4
m
Y/
spijBelifck meneer?
'Spijbelen hoort niet; school is goed voor u'
Vele paren kerkelijk niet wettig gehuwd
Congres over schoolverzuim
Jongeren vragen aandacht voor 'Vierde Wereld'
'Strikkertjes' bij
biologie havo-vwo
EXAMEN
KOORTS
WOENSDAG 8 MEI 1985
PAGIftA
PAGINA VOOR JONGEREN
Eindredactie Annemiek Ruygrok
Telefoon 071-144941, toestel 217
Is spijbelen een recht of is het
een zonde? Deze wat vreemde
vraag stelde een aantal geleerde
dames en heren zichzelf onlangs
op een congres over het toene
mend schoolverzuim onder de
schoolgaande jeugd.
Drs. Y. Choi, directeur van het
kinderpsychiatrisch centrum
Tulpenburg, opperde dat het on
derwij ssyteem misschien nooit
veranderd had moeten worden.
KITS(CH)
De kinderrubriek KITS op 1 mei
bevatte o.a. een artikeltje onder
de kop 'Jeugd kreeg van Hitier
geen kans zelf na te denken'. In
dat artikeltje komt onder meer
de zin voor: "Neen, de liefde lag
niet voor het oprapen in Duits
land. Zelfs de toekomstige moe
ders waren een en al hardheid.
Ze kregen de kinderen o<5k niet
omdat ze van een man hielden of
een gezinnetje wilden stichten.
Ze deden het omdat Hitier meer
soldaten wilde. Ook als ze pas 14
waren en man noch vriend had
den". Einde citaat.
Wat wil de scribent van dit arti
kel? De hier gehanteerde genera
lisatie is zó grof en zó ongenuan
ceerd, dat hij letterlijk in 'Der
Stürmer' had kunnen staan,
maar dan handelend over 'de' jo
den. Hier worden alle Duitse
vrouwen over één kam gescho
ren, terwijl we juist weer in deze
dagen via alle media geconfron
teerd worden met het fenomeen
van het binnenlandse Duitse ver
zet, met het feit dat de concentra
tiekampen van 1933 tot zeg maar
1939 met niet-joden worden ge
vuld, met mensen die actief ver
zet boden aan de nationaal-socia-
listen. Reken maar dat miljoenen
Duitse vrouwen Hitier vervloekt
hebben, bijvoorbeeld toen het te
legram van de legerautoriteiten
kwam: "Tot ons leedwezen...
enz Er hebben wel drie ver
schillende -series op de tv ge
draaid die handelen over de
Tweede Wereldoorlog en het
voorspel daarvan. Uit alles bleek
dat de Nazi's tegen een harde te
genstroom moesten oproeien. Er
was zeer veel verzet, ook met ge
weld. Het artikeltje in KITS ver
schaft de jeugd een volkomen
vertekend beeld en is dus pure
geschiedvervalsing. Of bewuste
indoctrinatie? Ik moge de heer
Paul van der Kooy adviseren
eens een goed boek te lezen over
de opkomst en ondergang van
het Derde Rijk, liefst een heel
dik, met veel details, vooral over
het leven van de gewone kleine
man en vrouw onder de Nazi-ti-
H.J. PEETERS,
RIJNZICHTWEG 38,
OEGSTGEEST
"Vroeger was er geen keus en
had je maar naar school te gaan.
Tegenwoordig wordt alle moge
lijke moeite gedaan om het de
leerling naar de zin te maken om
hem maar op school te houden",
was de strekking van zijn betoog.
Hij vond het belangrijk om naar
jongeren te luisteren. Maar het
gaat hem te ver om de jongeren
medeverantwoordelijk te laten
zijn voor het onderwijsbeleid.
"We hebben tegenwoordig de
neiging jongeren te overschat
ten. We overbelasten ze door hen
altijd weer te willen begrijpen.
Naar school gaan moet weer een
vanzelfsprekende zaak worden.
Spijbelen hoort niet", aldus
Choy.
Staatssecretaris Ginjaar-Maas
(onderwijs) vindt het onaan
vaardbaar dat jongeren uit de
'onderwijsboot' vallen en daar
door kansen op zelfontplooiing
en maatschappelijke voorberei
ding missen. "Onder het motto
'school is goed voor u' moeten
we met z'n allen wat aan het
schoolverzuim doen", zei zij.
Wat is nu de oorzaak van het
enorme schoolverzuim? Jeugd-
psychiater mevrouw Lindhout
wees als een van de spijbeloorza-
ken de slechte voorbereiding van
lagere school-kinderen op het
vervolgonderwiis aan. Zii krij
gen in het voortgezet onderwijs
te maken met een enorme kli
maatverandering en wisselende
leraren. "De lagere school moet
de leerlingen hierop beter voor
bereiden om mislukkingen te
voorkomen", vindt zii.
Alleen al in Amsterdam komen
2000 leerlingen per jaar wegens
schoolverzuim in aanraking met
een leerplicht-abtenaar. Dit aan
tal groeit nog steeds. Sommige
deskundigen vinden dat ouders,
leerlingen en docenten meer met
elkaar om de tafel moeten gaan
zitten om de problemen te be
spreken. Ook zien zij heil in 'ver
trouwensmannen en -vrouwen'.
Leerkrachten zouden die taak op
zich moeten nemen. Maar die ko
men dan weer tijd tekort, want
"de beste leraren zijn ook meest
al de beste vertrouwensfiguren".
Het congres heeft geen échte
oplossingen aangedragen. Wat
wél belangrijk is dat het school
verzuim sterk in de aandacht
staat. Dan wordt er tenminste
aan een oplossing gewerkt.
'Je ziet maar', het jongerenpro
gramma van de VARA heeft een
enquête gehouden over spijbe
len. Ruim 800 jeugdige kijkers
vulden het enquête-formulier in
en daaruit bleek dat 67 van de
ondervraagden wel eens spijbel
de.
Hoe ouder je wordt, des te
meer je kennelijk spijbelt, want
van de 12- tot 14-jarigen zet 47
dat zij wel eens spijbelen; terwijl
dat aantal bij de 15- tot 17-jarigen
91 bedraagt.
De vijf meest gegeven ant
woorden op de vraag: "Wanneer
zou je minder spijbelen?" zijn:
- als de lessen minder saai zou
den zijn,
- als er minder verplichte vakken
- als er leukere leraren zouden
zijn,
- als je minder huiswerk zou krij
gen,
- als het schoolsysteem vrijer zou
zijn.
De meeste ondervraagden (56
procent) denken dat door baalda-
gen het spijbelen minder wordt.
ê-
lip
-V
tö;
O-
-danser
-CT*>\
6-
1
-pel
e
jd
Een rebus van Enrico Schrijvers en Richard Schroef, beiden leerlingen van de Engelendaelschool in Leiderdorp.
LEIDEN - Onlangs bracht een
groep 'jongeren van de Vierde
Wereld' een bezoek aan het Leid-
se stadhuis. Ze waren op de fiets
uit alle hoeken van Nederland
gekomen om de bevolking te wij
zen op de problemen van de al
lerarmste jongeren in de wereld.
De jongeren zijn lid van een so
lidariteitsbeweging met de aller
armsten in arme èn rijke landen.
'ATD-Vierde Wereld', zoals de of
ficiële naam van hun beweging
luidt, grijpt het internationale
'jongerenjaar aan om aandacht te
vragen voor de toekomst van de
meest buitengesloten jongeren.
Een korte samenvatting van de
boodschap van de jongeren van
de Vierde Wereld luidt: "Onze
toekomst gaat allen aan, zonder
uitsluiting van wie dan ook.
Breek daarom de muren van on
begrip die leiden tot uitsluiting
van de allerarmsten af, zodat het
samen opdoen van kennis tussen
jongeren van allerlei achtergron
den wordt gestimuleerd".
ATD-Vierde Wereld is in 1957
ontstaan in Frankrijk. Toen sloot
een aantal allerarmste gezinnen
zich aaneen om op te komen
voor hun rechten. 'ADT' is een
afkorting voor Aide a Toute Dé-
tresse, wat 'hulp in alle nood' be
tekent. De beweging heeft in
middels aanhangers in veel Eu
ropese landen en zelfs in een
paar Afrikaanse landen.
Vierde Wereldmensen behoor
den in het verleden al tot de aller
armsten. Ze zijn steeds meer
achterop geraakt wat betreft hun
huisvesting, gezondheidszorg,
inkomen, onderwijs en arbeids
mogelijkheden.
Wil je meer weten over de
ATD-Vierde Wereld beweging,
dan kun je contact opnemen met
het Landelijk Centrum, Hobbe-
mastraat 125, 2526 JH Den Haag,
telefoon 070-896061.
LEIDEN - Gemengde gevoelens
bij leraar economie Van Gerwen
van de Rembrandtscholengemeen-
schap over de eindexamens han
delswetenschappen en recht voor
havo en economische wetenschap
pen en recht voor het vwo: "Wat
betreft het havo-eindexamen, daar
in kwamen dingen voor die zelden
in examens aan bod zijn gekomen.
Daarom vond ik het moeilijk.
Vraag 4 over een liquiditeitsbegro
ting is nauwelijks in vorige exa
mens aan de orde geweest. En in
dustriële boekhouding, dat vrijwel
altijd in de examenopgaven voor
komt, ontbrak nu". De vwo-opga-
ven vond hij beduidend meer aan
de verwachtingen voldoen. "De
eerste twee opgaven zeker. De laat
ste som over vennootschappen is
het afgelopen jaar heel even behan
deld. Eén lesje heb ik eraan gewijd.
Ik denk dat de meesten hier moeite
mee hebben gehad. De overige op
gaven vertoonden wel de bekende
geniepigheidjes, maar daar waren
ze wel op voorbereid".
"Je gaat toch niet vertellen dat
het een makkie was hè?". Judith
Kleinhans heeft duidelijk moeite
gehad met de economie-opgaven
vwo. "Ik vond ze moeilijk, maar ik
ben ook slecht in dit soort vak
ken". Haar mede-slachtoffer, Mi
chel de Winter, tot wie zij boven
staande vraag richtte, doet dit jaar
voor de tweede keer eindexamen.
Misschien dat het daaraan ligt.
maar hij vond de opgaven inder
daad een 'makkie'. Trouwens het
hele examen vindt hij beduidend
makkelijker dan dat van vorig jaar,
maar "dat zal wel komen omdat ik
de stof nu beter beheers".
Ilse Kruts (havo) vond dat de op
gaven te veel berekeningen bevat
ten. "Het was getallen, getallen en
nog eens getallen". Ze begreep ook
niet wat je onder differentiële kos
ten moet verstaan. "Als je dat be
grip niet kent, ga je de mist in met
de rest van de opgave. Dan is het
onmogelijk de overige vragen te
beantwoorden".
Hilde Hartkoorn en Petra Ou-
werkerk doen allebei eindexamen
voor mavo-c. Ze zijn geen kei in het
vak handelskennis en ze vonden
het examen danook knap moeilijk.
"Je moest goed nadenken. En wat
betekent denivelleren nou ook
weer, dat wist ik niet", zegt Petra.
Hilda kent dat begrip wel, maar die
wist weer niet wat een cartoon was.
En naar aanleiding daarvan wer
den nou juist vragen gesteld.
Patrick Riethoven, een mavo-
d'er, had minder moeite met de op
gaven. "Het viel wel mee. Een keer
heb ik gegokt. Bij een vraag over
loon- en inkomstenbelasting". Als
hij slaagt gaat Patrick havo doen
en vervolgens naar een detailhan
delschool of een heao. Geen won
der dat handelswetenschappen
voor hem een zachtgekookt eitje
waren.
Leraar Arnold van der Capellen
snapt wel waarom sommige mavo
leerlingen moeite hadden met de
opgaven: "Het is wat analytischer
geworden, mavo-leerlingen zijn
dat niet gewend. In feite waren
veel dingen wel leerbaar, voor het
overige deel- zo'n 40 procent -
moest je je verstand gebruiken.
Maar het feit dat de op één na beste
in dit vak tot het eind van de tijd is
gebleven, duidt er toch op dat het
vrij pittig was'.
's Middags hadden alle leerlin
gen biologie. Dat de meeste ma-
vo'ers al om drie uur het examenlo
kaal hadden verlaten, wees erop
dat het niet al te veel problemen
opleverde. Ook Harold de Bree.
Maija Schalks, Hellen Dijkstra en
Jeroen Leupen van de havo moe
ten, volgens lerares biologie me
vrouw Jacobs, een voldoende heb
ben. Zelf hebben zij daar hun twij
fel over. "We waren dan wel gauw
klaar, maar dat komt door die mul
tiple choice-vragen. Als je over el
ke vraag één minuut doet - en dat is
vrjj lang - dan ben je in veertig mi
nuten klaar. Vervolgens controleer
je alles en dan nog een keer. dan
heb je het wel gehad. Dan kun je
beter weggaan, want anders ga je
twijfelen". "Ja, beaamt een ander
dat is waar. Ik heb ook vaak ge
gokt. Ik had bij andere examens
eens geteld hoeveel vragen met
een B moesten worden beant
woord. Dat waren er nogal wat.
Dus heb ik bij alles wat ik niet ze
ker wist maar een B ingevuld"
Dat is nu juist het bezwaar wat
mevrouw Jacobs heeft tegen de
multiple choice-opgaven. "Het
gokelement is veel te sterk aanwe
zig. Bovendien werkt het passief
leren in plaats van actief leren in de
hand. Voor een aantal leerlingen
heeft het heel negatieve gevolgen:
dan hebben ze al veel vragen goed.
maar gaan door een klein foutje op
het verkeerde spoor. Het resultaat
is dan vaak dat de hele oplossing
niet meer klopt".
Zoals gezegd, denkt zij wel dat
de havo-leerlingen voor dit exa
men een voldoende kunnen heb
ben. Een enkele vraag kan moei
lijkheden hebben opgeleverd. Zo
als die over de voortplanting van
de varens: "In ons boek was dat
niet zo expliciet beschreven. Ik
vrees dat de vraag een schrikreac
tie teweeg heeft gebracht. Zo van:
'Oh jee, dat hebben we niet gehad'.
Maar het antwoord was wel uit het
schema af te lezen".
De vwo-leerlingen hadden als
bezwaar dat er veel beweringeh in
het examen zaten. Dat heeft tot ge
volg datje erg goed moet lezen, wil
je geen fout maken. Mevrouw Ja
cobs: "Dat zijn inderdaad strikker
tjes, die vaak op één woord neerko-
ANNEMIEK RUYGROK
Verzinnen opgaven tijdrovend
Het verzinnen van examenopga
ven gaat in de praktijk anders
dan velen zich dat voorstellen.
Docenten van eindexamenklas
sen kunnen het laatste jaar mei
groot gemak hele reeksen eind-
examenopgaven als oefenmate
riaal bij elkaar krijgen. Daar zijn
zelfs boeken van gemaakt. De
makers van examenvragen ech
ter, moeten alle opgaven maken
en bovendien tamelijk zeker we
ten dat het echt een nieuwe op
gave is.
Dat gaat bijna altijd goed.
Want de examens worden met
grote zorgvuldigheid gemaakt.
Het begint al twee jaar van tevo
ren. De Centrale examencom
missie vaststelling opgaven (CE-
VO), die onder verantwoordelijk
heid van het ministerie van on
derwijs werkt, benoemt dan per
vak de opgavencommissies.
Daarin zitten drie docenten die
het betreffende vak op dat mo
ment geven, en als voorzitter een
deskundige van het Cito.
Dit viertal gaat aan de hand
van het examenprogramma de
opgaven samenstellen. Bij de
exacte vakken bepalen ze eerst
de onderwerpen waarover de
vragen gesteld worden, bij de ta
len worden de teksten uitge
zocht. Daarna pas worden de vra
gen bedacht. Als die eenmaal op
papier staan, worden ze einde
loos bekeken door de commissie.
Op een ideale vraag is maar één
antwoord mogelijk, hoe je het
ook wendt of keert. Vaak echter
blijken de leerlingen creatiever
te zijn dan de makers van de op
gaven.
Momenteel wordt- overwogen
om de opgaven van tevoren uit te
proberen op kleine groepen leer
lingen, die zelf net eindexamen
hebben gedaan. Als de opgaven
geheim worden gehouden en pas
twee of drie jaar later worden ge
bruikt, is het gevaar op "uitlek
ken" gering, zo denkt men.
BEN ROGMANS
In het rooms-katholieke aarts
bisdom Utrecht nemen honder
den echtparen ten onrechte aan,
dat zij kerkelijk wettig zijn ge
huwd. Tot die conclusie komt de
officiaal dr. O. F. ter Reegen in
de 'Analecta' (uittreksels) van
het aartsbisdom van maart/april.
(Een officiaal is een priester die
namens de bisschop de rechts
macht uitoefent).
Deze huwelijken zijn bij ge
brek aan een priester gesloten
ten overstaan van een pastorale
werker of werkster, terwijl vol
gens de kerkelijke regels alleen
een gewijde priester een huwe
lijk tussen rooms-katholieke
partners kan sluiten. De pastora
le werker kan ook geen opdracht
ontvangen om bij een huwelijks
sluiting te assisteren.
Na bestudering vah het nieuwe
kerkelijke wetboek kan dr. Ter
Reegen niet anders zeggen dan
dat alle ten overstaan van een
pastorale werker tot stand geko
men huwelijken kerkelijk als
niet gesloten moeten \yorden be
schouwd. "De eerbied voor de
mensen, de eerbied vooral voor
het sacrament van het huwelijk
vraagt, dat huwenden hiervan op
de hoogte zijn", schrijft Ter Ree
gen.
Pausbezoek. Bij een enquete
in opdracht van de KKU-tv
bleek, dat 87 procent van de
rooms-katholieken niet van plan
is een manifestatie met de paus
bij te wonen. Zeven procent
heeft dat voornemen wél en 6
procent wist het nog niet. Voor
13 procent is de paus hier 'recht
hartelijk welkom'. Dat is onder
niet-rooms-katholieken 7 pro
cent.
Bijna 90 procent van de rooms-
katholieke ondervraagden wees
het verbod van het Vaticaan op
het gebruik van voorbehoedmid
delen af. Slechts 5 procent toon
de zich er voorstander van. De
weigering om vrouwen tot het
priesterambt toe te laten kan
evenmin genade vinden bij de
meerderheid van het rooms-ka
tholieke volksdeel: 63 procent is
het er niét méé êens. Uitgespro
ken tégen de vrouw in* het ambt
is 16 procent.
Op de vraag of het pausbezoek
de gelovigen dichter bij elkaar
zal brengen antwoordde 69 pro
cent ontkennend, terwijl 15 pro
cent verwacht dat het de tegen
stellingen nog zal verscherpen.
Ook 69 procent denkt, dat de
paus geen juist beeld zal krijgen
van wat er binnen deze kerkpro
vincie woelt en leeft.
(Bij de enquete van 'Intomart'
waren 1500 mensen betrokken,
onder wie 500 rooms-katholie
ken).
- In een brief aan de kringleid
sters en andere leden betreurt
het Katholiek Vrouwendispuut
de houding van de feministische
theologe Catharina Halkes (Nij
megen) tegenover een ontmoe
ting met de paus. Het bestuur
heeft begrip voor de aanvankelij
ke verontwaardiging van me
vrouw Halkes, die van bisschop
Simonis een spreekverbod kreeg
opgelegd. Maar, zegt het dispuut,
voor deze verontwaardiging was
geen reden meer, toen de bis
schop zijn verbod introk op voor
waarde dat een vertegenwoor
digster van de vereniging 'Vrou
wen in de Rooms-Katholieke
Kerk' aan de sprekerslijst zou
worden toegevoegd.
Het Vrouwendispuut, waarvan
mevrouw Halkes presidente is
geweest, zal met vijf leden deel
nemen aan de ontmoeting mét
de paus. (Het heeft 340 leden,
verdeeld over 21 regionale krin
gen, en richt zich speciaal op
vrouwen in leidinggevende func
ties.
Homo's. De werkgroep 'ge
loof en levensbeschouwing' van
de Friese homosexuelen heeft
van het Vaticaan antwoord ge
kregen op een begin dit jaar ver
zonden brief aan de paus. Daarin
vroeg de werkgroep de paus, of
hij de homosexuele mens wel
kent en weieens heeft gesproken
met mensen die moeite hebben
met de kerkleer op dit punt.
In zijn - in het Nederlands ge
stelde - antwoord raadt het Vati
caan de twintig briefschrijvers
aan, de teksten te bestuderen die
de paus en de congregatie voor
de geloofsleer aan 'het complexe
en omstreden probleem van de
homosexualiteit' hebben gewijd.
Het secretariaat verzekert hen
van 'het gebed van de Heilige Va
der voor u', "opdat u door per
soonlijke strijd en kruis heen
moogt onderscheiden wat de wil
van God is en de bereidheid
moogt verkrijgen deze te vol
brengen".
- De Leidse werkgroep 'Ho
mosexualiteit' is 'bijzonder ge
schokt' over de uitspraak op za
terdag 4 mei in Leiden van de
Haarlemse bisschop Bomers dat
de homosexuele praktijk voor de
Rooms-Katholieke Kerk een re
den blijft tot uitsluiting.
"Meer dan veertig jaar geleden
was homosexueel gedrag een re
den om uit de samenleving te
worden gestoten", schrijft de
werkgroep in een reactie. Zij wil
geenszins suggereren, dat de bis
schop dergelijke praktijken uit
het verleden voorstaat, maar "hij
maakt zich met zulke uitspraken
wel mede verantwoordelijk voor
het instandhouden van kerkelij
ke en maatschappelijke discrimi
natie van homosexuele mannen
en vrouwen". "Bovendien is de
ze uitspraak bijzonder kwetsend
voor al die homosexuele mannen
en vrouwen die zich op enigerlei
wijze verbonden voelen met de
christelijke traditie, in het bij
zonder met de rooms-katholieke
geloofsgemeenschap".
Ontvangst. De bestuursle-'
den dr. H. J. Kouwenhoven en
ds. P. Schravendeel van de gere
formeerde synode hebben giste
ren op diens verzoek de Zuidafri-
kaanse ambassadeur in ons land,
de heer D. Louw, ontvangen. Hij
werd in de gelegenheid gesteld
een toelichting te geven op de ar
restatie van leiders van de anti-
apartheidsbeweging vorig jaar
augustus.
De synodeleden vonden zijn
toelichting niet bevredigend.
Daarom herhaalden zij hun pro
test tegen de arrestaties. Voor
Louw was het gesprek 'openha-
rig' en 'constructief.
Icto. In een waarschuwende
brief aan de besturen van de ker
ken die in het Interkerkelijk Vre
desberaad (IKV) samenwerken
ontraadt het Interkerkelijk Co
mité Tweezijdige Ontwapening
(Icto) kerkelijke steun aan het
voorgenomen 'volkspetitionne
ment' van het 'Komité Kruisra
ketten Nee'. Kerkelijke steun,
zegt het Icto, kan worden uitge
legd als steun aan de linkse poli
tiek en is bovendien een onder
mijning van de democratische
besluitvorming.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Waspik K. Schipper
Dordrecht, naar Kesteren kandi
daat P. Vermeer Apeldoorn. Ge
reformeerde Kerken: beroepen
te Poortugaal C. Maas Dussen;
aangenomen naar Echtenerbrug-
Oosterzee (Fr.) voor deelwerk de
kandidaten mevrouw E. A. van
Halsema en F. P. Treep Kampen.
