Ook in kleinmetaal
studie naar 36 uur
V&D wil op beurs
aandelen uitgeven
Boeren fel tegen
extra melkkorting
'Geen ruimte voor koopkrachtimpuls'
Overleg bij banken in het slop
FNV én NCW tevreden
DINSDAG 23 APRIL 1
l=M.l?M,',l|3
UTRECHT (GPD/ANP) Voor de 220.000 werknemers in de metaalnijverheid (klein
metaal) zijn gisteren tussen werkgevers en bonden in principe arbeidsvoorwaarden
overeen gekomen die bijna gelijk zijn aan die in de metaalindustrie (grootmetaal).
Daarmee is ook de laatste grote cao
afgesloten zonder concrete afspra
ken over invoering van een 36-uri-
ge werkweek in 1986. Evenals bij
Akzo en Philips zal er wel studie
worden verricht naar verdere ar
beidstijdverkorting. Deze studie is
nodig om de problemen en effec
ten te bekijken die een verdere ver
korting van de arbeidstijd tot ge
volg heeft in de rijwielherstelbe-
drijven, de garagebedrijven, bij de
loodgieters en de werknemers in
de edelmetaalindustrie.
"We hebben nu al grote moeite
om vakbekwaam personeel te vin
den om de openvallende bedrijfs
tijd op te vullen. Het gaat om
26.000 bedrijven met een gemid
deld personeelsbestand van acht",
aldus een woordvoerder van de
werkgevers in de kleinmetaal.
Afgesproken is in elk geval om
dit jaar nog 3500 jongeren extra op
te leiden op de streekscholen.
„Daaraan hebben we de afgelopen
jaren te weinig aandacht geschon
ken", erkenden beide partijen. Ook
dit jaar zullen 60- en 61-jarige werk
nemers gebruik kunnen maken
van de extra regeling voor ver
vroegd uittreden. Uit onderzoek is
gebleken dat hiervan 1100 werkne
mers gebruik kunnen maken. Deze
openvallende plaatsen zullen door
800 nieuwe werknemers kunnen
worden opgevuld.
Overeengekomen is dat de werk
gevers voor een periode van 24
maanden 100 procent ziektegeld en
een aanvulling op de wao tot 100
WINST ESSO - De Amerikaanse
oliemaatschappij Exxon (Esso)
heeft in de eerste drie maanden
van dit jaar een winst behaald van
1,32 miljard dollar, tien procent
minder dan in de eerste drie maan
den van het afgelopen jaar. De om
zet verminderde met 7,3 procent
tot 23,09 miljard dollar, zols giste
ren in New York bekendgemaakt.
Exxon schrijft de achteruitgang
van de resultaten toe aan de gang
van zaken op de wereldoliemarkt,
aan de vertraging in de groei van
de Amerikaanse economie en aan
de hoge koers van de dollar.
Kort Zakelijk
procent van het loon zullen beta
len. De feitelijke salarissen zullen
per 1 mei met 1,5 procent worden
verhoogd. In oktober krijgen de
werknemers nog een eenmalige
uitkering van 0,5 procent van het
jaarinkomen.
Verzekeraars, banken
De Dienstenbond FNV dreigt de
verzekeringsmaatschappijen in
een open brief de cao-onderhande
lingen af te breken als niet wordt
ingegaan op de eisen tot verkorting
van de werkweek tot 36 uur en uit
betaling van de prijscompensa-
tie.In de open brief zegt de Dien
stenbond dat de verzekeraars wel
de toekomst verzekeren maar dat
niet willen doen voor het eigen per
soneel. "De verzekeraars wensen
hun eigen werkgelegenheidspro
bleem niet aan te pakken", aldus
de brief. "In 1990 zou zelfs een 32-
urige werkweek met volledige her
bezetting niet eens toereikend zijn
om alleen al het eigen aantal ar
beidsplaatsen op peil te houden"
AMSTERDAM (GPD/ANP) - Zo
wel het christelijk werkgeversver
bond NCW als de de Federatie Ne
derlandse Vakbeweging (FNV) zijn
tevreden met de tot nu toe bereikte
cao-resultaten. Terwijl het NCW
meent dat het 'sjabloondenken'
over verdere arbeidstijdverkorting
in de industriële cao's is doorbro
ken, meent de FNV juist dat de
stap naar een kortere werkweek nu
onvermijdelijk zal zijn.
Het FNV-bestuur erkent de
moeilijkheid voor een groot aantal
werkgevers om nu te garanderen
dat de 36-urige werkweek in 1986
wordt ingevoerd. Maar volgens fe
deratiebestuurder Stekelenburg is
wel „het bedje voor de 36 uur ge
spreid". Voor 200.000 werknemers
ADVERTENTIE
Mijnwerkers
De Britse mijnwerkers, die in
maart na een staking van bijna een
jaar weer aan het werk gingen,
hebben gisteren het aanbod van
een loonsverhoging van 12,5 pro
cent zonder stemming aanvaard.
Vakbondsleider Arthur Scargill
waarschuwde echter voor nieuwe
acties als de genationaliseerde Ko-
lenraad de bedrijfstak inkrimpt.
De 186.000 Britse mijnwerkers krij
gen een loonsverhoging van 10 tot
14 Pond (43 tot 60 gulden) per
week. Het gemiddelde weekloon
bedraagt 165 Pond (718 gulden).
CBS
De Amerikaanse televisiemaat
schappij CBS heeft maandag una
niem een overnamebod van Ted
Turner verworpen, omdat het 'ab
soluut onvoldoende' zou zijn voor
de aandeelhouders en 'schadelijk
voor de belangen van CBS'. Turner
wil 67 procent van de CBS-aande-
len overnemen voor 5,2 miljard
dollar. Turner zei dat als de overna
me doorgaat, hij de leiding over de
raad van commissarissen zal over
nemen om zijn eigen televisiemaat
schappij te fuseren met CBS. Ver
der wilde hij die onderdelen van
CBS verkopen die geen uitzendin
gen verzorgen, evenals de radiosta
tions en het televisiestation in Phi
ladelphia.
Frisdranken
In het voor de frisdrankenindus
trie en -handel moeilijke 1984 - da
lende binnenlandse markt en stij
gende importen - is de produktie
gestegen van 969 tot 982 miljoen li
ter. Deze stijging moet echter voor
namelijk aan de export worden
toegeschreven. Deze steeg van 250
tot 330 miljoen liter, zo staat in het
jaarverslag van de Algemene Ne
derlandse Bond van Frisdranken
fabrikanten en Groothandelaren in
Dranken. De import steeg aanmer
kelijk van 98 tot 125 miljoen liter,
waardoor de Nederlandse fabri
kant vorig jaar zijn aandeel op de
binnenlandse markt zag dalen van
88,1 tot 83,9 procent. Prijsverlagin
gen zijn voor de consument geen
stimulans gebleken tot extra inko
pen.
Winst Grootint
Grootint (offshore-werf) heeft in
1984 ruim 24 miljoen gulden netto
verdiend, een stijging van 7 pro
cent ten opzichte van 1983, toen de
nettowinst bijna 23 miljoen be
droeg, zo heeft het bedrijf meege
deeld. Voor 1985 moet echter reke
ning worden gehouden met een la
gere winst omdat in de tweede
helft van het jaar het produktieap-
paraat wellicht niet volledig bezet
is, zo blijkt uit het bericht van de
onderneming, die zich bezighoudt
de bouw van bruggen, kranen en
andere staalconstructies.
Eenvurehouten
stelling als:
HI-FI KAST
208 x 100 x 30
AMSTERDAM (ANP) - Vendex In
ternational (V en D) wil over enige
jaren naar de beurs, zo heeft het
concern gisteren meegedeeld. Aan
de aandeelhouders, die op 13 juni
vergaderen, wordt voorgesteld de
besloten vennootschap die Vendex
nu is te wijzigen in een naamloze
vennootschap.
Het concern wil na de aandeel
houdersvergadering met nadere
mededelingen komen. Er zal
voorts worden voorgesteld alle be
langen van het concern te concen
treren in Vendex International.
Over het per 31 januari geëindig
de boekjaar 1984/1985 heeft Ven
dex een nettowinst geboekt van
236 miljoen gulden tegen 190 mil
joen over het voorgaande boekjaar,
een stijging van 24 procent. De
handelsomzet steeg met 18,5 pro
cent tot 14 miljard gulden (vorig
Ook in het bankbedrijf (100.000
werknemers) zijn er volgens be
stuurder H. Hofstee van de Dien
stenbond problemen op bijna alle
fronten. Na afloop van de tweede
onderhandelingsronde verklaarde
Hofstee gisteren dat de banken af
willen van het systeem van auto
matische prijscompensatie, dat ze
het ziektegeld alleen willen aanvul
len als de bonden op andere pun
ten wat van hun eisen laten vallen
en dat ze niets voelen voor een col
lectieve arbeidstijdverkorting.
De werkgevers hebben wel voor
stellen gedaan om per jaar 2500
jongeren aan te trekken op basis
van een leer-werkplan. Maar de sa
larissen die ze de jongeren willen
bieden zijn volgens Hofstee van
dien aard, "dat je je af moet vragen
of ze straks geld mee moeten bren
gen om bij een bank te mogen
werken". Het overleg is vandaag
voortgezet, maar het ziet er naar uit
dat de onderhandelingen zeker tot
begin mei worden voortgezet.
Vraag de ideeënfolder
en prijslijst gratis!
jaar 11,8 miljard). Ook voor dit jaar
verwacht het concern een hogere
nettowinst ondanks de stagneren
de koopkracht in Nederland.
Vendex International is de afge
lopen jaren snel gegroeid, mede
door overnemingen van een groot
aantal bedrijven met uiteenlopen
de activiteiten. Behalve de V en D-
warenhuizen omvat het concern in
de meubel-en doe-het-zelfbranche
Van Reeuwijk en superDoe. In de
kledingsector bezit het Kreym-
borg, Hunkemöller, Claudia Stra-
ter, Nieuw Engeland en Perry
Sport. Vendex zit voorts in de foto
film-en electronicasector (Heij-
mans, Valkenberg), brillen (Rinck)
en juwelen (Siebel).
In de levensmiddelensector be
horen Edah, Torro en Konmar tot
de bekendste werkmaatschappij-
is de 36 uur voor dit jaar al afge
sproken en de werkgevers-blokka
de om het in de overige cao's af te
spreken is doorbroken, aldus Ste
kelenburg.
De eenmalige uitkering, die in
middels in een aantal eenjarige ca
o's is bedongen, ziet de FNV vooral
als 'voorfinanciering' voor verdere
arbeidstijdverkorting in 1986.
„Wanneer je de 36-urige werkweek
in 1985 nog niet kunt realiseren,
maar daarover wel afspraken hebt
voor volgend jaar, moetje dat geld
voorlopig gebruiken voor de porte
monnees van je mensen", aldus
FNV-voorzitter Wim Kok gisteren
tijdens een persconferentie.
Volgens NCW-secretaris F.S. van
Hove is de wens de vader van de
gedachte voor minister De Koning
(sociale zaken en werkgelegen
heid) en de toekomstige FNV-top-
mannen Pont en Stekelenburg, als
ze zeggen dat de 36-urige werk
week voor iedereen dan wel niet
dit jaar maar dan toch volgend jaar
of in 1987 doodnormaal zal zijn. De
resultaten van de cao-onderhande
lingen in de industrie wijzen vol
gens hem een heel andere richting
uit.
Van Hove concludeert uit de cao
uitkomsten dat de discussie over
de 36-urige werkweek voor ieder
een als eenvoudig model voor ar
beidsduurverkorting en werkgele
genheidsbeleid voorbij is. Arbeids
tijdverkorting op maat staat nu
weer centraal en de collectieve 36-
urenweek is achter de horizon ver
dwenen, zo constateert hij.
Hij meent dat de redelijkheid na
een moeizaam proces heeft gewon
nen en noemt dat des te opmerke
lijker, omdat politici uit oppositie
en regeringsfracties en leden van
het Kabinet niets nagelaten de 36-
uur te populariseren. Op dat punt
werden politiek en vakbeweging
eikaars gevangene. De werkgevers
gaan volgens Van Hove wel duide
lijk door met het proces dat in gang
is gezet met het Stichtingsakkoord
van november 1982. De werkge
vers zeggen alleen veel duidelijker
dan toen dat ze geen heil zien in
collectieve arbeidsduurverkorting.
DEN HAAG - In Den Haag is gisteren het 175-jarig bestaan van het Staatstoezicht op de Mijnen gevierd. Ter
gelegenheid hiervan kregen prinses Margriet en Pieter van Vollenhove een boek en een stropdas aangeboden.
(foto ANP)
'Goud-export
Achilleshiel
Zuid-Afrika'
ENSCHEDE/AMSTERDAM
(ANP) - Een boycot van de gou
daankopen in Zuid-Afrika is
volgens de emeritus hoogleraar
J. Uytenboogaart het meest ef
fectief om het apartheidssys
teem in dat land weg te krijgen.
Tijdens een lezing in het kader
van een actieweek tegen apart
heid in Enschede stelde hij dat
de export van dit edelmetaal
essentieel is voor de economie
van dit land.
„Zuid-Afrika kan niet een
paar jaar zonder de inkomsten
uit de goudexport", aldus prof.
Uytenboogaart. Een boycot
van vooral goud is in zijn ogen
van de enige mogelijkheid tot
vreedzame oplossing voor de
problematiek van Zuid-Afrika.
Hij vreest echter dat Zuid-Afri
ka als straf de export van ferro,
mangaan, chroom, vanadium
en ook platina stop zet. Voor
Zuid-Afrika is dat van weinig
betekenis, maar voor de
metaalindustrie in bijvoor
beeld de VS en de Europese
Gemeenschap des te meer.
De FNV zal bij de Nederland
se regering opnieuw aandrin
gen op een verbod van Neder
landse investeringen in Zuid-
Afrika en op verscherpen van
sanctiemaatregelen tegen het
apartheidsregiem. Voorzitter
Wim Kok liet gisteren in Am
sterdam weten dat de FNV de
komende tijd gaat meewerken
aan een campagne tegen in
Zuid-Afrika opererende multi
nationals, die door de interna
tionale vakbeweging in nauw
overleg met de onafhankelijke
zwarte vakbeweging in Zuid-
Afrika zal worden opgezet.
DEN HAAG (ANP) - Het Land
bouwschap wijst de extra korting
op de melkproduktie van 1,2 pro
cent af. Het vindt dat minister
Braks van landbouw en visserij,
die vorige week de korting op de
melkproduktie voor dit jaar ver
hoogde van 8,65 naar 9,85 procent
voor het melkprijsjaar april '85/'86,
voorbarig is geweest door er vanuit
te gaan dat de extra korting van 0,9
procent die de ministers van land
bouw van de Europese Gemeen
schap vorig jaar hebben afgespro
ken ook werkelijk doorgaat.
De minister ondergraaft daar
mee volgens het schap zijn eigen
onderhandelingspositie in Brussel,
waar de EG-landbouwministers
momenteel Vergaderen over de
landbouwprijzen. Ook een groep
boeren uit het Noorden heeft de re
gering gisteren aangeraden „goed
in de oren te knopen" dat ze het zat
zijn. „Als er niks gebeurt, dan ko
men er andere acties, en die komen
harder aan", aldus Symen Reitsma
gisteren namens de Friese en Gro
ningse boerenorganisaties tegen
staatssecretaris Ad Ploeg (land
bouw) in Den Haag. „We willen
geen drup meer dan die 8,65 beta
len".
Het ziet er intussen naar uit dat
alleen Nederlandse, Duitse, Ierse
en Italiaanse zuivelproducenten
over hét lopende melkjaar een su
perheffing moeten betalen die
doorgesluisd wordt naar Brussel.
Voorlopige cijfers die Braks giste
ren in Brussel verstrekte laten zien
dat alleen deze landen in het lopen
de jaar meer melk produceren dan
vorig jaar is afgesproken. De pro
duktie in de gehele EG zat op 1
maart wel goed. Die moest name
lijk met (gemiddeld) 4,2 procent
omlaag en dat percentage was op 1
maart precies bereikt.
De Westduitse minister van land
bouw Kiechle heeft voorgesteld de
extra korting een jaar uit te stellen
om de melkveehouders de gele
genheid te geven verder te wennen
aan de superheffing. Met uitzonde
ring van Braks voelen de andere
EG-landbouwministers en de Eu
ropese Commissie (het dagelijks
bestuur van de EG) niets voor uit
stel. Het is echter niet uitgesloten
dat de Nederlandse boeren dit jaar
toch nog een iets grotere prijsver
hoging (of een geringere verlaging)
voor hun produkten in de wacht
slepen dan oorspronkelijk door de
EG-commissie was voorgesteld.
De voorzitter van de Europese
landbouwraad, de Italiaanse minis
ter Filippo Pandolfi, heeft gisteren
in Brussel een voorstel voor een
compromis op tafel gelegd, waarin
hij onder meer de suggestie doet
de door de EG-commissie voorge
stelde verlaging van de positieve
monetaire compenserende bedra
gen (MCB's) niet te laten doorgaan.
Dat zou voor de Nederlandse en de
Westduitse boeren een klein, tijde
lijk prijsvoordeel betekenen. Afge
sproken is dat de MCB's in elk ge
val op 1 april 1987 afgebroken moe
ten zijn.
Volgens de Nederlandse minis
ter ir. G. Braks is met dit voorstel
de kans gestegen dat er deze week
nog een Europees landbouwprijs-
besluit valt. Volgens de bewinds
man staat het vast dat de land
bouwministers ook morgen zullen
vergaderen en dat kan er op wijzen
dat men tot een besluit wil komen.
Volgens anderen echter zal een
prijsbesluit pas in de maand mei
vallen.
en. De Divisie Postorder omvat on
der meer Keurkoop, Lekturama en
het Nederlands Talen Instituut. Op
financieel terrein is Vendex actief
in verzekeringen (Vendopolis) en
bezit het concern een bank, Staal
Bankiers. Schoonmaakbedrijven
(Cemsto), wasserijen, uitzendbu
reaus (Dactylo, Vedior, ASB), en
computers behoren tot het om
vangrijke pakket produkten en
diensten die Vendex in het con
cern heeft ondergebracht.
Vendex heeft voorts een belang
van 41 procent in KBB (Bijenkorf,
Hema, Maxis), van 25 procent in de
P C groep en van bijna 20 pro
cent in het slagerij concern De
Vleeschmeesters. Het concern
heeft voorts een fors aantal buiten
landse belangen in met name de
Verenigde Staten, Brazilië en Ja
pan.
Fokker: geen
vrees voor de
concurrentie
AMSTERDAM (ANP) - Fokker
verwacht dat de winst dit jaar ver
der kan stijgen. De vliegtuigbou
wer is er zeker van dat de nieuwe
Fokker 50 en de Fokker 100 een
goede positie innemen op de markt
voor vliegtuigen voor de korte en
middellange afstand. Er wordt wel
bij aangetekend dat het verwachte
verdere herstel van de luchtvaart
in 1985 nog slechts aarzelend tot ui
ting zal komen in bestellingen, zo
blijkt uit het vandaag verschenen
jaarverslag.
Het bedrijf verkocht vorig jaar
acht F-27's en acht F-28's. Dit weer
spiegelt de stagnerende vraag naar
nieuwe vliegtuigen. Verder wer
den acht tweedehands F-28's ver
kocht, die waren ingeruild. Ver
heugd is Fokker dat op de drempel
van 1985 voor de nieuwe nog op pa
pier staande Fokker 50 en Fokker
100 marktopeningen konden wor
den bereikt, terwijl in de eerste
maanden van 1985 verkopen voor
de F-27 en F-28 konden worden ge
boekt.
Het afgelopen leefde de drukte
op de ontwerpafdelingen duidelijk
op, terwijl de aanvankelijke over
capaciteit in de fabriekssector in
de loop van het jaar snel afnam. De
personeelssterkte groeide met 675
tot 9.055.
Fokker kon de nettowinst vorig
jaar opvoeren van 18 miljoen tot
23,5 miljoen gulden. De omzet
steeg slechts en wel met 2 procent
tot 1,5 miljard. Het bedrijfsresul
taat daalde van 55 miljoen tot 29
miljoen gulden. Fokker stopte zelf
25 miljoen gulden (in 1983: f3 mil
joen) in de ontwikkeling van de
nieuwe vliegtuigen. De investerin
gen verdubbelden bijna vorig jaar
van 24 miljoen tot 43 miljoen gul
den.
Olivetti
De Italiaanse elektronicaprodu-
cent Olivetti heeft het afgelopen
jaar een winst gemaakt van 365
miljard lire, ongeveer 630 miljoen
gulden, Dat is twintig procent
meer dan in 1983, zo heeft het con
cern bekendgemaakt. De omzet
bedroeg 4587 miljard lire, bijna 8,2
miljard gulden.
De verbetering van het resultaat
lijkt de snelle uitbreiding van het
concern op het gebied van
kantoorautomatisering en activi
teiten als de produktie van meel
spijzen te rechtvaardigen. Vorig
jaar nam Olivetti, die voor 25 pro
cent in handen is van de Ameri
kaanse AT and T, een belang van
49 procent in de Britse computer
fabrikant Acorn. Ook redde Olivet
ti de noodlijdende voedselfabri-
kant Buitoni Perugina van de af
grond.
President-directeur Carlo de Be-
netti lijkt Giovanni Agnelli, de
Fiat-topman die de naam geniet de
beste directeur van een particulie
re onderneming in Italië te zijn,
naar de kroon te steken. Sinds Be-
nedetti in 1978 de leiding overnam
heeft hij Olivetti van een schrijfma
chinefabrikant gemaakt tot een
van de meest vooraanstaande on
dernemingen op het gebied van ge
gevensverwerking.
(Van één onzer verslaggevers)
AMSTERDAM - De sterk geste
gen winstgevendheid van de be
drijven mag er volgens Duisenberg
niet toe leiden, dat van verdere las
tenverlichting wordt afgezien -in
ruil voor stimulering van de com-
sumptie, hoewel dat de perspectie
ven voor de binnenlandse markt
zou verbeteren.
Hij beroept zich daarbij op psy
chologische factoren. "De winst op
het vlak van de particuliere beste
dingen moet worden gezet tegen
over de schade aan de investe
ringsbereidheid", aldus Duisen
berg. "Het gaat om slechts ander
half miljard gulden, nog geen half
procent van het Nationaal Inko
men en het effect zal per saldo nog
geringer zijn: ook lagere lasten
voor het bedrijfsleven leiden tot
meer bestedingen. Voor zo'n klei
ne impuls moetje wel weten watje
doet. Het gaat immers om lasten
verlichtingen, die het bedrijfsleven
al zijn beloofd".
Financieringstekort
Volgens de president van de Ne-
derlandsche Bank zal op termijn
wel aangestuurd moeten worden
op verdere matiging van de loon
kosten door lastenverlichtingen
om de prijs van arbeid ten opzichte
van kapitaal verder te verminde
ren. "Een klein wondertje" noem
de in dat verband de loonmatiging
in het afgelopen jaren, die zich
naar het zich laat aanzien ook dit
jaar de loonsomstijging zal beper
ken tot slechts een procent.
Bij het verlichten van loonkos
ten door politieke ingrepen kan
volgens hem wel kan gedacht wor
den aan verschuivingen, zoals het
afschaffen van investeringssubsi-
Duisenberg: staatsschuld nog veel te groot
Duisenberg: draconisch beleid in
Denemarken werpt vruchten af
(foto ANP)
dies (WIR-premies) die naar het
buitenland verdwijnen, maar
(voorlopig) niet aan een lagere pre
mies of belastingen die ten koste
gaan van het financieringstekort,
dat dit jaar terecht zal komen op
het nog 'teleurstellend hoge' ni
veau van 8,5 procent van het Natio
naal Inkomen, als tenminste de
aangekondigde extra bezuinigin
gen er komen.
Ook Duisenberg vindt een toena
me van de particuliere consumptie
met IV2 procent dit jaar aan de ma
gere kant, "maar we zijn nog niet
zover met de revalidatie dat we aan
een groei-impuls toe zijn, zoals in
West-Duitsland" (waar het tekort is
teruggebracht naar twee procent
en forse belastingverlagingen in
het vooruitzicht zijn gesteld, red.).
Regeren blijkt moeilijker dan
vooruitzien, zo constateert Duisen
berg, die in zijn jaarverslag 'met
spijt constateert' dat de staats
schuld dit jaar voor het eerst de
grootste begrotingspost is. "Het
streven van dit kabinet was om het
tekort met een procent per jaar te
rug te brengen, dus vier procent in
totaal. Niet omdat dat voldoende
zou zijn, maar omdat maatschap
pelijk gezien dat het hoogst haalba
re zou zijn. Het blijkt niet meer dan
anderhalf procent te worden. De
tegenvallers zijn onvoldoende ge
compenseerd. Tegenover 2Vfe mil
jard gulden aan extra uitgaven,
waarvan de helft structureel en dus
blijvend, staan slechts tegenmaat
regelen voor 300 miljoen".
Rentelasten
Er is dan ook nog geen reden om
op de lauweren te gaan rusten, te
meer omdat die lauweren volgens
Duisenberg nog niet zijn verdient.
Hij wijst er daarbij op dat alléén de
stijgende rentelasten over drie jaar
al meer zullen bedragen dan de to
tale onderwijsbegroting. Daar
komt dan nog bij, dat de inkom
sten uit aardgas volgend jaar 'aan
merkelijk' (met 2,5 miljard gulden
of een procent van het Nationaal
Inkomen) zullen teruglopen en
kunnen worden weggestreept te
genover die rentelasten.
En tenslotte voert Duisenberg
aan dat Nederland, samen met de
Verenigde Staten, het enige land is
geweest dat in 1984 de lasten voor
de burgers heeft verlicht. Daarbij
moet bedacht worden dat het uit
gangspunt in de VS een tekort van
'bijna nul' was en dat de rekening
van het Amerikaanse beleid nog
gepresenteerd moet worden. De
bankpresident spreekt in zijn
jaarverslag opnieuw zijn zorg uit
over het toenemende tekort in de
VS.
Dan kijkt hij liever naar Zweden
De winst van de Nederlandsche Bank is vorig jaar gestegen van f 1,73
miljard naar f 1,97 miljard. De winst komt toe aan de staat. De baten
ging van f 2,1 miljard naar f 2,3 miljard. De grootste inkomstenpost
hierin, die van de rente op buitenlandse vorderingen, is gegroeid van f
1,6 miljard tot f 1,7 miljard mede door de gestegen dollar. De dochter
Papierfabrieken Van Houtum en Palm leed opnieuw verlies.
en Denemarken, landen die er in
zijn geslaagd 'een aanzienlijke re
ductie van het begrotingstekort te
realiseren' door middel van uitga
venbeperking en lastenverhoging.
"In Denemarken is bepaald meer
ingeleverd dan hier, maar de inves
teringen zijn wel met 40 procent
toegenomen. Een welhaast draco
nisch beleid heeft daar wel dege
lijk goede resultaten opgeleverd",
aldus Duisenberg. "Ik zie dan ook
niet in waarom wij tevreden zou
den zijn met een groei van maar
twee procent".
Devaluatie
Resteert nog één mogelijkheid
om de binnenlandse bestedingen
te stimuleren: lagere prijzen. En
die zijn volgens Duisenberg wel
binnen bereik. In de eerste plaats
door de 'zeer welkome' daling van
de dollarkoers, die inmiddels op
gang lijkt gekomen en die nu al
"een effectieve opwaardering van
de gulden met een procent" met
zich meebrengt. In de tweede
plaats door een devaluatie (op
waardering) van de gulden ten op
zichte van een aantal andere Euro
pese munten.
Duisenberg wil daarbij geen
steen in de vijver gooien. Maar na
twee jaar van 'weldadige rust' bin
nen het Europees Monetair Stelsel
(EMS) zal een herschikking binnen
afzienbare tijd volgens hem onver
mijdelijk zijn, waarbij hij wijst op
de uiteenlopende inflatiepercenta
ges. Het zeer lage percentage in
Nederland (vorig jaar 2,8) ten op
zichte van dat in bijvoorbeeld Ita
lië (9,2), Frankrijk (6,7) en België
(5,3) zal bij aanpassing van de
koersen leiden tot een 'duurdere'
gulden. Het betekent ook, dat de
bedrijven op de binnenlandse
markt, in tegenstelling tot de ex
porterende, er dan wat op vooruit
gaan.
Korter werken
Herverdeling van arbeid blijft in
tussen voor Duisenberg geen re
medie voor de Nederlandse econo
mie, die als zodanig nog steeds
mank gaat aan structurele proble
men als een hoog overheidstekort
en de nog steeds hoge prijs van ar
beid. Hij wijst er op dat het mensen
met een baan sinds 1980 weliswaar
met ongeveer 50.000 is toegeno
men, maar dat' het verlies aan
werkgelegenheid 260.000 arbeids
jaren bedroeg. De stroom vrouwen
en jongeren die zich op de arbeids
markt meldt zal bovendien voorlo
pig nog groot blijven.
Alleen als er gëinvesteerd wordt
zal dat economische groei en nieu
we werkgelegenheid opleveren, zo
benadrukt Duisenberg. Gebleken
is dat in bedrijven waar uitbreiding
van de produktiecapaciteit plaats
vond de werkgelegenheid met 5V&
procent toenam.
