Metaalbonden tot 'pauzejaar' bereid Bijenkorven na diepe crisis bijna op winst IMF blijft gevreesde redder in nood Bod werkgevers afgewezen Transportbedrijven: boycot Rijtijdenwet Edah toch voor rechter na ontduiken broodprijs W ereldhandelscentrum nu al voor helft bezet DINSDAG 16 APRIL 1985 ECONOMIE PAGINA 13 UTRECHT (ANP) - De Industriebonden van FNV en CNV en de MHP-bond Metalektro hebben de metaal werkgevers, verenigd in de FME, laten weten dat zij in het jongste werkgeversvoorstel geen aanleiding zien om de cao-onderhandelingen weer op te pak ken. Dat betekent dat de gisteren begonnen stakingsestafette voorlopig gewoon door gaat. De bonden zijn wel bereid een dat gebleken dat haar opvat- saties. De Unie had zondag al laten kortlopende cao (voor een jaar) af tingen niet te verenigen zijn met de weten wel brood te zien in het te sluiten, zoals de werkgevers standpunten van de andere organi- FME-aanbod. voorstellen, „maar daar moet dan wel ondubbelzinnig in staan dat in het volgende contractjaar de 36- urige werkweek wordt ingevoerd", aldus bestuurder J. Schermer van de Industriebond FNV. Hy noem de de FME-oproep het overleg te hervatten een „nietszeggend stuk". De drie bonden stelden gisteren na een dag lang vergaderen in een verklaring vast „diep teleurgesteld en verontwaardigd" te zijn over de reactie van de werkgevers op hun ultimata. „De FME heeft zowfcl de inhoud als het tijdstip van de ulti mata genegeerd", aldus Schermer. Volgens hem zijn de werkgevers in hun voorstel van afgelopen vrij dag niet inhoudelijk op de cao-ver langens van de bonden ingegaan. De FME heeft de bonden een een jarig contract aangeboden, waarin geen concrete afspraken voorko men over arbeidstijdverkorting. Wel zijn de werkgevers bereid een studie te laten verrichten naar de effecten van de al ingevoerde atv. Behalve concrete uitspraken over de 36-urige werkweek eisen de bonden ook aanvulling van het ziektegeld tot 100 procent, een loonsverhoging van 1,5 procent plus een eenmalige uitkering van 1 procent en een verlaging van de VUT-leeftijd. In de cao, die zou lopen van 1 ja nuari 1985 tot 1 januari 1986, zou moeten staan dat er in het lopende jaar een studie komt die gericht is op het doorvoeren van 104 uur ar beidstijdverkorting (de 36-urige werkweek), zo blijkt uit de letterlij ke tekst van de brief van de bon den aan de FME. De vakbonden erkennen dat een vermindering van de arbeidstijd niet overal gelijktijdig en op dezelf de manier te verwezenlijken is en zijn bereid het dit jaar te houden bij een onderzoek naar de knelpun ten. „Geen vorm of mate van her verdeling van arbeid wordt bij voorbaat uitgesloten", aldus de bonden in hun ontwerp-overeen- komst, „In het onderzoek kunnen mede aan de orde komen anders- soortige en verdergaande atv- maatregelen". De vakbonden zijn bereid „de onderhandelingen ter stond te hervatten bij een positieve reactie uwerzijds" op de genoemde punten, zo schrijven zij de werkge versorganisatie. De vierde bond die bij de metaal cao betrokken is, de Unie BLHP, was gisteren aanvankelijk wel bij het overleg tussen de vakbonden aanwezig, maar de bond heeft het gezamenlijke antwoord aan de FME niet ondertekend. De Unie heeft de vergadering verlaten, na- DEN HAAG (ANP) - De vier werk geversorganisaties voor het wegtransport hebben hun leden gisteren opgeroepen niet langer mee te werken aan de controles door de Rijksverkeersinspectie van de juiste naleving van de Rijtij- denwet. Hun samenwerkingsor gaan, de Commissie van Overleg voor het Goederenvervoer (COG), heeft dit bekend gemaakt. Met deze actie protesteren de or ganisaties van ondernemers tegen de ongelijkheid in behandeling door de overheid van transportbe drijven enerzijds en ondernemin gen met eigen vervoer anderzijds. Volgens de COG wordt deze laatste categorie ondernemingen nooit ge controleerd en geverbaliseerd. De reden hiervan is, zo zegt de COG, dat de controlerende instantie voor eigen vervoerders, de Arbeidsin spectie, „geen kaas heeft gegeten" van de materie en „niet weet hoe ze een proces-verbaal moet opma ken". De Rijksverkeersinspectie con troleert per jaar vijfhonderd van de 7.500 transportondernemingen op overtredingen van de Rijtijdenwet. Dat doet ze door de tachograaf- schijven van de vrachtauto's te be studeren. Zij kondigt vantevoren haar komst aan. De COG adviseert de ondernemers nu om de ambte naren van de Rijksverkeersinspec tie de toegang tot het bedrijf te wei geren. Ze kunnen dan alleen nog met behulp van de politie binnen komen, maar de COG denkt dat het zover niet zal komen. Sinds 1980 hebben de transport bedrijven voor twaalf miljoen gul den boetes gekregen van de Rijks verkeersinspectie. Eigen vervoer ders worden volgens de COG al leen beboet wanneer ze op de weg worden aangehouden. De COG wijst erop dat er onder de eigen vervoerders nogal wat bedrijfstak ken zijn die de Rijtijdenwet op gro te schaal overtreden. Genoemd werden gisteren bedrijven die bloemen, planten, vis, groenten, fruit en vlees per eigen vrachtauto exporteren. In reactie op dit verwijt heeft het ministerie van sociale zaken giste ren laten weten dat de Arbeidsin spectie de eigen vervoerders van bloemen, fruit en groenten binnen kort even streng zal gaan controle ren als de Rijksverkeersinspectie het beroepsgoederenvervoer in specteert. Daarmee zou de discri minatie uit de wereld zijn, maar niet de klachten over de Rijtijden wet, die volgens de vervoerders niet is na te leven. Vooral vracht wagenchauffeurs op de internatio nale routes kunnen zich er niet aan houden, zegt de COG. Het is hen toegestaan om acht uur te rijden, maar daarna is een rustperiode van acht uur verplicht. In de praktijk kan dit betekenen dat een chauffeur die bij voorbeeld vrijdagmiddag uit Frankrijk komt, tien kilometer voor zijn huis aan de acht uur rijtijd zit. Hij moet zijn wagen dan ter plekke acht uur la ten staan. De chauffeur die dat doet moet nog geboren worden, al dus de COG. Achtergrond van deze 'starre' wet is volgens de COG de grote in vloed van de spoorwegmaatschap pijen op de politici in de Europese Gemeenschap. De spoorwegen hebben hun aandeel in het goede renvervoer jaar na jaar kleiner zien worden ten gunste van het vracht verkeer over de weg. Pannevis-directeur Van Leeuwen aan de stakingskoffie. UTRECHT (GPD) - Pannevis- directeur Van Leeuwen drinkt koffie met een deel van de sta kers voor de poort van het me taalbedrijf op het Utrechtse in dustrieterrein Lageweide. Om half acht in de ochtend een zeer gewilde drank. Niet alle 87 werk nemers zijn er even vroeg bij, maar velen druppelen tussen half acht en acht uur binnen. Een stuk of vijf werknemers houden zich op in de fabriek om dat zij niet achter de stakingsei- sen staan. Er wordt wat ge kleumd en er worden wat gein tjes gemaakt in afwachting van „actie". De „actiebus" staat ge reed om iedereen over te bren gen naar het FNV-districtskan- toor aan de Oudenoord, waar de stakers worden geregistreerd voor een uitkering uit de bonds- „Maar geld kost het ons toch", zegt machinemedewerker J. van Lieshout uit Utrecht. Hij werkt zeven jaar bij het bedrijf tot volle tevredenheid. Korte acties, bij- Baas drinkt kopje koffie met stakers voorbeeld toen RSV - de moe dermaatschappij, waarvan Pan- nevis deel uitmaakte - dreigde de Utrechtse vestiging over te hevelen naar het verlieslijdende metaalbedrijf in Breda, zijn er wel geweest, maar dit is de eerste „echte" staking. „Ik heb het geld er graag vóór over. Pannevis is een goed bedrijf. Ik denk dat on ze vijf eisen nog wel zouden wor den ingewilligd als het alleen af hing van de directie, maar met de werkgeversorganisatie ligt het moeilijker". De FNV tracteert de werkne mers op koffie en „stakingsca ke", een geste die zeer gewaar deerd wordt. G. Koorevaar, die (foto ANP) sinds anderhalf jaar werkt in het gereedschapsmagazijn, is niet over alle stakingseisen even goed te spreken. De 36 uur bij voorbeeld. „Maar voor de andere heb ik, ook bij het vorige bedrijf waar ik werkte, jarenlang krom- gelegen, dus ik vind het erg als het niet doorgaat. Van het zie kengeld moeten ze afblijven. Dat is een recht. De dag werk die we nu tekort komen, halen we straks weer in. Dat bewijst toch wel dat we het goed met Panne- vis menen. We staken ook niet té gen het bedrijf maar voor be houd van het bedrijf'. Bij Pannevis is het werk van daag weer hervat. Het 'estafetes- tokje' is doorgegeven aan de va- tenfabriek Verma in Utrecht. Daarna zijn Inventum in De Bilt (morgen) en meubelbedrijf Gis pen in Utrecht (donderdag) aan de beurt. Als de bonden en werk gevers dan nog lijnrecht tegen over elkaar staan, zullen er ook elders in het land stakingen wor den georganiseerd. AMSTERDAM (GPD) - Koninklij ke Bijenkorf Beheer (Bijenkorf, Hema, Maxis/Praxis) manoeu vreert zich gestaag en zeer voor zichtig naar verder herstel. De Bij enkorven, die twee jaar geleden met hun enorme verliezen het KBB-concern in levensgevaar brachten, staan bijna weer op winst. Over het afgelopen boekjaar be droeg het verlies 183.000 gulden, tegen 3,2 miljoen verlies in het voorgaande boekjaar. Daarbij moet wel in aanmerking worden genomen dat KBB de rentelast voor de Bijenkorf-divisie van zo'n twaalf miljoen gulden per jaar voor zijn rekening neemt. President-di recteur Maas zei gisteren dat ver wacht mag worden dat de Bijen korven geleidelijk hun eigen rente gaan-verdienen. Die nettowinst van het hele con cern bedroeg zoals eerder bekend gemaakt 34,5 miljoen gulden bij een omzet van 3,5 miijard gulden. In 1983 bedroeg de winst 700.000 gulden na reservering van 3,6 mil joen gulden voor het begin 1983 vastgestelde herstelplan. Maas zei te streven naar een nettowinst van 2 procent van de omzet, maar zo'n resultaat de eerste twee jaren niet te verwachten. Hij toonde zich gelukkig met het groeiend marktaandeel van de KBB-divifeies. Bij een daling van 3 procent aan consumptie in de de tailhandel over 1984, behaalden de Bijenkorven 8 procent groei, de Hema's 1,5 procent, de Praxis doe- het-zelf-zaken 18 procent. Alleen Maxis verloor 4 procent, en voor deze op zeer lage prijzen mikkende warenhuizen besloot KBB tot een beleidswijziging. Deze houdt in dat de spullen er nog goedkoper over de toonbank moeten bij een hand having van het assortiment. Stimuleren Zeer ongelukkig is KBB met het bezuinigingsbeleid van het kabi net. Maas: „Als een minister-presi dent op de tv roept dat er ingele verd moet worden, merken wij dat de volgende dag in de winkel. Hy hoopte dat de regering eindelijk naar middelen zou gaan zoeken om de bestedingen in de detailhandel te stimuleren in plaats van deze in te krimpen. Maas sloot zich met dit pleidooi aan bij soortgelijke oproe pen aan het kabinet door Ahold- topman Heijn en Vendex-topman Dreesmann. Het herstelplan dat KBB uit de malaise moest halen loopt begin '86 af. Maas stelde dat het concern goede vooruitgang maakt met het bereiken van de doelstellingen, zo als orde op zaken stellen in de ver mogenspositie, het afstoten van niet-kernactiviteiten (Mobell-meu- belen, Perry Sport en het schoon maakbedrijf Roemo zijn verkocht). het verminderen van de kosten en het commerciëler maken van voor al de Bijenkorven. Aan uitbreiding denkt het con cern nauwelijks, daar is geen geld voor. Toch werd in België een eer ste Hema geopend en in de loop van '85 zal een tweede volgen. Nog niet is besloten of in België een heel netwerk van Hema's wordt opgezet. Daarnaast wil KBB graag het aantal Praxis-vestigingen uit breiden. Het aantal werknemers by KBB liep in het afgelopen boekjaar te rug van 21.332 tot 20.906. Sinds de uitvoering van het herstelplan wa ren er 207 gedwongen ontslagen. Dat zullen er nog meer worden. Maar KBB verwacht ruimschoots onder de 400 tot 600 ontslagen die het herstelplan noemde te kunnen blyven. DEN BOSCH (ANP) - Het groot winkelbedrijf Edah BV zal zich op 6 mei voor de meervoudige econo mische rechtbank in Den Bosch moeten verantwoorden voor het ontduiken van de vastgestelde mi nimum broodprijs, zo heeft een woordvoerster van de Bossche jus titie gisteren meegedeeld. Het gaat daarbij om overtredingen die de Economische Controle Dienst be gin dit jaar constateerde in filialen van het bedrijf in Helmond, Deur- ne en Aarle-Rixtel. De overtredingen zijn volgens offi cier van justitie mr. G. Bos ge pleegd in januari en februari van dit jaar. Edah kwam toen in het nieuws door brood te verkopen be neden de wettelijke vastgestelde minimumprijs van 1,86 gulden. Op 5 februari stók de rechtbank in Den Bosch door middel van een beschikking een stokje voor het stunten, door het bedrijf een boete van 25.000 gulden in het vooruit zicht te stellen voor elke ontdui king die vanaf dat moment gecon stateerd zou worden. Het Bossche gerechtshof vernietig de echter enkele weken later dat vonnis, en verwees de zaak door naar het Europese Hof in Luxem burg. Mr. Als reden om nu toch een uitspraak te vragen gaf mr. Bos dat hy zich niet kan verenigen met de gronden waarop het gerechtshof de zaak heeft doorverwezen. „Over dat vonnis wordt hier en daar toch wel de wenkbrauw opge trokken. Men vindt dat het Hof zich er met een Jantje van Leiden heeft afgemaakt". Afrikaanse landen centraal tijdens schuldentop Dollar De koers van de Amerikaanse dollar is gisteren flink gedaald. Op de wisselmarkt in Amsterdam werd vanmorgen een koers vastge steld van ruim 3,41 gulden, bijna zes cent minder dan de 3,47 gulden van vrijdag. Oorzaak zou tegenval lend herstel in de VS zijn. Ford en Fiat Het ziet er naar uit dat de autofa brikanten Ford en Fiat het binnen kort eens worden over verregaan de samenwerking of zelfs over een fusie van Fiat met het Europese be- drijfsdeel van Ford. Dat is door Ford in Keulen meegedeeld. Sa menwerking zou de concurrentie kracht versterken ten opzichte van Japan en de VS. Ford neemt op de Europese markt de eerste plaats in met een aandeel van ruim 12,5 pro cent. Fiat volgt op de voet. VW en Seat De Westduitse Volkswagen is be sprekingen begonnen over deelne ming in het Spaanse autoconcern Seat, zo is in Madrid vernomen. De Spaanse staat zou haar hele aan deel van 94,82 procent in Seat wil len verkopen, maar Volkswagen wil maar 51 procent overnemen. VW en Seat hebben sinds 1982 een samenwerkingsovereenkomst. Seat zag zijn export vorig jaar stij gen met 80 procent tot 150.000 wa gens en heeft nu een aandeel van een procent in Europa. Kofïïestrop Een misrekening bij de handel in koffie heeft het handelshuis Hage- meyer vorig jaar 13 miljoen gulden gekost. Het kantoor in New York kocht in het najaar van 1984 vroeg tijdig voor 200 miljoen gulden ex tra koffie in, omdat gerekend werd op een schaarste. De afnemers - zeer grote bedrijven als General Foods - namen deze koffie echter pas in februari 1985 af, zodat Hage- meyer onverwacht met een rente last van 13 miljoen gulden werd ge confronteerd. DEN HAAG (GPD) - De schul denlast van de arme door droogte geteisterde Afrikaanse landen zal deze week in Washington een van de belangrijkste onderwerpen van gesprek worden op de bijeenkom sten van het Interim Comité van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en van het Ontwikkelingsco mité van de Wereldbank. Minister Ruding (financien) is op het ogenblik voorzitter van het In terim Comité, het belangrijkste be leidsbepalende orgaan van het - IMF. Ook de president van de Ne- derlandsche Bank, Wim Duisen- berg, maakt deel uit van de Neder landse delegatie. Het IMF heeft 147 lidstaten, westerse landen, derde wereldlanden en een zestal com munistische staten. De cruciale vraag op deze drie daagse bijeenkomst - van woens dag tot vrijdag - is of de arme Afri kaanse landen als Soedan, Nigeria, Zambia, Liberia, Mozambique, die achterop zijn geraakt met het aflos sen van hun leningen en betalen van rente, nog wel deel kunnen blijven uitmaken van het IMF. Vol gens de statuten van het fonds moeten landen die hun achterstal lige schulden niet terugbetalen van de ledenlijst worden afgevoerd, tenzij men instemt met een soepe ler regeling of met een wijziging van de statuten. Soedan Als de rijke landen, de kapitaal verschaffers van het IMF, daar niet mee akkoord gaan, ziet het er som ber uit voor een land als Soedan,, dat voor 700 mihoen dollar bij het IMF in het krijt staat. In Soedan, waar onlangs militairen het regiem van president Nimeiri omver wier pen, sterven dagelijks van de honger. fonds, hebben een belangrijke stem in het kapittel. Beide landen vrezen dat Soedan, dat onder de af gezette generaal Nimeiri een pro- westerse koers volgde, binnen de communistische invloedssfeer te rechtkomt als het uit het fonds ge stoten wordt. De Amerikanen hebben het IMF er zelf van beschuldigd de val van Nimeiri te hebben veroorzaakt door keihard de terugbetaling te ei sen van de gigantische schulden. De militiaren grepen naar de macht toen Nimeiri in Washington bij president Reagan financiële hulp zocht voor de economische problemen van zijn land. Het IMF wees de Amerikaanse beschuldi ging van de hand. Het argument luidde: als wij geen keihard stand punt innemen verliezen wij onze geloofwaardigheid. Algemeen verwacht men echter dat het Interim Comité een soepe ler houding zal bepleiten jegens deze Afrikaanse landen. In het IMF is men er zich terdege van bewust dat het een onmogelijke zaak is voor de Afrikaanse schuldenlan den om hun financiële verplichtin gen op korte termijn na te komen. Minister Ruding verklaarde on langs nog in een interview dat „het een illusie is om te veronderstellen dat de miljarden dollars binnen een termijn van tien jaar kunnen worden afgelost". Maar hy voorziet wel een ramp als de Afrikaanse landen en ook de Latijnsameri- kaanse landen Brazilië, Argentinië, Mexico en Venezuela die tezamen een schuld hebben 275 miljard dol lar, hun verplichtingen niet nako men. Het hele internationale mo netair systeem zal er door worden ontwricht, meent Ruding. Men verwacht niet dat de VS en Saoedi Arabie het zover zullen la- Keihard ten komen. Deze twee landen, de grootste geldschieters van het Het IMF stelt zich wel keihard op tegen twee andere ledenlanden, Vietnam en Nicaragua, die voor miljarden dollars aan achterstalli ge schulden hebben uitstaan. Het fonds verwijt deze twee landen het geld te gebruiken voor militaire doeleinden in plaats van het aflos sen van schulden. Het fonds be sloot onlangs om Vietnam niet meer in aanmerking te laten ko men voor leningen. Waarnemeners zien die maatregel als een eerste stap naar de uitstoting van Viet nam uit het fonds. Dezelfde maat regel hangt Nicaragua boven het hoofd. Verwacht wordt dat in Washing ton de ministers van financien, die elkaar al in Parijs hebben gespro ken, en de presidenten van de cen trale banken, dieper zullen ingaan op het voorstel dat de OESO heeft gedaan om een nieuwe Gatt-ronde te houden en een conferentie over een een nieuw internationaal mo netair systeem. Op de voorgestelde Gatt-ronde zullen vooral maatregelen worden besproken om het protectionisme te bestrijden. Dat afschermen van de eigen markt tegen buitenlandse concurrentie, zou de economische groei in de rijke landen belemme ren. Vooral de ontwikkelingslan den zijn echter de dupe van protec tionisme dat niet alleen in Amerika is te bespeuren, maar ook in de EG-landen. Doordat deze landen hun markten afsluiten voor pro- dukten uit de Derde Wereld, krij gen de arme landen geen inkom sten uit hun export waardoor zy hun schulden niet kunnen terug betalen. Vooruitblik Een belangrijk discussiestuk op deze vergadering vormt voorts de zogenaamde World Economie Out look, een vooruitblik tot 1990 op de economische ontwikkelingen in de wereld. Daarin spreekt het fonds zijn optimisme uit. Voor de indus trielanden rekent het IMF gemid deld op een jaarlijkse economische groei van drie procent en voor de onwikkelingslanden van 4,5 tot 5 procent bij een exportgroei van acht procent. De inflatie zal in de geïndustriali seerde landen tamelijk laag blijven en naar verhouding ook in de ont wikkelingslanden (ruim 10 pro cent). Om een dergelijke ontwikke ling mogelijk te maken moeten de industrielanden hun overheidste korten drastisch terugdringen en de produktiekant van hun econo mie zo flexibel mogelijk te maken. Voor de ontwikkelingslanden houdt dat in dat zy hun schulden dienen te saneren en hun econonie dienen aan te passen aan de inzich ten van het IMF. dat een grotere rol wil spelen dan alleen maar hulp bieden aan een land met betalings balansproblemen. Het wil een con trolerende taak hebben op het be leid van het land aan wie het een lening heeft verstrekt. Belangrijke beslissingen zullen op de twee vergaderingen niet wor den genomen. De verwachting is dat het IMF en de Wereldbank hun beleid zullen bevestigen en uitbou wen voor economische groei in zo wel de industrielanden als de ont wikkelingslanden. Algemeen directeur Van der Wiel (rechts) onthult het kunstwerk 'De Wimpel' van Marthe Röling ter gelegenheid van de oplevering van het WTC in Amsterdam (foto anp) AMSTERDAM (ANP) - Het World Trade Centrum (WTC) in Amsterdam, vanwege de gevels met blauw spiegelend glas in de volksmond „de Blau we Engel" genoemd, is gisteren door de aannemers overgedragen. Er hebben nu 114 bedrijven een huurcontract getekend, waarmee 48,5 pro cent van de totale kantooroppervlakte van 48.825 verhuurd is. De Aannemerscombinatie Wereldhandelscentrum Amsterdam (AWA), waarin de Bataafse Aannemingsmaatschappij (BAM) en de Hollandsche Beton Maatschappij (HBM) samenwerken, is in oktober 1981 met de bouw begonnen. Met het project is ongeveer 330 miljoen gulden gemoeid, dat is gefinancierd door het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) en de Fries-Groningse Hypotheekbank (FGH). De totale vloeroppervlak te bedraagt 110.000 vierkante meter, waarvan 35.000 voor rekening van de parkeergarage komt. Van de 114 ondernemingen die nu een huurcontract hebben is 40 pro cent buitenlands en 60 Nederlands. Onderverdeeld in bedrijfstakken is 40 procent dienstverlenend, 40 procent handel, 10 procent transport en 10 procent overig. Het grootste gedeelte was al in de regio Amsterdam ge vestigd. Nog 25 opties De algemeen directeur van het WTC, A. van der Wiel, zei dat er nog 25 serieuze opties zijn, en hij verwacht dat het gebouw tegen het einde van het jaar voor ongeveer driekwart is verhuurd. Om rendabel te kunnen draaien is een bezetting van 70 tot 75 procent nodig. Van der Wiel hoopt midden volgend jaar een bezetting van 95 procent te hebben. „Helemaal vol zal het WTC nooit worden en dat moet ook niet, omdat er altijd ruimte over moet blijven".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 13