitaliseerd en in
partjes naar alle elementen gevoerd. Het
resultaat is verbluffend. Optimaal kan
men het beeld zien vanaf 200 meter,
maar tot op 500 meter onderscheidt men
alle details.
Er zijn meer wondertjes op de ten
toonstelling te zien. Met het grote Sony-
scherm doet men bijvoorbeeld proeven
met High-Definition systeem. Het is een
nieuwe tv-norm die 1125 beeldlijnen telt
en een wezenlijk beter en 'gestoken'
plaatje maakt.
HD-tv wordt door de Japanners sterk
aanbevolen. De argumenten daarvoor
zijn vermoedelijk tweevoudig. Ten eer
ste zou HD-tv in de toekomst bijna net
zo goedkoop kunnen worden als een ge
wone tv door verdergaande integratie
van de onderdelen in het toestel. Dan
zou er niets meer in de weg staan voor
een wereldnorm voor tv-toestellen.
Nu maakt men zoals bekend gebruik
van een ratjetoe van systemen: Secam,
NTSC en PAL.
Omdat er miljoenen tv-toestellen (vol
gens alle systemen) in het veld staan is
een verandering van norm niet erg een
voudig. Maar het is wel het overwegen
waard, al zou er aan de studiokant - wat
de zenders betreft - ook verschrikkelijk
veel moeten gebeuren. De beeldkwali
teit in de studio's is wel voldoende. Het
tv-beeld zoals dat in de studio's wordt
opgewekt, is vele malen beter dan men
het thuis krijgt, maar misschien zou ook
meteen aan digitalisering van het tv-sig-
naal gedacht moeten worden.
High Definition-tv heeft ook een ande
re beeldverhouding. De hoogte ver
houdt zich tot de breedte als 3:5, terwijl
gewone tv's een beeldverhouding heb
ben van 3:4. Die wat lagere beeldmaat
houdt meer rekening met het vertonen
van (cinemascope) films, die vaak een
voortreffelijke beeldkwaliteit hebben.
Drie dimensionaal
Opvallend was ook de rol van het
beeldscherm in het Natiorial/ïfanasonic-
paviljoen, die in Japan onder de naam
van de moedermaatschappij Matsushita
exposeert. Daar had men kleine tv's, die,
als je er precies 'recht voorstaat, een drie
dimensionaal beeld geven. Je moet wel
recht voor de tv-staan want boven het
toestel hangt een andere vinding van de
fabriek, de tentoonstellingsluidspreker,
die een hele nauwe bundel geluid geeft
op een bepaalde plek: even verder weg
en het geluid is totaal verdwenen. De tv
heeft een groot aantal beeldbuizen (5)
die tezamen het diepte-beeld projecte
ren.
Nog veel opvallender - maar niet zo ge
weldig gepresenteerd - was het video?
theater v*ui Matsushita. Ook hier een
enorm beeldscherm (3 bij 12) waar een
historisch verantwoorde produktie op
werd vertoond. Alleen vertoonde het
(kleuren)beeld en nogal laag contrast en
zag men de afzonderlijke beeldvlakken
in de beeldwand duidelijk zitten. Omdat
het beeld ook wat flets van kleur was,
kwamen er opmerkingen uit de zaal in
de trant van: waarom doen ze het licht
niet uit: dan zie je het toch allemaal be
ter!
Wie ertoe zou zijn overgegaan om het
licht uit te schakelen zou verbaasd heb
ben gestaan. Tegelijk zou ook het beeld
zijn verdwenen. De 'projectiewand'
waarna men zat te kijken was namelijk
een enorme kleuren-LCD-wand, die op
vallend licht nodig heeft. Liquid Crystal
Display zijn de grijze letteijes die heel
weinig stroom nemen in uw elektroni
sche horloge. Matsushita is er dus in ge
slaagd om LCD-schermen kleur te ge
ven en op te blazen tot enorme afmetin
gen. Een geweldige technische presatie,
al is de beeldkwaliteit nog niet vol
maakt.
Het is druk op het hazepad. Van
alle kanten is de jacht op dit
wild geopend. Op de beunhazen
wel te verstaan. In het
afgelopen jaar stond de ene na
de andere
middenstandsorganisatie bij
economische zaken op de stoep
om maatregelen tegen
beunhazerij en andere vormen
van valse concurrentie te
bepleiten. De horeca moppert
over de voetbalkantines, de
kappers klagen over de vele
thuisknippers, de kruideniers
willen stappen nemen tegen de
'losse' straathandel, de
Gelderse aannemers hebben
een pact tegen beunhazen
gevormd, de groentehandel wil
de verkoop bij boeren
aanpakken en zo kunnen we
nog wel een tijdje doorgaan.
Onlangs hebben ook de garages
zich bij het jagersvolk gevoegd.
De Bond van Garagehouders,
de Bovag, heeft na een
proefactie in Twente besloten
zijn leden in het hele land naar
illegale autobedrijfjes te laten
speuren. Stoppen die
beunhazen niet met hun
klussen, dan geeft de Bovag de
namen door aan de officiële
instanties. Vanwaar die
plotselinge acties? Neemt de
beunhazerij inderdaad zo
onrustbarend toe als de
organisaties willen doen
geloven, of worden die nu pas
wakker? Een (door de
Nederlandse Vereniging van
Journalisten) erkende
verslaggever ging op zoek naar
de problemen rond die
raadselachtige figuur Beun de
Haas.
door Jan Ruesink
Binnenkort kunnen illegale
garagebedrijven zich gaan
aanprijzen als 'door Bovag officieel
erkende beunhazen'. De Bond van-
Garagehouders gaat de komende
paar jaar in het hele land op zoek
naar beunhazen. Het moeten er
volgens een voorzichtige schatting
van de organisatie zo tussen de
10.000 en 15.000 zijn, dus dat wordt
een hele lange lijst.
Na een geslaagde proefactie in Twente -
er werden 292 beunhazen gevonden, van
wie er al 65 bij ontdekking stopten - is nu
de provincie Friesland aan de beurt. Zo
zal elke regio volgen. "En dat gebeurt
steeds bij verrassing, want anders
houden de beunhazen zich natuurlijk
een poosje gedeisd", zegt woordvoerder
Rob Boon van de Bovag in Rijswijk.
Die speuractie - de Bovag wil het woord
'heksenjacht' liever niet gebruiken gaat
als volgt in zijn werk: de bond benadert
de leden of ze in hun buurt beunhazen
kennen en vraagt die namen door te
geven aan Rijswijk. Daar gaat de bond
na of die bedrijfjes inderdaad als echte
beunhazen 'erkend' kunnen worden. De
Bovag heeft voor dat doel aansluiting
gezocht op de databank van de Kamers
van Koophandel, zodat met een simpele
druk op de knop kan worden nagegaan
of de man de vereiste
vestigingsvergunning heeft.
Opgehouden
Als dat niet het geval is, krijgt de
vermeende beunhaas een brief van de
Bovag op de deurmat waarin wordt
verteld dat "er alle reden is om te
veronderstellen dat uenzovoorts".
Ook schrijft de Bovag dat als men na een
maand niet is opgehouden met het
illegale klussen, de officiële instanties,
zoals de Economische Controle Dienst
(ECO), het GAK en de belastingdienst
worden geïnformeerd. Die brief was dus
voor een kwart van de aangeschreven
Twentse beunhazen al duidelijk genoeg
om ermee op te houden.
Voor hoe lang, dat moet natuurlijk nog
blijken. Maar de heer Haarhuis uit
Harbrinkhoek, voorzitter van de
afdeling Twente van de Bovag, heeft de
stellige indruk dat er inderdaad een
blijvend effect van uitgaat: "Er zijn veel
van die aangeschreven beunhazen naar
me toe gekomen en hebben gezegd: ja,
het kan ook eigenlijk niet, ik houd er
mee op. Er waren er ook wel die niet
eens wisten dat ze illegaal waren, omdat
ze niet de vereiste papieren hadden. Een
aantal van hen heb ik op weg geholpen
om wel legaal te worden. En ja, er zaten
natuurlijk ook mensen bij die
simpelweg bang zijn geworden voor hun
uitkering als ze gepakt worden".
Wat heeft de Bovag precies tegen Beun
de Haas, Tecfce van Es, of hoe ze ook
mogen heten? Rob Boon verwijst naar
het affiche dat het personeel in menige
Bovag-garage dagelijks kan bekijken: ze
zijn gevaarlijk voor de kwaliteit en
goede naam van de branche, gevaarlijk
voor de toekomst van het bedrijf,
gevaarlijk voor de baan van uw
collega's, gevaarlijk voor uw eigen baan,
het mag niet en daarom gevaarlijk voor
ons allemaal.
De vrije jongens kosten dus omzet en
banen, maar ze zijn ook asociaal
(belastingontduiking) en bewijzen de
verkeersveiligheid een slechte dienst
(gebrekkige outillage, geen controle op
vakmanschap), aldus de garagehouders.
Cijfers
Zoals het hoort heeft de Bovag onlangs
op een persconferentie een berg cijfers
aangedragen om die bezwaren nog eens
te onderstrepen. De autobedrijven
zouden per jaar ruim 6,3 mihoen
arbeidsuren derven door beunhazerij.
Dit scheelt 5500 volledige banen. De
garages missen daardoor jaarlijks meer
dan 652 miljoen gulden aan omzet. Dit
kost de Nederlandse schatkist 223
miljoen gulden.
Hoe komt de organisatie aan die
becijferingen, want wat zwart is laat zich
toch niet becijferen? Boon: "We laten
regelmatig onderzoek plegen door
onafhankelijke instituten. Daaruit is
gebleken dat er in ons land 4,8 miljoen
personenauto's op de weg zijn. Verder
blijkt dat de consument gemiddeld zes
uur onderhoud, reparatie en
schadeherstel aan zijn auto laat
uitvoeren. Dat zijn samen 28,8 miljoen
uren per jaar. Daarvan gaat 67 procent
naar de autobranche, 11 procent verricht
dat werk zelf en 22 procènt laat dat door
'particulieren', beunhazen dus,
uitvoeren. Zo komen we op die 6,3
mihoen uur".
Of die cijfers nu precies overeenkomen
met de werkelijkheid, laat zich moeilijk
controleren, maar volgens Boon staat
vast dat het aandeel van de garages de
laatste jaren gedaald is bij een toch al
achterblijvend onderhoud. Dat heeft
volgens hem te maken met twee
factoren: aan de ene kant wil de
consument besparen door het
onderhoud zelf, zwart of in het geheel
niet uit te voeren en aan de andere kant
wordt het aantal mensen dat zich
aanbiedt als beunhaas ook groter. Dat
laatste zal te maken hebben met de
hogere werkloosheid Cjongeren komen
moeilijk aan de slag in de garage en in
die sector zijn de laatste vijfjaar 13.000
banen verdwenen). Maar ook het
personeel klust erbij.
"Dat is al zo oud als het autobedrijf zelf,
maar werkgevers en werknemers
meenden er toch iets tegen te moeten
doen. In de cao is nu een paragraaf
opgenomen die inhoudt dat men geen
werk tegen betaling voor derden mag
verrichten als daarvoor geen
toestemming is gegeven door de
werkgever. Als je je daar niet aan houdt,
kan je datje baan kosten", zegt Boon.
Kritiek
De speuractie was nog niet
aangekondigd of de kritiek barstte los.
Er kwamen opmerkingen van
Konsumenten Kontakt, de
Economische Controle Dienst, professor
Heertje en ook beunhazen die wij
spraken zijn het niet op alle punten met
de Bovag-bezwaren eens. "De bond
moet de hand maar eens in eigen
boezem steken", vindt Konsumenten
Kontakt. "De campagne wekt de indruk
dat als men maar met een Bovag-garage
in zee gaat, alles onder controle is, maar
dat is beslist niet zo", aldus de
organisatie, die zegt dat het klachten
stroomt over de behandeling door de
Bovag-garages.
Voor de goede orde: erkend en Bovag
zijn niet dezelfdehegrippen, de Bovag is
niet meer dan een belangenorganisatie,
waarbij de garages zich vrijwillig
kunnen aansluiten. Boon over die
kritiek: "We hebben Konsumenten
Kontakt al geschreven dat we het met
die opmerkingen niet eens zijn. Er
worden natuurlijk fouten gemaakt, maar
er bestaat al jaren een goede regeling
voor klachten. Alle leden zijn verplicht
de Bovag onderhoudsgarantie aan te
bieden. Als er toch klachten zijn, is
daarvoor een geschillencommissie".
De Economische Controle Dienst zegt
de aangedragen lijsten van de Bovag
kritisch te bekijken, want volgens de
dienst zitten er nogal wat onjuiste
vermeldingen tussen. De Bovag zegt
daarop dat juist de nieuwe opzet ervoor
zorgt dat die lijsten betrouwbaarder
wordén, zodat de ECD er meer mee kan
doen dan vroeger. Nog een punt van
kritiek op de actie: volgens de econoom
professor Heertje denkt de Bovag vooral
aan de eigen boterham en gaat die
organisatie het opzetten van nieuwe
bedryven op die manier tegen. En
waarom zou de kwaliteit van het werk
minder zijn als een monteur in zijn vrije
tijd aan een auto gaat sleutelen, zo stelt
hij.
Woordvoerder Boon: "Ik denk dat
Heertje dan niet goed op de hoogte is
van de actie, wat ik jammer vind.
Natuurlijk hebben wij niets tegen het
vrije ondernemerschap. Als iemand een
bedrijf wil opzetten, zullen wij ons daar
niet tegen verzetten. Maar dan wel op
dezelfde voorwaarden als de gevestigde
ondernemers. En een monteur kan wel
een goed vakman zijn, maar thuis mist
hij toch het moderne gereedschap van
zijn werkgever. Heertje heeft gelijk als
hij stelt dat we voor het eigen belang
opkomen, maar mogen we alsjeblieft,
daar zijn we toch voor? Er spelen echter
ook andere, maatschappelijke belangen
mee. Ik wil daar niet hypocriet over zijn,
maar het is gewoon zo. Zo betalen we
door de beunhazerij alleen al 223 miljoen
gulden belasting teveel en dat moeten
we toch met z'n allen opbrengen".
Weggejaagd
Ook wordt wel aangevoerd dat de Bovag
zelf de klanten heeft weggejaagd door
zulke hoge uurlonen te vragen.
♦Gevaadtf* voor (te kvwüteit «Gevaarftk voor de teen
en goede naam van de brand» van uw coficga's
•Gevw^k voor de toekomst •Oevaa'-Sjk vpor uweigen baan
van hei bedrijf *Hetmagn«?ï
vNÏ MyLsHiMMi
Ondernemer Haarhuis daarover: "Wij
vragen veertig gulden per uur,
tegenover misschien twintig gulden bij
de beunhaas. Maar wij moeten alle
belastingen en sociale premies betalen
en van die twintig gulden houden we
maar een paar procent over".
Volgens offiële Bovag-cijfers is dat
overigens gemiddeld maar 0,2 procent
wat er als nettowinst overblijft na
belasting. "In feite dus maar
kiele-kiele", zegt Boon. "Ga maar na hoe
weinig dat is. Een bedrijf dat twintig
mensen in dienst heeft en tien miljoen
omzet draait, houdt dus maar 20.000
gulden per jaar over".
Hij en Haarhuis vullen bovendien aan
dat een beunhaas vaak maar goedkoper
lijkt. Een erkende garage kan een klus
volgens hen vaak sneller, efficiënter en
beter uitvoeren, zodat het werkelijke
prijsverschil iager is.
Hoe denkt de heer Beun de Haas Gaten
we onze zegsman zo maar noemen) over
al die kritiek? "Wat de Bovag over het
prijsverschil zegt, is niet waar", meent
hij. "Meestal kom ik vooraf een prijs
overeen met de klant en als het werk dan
langer duurt, is dat mijn pech. Verder ga
ik naar erkende bedrijven als ik gebruik
moet maken van bepaalde apparatuur.
Daar ben ik best welkom". Ook zegt hij,
met andere beunhazen, dat er vaak
goedkoop sloopmateriaal wordt
gebruikt, waar de garages de onwetende
klant een nieuw onderdeel 'aansmeren'.
Volgens hen zou de klant dus bij de
garage wel degelijk duurder uit zijn en
die bewering wordt gestaafd door de
simpele constatering dat de beunhaas
anders nooit zou bestaan. Dat ze
goedkoper zijn, wil volgens de
beunhazen nog niet zeggen dat er
belasting wordt ontdoken. De
zegslieden zijn daar niet allemaal even
duidelijk over, maar één zegt geen
uitkering te ontvangen, een ander
studeert en weer een ander geeft "het
netjes op aan de sociale dienst". Ook de
ECD wil de bewering niet voor haar
rekening nemen dat beunhazen 'percé
de fiscus belazeren'. Maar de Bovag
blijft erbij: "De meesten werken toch
echt zwart".
Nagedacht
De kritiek op de actie heeft de Bovag er
niet van weerhouden ermee te stoppen,
want er is volgens Boon ook veel bijval
gekomen "van ondernemers die het
water totaan de lippen staat en van
consumenten, die veel hinder
ondervinden van een illegaal bedrijf
naast de deur, want zij vragen natuurlijk
geen milieu- en hinderwetvergunningen
aan. En so wie so ben ik er blij mee dat er
nu over gediscussieerd, over nagedacht
wordt".
Ondernemer Haarhuis is het met hem
eens: "Deze week kwam er een
verslaggever van de Panorama bij me,
die zei dat hij een verhaal wilde maken
en waarom we die jongens zonodig het
brood uit de mond moeten stoten. Toen
heb ik gezegd: mag ik daar eens een
schrijnend geval tegenover zetten? In
een klein Twents dorp waren twee
florerende autobedrijven gevestigd, die
allebei failliet zijn gegaan. En juist uit
die plaats kwamen zeventien meldingen
van actieve beunhazen binnen".
De Bovag spreekt al met al van een
"ontoelaatbare ontwikkeling" met
"rampzalige gevolgen". Ze heeft
daarentegen niet de illusie dat het
verschijnsel ooit zal worden uitgeroeid,
ook niet door deze actie en ze erkent dat
het een verschijnsel is dat in het hele
bedrijfsleven voorkomt.
Over de oorzaken van de sterke opkomst
is al veel geschreven. Volstaan kan
worden met een paar trefwoordjes:
werkloosheid, bezuinigingen en
arbeidstijdverkorting. Geen tijdelijke
verschijnselen, reden dat de Bovag er
een blijvende campagne vanjieeft
gemaakt, want er zullen steeds weer
nieuwe hazen uit hun legers
tevoorschijn komen. Onderdeel van die
campagne is ook de succesvolle
tv-reclame van Beun de Haas.
Woordvoerder Boon ontkent echter dat
die reclame bedoeld was om alvast
sympathie bij het publiek te kweken
voor de actie, die uiteindelijk toch een
voordeeltje bij de consument wil
wegnemen. "Beide acties zijn een
onderdeel van het prioriteitenplan dat
we als bond hebben vastgesteld. De
tv-reclame hangt daarom wel samen met
de actie, maar is indertijd niet daarom zo
gepland".
Matsen
De organisatie heeft de indruk dat de
campagne goed aanslaat/Cijfers over
het effect bijvoorbeeld van de gestopte
beunhazen kunnen op zijn vroegst pas
volgend jaar doorsijpelen. De actie zal
echter niet iedereen aanspreken. Een
klant van een beunhaas zegt: "Als ik een
paar gaatjes in de uitlaat heb, dan zegt
de garage al gauw dat ik een complete
nieuwe uitlaat nodig heb. Maar voor
mijn oude auto ga ik niet zoveel geld
uitgeven. Die beunhaas weet me meestal
wel te matsen".
Toch is de Beun de Haas-reclame min of
meer op deze groep gericht. De Bovag
heeft namelijk onderzocht dat degenen
met een vrij nieuwe auto wel
automatisch naar de eigen garage gaan.
Naarmate de leeftijd van de
automobilist hoger is, de welstand
groter, het jaarkilometrage hoger en de
auto van een recenter bouwjaar, gaat
men meer naar de garage voor
onderhoud.
De Bovag zegt dat men eigenlijk node
tot de speuractie heeft besloten. "We zijn
hét ermee eens dat het een taak van de
overheid is, maar die is niet voldoende
actief op dit punt. We hebben de indruk
dat de ECD onze actie juist op prijs stelt,
omdat ze nu veel gerichter kan werken".
Zou de Bovag bereid zijn haar eigen
leden aan te geven als die zich niet
storen aan allerlei wettelijke regels,
zoals de cao-bepalingen, want dat is voor
de collega's die zich er wel aan houden
toch niet leuk? Boon: "We zullen die
leden dan zeker aansporen zich eraan te
houden en dat geldt voor alle
verplichtingen die het lidmaatschap met
zich meebrengt. In het uiterste geval
kunnen we besluiten hun het
lidmaatschap te ontnemen of aan te
geven, want het zou inconsequent zijn
dat niette doen".
Als de 7000 aangesloten Bovag-garages
Nederland hebben uitgekamd op de
beunhazen en als dat werk rendement
heeft, gaan de organisaties andere
secties bewerken. Daarbij moet volgens
Boon gedacht worden aan onder andere
autoverhuurbedrijven, fietsenmakers,
caravanbedrijven en
bandenservicebedrijven.
De Bovag-campagne: beunhazen derven 6,3 miljoen arbeidsuren per jaar.
(foto GPD).
