'Ondernemingsraad
en bonden misleid'
Gedrag van dollar wekt wantrouwen
Beursweek
Hoge winsten
leiden niet tot
investeringen
UEILinC van kunst,antiek,
Graanexport
China
verdubbeld
'Maandag is niet bij
uitstek een baaldag
FNV en CNV vragen om onderzoek bij Howson
Deense stakingsacties
minder scherp van aard
Verkoop fabrieken
Jam in vrijwel rond
VLIEGVAKANTIES
juwelen en inboedels te
LEIDEN
ZATERDAG 6 APRIL 1985
ECONOMIE
PAGINA 9
PEKING (DPA) - China heeft in
het afgelopen jaar 3,44 miljoen ton
graan uitgevoerd, tweemaal zoveel
als in 1983. De oogst van katoen le
verde vorig jaar de recordhoeveel-
heid op van 6,1 miljoen ton. De net
to uitvoer van katoen bedroeg vo
rig jaar 170.000 ton.
Japan, Singapore en Hongkong
zijn grote afnemers van het Chine
se graan.
DEN HAAG (ANP) - Werknemers
zijn op maandag niet vaker ziek
dan op andere dagen van de week.
Het aantal ziekmeldingen op
maandag is zelfs lager dan op ande
re dagen en het aantal meldingen
van herstel hoger dan kan worden
verwacht. Dat blijkt uit een giste
ren verschenen onderzoek van de
Stichting CCOZ, die de relatie tus
sen werk en gezondheid onder
zoekt. Volgens onderzoeker drs
B.J. Vrijhof wordt het grote aantal
ziekmeldingen op maandag ten on
rechte soms opgevat als een teken
van een lage arbeidsmoraal. De
maandag heeft ook niet het karak
ter van een baaidag, meent hij.
Vrijhof onderzocht de verzuim
gegevens van 20.000 werknemers.
Bij deze werknemers waren de ge
bruikelijke weekpatronen te zien.
Verhoudingsgewijs vinden veel
ziek- en herstelmeldingen op
maandag en weinig op vrijdag
plaats. Het aantal meldingen op
maandag hangt volgens hem ech
ter samen met het ontbreken van
een meldingsgelegenheid in het
weekeinde. Volgens drs Vrijhof
kunnen daardoor 2,7 maal zoveel
meldingen op maandag worden
verwacht. Echter, het aantal ziek
meldingen blijkt in werkelijkheid
tien procent lager te zijn en het
aantal herstelmeldingen ligt zo'n
vijftien procent hoger. Bovendien
blijkt de maandag, naarmate de
ziekteduur toeneemt, steeds vaker
als herstelmeldingsdag voor te ko
men.
Gecorrigeerd voor het weekein
de-effect, vinden zowel op maan
dag als vrijdag minder meldingen
plaats dan op andere werkdagen.
Dit zou er volgens de onderzoeker
op kunnen wijzen dat minder ge
zonde werknemers het op maan
dag toch nog proberen en het zo
mogelijk tot aan het weekeinde
proberen vol te houden. Bij de her
stelmeldingen blijkt, eveneens na
correctie, de maandag de meest en
de vrijdag de minst favoriete dag
voor werkhervatting. Een verkla
ring zou kunnen zijn dat zowel arts
als patiënt geneigd zijn het week
einde als extra hersteldagen te be
nutten.
UTRECHT (GPD) - De directie van de met sluiting bedreigde offsetplatenfabriek How
son Algraphy Europe BV in Soest heeft de vakbonden en de ondernemingsraad misleid.
Er is bewust informatie achtergehouden en er zijn onjuiste inlichtingen verstrekt. Dat
blijkt uit het verzoekschrift dat de Industriebond FNV en de Industrie- en Voedingsbond
CNV aanstaande dinsdag verzenden naar de Ondernemingskamer van het Amsterdamse
gerechtshof. De bonden vragen de Ondernemingskamer een onderzoek in te stellen bij
Howson volgens de zogenoemde enquêteprocedure.
Stakende werknemers van een vleesverwerkend bedrijf in Waspik pra
ten somber over de cao-onderhandelingen, die muurvast zitten. Zelfs het
bosje bloemen, dat iedere staker gistermorgen kreeg, vermocht de gezich
ten niet op te vrolijken. (foto anp>
Franse auto's
Vanaf 1 juli zijn de prijzen van
nieuwe auto's in Frankrijk vrij. De
regering heeft op verzoek van de
auto-industrie besloten het sys
teem waarbij de prijzen door de
staat worden vastgesteld af te
schaffen. De autofabrikanten me
nen dat ze zelf de prijzen beter aan
de hand van de kosten kunnen be
palen dan wanneer de overheid dat
doet. Verwacht wordt dat de prij
zen van de auto's na 1 juli maar in
beperkte mate zullen worden „aan
gepast".
Britse werklozen
In Groot-Brittannië is het aantal
volwassen werklozen de vorige
maand toegenomen met 2600 tot
het record van 3.146.600, dertien
procent van de volwassen beroeps
bevolking. Het totale aantal werk
lozen, inclusief schoolverlaters en
niet gecorrigeerd voor seizoensin
vloeden, verminderde in maart
met 56.100 tot 3.267.600, 13,5 pro
cent van de beroepsbevolking.
Uiteindelijk doel van het starten
van de enquêteprocedure door de
bonden is het voorkomen van de
voorgenomen sluiting van de pro- Voorbeeld
duktie-afdeling in het Soester be
drijf. Die sluiting zou 138 van de
234 arbeidsplaatsen kosten.
Winstgevend
Vorig jaar november maakte de
directie van Howson het voorne
men tot sluiting bekend. De pro-
duktie zou worden overgeplaatst
naar de hoofdvestiging van How
son in het Engelse Leeds. Als re
den noemt de directie de wens de
resultaten van de onderneming te
verbeteren. De bonden benadruk
ken dat Howson zeer winstgevend
werkt, ook de vestiging in Soest.
Bovendien blijkt uit de cijfers van
de directie zelf dat de markt voor
offsetplaten jaarlijks met 16 pro
cent groeit.
Met de gestarte enquêteprocedu
re hopen de bonden alle informatie
boven tafel te krijgen. Indien de
Ondernemingskamer dat nodig
acht, kan deze vervolgens maatre
gelen treffen door bijvoorbeeld
Een concreet voorbeeld van on
juiste informatie noemt ^e
Utrechtse FN V-bestuurder H. Wij-
ninga de in maart 1983 door de di
rectie gedane mededelingen dat
Howson in Soest in elk geval tot en
met 1987 platen zou blijven produ
ceren en dat in 1986 een nieuwe
produktielijn zou worden opge
bouwd. Een en ander bleek vorig
jaar november onjuist te zijn, toen
de directie het sluitingsplan pre
senteerde. Volgens de bonden
heeft de Nederlandse directie de
juiste informatie bewust achterge
houden en fungeert zij als een zet
baas van de hoofddirectie in Enge
land.
Een ander voorbeeld van 'be
drog' noemt Henk Wijninga mede
delingen van de directie over in
vesteringen in Engeland. Vorig
jaar november hoorde een naar En
geland gereisde vakbondsdelega
tie van collega's in Leeds dat van
die investeringen gaan sprake was.
KOPENHAGEN (AP) Het natio
nale arbeidsconflict in Denemar
ken heeft gisteren tot weinig inci
denten geleid. Donderdag begon
een vijfdaagse vakantie, waardoor
de gevolgen van stakingsacties
Tekort
Frankrijk wil het tekort op de ba
lans van zijn handel met de Sowjet-
Unie, vooral ontstaan door de Rus
sische gasleveringen, verminde
ren. Het tekort moet worden ver
kleind door enkele grote orders uit minder merkbaar waren,
de Sowjet-Unie, zo is gezegd na
een vierdaagse bijeenkomst van
een Frans-Russische commissie.
In 1984 kocht Moskou voor maar
880 mihoen frank, 324 miljoen gul
den, van Frankrijk, terwijl de han
del in de andere richting een waar
de had van 5,2 miljard frank, 1,9
miljard gulden.
OOSTERHOUT (GPD) De onderhandelingen over de verkoop
van de fabrieken van de failliete Jamin BV zijn bijna rond. De
Oosterhoutse Zoetwarenfabriek BV, waarin de produktiebedrij-
ven van Jamin in Oosterhout en het Belgische leper zijn onderge
bracht, zal vrijwel zeker worden overgedragen aan Wijlaars Parti
cipatie/Management BV in Den Bosch.
De curatoren van Jamin BV en de directie van de Oosterhoutse
Zoetwarenfabriek BV verwachten dat in de loop van volgende
week de onderhandelingen definitief kunnen worden afgerond.
Het personeel in Oosterhout werd gistermiddag over de onderhan
delingen ingelicht door directeur K. J. Keyzer. De werkgelegen
heid voor 425 personeelsleden, waarvan er 300 in Oosterhout
werken en 125 in leper, wordt door Wijlaars gegarandeerd.
Winkelketen
De winkelketen van Jamin werd in maart al door het V en D-
concern overgenomen. Door deze splitsing verloren 700 van de
1900 werknemers bij Jamin hun baan. Toen ook werd bekend dat
voor de produktiebedrijven nog maar plaats zou zijn voor 425
werknemers.
Wijlaars Participatie/Management BV is met vier ondernemin
gen actief in de voedingsmiddelensector. Deze ondernemingen
zijn Speijer, Van de Vijer en Zwanenburg BV in Etten-Leur,
Sprangers Diepvries Unie BV in Dongen, Groenhoven BV in
Zwolle en Onion Specialities BV te St. Maartensdijk. De gezamen
lijke omzet van deze bedrijven bedraagt ongeveer 200 miljoen gul
den. Het totaal aantal medewerkers ligt tussen de 600 en 700.
Het luchtverkeer, het openbaar
vervoer en de veerdiensten verlie
pen normaal en er werden geen ac
ties gemeld. Het autoverkeer op
Sjaelland, waar de Deense hoofd
stad ligt, was beperkt als gevolg
van benzinetekorten. Stakers heb
ben de brandstofaanvoer op Sjael-
ADVERTENTIE
INDONESIË
per persoon 28-daagse rondreis per bus. trein
Inlichtingen en boekingen:
ANVR „goeie reis" reisburo's
en reizenverkopende banken.
/JfiKE
Gncncnpi7FM i
r GOEDE REIZEN. LAGE PRIJZEN
land geblokkeerd en de meeste
tankstations zijn inmiddels door
hun voorraden heen. De blokkades
werden gisteren voortgezet. Ook
werd er gestaakt op enkele post
kantoren in Kopenhagen.
Wilde stakingen
De acties begonnen op 24 maart,
nadat de loononderhandelingen
tussen werkgevers en werknemers
waren vastgelopen. Een week later
legde de regering het parlement
een pakket economische maatre
gelen voor om een einde te maken
aan de arbeidsonrust. De acties
sloegen daarna om in wilde stakin
gen, omdat de regeringsmaatrege
len niet tegemoet kwamen aan de
vakbondseisen inzake loonsverho
ging en arbeidstijdverkorting.
Woensdag
Voor de paasvakantie namen de
protesten af, mogelijk als gevolg
van de bepaling in de Deense ar
beidswet dat werknemers die de
dag voor en na een vakantie staken
hun vakantieuitkering pas een jaar
later krijgen. Om die reden hebben
de stakers waarschijnlijk ook vol
gende week woensdag tot actiedag
uitgeroepen en niet dinsdag, daags
na de paasvakantie.
ADVERTENTIE
Zeer interessante veiling van schilderijen, meubels,
tapijten, klokken, barometers, porselein, koper, tin,
brons, goud, zilver en juwelen (met Rijkskeur)
Kijkdagen 12, 13 en 14 april a.s.
Veilingdagen van 15 t/m 19 april a.s.
Adres Lekstraat 88 (voorm. GAK-gebouw
nabij Hoge Rijndijk).
Telefoon 071-89.72.73.
Zie ook de uitgebreide advertenties komende week
INBRENG VAN GOEDEREN
Gelegenheid tot inbreng van enkele goederen of
inboedels van dinsdag 9 april t/m donderdag
11 april a.s. op bovenstaand adres of volgens
afspraak. Transport is beschikbaar.
VEILINGBEDRIJF H.F. KAMERBEEK
Socstdijksekade 272,2574 AW Den Haag, TeL 2318 93
AMSTERDAM (GPD) - Door
het vooruitzicht van een lang
weekeinde rond Pasen met op
paasmaandag alle effectenbeur
zen behalve Tokio en New York
gesloten ontbrak het deze week
alom aan kooplust. Hoewel Am
sterdam zich andermaal van de
positieve kant liet zien kon niet
verhinderd worden dat het pessi
misme van Wall Street zich ook
bij ons liet gelden. Vooral de lo
kale fondsen kwamen onder eni
ge druk te staan. Maar door het
hardnekkige herstel van de dol
lar na diverse nieuwe baissepo
gingen wist vooral Koninklijke
Petroleum flink op te lopen.
Donderdag sloot de index van de
inernationals hierdoor drie pun
ten hoger dan vrijdag vorige
week terwijl het algemene beurs-
gemiddelde waarin de Koninklij
ke een dominerende positie bezit
de korte beursweek met een stij
ging van bijna een punt afsloot.
Dankbaar
Wall Street worstelt nog steeds
met het probleem hoe de toene
mende bestedingen in de Ver
enigde Staten gerijmd kunnen
worden met een afnemende pro-
duktie. Dat kan alleen door het
stijgende aandeel van buiten
landse goederen op de Ameri
kaanse afzetmarkt die dankbaar
door
C. Wagenaar
gebruik maken van de hoge dol
lar. Daarom blijft de Newyorkse
effectenbeurs hypergevoelig
voor het koersbeloop van de dol
lar. Wat ook onze internationals
zijn maar dan juist in omgekeer
de zin. Als de dollar stijgt, wat
deze week bij herhaling gebeur
de, valt Wall Street terug maar lo
pen de internationals op onze
beurs op. Alleen als de dalingen
van Wall Street te hevig worden
zoals ditmaal een verlies van 15
punten in twee dagen houdt Am
sterdam de stijging niet vol.
Deze week ging in Amsterdam
de obligatiemarkt licht omhoog
vooral nadat bekend was dat de
banken hun opslagrente hadden
gehalveerd tot een half procent.
Op zich nog te hoog want er kan
pas volledig gesproken worden
van een ontspannen geldmarkt
als alle opslagrente verdwenen
is. Kennelijk overheerst hier nog
steeds het nodige wantrouwen
tegen het gedrag van de dollar en
wordt een herstel tot standen
van begin maart niet helemaal
uitgesloten.
Deze week schoot de dollar in
Amsterdam voortdurend flink
boven de f 3,50 waarbij het opviel
dat het herstelproces steeds van
uit de VS zelf werd aangewak
kerd. Overdag zakte de dollar
meerdere malen tot f 3,48 terug
om dan in de loop van de avond
door de handel in New York tot
circa f3,55 te worden opgedre
ven. Weinig stabiliteit dus wat
voor een sleutelvaluta eigenlijk
onaanvaardbaar is. In marktkrin-
gen werd het stijgen van de Ame
rikaanse munt overigens in ver
band gebracht met de Paasdagen
omdat ook in de toeristenwereld
de dollar nu een algemeen gewil
de reisvaluta is geworden.
Het beeld waarmee de Amster
damse effectenbeurs dit voorjaar
geconfronteerd wordt is nog
steeds diametraal anders dan dat
voor Wall Street. Alles wat daar
in feite negatief werkt heeft hier
een positief effect. Terwijl Wall
Street worstelt met angst voor te
genvallende bedrijfsresultaten
wordt onze beurs dagelijks ver
blijd met forse meevallers. Vrij
wel geen enkel bedrijf doet het
minder dan voor 30 procent meer
winst over 1984. Alleen over de
prognoses bestaat nog de nodige
onzekerheid. Gezien de conflic
ten met de vakorganisaties die
voor de deur staan zal menig be-
drijfsbestuur voor 1985 ook wel
de nodige armslagen om de arm
houden maar de koersontwikke
ling ter beurze die al geruime tijd
gekenmerkt wordt door een zeer
stabiel beloop geeft aan dat ook
de beleggers vertrouwen hebben
in goede vooruitzichten.
Gunstige verrassingen waren
ditmaal vooral Nijverdal ten Cate
met een aandelensplitsing van
vijf op een waardoor het aandeel
ruim f 10,- opliep en Hoogovens
die voor het eerst in negen jaar
weer een dividend heeft voorge
steld. Het aandeel steeg daar
rond f 5,- op. f 5,- tot f 10,- hoger
waren Koninklijke Olie, Audet,
Buehrmann Tetterode, Van Ber-
kel en Ceteco. Grote verliezers
van f 10,- tot f 15,- waren daaren
tegen Ubbink, Bouwstoffen
Braat, ABN en Bols. Welke laat
ste door hoge extra voorzienin
gen tegen in 1985 lopende valuta
risico's talrijke schrikreacties ter
beurze veroorzaakte.
Uitschieter
De Europese optiebeurs bleef
met een totaal van 111.000 afge
sloten contracten iets beneden
de 118.000 contracten van de vo
rige werkperiode. De handel had
een zeer onregelmatig beloop en
een vaste uitschieter voor de ge
hele werkperiode was er niet.
Dan viel de handel in valuta-op
ties weer op. Dan was het de om
zet in staatsfondsen-opties en
donderdag was Hoogovens weer
nummer een door de dividend
verrassing.
De verkiezingen van volgend
jaar werpen steeds sterker hun
schaduw vooruit naar het rege
ringsbeleid. Dat beleid is weer
sterk afhankelijk van de econo
mische ontwikkeling. De kran
ten staan de laatste dagen vol
met berichten over zoveel pro
cent meer winst bij dit bedrijf, en
goede verwachtingen van een
ander bedrijf. Het lijkt goed te
gaan met de economie.
Dat is voor een deel waar. Gro
te exporterende bedrijven boe
ken forse winsten. Dankzij de
loonmatiging in Nederland en de
dure dollar kunnen zij hun pro-
dukten makkelijk in het buiten
land slijten.
door
Paul Frentrop
Kleinere bedrijven, die voor
hun afzet afhankelijk zijn van
aankopen door Nederlandse con
sumenten, hebben het echter
nog steeds erg moeilijk. Die con
sumenten hebben door het be
zuinigingsbeleid immers minder
geld te besteden en bovendien
gaat een steeds groter deel van
hun geld op aan vaste lasten als
gasprijzen, ziekenfonds en huur.
Nu is het de bedoeling dat het
bedrijfsleven weer gaat investe
ren. Dat zou nieuwe banen op
moeten leveren. Maar dat ge
beurt niet. Bedrijven gericht op
de binnenlandse markt hebben
het moeilijk en zien bovendien in
de toekomst geen antrekkende
vraag naar hun artikelen, dus die
investeren niet.
De grote exporteurs zien ook
geen reden om in Nederland te
investeren. Die houden hun win
sten rustig in kas en zetten dat
geld op de bank. Vorig jaar groei
de dat aanbod van geld met 22
miljard gulden. Dat is een enorm
bedrag. En als die exporteurs al
goede investeringsmogelijkhe
den zien, dan liggen die vooral in
het buitenland, in de Verenigde
Staten of in het Verre Oosten.
Daar is de vraag naar allerlei pro-
dukten immers nog groeiend.
Lastenverlichting
Het grote politieke discussie
punt is nu dus: blijven we door
gaan met lastenverlichting voor
het bedrijfsleven in de hoop dat
er toch investeringen komen, of
zorgen we dat de consument wat
meer geld te besteden krijgt. De
eerste keuze wordt voorgestaan
door het grote bedrijfsleven, de
achterban van dit kabinet. Het
tweede alternatief is aantrekke
lijk in een verkiezingsjaar. Het
zijn immers de consumenten die
stemmen.
Lastenverlichting voor het be
drijfsleven is vrij goedkoop. Dat
gaat om 1,5 miljard gulden op
jaarbasis. Dat is niet meer dan
een heel klein staatsleninkje dat
aan het bedrijfsleven wordt
doorgegeven. Er gaat nog veel
meer geld naar het bedrijfsleven,
maar dat merkt bijna niemand.
Winstgevende bedrijven betaal
den vorig jaar bijvoorbeeld vrij
wel geen belasting. Dat kwam
omdat ze op hun aangifteformu
lier nog verliezen uit vorige jaren
konden laten zien, die met huidi
ge en toekomstige winsten ge
compenseerd mogen worden.
Dus zelfs wanneer de regering,
zoals te verwachten is, aan gaat
kondigen dat die lastenverlich
ting voor het bedrijfsleven niet
in zijn geheel door zal gaan, dan
wordt slechts gepraat over een
heel klein deel van het geld dat
het bedrijfsleven uit de algeme
ne middelen krijgt.
Stimuleren van de consump
tieve bestedingen is veel duurder
en bovendien weet je als over
heid niet waar dat geld dan blijft.
Gebruiken de mensen het om
dan toch maar naar het buiten
land met vakantie te gaan, dan
levert het weinig economische
groei in Nederland op.
Het lijkt er dus op dat de over
heid, wat ook de uitkomst van de
politieke discussie wordt,- geen
kans ziet ervoor te zorgen dat de
investeringen weer aantrekken.
Een bezuinigingsbeleid kan wel
de winsten van een deel van het
bedrijfsleven spekken, maar
geen nieuwe groei scheppen.
Verkiezingen
Daarvoor zijn nieuwe investe
ringen nodig. Een econoom bere
kende onlangs dat 30.000 nieuwe
banen de binnenlandse con
sumptie even sterk vergroten als
een procent loonsverhoging dat
doet. Maar voor nieuwe banen
kan alleen het bedrijfsleven zor
gen. Tot nu toe gebeurt dat niet,
maar met de verkiezingen in het
vooruitzicht is er misschien toch
nog hoop.
Een bankier vertelde laatst: als
het bedrijfsleven wil dat dit over
heidsbeleid ook in de volgende
kabinetsperiode wordt voortge
zet, dan moet men daar wat voor
over hebben. Als iedereen nu een
paar nieuwe mensen in dienst
neemt, krijg je toch een aardige
verbetering in de werkloosheids
cijfers en je stimuleert de vraag
naar je produkten.
Dat scenario klinkt aanneme
lijk. Het bedrijfleven betaalt wat
voor een paar extra mensen en
wordt beloond met nog eens vier
jaar van zichtbare en onzichtbare
lastenverlichting. Dat moet
winst opleveren. Maar het leidt
niet tot een structurele verbete- i
ring van de economische groei.
Daarvoor zijn investeringen no
dig en niemand kan die afdwin
gen via de werktuigen als lasten
verlichting of stimulering van de
vraag, waar nu over wordt ge
praat.
Buiten de politiek om wordt er
wel over een wezenlijke aanpak
van de problemen nagedacht.
Een heel belangrijk punt vormt
bijvoorbeeld de hogere rente
stand van dit moment. Zolang
bedrijven nog 7 procent rente
krijgen op geld dat ze op de bank
zetten en zelfs meer wanneer ze
dat in dollars doen, is de lust om
te investeren gering. Daalt de
rente, dan worden veel investe
ringsprojecten in verhouding
aantrekkelijker.
Maar de hoogte van de rente is
voor het grootste deel internatio
naal bepaald. Wordt de rente al
leen in Nederland verlaagd, dan
daalt de koers van de gulden ten
opzichte van de Duitse mark en
de dollar. Zolang niet alle grote
industrielanden met elkaar af
spreken dat ze de rente in hun
land niet hoger zullen laten oplo
pen dan bijvoorbeeld hun infla
tietempo, worden de verschillen
de valuta's tegen elkaar uitge
speeld op de internationale geld
markt, waar diezelfde multina
tionals actief zyn die nu in Ne
derland zoveel verdienen.
Revalueren
De president van De Neder-
landsche Bank, Wim Duisen
berg, bedacht onlangs echter een
originele manier om toch wat
aan de rente te kunnen doen. Hij
liet naar de pers uitlekken dat
het misschien wel verstandig zou
zijn om de gulden te revalueren.
Dat betekent nog helemaal niet
dat hij dat ook echt van plan is.
Zo gauw dat gerucht circuleert
wordt de gulden immers al aan
trekkelijke voor beleggers, die
hopen op een revaluatie. Zo trekt
de vraag naar guldens aan en kan
de rente in Nederland iets dalen,
terwijl de koers van de gulden
niet verandert. Zonder dat het ie
mand iets kost hielp Duisenberg
dus om het investeringsklimaat
te verbeteren. Het gaat daarbij
maar om een fractie, maar alle
kleine beetjes helpen.
Wim Duisenberg:
alle kleine
beetjes helpen.
