'Een paar agenten
bepalen het beeld'
'Waarom wacht klachten
bureau niet op onderzoek?'
'Almanak is voor
héle universiteit'
Mishandelt Leidse politie?
Krakers
worden
slechter
behandeld9
Nieuwe redactie aan de slag
Rommelmarkten, rol
schaatsen en voetbal
ZATERDAG 6 APRIL 1985
LEIDEN
Onder leiding van dr. G. Vermunt van de vakgroep sociale en organisatiepsychologie
van de Leidse universiteit hebben zeven studenten een onderzoek gehouden naar
klachten met betrekking tot de Leidse politie. Gegevens, verzameld uit een steekproef
onder 250 willekeurige Leidenaars en uit een vijftigtal klachten die bij de politie en
het justitieel klachtenbureau zijn binnengekomen, worden op dit moment statistisch
bewerkt. Eind april zullen de eerste resultaten worden besproken, waarna in mei een
rapport naar aanleiding van het onderzoek zal verschijnen. Bijgaande artikelen bevat
ten alvast de weergave van een aantal meningen over eventueel incorrect optreden
van de politie.
LEIDEN Incidenten bepalen het beeld dat van de Leidse politie bestaat. De dood van
een arrestant, vermeende mishandeling van verdachten op het bureau en het optreden bij
ontruimingen van gekraakte panden. Er wordt te vaak onnodig geweld toegepast is het
idee dat dan al gauw ontstaat.
"Dat er direct geweld wordt toege-
past door de Leidse politie is inci
denteel, maar het gebeurt wel",
vertelt Léon Sprenger, advocaat
bij het Leidse Advokatenkollek-
tief. "Maar het gebruik van indirect
geweld zie je veel vaker. Zoals de
dokter, die niet mag komen voor
dat een verklaring is afgelegd. Of
dat er wordt gezegd: eerst een ver
klaring, dan mag je naar huis".
Onder indirect geweld verstaat
Sprenger ook andere zaken. Een
tijd geleden had hij twee cliënten,
die door de Leidse politie waren
opgepakt. Toen hij in de raadka
mer - een besloten zitting van de
rechtbank - de beslissing aan
vocht om de verdachten geen inza
ge in de stukken te geven, merkten
zijn cliënten de gevolgen direct:
"Omdat ik het de politie blijkbaar
lastig maakte, werden mijn cliën
ten na afwijzing van het verzoek
schrift gelijk de volgende ochtend
om vijf uur van hun bed gelicht.
Terwijl de politie hen ook gewoon
had kunnen verzoeken op het bu
reau te verschijnen".
Minder
Ook het justitieel klachtenbu
reau denkt dat de politie in een
aantal gevallen verdachten op het
politiebureau heeft mishandeld.
"Dat zijn de verhalen die wij te ho
ren krijgen van mensen die klach
ten indienen. In 1984 overigens
minder dan in het jaar daarvoor",
vertelt Jacco Boek, evenals Petra
Korevaar werkzaam bij het klach
tenbureau. Samen met andere
rechtskundig geschoolde vrijwilli
gers vormen zij het Justitieel
Klachtenbureau dat weer onder
deel is van de Leidse Rechtswin
kel. Ondanks de veronderstelling
van het klachtenbureau dat er ge
weld wordt gebruikt op het bureau
ontkent de politieleiding dat.
"Plaatsvervangend korpschef
Mostert", Boek beweert: 'als ik een
uniform aantrek en op straat ga
surveilleren, heb ik wel een mil
joen contacten per jaar. Dan gaat
het een of twee keer fout. Wat is dat
nou?' Ik zie die logica wel in, maar
door
Henny van Egmond
het hoort niet. Mostert denkt dat
het korps zuiver op de graat is. Dat
is natuurlijk niet zo. Net als in elke
andere organisatie worden fouten
gemaakt. En dat moet eigenlijk ge
woon altijd vaststaan".
Uit het feit dat twee agenten een
aantal maanden geleden werden
veroordeeld wegens mishandeling
overigens zonder dat ze daarvoor
een straf kregen opgelegd, blijkt
dat er soms zonder noodzaak
wordt geslagen. Bovendien heeft
onlangs een arrestant bij het advo-
catencollectief geklaagd dat hij is
geslagen, terwijl zijn handen op z'n
rug waren geboeid. Dat zou zijn ge
beurd achter de klapdeuren in de
hal van het bureau, een plek die
meer mishandelden aanwijzen.
Bewijzen
Mishandeling op het bureau is al
tijd moeilijk te bewijzen. Vaak
staat één klager tegenover twee
agenten. Maar dat het gebeurt,
daarvan zijn zowel Sprenger als de
leden van het klachtenbureau
overtuigd. Het wordt echter nooit
toegegeven door de politieleiding.
Logisch, vinden ze. Sprenger: "Het
eerste wat een leidinggevend fi
guur bij de politie leert, is achter
z'n mensen te blijven staan. Want
anders gaan die twijfelen. Het is
dus gewoon een beleidsoverwe
ging om hen te steunen door dik en
dun, zoals bij andere grote bedrij-
Waarom er geweld wordt toege
past door politiemensen is moeilijk
te verklaren. Sprenger, Boek en
Korevaar kunnen wel een paar oor
zaken bedenken. De advocaat:
"Vaak is geweld een gevolg van
dreigend gezichtsverlies. Maar als
een politieman weet dat hij een si
tuatie fysiek niet aan kan, moet hij
zich tactisch terugtrekken". En
Korevaar: "De politie zou meer er
varing moeten krijgen in allerlei si
tuaties, zodat ze weten welke mo
gelijkheden ze hebben, behalve het
toepassen van geweld. Nu meppen
ze er vaak maar op".
Meer ervaring, voordat ze de
straat opgaan, maar ook een betere
selectie en opleiding, vinden ze al
ledrie. "Want de ideale politieman
zijn", meent Boek, "is heel moei
lijk. Ze moeten aan zoveel capaci
teiten voldoen. Bij hoeveel mensen
gaat dat nu echt samen?"
Onbeleefd
Behalve de incidenten in het bu
reau zijn ook veel mensen ontevre
den over wat er op straat gebeurt.
Bij het klachtenbureau komen re
gelmatig mensen met klachten dat
ze onvriendelijk of onbeleefd zijn
behandeld door politiemensen.
Sprenger heeft het zelf ook wel
eens meegemaakt, toen hij in Am
sterdam werd aangehouden voor
het door rood licht rijden: "Dan
zijn die agenten beslist niet vrien-
delijk^ Ze zijn juist brutaal. Net of
je geen fout mag maken".
Boek vindt deze houding van po
litiemensen onbegrijpelijk: "Je zou
van de politie toch juist verwach
ten dat ze een wat andere houding
hebben dan twee burgers, die te
genover elkaar staan. Het hoeft
niet overdreven vriendelijk te zijn,
maar wel correct".
De oorzaak van dat onjuiste op
treden is moeilijk te achterhalen.
Boek meent dat het een algemeen
voorkomend verschijnsel is: "Ik
denk dat er een toenemende mate
van onbeleefdheid is. Dat geldt
voor alle lagen in de maatschappij
en ik denk dat de politie daarvan
een afspiegeling is. Maar juist dan
zou de politie correct moeten blij-
Ze wijzen er alledrie op dat het
onjuist is het gehele politiekorps
over één kam te scheren. Integen
deel, er zijn een paar agenten die
het totale beeld bepalen. Klachtge-
voelig, noemt Boek die. "Het gaat
om enkelen, maar die bepalen wel
het beeld", vertelt hij. "Tegen twee
agenten hebben we bijvoorbeeld
vijf verschillende klachten lopen.
Als korpsleiding moet je dan toch
LEIDEN - Het optreden van de
Leidse politie tegen krakers is een
verhaal apart. Ontruimingen draai
en in Leiden soms uit op schermut
selingen, vaak door een zeer onbe
nullige incidentje.
Volgens Sprenger is de Leidse
politie vooringenomen als het op
krakers aankomt. Ze worden vol
gens hem niet hetzelfde behandeld
als andere mensen, die met de poli
tie in aanraking komen. Sprenger:
"Ik denk dat krakers minder se
rieus worden behandeld als bij
voorbeeld de bedrijfsleider van V
en D die een aangifte komt doen
van winkeldiefstal".
Aangiften wegens mishandeling
Léon Sprenger van het Advokatenkollektief (midden), Jacco Boek en Petra Korevaar (beiden van het justitieel door politie werden bijvoorbeeld
klachtenbureau): "Overal waar mensen werken, worden fouten gemaakt. Dus.ookbij de politie. (foto Holvast) na de ontruiming van het kraak
pand aan de Scheepmakerssteeg in
eerste instantie geweigerd. Onbe
grijpelijk, vindt Sprenger. "Wat
voor koud kunstje is het nou om
iemands verhaal op te nemen. Als
mijn auto wordt gestolen doen ze
dat toch ook. En dan hoor je er ook
niets meer van, maar de politie is
wel van alle moeilijkheden af', al
dus Sprenger.
weten dat die twee klachtgevoelig
zijn. Als je ze dan samen de straat
op stuurt, vraag je om moeilijkhe
den".
Volgens Sprenger ligt het niet al
leen aan de agenten zelf: "Mis
schien durven deze agenten wel op
te treden in situaties waar anderen
dat niet durven". En Boek weer:
"Het zijn agenten, die op de rottig
ste klussen worden afgestuurd.
Die altijd vooraan staan en zich
niet terugtrekken. Het korps wil
die mensen ook blijven inzetten
voor de moeilijke klussen. En daar
om worden ze waarschijnlijk ook
altijd gesteund door de leiding".
Intern
Het Justitieel Klachtenbureau
staat mensen bij die een klacht wil
len indienen tegen een onheuse be
handeling door de politie. Het
klachtenbureau is niet zo gelukkig
met de manier waarop de klachten
worden afgehandeld, al gaat het nu
iets beter. "Vroeger kregen we een
half velletje van de korpsleiding
als reactie op een klacht, nu twee.
Maar ik houd vol dat een intern on
derzoek niet voldoende is", zegt
Boek. "Het is hetzelfde als een che
misch bedrijf zelf te laten onder
zoeken hoe het komt dat er ammo
niak uit een bedrijfswagen is gaan
lekken. Dat is overmacht, zullen ze
dan zeggen. Terwijl er door een on
afhankelijk onderzoek heel wat
meer boven tafel kan komen".
Sprenger zegt iets dergelijks, al
leen in simpelere bewoordingen:
"Hang jij een collega op, terwijl je
niet weet of je hem in de toekomst
nog eens nodig kan hebben?".
De klachtenprocedure is ook
verbeterd omdat een onafhankelij
ke commissie sinds ruim een jaar
burgemeester Goekoop adviseert
indien een klager in hoger beroep
gaat. De eerste adviezen van de ad
viescommissie vindt Boek goed.
"De adviescommissie is veel ge
nuanceerder in de beoordeling van
de klacht. Dat blijkt ook uit de ad
viezen aan burgemeester Goekoop.
Het duurt alleen erg lang. Er liggen
nu nog klachten van maart 1984".
Toch zijn er volgens Boek nog
meer veranderingen nodig. Hij
vindt dat in eerste instantie de
klacht direct door een onafhanke
lijke commissie moet worden
beoordeeld en niet door de politie.
Bovendien zou een uitspraak niet
betrekking moeten hebben op één
agent, maar op het onderdeel waar
toe hij behoort, zodat er een vorm
van zelfcontrole ontstaat. Alleen
bij ernstige vergrijpen zou een
kan ze zeggen: het eerste deel van
het geweld is correct, maar je bent
te ver gegaan. Zo van: door de eer
ste klap ging de bril kapot, dat
mocht. Maar de tweede klap ver
nielde het horloge en dat was niet
terecht. Kom dus maar op met geld
voor een nieuw horloge".
Via dergelijke maatregelen be
reik je volgens Boek dat de slacht
offers in elk geval genoegdoening
krijgen. En dat de mentaliteit i
agent persoonlijk moeten worden de politiemensen verandert omdat
aangesproken. Dat moet dan via de
normale kanalen van het straf
recht.
Mentaliteit
Boek is zeer gecharmeerd van
een straf voor het hele onderdeel.
Hij geeft een voorbeeld: "Als een
klachtencommissie dieper en ge
nuanceerder in gaat op een klacht
het onderdeel de schade moet be
talen.
Een tweede verandering die
hoogstnoodzakelijk is, betreft de
geslotenheid van het korps. Open
heid moet er komen, vinden de
drie hulpverleners. "Ze zouden
fouten moeten durven toegeven.
Want overal waar mensen werken,
worden fouten gemaakt. Dus ook
bij de politie".
Boek van het Justitieel Klach
tenbureau vindt het bovendien
"dom" dat dergelijke aangiften
worden geweigerd: "Het geeft veel
meer herrie". Uit de cijfers van het
klachtenbureau blijkt overigens
niet echt dat de politie de krakers
anders behandelt. "Maar dat
komt", verklaart Boek, "omdat
veel krakers niet meer naar ons
toekomen nadat alle klachten over
de Scheepmakerssteeg waren afge
wezen. Ze hebben al het vertrou
wen in de klachtenprocedure ver
loren".
LEIDEN - Plaatsvervangend korpschef H. Mostert is verbaasd over het
verhaal van het Justitieel Klachtenbureau en advocaat Sprenger. "Ik ver
baas me er over dat het verhaal juist op dit moment verschijnt, net nu er
een onderzoëk is naar klachten over de Leidse politie. Dat onderzoek
vindt plaats op initiatief van het klachtenbureau en wij werken daaraan
mee. Ik had gewacht tot het resultaat van het onderzoek"? aldus Mostert.
Hij wil eigenlijk liever geen commentaar geven op het verhaal, maar
komt toch met enige cijfers om zijn verbazing verder te verklaren. "Vorig
jaar zijn er achttien klahten ingediend bij de Leidse politie. In 1983 waren
dat er nog 27. Dat is een behoorlijke daling. Zeven van de achttien zaken
zijn door de adviescommisie behandeld en in zes van die zeven gevallen
volgde de commissie het oordeel van de korpschef. In het zevende geval
was er slechts sprake van een nuancering die door de commissie werd
aangebracht", vertelt Mostert.
Geweld door de politie werd slechts in zes van de achttien zaken toege
past, aldus Mostert. De rest betrof andere klachten over het optreden van
de Leidse politie.
"Verder lijkt het me beter"? zegt hij, "het verhaal waarin voorbeelden
uit andere gemeenten nodig zijn om het te staven, maar aan het oordeel
van de lezers over te laten".
LEIDEN - De redactie van de
Leidse universitaire almanak wis
selt per jaargang of liever gezegd:
per almanak. Elk jaar staan er weer
nieuwe studenten op die "er lol in
hebben" om een eigen stempel op
het redactionele gedeelte van dit
merkwaardige boekwerk te druk
ken. Een stichting, waarin oud-"
redactieleden zitten, waakt met
een half oog over de kwaliteit.
Twee weken geleden is er Voor
de vijftiende keer een zevental
geïnstalleerd. Zeven studenten zijn
na een voorlichtingsbijeenkomst,
waar zo'n twintig 'geletterden' op
af kwamen, door de sollicitatie
commissie van de stichting als
veelbelovend aangemerkt. Dat, o
zo, lastige predikaat 'veelbelovend'
zullen ze de komende maanden
waar moeten maken.
Als de studie volgens plan is ver
lopen, heeft iedere afgestudeerde
(oude stijl) aan de Leidse universi
teit vijf tot zes almanakken van ge
lijke afmetingen in de kast staan.
ADVERTENTIE
Voor Verliefden
&Verloofden
Leverbaar in 14,18 of 22 karaats
goud en in geel, rosé of witgoud.
50 verschillende modellen.
Sieralex Sieraden
De Kreatieve Juwelier
Tel 071-14 37 40 Tel. 070 - 64 44 89
Blijkbaar het enige 'heilige huisje'
waaraan de veertien redacties niet
hebben durven komen. Kleuren,
druk, thema's en letters, dat zijn de
ingrediënten waarmee telkens
weer wordt gerotzooid.
Zo bestaat er een Almanak ge
heel 'in stijl'. Alles wat met de Stijl
periode te maken heeft, valt daar in
terug te vinden. De almanak van
'80 staat in het teken van de toe
komst van de studenten en die van
het jaar daarvoor geeft informatie
over de rechten en plichten van de
student in heden en verleden. De
redactie die begin dit jaar een
almanak heeft afgeleverd, is gedo
ken in het thema 'lelijkheid'. Me
nig nette student heeft zich suf ge
veegd om de vette vingerafdruk
die bewust op de kaft was aange
bracht, weg te krygen.
Snode plannen
Ook de huidige redactie heeft
weer snode plannen. Wat, willen ze
nog niet onthullen. "Dat moet een
verrassing blijven", zegt de voor
zitter gedecideerd. Uit het net ge
verfde redactielokaal blijkt een
voorliefde voor de kleuren zwart
en geel te bestaan. Misschien de
kleuren van de omslag? Maar ook
daar laat de redactie niets over los.
Wat biedt een universitaire alma
nak eigenlijk? "Behalve pret en
vermaak, allerhande informatie die
voor een student, maar ook voor
een personeelslid van de universi
teit, nuttig kan zijn". Zoals?
"Sportvoorzieningen, actie- en
werkgroepen, politieke partijen,
natuurgebieden, tweedehands
meubelen, stadhuis, studentenpsy
chologen, ziekenhuizen, eethuis
jes, stomerij, snoepwinkeltje,
adressen van medestudenten". Ei
genlijk teveel om zomaar een greep
uit te doen, constateert Jeroen
Mulder, die de zorg heeft over de
advertentiepagina's.
De almanak, die in een oplage
van twaalfduizend verschijnt,
wordt voor de helft gesubsidieerd
door de universiteit en de ander
Van links naar rechts en van boven naar beneden: Jeroen Mulder, Bar
bara de Roos, Paula Sweijen, Marieke van Hilten, Cécile Somers en Ro
bert vanNoort. Het zevende redactielid, Louis Penning, ontbreekt.
(foto Holvast)
helft moet worden bijeen vergaard
uit inkomsten van de advertenties.
In het totaal gaat het om een be
drag van 90.000 gulden.
Algemeen
Het almanakgebeuren kost niet
alleen veel geld, maar ook veel tijd.
De redactieleden moeten alles zelf
doen. Iets waar ze niet tegenop
zien. "Je moet de tijd handig inde
len", meent Cécile Somers. "Enige
studievertraging", verwacht ze wel
(niet meer dan een paar maanden),
"maar daar tegenover staat dat je
veel ervaring opdoet. Je leert de
de adverteerders
Voor de installatie kende nie
mand elkaar. Het verkozen zeven
tal komt uit verschillende facultei
ten en studierichtingen. In feite is
dat ook de achterliggende gedach
te. "De almanak is voor de hele
universitaire gemeenschap. De
redactie moet daar een afspiege
ling van zijn. Wy zijn geloof ik nog
de enige universiteitsstad die deze
gedachte in stand houdt en zo'n
almanak maakt", aldus David van
Rossum, oud-redactielid en nu be
stuurslid van de stichting.
Kinderfilm
bij
'Zes beren en een clown' i
titel van de lachfilm die wc
dagmiddag om 10.30 uur
K&O (Oude Vest) wordt
toond. De clown Uitje en zijn zes
beren worden ontslagen bij het
circus. De clown wordt kok in een
school en de beren volgen hem
dra.
Kinderdans
Het Landelijk Centrum Volks
dans organiseert op vijf woens
dagavonden een instructiecursus
volksdansen met kinderen. Men
sen die met kinderen werken,
kunnen daar vanaf 17 april te
recht. Aanvang is steeds 19.30
uur en het adres is de gymzaal
aan de Mamixstraat. Opgeven
en inlichtingen onder tel. num
mer 125324.
Vrouw en bedrijf
De Stichting Werkgelegenheid
Leiden organiseert een cursus
voor vrouwen die voor zichzelf
willen beginnen. De cursus wordt
vijf maal op donderdagochten
den gehouden, de eerste maal 18
april. Voor inschrijving en infor
matie: het Olga-bedrijfsverza-
Vegetarisch
Woensdag 17 april begint in ve
getarisch eethuisje Repelsteel een
vegetarische kookcursus van ze
ven lessen, georganiseerd door
Margje Vlasveld. De cursus is
voor zowel beginners als gevor
derden. Telefonisch opgeven bij
Margje Vlasveld (130971).
Boekenbeurs
De winkeliersvereniging van
de Doezastraat organiseert 2
mei, tijdens de jaarlijkse brade
rie, een speciale boeken- en docu-
mentatiebeurs met als thema 'Be
vrijding en Tweede Wereldoor
log'. Oude boeken en prenten
kunnen deze dag worden verhan
deld of geruild, van één tot tien
uur. Voor inlichtingen: Vlasveld,
tel. 071-121300.
Het programma van de brade
rie vermeldt verder een optreden
van de 'Stalen Band' en een Play
Back Show.
Hengelcompetitie
Het bestuur van de Leidse Hen-
gelcompetitie '80 houdt de jaar
lijkse vergadering donderdag
avond in café Morskwartier aan
de Morsweg 63 in Leiden. De ver
gadering is bestemd voor hengel
sportverenigingen uit Leiden en
omgeving, die met een korps (vijf
vissers) aan de competitie willen
meedoen. Voor inlichtingen: J.F.
Benning, Houtschans 108, 2352
CJ Leiderdorp; tel. 071-895484.
Bloemschikken
In het K&O-gebouw begint 15
april een cursus bloemschikken
onder leiding van de bloemist
Hubert Mighels. Inlichtingen:
K&O, Oude Vest 45, tel. 141141.
Ijshal in zomermaanden:
ADVERTENTIE
LEIDEN - Met rommelmarkten
en rolschaatsen wil de IJshal aan
de Vondellaan- het komende zo
merseizoen doorkomen. Het is de
bedoeling dat elke zaterdag rom
melmarkten worden gehouden.
Die markten zijn alleen bestemd
voor particulieren, zo meldt de ijs
hal in een persbericht. Over deel
name aan die rommelmarkten kan
informatie worden ingewonnen
onder telefoonnummer 761175.
Belangrijk onderdeel van het zo
merseizoen op de ijsbaan moet het
rolschaatsen worden. Er zal aan
verscheidene vormen van rol
schaatsen aandacht worden be
steed gedurende de komende
maanden: kunst-rolschaatsen, rol-
hockey en hardrijden. Elke zater
dagavond kan er door het publiek
van acht tot twaalf uur op de rol
lers worden gestaan.
Bedrijfsleider Lammert Tigelaar
over die zaterdagavond: "We gaan
het heel gezellig maken, geen kei
harde discodreun maar gezellige
muziek op de achtergrond". Rol
schaatsen zullen in de IJshal ook
verhuurd worden. De eerste avond
is volgende week zaterdag. Vereni
gingen die willen rolschaatsen,
kunnen dat in de resterende uren
doen (informatie onder tel. num
mer 769344).
Ten slotte bestaat er in de zomer
maanden de mogelijkheid voor
teams om deel te nemen aan zaal
voetbaltraining of -wedstrijden.
Dit zal zich meestal op vrijdag
avond en zondag afspelen. Alle
mogelijke teams kunnen zich er
voor opgeven (tel. nummer
769344).
25 JAAR VASTENAKTIE
180 miljoen gulden voor
kleinschalige projekten van de zwaksten
in Afrika, Azië en Latijns Amerika.
Blijf helpen a.u.b.f
Giro 5850 te Zeist.
Banknummer 70.70.70.147
t.g.v. Vastenaktie-Nederland
