Manipulatie
met tarief
Obligatiemarkt moet bakzeil halen
HYPOTHEEK-
Beursweek
Reizigers razend
om acties van
verkeersleiders
FNV wil boycot
bouw raketbasis
'CDA moet afstand nemen
van het kabinetsbeleid'
Rendement
garages
te laag
leidse spaarbank 5
ZATERDAG 25 MEI 1985
ECONOMIE
PAGINA 9
AMSTERDAM (ANP) - De bouw- en houtbond FNV gaat zijn leden
oproepen niet mee te werken aan bouwwerken die bestemd zijn voor de
plaatsing van kruisraketten in ons land. Dit heeft de bond op de slotdag
van zijn driedaagse congres in Amsterdam besloten. De oproep tot boy
cot van de bouwactiviteiten zal worden gedaan als in weerwil van de
maatschappelijke druk door de regering toch tot plaatsing wordt beslo
ten, aldus de bouwbond.
In een resolutie, die door het congres werd aangenomen wordt gesteld
dat het plaatsen van kruisraketten in Nederland een volgende stap in de
bewapeningswedloop zal zijn die in strijd is met het streven naar vrede.
Gebruikers stadsverwarming:
NIEUWEGEIN (ANP) - De gebruikers van stadsverwar
ming, die sinds enkele maanden verenigd zijn in het Lan
delijk Overleg van Stadsverwarming Afnemers (LOSAN),
hebben de stadsverwarmingsbedrijven gisteren tijdens
een vergadering beschuldigd van gemanipuleer met cij
fers, met als doel de tarieven voor stadsverwarming hoog
te houden. De VESTIN, het samenwerkingsverband van
de stadsverwarmingsbedrijven, behandelde op die verga
dering in Nieuwegein een advies over de manier waarop
de stadsverwarmingstarieven berekend moeten worden.
UTRECHT (GPD) - Het rende-
ment van garagebedrijven is te
laag en zal de komende jaren onder
druk blijven staan. Dit constateert
Rabobank Nederland in een be
drijfstakstudie. Doelmatiger distri
butie van nieuwe auto's, groter
aandeel in de handel in gebruikte
auto's en maatregelen tot betere
werkplaatsbezetting wordt aanbe
volen als mogelijkheden om de
perspectieven te verbeteren.
De omzet van de garagebedrij
ven zal de komende jaren gelijk
blijven of misschien zelfs licht da
len. Na een fors herstel in 1983 was
er in 1984 al weer een daling, tot f
20,8 miljard. Daardoor dreigt een
deel der ondernemingen in de pro
blemen te komen. Vooral bedrij
ven die nu in een dure, te ruime, jas
zitten of een management hebben
dat onvoldoende weet in te spelen
op de toekomstige marktomstan
digheden.
Maatregelen zijn dus nodig om
gevaren als groeiende overcapaci
teit en dalende opbrengsten te ke
ren. Voorgesteld wordt de distribu
tie van auto's via een systeem van
hoofddealers in grote
dealers in kleine, omliggende,
plaatsen te laten verlopen. Daarbij
moet aandacht worden besteed
aan verbetering van verkoopmar
ges.
Garagebedrijven zouden verder
kunnen trachten het aandeel in de
verkoop van gebruikte auto's te
vergroten door acties te onderne
men om de niet-bonafide autohan
del en de verkopen van particulier
tot particulier terug te dringen.
De werkplaatsomzetten daalden
de afgelopen jaren door een grote
re produktiviteit, het minder on
derhoudsgevoelig worden van au
to's en de toeneming van doe-het-
zelf- en beunhaasactiviteiten. Deze
beweging zal zich vermoedelijk
nog voortzetten, waarbij een om
zetdaling van vijf procent per jaar
tot de mogelijkheden behoort.
Kort Zakelijk
KLM
De KLM heeft in het boekjaar
1984-85 een bijna drie keer hogere
winst behaald dan in het vooraf
gaande jaar. De winst steeg van 103
naar 290 miljoen gulden.
De inkomsten van de luchtvaart
maatschappij beliepen 5,6 miljard,
een stijging met 12 procent ten op
zichte van de 5 miljard die over het
boekjaar 1983-84 binnenkwamen.
Op het resultaat over 1984-85 be
hoeft geen vennootschapsbelas
ting in mindering te worden ge
bracht.
Krediet
Gedurende het eerste kwartaal
van 1985 werd voor 1.546 miljoen
gulden aan consumptieve kredie
ten verstrekt tegen 1 593 miljoen
gulden in dezelfde periode van
1984, wat een daling betekent van
3,0 procent. Dit blijkt uit een giste
ren verschenen onderzoek' van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
(CBS).
Het CBS tekent hierbij aan dat
deze daling nagenoeg geheel werd
veroorzaakt doordat minder huur
kooptransacties voor personenau
to's werden afgesloten, namelijk
164 miljoen gulden in het eerste
kwartaal van dit jaar tegen 209 mil
joen gulden in dezelfde periode
van het vorige jaar toen er opval
lend veel kredieten voor personen
auto's werden verstrekt.
Loonsverhoging
De particuliere 'werkgevers in
IJsland hebben een loonsverho
ging van twintig procent aangebo
den in ruil voor een stakingsvrije
periode van 18 maanden die op 1
juni moet ingaan. Daarmee hopen
de werkgevers te bereiken dat de
vakbonden afzien van de stakin
gen die ze voor de herfst hadden
aangekondigd om een nog grotere
loonsverhoging af te dwingen.
Volgens de gebruikers is de VES
TIN by haar berekeningen bewust
uitgegaan van onzuiver cijfermate
riaal. Volgens een aanvaard begin
sel mogen de 100.000 gezinnen die
op stadsverwarming zijn aangeslo
ten niet duurder uit zijn dan de ge
bruikers van individuele gasver-
warmingsinstallaties.
Daarom heeft de VESTIN het
VEG-gasinstituut laten berekenen
wat het rendement is van een cv-
installatie op gas, ofwel hoeveel
gas zo'n cv-ketel gebruikt voor een
bepaalde hoeveelheid warmte. Dat
gegeven is van belang voor de
vraag wat een gemiddelde cv-in-
stallatie kost. Het eidrapport van
het VEG-onderzoek, dat de VES-
TIN-leden nog niet in hun bezit
bleken te hebben, laat volgens
VESTIN-voorzitter H. van der Pols
ruimte over voor verscillende in
terpretaties, omdat de meetresulta
ten in 93 woningen sterk uiteenlo
pen. "Toch is dit materiaal het bes
te dat op dit moment voor handen
is en gaan wij ervan uit dat wij een
aanvaardbaar gemiddeld rende
ment hebben berekend", aldus
Van der Pols.
Voorzitter B. Boer van de gebrui
kersorganisatie LOSAN bestreed
dat en nam enkele malen, onder
protest van Van der Pols, het
woord om zijn standpunt kracht
bij te zetten. "Er wordt hier perti
nente onwaarheid gesproken. U
gaat uit van de verkeerde lijstjes",
aldus Boer. Hij rekende voor dat
de VESTIN bij haar advies uitgaat
van een te laag rendement en dus
van te hoge kosten voor gasverwar-
ming. Die dwaling zou de gezinnen
met stadsverwarming 60 gulden
per stookseizoen extra kosten. Bo
vendien berekent de VESTIN on
derhoudskosten door in het tarief,
terwijl deze ook al bij de huishuur
inbegrepen zouden zijn. Over dat
laatste is ook het ministerie van
volkshuisvesting gevallen, zo gaf
voorzitter Hendriks van de tarief
commissie gisteren toe. Daarover
met het ministerie nog overleg
Bram Buys heeft gisteren het voorzitterschap van de Hout- en Bouwbond FNV aan zijn opvolger Jan Schuller
(links) overgedragen. Buys was 21 jaar voorzitter. (foto anp)
Jan Schuller Bouw- en Houtbond FNV:
Niettemin nam de VESTIN het
tariefadvies in overgrote meerder
heid aan. Tegenstemmers waren
het stadsverwarmingsbedrijf Mid
den-Nederland en de gemeenten
Breda en Rotterdam.
AMSTERDAM (ANP) - Als het
CDA bij de kamerverkiezingen in
mei 1986 op enige sympathie van
de vakbeweging en haar leden wil
rekenen, dan zal deze partij duide
lijk moeten maken dat zij het kabi
netsbeleid van de afgelopen acht
jaar in een nieuwe regeerperiode
niet voort wil zetten.
Dit zei Jan Schuller, de
voorzitter van de Bouw- en Hout
bond FNV, gisteren op de slotdag
van het vierjaarlijkse congres van
zijn bond in Amsterdam. Schuller
kreeg aan het slot van het congres
officieel de voorzittershamer over
handigd van Bram Buys (zie foto),
die onder warm applaus wegens
het bereiken van de pensioenge
rechtigde leeftijd afscheid nam van
zijn bond.
„We gaan onze leden oproepen
om te gaan stemmen op een partij
waarvan verondersteld kan wor
den dat het FNV-program erbjj in
goede handen is. We noemen geen
namen van partijen, maar als we
toch namen noemen dan kan het
CDA daar alleen bij zijn als deze
partij een gunstig oordeel velt over
de wensen van de FNV. Wat wij no
dig hebben is een progressieve re
gering".
Als dat niet gebeurt, aldus Schul
ler, dan verdient het CDA evenals
de WD een zo grote verkiezings
nederlaag dat deze partijen samen
De Bouwbond FNV wil de ko
mende jaren een realistische koers
varen, zo betoogde de nieuwe voor
zitter: „Wij erkennen het belang
van goede, goed geleide en finan
cieel sterke bedrijven en we her
kennen de problemen van de over-
levingsstrijd voor veel bedrijven in
de bouwsector. Centraal staat voor
ons economische groei. De bouw
moet zijn vliegwielfunctie voor de
economie weer terugkrijgen".
Daarvoor zijn een sterke vakbe
weging, verantwoordelijke werk
gevers en een progressieve rege
ring nodig, aldus Schuller. Hij
waarschuwde de werkgevers dat
zij de komende jaren grote proble
men met de bouwbond kunnen
verwachten wanneer van werkge
verszijde de verantwoordlijkheid
voor werkgelegenheid en sociale
zekerheid niet wordt genomen.
Dienstenbond CNV:
Wel boycot Zuid-Afrika
UTRECHT (ANP) - In tegenstel
ling tot het CNV, de eigen vakcen
trale, vindt de Dienstenbond CNV
wel degelijk dat de tijd rijp is voor
een totale boycot van Zuid-Afrika.
Het CNV sprak zich onlangs op
een congres van de Europese vak
beweging in Milaan als enige uit te»
gen een boycot Alle andere vak
centrales, waaronder ook de FNV,
die de kwestie had aangekaart, wa
ren er wel voor te porren om via
een boycot de apartheid in Zuid-
Afrika te lijf te gaan.
Maar de Dienstenbond CNV
denkt daar heel anders over, zo liet
voorzitter N. van der Stel gisteren
weten: "Wij menen dat je langza
merhand de conclusie mag trek
ken dat je via de weg van de dia
loog in Zuid-Afrika niets oplost.
Bovendien kan Van der Meulen
dan wel zeggen dat een boycot op
papier heel wat lijkt maar in de
praktijk niet van de grond komt.
Een boycot is een duidelijke maat
regel. Je kan wel bij voorbaat roe
pen dat zo'n boycot niet van de
grond komt maar laten we dat nu
eerst maar eens proberen".
Wall Street bereikte deze week
een nieuwe historische top voor
de 30 tot de Dow Jones Index be
horende aandelen, maar het
Damrak viel in feite wat tegen.
Alleen de banken konden een
nieuwe top aanslaan. De rest van
de beursgroepen bleef onder de
eerder dit jaar bereikte topni
veaus, terwijl de lokale industrie
per saldo zelfs moeite had mee te
komen. Na vier dagen handel lag
de index hiervan ruim anderhal
ve punt lager dan vorige week
vrijdag. Maar dank zij vooral de
zeer positieve ontwikkeling voor
ons hoofdfonds Koninklijke
Olie, die een dominerende posi
tie inneemt in de index voor het
algemeen beursgemiddelde kon
deze laatste per saldo toch nog
enkele punten oplopen.
Rentedaling
De Newyorkse effectenbeurs
koesterde zich in het milde kli
maat van de rentedaling. Eind
vorige week verlaagde, nog ge
heel onverwacht, de FED, het be
stuur van de gezamenlijke cen
trale banken in de Verenigde
Staten, het officiële disconto met
een half procent tot 7,5 procent,
een niveau dat sinds augustus
1978 niet meer is voorgekomen.
Naar achteraf bleek met algeme
ne stemmen, omdat de leden van
dit bestuur in toenemende mate
bezorgd zijn over het beloop van
de Amerikaanse conjunctuur.
Zeer terecht, naar later deze
week bleek. Want het officiële
door
C. Wagenaar
groeicijfer van de economie over
het eerste kwartaal kwam nog
flink lager uit dan het reeds sterk
teruggebrachte schattingscijfer.
Dat lag op 1,3 procent, na nog 3,7
procent te zijn geweest in begin
januari. Deze verlaging, die in
maart al schrik en consternatie
had gebracht, is achteraf niet vol
doende gebleken, want officiële
en juiste berekeningen hebben
nu de groei op 0,7 procent ge
steld.
Wall Street kwam door beide
feiten - de renteverlaging en
ernstige groeivertraging tus
sen twee vuren terecht. Aanvan
kelijk heerste er grote vreugde
over de lagere rente. Het
koerspeil steeg tot boven de ma
gische grens van 1300.
Maar de zorg over de groeiver
traging riep midden in de week
een beursreactie op die het
koerspeil weer deed dalen. Hier
bij hielpen ook de geruchten
mee als zou de bekende rente-
goeroe Kaufman reeds het einde
van de rentedaling aankondigen
in een omvangrijk studierapport.
Dat viel echter mee, want deze
in Wall Street als zeer deskundig
erkende financier ziet de rente
op wat langere termijn weliswaar
weer stijgen, maar verwacht
voorlopig nog wel enige daling.
Tegenover alle vreugde op
Wall Street kreeg onze beurs eni
ge teleurstellingen te verwerken.
Ten eerste bleek de lokale markt
door de hausse van de afgelopen
paar maanden wat vermoeid te
zijn geraakt. Er bestond voor ve
le vooraanstaande aandelen van
deze sector opvallend weinig be
langstelling en een groot aantal
liep zelfs eerder terug. Overigens
is een dergelijke reactie wel ge
bruikelijk, nu de jaarverslagen
en vergaderingen zijn afgehan
deld en voor de plaatselijke han
del en industrie tot augustus/sep
tember gewacht moet worden op
bedrijfsgegevens.
Alleen de bank- en verzeke
ringsaandelen beleefden nog
vrolijke dagen, met voor de eer
ste een nieuwe jaartop en voor de
laatste zelfs een dagsprong van
13 punten. Maar ook hier bekoel
de nadien het enthousiasme, om
dat zich nog een andere teleur
stelling kwam melden, namelijk
de weigering van de lange rente
daadwerkelijk met de rente in de
Verenigde Staten mee omlaag te
gaan.
Onze obligatiemarkt zette deze
week aanvankelijk wat hoger in,
maar moest al snel bakzeil halen.
De oorzaak van deze trage ren
tereactie werd toegeschreven
aan de weigering van de geld
marktrente het hoge niveau van
de laatste tijd te verlaten. En dat
vloeit weer voort uit de druk die
de gulden nog steeds in het bui
tenland, en met name van de
Westduitse Mark, ondervindt,
alsmede uit de te geringe om
vang waarmee de banken kortge
leden op het beleningsaanbod
van de centrale bank zijn inge
sprongen.
Glorieus
Alleen voor Koninklijke Petro
leum was het een glorieuze
week. In plaats van een flinke
winstdaling over het eerste
kwartaal, waar ter beurze op was
gerekend, blijkt de Shell nog een
verdere winststijging van 12 pro
cent te hebben geboekt. Van het
slotdividend van f6,75 werd in
eerste instantie dan ook de helft
teruggewonnen. Maar het aan
deel bleef daardoor, nauw om de
200 gulden schommelen. Ver
dere flinke koersverbeteringen
boekten ABN, NMB, ABG, Cete-
co en Centrale Suiker Maat
schappij. Een fikse stap terug de
den Verenigde Machinefabrie
ken Stork, Nijverdal-Ten Cate,
Audet en Gamma.
De Europese Optiebeurs draai
de weer een normale werkweek
van vijf dagen af, waarin de tota
le omzet opliep tot 104.000 con
tracten of 20.800 gemiddeld per
dag. In de voorgaande korte
werkweek bedroeg de gemiddel
de dagomzet bijna 22.000 con
tracten. Dit maal stonden de
calls in KoninkUjke Olie cen
traal, vooral toen de kwartaalcij
fers bekend werden. In het begin
werd ook druk in callopties op
staatsleningen gehandeld, maar
nadien hier de belangstelling af
en kwamen de puts weer opzet
ten.
SCHIPHOL (GPD) - Woedende
reizigers, huilende kinderen, lan
ge rijen passagiers voor de tele
fooncellen en voor de coffee-cor
ners in de vertrekhal op Schip
hol. "Als ik zo'n verkeersleider
voor fnijn neus krijg, geef ik hem
een klap voor z'n smoel. Een stel
letje boksers moeten ze hier naar
toe sturen. Dan leren ze het wel
af. We hebben twee jaar gespaard
voor onze vakantie naar Roeme
nië en nu kunnen we niet weg
omdat die jongens daarboven
1.200 gulden netto per maand
meer willen verdienen. Kan je na
gaan wat voor een salaris ze nu
hebben".
De stemming onder de reizi
gers op Schiphol, die door de ac
ties van de verkeersleiders giste
ren niet konden vertrekken, is
ver beneden het vriespunt. Voor
al het feit dat de actie zo onver
wacht wordt gevoerd, heeft de
meeste mensen verbijsterd en
verrast. Een familie uit Andijk:
"Waarom hebben ze dat nu niet
van te voren aangekondigd, dan
hadden we er rekening mee kun
nen houden. In de krant heeft
steeds gestaan dat er zondag pas
actie zou worden gevoerd. We
dachten nog dan hebben we
mazzel. Nu zitten we hier al van
af 7 uur vanmorgen te wachten".
Koffie
Een meisje uit Zwolle dat naar
Amerika zou vertrekken met Bri
tish Caledonian zit op haar koffer
en staart somber in haar zoveel
ste bekertje koffie. "Wat er gaat
gebeuren weet ik niet, misschien
dat ik met de bus naar Düssel-
dorf wordt gebracht, maar dat is
nog niet zeker. Ik moet zo maar
eens bellen met mijn familie in
Amerika, want die begrijpen
straks natuurlijk niet waar ik
blijf. Is dat duur zo'n telefoon
tje?"
Een ouder echtpaar is 's mor
gens om half zes uit de kop van
Noord-Holland vertrokken voor
een 15-daagse vakantie in Roe
menië. 'Het is verschrikkelijk.
Hoe hebben ze dat nu kunnen
doen. Net in het Pinksterweek-
einde. Hoeveel mensen worden
daar niet de dupe van. Moet je al
die kleine kinderen hier zien. Het
is een schande. Ze moesten die
jongens hun vorstelijke salaris
inhouden in plaats van te bakke
leien over 1200 gulden netto".
De salariseisen van verkeers
leiders en ander personeel van
de luchtverkeersbeveiliging wor
den ingegeven door een perso
neelstekort (waardoor verlofda
gen niet kunnen worden opgeno
men). Daarnaast speelt een drei
gende overname van de lucht
verkeersbeveiliging Schiphol
door het verkeersleidingscen
trum Eurocontrol in Beek een
belangrijke rol.
Eurosalaris
Verkeersleiders, technisch en
administratief personeel op
Schiphol dreigen hierdoor hun
baan te verliezen. Zout in de
wonde is het grote verschil in sa
laris met verkeersleiders (en an
der personeel) bij Eurocontrol in
Beek. Dat personeel geniet een
zogeheten Eurosalaris, waarover
veel minder belasting hoeft te
worden betaald. Netto verdient
men ongeveer het dubbele.
Het personeel op Schiphol
wordt desondanks gevraagd om
mee te werken aan een over
dracht van het luchtverkeer aan
Beek. Verkeersleiders en met na
me het overige personeel, vinden
dat zij zodoende werken aan het
opheffen van hun eigen baan.
Voor loyale werknemers moet
daarom fors worden betaald vin
den de bonden ABVA/KABO,
Ambtenarencentrum, CFO en
CMHA (de bond van de verkeers
leiders).
In drie onderhandelingsrondes
tussen bonden en directeur-ge
neraal Raben van de Rijkslucht
vaartdienst (de speciale commis
sie) hebben de bonden hun sala-
ADVERTENTIE
i jaar vast met gemeentegarantie.
DE EIGEN HUIS BANK
de bonden eerst in gingen op een
voorstel om de luchtverkeersbe
veiliging in zijn geheel onder te
brengen bij Eurocontrol of om
van de dienst een zelfstandig be
drijf te maken (te privatiseren),
De verkeersleiders zeiden hier
direct ja op en de andere bonden
kwamen deze week ook met een
voorzichtig 'ja'.
Voor het stationsgebouw ver
zamelen zich de eerste bussen
waarmee de passagiers naar de
luchthavens in Brussel en Düs-
seldorf worden gebracht. "Ik ben
in ieder geval blij dat er nu bewe
ging inzit. Van dat wachten
wordt je doodziek. Wie weet kom
ik vandaag toch nog in Roeme
nië aan". De deur van de toering-
car gaat dicht. De achterblijvers
zwaaien hun familie uit. De vol
gende bussen rijden voor.
Raben hield de bonden afgelo
pen dinsdag salarisverhogingen
voor van 7,5 tot tien procent over
het bruto salaris. Dit terwijl de
oonden een verhoging van tien
tot twintig netto eisten: veel geld
voor loyale werknemers. Het ver
schil in geld uitgedrukt komt af
hankelijk van de rang van de
werknemer van portier tot chef
verkeersleider neer op 88 tot 303
gulden (het bod van Raben) en
256 tot 1500 gulden de eis van de
bonden. Dit verschil was te
groot. De bonden willen een ho
ger bod en besloten daarom actie
te ondernemen.
Een echtpaar uit Enschede kan
dat moeilijk verkroppen. Met
twee slapende peuters zitt -n ze
te wachten op het vliegtuig naar
Barcelona. "Schoften zijn het.
Niets meer en niets minder. We
zyn vannacht vertrokken omdat
we twee uur van te voren moes
ten inchecken. We zitten hier
vanaf zes uur en met ons nog
veel meer mensen. We hadden al
lang in de lucht moeten zitten en
buiten dat, het wachten kost ons
handen vol met geld. Koffie,
broodjes, noem maar op. Ze we
ten hier wel van prijzen hoor. En
dan moeten we straks ook nog in
zo'n bus naar Brussel. Het zal mij
benieuwen of we ooit in Barcelo
na aankomen".
Chaos
In de vertrekhal op Schiphol
begint het langzaam maar zeker
een chaos te worden. Mensen
verdringen zich rond de incheck-
balies. Voor de balies bij de toer-
operators verzamelen zich hon
derden mensen, die willen weten
of ze nog met de bus naar Brus
sel of Düsseldorf worden
getransporteerd. De dames ach
ter de balie krijgen heel wat na
righeid te slikken van de boze
reizgers. Ze blijven echter be
leefd.
Beneden in de aankomsthal
staan wat mensen vertwijfeld
naar de schermen te kijken waar
normaal de aankomsttijden van
de vliegtuigen op verschijnen.
De schermen zijn zwart. De ba
gagebanden staan stil. Een me
vrouw uit Amsterdam kijkt mis
troostig naar de rozen in haar
hand en zucht eens diep. "Ik
denk dat ik maar ga. Mijn man
zou vanmorgen uit Rome ko
men. Ik heb hem een week niet
gezien. Wat denkt u, zou hij nog
komen vandaag?"
