Op een bodem van blijdschap
'Alles kon en
alles mocht'
De Koning: hervat
overleg bouw-cao
'Btw op lonen in bouw
moet worden afgeschaft'
Macintosh scoort goed
met Superconfexwinkels
Technologie verandert Nederland
Hoge telefoontarieven
op losse schroeven
PTT moet stoppen met
verkoop reisverzekering
WOENSDAG 22 MEI 1985
PAGINA 13
DEN HAAG (ANP) - Minister De
Koning (werkgelegenheid) heeft
werkgevers en werknemers in de
bouw gisteren in de Tweede Ka
mer opgeroepen de onderhande
lingen over een nieuwe cao te her
vatten. Hij deed dat mede namens
zijn collega Winsemius (volkshuis
vesting). De Koning zei de indruk
te hebben dat bij beide partijen de
bereidheid bestaat het cao-overleg
weer op te nemen.
De minister wees erop dat het
achterwege blijven van herverde
ling van werk in de bouw ernstige
gevolgen kan hebben voor de om
vang van de overheidsinvesterin
gen in die sector. Als de hoge werk
loosheid niet zou worden terugge
drongen, zal het op den duur niet
meer mogelijk zijn de werkgevers
zo vergaand tegemoet te komen als
nu gebeurt, aldus de minister.
Daarom is volgens De Koning juist
in de bouw verregaande arbeids
tijdverkorting dringend noodzake
lijk.
Hij zei "geen enkel bezwaar" te
hebben tegen het principe-ak
koord dat tijdens de onderhande
lingen op tafel heeft gelegen. Dit
behelsde een arbeidsduurverkor
ting van 7,5 procent per 1 mei vol
gend jaar. De Koning is het eens
met de bouwwerkgevers dat dit
niet mag leiden tot verkorting van
de bedrijfstijd. Hy zei echter "niet
zonder meer" de juistheid van de
stelling van de werkgeve rs te kun
nen onderschrijven dat verkorting
van de arbeidstijd tot 38 uur heeft
geleid tot stijging van de reële ar
beidskosten.
De werkgevers in de bouw, ver
enigd in het Algemeen Verbond
Bouwbedrijf AVBB, hebben gis
teravond "met instemming kennis
genomen van de opmerkingen van
de minister over de verkorting van
de bedryfstyd". En de Bouw- en
Houtbond FNV ziet de uitspraken
van minister De Koning als "een
morele steun in de rug". Met zijn
opvatting dat juist in de bouw ver
deling van werk bijzonder drin
gend noodzakelijk is, keert de mi
nister zich tegen de starre, onrede
lijke en onmaatschappelijke hou
ding van de bouwwerkgevers in
het stakingsconflict, aldus de
bond.
De staking in de bouw heeft zich
gisteren verder uitgebreid. Vol
gens de Bouw- en Houtbond FNV
waren er aan het eind van de dag
332 bouwwerken waarop werd ge
staakt door 9.659 mensen. De
Hout- en Bouwbond CNV signa
leerde gisteren dat de stakingen
vooral in de noordelijke provincies
een grimmiger karakter hebben
gekregen. Volgens de bond probe
ren werkgevers steeds vaker on
deraannemers in te schakelen om
het werk te kunnen voortzetten.
WILLEMSTAD (GPD) - Premier
Ruud Lubbers zal begin juni naar
Caracas reizen om politiek overleg
te voeren over de toekomst van
Shell-Curasao. De Antilliaanse mi-
nister-president, mevrouw Liberia
Peters, wacht momenteel op de
Venezolaanse president Jaime Lu-
sinchi om een juiste datum te be
palen. Zij hoopt op korte termijn
tot een afronding te komen van de
Shell-voorwaarden waarop de An
tillen zelf kunnen ingaan.
Dat zyn een loonsverlaging voor
de Shell-werknemers van 15 pro
cent en afschaffing van de mini
mumbelasting van 28 miljoen An
tilliaanse gulden. De directie van
Shell-Curagao onderhandelt mo
menteel met de vakbonden over de
loonkorting en heeft daarbij de
Lubbers naar
Venezuela om
Shell-Curagao
te bespreken
hulp van de landsbemiddelaar in
geroepen. Mevrouw Liberia heeft
beide partijen tot vandaag de tijd
gegeven om tot een vergelijk te ko-
Raad de Antilliaanse regering van
advies dienen over het opheffen
van de drempelbelasting. Over het
plan waarmee de koningsryksrege-
ring Venezuela zal benaderen is
weinig bekend. Vast staat dat zo
wel Venezuela als Nederland wei
geren om in te gaan op de Shell-
voorwaarden tot overheidspartici-
patie in het bedrijf- De Nederland
se Antillen zouden maximaal een
derde van het aandelenkapitaal
willen overnemen, maar dit is niet
voldoende omdat Shell een meer
derheidsdeelname als voorwaarde
stelt.
In Den Haag hoopt men echter
een zodanig politiek klimaat te
scheppen dat het voor de Shell-di-
rectie aantrekkelijk blijft het be
drijf open te houden.
Rijksplanologische Dienst:
DEN HAAG (GPD) - „De bestaan
de belastingwetgeving maakt het
scheppen van nieuwe arbeids
plaatsen onaantrekkelijk". Dat zei
voorzitter Bram Buys vanochtend
tijdens de opening van het congres
van de Bouw- en Houtbond FNV.
Hij pleitte voor afschaffing van het
btw-tarief op het arbeidsloon. Vol
gens hem wordt de investering in
arbeidsbesparende machines dik
gesubsidieerd, terwijl de arbeid
zelf steeds zwaarder wordt belast.
„Negentien procent btw op het
arbeidsloon maakt onderhouds- en
reparatiewerkzaamheden voor
veel mensen onbetaalbaar", aldus
Buys. Daardoor gaat .volgens hem
veel werk verloren voor de regulie
re markt. Daarom zou de btw op
arbeidsintensieve werkzaamheden
moeten worden verlaagd of afge
schaft.
Buys pleitte er verder voor de
premies op de sociale zekerheid
niet alleen te heffen over de arbeid,
STEIN (GPD) - Macintosh (han
del in en produktie van kleding)
heeft een goed jaar achter de rug.
De winst na belastingen nam met
maar liefst 40 procent toe tot 32,7
miljoen gulden en dat was meer
dan het bedrijf had verwacht. De
omzet bedroeg 630 miljoen gulden,
een stijging van bijna 20 procent.
Voor het komende boekjaar ver
wacht het bedrijf een lichte stij
ging van het resultaat.
Een „goed nieuwsjaar" noemde
drs. G. J. Beijer, voorzitter van de
Raad van Bestuur, 1984 in de toe
lichting op het jaarverslag. Vooral
de detailhandel heeft bijgedragen
aan het bereikte resultaat. Afgelo
pen jaar startte Macintosh in Ne
derland de zogenaamde Supercon
fexwinkels. Dit zijn grote winkel
vestigingen, gehuisvest buiten het
centrum van een stad. Klanten
moeten, als zij binnen willen, een
pasje aanvragen. Iedereen kan wel
iswaar zo'n pasje krijgen, maar
door dit systeem heeft Macintosh
wel een nauwkeurig adressenbe
stand van haar klanten. Zij krijgen
regelmatig reclamemateriaal toe
gestuurd, verder adverteert Super-
confex niet.
In maart '84 werden de eerste
tien winkels in Nederland ge
opend, in het najaar kwamen daar
nog eens elf bij. Het is de bedoeling
dat er dit jaar nog zeven nieuwe
vestigingen opengaan. In welke
plaatsen dit zal gebeuren, wil Beij
er niet zeggen. Wel ligt het accent
nu meer op de Randstad.
In de sector produktie en handel
realiseerde Macintosh het afgelo
pen jaar een verdere verbetering
van de resultaten. De winst voor
belastingen steeg in deze sector
van 3,7 miljoen gulden naar 14,7
miljoen gulden. Voor het eerst
droegen alle Nederlandse produk
tie- en handelsactiviteiten aan deze
winst bij. Het betreft hier de bedrij
ven Bendien Smits in Almelo (kos
tuums, colberts, pantalons en jas
sen), Macintosh International in
Kerkrade (kostuums, colberts en
pantalons) en Macintosh Falcon in
Stein (dames- en hereiyassen en
vrijetijdskleding).
De produktiebedrijven in Portu
gal en Spaiye draaiden het afgelo
penjaar beter. In Tunesië waren de
resultaten echter teleurstellend.
Een reorganisatie in het produktie-
bedrijf daar leidde tot een produk-
tiestilstand van 14 weken. Door de
ze maatregelen verwacht Macin
tosh de uitgangspositie voor het
bedrijf wel te hebben verbeterd.
Het aantal personeelsleden in de
detailhandelssector nam in 1984
toe van 1266 tot 1709.
ROTTERDAM - Prins Claus heeft gisteren de Trophée Internationale
de l'Industrie uitgereikt aan de heer Sonnenberg, president van de Hun-
ter Douglas groep. Bij die gelegenheid zei de prins dat er meer maatrege
len moeten komen om de economie gezond te maken. (toto anp>
maar over de hele toegevoegde
waarde (de omzet van het bedrijf
na aftrek van de kosten). Die twee
maatregelen samen kunnen vol
gens hem een besparing van 15 tot
20 procent op de arbeidskosten be
tekenen.
RODE KRUIS - Het Nederlandse
Rode Kruis gaat in Soedan een se
mi-permanent medisch centrum
bouwen voor hulp aan slachtoffers
van de droogte in het land en aan
vluchtelingen uit Etiopië. Ver
wacht wordt dat het centrum, dat
ruim twee miljoen gulden zal kos
ten, eind juni van dit jaar in ge
bruik kan worden genomen.
Verder zal de Nederlandse hulp
organisatie in Libanon samen met
het Libanese Rode Kruis een werk
plaats inrichten voor de vervaardi
ging van prothesen voor mensen
die door oorlogshandelingen zijn
verminkt.
DEN HAAG (ANP) - Onder druk
van de hele Tweede Kamer zal
staatssecretaris Scherpenhuizen
bij minister Ruding moeten probe
ren de verhogingen van een aantal
PTT-tarieven ongedaan te maken.
De staatssecretaris van verkeer
en waterstaat kreeg gisteren van de
woordvoerders van CDA, WD,
PvdA, D'66 en SGP te verstaan dat
de verhogingen die betrekking
hebben op telecommunicatie-ap-
paratuur niet aan de burger zijn te
verkopen, waar het staatsbedrijf
vorig jaar 1,6 miljard gulden aan de
Nederlandse staat heeft afgedra
gen. Tegen verhoging van tarieven
bestaat op zich geen bezwaar, maar
niet met dergelijke forse percenta
ges. Aanvankelijk varieerden de
verhogingen van 100 tot 500 pro
cent.
Nadat de Kamer daartegen be
zwaar had gemaakt, draaide Scher
penhuizen een aantal verhogingen
terug, maar in de meeste gevallen
vond toch nog een verdubbeling
van de tarieven plaats.
Met als stok achter de deur de
dreiging van een initiatief-wetsont-
werp tot wijziging van de begro
ting van verkeer en waterstaat, in
te dienen door CDA-woordvoerder
Eversdijk, beloofde Scherpenhui
zen zijn gang naar de minister van
financiën te maken.
Volgens Eversdijk zal Scherpen
huizen zich sterk moeten maken
voor een begrotingswijziging ter
grootte van ongeveer 40 miljoen
gulden, zijnde het batig saldo dat
de PTT aan de tariefverhogingen
zou overhouden.
DEN HAAG (GPD) - Op welke
manier zullen de technologische
ontwikkelingen de toekomst van
de ruimtelijke ordening van ons
land gaan bepalen? Met die vraag
houdt de Rijksplanologische
Dienst zich in haar jaarverslag 1984
bezig. Nieuwe technologiën, en
dan vooral de micro-electronica,
zullen waarschijnlijk van grote in
vloed zijn op toekomstige ontwik
kelingen. Hoewel de dienst nog
geen beleiduitspraken durft te
doen, is duidelijk dat de RPD ver
wacht dat Nederland er in de toe
komst heel anders uit zal zien.
"Het economisch zwaartepunt
van de wereld verschuift op dit
moment naar de Stille Oceaan. Het
is belangrijk of we in West-Europa
in staat zullen zijn de ontwikkelin
gen op het gebied van communica
tie bij te houden en daar een rol in
te spelen", aldus mr. J. Witsen, di
recteur-generaal voor de ruimtelij
ke ordening bij de presentatie van
het jaarverslag. Hoe we er op in
spelen, zal bovendien van grote in
vloed zijn op de inrichting van Ne
derland.
Zo is Rotterdam op dit moment
bezig met het opzetten van een ha
veninformatiecentrum en werkt
Amsterdam aan een telecommuni-
catiecentrum met kantoorverza
melgebouwen. De PTT werkt in
beide steden aan een glasvezelka
belnet voor de telefoon. Dit soort
ontwikkelingen vereisen overigens
investeringen. De PTT
spreekt met betrekking tot het
glasvezelkabelnet over een miijar-
deninvestering. Het is duidelijk
dat de overheid erop voorbereid
moet zijn dat de ontwikkeling van
nieuwe technologieën de schatkist
geld kunnen kosten.
Hoe de gevolgen van deze ont
wikkelingen voor het ruimtelijk
beleid zullen uitpakken, is nog niet
duidelijk. Bedrijven zullen minder
grote gebouwen nodig hebben en
terminals thuis maken een deel
van de kantoorruimte overbodig.
Ook zal verweving van functies als
wonen, werken en energieopwek
king binnen een bepaald gebied
makkelijker worden. Verder moe
ten we ons erop instellen dat ar
beid in de toekomst een minder be
langrijke plaats in het leven in zal
nemen. De keuzen en mogelijkhe
den lijken dankzij de micro-elec
tronica op alle gebieden groter te
worden.
DEN HAAG (ANP) - Minister
Smit-Kroes (verkeer) heeft be
paald, dat de PTT (sector gelddien-
sten) de nieuwe activiteit in het af
sluiten van (doorlopende) reisver
zekeringen moet beëindigen.
Zij heeft dit gisteravond meege
deeld bij de vootzetting van het de
bat in de Tweede Kamer over de
oprichting van de Postbank. Met
haar besluit komt de minister tege
moet aan een wens van beide rege
ringsfracties (CDA en WD), die in
een motie op beëindiging van deze
PTT-activiteit hadden aangedron
gen.
Minister Ruding deelde de Ka
mer mee, dat vestiging van nieuwe
Postbank-kantoren niet geheel is
uitgesloten. Voor haar dienstverle
ning zal de Postbank gebruik ma
ken van de bestaande postinrich-
tingen in ons land.
Pausbezoek aan België afgesloten
BRUSSEL - De zeer zorgvuldige voorbereiding, de Belgische
volksaard en het weer zijn de belangrijkste factoren geweest
waardoor het bezoek van de paus aan België zoveel succesvoller
is geweest dan het bezoek aan Nederland.
Dat zei de Belgische kardinaal
Godfried Danneels gisteravond in
Brussel op een persconferentie na
het vertrek van paus Johannes
Paulus naar Rome. De paus verliet
België om half acht gisteravond
per vliegtuig vanaf het vliegveld
Bierset bij Luik, waar hij uitgelei
de werd gedaan door koning Bou-
dewijn.
door
Hans de Bruijn
Volgens kardinaal Danneels zijn
Belgen niets beter of slechter dan
Nederlanders, "maar ik denk dat
wij een zeker gezond verstand, een
grote warmte en een grote harte
lijkheid hebben getoond". Dan
neels benadrukte ook de zeer mini-
tieuze voorbereiding van het be
zoek.
"Wij zijn daar gedurende een vol
jaar mee bezig geweest. Niet alleen
organisatorisch, maar ook mentaal,
op de scholen en in de kerken. Bo
vendien zijn wij diverse keren naar
Rome geweest om te overleggen
over wat wel en niet gezegd moest
worden".
Maar de kardinaal schreef een
deel van het succes van het bezoek
ook op het weer. In tegenstelling
tot in Nederland was het bij alle
openluchtmanifestaties prachtig
weer. Tot gisteravond in Bierset,
toen het lichtjes begon te regenen.
"De paus mag niet huilen, de he
mel doet dat voor hem", grapte
paus Johannes Paulus daar zelf
Onverwacht
De paus kreeg gisteren op de ka
tholieke universiteit van Louvain-
la-Neuve opnieuw scherpe kritiek
te horen van een studente op de
houding van de kerk tegenover
seksualiteit en ten opzichte van de
bevrijdingstheologie in Latijns-
Amerika.
Deze kritiek kwam onverwacht,
omdat zij niet in de vooraf ver
spreide tekst stond. Kardinaal
Danneels had daar achteraf echter
geen enkele moeite mee. "Alles
kan gezegd worden tegen de paus,
wanneer het gezegd wordt op een
beleefde en hartelijke manier", zei
hij.
Danneels vertelde dat de Belgi
sche bisschoppen de diverse spre
kers geheel de vrije hand hebben
gelaten bij het opstellen van hun
speeches. De bisschoppen hebben
wel een oordeel over die teksten
gegeven, "maar wij hebben nooit
gevraagd iets te veranderen. We
hebben gezegd: laat de paus los, en
laat de mensen los".
Johannes Paulus 11: hij was er...
Slechts één uitspraak had Dan
neels liever niet gezien, en dat was
de kritiek in Luik op de 'pracht en
praal' van het pausbezoek, omdat
daar volgens hem geen sprake van
was. Kardinaal Danneels zei echter
wel de indruk te hebben dat de kri
tiek vooral leeft onder intellectue-
Danneels wilde niet reageren op
de wijze waarop de Nederlandse
bisschoppen dit hebben aange
pakt. Die zeiden alleen loyale ka
tholieken tot de paus te willen toe
laten.
Paus Johannes Paulus ging zelf
bij zijn vertrek in op het feit dat hij
op de vele opmerkingen niet direct
heeft kunnen reageren. "Ik heb
niet op al uw vragen geantwoord,
maar ik neem ze mee in mijn hart",
zei hij.
De voorlaatste manifestatie van
het pausbezoek aan België (en
daarmee van de Benelux) was een
massale eucharistieviering in het
Maria-bedevaartsoord Banneux,
bij Luik. Daar waren meer dan
60.000 mensen aanwezig. De paus
richtte zich daar vooral tot de zie
ken en gehandicapten, die in gro
ten getale aanwezig waren.
Bevrijding
De paus werd gistermorgen ge
confronteerd met zeer kritische op
merkingen van een studente aan
de katholieke franstalige universi
teit van Louvain-la-Neuve over het
strakke beleid van Rome.
De sociologiestudente Veroni-
que Oruba (22, van Poolse af
komst) hield een onverbloemd
pleidooi voor de door Rome on
langs nog veroordeelde 'bevrij
dingstheologie' in Latijns-Ameri-
ka. Zij week diverse malen af van
haar eerder opgestelde en naar Ro
me gestuurde tekst.
"Nicaragua net zoals Polen, El
Salvador net zoals Chili, zijn lan
den waar de mensen strijden voor
het vertalen van de principes waar
aan de kerk fundamenteel is ge
hecht, principes van gerechtigheid
en vrijheid, van democratie en
mensenrechten", aldus Oruba.
Onder hevig boegeroep van en
kele duizenden studenten en inwo
ners van de universiteitsstad riep
zij de kerk op "zonder reserves de
bevrijdingstheologie als getuigenis
van het evangelie" te erkennen.
Vervolgens week Oruba nog
maals van haar oorspronkelijke
tekst af, toen zy de paus voorhield
ongerust te zijn over het feit dat
mensen die voorbehoedmiddelen
gebruiken buiten de kerk gezet
dreigen te worden. Ook zei zij dat
de kerk meer moet luisteren naar
hen die de crisis ondergaan.
De studente werd tijdens haar
speech diverse malen onderbroken
door boegeroep en gefluit. Op een
zeker moment riep Veronique Oru
ba "merci Opus Dei". Veel van
haar tegenstanders onder het pu
bliek zouden behoren tot deze ui
terst conservatieve katholieke or
ganisatie.
De paus hoorde Oruba's toe
spraak minzaam glimlachend aan.
Na afloop omhelsde hij haar echter
en kuste haar op het voorhoofd. In
zijn toespraak ging Johannes Pau
lus niet op de opmerkingen in. Hij
zei slechts "dat een aantal tijdgeno
ten blijkbaar niet goed de gevolgen
van de kerkelijke leerstellingen
voor hun familieleven of hun socia
le leven begrijpt".
BRUSSEL - Het bijna traditionele
minderwaardigheidscomplex dat
Belgen tegenover hun noorderbu
ren hebben, is in de voorbije dagen
voor een groot deel als sneeuw in
de warme vooijaarszon verdwe-
door
Hans de Bruijn
Het succesvolle bezoek van paus
Johannes Paulus II aan België
heeft het zelfbewustzijn van vooral
de Vlamingen fors opgekrikt. „Ein
delijk kunnen we eens van jullie
winnen', riep een Vlaamse collega
een dezer dagen enthousiast.
Nu is een enkel pausbezoek wel
een erg wankele basis voor een
herwonnen zelfvertrouwen. Maar
het is onweerlegbaar dat veel Bel
gen, voor wie in Nederland altijd
alles beter gebeurt, apetrots zijn op
de wijze waarop zij de Heilige Va
der hebben ontvangen.
En zij laten niet na het de Neder
landers, die zo graag op de Belgen
neerkijken, in te peperen. De Bel
gische media hebben de laatste da
gen vol gestaan van de vergelijkin
gen tussen het pauselijke bezoek
aan Nederland en dat aan België.
De bewoordingen die de com
mentatoren kozen voor de Neder
landse ontvangst, logen er niet om.
„Wij hebben niets te leren van die
onverdraagzame Hollanders",
schreef de rechtse krant Het Volk.
En de katholieke De Standaard
stelde „datje met een juiste accen
tuering meer bereikt dan met het
harde, onbehouwen Nederlands
van over de grote rivieren".
Volksfeesten
In vooral dat laatste lijken de
Belgen het gelijk aan hun kant te
hebben. De volksfeesten en het
enorme enthousiasme dat de paus
overal waar hij in België kwam
wist los te slaan, mogen immers
niet verhelen dat ook hier een aan
tal harde noten is gekraakt.
Dat leidde echter nergens tot
schokeffecten, in tegenstelling tot
in Nederland, waar de toon van het
bezoek werd bepaald door onaan
gekondigde scherpe kritiek, rellen-
om-de-rellen en een volstrekt ge
brek aan publieke belangstelling.
Dat waren ook de indrukken die
de buitenwereld van het bezoek
aan Nederland heeft overgehou
den, ook al gaven die een nogal
scheef beeld van wat er tijdens het
pausbezoek werkelijk in Neder
land aan de hand was.
De Belgen zijn er echter in ge
slaagd kritiek en enthousiasme
hand in hand te laten gaan. Tien
duizenden juichten de zichtbaar
genietende paus op bijna mediter
rane wijze toe. Maar tegelijk kreeg
de paus in Antwerpen, Laken,
Luik en Leuven openlijk en per
soonlijk kritiek te horen op de
straffe hand van het Romeinse
kerkgezag.
Die kritiek ging in zijn formule
ringen vaak heel wat verder dan de
onverwachte zinnen die mevrouw
Hedwig Wassen vorige week zon
dag tot schrik van de Nederlandse
bisschoppen in Utrecht sprak.
Maar in het toch conservatieve Bel
gië bleek daar tot vooral Neder
landse verrassing opmerkelijk veel
ruimte voor.
Onverbloemd
De paus kreeg hier onverbloemd
te horen dat de rol van de vrouw in
de kerk moet worden vergroot, dat
ongehuwd samenwonenden recht
hebben op dezelfde belangstelling
van de kerk, dat homofielen, ge-
scheidenen en priesters die het
minder nauw nemen met het celi
baat, geen haar minder zijn dan
mensen die keurig volgens het offi
ciële kerkgezag leven.
Al deze opmerkingen waren we
ken geleden al bekend bij de Belgi
sche bisschoppen en in Rome. Er
is echter door kardinaal Godfried
Danneels geen enkele poging on
dernomen om de sprekers van hun
kritiek te laten afzien. Waar hun
Nederlandse collega's kritiek in de
kiem smoorden en slechts paus-
vriendelijke taal wilden horen, ga
ven de Belgische bisschoppen het
kerkvolk de vrije hand.
Belgen aanhoren hoe de kerk
zegt dat het moet, en gaan vervol
gens hun eigen weg, terwijl „hoe
het moet" in Nederland onmiddel
lijk tot een breed verzet leidt. Wat
niet bevalt, wordt hier genegeerd
en niet aangevochten. Er is in Bel
gië daardoor veel minder kerkelij
ke polarisatie dan in Nederland.
En de Belgische bisschoppen heb
ben daar ook geen aanleiding toe
gegeven. Dat is op zichzelf ook niet'
vreemd: waar het volk in opstand
komt, kiezen de gezagshebbers
voor de harde lijn, en omgekeerd.
Dat is in de kerk niet anders dan in
de „gewone" maatschappij.
Bovendien rust, zoals de Ant
werpse bisschop mgr. Paul Van
Den Berghe het zo mooi zei, „de
kritiek op een bodem van blijd
schap". Die blijdschap vooral was
tekenend voor het bezoek van Jo
hannes Paulus aan België.
Veelvoud
De afgelopen vijf dagen hebben
bijna een half miljoen mensen de
paus in levenden lijve gezien, een
veelvoud van in Nederland. Ook
als we rekening houden met het
feit dat slechts een op de drie Ne
derlanders katholiek is en 90 pro
cent van de Belgen, was het en
thousiasme uitzonderlijk groot.
Waar de katholieke kerk in Ne
derland steeds meer een kerk van
ouderen aan het worden is, viel in
België bovendien het grote en
thousiasme van de jongeren op. In
Namen waren er 45.000 op de been,
in leper en de universiteitssteden
Leuven en Louvain-la-Neuve ook
vele duizenden.
Wie tijdens het veijaardagsfeest-
je van de paus in Mechelen enkele
punk-meisjes vol overgave reli
gieuze liedjes ziet meezingen, be
grijpt dat de rol vari de kerk in Bel
gië een geheel andere is dan in Ne
derland.
Dit alles kan echter niet verhul
len dat de paus ook in België een
aantal puntjes op de kerkelijke 'i'
heeft gezet. Hoewel hij nooit recht
streeks op de kritische vragen ant
woordde, sprak hij zich by herha
ling uit voor het gezin als enig juis
te samenlevingsvorm, tegen echt
scheiding, tegen abortus.
De enige 'verlichte' taal uit zijn
mond was die over de rol van de
vrouw in de kerk. Zo kreeg Hed
wig Wassen in Antwerpen het pau
selijke antwoord op haar vragen.
Zelfs de feministische theologe
Halkes, die van kardinaal Simonis
de paus niet mocht toespeken, had
waardering voor dat - bovendien
al in Rome opgestelde antwoord.
Dat had met wat minder angs
thazerij in Utrecht, in Nederland
toch ook mogelijk moeten zijn.
Overigens was het vooral de toon
die aangenaam verraste. Van een
wezenlijke wijziging in de Roomse
opvattingen over de vrouw in de
kerk is immers geen sprake. De
vrouw in het priesterambt - „op
de plaatsen waar in de kerk de be
slissingen vallen", noemde de Belg
Thijs dat - bleef ook nu bij de paus
taboe.
Voorts hamerde Johannes Pau
lus in het door de taalstrijd ver
scheurde België op eensgezind
heid, op meer begrip voor immi
granten, op verzet tegen racisme
en vreemdelingenhaat, tegen oor
log, bewapening en armoede.
Geen boodschappen die nu in
eens duizenden de ogen zullen
hebben geopend. Maar waar in Ne
derland vooral met argusogen en
-oren elke zin van de paus werd
ontleed op zijn conservativiteit of
progressiviteit, was de boodschap
die hij in België bracht onderge
schikt aan het simpele feit dat hij
er was.
