'n Vreugdevuur, tochten en optredens
Leerzame én sportieve tocht
Leiderdorp:
optredens
straatfeest
maar een
samenzang':
Wassenaar loopt uit
voor bevrijdingsvuur
'Hoezo bevrijd?' sterk
en geloofwaardig stuk
PAGINA 2
REGIO LEIDEN
MAANDAG 6 MEI 198
Zoeterwoiidenaren doen oorlogsplaatsen aan
ZOETERWOUDE - Het was
heerlijk zonnig en fris weer op 5
mei 1945. Ik weet dat nog als de
dag van gisteren. Burgemeester
Smeets werd toen door de Binnen
landse Strijdkrachten uit zijn on
derduikadres teruggebracht naar
het gemeentehuis. De NSB-burge-
meester 'Pitto' was toen al vertrok
ken. Hij werd 'Pitto' genoemd naar
de surrogaat-koffie van die tijd.
Het was tenslotte een surrogaat-
burgemeester".
Het Zoeterwoudse gemeente
raadslid Koo^tan der Geest zei dit
gisteren in zalencentrum Don Bos-
co waar hij de laatste stempelpost
bemande van de fietstocht die
langs plaatsen in Zoeterwoude
voerde die met de Tweede Wereld
oorlog te maken hebben.
Meer dan driehonderd mensen
trotseerden de vrij harde wind en
reden de 24 kilometer lange tocht.
Voor veel deelnemers was de fiets
tocht een mooie aanleiding om er
even uit te zijn. Een nieuwe inwo
ner van Zoeterwoude gebruikte de
tocht om de omgeving van het
dorp te leren kennen.
Van Don Bosco voerde de rit
naar het polderpark Cronesteyn.
Onderweg passeerden de deelne
mers de begraafplaats bij de N-H
kerk waar Jaap Hardeman ligt be
graven. Deze uit Delft afkomstige
jonge militair werd op de eerste
dag van de Duitse inval door de be
zetter vermoord.
Het stencil van het organiseren
de Sterrit-comité (op 2 juni wordt
deze rit weer gehouden) vraagt ver
der aandacht ±roor de gedenkplaat
die aan de mti'ur van het raadhuis
hangt. Hier staan de namen van
achttien ingezetenen die in de oor
log hier en in Nederlands-Indië
zijn gesneuveld.
We passeren Oud-Raadwijk, de
woning van dokter Wybo Kort-
mann. Hier kwamen veel onder
duikers om door de dokter en zijn
vrouw aan een veilig adres te
worden geholpen. De arts kreeg
zaterdagavond het verzetskruis
uitgereikt voor zijn inspanningen
in bezet Zoeterwoude.
Na een stempel in de Eendekooi,
waar in de bibliotheek een ten
toonstelling over de oorlog te be
zichtigen was, voert de tocht over
de Hoge Rijndijk. Op 8 mei 1945
reden hier de Canadezen op weg
naar Leiden, gisteren was het ou
derwets druk op de weg, met hier
een daar een verdwaalde Duitse
toerist.
Op de plaats aan de Rijndijk
waar nu jachtwerf Tijssen is, werd
op 5 september 1944 tijdens Dolle
Dinsdag de schilder Van Groenin
gen door de Duitsers doodgescho
ten terwijl hij bezig was de verbo
den rood-wit-blauwe vlag in de
mast te hangfen. Van Groeningen
verkeerde evenals de rest van Ne
derland in de veronderstelling dat
de Geallieerde Legers vanuit het
zuiden des lands zouden doorsto
men naar West-Nederland en dat
de bevrijding slechts een kwestie
van dagen was. Er zou nog een
hongerwinter volgen.
De fietstocht voert verder langs
de Weipoort waar burgemeester
Smeets ondergedoken was op de
boerderij die na de oorlog de naam
'Schuilhoeve' zou krijgen.
Koeienvlaai
Dwars door de weilanden en de
koeienvlaai moeten jong en oud
pal tegen de wind in om de Gel-
derswoudseweg te bereiken. Som
migen haken af en nemen een ker-
kepad om eerder terug te zijn. In
derdaad is het flink trappen over
dat 1,7 kilometer lange asfalt-
strookje. Hoe mooi en uitgestrekt
Zoeterwoude is, blijkt overigens
wel uit dit reliëfrijke parcours.
Na de Gelderswoudseweg, waar
vandaan in de oorlogsjaren veel
voedsel kwam, volgt de lager gele
gen Geerpolder die de Zoetermeer-
se horizonvervuiling aan het oog
onttrekt. Te hopen is dat de uit
breidingsplannen van de belen
dende flatstad nooit werkelijkheid
zullen worden. In de Geerpolder is
op 22 februari 1944 de Amerikaan
se 'Jolly Duck' neergestort, een
vliegtuig van het type Liberator of
wel 'Flying Fortress'. De Engelse
Spitfires hebben dit toestel vier da
gen later platgebombardeerd,
waarbij vier Zoeterwoudse en
Stompwijkse doden vielen.
Na een rondje Geerpolder volgt
de Zuidbuurtseweg waar onder
meer in de gewelven van de Sint
Janskerk onderduikers een veilig
heenkomen vonden. Naast de kerk
werd in een van de bedrijfsgebou
wen van de familie Schuur een
gaarkeuken ingericht.
Met de wind in de rug volgt dan
het laatste stuk terug naar Don
Bosco. Een leerzame en sportieve
besteding van de zondagmiddag is
dan ten einde. Voor de deelnemers
was er een oranje herinnerings
vaantje en de wetenschap dat hun
'Fahrrad' niet in beslag zou worden
genomen, zoals veertig jaar gele
den schering en inslag was. Van
daar: Vrijheid, Blijheid?
DIRK JAN ROELEVEN
Na herdenkingen barstten talrijke bevrijdingsfeesten in de streek los
WASSENAAR - Op een volgestroomd Plein in Wassenaar heeft burge
meester Schoute gistermiddag om twaalf uur het bevrijdingsvuur ontsto
ken, waarna de Nederlandse en de Canadese vlag kon worden gehesen.
Dit terwijl Muziekvereniging 'Excelsior' de volksliederen van beide lan
den speelde. Ondanks het wat miezerige weer een feestelijk gebeuren. Op
een incidentje na, nauwelijks merkbaar voor het overgrote deel van het
toegestroomde publiek: een woordenwisseling tussen een man en een
vrouw, waarvan de één vond dat de ander er niet hoorde te zijn vanwege
diens niet zo goede rol in de oorlog.
Het vuur kon worden ontstoken nadat leden van Wassenaarse sportver
enigingen het lopend vuurtje hadden aangedragen vanaf de brandweer
kazerne in Wassenaar. Dit was niet de eerste reis van het vuur: in de nacht
had een Wassenaarse delegatie dit bevrij digs vuur uit Wageningen afge
haald. In die plaats, waar 5 mei 1945 de capitulatie van de Duitse legers
plaatsvond, wordt sinds 1955 een bevrijdingsvuur brandend gehouden.
Dit vuur werd toen door middel van een estafette uit Normandië aange
dragen.
Bij de feestelijkheid waren ook aanwezig de Brigade-Generaal der Ca
valerie Jhr. J.J.G. Beelaerts van Blokland, die in oorlogstijd Staf-Majoor
van de Prinses Irene-Brigade was en Mr.D.H. Gilchrist, Minister-Council
lor van Canada en oorlogs-veteraan van het Canadese leger.
Eerstgenoemde was één van de sprekers tijdens de bijeenkomst in de
Dorpskerk na afloop van de plechtigheid. In een bomvolle kerk vertelde
hij, met enige nostalgie, over de avonturen die hij in de oorlog met de
Irene-Brigade had meegemaakt. De door secretaris Hilgeman van de
oranjevereniging aan elkaar geprate bijeenkomst was een mengeling van
toespraken en muziek, onder meer verzorgd door 'Excelsior', het Canade
se mannenkoor 'The Ambassadors', en Oratoriumverenigning 'Wasse
naars Vocaliter'.
Burgemeester Schoute gaf in zijn openingswoord het belang aan van
het blijven herdenken van oorlog en bevrijding, ondanks het feit dat een
aantal mensen daar anders over denkt. Schoute: "Aandacht en waak
zaamheid zijn geboden om de vrijheid te kunnen blijven vieren".
Buiten de kerk waren zitjes en parasols geplaatstwaar na de bijeen
komst kon worden genotenvan melodiëen van Glen Miller en Benny
Goodman, vertolkt door de Big Band-Voorschoten. Verder kon gister
middag de expositie in de Dorpskerk bezichtigd worden en reed menig
een een Wassenaarse Bevrijdings-fiets-Rally.
Zaterdag 11 mei wordt in Wassenaar de laatste bevrijdingsactiviteit, de
'Paauwen-Wandel- en Fietstocht gehouden.
LEIDERDORP - De fotograaf
kwam voor niets: van een 'massale
samenzang', ter afsluiting van de
Leiderdorpse feestmiddag, was gis
termiddag niet of nauwelijks spra
ke. Rond het aangegeven tijdstip
waren de organisatoren al druk
doende om podium, stalletjes en
paalafzettingen af te breken. Re
den: men vond het na één lied ei
genlijk wel welletjes. Duswas het
programma al om half vijf afgelo
pen en stonden de liefhebbers van
vaderlandse liederen voor niets.
Neem het de 'afraffelaars' maar
eens kwalijk: ze hadden er al een
lange dag opzitten. Een dag, die
voor de honderden bezoekers vlek
keloos verliep. Men kon her en der
in het park terecht voor allerlei de
monstraties en uitvoeringen. De or
ganisatie echter rende van hot
naar her om duizend en één din
getjes te 'regelen'.
Dat regelwerk begon 's morgens
in alle vroegte al. Twee vrachtwa
gens zakten in de moerassige grond
bij de Laan van Ouderzorg vast.
Gemeentewerken wist de voertui
gen uiteindelijk weer 'op het droge'
te halen.
Even later moest men het Hout
kamp-programma een kwartier
rekken: toen in de Houtkamp thea
ter Toverlei wilde beginnen, zat de
Muzenhof nog bomvol, want daar
werd op dat moment een bevrij
dingsconcert gegeven. Toverlei
wist het tijdsprobleem echter op te
lossen door de wachtenden aan de
praat te houden, voordat met 'Di
lemma's' werd begonnen.
De rest van het programma kon
keurig worden afgewerkt. Een ten
toonstelling van stoomvoertuigen,
oude trekkers en machines stond te
prijken, 'Tamarco', 'Liethorp', 'Con
Bravura' en het Leiderdorps Ope
rette Gezelschap brachten het nodi
ge volk op de been. Het weer zat ook
niet echt tegen: secretaris Blauw
van de Oranjevereniging consta
teerde aan het eind van de middag
tevreden dat er nog geen druppel
was gevallen.
Wie dacht dat het toen allemaal
was afgelopen had het mis. Want
wat gebeurde er 's avonds in de
Meijelaan? Daar werd een heus
straatfeest gehouden: een orkest,
Rad van avontuur, kinderspelen
en danspartijen in een decor van
een compleet versierde straat. De
dansende menigte, van wie heel
wat mensen in een uitdossing a la
de jaren veertig, wisten een echte
bevrijdingssfeer op te roepen. Een
feest dat eigenlijk in elke Leider-
dorpse straat had moeten worden
gehouden.
WARMOND - Twee
taarnpalen langs de Warmondse
Wasbeeklaan zijn in de nacht van 4
op 5 mei omgetrokken.
Een ene lantaarnpaal lag languit
in een bollenveldje, de ander kreeg
een plekje irt de berm. De politie
vermoedt dat de hoge masten zijn
omgetrokken. Voertuigen mogen
de eerstkomende maanden de laan
niet bezoeken, wegens bestratings-
werkzaamheden.
'Hoezo bevrijd?' van Dick Walda door
Theatergroep Mei. Met: Marlotte van
Hasselt, Erna Schroder en Harijono
Roebana. Regie Dea Koert. Gezien op 4
mei in het cultureel centrum Voor
schoten. Toegang gratis door mede
werking gemeentebestuur.
VOORSCHOTEN - Aan een
Spaans strandje ontmoeten ze el
kaar: twee Nederlandse vrouwen
die Westerbork hebben overleefd.
De een was fout: ze zong in het
kampcabaret en was het liefje van
de kampcommandant. De ander
was goed: ze ontsnapte uit Wester
bork, waar ze haar zusje moest ach
terlaten, en kwam later in Ravens-
brück terecht.
Veertig jaar na dato bepalen deze
ervaringen nog steeds hun leven.
Bij de 'goede' Martha (Erna Schro
der), is dat makkelijk te zien. Zij
houdt verbeten een dagboek bij,
heeft het steeds over haar zusje in
Amerika (die eigenlijk in Sobibor
is omgekomen) en spreekt over
buurten waar ze niet meer kan ko
men: de herinneringen zijn te
triest.
Ook het dagelijks leven heeft
harde schokken voor haar in petto.
Een doodlopende spoorrails, vlak
naast de strandstoelen, doet haar
ineenkrimpen (net Westerbork).
En de hoge stoel van badmeester
Hugo, een ex-SS'er, lijkt teveel op
een wachttoren, 's Nachts heeft ze
nachtmerries. Over de kampen. Ze
ziet zichzelf dan met haar zus en
met Esther, die ze redde door een
grootscheepse ontluizing van het
kapsel.
Esther, gespeeld door Marlotte
van Hasselt, doet zo luchtig moge
lijk over de oorlog. Tussen het zin
gen en flirten (met de badmeester)
door zegt ze tegen Martha: "het
verschil tussen ons is dat ik de oor
log loslaat en jij hem vasthoudt,
met je dagboek en verhalen over je
zus in Amerika". En keihard stelt
ze dat zij "zichzelf redt" en het be
lachelijk vindt dat Martha een oor
logspensioen ("bloedgeld") krijgt.
Maar onderhuids is ze nog lang
niet klaar met de jaren. Ze reageert
daarvoor gewoon te panisch wan
neer Hugo weer eens een radiopro
gramma aanzet over een revue in
de oorlog. En ook zij heeft nacht
merries. Haar leven is bovendien
veels te doorzichtig. Niemand ge
looft de verhalen over haar impres-
sario en haar indrukwekkende op
tredens door heel Europa. "Je hebt
nooit opgetreden na de oorlog",
weet Martha heel zeker.
En omdat de impressario hard
nekkig wegblijft, besluit Hugo zelf
een optreden te organiseren. Het
wordt een huiveringwekkend ge
beuren. In een nauwsluitende jurk
zingt Esther "Duitse liedjes van
toen". Martha krimpt ineen, maar
helpt Esther met uitkleden.
Deze overgangen: aandoenlijke
taferelen na schokeffecten; een ex
plosie na verkrampt spelen, maken
het stuk sterk, geloofwaardig.
Vooral de dames spelen overtui
gend en vol ironie, sarcasme, ver
betenheid, paniek en aangemeten
luchtigheid.
Alleen Hugo, gespeeld door Ha
rijono Roebana, blijft ongrijpbaar.
Hij verwent de dames en waar
schuwt de badgasten vanaf zijn
plekje op het simpele, doeltreffen
de decor (een zitje voor Hugo, wat
stoelen, een stukje spoorrails en op
de achtergrond een scherm met
een zeetafereel). Maar hij praat het
liefst niet over de oorlog. Hij laat
het bij waarheden als: "Hoe langer
de oorlog voorbij is, hoe meer de
mensen erover praten".
PAUL VAN DER KOOIJ
LEIDERDORP - Een 34-jarige
man uit Meppel is vrijdagmiddag
rond half vier op de Rijksweg A4
ter hoogte van Leiderdorp met zijn
auto over de kop geslagen en in
een greppel beland doordat hij in
slaap was gevallen..
De man werd wakker vlak voor
dat hij tegen de vangrail dreigde te
rijden. Hij gaf een ruk aan het
stuur om dat te voorkomen, maar
raakte vervolgens de macht over
het stuur kwijt en belandde in de
greppel. De man, inmiddels klaar
wakker, mankeerde niets.
MAANDAG
Leiden
Veld korfbalvereniging Crescendo, Sa
fierstraat - Jeugdinstuif-wedstrijden AÏ
Holland, inschrijven vanaf 18 uui
Rapenburg 100 - Documentaire o
geschiedenis van Thomas Mann, geor
ganiseerd door de Leidse Studente
Ekklesia, 20 uur.
Kantine Noorderstraat 18 - Informatie
avond omwonenden Herenpoortsbrug
Verversbrug, 20 uur.
Catena, Kolfmakersteeg 8 - Lezing
computerfraude, 20 uur.
Gebouw AbvaKabo, Driftstraat 49a
open spreekuur FNV-Leiden voor grati
advies. 19-20 uur.
Zoeterwoude
Gemeentehuis - Raadscommissie
derwijs en volkshuisvesting, 20 uui
Ons Huis, Kosterspad - Bijeenkomsl
Vrouwentrefpunt over 'huisvrouw
kunst', 20.15 uur.
Wassenaar
Gemeentehuis - Raadscommissie ru
telijke ordening en woningbouw, 19.3
Veel Warmonders 'denken bij het herdenken'
WARMOND - Mevrouw Dalhuisen, waarnemend burgemeester van Warmond, heeft zaterdagavond een krans
gelegd bij het monument tegenover het gemeentehuis.
Ze deed dit na de twee minuten stilte, die maar net op tijd konden worden ingezet doordat de bijeenkomst in de
katholieke Matthiaskerk, voorafgaande aan de officiële dodenherdenking, iets was uitgelopen.
Tijdens deze druk bezochte samenkomst stipte de loco-burgemeester aan dat het belangrijk is goed te denken
bij het herdenken. Je moet je bezinnen op wie je bent. En dat kan door te kijken naar het verleden, was de
boodschap.
Volgens mevrouw Dalhuisen is zaterdag aangetoond dat herdenken voorziet in een behoefte, al had ze de
indruk dat er niet zoveel jongeren van 15 tot 20 jaar waren. Op de foto (Holvast): de kranslegging met drum
band 'St. Matthias'.
OEGSTGEEST - De bevrijdings
feesten rond kasteel Oud-Poelgeest
in Oegstgeest zijn gisteren een
groot succes geworden. Voordracht,
barbeque, fietspuzzeltocht én het
kinderfeest werden druk bezocht.
Hoe spannend de Oegstgeester
jeugd de voorstelling in de tent
vond blijkt wel uit de gezichten (zie
inzet-foto).
up de foto een van de vele optre
dende groepen bij het kasteel, dat
als locatie werd gekozen vanwege
zijn 'oorlogsverleden'.
Overigens kan de Oegstgeester
oranjevereniging nog niet gaan
uitrusten: er volgt nog een jaar
markt
aanstaande zaterdag in de
Kempenaerstraat (foto Holvast)
Aanrijding op
rijksweg A4
LEIDERDORP - Een 21-jarige
taxichauffeur uit Rotterdam
heeft zaterdagavond om kwart
voor acht op Rijksweg A4 ter
hoogte van Leiderdorp een
aanrijding veroorzaakt met het
voertuig van een 29-jarige in
woner van Roelofarendsveen.
De taxichauffeur reed met te
hoge snelheid vanaf de oprit bij
Leiderdorp de snelweg richting
Amsterdam op. Toen hij in
voegde raakte hij de auto van
de man uit Roelofarendsveen,
die in de richting van Amster
dam reed. Beide auto's moes
ten worden afgevoerd. De Roe-
lofarendsvener liep een lichte
hoofdwond op.
'Originele'
dieven in
Warmond
WARMOND - Zelden hebben
dieven een pand zo zonderling
verlaten als drie inbrekers in de
nacht van 4 op 5 mei in de War
mondse Sweilandstraat.
Na een zoektocht in een
hoekhuis, gooiden zij een raam
op de eerste etage aan gruzele
menten en sprongen de voor
tuin in. Vervolgens renden ze
een hekje kapot en vluchtten
ze, vermoedelijk met een
lichtkleurige personenauto, die
aan de overkant van de weg
stond.
De politie heeft alles over
ziende, het sterke vermoeden
dat de inbrekers zijn gestoord
tijdens hun braak. Ze vraagt ge
tuigen naar het politiebureau te
bellen. Tijdens kantooruren,
01711 - 10073. Buiten kantooru
ren: 02522 - 19029.
Het is op dit moment nog niet
duidelijk waaruit de buit be
staat. De dieven waren het
hoekhuis binnen gekomen
door met een marmeren ei een
ruit aan de zijkant in te gooien.
Een poging om een deur aan de
achterzijde te forceren was eer
der mislukt.
Brandje in
Winkelhof
LEIDERDORP - Een brandje
onderin de kokers bij de 'rol
trappen' van de parkeergarage
onder de Winkelhof in Leider
dorp heeft zaterdagavond rond
acht uur voor een enorme rook
ontwikkeling in het winkelcen
trum gezorgd. De Leiderdorpse
Brandweer was door de bewa
kingsdienst van het centrum
gewaarschuwd, waarna deze
uitrukte en de zaak bluste.
Het vuur was waarschijnlijk
ontstaan door een brandende
sigaret, dat het verzamelde stof
onder de roltrap had doen
smeulen.
Na de bluswerkzaamheden
heeft de brandweer nog tot half
elf 's avonds de zaak in de gaten
gehouden.
LEIDSCH DAGBLAD
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
POSTADRES
Postbus 54. 2300 AB LEIDEN
ADVERTENTIES
(behalve Sleuteltjes) ma.-vrij.
van 0.30-17.00 uur (071)144941
SLEUTELTJES
ma.-vrij. van 8.00-19.30 uur (071) 143545
ABONNEESERVICE
Nieuwe abonnementen, wijzigingen, beta
lingen ma.-vrij. van 0.30-17.00 uur
(071) 144941
NABEZORGING
ma.-vrij. van 10.00-19 30 uur (071) 123143
(Nabezorging na 19.30 uur)
zaterdag
131,40
65,70
09,30
22,10
30.-
ADMINISTRATIE
ma.-vrij. van 0.30-17.00 u
REDACTIE
(071) 144941
Bij geen gehoor buiten kantooruren, raad
pleeg het telefoonboek.
ABONNEMENTEN
per jaar. aan huis bezorgd
per post (binnenland)
per halfjaar, aan huis bezorgd
per kwartaal, aan huis bezorgd
per post (binnenland)
per maand, aan huis bezorgd
per maand, per post
(maandabonnement alleen mogelijk
automatische betaling),
losse nummers 1.00
Abonnementsgelden dienen bij vooruitbe
taling te worden voldaan. Restitutie is niet
mogelijk.
Bij automatische betaling geen administra
tie- en incassokosten.
Abonnementen kunnen op elke gewenste
dag ingaan. Indien één maand voor het
verstrijken van de abonnementsperiode
geen opzegging is ontvangen wordt het
abonnement automatisch verlengd.
Betaling van abonnementen op giro
3203571 tn.v. Damiate Holding BV te
Haarlem.
HOOFDKANTOOR
Witte Singel 1Leiden (071144941
REGIOKANTOREN
Julianastraat 19, 2405 CG
Alphen aan den Rijn (01720) 93961
Vuurbaakplein 112221 JB Katwijk
(01710) 12303
Hoofdredacteur: drs. J.W.E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R.D. Paauw
Alg. redactiechef: A. van Leeuwen
Plv. alg. redactiechef: J.M.J. Post
Commentaren: W.F.J. Wirtz,
A.A. van Brussel
Stad: J. Kroon
Duin- en bollenstreek: H.I.J. Veldhuizen
Bin./Buitenl./EconW.F.J. Wirtz
Sport: P.J de Tombe
Feature: W.C.H. Schrama
Regio Leiden: W. Hoenson-de Graaft
Kunst, radio, tv: P.C. Rosier
Geestelijk leven: S.J. de Groot
Het Leidsch Dagblad is aangesloten bij de
Gemeenschappelijke Persdienst, met ei
gen correspondenten in Bonn, Brussel, Jo
hannesburg, Tokio, Londen, Parijs, Was
hington. Rome. Madrid, Mexico-City, Tel
Aviv en Beiroet.
