Enquête over Leids
verkeer: honderden
'gevaarlijke plekken'
d
CASINO
Leiden helpt Nicaraguaanse
stad met drinkwaterproject
Gemeente zoekt oplossingen
Hoogste punt herbouw
wevershuisjes bereikt
Lisse
VRIJDAG 19 APRIL 1985
LEIDEN - Ruim tweehonderd Leidenaren hebben gereageerd op een uitnodiging van de
gemeente Leiden om de meest gevaarlijke plekken op papier te zetten die hij of zij
tegenkomt op weg naar werk, bij het naar school brengen van de kinderen of bij het
boodschappen doen. In de reacties worden zes- a zevenhonderd situaties in de stad
beschreven waar, met name de fietsers en voetgangers zich niet veilig voelen in het
verkeer.
Uit een lijstje van de politie blijkt
al wel waar zich in vorige jaren de
meeste ongelukken hebben voor
gedaan. Maar de gemeente wil niet
alleen afgaan op die ongevallencij-
fers. De verkeersdeskundigen
gaan er van uit dat er heel wat meer
plekken in de stad zijn waar zich
verkeers-onveilige situaties voor
doen zonder dat dit uit de ongeval-
lencijfers blijkt.
Via een enquête-formulier, afge
drukt in het gemeentelijk informa
tieblad Stadwerk en de gemeente
lijke advertentie, is iedere Leide-
naar uitgenodigd die onveilige ver
keerssituaties en plekken te be
schrijven. Oudercommissies van
basisscholen en organen op het ge
bied van verkeer en vervoer wer
den bovendien persoonlijk door de
gemeente aangeschreven. "Het
aantal reacties is niet tegengeval
len", aldus gemeente-ambtenaar
Hans van Gelder. "Integendeel.
Ruim tweehonderd mensen, 224
om precies te zijn, hebben gerea
geerd en de kwaliteit van de op
schrift gestelde reacties is hoog en
soms zeer gedetailleerd".
De reacties zijn intussen grondig
doorgelezen en samengevat. Daar
uit blijkt dat de fietser zich het
meest bedreigd voelt door auto- en
busverkeer. Voetgangers zijn een
goede tweede als het gaat om ver
keerssituaties waarin men zich in
het nauw gebracht voelt.
Verkeerslichten
Een belangrijke reden waarom
mensen zich onveilig voelen is bij
voorbeeld het niet werken van ver
keerslichten. Het kruispunt
Noordeinde/Breestraat/Kort Ra
penburg wordt in dit verband veel
vuldig genoemd. Een gevolg van
het niet werken van de verkeers
lichten is dat fietsers nogal eens
door rood licht rijden als de lichten
het wel doen. Ook automobilisten
voelen zich daardoor nogal eens in
gevaarlijke situaties gebracht.
Een veel voorkomende situatie
die als onveilig ervaren wordt is
ook het feit dat kruispunten on
overzichtelijk worden doordat op
de stoep of op fietsstroken gepar
keerde auto's staan. Het laden en
lossen van vrachtauto's werkt
eveneens gezichtsbelemmerend en
ook een te weelderige groei van bo
men en struiken wordt genoemd
als oorzaak waardoor kruispunten
vaak onoverzichtelijk zijn. "Het
zou nuttig zijn als iemand van uw
afdeling (verkeer) eens zou gaan
fietsen met iemand van de plant
soenendienst die een zaag bij zich
heeft", suggereert één van de in
sprekers.
Een bron van onveiligheid zijn,
blijkens veel reacties, ook de te
hard rijdende auto's. De singelrou
te (met name in bochten en krui
singen met fietsroutes), de Lam-
menschansweg, de Burggraven-
laan en de De Sitterlaan worden
vaak genoemd als straten waar te
hard wordt gereden en waar het
oversteken (vooral voor ouderen
en kinderen) moeilijk is. De Bree-
straat en Lage Rijndijk worden
veelvuldig genoemd als straten die
te smal zijn om verkeer in twee
richtingen toe te laten.
Stationsplein
Opvallend resultaat van de en
quête is dat ook verkeerssituaties
als onveilig worden bestempeld
die nog maar kort, of iets langere
tijd, geleden zijn gereconstrueerd.
Zo wordt de nieuwe situatie op het
Stationsplein door veel voetgan
gers en fietsers als onveilig ervaren
en worden ook wel suggesties ge
daan om die situatie te verbeteren.
Ook de woon- en winkelerf-situatie
in de Herenstraat (de vele obsta
kels in de straat, het fout parkeren,
onduidelijke voorrangssituaties en
het niet kunnen onderscheiden
van stoep en rijbaan) wordt door
velen als gevaarlijk bestempeld.
De toekomstige wevershuisjes aan de Haverstraat.
LEIDEN - In de Haverstraat werd
gistermiddag het hoogste punt be
reikt bij de herbouw van zes karak
teristieke wevershuisjes gelegen
aan het pleintje in de Haver- en
Gortbuurt.
De 17e-eeuwse gevels van de wo
ninkjes worden geheel in oude stijl
opgetrokken. Achter de gevels
wordt een moderne tweekamerwo
ning gebouwd met een open keu
ken, badkamer en centrale verwar
ming. Aan weerszijden van de wo
ningen worden bovendien een aan
tal nieuwe bergingen neergezet.
Een bijzonderheid van het pro
ject is dat het geheel wordt uitge
voerd door jonge (tot voor kort)
werkloze bouwvakkers. De ge
meente heeft via een werkverrui-
mende maatregel van het ministe
rie van sociale zaken en het provin
ciaal werkgelegenheidsfonds geld
gekregen waarmee de jonge bouw
vakkers een kans wordt geboden
hun vakbekwaamheid in de prak-
ADVERTENTIE
GOLDEN TULIP
W DE NACHTEGAAL VAN LISSE
Dagelijks geopend van 14.00 tot 02.00 uur.
Vrijdag en zaterdag tot 03.00 uur.
e?s ^KÊ'toUDAGETZATE'RDAG
d*.ec, Wij zien uw bezoek
gaarne tegemoet
CHINEES KOUD BUFFET
Uiteraard worden ook oversteek
plaatsen rond scholen door ouders
veelvuldig genoemd als verkeers-
gevaarlijke punten. De nieuwe si
tuatie rond de Valkbrug is volgens
veel insprekers gevaarlijk omdat
fietsers op drie plekken wel voor
rang hebben, maar het veelal niet
krijgen. Ook de situatie rond de
Rijnzichtbrug (bij het afslaan naar
de Morsweg of Haagweg) wordt als
onveilig voor fietsers ervaren.
De gemeente heeft de enquêtere
sultaten nog niet gelegd naast de
ongevallencijfers van de politie. In
veel reacties wordt ingegaan op
nieuwe verkeersituaties waarvan
nog nauwelijks ongevallencijfers
beschikbaar zijn. Duidelijk is wel
dat, behalve overeenkomstige si
tuaties, uit de enquête ook situa
ties in de stad naar voren komen
die als onveilig worden ervaren
zonder dat dit uit de ongevallencij
fers blijkt.
Oplossingen
Uitgangspunt van het gemeente
lijk verkeersbeleid is de verkeers
veiligheid in de stad, met name
voor de meest kwetsbare verkeers
deelnemers (fietsers en voetgan
gers), te bevorderen. "De enquête
resultaten worden dan ook serieus
bekeken", verzekert Hans Van
Gelder. "De gemeente streeft er
naar dat de verkeersdeelnemers
niet alleen veilig zijn, maar zich
ook veilig voelen. Verkeersdes
kundigen van de gemeente zullen
dan ook gaan bespreken wat er aan
de genoemde onveilige situaties
valt te doen. "Kostbare oplossin
gen zullen waarschijnlijk nog wel
enige tijd op zich laten wachten",
aldus Van Gelder. "Maar, vaak is
ook mogelijk om met kleine din
gen, zoals borden en paaltjes om
het fout parkeren tegen te gaan of
inderdaad het hanteren van de
zaag, iets aan de verkeersonveilige
situaties in de stad te doen".
Een samenvatting van de vele
reacties, en eventuele suggesties
voor een oplossing, zullen volgen
de maand worden besproken in de
raadscommissie voor ruimtelijke
ordening en verkeer.
Burgemeester Hurtado van Juigalpa tweede i
geheel links) in het stadhuis.
LEIDEN - Leiden gaat het Nicara
guaanse stadje Juicalpa helpen
met de verbetering van de drink
watervoorziening. Dat bleek gister
middag toen burgemeester Hurta
do van Juigalpa door het Leidse
college van B en W werd ontvan
gen.
Burgemeester Goekoop (WD)
en de wethouders Kuijers (WD)
en Peters (PvdA) ontvingen de Ni
caraguaanse gast. Goekoop wees
erop dat er door het college of de
gemeenteraad formeel nog geen
besluit was genomen om aan het
drinkwaterproject deel te nemen,
maar dat de politieke wil zeker
aanwezig is.
In het verleden heeft de gemeen
teraad immers al op voorstel van
de WD uitgesproken dat initia
tieven uit de burgerij, die een
drinkwaterproject in de Derde We
reld tot onderwerp hebben, onder
steund dienen te worden. Dat ini
tiatief uit de burgerij is er: het
Leidse Nicaragua Comité heeft al
twee subsidieverzoeken bij de ge
meente ingediend. Eén verzoek om
de kosten van een voorlichtings
campagne onder de Leidse bevol
king te betalen (geraamd op 4600
gulden) en een tweede om daad
werkelijk bij te dragen aan de kos
ten van het drinkwaterproject.
Juigalpa is een stadje met onge
veer 25.000 inwoners in het centra
le hoogland van Nicaragua. Er is
een gebrek aan drinkwater en bo
vendien is het water van slechte
kwaliteit. De distributie van het
water is ook een probleem. De
Dit jaar bouw
van honderd
huizen meer
in Stevenshof
LEIDEN - Leiden zal dit jaar hon
derd woningen meer bouwen in de
Stevenshofpolder die ten koste
zullen gaan van het bebouwen van
open plekken in de stadsvernieu-
wingswijken.
Dit blijkt uit een bijstelling van
het gemeentelijk woningbouwpro
gramma voor 1985. Twee bouw
plannen, die voor een woontoren
aan het Galgewater (70 woningen)
en de bouw van 30 woningen op
het terrein van de Glascom (Oude
Singel), waarvan de uitvoering dit
jaar was gepland zijn definitief van
het programma geschrapt. Aan
vankelijk was nog de bedoeling dat
deze maand een nieuw plan gereed
zou komen voor het terrein aan het
Galgewater. Dit is evenwel niet
haalbaar gebleken.
Het rijk is bereid dit jaar voor de
bouw van 752 huizen subsidie te
geven. Het gemeentebestuur heeft
de honderd woningen die niet in
i rechts) wordt toegesproken door zijn Leidse collega Goekoop de binnenstad gebouwd zullen
worden daarom doorgeschoven
naar de Stevenshofpolder. Daar
door komt, voor het eerst sinds een
begin is gemaakt met de stadsuit
breiding in de Stevenshofpolder,
het aantal woningen dat gebouwd
wordt in de nieuwbouwwijk bedui
dend hoger te liggen dan in stads-
vernieuwingswijken.
In de Leidse plannen werd er tot
dusver vanuit gegaan dat het be
bouwen van open plekken in de
stad gelijk moest opgaan met de
bouw in de nieuwbouwwijk Ste
venshof. Zoals het er nu naar uit-
(foto Holvast)
tijk te vergroten. Daarnaast gaan
deze jongeren nog één dag per
week naar school. Gehoopt wordt
dat de jonge bouwvakkers door het
vergroten van hun vakkennis meer
succes zullen hebben bij sollicita
ties in de toekomst.
De bedoeling is dat de herbouw
van de zes wevershuisjes in de
tweede helft van dit jaar zal zijn
voltooid.
Dieven betrapt
LEIDEN - Twee Leidenaars, van
26 en 31 jaar, zijn vannacht door de
politie in de Dillenburgstraat aan
gehouden. Zij waren bezig een van
een bouwwerk aan de Oranje-
boomstraat gestolen rol koper
draad in een bestelbus te laden.
Omdat de bestuurder van de wa
gen bovendien starnakel dronken
was, krijgt hij twee processen-ver
baal aan zijn kleed.
Het uitstapje (1)
Joop ziet ze komen en gaan, de
dagjesmensen die een boottocht
je maken. Maar hij zit dan ook
bijna dagelijks in het IJ te vis
sen; de Amsterdamse Haven
kent voor hem geen geheimen.
Nee, met het tochtje van de be
jaarde Leidsch Dagbladlezers
zou hij niet mee willen, hoewel
hij qua leeftijd best in de groep
zou passen: hij is immers ook de
magische grens van vijfenzestig
gepasseerd.
"Nee, ik heb het niet zo op die
tochtjes, jongeman. Dat komt zo:
voor de oorlog ben ik eens met
m'n vrouw op de boot naar Har
derwijk geweest. Werd me dat
mens toch zeeziek zeg, niet te ge
loven. Het is me trouwens toch
een haaibaai, die vrouw van mij.
Kijk, aal mag ik mee naar huis
nemen, maar de andere vissen
die ik vang, moet ik teruggooien,
neem ik die mee, dan kan ik ge
lijk weg. Hoef ik niet eenc een
advocaat in te schakelen".
Waarna Joop zijn monoloog
onderbreekt omdat een passant
het woord tot hem richt. "Je mag
hier niet vissen ouwe". Had-ie
dat maar niet gezegd: "Als ik jou
aan deze haak spiets nee. Maak je
dat je wegkomt of niet!"
Ondertussen zijn de eerste
bussen met bejaarde LD-lezers
gearriveerd. Monter stappen de
dames en heren uit. De bejaarde
visser kijkt even om: "Zo dus die
mogen even het huis uit omdat
ze die krant al zo lang lezen. Hoe
lang bestond die krant ook al
weer, zei je? Honderdvijfentwin
tig jaar! Nou, zo oud hoop ik niet
te worden, jongen. Leuk dat ik
tegenwoordig een zee van tijd
heb, maar aan de andere kant:
thuis is het niet uit te houden.
Dat plafond...dat komt op den
duur een keer op je kop terecht".
Het uitstapje (2)
vertelt
hooggelegen wijken krijgen alleen
's nachts water. Minder dan de
helft van de woningen beschikt
over een aansluiting.
De drinkwaterproblemen in het
kleine, maar snel groeiende stadje
zijn vorig jaar onderzocht door de
TH in Delft. In het rapport van de
TH worden oplossingen aangedra
gen, zoals de aanschaf van een
nieuwe pomp, materiaal om lek
ken in het leidingnet te dichten en
een chloreringsinstallatie. In de ri
vier de Cuisalé zou een dam aange
legd kunnen worden en er zou ver
der onderzoek moeten gebeuren
naar de mogelijkheid om meer
grondwater te winnen.
Den Haag
Al deze maatregelen kosten ui
teraard geld. Een gedeelte daarvan
wordt betaald door de gemeente
Den Haag, die een officiële steden
band met Juigalpa heeft. Het Nica
ragua Comité Leiden heeft nu
voorgesteld om samen met Den
Haag dit project op poten te zetten.
Om geld bijeen te brengen - het
comité gokt op een bedrag van
20.000 25.000 gulden - zal in Lei
den een voorlichtingscampagne en
een collecte gehouden worden.
Een grote financiële bijdrage van
de gemeente hoeft het comité niet
te verwachten. In het fonds voor
internationale solidariteit zit een
20.000 gulden. Van dat bedrag wor-
'den ook organisaties als het Chili
Front Leiden en de Boycot Out-
span Actie gesubsidieerd. Maar
wethouder Kuijers liet gistermid
dag doorschemeren dat de ge- ,.4
vraagde 4600 gulden geen pro- aet zullen dit jaar 515 gesubsi-
bleem hoeft te zijn.
Verder kan de gemeente als
medeëigenaresse van de Leidse
Duinwater Maatschappij wel dege
lijk hulp bieden. Kuijers (commis
saris van de LDM) zei dat het be
drijf over "een enorme know-how"
(kennis van zaken) beschikt, dat
aangewend zou kunnen worden.
Maar een woordvoerder van de
LDM zei dat de samenwerking met
het Haagse nutsbedrijf ronduit
slecht is en dat het gevaar bestaat
dat Den Haag de indruk krijgt dat
de LDM het project wil overne
men. Op bestuurlijk niveau - er
was een Haagse wethouder meege
komen - was van enige competen
tiestrijd gistermiddag niets te mer
ken.
dieerde woningen in de Stevens
hofpolder worden gebouwd tegen
237 in de stadsvernieuwingswij-
ken.
Roodenburg-loop
LEIDEN - Bij Roodenburg wordt
vanavond de jaarlijkse en inmid
dels traditionele sponsorloop ge
houden. Dit evenement wordt ge
houden in het kader van het zestig
jarig bestaan van de voetbalvereni
ging uit Leiden Noord. Het geld,
dat de deelnemers per gelopen ki
lometer verzamelen, komt ten goe
de aan de jubileumcommissie. De
naar schatting zestig deelnemers
starten om 18.30 uur op het veld
van Roodenburg.
Schoolfeest loopt uit de hand
LEIDEN - Een schoolfeest op de scholengemeenschap Visser 't Hooft
heeft vannacht voor nogal wat klachten bij de politie gezorgd. Jongelui
die rond half drie het feest verlieten zorgden voor overlast door hard te
schreeuwen en te lallen op straat, waardoor de buurtbewoners wakker
werden en de politie belden.
Toen de politie arriveerde, moest zij op de Zweilandlaan een kleine
charge uitvoeren tegen twee jongens, een 18-jarige Voorhouter en een
Warmonder van dezelfde leeftijd, die zich baldadig gedroegen. Zij wer
den aangehouden. Ook in de Leidse Hout moest de politie optreden tegen
leerlingen van de school die overlast veroorzaakten.
Om half vijf moest de politie een dronken scholier van de Oegstgeester-
weg oppikken. Hij kreeg een lift naar huis. Om vijf voor zes vanochtend
werd de Eerste Hulp Dienst gewaarschuwd, dat er een jongen op straat
lag in de Kagerstraat. De 18-jarige Leidenaar, eveneens een leerling van
de Visser 't Hooft, bleek laveloos te zijn. Door een stel vrienden is hij mee
naar huis genomen.
lendam
dame dat ze al 85
Leidsch Dagblad al meer dan
zestig jaar leest. Waarna ze even
veelbetekenend knikt. De man
die aan dezelfde tafel zit, leest de
krant nog niet zo lang, maar ook
hij is al aardig op leeftijd. En rap
van tong, zoals blijkt.
"Ik ben een Katwijker van ori
gine, maar toen ik negen was ben
ik weggegaan en ik heb nooit
heimwee gehad. Dus om nou te
zeggen dat Sip, want zo heet ik,
een echte Katwijker is, nee jon
gen, dan heb je het fout".
Zijn vrouw: "Wat hij al niet
heeft meegemaakt".
Sip: "Neem nou de oorlog,
toen woonde ik in Leiden, tegen
woordig overigens in Leider
dorp. Maar goed, ik werkte bij
Wernink, die naam zegt je waar
schijnlijk wel wat. Hoe dan ook,
op een ochtend kom ik binnen
en krijg ik te horen dat ik ontsla
gen was. Samen met vijftien an
deren. Ik moest me maar bij het
arbeidsbureau melden kreeg ik
te horen".
"Ik naar het arbeidsbureau,
had ik het maar niet gedaan: ik
kon gelijk naar Duitsland. Ik was
dertig en we spreken nu over
1941. Een jaar lang heb ik in
Hamburg gewerkt. Wat we
maakten - aanvankelijk had ik
geen idee, maar later bleek dat
we materiaal voor bommen pro
duceerden".
"Ik had natuurlijk lont moeten
ruiken, want als ik in één van die
gangen onder de fabriek reed,
dan riepen ze altijd: 'Aufpassen,
lebensgefahrlich, Siep'. Ja, ze
zeiden Siep, want ze konden
geen Sip zeggen. Toen ik dan
eindelijk doorhad waar ik bezig
was, ben ik 'm gesmeerd. Mid
den in de nacht; samen met een
ander. In Keulen ben ik toen te
rechtgekomen, maar dat is weer
een heel ander verhaal".
Het uitstapje (3)
De verslaggever wordt aan zijn
jasje getrokken. "Nou moet u
toch eens even naar mij luiste
ren", beveelt een oudere heer,
die Crama blijkt te heten en een
hele rij namen opnoemt.
"Die namen zeggen u natuur
lijk niets, maar mij des te meer.
Het zijn dus allemaal mensen die
vroeger bij het Leidsch Dagblad
hebben gewerkt. En nou zeg jij
natuurlijk: hoe weet Crama dat?
Nou kijk, vroeger had ik een fiet
senwinkel op het Noordeinde en
in die winkel kwamen ze hun
lekke bandjes laten plakken".
"Ja, dat waren de andere tij
den, ik zeg niet: de betere tijden,
maar de andere. Alles was nog
klein. Ook het Leidsch Dagblad.
Hoewel ik dus al wel een behoor
lijk grote fietsenstalling had. Alle
werknemers van de Rotogravure
stalden daarin hun fiets. Een
dubbeltje per week per fiets
kreeg ik daarvoor".
"Als fietsenmaker moest je
toen nog echt hard werken. Van
half zes 's morgens tot half twaalf
's avonds. En er golden natuur
lijk andere wetten: kwam de
kruidenier bij jou met z'n fiets,
dan moest jij dus voor je bood
schappen naar die kruidenier".
Zijn vrouw: "En deed je dat
niet, dan had je een gebod over
treden".
Crama: "Zo was het. Zal ik u
trouwens eens een leuke grap
vertellen die ook wel een beetje
betrekking heeft op de tijd waar
over ik het nu heb? Oké, daar
gaat-ie. Een onderwijzer zegt te
gen z'n klas: jongens, nou moe
ten jullie eens goed nadenken
over het begrip economie en mij
dan morgen vertellen wat econo
mie precies is".
"Goed, zo'n jongetje gaat naar
z'n vader en zegt: wat is dat eco
nomie? Die vader legt alles uit:
ik, je vader, ben het kapitaal, je
moeder is de regering, de dienst
bode de arbeid, jij bent de jeugd
en je kleine broertje de toe
komst".
"Nou ligt 's nachts z'n broertje
te huilen. Dus dat ventje gaat
naar z'n moeder, maar die ligt te
slapen. Z'n vader kan-ie ook niet
aanspreken, want die hgt bij de
dienstbode in bed. Dus dat man
netje verschoont de luier van z'n
broertje maar".
"Volgende dag zegt de onder
wijzer: wat is economie? En als
de antwoorden worden gegeven,
zit dat mannetje de hele tijd met
z'n hoofd te schudden. Totdat de
onderwijzer zegt: weet jij het
soms beter? Ja, zegt-ie. Kijk, het
zit zo: de regering slaapt, het ka
pitaal pakt de arbeid en de jeugd
moet de toekomst uit de stront
halen".
Het uitstapje (4)
Aan de reling staat een oudere
man die, zo vertelt hij, vroeger
het Leidsch Dagblad bezorgde.
"Het was in de crisisjaren. Ja,
wat moest je? Vreselijk werk, dat
bezorgen, want je moest ook het
geld ophalen. Achttien centen
kostte de krant per week".
"Nou mocht je die twee dingen
niet gelijk doen: dus bezorgen en
geld ophalen in één keer. Nee,
dat kostte teveel tijd. Je ging dus
apart voor het geld bij de mensen
langs".
"Vreselijk, want dan was die
weer niet thuis en dan die weer
niet. En was je dan eindelijk
klaar, kon je weer opnieuw be
ginnen. U kunt zich dus wel in
denken wat ik denk als de bezor
ger langskomt...precies: dat is
geweest, dat was vroeger".
