Frankrijk ligt dwars in Bonn Egypte vertraagt top met Israël Reagan in ijltempo door Bitburg Scherpe kritiek Israël Nog geen nieuwe handelsronde Definitief 'nee' tegen Star Wars Massaal Spaans protest tegen komst van Reagan Weer actie politie in zwarte wijk Z.-Af rik a Nog drie nachtjes slapen en dan MAANDAG 6 MEI 1985 BUITENLAND BONN - De staats- en regeringsleiders van de zeven belangrijkste industrielanden zijn er op de economische top in Bonn niet in geslaagd het eens te worden over een nieuwe handelsronde om het toenemend protectionisme in de wereld te bestrijden. Met name- president Mitterrand van Frankrijk voelde er niets voor zich op een datum begin volgend jaar vast te leggen. MADRID - Vele honderdduizen den Spanjaarden hebben gisteren in diverse Spaanse steden gede monstreerd tegen het bezoek van de Amerikaanse president Reagan die vanmiddag in Madrid arriveert voor de tweede etappe van zijn Eu ropese rondreis. door Gerrit-Jan Hoek De Spaanse hoofdstad bracht met ongeveer een half miljoen mensen de meeste manifestanten op de been, die onophoudelijk leu zen scandeerden tegen Reagan en de NAVO. Op het centrale plein van Columbus, eindpunt van de manifestatie in Madrid, vroeg men in spreekkoor waarom de naamge ver van het monumentale plein de euvele moed had gehad Amerika te ontdekken. In het slotcommuniqué van de gemeenschappelijke pacifistische organisaties, werd niet alleen een lans gebroken voor de neutraliteit van Spanje, maar ook aangekon digd dat „al het mogelijke en on mogelijke gedaan zal worden om te bereiken dat de regering van Span je en Reagan spijt zullen hebben het staatsbezoek georganiseerd te hebben". Twee Amerikaanse vlag gen werden onder luid applaus in vlammen gestoken. Tijdens de demonstratie ontston den ernstige incidenten toen enke le ongecontroleerde elementen het hoofdkwartier van de conservatie ve Volksalliantie (fel verdediger van het bezoek van Reagan) met stenen bekogelden en aanzienlijke schade aanrichten. Met het oog op de gespannen sfeer in Spanje en om een mogelij ke aanslag te voorkomen, zijn on gekende veiligheidsmaatregelen getroffen. Eenheden van de Spaan se politie, de Guardia Civil en agenten van Reagans eigen veilig heidsdienst hebben de laatste da gen kilometers riool onder de route die Reagan zal afleggen gecontro leerd op zoek naar eventuele springladingen. De aanslag op de Spaanse premier Carrero Blanco, die in december 1973 met auto en al werd opgeblazen, ligt nog be trekkelijk vers in het geheugen. Zelfs de kleinste details zijn niet verwaarloosd, getuige het legertje Amerikaanse luchtverkeersleiders die het presidentiële vliegtuig vei lig naar het vliegveld Barajas moe ten loodsen. Een maatregel, die ge zien de talloze incidenten rond de Spaanse luchtveiligheid geen over bodige luxe is maar die bij de Spaanse luchtverkeersleiding voor nogal wat scheve gezichten heeft gezorgd. Volgens een enquête die gisteren door het Madrileense dagblad El Pais werd gepubliceerd is 74% van de Spanjaarden van mening dat de internationale politiek van Reagan de vrede niet dient. Ook vindt 64% dat de betuigde vriendschap van de Verenigde Staten en Reagan je gens Spanje niet loyaal en oprecht is en is 66% er voostander van om als Spanje lid blijft van de NAVO de aanwezigheid van Amerikaanse militairen en de vier Amerikaanse bases te verminderen. delsronde gepaard gaat met gelijk tijdige onderhandelingen over een conferentie sprak over een 'top die hervorming van het systeem Verwijt Volgens de woordvoerder van het Witte Huis, Larry Speakes, 'danst Frankrijk als enig land bui zaken, Schultz, onomwonden toe selkoersen moeten zijn, zodat bij- ten de rij'. In mindere mate geldt ~~J - dat echter ook voor Italië. Boven dien heeft de president van de Eu ropese Commissie, de vroegere Franse minister van financiën De- lors, zich ook niet enthousiast door geuit over een al begin volgend Hans Amesz Mitterrand vreest kennelijk dat meuwe GATTron- dat president Reagan teleurgesteld was. Behalve het feit dat de Ver enigde Staten geen datum voor de voorbeeld de waarde van de dollar niet voortdurend verandert. Ame rika, de Bondsrepubliek en Japan moeten hier echter niets van heb ben. 2 handelsronde hebben kun nen doordrukken, kregen zij ook geen enkele steun voor de uitgere kend in Bonn afgekondigde han delsboycot tegen Nicaragua. En terwijl Reagan zich vrijdag in de wandelgangen nog tevreden had uitgelaten over de Star Wars- discussie, liet Mitterrand onver wacht weten dat Frankrijk defini tief nee tegen de ruimteverdedi gingsplannen van Washington zegt. Dat gebeurde voor het eerst in zo'n onverbloemde wijze. De Franse president wilde zijn goedkeuring voor een datum al leen dan geven als de nieuwe han- zo n conferentie tot een opening van de Europese markt voor land- bouwprodukten uit Amerika en de Derde Wereld zal leiden, wat nade lig is voor de Franse boeren en Mit terrand stemmen zou kunnen kos ten. De Franse president vindt ook dat zo'n nieuwe ronde in het kader van de GATT (algemene overeen komst over tarieven en handel) niet kan worden vastgesteld zon der dat daarover met de betrokken ontwikkelingslanden overeen stemming is bereikt. Bondskanse lier Helmut Kohl, die tot het laatste moment op een toegeven van Frankrijk had gehoopt, verklaarde dat dit een 'zwaarwegend argu ment' was. TEL AVIV - Het is uiterst twijfel achtig of premier Peres van Israël en president Moebarak van Egypte elkaar op korte termijn zullen spre ken. De topontmoeting stond voor deze maand op de agenda, maar naar het oordeel van Egypte heeft Israël niet de eisen vervuld die een hernieuwing van de relatie moge lijk maakt. De berichten daarover komen uit regeringsbronnen in Cairo. Vol gens radio Israël zou president Moebarak de topontmoeting tot ju li hebben uitgesteld. Nog steeds zijn Eygpte en Israël het niet eens over de kwestie-Taba, de vierkante kilomter woestijngrond langs de Rode Zee. waarover beide landen de souvereiniteit claimen. Jeruza lem weigert de kwestie aan een in ternationale commissie van juris ten voor te leggen. Verder zint het Cairo niet dat Israël na de officiële terugtrekking van de troepen uit Zuid-Libanon observatieposten in het gebied achterlaat. Ook meent de Egyptische regering dat van de derde eis, verbetering van de leef omstandigheden voor de Palestij- nen in de bezette gebieden, weinig terecht is gekomen. Merkwaardig genoeg heeft Cairo een vierde voorwaarde aan de top ontmoeting toegevoegd. Volgens een bericht van radio Israël wil Cairo dat Jeruzalem een aantal in de Gaza-strook gevangen zittende Veteranenziekte Het hoofd van een team artsen en deskundigen dat onderzoek doet naar de oorzaak van een epi demie van de veteranenziekte in Engeland heeft gisteren verklaard dat de dodelijke bacterie wellicht aanwezig is in de koeltorens van het airconditioning-systeem van het Openbare Ziekenhuis van het district Stafford. De ziekte heeft totdusvorre 29 mensen het leven gekost en 67 mensen zijn ervoor in ziekenhuizen opgenomen. In totaal 119 mensen zijn met symptomen van de ziekte geregistreerd. Straffen in Polen Een politierechter in Polen heeft zaterdag 36 mensen berecht die woensdag, 1 mei, hadden deelge nomen aan een manifestatie in No- wa-Huta. Tot die manifestaie was opgeroepen door het verboden vakverbond Solidariteit. Het Soli- dariteitslid Stanislaw hanzlik kreeg drie maanden gevangenis straf; 35 anderen kregen boetes va riërend van 15.000 tot 18.000 zloty (380 tot 450 gulden). Nancy bij de paus Paus Johannes Paulus II heeft zaterdag de echtgenote van presi dent Reagan, mevrouw Nancy Reagan, in audiëntie ontvangen. Hij prees haar voor haar campagne tegen verdovende middelen en riep op tot internationale samen werking in de strijd tegen drugs. De paus sprak een klein half uur met mevrouw Reagan. Palestijnen vrijlaat om in Cairo te kunnen studeren. Politieke waarnemers in Israel zien in de ogenschijnlijk vastbera den houding van Egypte een po ging van Moebarak om zijn positie in de arabische broederlanden te versterken. Al te grote toeschiete lijkheid tan aanzien van Israël zou Eygpte opnieuw in het isolement kunnen duwen. Bovendien heeft Moebarak in eigen land met een steeds sterker wordende oppositie te maken, die niet zit te wachten op betere betrekkingen met Israël. Niettemin heeft het Israëlische kabinet gisteren een bezoek van drie hoge regeringsvertegenwoor digers aan Cairo goedgekeurd. De ze afvaardiging zal verder onder handelen over de Taba-kwestie. de. In het slotcommuniqué van de topconferentie, dat zaterdagmid dag door Helmut Kohl werd voor gelezen, staat dan ook slechts dat de 'de meesten van ons' dat willen. Francois Mitterrand, zo was te horen, voelt zich bijna verraden door Helmut Kohl. Hij verwijt de kanselier dat die veel teveel op het spoor van Reagan is gaan zitten, wellicht als 'prijs voor Bitburg'. In elk geval is de Duits-Franse vriendschap er na de topconferen tie in Bonn niet beter op geworden en dat zou wel eens vervelende consequenties voor Europa kun nen hebben. Zoals verwacht, zijn er in de slot verklaring geen concrete verplich tingen voor de verschillende lan den geformuleerd. Amerika, Duits land, Frankrijk, Engeland, Italië, Japan en Canada zijn het erover eens dat de succesvolle strijd tegen de inflatie voortgezet moet wor den, dat protectionisme dient te worden tegengegaan, de stabiliteit van het montaire systeem in de we reld verbeterd moet worden, een voorzichtige monetaire politiek moet worden gevoerd, obstakels voor economische groei uit de weg moeten worden geruimd en sociale ongelijkheid bestreden moet wor den. President Reagan heeft ver klaard dat een snelle en beduiden de vermindering van de overheids uitgaven en daardoor een wezenlij ke verkleining van het begrotings tekort in de Verenigde Staten no dig is. De Bondsregering acht het zeer belangrijk dat in Duitsland de economische flexibiliteit en mobi liteit worden vergroot om daardoor het groeiproces te bevorderen en zodoende nieuwe arbeidsplaatsen te scheppen. Japans minister-pre sident Nakasone heeft beloofd dat zijn land meer zal importeren om de handelsbalans evenwichtiger te maken. BONN - Ongeveer 15.000 mensen hebben zaterdag in Bonn tegen de economische topconferentie gedemon streerd. De demonstranten keerden zich ook tegen het Amerikaanse handelsembargo tegen Nicaragua. Tot de betoging was opgeroepen door de Groenen en door vredesgroepen. Op een plein in het centrum van de stad kwam het tot ongeregeldheden, nadat een een groepje betogers stokken en flessen naar de politie gooide. Tijdens charges van de politie werden 35 mensen gearresteerd. Twaalf mensen raakten gewond. (foto AP) Russen werken dag voor niets MOSKOU (UPI) - Miljoenen Russen hebben zaterdag „voor> niets" gewerkt ter gelegenheid van de 40ste verjaardag van het einde van de TNveede Wereld oorlog. Overal in de Sowjet- Unie gingen mensen gewoon naar hun werk, maar nu zonder dat ze er voor betaald kregen. Anderen deden vrijwilligers werk als het schoonmaken van parken en straten of het schil deren van'gebouwen. Aan deze zogenoemde „sub- botnik" deden naar schatting 150 miljoen mensen mee. Het geld - miljoenen roebels - dat op deze manier wordt uitge spaard wordt gebruikt voor het bouwen van ziekenhuizen en huizen voor oorlogsveteranen, het oprichten v^n een oorlogs monument in Moskou en her stelwerkzaamheden aan al be staande monumenten, aldus het partijblad Prawda. JOHANNESBURG/KWANO- BUHLE - Duizenden manschap pen van leger, politie en spoorweg van wetteloosheid' die er in Kwa- nobuhle heerstte. Tientallen men- zijn de laatste weken om het politie zijn zaterdag ingezet bij een leven gekomen door het geweldda- massale actie in Kwanobuhle, de zwarte woonwijk bij Port Eliza beth, vlak bij Langa, waar op 21 maart jl. minstens 20 personen door politiekogels om het leven kwamen. Volgens de verantwoor- door Ruud de Wit delijke onderminister van Wet en Orde, tevens van Leger en Politie, Adriaan Flock was de actie ge slaagd. Het optreden van leger en politie zou zelfs 'door de bevolking verwelkomt' zijn. Volgens onderminister Flock was tot deze actie overgegaan om een einde te maken aan de 'staat (Vervolg van pagina 1) BONN - Vanaf het kerkhof in Bitburg ging het konvooi van Rea gan en Kohl met betrekkelijk grote snelheid door het stadje Bitburg (waar behalve 12.000 Duitsers on geveer evenzoveel Amerikanen wonen) naar de basis van het Ame rikaanse leger. Daar inspecteerden de beide staatslieden Amerikaanse en Duitse troepen. Een band van de Bundeswehr speelde het Ameri kaanse volkslied, een Amerikaanse legerband het Duitse. door Hans Amesz Helmut Kohl zei tot de vierdui zend genodigden dat zijn-bezoek met Reagan aan het soldatenkerk- hof niet gemakkelijk was geweest. Hij noemde het opperste gebod van politiek handelen te voorko men dat zich ooit weer zoiets kan herhalen als tijdens het nazi-rijk geschiedde. Ronald Reagan ver klaarde het diep te betreuren dat door zijn bezoek aan het soldaten- kerkhof in Bitburg oude wonden zijn opengereten. De misdaden van de SS noemde hij de gruwelijkste in de geschiedenis. „Maar anderen die daar begraven zijn, waren ge wone soldaten in het Duitse leger". De Amerikaanse president zei dat niets hem meer hoop had ge schonken dan het feit dat twee vroegere oorlogstegenstanders, de ex-generaals Ridgeway en Stein- hoff, elkaar over de graven van de gevallenen heen als broeders de hand hebben gegeven. Zij hebben zich verzoend en in de geest van de vrijheid verenigd, aldus Reagan. Voor Bitburg waren de bonds kanselier en zijn gast in het vroege re concentratiekamp Bergen-Bel- sen geweest. De politie had daar een veertigtal joodse demonstran ten, waarvan sommige met een ge le ster op, hardhandig moeten ver wijderen. Evenals een groep die het documentatiecentrum bij de ingang een aantal uren bezet had, protesteerden zij tegen het bezoek van Reagan aan het Duitse solda- tenkerkhof in Bitburg. „Het is een Een Westduitse politieman toont dat hij ongewapend is in het docu mentatiecentrum van het voorma lige concentratiekamp Bergen-Bel- sen. Dat centrum werd zaterdag door een aantal Amerikaanse jo den bezet uit protest tegen het be zoek van president Reagan aan Bitburg. dig optreden van met name zwarte jongeren tegen zwarten, die wer den beschuldigd van collaboratie met de blanke regering. Volgens Flock zijn de eenheden gisterochtend weer uit de wijk te ruggetrokken. Er zouden zich geen incidenten hebben voorgedaan en er was ook geen geweld gebruikt. Behalve het herstellen van wet en orde noemde Flock als reden van dit massale optreden het wederom laten functioneren van allerlei diensten, zoals transport, gezond heidszorg, onderwijs en sociale be geleiding. Deze diensten zouden slechts minmaal hebben kunnen opereren sinds de onlusten in de Oost Kaap anderhalve maand gele den uitbraken. Het politieoptreden kwam, nadat eerder dit weekend opnieuw twee mensen in Kwanobuhle om het le ven waren gekomen. Een dode viel door politiekogels, toen een groep je enige huizen in brand probeerde te steken. En een zwarte man van 48 jaar werd gedood bij een aanval op het huis van een zwarte politie agent. Ook in Tsakane, een zwarte wijk bij Johannesburg, viel een do de bij een aanval van een groep jongeren op het huis van een em ployee van de Development Board. De employee schoot met scherp, toen de groep zijn huis in brand trachtte te steken. Nicaragua roept ambassadeur uit de VS terug MANAGUA (UPI) - Nicaragua heeft zaterdag zijn ambassadeur in Washington teruggeroepen voor overleg over het handelsembargo dat de Verenigde Staten tegen Ni caragua hebben afgekondigd. Pesi- dent Reagan kondigde het totale handelsembargo afgelopen woens dag in Bonn af, kort nadat het Amerikaanse congres had gewei gerd zijn goedkeuring te hechten aan Reagans verzoek om steun aan de Nicaraguaanse opstandelingen. De Nicaraguaanse vice-president Ramirez deed zaterdag een beroep op het Amerikaanse Congres en de Amerikaanse bevolking om het handelsembargo tegen te houden. Ramirez noemde de boycot een di recte aanval op de onafhankelijk heid van alle Latijnsamerikaanse landen. „We doen een beroep op het Congres en het volk van de Verenigde Staten hun democrati sche principes gestand te doen en de escalatie van de oorlog die pre sident Reagan voert tegen Nicara gua met alle mogelijke middelen te stoppen", aldus Ramirez in zijn toespraak die op radio en televisie werd uitgezonden. Ramirez ver vangt president Daniel Ortega, die momenteel bezoeken brengt aan een aantal Oosteuropese landen, waar hij economische steun hoopt te krijgen. Ook Mexico heeft zich nu, met alle andere leden van de zoge naamde Contadora-groep, tegen stander verklaard van het Ameri kaanse embargo. De Contadora- landen proberen langs vreedzame weg een oplossing te vinden voor de spanningen in Midden-Amen- ka. Roerig Beiroet BEIROET (UPI/DPA/Rtr.) - Strij ders van christelijke en moslimmi- lities hebben gisteren meer dan tien uur lang gevochten op de Groene Linie van verwoeste ge bouwen die Beiroet in tweeën deelt. Sinds een jaar ging het niet meer zo hevig toe. Men gebruikte kanonnen, mortieren, raketten, an- ti-tankgeschut, terugstootloze ge weren en tanks. Minstens twee per sonen zijn om het leven gekomen en eenentwintig gewond. Syrië gaf de schuld aan militante nieuwe leiders van de christelijke militie „Libanese strijdkrachten". De christelijke media in Beiroet zeiden dat de moslimmilities ver antwoordelijk waren. Een paar granaten kwamen te recht op de voormalige residentie van de Franse ambassadeur, waar door een Franse bestandswaarne mer werd gewond. schande om op één dag de slacht offers en de daders te herdenken", zei een van hen. Een ander. „Een bezoek in Bitburg is een beledi ging voor alle slachtoffers van de concentratiekampen". In het vroegere concentratie kamp stonden Reagan en zijn vrouw enige tijd zwijgend voor het joodse gedenkteken en een met heide begroeide heuvel waaronder de resten van 5000 in Bergen-Bel- sen omgekomen mensen liggen. De Amerikaanse president legde daarna een krans bij de obelist. Na dat kanselier Kohl zich. net als twee weken geleden op dezelfde plaats, nogmaals had bekend voor de verantwoording van de Duitsers voor de geschiedenis, citeerde Ro nald Reagan in zijn toespraak An ne Frank: „Ondanks alles geloof ik nog altijd dat mensen goed van hart zijn... Ik denk da het allemaal goed zal komen en dat vrede en rust weer zullen terugkeren". Dit had Anne Frank drie weken voor haar arrestatie in Amsterdam ge schreven. Acht maanden later stierf zij in Bergen-Belsen. Nadat Reagan en Kohl het vroe gere concentratiekamp verlaten hadden, legden kinderen de Holo caust-slachtoffers daar bloemen. Velen huilden toen zij bij het jood se monument het lied zongen waarmee zovele duizenden des tijds de dood in gingen. Reagan weigert Brandt te zien BONN (DPA AFP) - De Amerikaanse president Reagan heeft tijdens zijn bezoek aan West-Duitsland een aparte ontmoeting geweigerd met leiders van de sociaaldemocratische SPD. Als reactie heeft SPD-voorzitter Willy Brandt geweigerd aan te zitten aan het officiële diner met Reagan gisteravond in Bonn. Brandt is vervan gen door de vice-voorzitters. Brandt had Reagan persoonlijk een brief willen overhandigen van personen van de „Derde Wereldstichting" en de „Parlementariërs voor de Wereldvrede. In de brief wordt gepleit voor een overeenkomst tussen Washington en Moskou die voortzetting van de wa penwedloop in de ruimte verhindert en voorts voor een overeenkomst inzake stopzetting van atoomproeven, bevriezing van kernwapenarsena len in oost en west en een voor een verklaring van beide landen niet als eerste atoomwapens in te zetten. De brief is ook gericht aan Sowjet-leider Gorbatsjov. TEL AVIV „Reagan had zes mil joen redenen om niet naar Bitburg te gaan", zei de geëmotioneerde Is raëlische dichter Aaron Kovner gisteravond in een interview met Mabat, het televisiejournaal van Is raël. „Het voltallige Israëlische ka binet had vandaag moeten vasten in Yad Vashem (het Holocaust-mu seum en monument), maar pre mier Peres en zijn ministers waren te laf om kritiek op Amerika te le veren". door Taco Slagter De bittere woorden van deze vooraanstaande dichter weerspie gelde .de algemene verontwaardi ging van de Israëli's over het eerbe toon dat de Amerikaanse president gisteren aan een Duitse oorlogbe graafplaats met graven met SS-ers had gebracht. Dagenlang besteed den Israëlische kranten het meren deel van de voorpagina's aan deze controversiële en in het bijzonder voor joden hyper-gevoelige plech tigheid in Bitburg. Unaniem wer den Reagan en de Westduitse bondskanselier Helmut Kohl daar voor in de commentaren in de fel ste bewoordingen veroordeeld. „De moordenaars op een lijn ge bracht met de slachtoffers", was de cynische strekking van de meeste hoofdartikelen. De kritiek van de dichter op de Israëlische regering had hoofdza kelijk betrekking op de passieve houding van het kabinet in deze kwestie. Alleen minister David Le vi van het rechtse Likoedblok had vorige week de moed in een toe spraak Reagan recht voor zijn raap te blameren. Premier Peres (Arbei derspartij) kwam niet verder dan de Amerikaanse president ener zijds te bejubelen voor diens loyali teit aangaande Israël en anderzijds hem „op een fout" te wijzen. Peres zei het zo: „President Reagan is een steun en toeverlaat van Israël. Een vriend blijft een vriend en een fout blijft een fout". De lankmoedige houding van de Israëlische premier voor een blun der waarover de westerse wereld zich schaamt, had een opportunis tische achtergrond pur sang. Jeru zalem zit met smart te wachten op de fiat van de Amerikaanse presi dent voor een extra financiële in jectie in Israëls wankelende econo mie van maar liefst 5 miljard gul den. Demonstratieve evenementen op regeringsniveau tot eer en nage dachtenis van de miljoenen door SS-ers vermoorde joden in de Tweede Wereldoorlog, zou de gift van 1,5 miljard dollar uit Washing ton in gevaar hebben gebracht, zo was het in veler ogen verontreinig de politieke denken en handelen van de Israëlische regering. De verzoening van Amerika met de Bondsrepubliek over de anonie me massagraven van de slachtof fers van de Holocaust was voor veel Israëli's een dag van nationale rouw. De diepe teleurstelling over Reagans stappen in Bitburg was overal hoorbaar. Van de twee linkse politieke par tijen in het Israëlische parlement, die gisteren voor de Amerikaanse ambassade in Tel Aviv tegen Rea gan demonstreerden, raakten de uitspraken van Jossi Sarid van de Beweging voor de Burgerrechten samengevat de kern van de joodse tragedie: „Als een regering van de joodse staat al niet meer bij machte is er met alle middelen te proteste ren, wie zijn wij (de joden) dan om de wereld kwalijk te nemen dat Reagan zijn gang kon gaan". ADVERTENTIE gaat een wereld van klassiek wonen voor u open in Benthuizen. Op 9 mei a.s. kunt u kennis komen maken met zo'n 1000 vierkante meter klassieke meubelen in het groene hart van Holland. j ('S^jwlhurM I I Oorpsstraal 74 Benthuizen - Tel. 079-311200

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7