'Kleine misdaad'
wordt
Botsing tussen Lubbers en Den Uyl
'Eis tegen raketten
is niet ontvankelijk'
Casino Scheveningen
Projectgroep wil 1600 extra cellen
Psychiatrisch onderzoek
verdachte gasontploffing
Casino Scheveningen.
Het grootste casino aan de
Noordzeekust
Zeer correct goed bevei
ligd. Met perfect opgeleide
croupiers, internationaal
publiek. Bar en.
Brasserie.
Roulette,
Black Jack en
Baccara.
Gedwongen opname veelal
zaak vertrouwenspersoon
Uitglijer van
Schwietert?
Jteer elan lOOO
luzdo-iJeeën voot
moede* beneden
Staat pleit tegen uitspraak
'Overheid ziet problemen
van oorlogsgetroffenen niet'
Bezettingen
tegen plannen
van Deetman
Tbc-explosie
in Bemmel
Kritiek premier op rakettenbrief Stemerdink valt verkeerd
WOENSDAG 3 MEI 1985
BINNENLAND
PAGINA 5
DEN HAAG (ANP) Het kabinet wil de komende vier jaar 45 miljoen gulden uittrekken
voor bestrijding van de kleine criminaliteit. Gemeenten kunnen voor projecten op terrei
nen als stadsontwikkeling, bouwtechnische beveiliging, jongerenwerk, (voortgezet) on
derwijs, detailhandel, verkeer en stalling van fietsen geld uit het fonds vragen. Ook voor
de*politie heeft het kabinet het nodige in petto.
Volgens een nog niet officieel ge
publiceerde nota wil het kabinet
ook wat doen in de preventieve
sfeer. Daarbij denken de bewinds
lieden aan versterking van het toe
zicht op potentiële wetsovertre
ders. Conducteurs, conciërges,
winkelpersoneel, sporttrainers en
jongerenwerkers zullen daarmee
in het bijzonder worden belast.
Ook het werken met behoud van
uitkering krijgt daarbij een functie.
De invloed en mogelijkheden van
de aangekondigde wet onbeloonde
arbeid uitkeringsgerechtigden zijn
volgens het kabinet ruim genoeg
om uitkeringsgerechtigden bij pro
jecten (ter versterking van het toe
zicht) in te schakelen.
Enkele andere beleidsvoorne
mens zijn: bijzondere opleidingsfa
ciliteiten voor (leidinggevende) po
litiemensen; intensivering van
controles door de politie; verbete
ring en uitbreiding van de politie-
bemoeienis met slachtoffers van
misdrijven en organisatorische
verbeteringen bij de gerechten en
parketten. Volgens de regering zul
len de beleidsvoornemens er toe
leiden dat de Nederlandse samen
leving weer greep krijgt op de cri
minaliteit. Ook verschaffen de
plannen de samenleving een bete
re uitgangspositie om de criminali
teit geleidelijk terug te dringen.
De georganiseerde misdaad,
waaronder de handel in harddrugs,
wil het kabinet krachtiger aanpak
ken. Het kabinet wil dat het Open
baar Ministerie streeft naar een
duidelijke en uniforme strafvorde
ring en dat het ministerie van justi
tie garandeert dat de rechterlijke
bevelen en vonnissen 'zonder man
keren kunnen worden uitgevoerd'.
Cellentekort
Een projectgroep van het minis
terie van justitie heeft in een ver
trouwelijke notitie vastgesteld dat
er op korte termijn vijf nieuwe ge
vangenissen met in totaal 1600 cel
len moeten komen. Dit om aan de
huidige 'onhoudbare situaties', zo
als het wegsturen van arrestanten,
een einde te maken. Deze uitbrei
ding komt bovenop de al vast
staande uitbreiding met 550 cellen
en gaat bijna 620 miljoen gulden
kosten. De projectgroep kiest voor
gesloten inrichtingen boven open
en half-open inrichtingen, waar ge
vangenen van tijd tot tijd naar huis
mogen.
De Coornhert Liga, de vereni
ging voor strafrechthervorming,
toonde zich gisteren geschokt door
het plan voor cellenuitbreiding. De
Liga noemt deze groei in een eerste
reactie een 'cultuurvreemde ont
wikkeling, die breekt met elke tra
ditie van tolerantie en gematigd
strafrechtelijk klimaat in Neder
land'. Repressie neemt volgens de
Liga meer en meer de plaats in van
preventie.
De Coornhert Liga stelde dat de
criminaliteit in feite nauwelijks
toeneemt, maar dat de straftoeme
ting daarentegen is toegenomen
UTRECHT (ANP) - De rechtzaak
tegen de man die ervan wordt ver
dacht op 20 januari in Woerden een
gasontploffing te hebben veroor
zaakt, waardoor vier mensen om
het leven kwamen, is gisteren in
Utrecht aangehouden. De rechter,
mr. P. van Schendel, honoreerde
het verzoek van de officier van jus
titie en de verdediging om de ver
dachte voor onderzoek naar de
psychiatrische observatiekliniek
Pieter Baancentrum te sturen.
Tijdens de rechtszitting bleek
dat er in deze zaak nog tal van on
duidelijkheden zijn. Doordat de 54-
jarige verdachte zijn verklaringen
eerst veranderde en later helemaal
introk, blijft het gissen naar de
werkelijke gang van zaken rond de
ontploffing. Deze deed zich voor in
de woning naast die van de ver
dachte. Het Marokkaanse gezin dat
boven dat huis woonde vond daar
bij de dood.
De verdachte beschikte over de
ADVERTENTIE
Elke dag van 2 tot 2. Colbert, stropdas en legitima
tie verplicht Entree f 7,50 incl. gratis f 5,- jeton.
door een accent op de lange vrij
heidsstraf. Speciaal deze straf mist
volgens de reactie 'ten ene male
het beoogde doel'. De Coornhert
Liga bezint zich op concrete plan
nen om te voorkomen dat dergelij
ke uitbreiding van gevangenisca
paciteit ook daadwerkelijk wordt
geëffectueerd.
Een reactie op de kabinetsplan
nen voor bestrijding van de kleine
criminaliteit kon de Liga gisteren
nog niet geven.
UTRECHT (ANP) - De vertrou
wenspersonen voor patiënten, die
sinds enkele jaren in een deel van
de psychiatrische ziekenhuizen
aan het werk zijn, worden vooral te
hulp geroepen bij gedwongen op
name. Bijna eenderde van alle
klachten en vragen die op het bu
reau van de vertrouwenspersoon
terecht komen, gaat over proble
men die te maken hebben met in
bewaringstelling en rechterlijke
machtiging. Dat blijkt uit het ver
slag van de stichting Patiëntenver
trouwenspersoon (PVP) over de
periode april 1983 tot en met juni
1984.
In die periode waren er zeven
vertrouwenspersonen werkzaam
in even zoveel ziekenhuizen. In
middels is het aantal vertrouwen
spersonen uitgebreid tot dertien.
Directeur mr. P. van Ginneken van
de stichting PVP verwacht dat bin
nen enkele jaren in alle 42 psychia
trische ziekenhuizen een patiën
tenvertrouwenspersoon kantoor
zal houden.
De zeven vertrouwenspersonen
die in de verslagperiode in functie
waren, kregen samen in die veer
tien maanden ruim 3.000 klachten
en vragen te verwerken. Iets meer
dan de helft daarvan betrof
werkelijke klachten, eenderde be
trof verzoeken om informatie of
advies en in tien procent van de ge
vallen wilde de patiënt alleen maar
praten.
Bij de contacten over gedwon
gen opname, die vaak tot stand ko
men op initiatief van de vertrou
wenspersoon, vragen patiënten
vaak om informatie over hun
rechtspositie. In geval van klach
ten blijkt dat patiënten geregeld
vinden dat er geen grond is voor
inbewaringstelling. Ook vragen pa
tiënten die buiten hun wil zijn od-
genomen vaak om bijstand bij het
horen door de rechter, als het om
een rechterlijke machtiging gaat.
Bijna eentiende van de contacten
met de vertrouwenspersoon be
treft dwang en vrijheidsbeperking:
het gedwongen gebruik van medi
cijnen of de anti-conceptiepil, het
opsluiten in de isoleercel en het
weigeren van verlof zijn vaak te
rugkerende klachten. Zes tot zeven
procent van de klachten gaat over
de bejegening van de patiënten
door het personeel: te weinig aan
dacht of zich gekleineerd voelen
zijn daar voorbeelden van.
Het grootste deel van de klach
ten en vragen blijkt snel te kunnen
worden opgelost. Negentig pro
cent van de problemen is binnen
twee weken verholpen, meer dan
de helft zelfs binnen een dag. Vol
gens Van Ginneken zegt dat niets
over de ernst van de problemen. Er
doen zich volgens hem behalve de
lichtere klachten problemen voor
waarbij de rechter zou moeten
worden ingeschakeld. Uit angst
voor de gevolgen is de klager daar
toe echter vaak niet bereid. Iets va
ker maakt de patiëntenvertrou
wenspersoon gebruik van de mo
gelijkheid een klacht aan te kaar
ten bij de inspectie voor de geeste
lijke volksgezondheid.
Volgens P. de Veen, die al tweeë
neenhalf jaar als vertrouwensper
soon werkt, treedt er na een tijdje
zowel bij het ziekenhuis als bij de
vertrouwenspersoon gewenning
op, waardoor het aanvankelijke
wantrouwen dat aan de kant van
het ziekenhuis vaak bestaat, enig
zins verdwijnt. ,,Je leert de weg4n
het ziekenhuis kennen, de behan
delaars wennen aan je aanwezig
heid, maar hun gevoel bij klachten
op de vingers getikt te worden
blijft bestaan", aldus De Veen.
DEN HAAG (ANP) - PvdA-se-
nator Schinck heeft gisteren de
bewindslieden van economi
sche zaken inlichtingen ge
vraagd over activiteiten van de
toenmalige adjunct-directeur
van de economische voorlich
tingsdienst, Charl Schwietert,
die daarvóór nog zeer korte tijd
staatssecretaris van defensie is
geweest.
Schinck citeerde een krante-
Jbericht over Schwieterts be
drijvigheid toen eind vorig jaar
een veertigtal zakenlieden uit
Japan in Nederland op bezoek
was: „Op Schiphol had ik vijf
en veertig Volvo's klaar staan
met mooie blonde vrouwen
achter het stuur. Voor ieder lid
één. Het was een file van twee
kilometer."
Schinck wil weten of dit een
eenmalige uitglijder is die meer
over de stijl van Schwietert
zegt dan over de EVD.
DEN HAAG (ANP/GPD) Minister Winsemius (volkshuisvesting) stelde gistermiddag in het nieuwe gebouw
van het ministerie van buitenlandse zaken de zevenjarige Priscilla op haar gemak. Zij wachtte op de komst van
koningin Beatrix aan wie ze bloemen mocht aanbieden. De koningin, vergezeld door prins Claus, verrichtte
gisteren de officiële opening van het nieuwe gebouw, dat vlakbij het Centraal Station in Den Haag is gevestigd.
Bij die gelegenheid nam minister Van den Broek (buitenlandse zaken) voor het eerst in het openbaar afstand
van opvattingen binnen het kabinet-Lubbers die willen dat de ministeries van buitenlandse zaken en van
ontwikkelingssamenwerking worden gesplitst. Met name staatssecretaris Bolkestein (exportbevordering) heeft
eerder dit jaar de suggestie gedaan ontwikkelingssamenwerking onder te brengen bij het ministerie van econo
mische zaken onder de noemer van buitenlandse economische betrekkingen. Maar Van den Broek voelt daar
niets voor. Ontwikkelingssamenwerking is een integraal onderdeel van het buitenlands beleid, zei hij, dat mag
niet ondergeschikt worden gemaakt aan economisch-politieke belangen. (foto anpi
ADVERTENTIE
sleutel van het huis naast hem, om
dat hij een zeer goede relatie had
met zijn bejaarde buurvrouw, die
een week vóór de gebeurtenis was
overleden. Na haar dood hield hij
het huis en de spullen van zijn
overleden vriendin in de gaten. De
dag vóór de explosie was hij er nog
met familieleden van de overlede
ne geweest. Toen hij zaterdag aan
het begin van de avond ging kijken
of alle apparaten uit waren en de
deuren gesloten, had hij wel ge
merkt dat de gaskraan bij het
kooktoestel in de keuken open
stond, maar had hij er niet aange
dacht deze dicht te draaien, zo zei
hij gisteren.
Onder meer om duidelijkheid te
krijgen over eventuele zelfmoord
neigingen, maar ook om vast te
stellen of de man agressief is, zoals
sommige getuigen hebben ver
klaard, achtte de rechter een on
derzoek bij het Pieter Baancen
trum zinvol.
Leiden. Breestraat 142-144. Tel. 071 -13 3511.
19 Vestigingen door geheel Nederland.
AMSTERDAM (ANP) De overheid onderkent de problematiek van de
mensen die door de oorlog psychisch zijn getroffen niet. De hulpverle
ning voor zowel de eerste generatie (de direct getroffenen) als de tweede
(hun kinderen) schiet te kort. Dit zei gisteren de zenuwarts dr. E. de Wind
op het symposium in de Nieuwe Kerk in Amsterdam ter gelegenheid van
het 40-jarig bestaan van het Rijks Instituut voor Oorlogsdocumentatie
(RIOD).
De signalering van deze problematiek dateert al van 1946, zij het op zeer
bescheiden schaal. Pas in het midden van de jaren '50 werden die psychi
sche problemen op een breder front herkend. Velen slagen er aanvanke
lijk in ervaringen te verdringen door zich met veel energie op allerlei
zaken te gooien. Echter, in de jaren '70 volgt voor veel mensen een terug
slag.
Weinig therapeuten hebben volgens de zenuwarts vandaag de dag vol
doende ervaring op dit gebied. Hij waarschuwde ervoor alle psychiatri
sche problemen van vervolgden aan de oorlog toe te schrijven. Ouder
dom komt nu eenmaal echt met gebreken. Waar men zich deze jaren meer
en meer mee moet bezighouden, en dat gebeurt op veel te geringe schaal,
zijn de problemen die de nakomelingen van de vervolgden hebben.
DEN HAAG (GPD) - De eis van
twintigduizend Nederlanders en
de stichting Verbiedt de Kruisra
ketten dat de rechter plaatsing van
48 kruisraketten in ons land als
strijdig met de wet verbiedt, is niet
ontvankelijk. Dat stelde gisteren
landsadvocaat Korthals Altes in
het verweerschrift van de staat te
gen deze eis.
Volgens de regering mag de
rechter niet kan ingrijpen in een
zaak waarover de regering een be
sluit neemt en waarop parlemen
taire goed- of afkeuring volgt. Ge
wezen wordt op het over de plaat
sing af te sluiten verdrag met de
Verenigde Staten, dat na de beslis
sing over plaatsing op 1 november
aan Eerste en Tweede Kamer
wordt voorgelegd.
Een ander regeringsargument
voor niet-ontvankelijkheid is dat
de eisers onmogelijk hard kunnen
maken dat zij handelen in het alge
meen belang. Er blijven nog meer
dan 13 miljoen Nederlanders over
die een andere mening kunnen
hebben, aldus een jurist van Bui
tenlandse Zaken gisteren tijdens
een toelichting op het verweer
schrift.
Volgens de Staat kunnen de
20.000 Nederlanders die allen 35
gulden hebben betaald voor de
dagvaarding, niet aanvoeren dat zij
het vereiste 'processuele genoegza
me belang' hebben bij een uit
spraak over de rechtmatigheid van
eventuele plaatsing, waaraan even
tueel een rechterlijk nee tegen die
stationering kan worden verbon
den.
Volkenrecht
De regering vindt het tevens 'on
geloofwaardig' dat zij in strijd met
het volkenrecht zou handelen wan
neer zij zich stelt achter gebruik,
plaatsing of bezit van kernwapens.
In dat geval zouden de kernwapen-
landen alle in strijd met het vol
kenrecht handelen.
Voor het geval de rechter niet
kan instemmen met het verweer
van de staat, is ook een groot aantal
argumenten opgenoemd ter verde
diging van een eventueel plaat-
singsbesluit: het lidmaatschap van
de NAVO en de verplichtingen die
eruit voortvloeien, de internationa
le veiligheidssituatie enzovoorts.
De procedure is nu, dat de eisers
kunnen reageren op het verweer
schrift, waarna de Staat met een
'dupliek' (tweede reactie) kan ko
men. Eisers en Staat kunnen on
derling overeenkomen welk tijd
schema zal worden gehanteerd. Uit
de kring van de eisers is gezegd dat
men streeft naar een uitspraak vóó
1 november, de dag van het plaat-
singsbesluit.
Maar de juridische medewerker
van buitenlandse zaken zei giste
ren, dat het waarschijnlijker is, dat
de zaak pas voor de rechter komt
lang nadat het kabinet een besluit
heeft genomen.
GRONINGEN/AMSTERDAM/UT
RECHT/MAASTRICHT (ANP) -
Enige duizenden studenten hou
den ook vandaag nog delen van de
Vrije Universiteit in Amsterdam,
de rijksuniversiteit Limburg in
Maastricht, de School voor de
Journalistiek in Utrecht en het ge
bouw van de centrale directie stu
diefinanciering in Groningen be
zet. Ze protesteren daarmee tegen
de plannen van minister Deetman
(onderwijs en wetenschappen;
voor een niéuw stelsel van studiefi
nanciering en voor een verhoging
van de collegegelden tot 1650 gul
den.
In Groningen verhinderden van
ochtend zo'n 200 studenten de on
geveer 300 ambtenaren van d
Centrale Rijksdienst Studiefinan
ciering aan het werk te gaan. De
studenten hadden de toegang tot
de kantoren geblokkeerd. Ook het
academiegebouw is bezet.
De bezetters van het gebouw
Studiefinanciering en van het aca
demiegebouw besloten de acties in
elk geval tot vanmiddag voort te
zetten. De bezetting van het VU-
gebouw aan de Amsterdamse De
Boelelaan duurt in elk geval tot
morgen, wanneer een landelijke
protestbijeenkomst in Den Haag
wordt georganiseerd.
In Maastricht groeide het aantal
actievoerders gisteren tot ruim 300
en ze kregen de steun van het colle
ge van bestuur. Dat onderschrijft
in grote lijnen het protest en heeft
steun toegezegd voor het vervoer
van Maastricht naar Den Haag
door het betalen van vier bussen.
Personeel van het hoofdgebouw
van de Limburgse universiteit leg
de uit solidariteit gisteren het werk
neer. De actievoerders in Utrecht
houden de School voor de Journa
listiek ook bezet tot de landelijke
manifestatie.
Het Interuniversitair Studenten
Overleg (ISO) in Delft heeft in een
reactie op de acties laten weten te
vinden dat het middel om universi
teitsgebouwen te bezetten onge
lukkig is gekozen. Deze studenten
organisatie ziet meer in overleg
over het nieuwe stelsel. Studenten
moeten meer in het overleg over
het nieuwe stelsel betrokken wor
den. Aan het nieuwe studiefinan
cieringsstelsel kan nog veel wor
den verbeterd. Het ISO vindt dat
het voorstel van minister Deetman
een redelijke aanzet geeft voor ver
betering van het huidige stelsel.
BEMMEL (ANP) - Meer dan veer
tig inwoners van het Gelderse
Bemmel, onder wie tien kinderen,
blijken onlangs besmet te zijn met
tuberculose. Dat aantal kan nog
oplopen omdat nog niet alle resul
taten binnen zijn van een door het
districtsconsultatiebureau voor tu
berculosebestrijding in Nijmegen
uitgevoerd onderzoek onder 400
mensen. Dat heeft woordvoerster
Th. Majoor van dat bureau gisteren
meegedeeld.
Volgens haar is er sprake van een
explosie, hoewel uitbreiding van
de ziekte niet meer wordt ge
vreesd. De bron van de besmet
ting, een vrouw uit Bemmel, is in
middels gevonden en in een zie
kenhuis opgenomen.
DEN HAAG (GPD/ANP) -
Premier Lubbers en PvdA-lei-
der Den Uyl zijn gisteren met
elkaar in botsing gekomen
naar aanleiding van de briel
die het PvdA-kamerlid Ste
merdink aan leden van het,
Amerikaanse Congres heeft ge
schreven over het Nederlandse
kernwapenbesluit.
Tijdens het door de WD aange
vraagde vragenuurtje in de Twee
de Kamer zei Den Uyl dat Lubbers
zich met zijn aanval op Stemerdink
"bewogen heeft op de grens van de
ontoelaatbare inmenging in de
rechten en vrijheden van een geko
zen volksvertegenwoordiger".
Lubbers noemde het op zijn beurt
„aan de rand dat een kamerlid een
eigen buitenlandse politiek gaat
voeren die naar mijn mening desa
streus zou kunnen zijn".
Den Uyl nam Stemerdink na
drukkelijk in bescherming tegen
de aanval die de premier vorige
week vrijdag tijdens zijn wekelijk
se persconferentie lanceerde op
het kamerlid. Volgens de PvdA-lei-
der was Stemerdink niet buiten
zijn boekje gegaan. "De brief bevat
geen onjuiste informatie. Hij con
fronteert de Amerikanen met de
feitelijkheden van de komende
verkiezingen en met de mogelijk
heid van een kabinetswisseling.
Regering en parlement zijn ver
plicht in het internationale verkeer
hun gesprekspartners met deze fei
ten te confronteren".
Ook het verwijt van Lubbers dat
Stemerdink de rechtmatigheid van
het kernwapenbesluit van het ka
binet aanvecht op basis van verkie-
zingsenquètes wees hij van de
hand, evenals de beschuldiging dat
de brief de Nederlandse positie te
genover de Russen ondergraaft.
'Huiveringwekkend'
Lubbers nam echter niets terug
van zijn kritiek. Hij bleef er bij dat
Stemerdink een onjuiste voorstel
ling van zaken had gegeven over
de inhoud van het Nederlandse
kernwapenbesluit, staatsrechtelijk
de plank had misgeslagen en de
Nederlandse positie tegenover de
Sowjet-Unie wel degelijk had on
dermijnd. "Ik vind het huivering
wekkend dat in een situatie waarin
we bezig zijn een oplossing te vin
den voor de kruisraketten de zaak
zo cynisch wordt benaderd".
Stemerdink had in zijn brief aan
de Amerikanen geschreven dat Ne
derland volgend jaar mogelijk een
andere regeringscoalitie heeft die
anders tegen een plaatsingsbesluit
aankijkt. Lubbers vindt dat het ka
merlid de legitimiteit van het kabi
netsbesluit, dat door een meerder
heid van de Kamer wordt ge
steund, aantast door te speculeren
op opiniepeilingen. Hij zei dat de
voorspelde regeringsdeelname van
de PvdA volgend jaar zeker geen
automatisme is en dat dit dus ook
niet kan worden voorgespiegeld
aan de Amerikanen.
Stemerdink had de Amerikanen
met zoveel woorden gewaar
schuwd geen geld in de kruisraket-
tenbasis in Woensdrecht te steken,
omdat de PvdA een plaatsingsbe
sluit zal terugdraaien, zodra ze in
de regering komt. Die kans is vol
gens hem levensgroot aanwezig ge
zien de hoge scores van de partij in
de opiniepeilingen.
Stemerdink
